WIL JIJ OOK EEN BIJDRAGE LEVEREN AAN EEN PROJECT VAN VLUCHTELINGENWERK?

MELD JE DAN AAN OP DE WEBSITE VAN VLUCHTELINGENWERK!

Naam: Nikhil BudéStudentennummer: 2488434Periode: Augustus 2017- Januari 2018Praktijkorganisatie: Vluchtelingenwerk Sittard-Geleen, ArbeidsparticipatiePraktijkbegeleider: Door Erkens-van OosterhoutBegeleider Fontys: Jos van Eck

1

Aanvullende gegevens onderzoekerDe afgelopen twintig weken heb ik het voorrecht gehad om stage te lopen bij Vluchtelingenwerk. Mijn praktijkbegeleider is de teamleider van de locatie arbeidsparticipatie, Door Erkens- van Oosterhout. Gedurende het afgelopen half jaar heb ik mogen meedraaien als arbeidscoach en VIP begeleider en heb ik nog meer taken mogen uitvoeren. Ik heb ervaren dat, vanuit mijn opleiding Human Resource Management, de coach-kant van HRM mij erg aanspreekt en dat ik mij ook verder binnen dit veld wil ontwikkelen.

2

VoorwoordDoor een onderzoek van 20 weken is dit rapport tot stand gekomen. Door privé omstandigheden heeft het een tijd geduurd voor het onderzoek van start kon gaan. Ik heb met veel plezier bij Vluchtelingenwerk gewerkt. Af en toe zijn er frustraties over de organisatie binnen Vluchtelingenwerk, maar het werk, de collega's en natuurlijk het werken met de statushouders was zeer bevredigend. Voor dit Rapport wil ik graag Irma, Toos, Marcel, Sjraar en Hans bedanken voor hun input. Door hun openheid en kritische blik heb ik met plezier informatie kunnen vergaren. Jos van Eck en Marjolein Vermeulen hebben allebei opbouwende kritiek geleverd die mij goed op weg heeft geholpen op momenten dat ik vastliep en dat is wat iedere onderzoeker nodig heeft. Als laatste wil ik graag mijn praktijkbegeleidster bedanken omdat zij mij overal heeft meegesleept en mij zoveel mogelijk uit de praktijk heeft laten leren. Ik weet niet of dit onderzoek bij het management van Vluchtelingenwerk zal komen, maar ik hoop dat het een verschil maakt en de arbeidscoaches binnen komen vliegen.

3

SamenvattingDoor een tekort aan arbeidscoaches beperkt dit het werk dat op de afdeling arbeidsparticipatie bij Vluchtelingenwerk wordt gedaan. Teveel vluchtelingen die aan het werk willen en te weinig arbeidscoaches om hen te begeleiden. Er zullen meer arbeidscoaches moeten komen om de vluchtelingen te begeleiden, maar waar komen deze vandaan? Kort en bondig: hoe kan de afdeling arbeidsparticipatie Sittard-Geleen de instroom van de juiste arbeidscoaches vergroten?

Van werving en selectie tot het inwerken van nieuwe arbeidscoaches. Het volledige traject van werven, selecteren, plaatsen en inwerken zal aan bod komen, waar men uiteindelijk een conclusie uit kan trekken wat er verbeterd kan worden.

4

Inhoudsopgave

Inhoud1. Inleiding..........................................................................................................................................7

1.1 Probleemstelling.......................................................................................................................9

1.2 Praktijkdoel.............................................................................................................................10

1.3 Kennisdoel..............................................................................................................................10

2. Theoretisch kader.........................................................................................................................11

2.1 Vrijwilliger...............................................................................................................................11

2.2 Wat is een arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk.....................................................................12

2.3 Arbeidsmarkt..........................................................................................................................13

2.4 Arbeidsbemiddeling................................................................................................................14

2.5 Recruitment............................................................................................................................15

2.6 Werving en selectie................................................................................................................15

2.7 Arbeidsverhouding.................................................................................................................15

2.8 Motivatie................................................................................................................................15

2.9 Belonen..................................................................................................................................16

2.10 Pensioen...............................................................................................................................16

2.11 Conclusie theoretisch kader.................................................................................................16

3. Conceptueel model......................................................................................................................17

3.1 Voor de interviews..................................................................................................................17

3. Conceptueel model......................................................................................................................18

3.2 Na de interviews.....................................................................................................................18

4. Methodische verantwoording......................................................................................................19

4.1 Type onderzoek......................................................................................................................19

4.2 Procedure en respondenten...................................................................................................19

4.3 Meetinstrumenten.................................................................................................................19

5. Resultaten....................................................................................................................................21

5.1 Werving en selectie................................................................................................................21

5.2 Inwerken.................................................................................................................................23

5.3 Commitment Arbeidscoach....................................................................................................25

5.4 Motivatie................................................................................................................................26

5.5 Bekendheid.............................................................................................................................27

5.6 Rollen......................................................................................................................................27

5

5.7 Competenties.........................................................................................................................28

5.8 Beleid/doelstellingen..............................................................................................................29

5.9 Aanbevelen.............................................................................................................................29

6. Conclusie......................................................................................................................................31

7. Discussie.......................................................................................................................................33

Literatuurlijst....................................................................................................................................34

Bijlagen.............................................................................................................................................35

Annex 1.........................................................................................................................................35

Annex 2.........................................................................................................................................37

Annex 3.........................................................................................................................................37

Annex 4.........................................................................................................................................38

6

1. Inleiding Wereldwijd wordt er oorlog gevoerd. Eritrea, Syrië en Soedan zijn een paar voorbeelden. Er zijn verschillende redenen om oorlog te voeren. Landen zijn het niet met elkaar eens, burgers zijn het niet met regeringen eens, of er wordt gevochten om religieuze redenen. In al deze gevallen is er een gezamenlijk slachtoffer, namelijk de burgers, die niet vechten voor hun land, geloof, of andere redenen. Zij vluchten vaak om politieke redenen, oorlog, of vervolging in hun eigen land. De middelen om te vluchten zijn vaak beperkt, bijvoorbeeld in een boot, of te voet. Op zowel legale als illegale manieren proberen zij hun land te ontvluchten en zoeken zij asiel bij andere landen. ''Eind 2016 zijn er volgens de VN Vluchtelingenorganisatie UNHCR 65,6 miljoen mensen op de vlucht voor oorlog en geweld. In 2015 waren dat er 65,3 miljoen. 5,5 miljoen Syriërs zijn hun land ontvlucht. 51% van de vluchtelingen is kind. 84% van de vluchtelingen wereldwijd wordt opgevangen in een ontwikkelingsland.'' (Stichting Vluchtelingenwerk Nederland, 2017) In Nederland hebben wij voor vluchtelingen een regeling dat iedereen asiel mag aanvragen, maar er wel wordt getoetst of de asielzoeker/ vluchteling mag blijven in Nederland of niet. ''In 2016 vragen 18.171 mensen asiel aan in Nederland.'' (Stichting Vluchtelingenwerk Nederland, 2017) Bij dit hele proces komt Vluchtelingenwerk om de hoek kijken.

Vluchtelingenwerk Nederland is een vereniging die is opgericht in 1979 op verzoek van de overheid. Deze vereniging bestaat uit een aantal kerkelijke en overheidsinstanties die zijn samengekomen naar aanleiding van de Chileense en Vietnamese vluchtelingen. Door de jaren heen is deze vereniging uitgegroeid tot een landelijke organisatie met een missie, visie en strategie. De algemene missie van Vluchtelingenwerk Nederland is: "Vluchtelingenwerk Nederland behartigt de belangen van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland, vanaf het moment van binnenkomst tot en met de integratie in de Nederlandse samenleving'' (Vosmer,2017). Deze missie wordt in elk onderdeel van de organisatie nagestreefd. De organisatie bestaat uit:'' De verenigingsraad, het landelijk bestuur, regionale stichtingen en lokale afdelingen''. De regionale stichtingen werken samen met de lokale afdelingen. De teamleiders van elke lokale afdeling werken samen met vrijwilligers.

In een presentatie van Jaqueline de Visser, directeur- bestuurder Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland bij de kick off! bijeenkomst in Eindhoven (Persoonlijke communicatie 2 november 2017 Annex 3) werd verteld hoeveel medewerkers Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland heeft. Het aantal medewerkers dat Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland telt is 3500. Daarvan zijn 3190 mensen vrijwilligers. In cirkelgrafiek ziet u dat meer dan de 3/4 van de mensen vrijwilliger is.

7

Aantal medewerkers 3500

aantal vrijwilligersBeroepskrachten

Arbeidsparticipatie is een afdeling die geleid wordt door de teamleider Door Erkens- van Oosterhout. De locatie die betrekking heeft op dit rapport is Sittard-Geleen. Op deze locatie zijn er acht vrijwilligers die de rol van arbeidscoach vervullen, nl. de vluchtelingen begeleiden naar de arbeidsmarkt. De teamleider is een betaalde kracht. De missie van Vluchtelingenwerk Nederland wordt ook op deze locatie gehandhaafd. De vluchtelingen die een status en een huis hebben en bezig zijn met inburgeren, kunnen bij arbeidsparticipatie terecht. Een arbeidscoach van Vluchtelingenwerk gaat aan de slag met de statushouder en gaat kijken wat de opties voor deze cliënt zijn. Dan wordt er een trajectplan opgesteld en gaat het traject met de cliënt beginnen om het gewenste en gestelde doel te halen. Verder mag elke locatie zelf weten of zij nog individuele werk en leertrajecten voor de statushouder opstarten.

8

1.1 ProbleemstellingVluchtelingenwerk draait voornamelijk op vrijwilligers. Dit zijn mensen die onbetaald werk verrichten. In de voorgaande jaren zijn er altijd genoeg vrijwilligers geweest bij arbeidsparticipatie, maar de laatste maanden zijn de vrijwilligers afgenomen en komen er bijna tot geen nieuwe vrijwilligers meer bij. Er zijn te veel statushouders op dit moment die hulp nodig hebben en te weinig arbeidscoaches om deze hulp te bieden. Dit vormt een probleem omdat steeds meer statushouders willen werken, maar zonder de hulp van arbeidsparticipatie niet weten hoe ze dit kunnen aanpakken. Door de huidige situatie is in overleg met de teamleider de volgende hoofdvraag opgesteld.

Hoe kan de afdeling arbeidsparticipatie Sittard-Geleen de instroom van de juiste arbeidscoaches vergroten?

Voordat deze vraag beantwoord kan worden zal het eerst duidelijk moeten worden, wat het nu precies inhoudt om vrijwilliger te zijn en specifiek een arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk. Welke kwaliteiten, competenties en sociale vaardigheden worden er gevraagd van de arbeidscoach. Wat voor mensen zijn vrijwilliger en welke doelgroep is geschikt om een arbeidscoach bij arbeidsparticipatie te zijn. Wat zijn de huidige manieren waarop Vluchtelingenwerk nieuwe arbeidscoaches zoekt, zijn er beleidsstukken die gaan over het werven van arbeidscoaches en hoe gebeurt dit in de praktijk? Door middel van deelvragen wordt de hoofdvraag beantwoord.

1. Welke rol vervult een arbeidscoach bij arbeidsparticipatie?2. Welke doelgroep is geschikt om als arbeidscoach bij arbeidsparticipatie te werken?3. Wat motiveert een arbeidscoach om bij arbeidsparticipatie te werken?4. Wat is de huidige bekendheid van arbeidsparticipatie en indirect Vluchtelingenwerk

en hoe kan dit verbeterd worden?

De deelvragen zullen kort worden toegelicht.

Deelvraag 1:'' Welke rol vervult een arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk?''Bij arbeidsparticipatie zijn er verschillende taken. Men kan meewerken aan projecten, het begeleiden van personen, intake gesprekken voeren en werkgevers benaderen. Moet een arbeidscoach al deze vaardigheden en rollen kunnen aannemen, of is een rol voldoende?

