Werkconferentie

Examineren taal en rekenenHogeschool Domstad Utrecht, 8 juni 2010

Aristo Eindhoven, 17 juni 2010

Examineren taal en rekenen

Het mbo voert de komende jaren stap voor stap centraal ontwikkelde examens (coe’s) Nederlandse taal en

rekenen in. Vanaf 2013/2014 zal deze examinering meetellen voor diplomering op niveau 4. Wat kunnen de

mbo-instellingen van deze toekomstige examens verwachten? En wat wordt er van de instellingen verwacht?

Met de invoering van coe’s komt er veel op de mbo-instellingen af. Ze krijgen te maken met aanpassingen en

veranderingen. Niet alleen onderwijsinhoudelijk, maar ook qua logistiek en ICT. Daarom organiseerden het

College voor Examens, het Steunpunt taal en rekenen mbo en de MBO Raad in samenwerking met de

Herontwerpschool en saMBO~ICT twee keer de conferentie Examineren taal en rekenen. In Utrecht en

Eindhoven kwamen professionals bijeen die afkomstig waren uit drie invalshoeken binnen het onderwijs:

organisatie & logistiek van examens, ICT en taal- en rekenbeleid. Aan hen de uitdaging na te denken over wat

de invoering van coe’s voor hun instellingen met zich meebrengt.

Ochtend

Presentaties

‘Taal en rekenen in de mbo-opleidingen’

door Ingeborg Riedijk van de MBO Raad

Generieke eisenVanaf augustus 2010 vervallen de generieke taaleisen uit het brondocument. Referentieniveaus taal en

rekenen, zoals vastgelegd in de Wet Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen, komen hiervoor in de

plaats. De generieke eisen voor taal en rekenen zijn vastgesteld op 2F voor mbo niveau 1 tot en met 3, en 3F

voor mbo niveau 4. In de kwalificatiedossiers is een verwijzing naar de wet opgenomen.

Wordt taal nu nog getoetst door middel van instellingsexamens (IE’s), vanaf 2013-2014 gebeurt dat met coe’s

(centraal ontwikkelde examens) én IE’s. Rekenen wordt straks alleen met coe’s getoetst. In de aanloop naar

de nieuwe situatie zal een overgangsregeling van kracht zijn.

BeroepseisenOp dit moment zijn de beroepseisen voor Nederlands en soms ook voor Rekenen in de kwalificatiedossiers

terug te vinden als taal- of rekenprofiel in deel B. Deze eisen zijn vaak ook terug te vinden in deel C.

Vanaf augustus 2010 worden de beroepsgerichte taal- en rekenvaardigheden beschreven in deel C. In veel

kwalificatiedossiers zullen deze eisen beter geformuleerd worden. Deze nieuwe manier van beschrijven heeft

als reden dat deze taal- en rekenvaardigheden een duidelijke koppeling hebben met de

beroepsvaardigheden. Hier worden alleen die vaardigheden beschreven die van belang zijn voor het

uitvoeren van de kerntaken en werkprocessen. Voor de inrichting van het onderwijs is het wel nuttig en

handig om een duiding te hebben van het bijbehorende referentieniveau. Dit is in de kwalificatiedossiers

vanaf 2010 terug te vinden in deel D.

De examinering van de beroepsgerichte taal- en rekenvaardigheden gebeurt nu nog aan de hand van IE’s,

waarbij het CEF niveau moet worden aangetoond. Vanaf cohort 2010 worden die taal- en rekenvaardigheden

getoetst die relevant zijn voor het beroep. Dit kan zowel geintegreerd gebeuren bij het toetsen van de

kerntaken en werkprocessen als door middel van een aparte taal- en rekentoets.

