De ontwikkelingslijnen

2017-2018

© Jeelo - 2

De ontwikkelingslijnen Inhoud Verantwoording ontwikkelingslijnen

• Geen leerlijnen, maar ontwikkelingslijnen 3 • Kennislijnen gebaseerd op de sectoren 5 • De kennislijnen 6 • Competentielijnen gebaseerd op beroepen 7 • De competentielijnen 8 Verantwoording taal en rekenen

• Taal en rekenen 10 • Taalvaardigheden geïntegreerd 11 • Aparte taallijnen 13 • Rekenvaardigheden geïntegreerd 14 • Aparte rekenlijnen 16

Verantwoording kerndoelen • Projecten en vakken 17 • Vakken 18 • Woordenschat 24

© Jeelo - 3

Verantwoording ontwikkelingslijnen Geen leerlijnen, maar ontwikkelingslijnen

Geen leerlijnen maar ontwikkelingslijnen

Jeelo gaat ervan uit dat elke leerling zich permanent ontwikkelt. Het tempo waarin dat gebeurt, verschilt per individu. Die ontwikkeling stopt niet na de schoolloopbaan. De ene leerling zal zich dus verder kunnen ontwikkelen dan een andere leerling binnen een bepaalde periode. En de ene leerling zal dus aan het einde van de basisschool verder zijn dan een andere leerling. Jeelo spreekt daarom bewust van ontwikkelingslijnen en niet van leerlijnen. Jeelo heeft ontwikkelingslijnen voor: • de kennisgebieden • de competenties De leerlingen werken binnen de hele school aan hetzelfde project samen in een maatschappelijke context. Zo werkt de leerling aan zijn kennis- en competentielijnen. Ontwikkelingsgericht werken

Jeelo gaat ervan uit dat leerlingen iets NIET in een vaste volgorde leren. Sommige leerlingen maken zich bepaalde kennis en competenties eerder eigen dan anderen. De ene leerling kan bijvoorbeeld op jonge leeftijd omgaan met een bepaald computerprogramma of een sportdag organisatie, terwijl de ander op die leeftijd een ei kan bakken of boodschappen kan afrekenen. Motivatie en betrokkenheid spelen hierbij een grote rol, maar ook hun sociale vaardigheden en studievaardigheden. Daarom biedt Jeelo de mogelijkheid om per individu maatwerk te maken. Per leerling wordt per ontwikkelingslijn bekeken waar de leerling aan toe is. De leerkracht stelt in overleg met de leerling en zijn ouders/verzorgers een maatwerkleerroute vast. Zo wordt er optimaal gedifferentieerd.

© Jeelo - 4

Taal en rekenen

Voor de competenties zijn taal- en rekenvaardigheden nodig. Rekenen en taal komen daarom geïntegreerd aan de orde in de projecten. De projecten bevatten veel reken- en taaltoepassingen. Daarnaast werkt Jeelo aan aparte reken- en taallijnen waarin de leerling individueel en in zijn eigen tempo reken- en taalvaardigheden kan oefenen.

Kerndoeldekkend

Met de ontwikkelingslijnen wil Jeelo alle kerndoelen afdekken. (SLO: http://tule.slo.nl/). Jeelo is al kerndoeldekkend voor Oriëntatie op jezelf en de wereld en Kunstzinnige oriëntatie en voor veel kerndoelen van Nederlands.

© Jeelo - 5

Verantwoording ontwikkelingslijnen Kennislijnen gebaseerd op de sectoren

Jeelo streeft naar doorlopende ontwikkelingslijnen van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs en het vervolgonderwijs. Het vervolgonderwijs leidt op voor de verschillende sectoren waarin leerlingen zullen werken. Jeelo wil hiervoor een fundament leggen in het basisonderwijs. De kennisgebieden van de verschillende sectoren staan aan de basis van de kennislijnen van Jeelo. Hiervoor zijn indelingen naar sectoren bestudeerd die overheidsorganen in Nederland hanteren. De traditionele vakindeling binnen het onderwijs heeft Jeelo losgelaten. Sectoren

De leerling doet kennis op over het eigen welzijn en dat van anderen, zowel lichamelijk als geestelijk (Zorg, Welzijn en Voeding). Ook leert de leerling over zijn natuurlijke omgeving (Natuur, Milieu en Landbouw) en zijn woonomgeving (Wonen, Bouw, Transport en logistiek). Binnen deze leefomgeving spelen producten (Handel, Industrie en Technologie) en maatschappelijke structuren (Overheid, Dienstverlening, Cultuur en Onderwijs) een grote rol.

Kennislijnen

Deze sectoren zijn terug te vinden in Jeelo. Jeelo heeft de volgende kennislijnen voor groep 1 tot en met 8: • Mens en gezondheid • Mens en natuur • Mens en omgeving • Mens en product • Mens en maatschappij De kennislijnen komen geïntegreerd aan bod tijdens de projecten.

