Lessenserie Marsmuziek groep 345 2017-2018

Doelen leerlingen:- de leerlingen weten wat een fanfareorkest is en kunnen drie instrumenten noemen die hierin

spelen. De leerlingen kunnen in de maat op het lied Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht lopen en zichzelf daarbij begeleiden met een ritme instrument.

- de kinderen ervaren actief de opbouw van een mars (ABA vorm), ze scheuren in de maat van de muziek. De kinderen bedenken een eigen muziekstukje waarbij ze geluiden maken met een krant in de vorm ABA.

- de kinderen ervaren actief de opbouw van een mars (ABA vorm) door mee te spelen met een meespeelpartituur bij de Radetzkymars van Johann Strauss, ze bedenken zelf een muziekstukje met schoolinstrumenten in de vorm ABA. Bij het luisteren naar elkaars muziekstukje herkennen ze de vorm ABA.

Doelen leerkracht:- fanfare orkest leiden waarbij gelopen en gespeeld wordt op het lied Sinterklaasje kom maar

binnen met je knecht.- luisteren en bewegen op muziek met nadruk op vorm (ABA) en maat. - luisteren en improviseren met nadruk op vorm (ABA) en maat.

Muziekles 16 groep 345 fanfare sinterklaas 2017-2018

Doel leerlingen: de leerlingen weten wat een fanfareorkest is en kunnen drie instrumenten noemen die hierin spelen. De leerlingen kunnen in de maat op het lied Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht lopen en zichzelf daarbij begeleiden met een ritme instrument.

Doel leerkracht: fanfare orkest leiden waarbij gelopen en gespeeld wordt op het lied Sinterklaasje kom maar binnen met je knecht.

Nodig: digibord met:-filmpje van de intocht van Sinterklaas in Hoedekenskerke- via youtube filmpje van pieten die marcheren, Zwarte Pieten Orkest Sint Annaland- site fanfaresintjan.com met informatie over instrumenten in het fanfareorkest en foto’s van de muzikanten in Hoedekenskerke- www.muziekinschool.net met het lied Sinterklaasje kom maar binnen, begeleiding door een fanfareorkest.

Instrumenten; handtrom, claves, woodblock buistrom, triangel, belletjes, schellenraam, tamboerijn, schudeieren en maracas.

Stap 1Ik vraag de kinderen wie er afgelopen weekend naar de haven is geweest om Sinterklaas aan te zien komen met de stoomboot. Was er ook muziek? Welke liedjes hoorden ze? Welke instrumenten zagen ze? Hoe heet zo’n groep mensen die buiten lopend muziek maakt? We bekijken het filmpje van de intocht en wat foto’s van de muzikanten.

Stap 2We bespreken de instrumenten a.d.h.v. de gemaakte foto’s en de site van fanfaresintjan met informatie over instrumenten.

Stap 3Ik laat via youtube de kinderen het Zwarte Pieten Orkest Sint Annaland zien, vanaf minuut 12, waar de fanfare in de optocht meeloopt. Als je mee wilt lopen met een fanfare orkest moet je goed in de maat lopen. Ik pak de handtrom en vraag de kinderen eerst alleen en dan twee aan twee in de maat te lopen op het ritme dat ik speel. Dan zet ik het liedje Sinterklaasje kom maar binnen aan op het digibord, via www.muziekinschool.net en laat de kinderen in de maat meelopen op het lied.

Stap 4Ik leg alle slaginstrumenten die we hebben op de tafel en vraag de kinderen om de tafel heen te komen staan. Dan vraag ik de kinderen in welke groepen we de instrumenten kunnen indelen. Uiteindelijk maken we de volgende indeling:Hout; claves, woodblock buistromMetaal; triangel, belletjes, schellenraam, tamboerijn

Kunststof; schudeieren en maracasIk vraag de kinderen een instrument van de tafel te pakken en in (bovengenoemde) drie groepen te gaan zitten.

Stap 5Ik zet het lied Sinterklaasje kom maar binnen via muziekinschool.net aan en vraag de kinderen mee te spelen als hun instrumenten op het digibord te zien zijn. Soms speelt een enkele groep, soms spelen alle groepen tegelijk. Ik wijs zelf de groepen aan die aan de beurt zijn om te spelen.