Rekenen:

• Generiekeeisentaalenrekenen–coe

• Beroepseisen(inclusieftaalenrekenen)–IE

Nederlands:

• Generiekeeisentaalenrekenen–coeenIE

• Beroepseisen(inclusieftaalenrekenen)–IE

‘Referentieniveaus, wat zijn de spelregels?’

door Akke Vos van het Steunpunt taal en rekenen mbo

Geleidelijk invoeringstrajectMet de invoering van de Wet Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen zal er in het mbo generiek

getoetst worden. Vanaf 2013-2014 gebeurt dat voor rekenen met coe’s en voor taal met coe’s en IE’s. De

invoering van coe’s verloopt gefaseerd en in nauwe samenwerking met mbo-instellingen. Het Steunpunt

taal en rekenen mbo hoopt voor de instellingen hun toeverlaat te zijn bij de uitvoering van dit beleid dat

zich gaandeweg ontwikkelt.

ExamenbesluitDe regels voor examinering zijn vastgesteld in de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). Het zogenoemde

examenbesluit houdt in dat per onderdeel een IE, coe of beide kan worden afgenomen. Rekenen niveau 4

wordt volledig met een coe getoetst, maar taal niveau 4 slechts gedeeltelijk. Besluitvorming over de examens

op niveaus 1, 2 en 3 moet nog worden ingevuld. Bij de waardering van de examens taal en rekenen 3F vanaf

de verplichte afname in 2013-2014 wordt het eindcijfer bij taal gevormd door het gemiddelde van de coe en

het IE. Bij rekenen geldt het cijfer van de coe als eindcijfer.

Systematiek van waarderenBij de waardering van het IE zijn geen regels voor de weging van (sub)domeinen. Wanneer het verplicht

wordt een coe af te nemen bij taal, moet ook het IE in cijfers gewaardeerd worden. Het resultaat van het IE

telt mee voor de diplomering. Voor een coe moet tenminste één herkansing geboden worden, dus er

moeten tenminste twee examenperiodes binnen de reguliere opleidingsduur vallen. In het examenbesluit

staan geen regels over het aantal herkansingen voor het IE. Hoe daarmee om te gaan valt onder de

professionele verantwoordelijkheid van de mbo-instelling.

Vóór verplichte afname coe (vanaf cohort 2010) geldt:

• Onderwijsrichtenopvereistreferentieniveau

• VereistereferentieniveausexaminereninIE

• Iederewaarderingsvormdaarbijmogelijk

• Resultaatnietvaninvloedopdiplomering

• PilotexamengeldtalsIE

• Bijdeelnameaanpilotcertificaattebehalen

‘De invoering van de centraal ontwikkelde examens’ doorJanPauldeVriesvanhetCollegevoorExamens

College voor Examens (CvE)Het CvE is een zelfstandig bestuursorgaan belast met de uitvoering van centrale examinering in het

onderwijs. Het CvE valt onder het ministerie van OCW en bestaat uit zeven leden uit verschillende sectoren

van het onderwijs. Daaronder bevindt zich een bureau dat de wet- en regelgeving uitvoert en voorbereidt

voor centrale examinering. De examens worden vastgesteld door een commissie. Ook de syllabus, het

schakeldocument tussen referentieniveaus en de toekomstige coe’s, wordt door een commissie gemaakt.

Deze commissies bestaan voor het merendeel uit leden die ervaring hebben in het betreffende

onderwijsveld.HetCvEwerktsamenmetOCW(wet-enregelgeving),MBORaad/AOCRaad/Paepon(hoe

organiseren, draagvlak veld) en Cito (voert constructie uit, leverancier/ontwikkelaar examensoftware).

Reguliere coe’sHet examenbesluit zoals het er nu ligt, treedt per 1 augustus 2010 in werking en zegt iets over mbo niveau 4

in 2013-2014. Namelijk: Er zullen dan drie examenperiodes van twee weken zijn. De onderwijsinstelling krijgt

een set van equivalente examens voor een bepaalde periode. De instelling maakt een eigen rooster voor

afname van het digitale examen. De deelnemer kan binnen de opleidingsduur minstens twee keer examen

afleggen (één keer per periode). Het heeft consequenties voor de diplomering. De programmatuur die

gebruikt wordt is ExamenTester.

Voor mbo 2 en 3 is in dit examenbesluit nog geen uitspraak gedaan over de wijze van afname en de relatie tot

diplomering.