Deelvraag 2: ''Welke doelgroep is geschikt om als arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk te werken?''Bij arbeidsparticipatie werken overwegend veel arbeidscoaches die 50+ zijn. Is deze doelgroep goed of mag er ook wat meer diversiteit komen binnen het team van arbeidsparticipatie en welke mensen zouden nu willen werken als arbeidscoach?

9

Deelvraag3: ''Wat motiveert een arbeidscoach om bij arbeidsparticipatie te werken?''Bij elke handeling die een persoon uitvoert is een bepaalde motivatie nodig. Wat motiveert arbeidscoaches om bij arbeidsparticipatie te werken en welke motivatie moet er gevraagd worden als er een vacature wordt uitgezet.

Deelvraag 4: ''Wat is de huidige bekendheid van arbeidsparticipatie en indirect Vluchtelingenwerk en hoe kan dit verbeterd worden?''Vluchtelingenwerk kan wel een vacature uitzetten, maar als deze niet via de juiste kanalen bij de juiste personen komt dan heeft het weinig zin om dit te doen. De doelgroep moet ook weten wat Vluchtelingenwerk is en weet hebben waar arbeidsparticipatie voor staat.

1.2 PraktijkdoelDe opdrachtgever wilt uiteindelijk bereiken dat zij genoeg arbeidscoaches heeft om alle werkzaamheden op te pakken. Zij heeft aangegeven dat er op dit moment een achterstand is, door het gebrek aan arbeidscoaches. In het onderzoek zal meer duidelijkheid worden gegeven waar de knelpunten liggen bij het vinden van een arbeidscoach.

1.3 KennisdoelHet inzicht dat wordt opgedaan bij dit onderzoek is, waar de arbeidscoaches moeten worden gezocht, welke doelgroep dit moet zijn en aan welke kenmerken zij moeten voldoen. Wat motiveert een arbeidscoach om bij arbeidsparticipatie te werken?

Het onderzoek dat zal worden uitgevoerd is een kwalitatief onderzoek. Dit betekent dat er gebruikt wordt gemaakt van interviews om zoveel mogelijk informatie te vergaren om de onderzoeksvragen te beantwoorden en zo een gedegen onderzoek te presenteren.

10

2. Theoretisch kader

2.1 VrijwilligerBij een vrijwilliger wordt meestal gedacht aan iemand die zich inzet voor de samenleving. Kosteloos en passievol. Iemand die iets wil bijdragen aan de maatschappij en dat kan verschillende redenen hebben. De vrijwilliger kan zonder baan zitten en blijft niet graag de hele dag thuis niets zitten doen, of wordt verplicht door de overheid om te gaan werken om zijn/haar uitkering te behouden. Zo zijn er verschillende redenen waarom iemand vrijwilliger zou willen worden.Er worden verschillende definities gesteld voor een vrijwilliger.

Op de website vrijwilligerswerk.nl wordt de volgende definitie gesteld :'' 'werk dat in enig georganiseerd verband, onverplicht en onbetaald wordt verricht ten behoeve van anderen of de samenleving' (Movisie, 2016). Dit is een vrij korte en duidelijke definitie, maar dit treedt niet in detail wat er nu echt komt kijken bij het zijn van een vrijwilliger. De belastingdienst stelt in haar definitie van een vrijwilliger een aantal voorwaarden en treedt meer in detail bij haar benaming van een vrijwilliger, namelijk:''U bent vrijwilliger als u aan de volgende 4 voorwaarden voldoet''.

1. U verricht werkzaamheden voor:-een organisatie die niet is onderworpen aan vennootschapsbelasting of daarvan is vrijgesteld-een sportvereniging of sportstichting-een ANBI

2. U bent niet in dienst bij de organisatie, sportvereniging of sportstichting.3. U doet de werkzaamheden niet voor uw beroep.4. De vergoeding die u voor het werk krijgt, is een vrijwilligersvergoeding. Dat wil

zeggen dat de vergoeding zo laag is dat deze niet in verhouding staat tot de omvang en het tijdsbeslag van het werk. (Belastingdienst, 2017)

De overheid(belastingdienst) stelt voorwaarden aan het vrijwilligerswerk. Dit om verwarring te voorkomen tussen betaald en onbetaald werk. Je kunt wel een vrijwilligersvergoeding krijgen, maar dit kan nooit een vast salaris vervangen. Bij sommige vrijwilligersorganisaties wordt ook nog de reiskosten vergoed die voor de desbetreffende organisatie worden gemaakt. Vluchtelingenwerk is zo een organisatie. Een ANBI organisatie is een:''Algemeen Nut Beogende Instelling''. Een instelling kan alleen een ANBI zijn, als ze zich voor minstens 90% inzet voor het algemeen nut. (Belastingdienst, 2017)

11

2.2 Wat is een arbeidscoach bij VluchtelingenwerkEen arbeidscoach wordt bij Vluchtelingenwerk als een vrijwilliger met ondersteunende en/of organiserende taken beschreven. In het vrijwilligersbeleid op de website van Vluchtelingenwerk staat een profielschets van een vrijwilliger. De volgende kwaliteiten worden gesteld, waaraan een vrijwilliger moet voldoen als hij/zij bij Vluchtelingenwerk wil starten.

Is minimaal twee dagdelen per week aanwezig is sociaal en communicatief vaardig; hij/zij kan dus luisteren, beschikt over goede

contactuele vaardigheden en kan duidelijk communiceren; is betrouwbaar: komt afspraken na en communiceert duidelijk als een afspraak niet

kan worden nagekomen; neemt verantwoordelijkheid voor het eigen handelen en handelt integer;

kan zelfstandig en in teamverband werken is flexibel en stressbestendig, kan eigen grenzen goed bewaken; staat open voor feedback en zelfreflectie en kan zelf ook feedback geven; is initiatiefrijk; beschikt over een klantgerichte houding; is bereid begeleiding te krijgen en deel te nemen aan overleggen en

deskundigheidsbevorderende activiteiten; beheerst de Nederlandse taal goed in woord en geschrift, zo mogelijk geldt hetzelfde

voor andere talen; In het bezit van een VOG gaat zorgvuldig om met vertrouwelijk materiaal en houdt zich aan de

geheimhoudingsplicht; is niet jonger dan 18 jaar;

(Meijer, Popal, Westrik, & Slikker, 2014)

Daarnaast beschikt de vrijwilliger met ondersteunende en/of organisatorische taken over specifieke vaardigheden, kennis en ervaring die nodig zijn om zijn taken/functie uit te voeren. (Meijer, Popal, Westrik, & Slikker, 2014)

12

Een arbeidscoach is een vrijwilliger die werkt voor de afdeling arbeidsparticipatie. Dit brengt natuurlijk een zekere status en verantwoordelijkheid met zich mee, want deze afdeling helpt vluchtelingen met een status in Nederland en mogen werken, aan:

Stages Werkervaringplekken / vrijwilligerswerk Betaald werk

Samen met een arbeidscoach gaat de vluchteling op zoek wat zijn kansen in de Nederlandse arbeidsmarkt zijn. De arbeidscoach stelt samen met de vluchtelingen een trajectplan op en gaat dan kijken wat de mogelijkheden van de vluchteling zijn. In de bijlage is een trajectplan te vinden. Ze gaan samen kijken naar geschikte vacatures, en solliciteren. Het Curriculum Vitae moet natuurlijk wel in orde zijn. Is dit niet het geval, dan wordt dit naar Nederlandse normen aangepast. Er mag gesteld worden, dat het van belang is dat de arbeidscoach affiniteit heeft met wetgeving, gespreksvaardigheden en kennis van verschillende HR instrumenten. Er komt ook een grote dosis geduld bij kijken. De informatie uit de bovenstaande paragraaf komt uit een privé gesprek. Voor de bron verwijs ik u graag naar de bijlage Annex 3.

2.3 ArbeidsmarktDe arbeidsmarkt is een wisselwerking van vraag en aanbod. Een abstracte markt. De vraag naar nieuwe werknemers en het aanbod aan vacatures op de arbeidsmarkt is nooit gelijk. Het gebeurt af en toe dat er meer werknemers zijn dan vacatures, maar het kan ook omgedraaid zijn, dat er meer vacatures zijn dan werkzoekenden. De tijd en omgeving heeft invloed op deze wisselwerking. Zijn er meer werkzoekenden dan vacatures, dan lopen de aantallen werkelozen op. Bedrijven ontslaan mensen makkelijker en sneller omdat er toch genoeg andere werkzoekenden zijn die de functie kunnen invullen. Zijn er meer vacatures dan werkzoekenden, dan proberen bedrijven hun werknemers zo lang mogelijk te boeien en te binden aan hun bedrijf. Als er te weinig mensen zijn om alle vacatures in te vullen, moeten ouderen langer doorwerken vanwege het personeelstekort dat bedrijven hebben (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 17).

Bij het invullen van vacatures gaat het niet alleen om het aantal werkzoekenden, maar ook of een werkzoekende de juiste kwaliteiten bezit voor de vacature. De werkzoekende heeft daarom kennis nodig van zijn eigen kwaliteiten en vacatures moeten duidelijk afgesteld zijn op de behoeften van het personeel zoekende bedrijf. Bij een aantal doelgroepen zal er altijd een schaarste heersen. Hoogopgeleide technici en controllers zijn hier een voorbeeld van. (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 17)

13

2.4 Arbeidsbemiddeling''Het bij elkaar brengen van werkgever(vraag) en werkzoekende(aanbod) op de arbeidsmarkt met als doel de totstandkoming van een arbeidsverhouding'' (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 18).

2.4.1 Vraaggerichte arbeidsbemiddeling''De bemiddeling waarbij de vacature van een organisatie het vertrekpunt is in de procedure''(Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 23). De vacature wordt uitgezet door het bedrijf zelf, of een vraaggericht bemiddelingbureau. Een vraaggericht bemiddelingsbureau kan een recruitmentbureau, een detacheringbureau, een werving en selectiebureau of een headhunter zijn. Een uitzendbureau bemiddelt tussen mensen die werk zoeken en organisaties die tijdelijk nieuwe werknemers nodig hebben. Een detacheringbureau bemiddelt tussen mensen die werk zoeken en organisaties die tijdelijk nieuwe werknemers nodig hebben. Een werving en selectie bureau wordt later in dit hoofdstuk uitgelegd en een headhunter komt overeen met een werving en selectiebureau, maar zoekt en matcht mensen voor een hogere functie. (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, pp. 131-154)

2.4.2 Aanbodgerichte arbeidsbemiddeling''De bemiddeling waarbij de kandidaat die zich (her)oriënteert op de arbeidsmarkt het vertrekpunt is in de procedure'' (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 24). De kandidaat wil gaan kijken op de arbeidsmarkt welke kant hij op zou willen gaan.

Algemene procedure in een aanbodgerichte organisatie.

1. Als eerste vindt er een intakegesprek plaats met de kandidaat.2. Diagnose( samen met de kandidaat die naar een andere werknemer moet worden

geplaatst). Hier stel je de competenties/persoonlijke kwaliteiten op van de kandidaat.3. Nu gaan we kijken naar de kansen op de arbeidsmarkt en waar de persoonlijke

kwaliteiten van de kandidaat, het beste bij passen.4. Op basis van de diagnose wordt een actieplan opgesteld en uitgevoerd. De consulent

van het outplacementbureau begeleidt de kandidaat. Meestal duurt dit 6 tot 9 maanden. De kandidaat ontwikkelt zijn arbeidsmarktvaardigheden. De kandidaat krijgt begeleiding bij een nieuwe start. (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 67)

14

2.5 RecruitmentRecruitment heeft binnen de arbeidwereld verschillende betekenissen voor verschillende mensen. Solliciteren, zoeken, personeel vinden, mensen aannemen, iemand die de uitstroom en de instroom van kandidaten binnen een organisatie regelt en een selecteur. De definitie die wordt gegeven in het boek Recruitment van Ardiënne Verhoeven is als volgt:''Recruitment brengt vraag en aanbod op de arbeidsmarkt bij elkaar door het zoeken, werven, selecteren en inwerken van potentiële werknemers tegen zo gunstig mogelijke condities voor de organisatie, passend bij de HR- en organisatiestrategie'' (Verhoeven, 2012) Werving en selectie is essentieel bij recruitment. De situatie is in de meeste gevallen dat een organisatie behoefte heeft aan meerdere werknemers, of dat er een openstaande vacature is die moet worden ingevuld. Om deze vacature in te vullen worden er verschillende recruitment elementen en instrumenten gebruikt. De recruitment bij een organisatie wordt in de meeste gevallen door de HR afdeling van de organisatie gedaan, maar kan ook uitbesteed worden aan externen. Bij het werven, start de zoekfase naar mogelijke kandidaten die geïnteresseerd zijn in het werken voor het bedrijf. Bij de selectiefase gaat de recruiter selecteren of de geïnteresseerden matchen met de vraag van de organisatie.