© Jeelo - 6

Verantwoording ontwikkelingslijnen De kennislijnen

Jeelo heeft voor de 5 kennislijnen meer dan 500 blauwe stenen ontwikkeld. Mens en gezondheid

Kennis van de toestand van de mens, zowel lichamelijk, psychisch als sociaal. • Het lichaam: Kennis van de onderdelen van het menselijk lichaam en het

functioneren daarvan. • Gezond gedrag: Kennis van de invloed van gedrag op het welbevinden van de

mens, zowel lichamelijk, psychisch als sociaal.

Mens en natuur

Kennis van planten, dieren en hun omgeving. • Dieren: Kennis van de kenmerken en eigenschappen van dieren en het

functioneren van dieren in hun natuurlijke omgeving, in huis of in een productieomgeving.

• Planten: Kennis van de kenmerken en eigenschappen van planten en het functioneren van planten in hun natuurlijke omgeving, in huis of in een productieomgeving.

Mens en omgeving

Kennis van de gebouwen en de woonomgeving en de mate van duurzaamheid ervan en kennis van het veilig gebruiken van de openbare weg. • Stad en land: Kennis van kenmerken en eigenschappen van gebouwen voor

wonen, werken en vrijetijdsbesteding en kennis van de kenmerken en eigenschappen van de leefomgeving (milieu) en het beheer daarvan.

• Verkeer en vervoer: Kennis van regels voor deelnemers aan het verkeer op de openbare weg en kennis van de handelingen en voorzieningen om transport van mensen en goederen efficiënt en veilig te laten verlopen.

Mens en product

Kennis van het maken, verhandelen en kopen van natuurlijke en niet-natuurlijke producten. • Productie: Kennis van het maken van producten, zowel handmatig als machinaal,

en kennis van de onderdelen en materialen waaruit die producten bestaan en het maken ervan.

• Handel en consumptie: Kennis van kopen, verkopen en ruilen van producten en van het gebruik van goederen en diensten voor de bevrediging van behoeften.

Mens en maatschappij

Kennis van het denken en handelen door mensen en van de sociale verhoudingen tussen mensen. • Kunst en cultuur: Kennis van de creaties, gewoontes en gebruiken van mensen,

inclusief de kennis van de denkwijze van mensen over het leven, over normen en waarden, mensbeelden en godsdiensten.

• Organisatie en bestuur: Kennis van kenmerken en eigenschappen van organisaties die een rol spelen in de samenleving en kennis van het leiden van die organisaties en het beheren van menselijke en materiële middelen om de doelen van een land, organisatie of project te bereiken.

© Jeelo - 7

Verantwoording ontwikkelingslijnen Competentielijnen gebaseerd op beroepen

De set competenties van de internationale organisatie SHL (Saville Holdsworth Limited) heeft als basis gediend voor de competenties van Jeelo. SHL-competenties

SHL heeft op basis van een internationale analyse van duizenden beroepen een set competenties uitgewerkt. Vele nationale en internationale bedrijven, zoals Dell, Coca Cola, Unilever, KPMG en Hilton gebruiken deze competenties binnen hun organisatie. In het Nederlandse beroepsonderwijs zijn ze ook overgenomen. Er is een set SHL-competenties voor het mbo en een aparte set voor het vmbo. Jeelo heeft bewust gekozen voor deze set competenties, omdat Jeelo het fundament wil leggen voor het vervolgonderwijs. Jeelo heeft een vertaalslag van de competenties van SHL gemaakt naar het basisonderwijs. Competentielijnen van Jeelo

Jeelo heeft 7 competentielijnen voor groep 1 tot en met 8: • Samenwerken • Zorgen • Maken • Onderzoeken • Presenteren • Leren • Bewegen Deze competentielijnen komen geïntegreerd aan bod tijdens de projecten. 21th century skills

Binnen het basisonderwijs wordt vaak de indeling van 21th century skills gehanteerd. Deze skills komen allemaal terug binnen de indeling van Jeelo. ICT valt bij Jeelo onder meerdere competenties: Leerlingen gebruiken ICT tijdens samenwerken, zorgen, maken, onderzoeken, presenteren en leren. ICT is dus een middel dat ingezet wordt binnen deze competenties. Jeelo besteedt ook aandacht aan zorgen en bewegen. De zorgsector is immers een dominante sector in Nederland. En de fijne en grove motoriek is voor uiteenlopende beroepen relevant. Deze onderdelen worden binnen de indeling van de 21th century skills niet expliciet genoemd.

© Jeelo - 8

Verantwoording ontwikkelingslijnen De competentielijnen

Jeelo heeft voor de 7 competentielijnen meer dan 400 oranjes stappers ontwikkeld.