ImplementatieHet CvE heeft nog veel te doen. Ze moeten zorgen voor een goede toets die past bij wat leerlingen moeten

laten zien op taal- en rekenniveau. Een toets die meet wat er gemeten moet worden. Dat moet nog

uitgeprobeerd worden in de pilotfase. Datzelfde geldt voor de cesuur. Er moeten juiste eisen gesteld worden

en gemeten worden met de juiste meetlat. De pilots zijn nodig om goed te ijken en om ervaring op te doen

met de organisatie van deze vorm van examinering.

InstellingenDe mbo-instellingen moeten zich voorbereiden op de digitale coe’s op het gebied van logistiek & organisatie

en ICT. Zij kunnen ervaring opdoen met examen, logistiek en procedures door mee te doen aan de prepilot

in februari 2011. Deze beperkte steekproef is een eerste meting en beproeft de cesuurbepaling, regels voor

afname, beoordelingsnormen en omzetting scores. Daarnaast wordt ervaring opgedaan op het gebied van

logistiek. Na de prepilot kunnen alle onderwijsinstellingen vanaf maart 2011 een voorbeeldexamen

installeren en naar eigen wens afnemen.

Blijf op de hoogteActuele informatie is verkrijgbaar via het Steunpunt taal en rekenen mbo via hun website, flitsberichten voor

Implementatie, en flitsbijeenkomsten. Instellingen die zich willen opgeven voor deelname aan de pilots

kunnen meer informatie krijgen via het Steunpunt taal en rekenen mbo. Opgave verloopt via Cito.

Fasering

MBO niveau 4:

• Februari2011:prepilot

• Februari2012enzomer2012:2periodespilot1ejaar(alleinstellingen,minimaal1locatie)

• 2012-2013:3periodespilot2ejaar(alleinstellingen,inprincipealledeelnemers)

Principes:

• Opschaling(vooronderwijsinstellingenenanderebetrokkenen)

• Systematischeevaluatiemetallebetrokkenenvan:

- Inhoud examen

- Instrumenten en handreikingen voor logistiek

- Proceduresenregelsvoorafname(examenbesluit)

• Bijstellingopbasisvanevaluatie

Processchema digitale coe’s taal en rekenen mbo in ExamenTester

Voor aanvang van de deelsessies ontvangen alle deelnemers een processchema. Hierin wordt een leerling gevolgd die in 2013 een coe wil afleggen. De

processtappen die genomen moeten worden staan vermeld. De deelnemers worden uitgedaagd te bedenken wat er door de onderwijsinstelling zelf

georganiseerd moet worden vanuit het perspectief van organisatie & logistiek van examens, ICT en taal- en rekenbeleid.

Zie voor het processchema de bijlage.

Middag

deelsessies

Deelsessie ICTIn maart 2011 worden de eerste voorbeeldexamens vrijgegeven. Dan moet het benodigde programma

ExamenTester geïnstalleerd zijn. Hoe werkt ExamenTester? Hoe moet het worden geïnstalleerd? Wat

vraagt dit van het computernetwerk?

‘ICT bij de coe’s Nederlands en rekenen: techniek en logistiek’ doorPaulSchuitmanvanhetCollegevoorExamens

ICT infrastructuurWat heeft een instelling nodig om digitale coe’s te kunnen afnemen? Allereerst een examenomgeving met

genoeg lokalen, computers en headsets (in verband met geluidsfragmenten). Daarnaast is per schoollocatie

een aparte installatie ExamenTester 2.8 met portal account nodig. Met ExamenTester 2.8 op LocalServer en

opslag data op dedicated fileserver. De packages moeten worden geïnstalleerd op de computer van de

examensecretaris (module TestManager), de docent/corrector (module CorrectionManager), en de

computers in examenlokalen voor leerlingen (module TestCenter).