2.6 Werving en selectieEr bestaan in de HR wereld werving en selectie bureaus. Deze bemiddelen rechtstreeks tussen mensen die werk zoeken en organisaties die mensen voor bepaalde, dan wel onbepaalde tijd in vaste dienst willen aanstellen. Dit betreffen vooral functies op hbo en universitair niveau. Na de bemiddeling treedt de kandidaat in dienst van de opdrachtgever. Een werving en selectiebureau gaat op zoek naar de kandidaten, nodigt ze uit voor een sollicitatiegesprek, selecteert de kandidaten en biedt deze aan, aan het bedrijf dat hen heeft ingehuurd. De werving en selectie kan ook door bedrijven zelf worden gedaan. (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010)

2.7 Arbeidsverhouding''Een overeenkomst tussen werkgever en werknemer die betrekking heeft op het verrichten van arbeid' (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 34)'.

2.8 MotivatieMotivatie is een kracht die mensen drijft om iets te gaan doen. Het gaat om de hoeveelheid energie die een persoon gebruikt om een taak of activiteit uit te voeren. Per taak of activiteit kan het verschillen hoeveel energie de persoon hier in steekt. Dit komt omdat sommige taken en/of activiteiten de persoon meer of minden interesseren. Bij een hogere motivatie wordt er vaak ook gezien dat de resultaten die behaald zijn beter dan wanneer er minder motivatie is. ''Motivatie is een psychologisch begrip en betekent letterlijk:beweegredenen.'' Motivatie heeft te maken met de wil die iemand heeft om een taak uit te voeren. (Dorrepaal & Weima-Oberink, 2010, p. 94)

15

2.9 BelonenElk beloningsysteem heeft verschillende componenten.

Maandelijks salaris Kost geld Prestatiebeloning Kost geld Personal benefits Kost geld Lof Kost geen geld Erkenning Kost geen geld Vertrouwen Kost geen geld

Bij het maandelijkse salaris wordt de werknemer uitbetaald aan het einde van elke maand, naar het aantal uren dat hij heeft gewerkt. Bij een prestatiebeloning krijgt de werknemer een bonus als hij een bepaalde prestatie heeft geleverd. Personal benefits zijn voordelen die een werknemer via zijn werkgever kan krijgen, zoals bijvoorbeeld een auto van de zaak. Dan bestaan er ook nog componenten waarbij de werknemer niet wordt betaald, maar beloond wordt met lof, erkenning en vertrouwen. Als het beloningsysteem binnen een organisatie goed is, dan trekt dit ook potentiële arbeidskrachten aan. Een beloningsysteem is ontworpen om de werknemer te beïnvloeden. Men kan transactioneel belonen, dus in ruil voor een beloning levert een werknemer tijd, motivatie en talent in aan zijn werkgever. Als een bedrijf een te goed beloningsysteem heeft, dan is het mogelijk dat dit de verkeerde mensen aan trekt. Verdere beloning componenten zijn: successen vieren met evenementen, cake en koffie in de pauze, mensen die hoog presteren in het zonnetje zetten en extra vrije dagen verstrekken of de werknemer een opleiding laten volgen waardoor deze zichzelf kan ontwikkelen. Het is gebleken dat een schouderklopje nog steeds een groot effect heeft op mensen en het kost niet. Mensen willen namelijk in hun werk: plezier, sociale contacten en erkenning. (Boselie, 2014) (Kluijtman, 2014)

2.10 PensioenAls er een bepaalde leeftijd is bereikt, dan mag een werknemer met pensioen gaan. Dit heet de AOW. De algemene ouderdomswet. Dit is het basispensioen dat iedereen die in Nederland woont en werkt krijgt van de overheid. De AOW ontvang je van de Sociale Verzekeringsbank van je pensioen tot het moment dat je dood gaat. Door de hoge kosten en doordat steeds meer ouderen de pensioenleeftijd bereiken, kan de pensioengerechtigde leeftijd omhoog gaan. In 2018 is de leeftijd 66 jaar. (Rijksoverheid, 2017) (De Sociale Verzekeringsbank, 2017)

2.11 Conclusie theoretisch kaderHet theoretisch kader is bedoeld om de verschillende theorieën en processen te verhelderen die in dit onderzoek aan bod komen. Door te weten, wat een vrijwilliger is, een arbeidscoach en te weten wat arbeidsbemiddeling inhoud ten welke motivaties en beloningen er bestaan, wordt er een basis gecreëerd die gebruikt kan worden bij het verdere onderzoek.

16

3. Conceptueel model3.1 Voor de interviews

17

Arbeidscoach

Motivatie

competenties

Intrinsieke motivatie

persoonskenmerken arbeidscoach

Wet en regelgeving voor vrijwilliger

Beloning(Waardering, sociale contacten, geld,

tijdsinvulling.

status

werving- selectie-inwerken

3. Conceptueel model

3.2 Na de interviews

18

ArbeidscoachWerkeloos

Werving, selectie en inwerken

Commitment

Motivatie

Competenties Netwerk

Gepensioneerden

Waarde toevoegen

Kennis

Rollen

4. Methodische verantwoording

4.1 Type onderzoekHet onderzoek dat heeft plaatsgevonden is een kwalitatief onderzoek. De reden voor een kwalitatief onderzoek is, omdat er naar de meningen van vrijwilligers wordt gevraagd die werken op de afdeling arbeidsparticipatie in Sittard-Geleen. Deze meningen kunnen gebruikt worden om nieuwe ideeën op te doen, die een antwoord kunnen bieden op de hoofdvraag in het onderzoek.

4.2 Procedure en respondentenVan September tot November heeft het vooronderzoek geduurd. Gedurende deze tijd is er kennis gemaakt met de arbeidscoaches, het doen en laten binnen deze afdeling en Vluchtelingenwerk als organisatie. In deze tijd is ook het probleem geanalyseerd dat de opdrachtgever heeft gegeven en informatie over dit probleem is opgezocht zoals te lezen is in het theoretisch kader. Van November tot December is er een selectie gemaakt van vijf respondenten door de onderzoeker en aan de hand van deze selectie is gekozen voor een kwalitatief onderzoek dat zich uitdrukt in diepte interviews. Na het opstellen van een conceptueel model, zijn er interview vragen opgesteld en zijn de interviews eind november, begin december gehouden. Eind december en begin januari zijn de onderzoeksresultaten verwerkt en is de conclusie en discussie geschreven. De onderzoekspopulatie is vijf respondenten. Dit komt omdat drie respondenten bijna niet tot niet aan het profiel van een arbeidscoach voldoen en dan met name gezien de tijd die zij aanwezig zijn op de werkplek. Uit de vijf respondenten die mee doen aan het onderzoek is gekozen voor respondenten die gepensioneerd zijn en respondenten die op het moment niet kunnen/mogen werken. Deze twee groepen zijn bewust gekozen om zo meer diversiteit in informatie te krijgen, omdat je als vrijwilliger verschillende redenen/motivaties kunt hebben om te starten als vrijwilliger en arbeidscoach en hier ook rekening mee kan worden gehouden bij de resultaten en conclusie.

4.3 MeetinstrumentenZoals reeds is vertedt, is er gebruik gemaakt van een kwalitatief onderzoek. De meetinstrumenten zijn als volgt. Er zijn participerende observaties gedaan gedurende het vooronderzoek. De meest relevante informatie is binnenkomen door diepte interviews te houden met de arbeidscoaches van de locatie Sittard-Geleen. In de bijlage kunt u de interview vragen vinden, die bestaan uit open vragen en de topics die leidend waren voor het interview. De interviewvragen zijn niet puntsgewijs gevolgd tijdens het interview. De reden hiervoor is, dat het interview soms afwijkt van de lijn van vragen stellen en hier ook af en toe onbedoeld, behulpzame informatie uitkomt. De topics:' Werving en selectie,inwerken, vrijwilliger, commitment, competenties, motivatie, commitment arbeidscoaches, Good & Best practices' dragen bij aan het conceptueel model van de arbeidscoach en zijn te vinden in het hoofdstuk:''conceptueel model''.

19

Door de respondenten zo veel mogelijk aan het woord te laten en als onderzoeker door te vragen en stil te zijn op de juiste momenten, is geprobeerd om een objectief beeld te krijgen van de rol als arbeidscoach in Geleen-Sittard. Op basis van de informatie die je respondenten geven kan een aanbeveling worden gedaan aan de opdrachtgever.

In de bijlage kunt u de transcripten van de vijf interviews terugvinden evenals de vragenlijst en de topics.

20

5. ResultatenVoor zowel de transcripten van deze resultaten als de codeboek voor de respondenten verwijs ik u graag door naar de bijlagen: Annex 1 en n 2. Voor de volledige transcripten verwijs ik u graag door naar bijlage Annex 4.

5.1 Werving en selectie ''Ik heb gewoon een algemene sollicitatie gedaan bij Vluchtelingenwerk Nederland en

zo ben ik hier terecht gekomen.'' ''Mensen die gepensioneerd zijn, die hebben het meeste tijd, of mensen die niet

kunnen werken. Dat is de doelgroep. De achtergrond mag zeer divers zijn, omdat je dan ook een team hebt dat veel verschillende sterktes heeft. Daar kun je dan gebruik van maken.''

''Maak er een beetje een pakkende tekst van. Dit pakt ook veel sneller. Een verhaal spreekt mensen veel meer aan dan een vacature. We moeten wat vaker gebruik maken van verschillende media en bladen. Via het netwerk moeten we ook meer gaan vragen, van onze eigen mensen. Als iemand vol enthousiasme over Vluchtelingenwerk verteld op een feestje, dan spreekt dit zich ook al sneller rond. Ik denk via netwerkbijeenkomsten om mensen daar aan te spreken over arbeidsparticipatie.''

''Heel toevallig had ik Door Erkens, als contactpersoon op Linkedin en die plaatste ergens eind februari een oproep " ik zoek arbeidscoaches voor Vluchtelingenwerk". Toen heb ik haar terug gemaild, goh daar wil ik wel eens over praten en zo is het gekomen.''

''Nee niet echt, dat dit (vacature) heel erg duidelijk was.'' ''Eigenlijk dat ze arbeidscoaches vroeg en dat er een link naar Vluchtelingenwerk was,

dat je kan kijken wat Vluchtelingenwerk was, maar niet dat er echt exact werd gezegd wat je moest doen.''

''Dan zouden ze al toevallig op indeed gezet moeten zijn. Anders zou ik niet bij Vluchtelingenwerk gaan zoeken bij vacatures. Dat zou niet bij mij opkomen. Toens ik moet solliciteren, heb ik mij geabonneerd op een aantal vacaturesites en die vacatures komen iedere week trouw binnen en daar kijk ik. Het zou echt niet in mijn hoofd opkomen om automatisch bij Vluchtelingenwerk te kijken.''

''Social media sowieso gebruiken. Iedereen die op Linkedin zit en Facebook, daar zou ik aan vragen, of zij de vacature willen delen. Ik bedoel iedereen heeft zijn netwerk hier in Limburg.''

''Ik heb Vluchtelingenwerk gevonden via de site van vrijwilligerswerk. Zo ben ik hier terecht gekomen.''