Samenwerken

Een bijdrage leveren aan een gezamenlijk resultaat door een optimale afstemming tussen de eigen kwaliteiten en de belangen van de groep. • Organiseren: Efficiënt en effectief inzetten van mensen, middelen, informatie, tijd

en geld. • Communiceren: Overbrengen van een gewaarwording, kennis of informatie op

anderen met of zonder gebruik van een communicatiemiddel.

Zorgen

Iets of iemand in een goede toestand brengen of houden. • Zorgen voor jezelf en anderen: Jezelf en anderen in een goede toestand brengen

of houden, zowel lichamelijk, psychisch als sociaal. • Zorgen voor natuur en milieu: Dieren, planten en hun omgeving in een goede

toestand brengen of houden.

Maken

Vormgeven, creëren, vervaardigen, construeren of onderhouden van een product. • Naar eigen idee maken: Vormgeven aan eigen ideeën door het maken van

originele producten zoals schetsen, tekeningen, modellen en bouwwerken met behulp van gereedschappen, materialen en/of digitale middelen.

• Volgens instructie maken: Vervaardigen, construeren of onderhouden van producten met hulp van stappenplannen, gereedschappen, materialen en/of digitale middelen.

Onderzoeken

Bestuderen hoe iets werkt of in elkaar zit of de oorzaak of reden van iets achterhalen. • Waarnemen en meten: Vaststellen van een kenmerk of eigenschap van een object

of proces door het bewust gebruiken van de zintuigen of door te meten, bijvoorbeeld met een instrument, door te tellen of te vragen.

• Analyseren en evalueren: Uiteenrafelen van situaties (in technische of sociale context) of het bestuderen van producten en processen en het achteraf bespreken en beoordelen van de kwalitatieve of kwantitatieve waarde ervan.

© Jeelo - 9

Presenteren

Het overbrengen van informatie, ideeën of meningen op anderen op een duidelijke en zo nodig boeiende of enthousiasmerende wijze met relevante middelen. • Mondeling uiten en presenteren: Het overbrengen van informatie door gesproken

teksten met relevante audiovisuele ondersteuning. • Schriftelijk uiten en presenteren: Het overbrengen van informatie door geschreven

teksten met relevante grafische ondersteuning. • Muzisch uiten en presenteren: Het overbrengen van expressie door dans, drama,

muziek of geluid met relevante visuele ondersteuning. Leren

Het ontwikkelen van het vermogen om op basis van bronnen of ervaringen een onderwerp beter te begrijpen of een taak efficiënter, beter te verrichten dan tevoren. • Bronnen gebruiken: Het verzamelen, vinden, beoordelen en analyseren van

informatie in verschillende informatiedragers. • Leren leren: Het leren van vaardigheden, technieken en methoden die het leren

efficiënter en effectiever maken. Bewegen – in ontwikkeling

Het veranderen van stand of plaats van het lichaam of delen daarvan. • Fijne motoriek gebruiken: Het maken van precieze bewegingen, vooral met de

handen, waarbij de oog-handcoördinatie een grote rol speelt. • Grove motoriek gebruiken: Het gebruiken van de bewegelijkheid van het lichaam

en de coördinatie daarvan.

© Jeelo - 10

Verantwoording taal en rekenen Taal en rekenen

Geïntegreerd in de projecten

Jeelo gaat in de projecten uit van sectoren en daarbij behorende beroepen. In de sectoren komen taal- en rekenvaardigheden geïntegreerd aan de orde. Jeelo sluit hierbij aan. De leerling ervaart meteen waarvoor taal- en rekenvaardigheden nodig zijn. De leerling moet bijvoorbeeld goed kunnen meten om een passend T-shirt te maken. Of hij moet een brief kunnen schrijven om de gemeente goed te kunnen overtuigen van zijn wensen voor een nieuwe speeltuin.

Door uit te gaan van sectoren en beroepen, zijn taal- en rekenvaardigheden automatisch geïntegreerd in de projecten van Jeelo. Aparte lijnen

Veel leerlingen hebben baat bij het stap-voor-stap en systematisch aanleren van een aantal taalvaardigheden en alle rekenvaardigheden. Om ze vervolgens door regelmatige oefening in te slijpen. Deze onderdelen van taal en rekenen biedt Jeelo aan in aparte routes. Deze routes zijn nog in ontwikkeling.

© Jeelo - 11

Verantwoording taal en rekenen Taalvaardigheden geïntegreerd

De taalvaardigheden zijn een wezenlijk onderdeel van de competenties van Jeelo. De meeste taalvaardigheden worden dus in Jeelo geregistreerd bij de competenties. Uitzondering is spelling en grammatica. Daarvoor komen aparte lijnen met aparte registratie die de vorderingen op dat gebied registreert. Zie verderop. Hieronder staat beschreven welke taalvaardigheden onderdeel zijn van welke competenties. Spreken Het mondeling onder woorden brengen van ideeën, meningen, gevoelens en ervaringen met een specifiek doel en voor een specifieke persoon of groep. • Gesprek voeren: Het mondeling informatie uitwisselen tussen twee of meer

personen. � Onderdeel van de competentie: Communiceren.