ImplementatieHet examenbureau moet samenwerken met de ICT-afdeling voor de installatie van programmatuur op

verschillende computers, het uitvoeren van de systeemcheck en Functionaliteiten Test, en het maken van de

ProefopdeSom(optioneel).Maarzehebbenelkaarooknodigvoorhetinvoerenvandekandidaten,het

maken van de afnameplanning (toewijzing kandidaten aan toets en toewijzen corrector) en het vaststellen

vanhetresultaat.PaulSchuitman:“Hetisbelangrijkomnualgoedtekijkenhoedetoekomstigeafname

van digitale examens georganiseerd moeten worden. Welke rol vervullen de ICT-managers bij examens?

Welke functionarissen zijn vanuit de ICT-organisatie verder betrokken? Welke procedures zijn er ten aanzien

van het installeren van nieuwe applicaties?”.

Procedurele stappen:• Installatiepackages

• FTtest(FunctionaliteitenTestvandewerking,inclusiefsysteemcheck)

• PODS(ProefopdeSom)

• Examenafname

• Correctiegemaakteexamens

• Dataretour

‘Presentatie ExamenTester 2.8: ICT bij coe’s taal en rekenen’ door Nick Harmsen van Cito

ExamenTester infrastructuurExamenTester wordt ook in het vo gebruikt. Deze versie heeft een aantal kleine verbeteringen ondergaan ten

behoeve van stabiliteit. Hoe werkt het? De LocalServer regelt toegang tot de Datamap en kan alleen op een

WindowServer geïnstalleerd worden. TestManager en TestCenter worden geïnstalleerd op werkstations. Zij

communiceren via de LocalServer met de Datamap. De LocalServer en de CorrectionManager communiceren

overpoort443metdeGlobalServervanCitovoorgegevensuitwisselingviasynchronisatieendataretour.Cito

versleutelt hiervoor alle bestanden.

ExamenTester 2.8TestManager

• Installerendemo-package

• Aanmakenleerling

• Aanmakenafnameplanning

TestCenter

• Startengeplandeafname

TestManager

• Aanmakencorrector

• Vrijgevenafnameplanningvoorcorrectie

Vragen1. Kan een leerling ook een laptop gebruiken? Antwoord: Zorg voor een goede verbinding met LocalServer.

Een draadloos netwerk kan problemen opleveren. Doe de systeemcheck!

2. Waarom krijgt school maar fiat voor bepaald aantal leerlingen die gelijk examen mogen afleggen?

Antwoord: Stel de systeemcheck gebeurt met tien leerlingen maar het examen met honderd. Dat is een

andere netwerkbelasting. Vandaar het toegestane aantal leerlingen = aantal leerlingen bij de

systeemcheck.

3. Lopen we de kans dat na een jaar er een webbased systeem komt? Antwoord: Voorlopig zetten we in op

ExamenTester als programmatuur. Voor informatie over de aanbesteding van nieuwe examensoftware,

zie www.cve.nl.

CorrectionManager

• Corrigerenafnameplanning

TestManager

• Sluitencorrectie

• Verzendendataviadataretour

Deelsessie organisatie & logistiekHier gaat het om vragen die de organisatie van de examinering betreffen, zoals: Om hoeveel deelnemers gaat

het? Om hoeveel locaties? Organiseren we de examinering centraal of decentraal? Hebben we voldoende

computers? Wat is aan materiaal en organisatie nodig om een zorgvuldige afname te garanderen?

‘Digitale examinering bij het Clusius College’ door Jan Schrevel, manager I&A

KetenprobleemOp het Clusius College worden circa duizend vmbo’ers digitaal getoetst via Cito software. Daarnaast zijn er

digitaletoetsenvoorCreta(Collectievereken-entaaltoetsenAOC’s)viaQMP(QuestionMarkPerception).

Het Cito systeem is technisch ingewikkeld, want er zijn drie afhankelijkheden: werkstation, server en contact

metdeCitoserver.Daarmeewordteenketenprobleemgecreëerd.QMPiseenvoudiger,omdathetgehost

wordt op een centrale server en aan de gebruikerskant alleen een werkstation met een browser nodig is.