''Van welke doelgroepen vinden wij dat arbeidscoaches moeten bestaan. Ik heb er wel over na gedacht, maar ik kwam uiteindelijk uit op de Pis cursussen. Dat is het pensioeninzicht. Je ziet bij de arbeidscoaches dat het toch vaak gepensioneerden zijn en die nog iets willen betekenen of doen. Sommige bedrijven daar worden cursussen

21

gedaan wanneer je met pensioen gaat en wanneer je daar een interventie hebt, van Vluchtelingenwerk, dan vind je misschien geïnteresseerden.''

''Misschien folders uitdelen of gaan spreken op zo een pensioenbijeenkomsten. Je moet gericht benaderen. De site van vrijwilligers is te algemeen.''

''Mensen uit een sociale setting, onderwijs, coaching, begeleiding/ maatschappelijke zorg.''

'' welke achtergrond de mensen hebben die je aantrekt en welke bijdrage ze kunnen geven aan een multidisciplinair team.''

''Je moet niet zomaar iedereen aannemen en dat doen we nu wel. Het is natuurlijk een luxepositie als je gericht kan werven. Je hebt mensen met kwaliteit nodig.''

''Je moet een brede spreiding hebben, ook man en vrouw omdat je met hele diverse groepen werkt. De spreiding moet groter zijn. Nu is dit 55+ makkelijk. Deze zou lager moeten zijn, maar je moet wel een bepaalde levenservaring en attitude hebben om dit te kunnen doen. Het open staan voor en het bereid zijn tot. Zelf weten wat je wilt en kunt en je bijdrage is. ''

''Als wij van de bedrijven die daar baat bij hebben, als zij investeren bij de mensen die wij hebben, kan het een vise versa project worden. Zij leveren ons mensen en ook kennis en wij leveren de bedrijven de gevraagde werkkrachten(vluchtelingen).''

''Iemand vertelde mij dat in de bibliotheek in Stein een map lag met allerlei activiteiten voor vrijwilligers. Toen heb ik een middag vrij gemaakt en ben daar gaan kijken en er bleven eigenlijk maar 2 vacatures over. Taalcoach en arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk. Toen ben ik op de site van Vluchtelingenwerk gaan kijken. Toen zag ik het formulier en heb ik dat ingevuld en opgestuurd. ''

''Toen is het vervolgens net een echte sollicitatieprocedure. Dan duurt het en dan duurt het en duurt het tot je wat hoort. Als je niet werkt, dan ben je heel er benieuwd. Het duurde een maand voordat er gereageerd werd''

'' ik heb de indruk dat het recruitment overal passief is. Iemand die zich meldt, daar doen we wat mee, maar je mag pro-actiever worden.''

'' Vrijwilligers meer aanspreken om te checken in zijn eigen netwerk.'' ''Voor arbeidscoaches moet je denk ik jongere mensen hebben, alleen is de vraag hoe

je deze door de week hier krijgt. Maar je kunt ook zeggen om een spreekuur te organiseren. Leen studenten van de Hogeschool Zuyd. Die hebben dan een project waar ze aan werken en kunnen hier werkervaring opdoen voor een semester of zo.''

''meer gebruik maken van de weekbladen.'' ''Ik kwam eigenlijk via haar(dochter) in aanraking met Vluchtelingenwerk en toen had

ik zo iets, van dit wil ik ook doen. Ik ben daar heel erg goed terecht gekomen en ik kreeg er ook echt energie van.''

''Op de site ben ik het profiel van de arbeidscoach tegen gekomen. Dit profiel was wel een beetje vaag vond ik.''

''Je leest nergens dat die mogelijkheid er is. Ze zouden het op het internet meer moeten delen.''

22

''Ik zou zeggen, meer delen via social media. De meeste die hier komen, komen via mond op mond reclame. Dan ook specifiek gericht op mensen die vrijwilliger willen worden.''

''Ik denk voor de continuïteit, gepensioneerden.'' '' Of gepensioneerden of jongeren die tijdelijk werkeloos zijn. Mensen die zinvol werk

willen doen.'' ''Heel divers. Vanuit allerlei soorten discipline.'' ''Juist en dat is mijn vraag. Als je niet van Vluchtelingenwerk had gehoord, zou je dan

op de site kijken?Toos: Nee.''

''Misschien als ik echt op zoek zou zijn naar een vrijwilligersplaats zou ik er bij toeval bijkomen, maar niet als je niet getriggerd bent.''

''Ik zou via social media, mond op mond reclame. Bij de vrijwilligerscentrale iets melden. Bij huis aan huis bladen, staan er ook vacaturebanken als we daar iets in zetten. Ik bedoel niet gewoon reclame bladen, maar echt iets van gemeentelijk nieuws.''

''ook in het gemeenteblaadje, bij welzijnsorganisaties, daar staat Vluchtelingenwerk niet bij, tenminste in de gemeente Landgraaf. Er wordt ook steeds meer verwezen naar de website van de gemeente, dus daar moeten we misschien toch wel opkomen.''

''Misschien ook via grote werkgevers die personeelskrantjes uitgeven. Dat je daar ook wat in kunt zetten.''

5.2 Inwerken ''Ik ben samen met een collega, Rob 1 april 2016 begonnen en er was niet zo heel veel

inwerken. Er werden meerdere dingen verteld en uitgelegd, maar er was niemand die echt tijd vrij hiervoor maakte. Die weg hebben we zelf moeten zoeken en collega's vragen. Er is geen inwerkprogramma geweest.''

''Ik vind zelf dat iedereen elke cursus verplicht moet volgen, want je krijgt er wel mee te maken.''

''Normaal begin je ergens als vrijwilliger en dan krijg je eerst die basis trainingen en dergelijke en ik kreeg de basis training na de VIP intakes.''

''Ik vond het destijds leuk om er zo in te duiken en zo te beginnen, maar ik denk achteraf, dat ik beter in de maand voor dat ik begon niet alleen die basiscursus, maar ook een cursus over vooroordelen , re-integratie instrumenten had kunnen volgen. Ik denk dat deze heel erg belangrijk zijn om meteen die eerste maand mee te starten.''

''Ik vind eigenlijk zo een stukje omgaan met vooroordelen toch ook zeer belangrijk.'' ''Door had het heel erg druk in het begin, met name ook rond die VIP. Dus ik heb best

wel een beetje moeten roeien met de riemen die ik had.'' ''toen ik ermee begon, toen stelde iemand aan mij een vraag, hoe moet ik dat of dat

gaan doen, en dan stond ik echt met mijn mond vol tanden.''

23

''eigenlijk wil ik meer duidelijkheid: wat zijn mijn taken, wat mag ik wel in VVS en wat mag ik niet. Ik weet al voor een gedeelte wat ik niet mag.''

''Toen ik hier kwam, wist Door de teamleider zelf niet eens wie op deze locatie iedereen was, omdat zij van een andere locatie af kwam. Op een gegeven moment begin je hier te werken en ik kende alleen maar de mensen die ik op dat moment had gezien, en de volgende keer stel jij jezelf wel opnieuw voor. Je start hier en je begint hier iets te doen en je kent nauwelijks mensen. Nu nog zijn er mensen die ik niet ken.''

''Het echt naast iemand zitten en kijken hoe diegenen zijn werk doet en wat hij doet. Daar leer je ook weer van.''

''Niets van inwerken of wat dan ook meegemaakt. Door de vergaderingen heb ik een beetje geproefd hoe alles werkt.''

''Ik denk wel dat ik bepaalde wettelijke, juridische kennis mis om alles goed te kunnen overzien.''

''Je zou ook een presentatie van het werk van een arbeidscoach kunnen maken. Misschien een meeloop dag. Na afloop een gesprek met wat vind je ervan? Na afloop evalueren. Nu vul je het formulier in en dat is het.''

''Je komt in een organisatie die je helemaal niet kent en waar veel mensen in- en uitvliegen. Zelf ben je maar een beperkt aantal uren per week aanwezig en dat maakt het lastig om je weg te vinden. Er is niet een persoon om je naar te wenden om je te helpen. Door was er natuurlijk wel, maar die is niet altijd beschikbaar.''

'' was ik ook op zoek, naar wat zijn nu eigenlijk de processen in deze organisatie. Dat vond ik lastig om daar zicht op te krijgen.''

''Nou het zou handig zijn als we een korte notitie hadden van de afdeling arbeidsparticipatie, wat is nu het doel, activiteiten, wie werken er, wat doen ze.''

''Wat ook handig zou zijn, als we eens een keer de processen die we hebben helder op papier zouden hebben. Als een nieuwe arbeidscoach komt dat je zegt, zo werkt het. Misschien zou je ook daarnaast een korte beschrijving van de verschillende rollen hebt. Jos doet wat anders dan wat ik doe.''

''Ik heb zelf altijd mensen begeleid en ik vind het altijd belangrijk dat er een goede inwerk periode is. Dat is hier totaal niet.''

''Ik ben van de structuren en duidelijkheid. Nikhil: En die is hier bij Vluchtelingenwerk niet?Toos: Nee totaal niet!''

''Nikhil: Je noemt nu twee belangrijke, de coaching en de interculturele communicatie. Zouden deze dan verplicht moeten worden in het begin, of verplicht binnen een bepaalde tijd? Toos: Verplicht binnen een bepaalde tijd. Ik denk in het begin komt veel te veel op je af. Ik denk binnen een jaar of half jaar.''

''het zou fijn zijn als je met iemand kan meelopen.''

5.3 Commitment Arbeidscoach ''Minimaal twee dagen per week. Als mensen maar 1 of 2 dagdelen komen, dan lijdt

de continuïteit hier ook onder. Dit werkt niet prettig.''

24

''Twee tot drie dagdelen per week. Dit is een minimum. Dat vind ik een goede start en dat mag je ook als eis stellen''.

''Als zich bijvoorbeeld niemand meld voor het project, dan mag je ook mensen gaan aanwijzen die mee gaan helpen''

''Natuurlijk, maar dat is het spanningsveld dat je dan hebt he. Je moet mensen niet te veel voor hun hoofd stoten, maar wij als Vluchtelingenwerk moeten wel gaan beslissen, willen wij wel of niet met targets en doelstellingen gaan werken? Ga je met doelstellingen werken dan moet je mensen ook meer kunnen verplichten''.

''Ik vind dat er een zekere regelmaat mag zitten.'' ''Omdat onduidelijkheid niet zo fijn is. Een beetje flexibiliteit hoort er bij, maar in

principe zou ik altijd voor 2 dagdelen gaan. '' ''Dit werk zou met 3 volle dagen te veel zijn.'' ''Je moet een verplichting om bij overleg aanwezig te zijn en onderdeel van het team

te laten zijn, maar als iemand 1 dag kan werken, of 4 dagen kan werken, daar moet je flexibel in zijn.''

''Ik vind dat je commitment mag vragen. Als je zegt dat je 8 tot 10 uur komt werken, dan moet je ook die uren komen werken.''

''Maar als je zegt dat iemand vrijwilliger is, dan moet je ook op hem kunnen bouwen.'' ''Je mag een aantal uren in de week vragen, dat kan flexibel, maar het gaat erom, hoe

vul je nu die rol in.'' ''Ik zou dat nooit van bovenaf echt opleggen, maar meer afstemmen met de

persoonlijke situatie. Iedere vrijwilliger is er een he. Je moet het ook aantrekkelijk maken.''

''Ik werk maandag en woensdag en ik werk dan 2x 4 uur, maar thuis doe je natuurlijk ook nog allemaal dingen, dus er komt altijd meer tijd bij kijken.''

'' Als je heldere structuren hebt, wat je taken zijn, dan denk ik wel dat dit helpt. Vrijwilligers hebben ook recht op duidelijke structuren. Maar andersom ook, als vrijwilliger heb je ook verplichtingen.''

''Dat als de afspraken helder zijn, je die ook na komt.''

25

5.4 Motivatie ''Vluchtelingenwerk heeft met bemiddeling en binding te maken. Dat interesseert

mij''. ''Er zijn genoeg mensen met een HR achtergrond of arbeidsbemiddeling die nog graag

wat daarmee willen doen''. ''Het werken met mensen die willen werken, dat vind ik leuk, om ze daarbij te helpen.