• Voordragen: Het uitdragen van informatie voor publiek.

� Onderdeel van de competentie: Mondeling uiten en presenteren.

Luisteren

Het horen van auditief aangeboden informatie met als doel die te begrijpen en/of te onthouden en/of te herhalen. • Tijdens een gesprek luisteren: Het toekennen van betekenis aan gesproken taal

tijdens een gesprek van twee of meer personen. Actief luisteren, waarbij de luisteraar expliciet nagaat of hij de boodschap (inhoud én gevoel) van de spreker begrepen heeft. Het doel van actief luisteren is wederzijds contact te verbeteren. Vooral het gevoel echt begrepen te worden, zonder meteen beoordeeld te worden, is belangrijk. � Onderdeel van de competenties: Communiceren, Bronnen gebruiken.

© Jeelo - 12

• Naar een voordracht luisteren: Het toekennen van betekenis aan de gesproken taal, waarbij zaken als woordenschat, voorkennis en een juist gebruik van luisterstrategieën van essentieel belang zijn om de informatie te onthouden of herhalen. � Onderdeel van de competenties: Communiceren, Leren leren.

Lezen

Het nauwkeurig doornemen van schriftelijke informatie, in stilte of hardop, en daar betekenis aan geven. • Technisch lezen: Het verklanken van geschreven woorden en zinnen, eerst in een

vlot tempo en later ook met de juiste intonatie. � Onderdeel van de competentie: Bronnen gebruiken. Of een aparte ontwikkellijn in Jeelo nodig is, wordt nog onderzocht.

• Begrijpend lezen: Het toekennen van betekenis aan schriftelijke informatie, waarbij zaken als woordenschat, voorkennis en een juist gebruik van leesstrategieën van essentieel belang zijn om de informatie te verwerken. � Onderdeel van de competentie: Bronnen gebruiken.

Schrijven

Het vastleggen van woorden, zinnen en informatie op een informatiedrager. • Technisch schrijven: Het construeren van woorden, zinnen en teksten met de

juiste spelling en grammatica. (Het construeren van letters valt onder fijne motoriek.) � Onderdeel van de competentie: Schriftelijk uiten en presenteren. Ook aparte ontwikkelingslijnen Spelling en Grammatica.

• Begrijpend schrijven: Het schriftelijk overbrengen van informatie met een specifiek doel en voor een specifieke doelgroep, waarbij zaken als woordenschat, voorkennis en een juist gebruik van schrijfstrategieën van essentieel belang zijn om de informatie te presenteren. � Onderdeel van de competentie: Schriftelijk uiten en presenteren.

Reflecteren op taal

Het beoordelen van de vorm van de taal. Is de vorm juist en gepast? Het gaat niet om het beoordelen van de inhoud van de taal. • Op taalsituatie reflecteren: Het beoordelen van de vorm – niet de inhoud – van

communicatie. En het al dan niet figuurlijk of informeel gebruiken van taal. Het gaat ook om het kunnen beoordelen of de taal gepast is in de situatie. � Onderdeel van de competenties: Communiceren, Mondeling uiten en presenteren en Schriftelijk uiten en presenteren.

• Op taalvorm reflecteren: Het beoordelen van de grammaticale vorm – niet de inhoud – van teksten, verhalen, zinnen, woorden en klanken. En het al dan niet figuurlijk gebruiken van taal. Het gaat ook om het beoordelen van de juistheid ervan. � Onderdeel van de competenties: Communiceren, Mondeling uiten en presenteren en Schriftelijk uiten en presenteren.

© Jeelo - 13

Verantwoording ontwikkelingslijnen Aparte taallijnen

De meeste taalvaardigheden zijn onderdeel van 1 of meerdere competenties (zie vorige pagina). Daardoor zijn de taalgebieden voor een heel groot gedeelte geïntegreerd in de projecten. Volgens het inspectierapport 2016 is dat een win-win situatie. Zowel taal als wereldoriëntatie komt beter tot zijn recht. Zie notitie Inspectierapport: http://www.onderwijsinspectie.nl/binaries/content/assets/Documents+algemeen/2016/brochure-wereldorientatie_website.pdf Jeelo heeft daarom nog maar 2 aparte ontwikkelingslijnen taal: Spelling en Grammatica. Daarin maken leerlingen stap voor stap kennis met de taalregels. De groene eenheden voor deze lijnen zijn in ontwikkeling. De ontwikkelingslijn Spelling bestaat uit: • Woordspelling • Werkwoordspelling

De ontwikkelingslijn Grammatica bestaat uit: • Leestekens • Woordsoorten • Zinsbouw Een derde ontwikkelingslijn Technisch lezen wordt nog onderzocht: Wordt dit een aparte lijn of wordt deze deels of helemaal geïntegreerd aangeboden? De ontwikkelingslijn Technisch lezen bestaat uit: • Aanvankelijk lezen • Vlot lezen

Binnen Jeelo wordt er al veel gelezen binnen de competentie Bronnen gebruiken. Begrijpend lezen staat daarin centraal en motivatie voor lezen (leesbeleving) staat voorop.