Stap 6Als we dit goed kunnen gaan we in tweetallen in een rij staan; we houden de groepen instrumenten bij elkaar. Dan lopen we op de maat door de klas, terwijl we de instrumenten bespelen; we zijn het fanfare orkest van de Regenboog! Ik geef feedback op of er in de maat gelopen wordt en of er op het juiste moment gespeeld wordt.Ik vertel dat we tijdens de kerstviering ook begeleid zullen worden door een fanfare orkest en dat ik hoop dat de kinderen dan veel instrumenten zullen herkennen die we vandaag hebben behandeld. Wie kan er nog drie instrumenten noemen die meespeelden in een fanfare-orkest?

Stap 7Tijd over? We wisselen van instrument, zodat iedereen een keer uit elke groep een instrument heeft bespeeld.

Evaluatie doel leerlingen:De leerlingen wisten al wel een aantal instrumenten van de fanfare te noemen en met behulp van de foto’s en de plaatjes op het digibord leerden ze al snel de namen van de overige instrumenten. Aan het eind van de les wisten de leerlingen goed drie instrumenten te noemen. De leerlingen konden ook goed bedenken hoe we onze eigen instrumenten in konden delen en ze hielpen elkaar bij het toepassen ervan. De leerlingen konden al snel in het juiste tempo meelopen met de trommel; bij het meelopen op de muziek ging dit in eerste instantie minder; ze liepen meer enthousiast te springen dan dat ze op de muziek en de maat letten. Toen ik mee ging spelen op de handtrom ging dit beter. De leerlingen hadden de neiging grote passen te nemen, waardoor ze soms niet makkelijk in de rij konden aansluiten. Als ze de onderlinge afstand wilden overbruggen liepen ze al gauw weer uit de maat. Dit ging beter toen ik de voorste leerlingen vroeg om hele kleine passen te nemen en goed te letten op de leerlingen achter hen. Het viel me mee hoe goed de leerlingen in de maat bleven lopen toen ze mee moesten spelen met de instrumenten. Wel vonden ze het toen soms moeilijk om te onthouden wanneer ze wel en wanneer ze niet mee mochten spelen.

Evaluatie doel leerkracht:Het was goed om het spelen in de fanfare op te bouwen; eerst lopen op de maat van de trommel, dan pas op de maat van de muziek. Eerst alleen spelen met instrumenten, dan pas erbij lopen. Het hielp om tijdens het lopen op de muziek zelf op de trom mee te spelen. Het was belangrijk om bij de keuze van de leerlingen die vooraan liepen, te kiezen voor leerlingen die zelf goed in de maat konden lopen en die niet te grote passen maakten. Als leerkracht was het lastig om tijdens het lopen en spelen te bepalen waar je moest staan; op welke plek stond je niet in de weg en konden de

leerlingen je toch zo veel mogelijk zien, zodat ze de aanwijzingen van wanneer ze wel/niet mochten spelen konden blijven volgen? Ik heb ervoor gekozen om aan de zijkant te gaan staan, maar op sommige momenten liepen de leerlingen dan met hun rug naar mij toe en zagen ze niet wat ik aangaf.

Muziekles 19 marsmuziek Manoeuvremars 2017-2018

Doel leerlingen: de kinderen ervaren actief de opbouw van een mars (ABA vorm), ze scheuren in de maat van de muziek. De kinderen bedenken een eigen muziekstukje waarbij ze geluiden maken met een krant in de vorm ABA.

Doel leerkracht: luisteren en bewegen op muziek met nadruk op vorm (ABA) en maat.

Nodig: kranten, gekleurde stroken papier (3 verschillende kleuren) en groot vel wit papier, potlood, digibord met manoeuvremars https://www.youtube.com/watch?v=TMhyz_aKh7E

Stap 1Ik geef alle leerlingen een paar krantenbladeren en vraag ze om hier een geluid mee te maken. Ik vraag een aantal leerlingen voor te doen welk geluid ze hebben bedacht.

Stap 2Ik scheur verschillende ritmes voor en vraag de kinderen om mij na te doen.Ik zing het lied Met trommel en trompet en scheur erbij mee. Ik nodig de kinderen uit om hierbij mee te doen.