Het gevoel hebben van waarde toevoegen aan de maatschappij. Dat vind ik fantastisch. Daar kan geen beloning tegen op''.

''als je zelf iets doet, geeft dat zo veel meer voldoening. Mensen vinden het heel leuk om andere mensen te helpen en het naar hun zin te maken''.

''En door het in gesprek gaan met mensen, op de een of andere manier geeft dit je meteen vleugels. Je hebt echt het idee dat je echt iets voor ze kan doen, waardoor ze zich misschien straks toch beter kunnen gaan voelen''.

''Ook dat triggeren dat is vanaf het moment dat ik hier ben begonnen. Ik heb echt het idee dat ik het afgelopen jaar zo verschrikkelijk veel geleerd heb en vandaar ook zoals ik net al aangaf had ik een aantal dingen ietsjes eerder geleerd.''

''Ik vond het leuk om met de verschillende projecten mee te werken zoals de VIP training, dus daar moet een arbeidscoach ook wel voor open staan''

''de doelgroep sprak mij aan. Die kunnen wel een steuntje gebruiken en vanuit mijn achtergrond kan ik daar wel een steentje aan bijdragen.''

''Ik moet wel voelen dat ik echt iets bij draag en het ook nog leuk vind. De setting moet prettig aanvoelen en dat ik er ook achter sta om de bijdrage te kunnen leveren, anders doe ik dat niet.''

''Ik ben gestart omdat ik na mijn pensionering vond dat ik toch nog actief moest blijven. Ook omdat ik vond dat ik met de pensionering een heel groot deel van mijn netwerk ging verliezen en het zo ook verder kon opbouwen. Ik wilde betrokken blijven met activiteiten met mijn kennis en ervaring.''

'' Dit vind ik een probleem voor iemand die binnenkomt, omdat dit ook niet overzichtelijk is. Informatie moet up-to-date zijn. Dat moet beter in deze organisatie. Als je vrijwilligers zoekt, dan moet je het mensen makkelijk maken. Wil je dit werk op de langere termijn doen, dan moet je intrinsiek gemotiveerd zijn om dat te willen. Als dan ook nog de faciliteiten zo lastig zijn, dan schrikt dit mensen ook af.''

''Ik wil mensen die uit een slecht situatie komen die wil ik op een of andere manier een perspectief bieden, vaste voet aan de grond bieden en een toekomst helpen opbouwen.''

'' Ik denk dat het heel belangrijk dat we in een open samenleving leven waar mensen elkaar respecteren en mensen op kunnen vangen. Ik denk dat we ook een verantwoordelijkheid hebben om mensen op te vangen. Ik ben op verschillende locaties in de wereld geweest en mijn conclusie is dat we het nergens zo goed als hier in Nederland hebben. Dat is denk ik mijn intrinsieke motivatie.''

''Ik wil graag concreet aan de slag met mensen die ik wat kan bieden.''

26

''want je krijgt er veel energie van. Je geeft veel, maar je krijgt er ook wat voor terug.''

5.5 Bekendheid ''Ik denk dat je af en toe wat meer free publiciteit mag geven over wat wij nu doen.

We hebben een aantal geslaagde projecten. Zet het in de krant en zet er bij: Wilt u ook vrijwilliger worden bij Vluchtelingenwerk, hier kunt u zich melden. Met natuurlijk de contactgegevens''.

'' Dat ligt er een beetje aan of ze vaker met vluchtelingen te maken hebben gehad of niet. Sommige kennen het alleen maar van de postcode loterij.''

''Ik ben natuurlijk helemaal bevooroordeeld omdat ik bij vluchtelingenwerk werk. Nu zie ik inderdaad ook op Facebook dingen van Vluchtelingenwerk binnenkomen en ook hun campagne langs komen. Van te voren zag ik die natuurlijk niet.Het imago kan positief, maar ook negatief in het nieuws komen. De vluchtelingen die zich bij de jaarwisseling 2015-2016 in Keulen misdroegen, wat krijg je dan? Gaan er dan mensen meteen zeggen: ik doe het niet.''

''Ik denk dat mensen wel gehoord hebben van Vluchtelingenwerk, maar niet wat er precies gebeurt. Voor een redelijk aantal mensen is het ook een brug te ver om hier aan de slag te gaan omdat ze niet weten wat wij precies doen.''

''Als je bekendheid wilt geven over Vluchtelingenwerk, vooral publicaties in kranten en/of TV.''

''Naamsbekendheid en steeds onder de aandacht brengen dat je mensen nodig hebt. Schakel de media in om bekendheid voor deze organisatie te maken. En natuurlijk de social media''

''Ik denk dat heel veel mensen niet weten wat wij doen en je bent toch afhankelijk van elkaar.''

5.6 Rollen ''Intakes, Arbeidsbemiddeling/ plaatsingen bij bedrijven, administratie en rollen

specifiek naar een sector''. ''Wat ik ook snel ontdekte is dat niet elke arbeidscoach, arbeidscoach is.'' ''Jan doet de intake, maar hij heeft geen specifiek aandachtsgebied zoals Sitech of de

bouw. Je bent ook een beetje op zoek naar de verschillende rollen en ook naar je eigen rol. Dan probeer ik daar wat handen en voeten te geven en daar wat aan toe te voegen. Ik had Sitech, maar dan ging ik ook breder naar heel Chemelot kijken.''

''je hebt de rol van de intaker, de arbeidscoach, de persoon die meer operationeel bezig is om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, we hebben mensen die een rol hebben die wat meer afstand hebben tot het operationele, die zegt, misschien moeten we eens in een andere sector gaan kijken of daar behoefte is aan werk met vluchtelingen. Een iemand gaat over de projecten en ondersteuning.''

27

5.7 Competenties ''Als je een nieuwe vrijwilliger binnenhaalt bij arbeidsparticipatie, dan ga je kijken

waar zijn talenten, kwaliteiten en competenties liggen en ga je kijken waar hij het beste binnen arbeidsparticipatie kan werken''.

''Ik heb wel vaker mensen begeleid in het verleden, dat is een stuk van mijn werk geweest''.

''eigenlijk alles rond personeelsadministratie en HR heb gedaan''. ''je bent bezig om mensen voor te bereiden op het solliciteren en het zoeken naar

werk''. ''Nu heb ik in de gaten dat je daar veel duidelijker over moet zijn''. ''Nikhil: Dus sociale vaardigheden en interactie met mensen en inlevingsvermogen,

zou dus ook een grote competentie moeten zijn voor een arbeidscoach, zeg ik dat zo goed?Irma: Ja dat vind ik wel. en met name ook luisteren. Luisteren naar hun''.

''Nikhil: Oké, moet je ook geduld hebben?Irma: absoluut''.

''Een stuk geduld is heel belangrijk, interesse in mensen/mensenwerk. Mensen die hier terecht komen hebben heel vaak in P&O gewerkt met mensen en dat moet je wel liggen. Bijvoorbeeld het coachen van mensen. Als ze daar geen interesse in hebben, komen ze automatisch niet hier terecht.''

''ik denk niet dat je per se managementvaardigheden nodig hebt om 1op1 te coachen.''

''Ik denk wel dat ik bepaalde wettelijke, juridische kennis mis om alles goed te kunnen overzien.''

''Ik vind dat je een professionele achtergrond moet hebben om dit werk te doen. Ik denk dat niet iedereen dit zomaar kan doen.''

''Ik heb nog 2 jaar in Saoedi Arabië gewerkt, dus ik heb wat affiniteit met de Arabische wereld.''

''Een arbeidscoach moet echt intrinsiek gemotiveerd zijn, veel geduld hebben, bij voorkeur ook een goede kennis van de Arabische cultuur, want Arabische mensen reageren anders dan westerlingen.''

''Je moet ook inlevingsvermogen hebben. Empathie hebben. Je moet natuurlijk een stukje kennis hebben van de arbeidsmarkt en solliciteren. Ik denk dat het iemand moet zijn, die geduld, maar ook doorzettingsvermogen heeft en kan relativeren. Je moet niet alle lasten op je eigen schouders leggen, maar ook accepteren dat dingen lopen zoals ze lopen.''

'' Je moet echt geïnteresseerd zijn in andere culturen. Naast het feit dat je een teamworker bent en je kennis wilt delen.''

''Ik denk wel dat je affiniteit moet hebben met het werkveld, opleiding, arbeidsmarkt.''

''Ik denk dat de affiniteit met de doelgroep heel belangrijk is.''

28

''Een sociaal netwerk.''

5.8 Beleid/doelstellingen ''Dat zou ik niet precies durven zeggen. Maar het ligt er aan waar wij voor gaan

kiezen. Kiezen we voor meer projecten opstarten, of kiezen we voor individuele instroom in verschillende bedrijfjes, of gaan we het sectoraal aanpakken. We gaan mensen scholen in de verkoop en dan leiden we ze in die richting uit. Wij moeten die keuzes gaan maken''.

''Ik vind het een warme, maar ook een redelijk chaotische organisatie.'' ''ja, dat kost heel veel tijd, ook zo een omschakeling van VVS bijvoorbeeld, je hebt

daar kort uitleg over gegeven, maar dat is eigenlijk veel te kort.'' ''ik heb vraagtekens, bij de werkzaamheden zoals die nu uit worden gevoerd binnen

arbeidsparticipatie.'' ''Nou, we hebben scholing, juridisch, maatschappelijk, maar ik heb geen enkele

afstemming gezien tussen deze diensten binnen Vluchtelingenwerk. Ik denk dat dit geoptimaliseerd kan worden. Dit moet op elkaar afgestemd worden en dat is niet zo.''

''Als wij duidelijke doelen hebben, dan kun je van daaruit beleid opstarten. Dit kan volgens mij niet andersom.''

''Volgens mij kun je nooit het strategisch beleid vertellen aan mensen die operationeel bezig zijn, zonder hen daarbij te betrekken.''

''Ik vind Vluchtelingenwerk een redelijke chaotische top-down organisatie.'' ''Soms zijn er bepaalde structuren niet helder en dat is niet fijn. Wie is waar

verantwoordelijk voor, dat vind ik heel erg belangrijk en strikte afspraken. Vanuit mijn ervaring als je duidelijke afspraken maakt dan doen mensen ook hun taak.''

5.9 Aanbevelen ''ik ga eerder bij mijn teamleider vragen of er een vacature vrij is, dan zou ik de

teamleider vertellen over de persoon die ik op het oog heb en dan pas zou ik contact op nemen met die persoon. ''

''Dit is er wel al, maar de informatie is niet meer up to date. Een A4 zou al genoeg zijn.''

''Ik ken een heleboel mensen, maar ik zou het maar aan een beperkt aantal mensen aanraden, want niet iedereen is geschikt.''

''Tja dat ligt er een beetje aan wat mensen zoeken he. Ik ga niet tegen jan en alleman zeggen, je moet bij Vluchtelingenwerk komen werken. Je moet kijken wat kunnen, willen mensen en wat is hun interesse. Ze moeten toegevoegde waarde hebben bij arbeidsparticipatie. Maar als iemand oprecht interesse heeft, dan verwijs ik hem door naar Door of andere collega's. Iemand die aan het zoeken is, zal ik vertellen dat ik dit doe en waarom ik het doe.''

'' Wat je ziet is dat een bedrijf altijd een bepaalde brochure heeft. Nu heeft Vluchtelingenwerk dat wel, maar arbeidsparticipatie niet, of minder. Het zou goed

29

zijn om te zeggen: dit is de club. Welke resultaten hebben we behaald, welke projecten doen we en waar hebben we mensen aan het werk.''

''Dan zou ik hem doorverwijzen naar de website, want daar staat goede informatie op.''