© Jeelo - 14

Verantwoording ontwikkelingslijnen

Rekenvaardigheden geïntegreerd

De rekenvaardigheden komen in alle competenties van Jeelo aan de orde. Bij Samenwerken moet er georganiseerd worden in tijd, geld en middelen. Bij Zorgen speelt dit ook een rol. Bij Maken en Onderzoeken is het berekenen van hoeveelheden, verhoudingen en meten essentieel. Ook bij Presenteren en Leren komen rekenvaardigheden aan de orde. Denk aan tabellen en grafieken lezen en maken. Zelf bij Bewegen speelt rekenen een rol. Denk aan tellingen en afstand- en tijdmetingen. De rekenvaardigheden oefenen leerlingen dus tijdens de projecten. Maar voor alle rekenvaardigheden komen ook aparte lijnen met aparte registratie die de vorderingen op dat gebied registreren. Zie verderop.

Getallen

Het begrijpen van hele getallen en getallen met decimalen en hun onderlinge relaties. • Getalbegrip en telrij: Het begrijpen van de verschillende waardes van hele getallen

en hun onderlinge relaties. • Kommagetallen en afronden: Het begrijpen van decimale getallen en het kunnen

afbreken van getallen op het gewenste aantal decimalen. Bewerkingen

Het uitvoeren van de 4 basisrekenvaardigheden: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. • Optellen en aftrekken: Het uitvoeren van een rekenkundige bewerking, waarbij

een getal met één of meerdere hele getallen vermeerderd en verminderd wordt. • Vermenigvuldigen en delen: Het uitvoeren van een rekenkundige bewerking die

hetzelfde resultaat heeft als het herhaald optrekken of aftrekken van steeds hetzelfde hele getal.

© Jeelo - 15

Verhoudingen en verbanden

Het aangeven van de samenhang tussen getallen en gegevens. • Verhoudingen berekenen: Het uitvoeren van rekenkundige bewerkingen met

getallen waarbij er een lineair verband is tussen de getallen. De verhouding wordt beschreven in de verhouding van getallen tot elkaar of samengevat in één getal (breuken, procenten en kommagetallen).

• Verbanden analyseren: Het bepalen van de samenhang tussen verschillende variabelen. De samenhang wordt beschreven in de vorm van grafieken, tabellen en formules.

Meten en meetkunde

Het begrijpen van de fysieke wereld om ons heen en het kwantificeren hiervan. • Meten: Het bepalen van een waarde van een grootheid door deze te vergelijken

met een relevante eenheid.

• Figuur en ruimte: Het bepalen van de positie van punten, lijnen en twee- en driedimensionale lichamen ten opzichte van elkaar. Het gaat ook om de kenmerken en eigenschappen van de twee- en driedimensionale figuren.

© Jeelo - 16

Verantwoording ontwikkelingslijnen Aparte rekenlijnen

Voor elk rekengebied heeft Jeelo een aparte ontwikkelingslijn rekenen. Daarin maken leerlingen zich stap voor stap rekenvaardigheden eigen. In elke ontwikkelingslijn staat een conceptueel probleem voorop, waardoor leerlingen inzicht krijgen in het rekenprobleem. Leerlingen leren hun eigen strategieën te gebruiken. Daarna oefenen ze intensief met materialen en modellen om het inzicht te behouden.

De ontwikkelingslijn Getallen bestaat uit: • Getalbegrip en telrij • Kommagetallen en afronden De ontwikkelingslijn Bewerkingen bestaat uit: • Optellen en aftrekken • Vermenigvuldigen en delen De ontwikkelingslijn Verhoudingen en verbanden bestaat uit: • Verhoudingen berekenen • Verbanden analyseren De ontwikkelingslijn Meten en meetkunde bestaat uit: • Meten • Figuur en ruimte Deze paarse eenheden voor de rekenlijnen zijn in ontwikkeling.

© Jeelo - 17

Verantwoording kerndoelen

Projecten en vakken

Alle bovenstaande vakken zijn geïntegreerd in de 12 projecten van Jeelo. De eenheden van Jeelo worden dus niet geclusterd in vakken voor de leerlingen, maar in projecten. De leerdoelen komen daarom in Jeelo in een andere volgorde aan de orde dan in een vakmethode.

© Jeelo - 18

Verantwoording kerndoelen Vakken

Aardrijkskunde en topografie

Kerndoelen

De kerndoelen 47 tot en met 50 en deels 36, 39 en 46 gaan over aardrijkskunde en topgrafie. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft.