Stap 3We spelen mee met de Manoeuvremars https://www.youtube.com/watch?v=TMhyz_aKh7E

- Deel A: 8 maten, roetsj in de laatste maat (4 keer achter elkaar)- Deel B: start na de trom. In de maat scheuren; 4x klein, 4x groter (2x achter elkaar)- Deel A: 8 maten, roetsj in de laatste maat (4 keer achter elkaar)

Stap 4We ruimen de kranten op en de kinderen krijgen rode, gele en blauwe stroken papier en een groot blad. Ik vraag ze de stroken op tafel te leggen; als er een nieuw stukje komt in de muziek dan moeten ze ook een nieuwe kleur gebruiken. Als een stukje herhaald wordt, dan weer dezelfde kleur op de tafel leggen. We luisteren naar de Manoeuvremars. Zo nodig nog een keer herhalen om te controleren of ze de kleuren goed hebben neergelegd. Dan samen luisteren en bespreken wanneer er een nieuw stukje komt.Hoeveel kleuren hebben de kinderen gebruikt? (2, ABA schema).Ik vraag de kinderen deze kleuren stroken boven aan hun grote papier te plakken.Ik zing het lied Met trommel en trompet en vraag de kinderen opnieuw te letten op herhaling; waar herkennen ze dezelfde stukjes en wanneer begint er een nieuw stukje?Met trommel en trompet gaan wij een eind marcheren klinkt hetzelfde als En wie dat nog niet kan, die moet dat dan maar lerenRom bom bom, zo slaat de grote trom klinkt hetzelfde als ret tet tet zo klinkt de schuiftrompet.(2x dezelfde kleur, 2x de tweede kleur).

Stap 5Ik teken drie vakjes op het bord; het ABA schema. Hieronder teken ik geluiden die ik wil maken met de krant. Hoe kan ik dat tekenen? Ik zorg ervoor dat de eerste geluiden bij A overeenkomen met de

geluiden bij de laatste A en dat B anders klinkt. Ik vraag de kinderen ook geluiden te tekenen die ze met de krant kunnen maken.Stap 6Ik nodig de kinderen uit om hun muziekstukje te laten horen, we luisteren samen of we het ABA schema terughoren (duimen omhoog/omlaag om aan te geven of dit is gelukt).

Evaluatie doel leerlingenDe leerlingen hebben heel enthousiast mee gescheurd met de muziek, zowel bij het gezongen lied als bij de marsmuziek. Sommige leerlingen vonden de scheurtechniek op zich nog wel moeilijk, anderen deden dit vlot. Door de opdracht met de gekleurde stroken hebben de kinderen heel intensief geluisterd naar de marsmuziek; veel kinderen wezen met hun vinger tijdens de herhaling aan waar ze in de muziek waren. De meeste kinderen hadden hele kleine stukjes geknipt en legden dan bijvoorbeeld 4x een rood stukje achter elkaar, of nog korter; rood/blauw, rood/blauw etc. Hierdoor werd het moeilijker om een goed beeld te krijgen van het totale muziekstuk. Bij het tekenen werd een enkele keer gevraagd hoe ze iets konden tekenen (bijvoorbeeld hoe teken ik dat ik stamp op de krant met mijn voet?), maar de meeste kinderen konden zonder problemen tekenen hoe ze de muziek wilden laten klinken. Bij het luisteren naar elkaars stukjes konden de leerlingen heel vlot aangeven of ze een ABA schema hadden gehoord of niet.

Evaluatie leerkrachtIk had thuis heel vaak geluisterd naar de Manoeuvremars, om zo goed mogelijk mee te kunnen scheuren. Toch is het soms moeilijk om op tijd te scheuren, omdat je tussendoor stukjes krant weglegt en weer bovenaan moet beginnen; een oponthoud dat er in de muziek niet is. Bij het zingen ben ik gewoon aan het eind van de regels af en toe even gestopt.Ik had maar een enkel voorbeeld gegeven van hoe je een geluid kon tekenen. Sommige kinderen losten dit creatief op (tekenden heel origineel een opgerolde en verfrommelde krant), anderen vroegen eerder om hulp (hoe teken ik dat ik op de krant stamp? Een voet op een krant?). Hoewel ik duidelijk had verteld dat de stroken ABA naast elkaar moesten worden geplakt, hebben sommige kinderen dit toch onder elkaar geplakt. Ik had beter van te voren een voorbeeld kunnen maken om dit te kunnen laten zien.