30

6. ConclusieVluchtelingenwerk kampt al enige tijd met een te kort aan personeel. Geen betaalde krachten, maar vrijwilligers. Van de teamleider arbeidsparticipatie Sittard-Geleen is de vraag gekomen om te onderzoeken op welke manier dit tekort kan worden aangevuld en specifiek arbeidscoaches voor haar afdeling. Zo is de hoofdvraag ontstaan, namelijk:'' Hoe kan de afdeling arbeidsparticipatie Sittard-Geleen de instroom van de juiste arbeidscoaches vergroten?''

Uit de resultaten kan geconcludeerd worden, dat Vluchtelingenwerk een chaotische organisatie is. Daarbij moet arbeidsparticipatie eerst haar eigen beleid, doelen en targets duidelijk hebben voor ze nieuwe arbeidscoaches kunnen gaan werven, selecteren en aannemen. Als er al onduidelijkheid heerst bij de huidige arbeidscoaches, hoe verwacht men dan dat een nieuwe arbeidscoach alles gaat begrijpen en nog belangrijker, dat zij willen gaan werken bij arbeidsparticipatie. Alles moet duidelijk worden afgebakend, want zoals een respondent vertelden:'' vrijwilligers zoekt, dan moet je het mensen makkelijk maken.'' Er moet meer duidelijkheid ontstaan wat een arbeidscoach nu eigenlijk is, welke rollen hij/zij heeft en welke competenties de arbeidscoach moet bezitten. De competenties zijn vooral coachen, inleven en affiniteit en interesse met verschillende culturen en het hebben van een sociaal netwerk. De arbeidscoaches moeten intrinsiek gemotiveerd zijn om dit het werk te doen, want als vrijwilliger wordt je niet betaald, maar kost het wel een hoop energie, waar je enerzijds ook energie krijgt.

Vluchtelingenwerk blijkt uit de resultaten een top-down organisatie te zijn, waar een bottom-up organisatie misschien beter zou passen, omdat de arbeidscoaches zo het gevoel krijgen dat zij ook mee tellen en niet alleen maar hoeven te doen wat van boven wordt opgedragen. Ze blijven nog steeds vrijwilliger, al is dit natuurlijk een lastig spanningsveld. De bekendheid van Vluchtelingenwerk zal groter moeten worden, willen potentiële arbeidscoaches de campagnes die Vluchtelingenwerk voert ook zien. Als er iets wordt gedeeld op het social media van Vluchtelingenwerk zoals een vacature voor arbeidsparticipatie, dan zouden alle vrijwilligers de vraag moeten krijgen om dit ook te delen via hun eigen social media. Er moet veel meer gebruik worden gemaakt van gratis reclame. Als er een project is geslaagd, zou dit bericht meteen gedeeld moeten worden via de krant, bedrijfskranten, gemeente(website), TV of andere media. Onder dat bericht zou dan ook nog een pakkende tekst moeten komen zoals:'' Zou jij ook een bijdrage willen leveren aan ons volgende project, meld je dan nu aan op onze website!''

Er mag ook wat gevraagd worden van de arbeidscoach, want het is een serieuze taak die hij uitvoert met een kwetsbare doelgroep. Natuurlijk blijft het nog altijd vrijwilligerswerk, maar als vrijwilliger mag je ook verantwoordelijkheid hebben en nemen. Dit is ook zoals eerder al is gezegd een lastig spanningsveld. De doelgroep waar op moet worden gezocht en geselecteerd moet tijd genoeg hebben om als vrijwilliger te werken, maar ook genoeg ervaring en kennis hebben om het werk uit te kunnen voeren.

31

De doelgroep die Vluchtelingenwerk het beste kan aanspreken zijn: gepensioneerden die actief willen blijven en hun kennis willen behouden en werkelozen, die niet willen dat hun netwerk verloren gaat, perfect zijn. De faciliteiten die Vluchtelingenwerk biedt, zoals verschillende cursussen moeten kwalitatief goed zijn. Bijvoorbeeld coachen en interculturele communicatie. Deze zouden zelfs verplicht moeten worden. Als de arbeidscoaches zijn aangenomen, dan zou ook er ook een geschikt inwerkprogramma moeten komen. Als we naar de resultaten kijken, dan kom ik tot de conclusie dat dit er op het moment niet is of nauwelijks. Als arbeidsparticipatie een goed inwerkprogramma heeft, dan kan dit ook worden vermeld in de vacature en maakt dit de functie aantrekkelijker. Verder zal Vluchtelingenwerk meer out of de box moeten gaan denken bij het bekend maken van haar vraag. Neem bijvoorbeeld het adverteren op netwerkborrels en bij grote bedrijven die een pensioenscursus geven voor bijna gepensioneerden. Deze bijna gepensioneerden willen vaak wel nog hun waarde behouden door een bijdrage te leveren aan de maatschappij en waar beter dan bij Vluchtelingenwerk hun steentje bij te dragen.

32

7. Discussie Het onderzoek dat is uitgevoerd bij Vluchtelingenwerk arbeidsparticipatie Sittard-Geleen is een valide en betrouwbaar onderzoek, maar het heeft nog steeds zijn zwaktes. De locatie die acht arbeidscoaches telt, heeft maar vijf respondenten. Dit zouden er natuurlijk meer kunnen zijn, maar de drie ontbrekende respondenten konden, of wilden niet mee werken aan het onderzoek, dan wel door ziekte, of omdat zij op vakantie waren of gingen stoppen. Er is gekozen voor respondenten die werkzoekende zijn en gepensioneerden. Dit is bewust gedaan, omdat de informatie zo divers mogelijk moet zijn en hokjes denken dit onderzoek zou beperken. Er hadden alleen maar gepensioneerden kunnen worden geïnterviewd, maar de het totale aantal respondenten zou dan nog kleiner zijn geweest. De respondenten die werkzoekende zijn, die zijn niet zo goed voor de continuïteit van arbeidsparticipatie, maar het zijn nog steeds professionals die allemaal een relatie hebben met Human Resources Management, dan wel coachen, of het begeleiden van mensen. Er kan nog steeds gebruik worden gemaakt van deze kennis voor de onderzoek. Het onderzoek is ook maar op één locatie gedaan, namelijk Sittard-Geleen. De opdrachtgever, is teamleider van zowel Sittard-Geleen, als van Heerlen, waar men ook kampt met problemen gerelateerd aan de instroom van arbeidscoaches. Er is bewust voor gekozen om het onderzoek te focussen op een locatie, zodat dit de kwaliteit van het onderzoek waarborgt en er voldoende aandacht is gegeven aan de interviews. Mocht dit zelfde onderzoek ook op andere locaties worden uitgevoerd, dan kunnen de resultaten van deze locaties vergeleken worden met de resultaten van het onderzoek bij arbeidsparticipatie Sittard-Geleen. Er is gekozen voor maar één meetinstrument, namelijk het diepte interview. Er zijn meer mogelijkheden om dit onderzoek te doen, maar ook hier om de kwaliteit van het onderzoek te waarborgen is gekozen voor het diepte interview. In het diepte interview heeft de onderzoeker de respondenten zo veel mogelijk aan het woord gelaten, om zoveel mogelijk informatie en details te vergaren voor zijn onderzoek. In de toekomst zou het een idee zijn om meerdere meetinstrumenten te gebruiken, maar dan zou niet één persoon het onderzoek moeten uitvoeren, maar een groep. In een groep kunnen de onderzoekers namelijk elkaar corrigeren, mocht iemand te subjectief zijn. Bij dit onderzoek is geprobeerd om zo objectief mogelijk de interviews te doen, maar een heel klein beetje subjectiviteit zal altijd doorsijpelen. In een groep kan men daar bij elkaar op letten. Bepaalde theorieën zouden niet herzien hoeven worden, zoals arbeidsbemiddelingtheorieën, maar bestaande en vernieuwende HR theorieën zouden meer moeten worden toegepast op de organisatie waarbij het onderzoek heeft plaatsgevonden om de organisatie minder chaotisch te maken. Er zijn veel theorieën over het werven en selecteren van betaalde krachten, maar in de HRM opleiding die Fontys bied, komen vrijwilligers bijna niet tot niet aan bod. Dit is een speciale doelgroep die via andere kanalen moet worden bereikt, dan de normale betaalde kracht en dit komt ook naar voren in de conclusie van dit onderzoek.

33

LiteratuurlijstBoselie, P. (2014). Strategic Human Resource Management, A Balances Approach. New York, New

York: McGraw-Hill.

Dorrepaal, I., & Weima-Oberink, M. (2010). De wereld van Arbeidsbemiddeling. Bussum: Uitgeverij Coutinho.

Kluijtman, F. (2014). Leerboek HRM. Groningen, Nederland: Noordhoff Uitgevers B.V..

Meijer, A., Popal, H., Westerik, M., & Slikker, J. (2014, 27 januari). Vrijwilligersbeleid. Geraadpleegd op 23 oktober 2017, van https://intranet.vluchtelingenwerk.nl/system/files/media/regio/wobb/Vrijwilligersbeleid%20okt%202014.pdf

Belastingdienst. (2017). Wanneer bent u vrijwilliger? Geraadpleegd op 23 oktober 2017, van https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/prive/werk_en_inkomen/werken/werken-als-vrijwilliger/wanneer_bent_u_vrijwilliger

Belastingdienst. (2017). Wat is een ANBI? Geraadpleegd op 23 oktober 2017, van https://www.belastingdienst.nl/wps/wcm/connect/bldcontentnl/belastingdienst/zakelijk/bijzondere_regelingen/goede_doelen/algemeen_nut_beogende_instellingen/wat_is_een_anbi

De Sociale Verzekeringsbank. (2017). AOW Pensioen. Geraadpleegd op 8 januari 2018, van https://www.svb.nl/int/nl/aow/wat_is_de_aow/wanneer_aow/

Movisie. (2016). Vrijwilligerswerk. Geraadpleegd op 20 oktober 2017, van https://vrijwilligerswerk.nl/algemeen#3

Movisie. (2016, 20 april). Ontdek wat voor vrijwillige inzet in uw organisatie past. Geraadpleegd op 20 oktober 2017, van https://www.movisie.nl/tools/ontdek-wat-vrijwillige-inzet-uw-organisatie-past

Rijksoverheid. (2017). AOW. Geraadpleegd op 8 januari 2018, van https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/algemene-ouderdomswet-aow

VluchtelingenWerk Nederland. (2016). Vluchtelingen Wereldwijd. Geraadpleegd op 20 oktober 2017, van https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/cijfers/wereldwijd

Verhoeven, A. (2012). Recruitment. Amsterdam, Nederland: Pearson Benelux.

Vosmer, B. (2017). Over VluchtelingenWerk (Missie, visies, organogram). Geraadpleegd op 22 oktober 2017, van https://intranet.vluchtelingenwerk.nl/vereniging-en-organisatie/over-vluchtelingenwerk

34

Bijlagen

Annex 1

Topics voor de interviews: Werving en selectie Inwerken Vrijwilliger Competenties Motivatie Arbeidscoaches Bekendheid Rollen

Topics na de interviews Werving en selectie Inwerken Competenties Motivatie Commitment arbeidscoaches Bekendheid Rollen Beleid/Doelstellingen Aanbevelen

35

Interview vragen:

1. Wat was de reden dat u vrijwilligerswerk ging doen?-Waarom speciaal bij vluchtelingenwerk?-Wat trekt u aan, in het werk als arbeidscoach bij de re-integratie van de vluchteling?

2. Hoe heeft u de vacature voor arbeidscoach gevonden?- Wat vond u van de lay-out van de vacature van Arbeidscoach?-Op welke manier zou de vacature beter zichtbaar zijn?

3. Welke kanalen zou vluchtelingenwerk nog meer kunnen gebruiken?-Wat doet Vluchtelingenwerk op dit moment goed?-Hoe kan Vluchtelingenwerk zichzelf beter bekend maken?

4. Welke competenties zag u in de vacature en waarom waren deze competenties bij u van toepassing?

5. Wat vond u van het sollicitatiegesprek?-Wat ging er goed?-Wat kan er beter?-Wat voor een beeld keer u, van het werk als arbeidscoach?