Projecten

Alle projecten bevatten aardrijkskundige eenheden. Kennis over Nederland komt aan de orde in de projecten ‘Inrichten van je eigen omgeving’ en ‘Beleven van onze planeet’. Europa wordt behandeld in het project ‘Leren voor later’, de wereld in het project ‘Beleven van onze planeet’.

Topografie Er zijn aparte eenheden voor topgrafie: • 13 trainers voor de topografie van Nederland. • 5 trainers voor de topografie voor Europa. • 5 trainers voor de topografie van de wereld.

Leerlingen kunnen tijdens of los van de projecten de topografie oefenen.

© Jeelo - 19

Geschiedenis en erfgoed

Kerndoelen

De kerndoelen 51, 52, 53 en deels 56 gaan over geschiedenis en erfgoed. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Kerndoel 51 gaat over algemene begrippen die met geschiedenis te maken hebben. De kerndoelen 52 en 53 zijn identiek. Ze bevatten beide de 10 tijdvakken en de 50 canonvensters. Bijzonder om te melden is dat de doelen voor het voortgezet onderwijs ook weer de 10 tijdvakken en de 50 canonvensters bevatten. Daar wordt alles nogmaals behandeld. Rond 2008 is er een grote discussie geweest of leerlingen de 10 tijdvakken of de 50 canonvensters moeten leren. Uiteindelijk is er door het SLO geen keus gemaakt. Projecten

Jeelo heeft ervoor gekozen in elk project stil te staan bij geschiedenis, daar waar dat relevant is. Elk mens, product en maatschappelijk onderwerp heeft immers een geschiedenis. In 2 projecten van Jeelo is extra veel aandacht voor geschiedenis. In het project ‘Leren van personen van vroeger’ kunnen leerlingen leren van ervaringen van personen van vroeger. Veel personen uit de canonvensters komen aan de orde, uit diverse tijdvakken. In het project ‘Leren voor later’ wordt een verbinding gemaakt tussen het verleden en de toekomst. Voor kerndoel 51 zijn aparte eenheden gedefinieerd, die onder andere zijn verwerkt in de projecten ‘Leren van personen van vroeger’ en ‘Leren voor later’.

Tijdvakken

Er zijn 10 eenheden voor de 10 tijdvakken. Deze kunnen aangeboden worden in de leerroute waarin het tijdvak relevant is. Natuur en milieu

Kerndoelen

De kerndoelen 40 en 41, maar deels ook 34, 39, 43 en 46 gaan over natuur en milieu. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

Natuur gaat over plant en dier, maar ook over milieu en over de biologie van de mens. In de projecten ‘Omgaan met natuur’ en ‘Zorgen voor dieren’ staan plant en dier centraal. ‘Beleven van onze planeet’ besteedt aandacht aan natuur en milieu. De biologie van de mens komt terug in ‘Zorgen voor jezelf en anderen’ en ‘Veilig helpen’.

Huisdieren

Opvallend in de kerndoelen van het SLO is dat er relatief weinig kerndoelen gaan over huisdieren en hun verzorging. Omdat de omgang met huisdieren een groot maatschappelijk vraagstuk is in Nederland - er zijn meer huisdieren dan mensen en de asiels zitten overvol - besteedt Jeelo hier meer aandacht aan dan de kerndoelen eisen.

© Jeelo - 20

Wetenschap en techniek

Kerndoelen

De kerndoelen 42, 44, 45 en ook deels 48 gaan over wetenschap en techniek. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

Jeelo heeft ervoor gekozen in elk project stil te staan bij techniek, daar waar dat relevant is. Nagenoeg elk maatschappelijk onderwerp heeft elementen van techniek. En voor het leveren van bijna elk projectresultaat is techniek nodig. Er wordt ook een relatie gelegd met geschiedenis. Technologische ontwikkelingen komen aan de orde. In het project ‘Maken van je eigen product’ staat techniek centraal.

Competenties Onderzoeken en Maken

Onderzoeken en Maken zijn 2 van de 7 competenties van Jeelo. Jeelo heeft een serie stappers voor deze beide competenties voor groep 1 tot en met 8, waarin leerlingen aan de slag gaan met onderzoeksopdrachten en ontwerpopdrachten.

Leefstijl en burgerschap

Kerndoelen

De kerndoelen 34 tot en met 39 bevatten elementen van Leefstijl en burgerschap. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft.