Cito: organisatieHetreserverenvandelokalenenhetgereedmakenvoorexamengebruikvandepc’sisfoutgevoelig.Goed

overleg met betrokken functionarissen (examensecretaris, systeembeheerder, k&o) is nodig. De

communicatie is complex, omdat je te maken hebt met software per vestiging/locatie, verschillende

dyslexievarianten en verschillende planningen per vestiging/locatie.

Aanbevelingen• Strakorganiseren

• Korteperiodes

• Aanmeldinginplannen

• Regelschriftelijketerugkoppelingresultaten

• Organiseerorganisatiebreed->ééninstallatieen

organisatie->minderkansopfouten

• Maakdeafnameperiodezokortmogelijk

• Communicatie

- Met de betrokkenen

- Met de verantwoordelijken op locatie

• Maakeenstappenplan

• Benoemverantwoordelijken

• DoeallesSMART

Vraag1. Zijn bij het Clusius College het examenhandboek en de protocollen aangepast naar aanleiding van de

invoering van digitale examinering? Antwoord: De protocollen zijn niet aangepast, maar het handboek is

aanzienlijk uitgebreid met beschrijvingen van de verschillende processen en de voorwaarden voor een

goed verloop van de digitale examinering.

‘Plan van aanpak vooronderzoek digitale examinering CITO’ door Ingrid Belt, hoofd examenbureau Zadkine

AanpakZadkine deed mee aan het vooronderzoek centrale examinering door de toets voor te leggen aan dertig

kandidaten juridische dienstverlening. Nadat er eerst een team was samengesteld, werden de taken per

functie omschreven. Vervolgens werd er een stappenplan opgesteld door de actie te omschrijven en er een

persoon, locatie en datum aan te koppelen. Aandachtspunten zijn de technische eisen aan de ICT-

infrastructuur (netwerk, apparatuur, software, beveiliging), de logistieke eisen (procedures, planning,

testen, correctie, begeleiding) en de deskundigheid van gebruikers (examensecretaris, systeem- en

applicatiebeheerders, docenten, administratieve functionarissen).

Conclusie IngridBeltnaafloopvanhetvooronderzoek:“Wehebbenhetgoedvoorbereidenhetisgoedverlopen.Ik

bennietspeciaalICT-deskundigenikhaddaarbangeverwachtingenvan.Gelukkigvielhetergmeeenwas

de handleiding heel goed. Ik ben nu erg enthousiast! Dat geldt ook voor de deelnemers. Mijn advies is dan

ook: meteen meedoen met de pilot in 2012. En voor die tijd oefenen met voorbeeldexamens. Volgend jaar

wordtExamentesteropdeinstellingengeïnstalleerd.Danzijnproefsessiesmogelijk.“

Gevaren en risico’s• StoringenaandeICT-infrastructuur:

- niet kunnen installeren/testen van software

• Logistiekeproblemen:

- onvoldoende computers

- te kleine lokalen

- onvoldoende functionarissen

Vragen1. Is het handig om uit voorzorg extra computers neer te zetten? Antwoord: Dat kan altijd. U krijgt

toestemming voor x pc’s, u kunt x + tien neerzetten. Die moeten dan wel voorbereid worden.

2. Hoeveel extra werk heeft het testen Zadkine gekost? Antwoord: twee hele dagen voor het secretariaat, drie

voor ICT en twee uur voor corrector. Meer kandidaten kost niet veel meer tijd, wel voor surveillanten.

3. Welke voorkeur heeft Zadkine: centraal of decentraal organiseren? Antwoord: De regie centraal houden,

maar decentraal uitvoeren.

• Onwetendheidvangebruikers:

- niet op de hoogte zijn van procedures

- onvoldoende scholing en instructie

Deelsessie Taal- en rekenbeleidHierbij gaat het om vragen over de inhoudelijke invoering van de examinering, zoals: Hoe verhouden de

coe’s zich ten opzichte van de IE’s? Hoe handelen we tijdens de overgangsperiode (2010 tot 2013)? Welke

hulpmiddelen zijn er beschikbaar?

