Het bereiken van jongeren in kwetsbare

situaties

Webinar PJK 15 oktober 2020

Jan Naert

Docent

Jan.Naert@Arteveldehs.be

Pedagogiek van het Jonge Kind

Overzicht

2

1. Inleiding

2. Inzicht in proces: achterstelling en leefwereld

3. Jongeren aan het woord over dienst/hulpverlening

4. Concreet: van eerste stap tot …

5. Organisatie

6. Conclusie

Inleiding: Achtergrond

3

Eigen positive: ervaring in JWW en onderzoek

naar continuïteit in de jeugdhulpverlening

- Jeugdwerk

- Jeugdwelzijnswerk

- Jeugdhulpverlening

- …

Verschillen?

Inleiding: Relatie tot andere sectoren

4

Afstand tot de leefwereld van jongeren in

klassieke dienstverlening en jeugdhulp vaak te

groot

- Oplossingen? In combinaties:

- Begrijpen van processen

- Aansluiting en engagement

- Kritisch pedagogische actie

Proces: Jongeren in kwetsbare posities en hun leefwereld?

5

Interactief proces (Machtsongelijkheid!)

Cumulatief proces

Risicofactoren:

- Leven in kansarme buurt

- Opgroeien in generatiearmoede

- Behoren tot etnisch-culturele minderheid

- Geen inkomen uit arbeid

- Cumulatie van risicofactoren

Sociale binding

Proces: Leefwereldgericht werken?

6

Jongeren tonen verschillende zaken:

1. Noden in het hier en nu

2. Complex samengaan van noden

3. Wat is hun realiteit – wat is mogelijk

(introductie van hoop op iets anders)

Vraag

7

Wat hebben we -

als professional/als organisatie -

te bieden voor deze jongeren?

Jongeren over wat werkt

8

➢ Een opstap, connectie

“nu weet ik waar naartoe maar in het verleden was het moeilijk,

ik wist mijn weg niet. Versta je, van Caroline uit leerde ik

mensen kennen in het jeugdhuis in de wijk, van één persoon

leerde ik dertig à veertig personen kennen, dat is geluk hebben!

[] Ja, zie je, nu kan ik naar Evelyne gaan van het jeugdhuis voor

ondersteuning met papieren of andere dingen, ik weet gewoon

dat het goed komt. Ik word sterker, ze kan met mij meekomen

een eerste keer, een tweede keer doe ik het zelf. Zo word je

sterker denk ik.”

Jongeren over wat werkt… of niet werkt?

9

➢ Engagement als vertrekpunt

“Ja, maar met de sociale dienst, ja … ik had niets te maken met

hen, met het jeugdhuis en Evelyne wel! Je doet activiteiten,

kampen en je begint elkaar te kennen. Maar met de sociale

dienst is het anders, je zit daar gewoon en je hebt geen contact

met hen. Met Evelyne en David en het jeugdhuis … dat is een

groep die je kent, dat is belangrijk, het feit dat je dingen kan

delen met iemand waarvan je weet dat het tussen die muren zal

blijven!”

Jongeren over wat werkt

10

➢ Sterkte gericht kijken

Ze zouden moeten kijken naar wat jongeren drijft, waar ze goed

in zijn. Wat waren mijn capaciteiten? (…) Wat zijn zijn sterktes?

Jongeren over wat werkt … of niet werkt!

11

➢ Geen louter individuele probleemanalyse!

“Ik was het probleem, ik had vanalles. Ik veranderde van

voorziening naar voorziening [] Op het einde, alles is van korte

duur en je gaat niet zo gemakkelijk meer een band aan met een

nieuwe opvoeder, omdat … versta je … Ik ga van één plaats naar

een andere [] wat continu was doorheen mijn traject in de

jeugdzorg was “wat gaat niet goed met hem?” Ja, met hem! Zeker,

zeker! … dat is het eigenlijk … dat is wat een continu ding was”

Jeugdwerkers in de leefwereld?

12

Engagement Afstand

Afstemming Aanbodsgericht

Krachtig kijken Probleemgericht

Zoekende houding Wetende houding

Bv. Hoe komen jongeren in contact met onze

organisatie?

Komen we in de contexten van jongeren zelf?

Jeugdwerkers in de leefwereld?

13

Antwoord is dus complex

= manieren van organiseren

= de bril waarmee we naar deze jongeren kijken

“If goals are not their goals there is little motivation to accomplish

them. We must never get in the way by doing too much or trying to

steer a young person to set one goal or another.” Richard Rapp

Concreet: eerste niveau!

14

Werking naast de deur

Laagdrempelige instap, open deuren, koffietafels

Relatie opbouwen en tijd en ruimte nemen om aan te

sluiten op de ritmes van jongeren

Echt vanuit hun perspectief kijken (cfr. Verkiezingen)

“Eenvoudig toch… vraag het aan de jongeren zelf”

Concreet: tweede niveau!

15

Verdragen van symptomen (niet aanvaarden)

Inbreng en eigenaarschap: vrijwilligers, wijkbewoners

doen mee, ze zijn deel van de organisatie

Uitnodigen van ‘de wereld’ in de werking: iedereen kan

iets bijdragen = erkenning en herkenning

“ De werking is van ons!”

Concreet: derde niveau!

16

Advocacy: Opkomen voor belangen van groep en

individuele jongeren

Brugfunctie naar andere organisaties: bv. ocmw,

vdab, …

Signalen naar beleid

= structuurveranderend werken

Luisteren naar verhalen: goeie praktijken en uitdagingen

17

Waar ervaren jullie drempels?

Organisatieklimaat

18

Uit het onderzoek wordt duidelijk dat macht

gebruiken niet werkt & enorm negatieve impact

heeft op het klimaat

Vechten

Vluchten

Bevriezen

Organisatieklimaat

19

Van toegang tot naar bruikbaar ‘aanbod

Kritisch Pedagogisch =

- Twee richtingen maar …

- Leermogelijkheden met anderen:

groepsgerichte projecten

- Diversifiëren: verbreden van elkaars kijk

- Aandacht voor het dagdagelijkse, gewone:

instuif = ont – moeting

Over het politieke: gaat ook over machts-rotatie

(circulair en dynamisch)

20

Vragen

Ervaringen

Discussie

Sterkte-gericht werken?

21

Sites:

https://sustainingcommunity.wordpress.com/2016/08/23/sba-groups/

https://www.childwelfare.gov/pubs/acloserlook/strengthsbased/strengthsbased1/

Artikels:

Dennis Saleebey, The Strengths Perspective in Social Work Practice: Extensions and

Cautions, Social Work, Volume 41, Issue 3, May 1996, Pages 296–305,

https://doi.org/10.1093/sw/41.3.296

Carl Brun, Richard C. Rapp, Strengths-Based Case Management: Individuals'

Perspectives on Strengths and the Case Manager Relationship, Social Work, Volume

46, Issue 3, July 2001, Pages 278–288, https://doi.org/10.1093/sw/46.3.278

https://sustainingcommunity.wordpress.com/2016/08/23/sba-groups/https://www.childwelfare.gov/pubs/acloserlook/strengthsbased/strengthsbased1/https://doi.org/10.1093/sw/41.3.296https://doi.org/10.1093/sw/46.3.278