Voorbeeld van een getekend ABA schema:

Muziekles 20 marsmuziek Radetzkymars 2017-2018

Doel leerlingen: de kinderen ervaren actief de opbouw van een mars (ABA vorm) door mee te spelen met een meespeelpartituur bij de Radetzkymars van Johann Strauss, ze bedenken zelf een muziekstukje met schoolinstrumenten in de vorm ABA. Bij het luisteren naar elkaars muziekstukje herkennen ze de vorm ABA.

Doel leerkracht: luisteren en improviseren met nadruk op vorm (ABA) en maat.

Nodig: digibord met Radetzkymars https://www.youtube.com/watch?list=PL7B86589F04303260&v=DKmaSD-GN8Y

Stap 1De kinderen krijgen rode, gele en blauwe stroken papier en een groot blad. Ik vraag ze de stroken op tafel te leggen; als er een nieuw stukje komt in de muziek dan moeten ze ook een nieuwe kleur gebruiken. Als een stukje herhaald wordt, dan weer dezelfde kleur op de tafel leggen. We luisteren nu naar de Radetzkymars. Hoeveel kleuren hebben de kinderen gebruikt? (2, ABA schema)Ik vraag de kinderen deze kleuren stroken boven aan hun grote papier te plakken.

Stap 2Ik deel de meespeelpartituur uit en vraag de kinderen hoeveel tellen er steeds zijn in de maat (4).Welke instrumenten zien zij in de meespeelpartituur? (trommel/buistrom/triangel). Wat betekent een zwart rondje? (rust). Ik vraag de kinderen het voorspel te klappen (klap/rust/klap/rust). Intussen deel ik de instrumenten uit:

- Trommels/bongo’s - Buistrom/claves/woodblock- Triangel/belletjes

We spelen de Radetzkymars met behulp van de meespeelpartituur. Daarna spelen we mee met het muziekstuk dat we afspelen via het digibord.

Stap 3Ik leg nog meer verschillende instrumenten op de tafel. Ik geef de kinderen plaatjes van de instrumenten. Ik vraag ze in tweetallen te bedenken met welke instrumenten ze een muziekstukje willen bedenken. Welke instrumenten gaan ze bij welk deel gebruiken? Ze plakken de plaatjes onder elkaar onder de gekleurde stroken.

Stap 4Ik vraag de kinderen achter het instrumentje te tekenen hoe/wat ze erop willen spelen. Hoe kunnen ze aangeven of ze langzaam/snel spelen? Hard/zacht? Lang/kort?

Stap 5De kinderen halen de instrumentjes en oefenen wat ze hebben bedacht.

Stap 6

De kinderen laten om de beurt horen wat zij hebben bedacht. De kinderen die luisteren leggen tijdens het luisteren gekleurde stroken neer; wanneer begint er een nieuw stukje? Wanneer horen ze een herhaling?

Evaluatie doel leerlingenDe leerlingen konden allemaal de partituur van de Radetzky mars volgen en hierbij meespelen. Ook konden ze zelf een muziekstukje tekenen en dit uitspelen; er werd veel overlegd en geoefend, hoewel de leerlingen geconcentreerd bezig waren was er wel veel lawaai in de klas. Door het werken met verschillende kleuren wisten alle leerlingen een herhaling in hun muziekstukje te schrijven en uit te voeren.

Evaluatie doel leerkrachtHet bleek al snel dat ik teveel lesstof in deze les had gestopt; het spelen van de partituur van de Radetzky mars vroeg veel tijd dus heb ik de lesstof uiteindelijk verspreid over twee lessen; een les waarin we de meespeelpartituur oefenden en een les waarin we zelf een partituur schreven en aan elkaar lieten horen. Om het luisteren naar elkaars stukjes sneller te laten verlopen liet ik de leerlingen geen stroken neerleggen maar hun hand op steken zodra ze een herhaling hoorden.De lessen verliepen goed, maar ik vond het wel moeilijk om ervoor te zorgen dat de leerlingen niet te hard praatten tijdens het overleggen en niet te hard speelden tijdens het oefenen.