Projecten

Op een prettige manier met elkaar omgaan op school is een voorwaarde voor een goed leerklimaat. Jeelo heeft hier dan ook een heel project over: ‘Omgaan met elkaar’. Jeelo besteedt meer aandacht aan gezond gedrag op het gebied van voeding en beweging dan de kerndoelen eisen. Jeelo heeft daar bewust voor gekozen. We staan steeds verder van ons voedsel af. Leerlingen weten steeds minder goed waar het voedsel vandaan komt en wat er in al die voorbereide voedingsproducten zit. Bovendien is overgewicht een maatschappelijk probleem. Het project ‘Zorgen voor jezelf en anderen’ besteedt hier aandacht aan. Burgerschapscompetenties

In het kader van burgerschapscompetenties en een veilig schoolklimaat zijn er 14 deugden in de projecten verwerkt. In het advies van de Onderwijsraad 'Verder met burgerschap' (augustus 2012) staat: "De grote waarden van onze democratische rechtstaat kunnen het best worden overgedragen door de 'kleine deugden' ervan te leren." De 14 deugden:

Groep 1/2 Groep 3/4 Groep 5/6 Groep 7/8

Vriendelijkheid Gehoorzaamheid

Vriendelijkheid Beleefdheid Gehoorzaamheid Ordelijkheid

Geduld Eerlijkheid Betrouwbaarheid Bescheidenheid Behulpzaamheid

Zelfbeheersing Assertiviteit Volharding Verantwoordelijkheid Moed

Mediawijsheid

Kerndoelen

Bij de kerndoelen van Nederlands wordt expliciet het omgaan met digitale bronnen genoemd. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

© Jeelo - 21

In elk project van Jeelo komen een of meerdere van onderstaande doelen van mediawijsheid aan de orde. In het project Omgaan met geld wordt extra aandacht besteed aan de eerste 3 doelen. • Inzicht hebben in medialisering van de samenleving • Begrijpen hoe media worden gemaakt • Zien hoe media de werkelijkheid kleuren • Apparaten, software en toepassingen gebruiken • Oriënteren binnen mediaomgevingen • Informatie vinden en verwerken • Content creëren • Participeren in sociale netwerken • Reflecteren op het eigen mediagebruik • Doelen realiseren met media

Projectresultaten

De leerlingen meerdere van deze vaardigheden in mediawijsheid nodig om tot een goed projectresultaat te komen. Mediawijsheid is zo een rode draad door alle projecten.

Beeldende vorming en Muziek en expressie

Kerndoelen

De kerndoelen 54 tot en met 56 gaan over Beeldende Vorming en Muziek en expressie. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft.

De 3 kerndoelen Kunstzinnige oriëntatie luiden: • De leerlingen leren beelden, muziek, taal, spel en beweging te gebruiken, om

er gevoelens en ervaringen mee uit te drukken en om er mee te communiceren.

• De leerlingen leren op eigen werk en dat van anderen te reflecteren. • De leerlingen verwerven enige kennis over en krijgen waardering voor

aspecten van cultureel erfgoed. Projecten

Bij Jeelo gebruiken we niet alleen taal, maar ook beeld, muziek, spel en beweging in de projecten om je mee uit te drukken en te communiceren. Jeelo integreert dit zo dat de leerling ervaart dat het zinvol is om niet alleen taal, maar ook beeld, muziek, spel en beweging te gebruiken.

Alle projecten bevatten op deze wijze eenheden voor beeldende vorming, muziek of expressie, afgestemd op de inhoud en de doelen van het project. Het projectresultaat bevat vaak veel aspecten van beeldende vorming. Zo komt beeldende vorming, muziek en expressie het gehele schooljaar aan bod. Deelcompetentie Muzisch uiten en presenteren

Muzisch uiten en presenteren is dan ook de deelcompetentie van de competentie Presenteren van Jeelo. Zang - in ontwikkeling

Jeelo onderzoekt hoe zang geïntegreerd kan worden in Jeelo.

Verkeer en vervoer

Kerndoelen

Kerndoel 35 gaat over verkeer en vervoer. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

Jeelo heeft ervoor gekozen om verkeer als apart project aan te bieden: ‘Veilig in het verkeer’. Bij de jongste groepen staat spelen en lopen op de stoep en oversteken centraal. In de hogere groepen komt ook fietsen aan bod, zowel behendig fietsen als veilig fietsen.

© Jeelo - 22

Er zijn 3 blauwe stenen over de verkeersborden en 3 blauwe stenen over de verkeerregels. Leerlingen kunnen deze stenen tijdens of los van de projecten oefenen.

Verkeersexamen

Jeelo sluit aan bij het landelijk verkeersexamen van Veilig Verkeer Nederland. Dit examen wordt vaak lokaal georganiseerd. Een school kan het ook zelf organiseren. Het examen bestaat uit een theoretisch examen en een praktisch examen op de fiets in de eigen omgeving voor groep 7 of 8.

EHBO en preventie

Kerndoelen

De kerndoelen 34 en 41 bevatten elementen over EHBO en preventie. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

Jeelo heeft ervoor gekozen om EHBO als apart project voor alle groepen aan te bieden: ‘Veilig helpen’. Bij EHBO is namelijk regelmatige herhaling belangrijk. Ook in het vervolgonderwijs zouden kennis en vaardigheden op dit gebied regelmatig herhaald moeten worden.