6. Hoe heeft u de inwerkingperiode ervaren?- Op welke manier werd u ingewerkt en hoe hebt u dit ervaren? -Wat ging er goed-Wat zou er beter kunnen

7. Wat motiveert u om als vrijwilliger te blijven werken bij Vluchtelingenwerk als arbeidscoach?

8. Zou u de rol van arbeidscoach aanbevelen aan een kennis, Zo ja/nee, waarom?9. Zou u open staan om via uw netwerk potentiële arbeidscoaches te benaderen(twijfel,

lijkt mij een beetje zwak, of ik moet deze vraag anders formuleren).

36

Annex 2

Codeboek resultaten hoofdstukRespondenten:

Hans is rood. Irma is groen Marcel is blauw Sjraar is paars Toos is zwart

Annex 3

Persoonlijke communicatieDoor Erkens -van Oosterhout, teamleider arbeidsparticipatie Heerlen & Sittard-Geleen.

Jaqueline de Visser, directeur- bestuurder Vluchtelingenwerk Zuid-Nederland

37

Annex 4

TranscriptenInterview Hans Smeets

Nikhil: Welkom. Zou jij jezelf even willen voorstellen, wie je bent en wat je doet.

Hans: Ik ben Hans Smeets, 56 jaar. Gehuwd, drie kinderen. Ik heb in het verleden ruim 20 jaar gewerkt in de arbeidsbemiddeling. Gestart op een arbeidsbureau en erna in de uitzendbranche begonnen. Gestart als intercedent, erna vestigingsmanager, accountmanager, regionaal en nationaal accountmanager. Gewerkt met grotere landelijke klanten. hierna heb ik gewerkt op een integratiebureau, maar daar ben ik al snel vertrokken. Ik ben nog werkbegeleider geweest voor mensen, zowel mensen begeleiden als bedrijven binnenhalen. Ik ben nog een tijd werkeloos geweest. Uiteindelijk ben ik vrijwilligerswerk gaan doen bij Vluchtelingenwerk in april 2016. Ik doe nog bij stichting Relim vrijwilligerswerk, maar nu meer bij Vluchtelingenwerk.

Nikhil: Waarom wilde eigenlijk vrijwilliger zijn?

Hans: Ik wilde niet per se vrijwilliger zijn, maar omdat ik geen werk kon vinden en ik ben in de ziektewet terecht gekomen. Ik ben op dit moment zelf 80% tot 100% afgekeurd. Eigenlijk kan ik formeel ook niet werken. Ik werk 3 tot 4 dagedelen bij Vluchtelingenwerk. Het is meer uit noodzaak, ondanks dat ik ziek ben kan ik wel nog werken en dit trekt mij ook erg aan. Vluchtelingenwerk heeft met bemiddeling en binding te maken. Dat interesseert mij. Ik heb altijd met mensen gewerkt die een grotere afstand hebben tot de arbeidsmarkt.

Nikhil:Hoe ben je dan bij arbeidsparticipatie gekomen?

Hans: Dat vond ik het enige stuk van Vluchtelingenwerk dat mij echt aansprak, want hier breng je vraag en aanbod bij elkaar.

Nikhil: Hoe ben je daar dan precies bij gekomen?

Hans: Ik heb gewoon een algemene sollicitatie gedaan bij Vluchtelingenwerk Nederlands en zo ben ik hier terecht gekomen. Met de toenmalige manager heb ik een gesprek gehad.

Nikhil: Hoe is de aanname toen gegaan?

Hans: Het was een fijn gesprek. Ze zochten op dat moment vrijwilligers. Mijn voordeel was dat ik een ruime ervaring had in arbeidsbemiddeling. Door Erkens, de huidige teamleider was daar ook al bij en zij kwam ook uit de uitzendbranche. Dat klikte al. Arbeidsparticipatie vind ik ook leuk om te doen, sowieso door de relaties die ik nu nog heb in de uitzendwereld.

Nikhil: Werd in het gesprek alles duidelijk uitgelegd, wat arbeidsparticipatie inhield?

Hans: Ja, ja.

38

Nikhil: en vanuit daar, hoe heb je de inwerking procedure ervaren?

Hans: Ik ben samen met een collega, Rob 1 april 2016 begonnen en er was niet zo heel veel inwerken. Er werden meerdere dingen verteld en uitgelegd, maar er was niemand die echt tijd vrij hiervoor maakte. Die weg hebben we zelf moeten zoeken en collega's vragen. Er is geen inwerkprogramma geweest. Ik heb een keer een intake gesprek bijgewoond, maar dat was voor mij niet lastig, omdat ik dat altijd heb gedaan in mijn oude werk. Als je niet uit de uitzendbranche komt, dan moet je wat meer leren, maar dat lukt ook wel denk ik. Ik ben ervan overtuigd, als ik wat moest weten, dan kreeg ik wel hulp. Ik voelde mij niet verloren.

Nikhil: Wat vond je van de basiscursus?

Hans: Deze was wel nuttig. Ja

Nikhil: Wat zouden we hier beter bij kunnen doen?

Hans: Ik heb de meeste cursussen gevolgd en de meeste vond ik ook goed, maar het licht er aan welke functie je volgt bij arbeidsparticipatie. Ik vond een verkooptraining heel erg interessant, maar collega's vonden dit heel erg saai en hebben deze niet gevolgd. Dat is voor iedereen verschillend. Ik vind zelf dat iedereen elke cursus verplicht moet volgen, want je krijgt er wel mee te maken. Al is het maar als je moet invalleen als iemand op vakantie is. Ik ben zelf op vakantie geweest en met de bedrijven waar ik contact mee had, werd niets gedaan. Dat kan gewoon niet vind ik. We maken onze eigen hokjes en dat werkt niet zo goed samen. Dat moet beter. Je moet multifunctionele medewerkers moeten hebben, zodat we elkaar goed kunnen helpen en aanvullen. Dat maakt de functie ook alleen maar aantrekkelijker als je verschillende dingen kunt doen binnen je functie.

Nikhil: Je hebt het over verschillende vakjes/ rollen. Welke rollen zijn er dan bij arbeidsparticipatie.

Hans: Intakes, Arbeidsbemiddeling/ plaatsingen bij bedrijven, administratie en rollen specifiek naar een sector. Iedereen heeft zijn echt kant waar hij goed in is. Zorg, horeca, bouw, scholing. Waar je het meeste affiniteit hebt. Het is wel goed als je mensen laat werken in de branche/ sector waar ze zich veilig in voelen. Mensen die met de zorg werken, kennen ook die taal. Ik voel me beter bij metaal bedrijven en bouwbedrijven.

Nikhil: Dus vrijwilligers moeten gebruik maken van hun kwaliteiten?

Hans: Ja. Wat wij doen met de intake toets doen en kijken waar de vluchtelingen goed in zijn, zo moet je dat ook met arbeidscoaches doen. Als je een nieuwe vrijwilliger binnenhaalt bij arbeidsparticipatie, dan ga je kijken waar zijn talenten, kwaliteiten en competenties liggen en ga je kijken waar hij het beste binnen arbeidsparticipatie kan werken.

Nikhil: Wat voor een mensen passen dan bij arbeidsparticipatie?

39

Hans: Mensen die gepensioneerd zijn, die hebben het meeste tijd, of mensen die niet kunnen werken. Dat is de doelgroep. De achtergrond mag zeer divers zijn, omdat je dan ook een team dat veel verschillende sterktes heeft. Daar kun je dan gebruik van maken. Als we allemaal uit de uitzendbranche kwamen, zou het hier net een uitzendbureau worden. Dat weet ik zeker. Ik geloof in diversiteit.

Nikhil: Als we dan even kijken naar de vacature kijken op de vacature site.Was deze makkelijk te vinden?

Hans: Bij mij is dat dan een beetje anders gegaan omdat ik een sollicitatie had gedaan bij Vluchtelingenwerk Nederland. Zo ben ik bij arbeidsparticipatie gekomen. Ik heb wel een functie profiel gekregen en dit was ook wel duidelijk in grote lijnen. Ik zag dat het iets van bemiddeling was en dat was voor mij het belangrijkste.

Nikhil: Welke kanalen zou Vluchtelingenwerk het beste kunnen gebruiken om vrijwilligers te vinden?

Hans: Ik denk de vrijwilligerscentrale. Ik denk dat je af en toe wat meer free publiciteit mag geven over wat wij nu doen. We hebben een aantal geslaagde projecten. Zet het in de krant en zet er bij: Wilt u ook vrijwilliger worden bij Vluchtelingenwerk, hier kunt u zich melden. Met natuurlijk de contactgegevens. Maak er een beetje een pakkende tekst van. Dit pakt ook veel sneller. Een verhaal spreekt mensen veel meer aan dan een vacature. We moeten wat vaker gebruik maken van verschillende media en bladen. Via het netwerk moeten we ook meer gaan vragen, van onze eigen mensen. Als iemand vol enthousiasme over Vluchtelingenwerk verteld op een feestje, dan spreekt dit zich ook al sneller rond. Ik denk via netwerkbijeenkomsten om mensen daar aan te spreken over arbeidsparticipatie.

Nikhil: Zou jij via Linkedin of andere social media dingen willen delen?

Hans: jazeker. Zo bereik je meer mensen. Er zijn genoeg mensen met een HR achtergrond of arbeidsbemiddeling die nog graag wat daarmee willen doen. Maar ik vind het wel belangrijk dat ook tegen deze mensen wordt verteld, minimaal twee dagen per week. Als mensen maar 1 of 2 dagdelen komen, dan lijd de continuïteit hier ook onder. Dit werkt niet prettig.

Nikhil: Wat mogen wij van vrijwilligers vragen?

Hans: Ik denk dat wij moeten streven naar twee tot drie dagdelen per week. Dit is een minimum. Dat vind ik een goede start en dat mag je ook als eis stellen.

Nikhil: Als we ook verschillende projecten opstarten en we hebben daar mensen voor nodig en mensen willen per se een deel van arbeidsparticipatie doen. Kunnen wij ze dan ook vragen/verplichten om ook met het project mee te helpen?

Hans: jazeker en dat moet ook meer dwingender gebeuren.

Nikhil: Hoe dwingend dan?

40

Hans: Als zich bijvoorbeeld niemand meld voor het project, dan mag je ook mensen gaan aanwijzen die mee gaan helpen.

Nikhil: Het zijn nog altijd vrijwilligers he.

Hans: Natuurlijk, maar dat is het spanningsveld dat je dan hebt he. Je moet mensen niet te veel voor hun hoofd stoten, maar wij als Vluchtelingenwerk moeten wel gaan beslissen, willen wij wel of niet met targets en doelstellingen gaan werken? Ga je met doelstellingen werken dan moet je mensen ook meer kunnen verplichten.

Nikhil: Welke doelstellingen hebben we dan nu? Weet je dat?

Hans: Dat zou ik niet precies durven zeggen. Maar het ligt er aan waar wij voor gaan kiezen. Kiezen we voor meer projecten opstarten, of kiezen we voor individuele instroom in verschillende bedrijfjes, of gaan we het sectoraal aanpakken. We gaan mensen scholen in de verkoop en dan leiden we ze in die richting uit. Wij moeten die keuzes gaan maken.

Nikhil: Dat vind ik wel goed. Nu heb ik nog een vraag. Wat motiveert jou eigenlijk om als vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk te blijven?

Hans: Het zit in de arbeidsbemiddeling, dat vind ik leuk. Het werken met mensen die willen werken, dat vind ik leuk, om ze daarbij te helpen. Het gevoel hebben van waarde toevoegen aan de maatschappij. Dat vind ik fantastisch. Daar kan geen beloning tegen op.

Nikhil: dat vind ik mooi, dat het echt waarde aan iemand geeft om te werken.

Hans: Kijk je kunt wel geld geven aan een goed doel, maar als je zelf iets doet, geeft dat zo veel meer voldoening. Mensen vinden het heel leuk om andere mensen te helpen en het naar hun zin te maken.