‘Op weg naar coe’ door Rianne Reichardt van het Steunpunt taal en rekenen mbo

Rol bij voorbereidingHet doel van de workshop is deelnemers na te laten denken over hun rol bij de voorbereiding op de

invoering van de coe’s in 2013-2014. Er is veel aandacht voor wat de examenbureaus en de ICT-mensen

moeten doen. Welke rol hebben beleidsmedewerkers in dit proces? Wat en wie zijn er nodig om die rol te

kunnen vervullen?

Uit de discussie blijkt dat het wenselijk is dat de beleidsmedewerkers een duidelijke informatieve,

intermediaire, coördinerende en soms ook sturende rol hebben. Wat ze daarvoor nodig hebben is mandaat

en draagvlak in de organisatie.

‘Instellingsexamens taal en rekenen. Handreiking bij keuzes’

doorEdOlijkanvandeCEDGroep

Inhoud digitale examineringHet invoeringsschema is bekend, maar wat er precies in de coe en wat in de IE moet komen nog niet. De

keuze een toets zelf te ontwikkelen of een bestaande toets in te zetten is afhankelijk van een aantal factoren,

zoals validiteit, betrouwbaarheid, de consequentie van element tijdelijkheid, de aansluiting bij inhoud

opleiding/beroep, de aansluiting bij pedagogisch-didactische benadering, de mogelijkheid accenten aan te

brengen en het kostenaspect. De aanwezigen vinden aansluiting bij de pedagogisch-didactische visie een

belangrijk criterium, evenals toetsen die echt op het goede niveau zitten (2F of 3F). Daarnaast is

toetsdeskundigheid een aandachtspunt. Verder worden als criteria genoemd: de beperkte periode waarvoor

instellingsexamens nodig zijn; de dekking van de domeinen en de toetsen die op de markt zijn; maatwerk

kunnen leveren; geïntegreerd examineren (binnen het beroep) of apart.

Praktische consequenties bestaande toetsen inzetten/zelf ontwikkelenAlgemeen:

• Hoebreedinsteken;voorwieontwikkelje;watnodigbijafname(spreken/gespreksvaardigheden…)

Bestaande toetsen:

• Hoekomjetotkeuzeenwiebetrekjedaarbij?

• Hoemaakjeervalideenbetrouwbaarexamenvan?

Zelf ontwikkelen:

1. Wie gaan het doen; wat hebben zij nodig?

2. Hoe zorg je ervoor dat examens de toets der kritiek doorstaan?

Vragen1. Welke domeinen worden centraal geëxamineerd en welke niet? Antwoord: Centraal geëxamineerd

worden alle domeinen van rekenen en de (sub)domeinen lezen en luisteren van taal. De overige (sub)

domeinen van taal worden via instellingsexamens geëxamineerd.

2. Hoe tellen de resultaten mee voor 2013-2014 en daarna? Antwoord: Voor 2013-2014 zijn de resultaten van

de examinering taal en rekenen nog niet voorwaardelijk voor het diploma. Vanaf 2013-2014 wel.

3. In veel gevallen zijn de beleidsmedewerkers de centrale contactpersonen. Moeten die ook de

wachtwoorden verdelen en alles coördineren? Antwoord: Dat is niet nodig. Dit gebeurt door de mensen

die de examens installeren. Dit kunnen contactpersonen zijn per locatie waar examens worden

afgenomen. Wel zouden de beleidsmedewerkers hierin een coördinerende rol kunnen spelen.

Iedere deelnemer zoekt nu zijn of haar collega’s op die de andere twee deelsessies hebben bijgewoond. Aan de hand

van hun ingevulde processchema’s kijken ze wat er bij hun mbo-instelling allemaal moet gebeuren als voorbereiding

op de centrale examinering. Op de foto’s een bloemlezing van de opbrengsten.

Middag

Opbrengsten

Tekst: Annelies Kant [kantekst.nl] Fotografie en lay out: Rolf Resink [hetismooiwerk.nl]

Bijlage

1

Processchema digitale coe’s t&r mbo in ExamenTester (volgens huidige stand van zaken, d.d. juni 2010)

Situatie: Het is oktober 2013. Student X is een deelnemer mbo-4 op Instelling Y. Zij wil een coe taal en een coe rekenen afleggen.