Ook de jongste groepen doen dus EHBO bij Jeelo. Het gaat er op de eerste plaats om dat leerlingen leren niet in paniek te raken, op de juiste manier hulp te halen en het slachtoffer gerust te stellen. Op de tweede plaatst staat pas het leren uitvoeren van eenvoudige medische handelingen. Rollenspelen staan hierbij centraal. Het gaat om doen. EHBO-diploma

Jeelo leidt niet op tot een officieel EHBO-diploma. Scholen die dat willen, kunnen na het project ‘Veilig helpen’ voor groep 7 en 8 het Oranje Kruis of het Rode Kruis inschakelen voor een officieel diploma. Dit is gezien de kerndoelen niet nodig. Studievaardigheden

Kerndoelen

Bij de kerndoelen van Nederlands (1 tot en met 9) wordt expliciet gesproken over het verwerven van informatie uit gesproken en geschreven taal. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft. Projecten

Een van de 3 pijlers van Jeelo gaat over zelfstandig leren. Dit staat dus centraal binnen elk project.

Competentie Leren

Leren is 1 van de 7 competenties van Jeelo. Deze competentie bestaat uit 2 deelcompetenties: Bronnen gebruiken en Leren leren. Jeelo heeft een serie stappers voor deze beide deelcompetenties voor groep 3 tot en met 8 waarin leerlingen aan de slag gaan met lees- en leerstrategieën.

Rekentoepassingen

Kerndoelen

De kerndoelen 23 tot met 33 gaan over rekenen. Bij de kerndoelen van rekenen en wiskunde worden ook expliciet rekentoepassingen genoemd. Projecten

Jeelo heeft in alle projecten rekentoepassingen zitten. Deze worden de komende jaren uitgebreid, zodat leerlingen meer rekenen in de context van het project. Rekenvaardigheden zullen ook in aparte routes worden geoefend.

Competenties en rekenen

De rekenvaardigheden komen in alle competentie van Jeelo aan de orde.

© Jeelo - 23

Bij Samenwerken en Zorgen moet er georganiseerd worden in tijd, geld en middelen. Bij Maken en Onderzoeken is het berekenen van hoeveelheden, verhoudingen en meten essentieel. Ook bij Presenteren en Leren komen rekenvaardigheden aan de orde. Denk aan het lezen en maken van tabellen en grafieken. Zelfs bij Bewegen speelt rekenen een rol. Denk aan tellingen en afstand- en tijdmetingen.

Begrijpend luisteren en lezen en Begrijpend spreken en schrijven

De kerndoelen 1 tot en met 9 van Nederlands gaan over Begrijpend luisteren, lezen, spreken en schrijven. In Mijn Jeelo is te zien welke eenheden Jeelo bij deze kerndoelen heeft.

Projecten

In alle projecten van Jeelo wordt intensief aandacht besteed aan begrijpend luisteren, lezen, spreken en schrijven. Jeelo heeft een hele reeks stappers op dit gebied die inzetbaar zijn bij alle projecten. Voor begrijpend luisteren en lezen heeft Jeelo bij elke project een serie bronnen ontwikkeld waarmee deze vaardigheden geoefend kunnen worden.

Competenties

Begrijpend luisteren, lezen, spreken en schrijven zijn onderdeel van de competenties Communiceren, Mondeling uiten en presenteren en Schriftelijk uiten en presenteren, Bronnen gebruiken en Leren leren.

© Jeelo - 24

Verantwoording kerndoelen Woordenschat

Kerndoelen

Kerndoel 12 gaat over woordenschat. Maar voor alle kerndoelen zijn woorden nodig. De projecten

Aan woordenschatontwikkeling wordt in elk project van Jeelo aandacht besteed. Elke eenheid bevat namelijk een onderdeel ‘woorden’. Hierin worden van elk woord een afbeelding, een definitie en voorbeelden gegeven. Alle definities zijn ingesproken.

Op deze manier sluit het woordenschatonderwijs nauw aan bij de inhoud van de projecten. Zo oefenen leerlingen woorden binnen een context. De woorden zijn op dat moment nodig. Leerlingen oefenen niet alleen woorden, maar ze gebruiken die woorden ook meteen actief. Op deze wijze beklijven woorden beter. In Jeelo zitten nog extra stappers met woordspelletjes om woorden te oefenen. Centraal staat: • Woordbeeld = Zie afbeelding…. • Woordcontext = Hoort bij….. • Woordbetekenis = Uitleg is…..

En op termijn wordt toegevoegd: • Woordspelling = Spellingsregel is ….

Groep 1 en 2

Voor groep 1 en 2 zijn de 3000 woorden van de BAK-lijst in Jeelo verwerkt in verhalen, hoeken, woordplaten en spelletjes. Daarnaast biedt Jeelo nog extra woorden die nodig zijn voor de leerdoelen van de projecten.