Organisatie aangestuurd door CvE/Cito: ………. Instelling beschikt over CvE regeling waarin bekend gemaakt is wanneer de

periode van afname is en overige regelingen volgens Examenbesluit beroepsopleidingen WEB (c.q waarin bekend gemaakt wordt wanneer en hoe die regelingen in een later stadium, rondom de afname bekend gemaakt zullen worden);

IT-manager en Examensecretaris bezoeken voorlichtingsbijeenkomst (regionaal) georganiseerd door CvE en Cito over activiteiten rondom installatie en afname digitale coe’s.

Onderwijsinstelling ontvangt CD-roms met examensoftware (juiste versie van ExamenTester), handleidingen voor IT, examensecretaris en docent/corrector, het Functionaliteiten Test Examen (FT examen) als onderdeel van de systeemcheck;

IT voert installatie uit volgens protocol met systeemcheck en FT . School krijgt fiat voor maximaal tegelijk in te zetten computers tijdens een afname

op basis van resultaten systeemcheck (terugkoppeling vanuit Cito). Instelling ontvangt voorbeeldexamens om met kandidaten te oefenen (Proef op de

Som, is niet verplicht). ……..

Door instelling te organiseren:

2

Processchema digitale coe’s t&r mbo in ExamenTester (volgens huidige stand van zaken, d.d. juni 2010)

Stap 1: X schrijft zich in voor het coe van de eerstvolgende periode bij het Examenbureau……

Dit veronderstelt binnen de onderwijsinstelling: ………. (PM: aanmelding kandidaten) Instelling kan met kandidaten oefenen met voorbeeldexamen als Proef

op de Som (is niet verplicht). Instelling krijgt packages met equivalente toetsen die tijdens periode x

van het coe ingezet kunnen worden. Examensecretaris ontvangt wachtwoorden voor installatie van

ontvangen examen (packages). IT installeert de examens met behulp van verkregen wachtwoorden. Examenbureau maakt planning voor periode qua lokalen en computers. Examenbureau maakt rooster voor periode. Examenbureau voert kandidaten in. Examenbureau maakt afnameplanning en koppelt kandidaten aan toets

en afnamemoment. Voor toets met open vragen wordt een corrector ingevoerd en

gekoppeld aan toets en kandidaat.. ……….

Door instelling te organiseren:

3

Processchema digitale coe’s t&r mbo in ExamenTester (volgens huidige stand van zaken, d.d. juni 2010)

Stap 2: X maakt op vastgestelde tijdstip de toets op de computer.

Dit veronderstelt binnen de onderwijsinstelling: ………. Instelling voert examenprotocol voor afname uit conform regeling CvE

(volgens Examenbesluit beroepsopleidingen WEB). Examenbureau geeft toets vrij voor correctie (bij open vragen). Corrector beoordeelt (volgens voorschrift van CvE) en sluit correctie

af. Examenbureau stelt behaalde score vast. Examenbureau voert dataretour uit van gegevens naar Cito i.v.m.

empirische verwerking en beleidsrapportage. Examensecretaris zendt vastgestelde scores van kandidaten naar Cito

via dataretour. Examenbureau zet score om in cijfer volgens regels van CvE. Betrokkenen (kandidaten docenten/correctoren,examensecretarissen en

IT) vullen evaluatieformulieren in over examen en over procedures. Behaalde cijfer wordt bekend gemaakt aan kandidaat. Examenbureau levert overige gevraagde evaluatiegegevens over de

toets op aan Cito/CvE. ……..

Door instelling te organiseren:

4

Processchema digitale coe’s t&r mbo in ExamenTester (volgens huidige stand van zaken, d.d. juni 2010)

Overige aandachtspunten binnen de onderwijsinstelling:

… ….. ….. …… …… …… …… …… ……. ……..

Stap 3: X heeft voor rekenen een 6 en voor taal een 4 gehaald en besluit in de volgende periode een herkansing voor taal te doen.

(zie stap 1)