Nikhil: Heel mooi gezegd en ik vind het ook een mooie gedachten om mee af te sluiten. Heb je nog iets wat ik echt moet weten?

Hans: Ik denk dat wij hier vaker aandacht aan moeten besteden, onze doelstellingen en meer moeten laten weten wat wij allemaal doen.

Nikhil: Oké, dankjewel.

41

Interview Irma Ritzeveld

Nikhil:Welkom dit is een interview met Irma Ritzeveld, Arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk, afdeling Arbeidsparticipatie.

Irma:29 November 11 uur

Nikhil: Het interview gaat over de instroom van arbeidscoaches binnen vluchtelingenwerk met als hoofdvraag: Hoe kan stichting vluchtelingenwerk de instroom van arbeidscoaches vergroten. Er zijn een paar deelvragen en onderwerpen die nader worden toegelicht in het onderzoek. Nu kunnen we eigenlijk wel beginnen met het interview.

Irma: Oké

Nikhil: Wat was jouw reden om te beginnen bij Vluchtelingenwerk?

Irma: Dat is een grappig verhaal. Ik had nog nooit met vluchtelingen te maken gehad en in februari van dit jaar(2017) werd ik gebeld door een nichtje van mij, die vervoer nodig had om een vluchteling van het AZC op de Heerlebaan te brengen naar Maastricht. Haar auto was kapot gegaan de dag ervoor. Aangezien ze weet dat ik werkeloos en tijd heb, ben ik die dag met haar mee gegaan. Die eerste keer bij het AZC, daar ben ik heel erg van geschrokken. Hoe die mensen daar in die hokjes bij elkaar zaten, daar was ik helemaal kapot van. Maar goed, dat is zo een zaadje dat in je hoofd wordt gepland. Dan denk je niet meteen, wat zou ik kunnen doen, maar heel toevallig had ik Door Erkens, als contactpersoon op Linkedin en die plaatste ergens eind februari, ik zoek arbeidscoaches voor vluchtelingenwerk. Toen heb ik haar terug gemaild, goh daar wil ik wel eens over praten en zo is het gekomen.

Nikhil: Oké duidelijk eigenlijk. Dat is ook meteen de reden waarom je speciaal bij vluchtelingenwerk wilden werken als vrijwilligerswerk.

Irma: ja dat denk ik wel. Ik denk dat er zo een toevalstreffer in je leven komt en dat die ergens een zaadje plant dat je heel erg kapot bent van de wijze waarop mensen ergens moeten samen leven. Dat gaat dan heel langzaam aan in je door en zie je een bericht en dan denk je oh dat ga ik doen. Dat gesprek met Door, dat klikte meteen en ik had ook wel het idee, van oh dit kan ik wel. Ik heb wel vaker mensen begeleid in het verleden, dat is een stuk van mijn werk geweest.

Nikhil: Oké, dus wat voor een soort begeleiding?

Irma: Mijn man heeft een bedrijf gehad, een design bureau, waar in zijn topjaar 35 mensen werkten en waar ik eigenlijk alles rond personeelsadministratie en HR heb gedaan. Dat is natuurlijk een ander verhaal als met vluchtelingen die je gaat begeleiden. Ik heb voornamelijk contact gehad met hoogopgeleide designers.

Nikhil: Oké

42

Irma: Vrij eigenwijs volk en die moet je dan ook blijven begeleiden dat ze niet op hun werkstoel blijven zitten en niets meer doen, want wij vonden het altijd heel belangrijk dat zij zichzelf bleven ontwikkelen.

Nikhil: en dat kun je ook toepassen op wat je nu met vluchtelingen doet?

Irma: Gedeeltelijk. Ik heb nog geen designer gehad.

Nikhil: dat snap ik, maar de coachingsvaardigheden....

Irma: De coachingsvaardigheden wel.

Nikhil: Werd dit ook specifiek gevraagd in de vacature van Vluchtelingenwerk.

Irma: Nee niet echt, dat dit heel erg duidelijk was.

Nikhil: Hoe was deze dan aangekleed?

Irma: Vrij semier Als ik mij dat goed herinner.

Nikhil: Dus noem eens een voorbeeld?

Irma: Eigenlijk dat ze arbeidscoaches vroeg en dat er een doorlink naar vluchtelingenwerk was, dat je kan kijken wat vluchtelingenwerk was, maar niet dat er echt exact werd gezegd wat je moest doen.

Nikhil: Oké, grappig. Als je vrijwilligerswerk, zou moeten doen, bijvoorbeeld iets anders dan vluchtelingenwerk, wat zou je dan willen doen.

Irma: Dan zou ik waarschijnlijk bijv., richting taalcoaching willen gaan. Ik ben een paar keer bij Schunck geweest omdat ik daar mensen naar door had verwezen en dan heb ik daar een paar keer op een zaterdagmiddag gezeten en ik moet zeggen dat ik ook heel erg leuk.

Nikhil: Oké leuk, maar wat is dan het verschil tussen arbeidscoach en taalcoach?

Irma: Aan de ene kant ben je bezig om mensen voor te bereiden op het solliciteren en het zoeken naar werk. Als taalcoach ben je volgens mij echt veel meer met de taal bezig en leer je ze klanken als de au en de ene keer is het een Ou en dan een au. etc.

Nikhil: Maar de coaching kant is eigenlijk het zelfde? 1 op 1 werken met een persoon en zorgen dat ze hulp krijgen.

Irma: Ja ik denk het wel.

Nikhil: ik heb sowieso ook een paar vragen voorbereid, die zal ik je even laten zien. Dan kun je mee kijken en er al even over nadenken. Zoals je kunt zien is een vraag: waarom speciaal vluchtelingenwerk, nou dat heb je al aangegeven, dat is via Door Erkens gegaan. Wat trok jou aan om dit vrijwilligers werk te gaan doen? Dat startte bij het AZC.

43

Irma: ja en even snel tussendoor, na mijn start begonnen we al vrij snel aan een VIP intake. Dat was eigenlijk binnen een week na mijn start. Dan heb je meteen heel veel contact met heel veel mensen. Ik heb toen ook meteen een aantal participatie en intake toetsen ingevuld met de vluchtelingen. En door het in gesprek gaan met mensen, op de een of andere manier geeft dit je meteen vleugels. Je hebt echt het idee dat je echt iets voor ze kan doen, waardoor ze zich misschien straks toch beter kunnen gaan voelen. Alleen je past natuurlijk wel op het punt. Je begint op 1 april en ik geloof die intakes begonnen al op 7 april, dat weet ik niet meer exact, maar dat is dan heel kort op elkaar. Je hebt eigenlijk de tijd niet om je voor te bereiden. Normaal begin je ergens als vrijwilliger en dan krijg je eerst die basis trainingen en dergelijke en ik kreeg de basis training naar de VIP intakes.

Nikhil: Ik heb iets dergelijks meegemaakt, maar heeft de basistraining wel geholpen?

Irma:Jazeker, ik kreeg toch wel een beter beeld zicht op zaken waar je rekening mee moet houden, bijvoorbeeld dat mensen ook trauma's kunnen hebben, dat bedenk jij je van te voren niet. Dat door een trauma zij zich soms ook niet goed aan afspraken kunnen houden. Nu heb ik in de gaten dat je daar veel duidelijker over moet zijn. Als ik een afspraak met jouw maak, dan staat die. Sommige mensen die beginnen dat nu wel beter te begrijpen. Ook dat ik de toetsen wat rustiger moet invullen. Je hebt de nijging om aan te nemen dat ze je wel snappen, als zij ja knikken naar jou, maar eigenlijk moet je ze af en toen ook even wat terug laten vertellen, en dan hoor je dan dat zij je helemaal niet goed hebben begrepen.

Nikhil: Dus sociale vaardigheden en interactie met mensen en inlevingsvermogen, zou dus ook een grote competentie moeten zijn voor een arbeidscoach, zeg ik dat zo goed?

Irma: Ja dat vind ik wel. en met name ook luisteren. Luisteren naar hun.

Nikhil: Oké, moet je ook geduld hebben?

Irma: absoluut.

Nikhil: In wat voor een opzicht?

Irma: Op de eerste plaats, met wachten tot ze uitgesproken zijn en niet maar aan te nemen dat je denkt dat ze iets zeggen, terwijl ze het niet zeggen of zo bedoelen. dat die lieve glimlach echt niet hoeft te betekenen dat ze het met je eens zijn. Dat kan een manier zijn dat ze gewoon aardig gevonden willen worden.

Nikhil: Hoe pak jij dat dan specifiek echt aan?

Irma: Ik duik er eigenlijk meer op. Als ik het gevoel heb, dat ze iets niet begrijpen, laat ik hen het terug vertellen. En ik blijf vluchtelingen, vooral de jongeren te pushen om zo lang mogelijk te blijven leren en dat ze niet te snel denken van oh ik ben klaar en ik kan gaan werken. Hij heeft de kans, dus ik godsnaam laat hem zo lang mogelijk leren.

44

Nikhil: Deze dingen die jij nu allemaal vertelt, dit zijn dingen die vanuit jou komen toch? Hoe zou vluchtelingenwerk jou beter kunnen begeleiden, zodat jij ook de mensen beter kun begeleiden? Snap je de vraag?

Irma: Ja je bedoeld eigenlijke: Hoe kunnen ze mij beter helpen zodat ik de mensen beter kan helpen.

Nikhil: Juist.

Irma: Ik denk inderdaad op de eerste plaats. Ik vond het destijds leuk om er zo in te duiken en zo te beginnen, maar ik denk achteraf, dat ik beter in de maand voor dat ik begon niet alleen die basiscursus, maar ook een cursus over vooroordelen , re-integratie instrumenten. Ik denk deze heel erg belangrijk zijn om meteen die eerste maand mee te starten.

Nikhil: Ik schrijf even een paar dingen op. En re-integratie he?

Irma: Ja re-integratie middelen. Daar heb je gewoon veel te weinig van weet van.

Nikhil: Vind jij dat dit vast bij de basiscursus zou moeten horen voor arbeidscoaches?

Irma: Ja eigenlijk wel

Nikhil: Oké, dat is een goed idee. Dat zou dan bij het begin moeten komen als je start als arbeidscoach. Wat nog meer?

Irma: Ik vind eigenlijk zo een stukje omgaan met voor oordelen toch ook zeer belangrijk. Ik weet niet meer precies wat wij nog meer allemaal hebben gehad. Dat zou ik even in mijn agenda moeten nakijken.

Nikhil: dat is goed. Hoe was de begeleiding van de teamleider in dit hele proces?

Irma: Door had het heel erg druk in het begin, met name ook rond die VIP. Dus ik heb best wel een beetje moeten zwemmen met de riemen die ik had. Gelukkig werkte hier Frans Benders die werkt op maandag en op donderdag, dus daar ben ik ook vaker dingen aan gaan vragen. Ik heb bij de toenmalige stagiaire Joyce bij de afname van een participatietoets gezeten. Dus eigenlijk gewoon door af te kijken, hoe doet iemand dat nu. Maar dan nog, toen ik ermee begon, toen stelde iemand aan mij een vraag, hoe moet ik dat of dat gaan doen, en dan stond ik echt met mijn mond vol tanden.

Nikhil: Zou je dan wensen dat je beter voorbereid was?

Irma: Ja

Nikhil: Dat is zeker iets wat we ook kunnen mee nemen. Als je vluchtelingenwerk nu in het geheel in een paar woorden zou moeten omschrijven, hoe zou je dat dan doen?

45

Irma: Ik vind het een warme, maar ook een redelijk chaotische organisatie. Tegelijkertijd heb ik ook soms het idee, dat vluchtelingen niet allemaal dezelfde soort informatie krijgen. Als het A2 staatsexamen is gehaald, dan is het geld van DUO op. Ik heb in de loop der tijd geleerd dat mensen bij Arcus een toets doen, dat ze A2 eigenlijk kunnen en dan gaan ze meteen door voor B1 en DUO betaald dit hele traject. Ik heb nu een man gehad, die het A2 staatsexamen heeft gedaan en nu meteen moet gaan werken.

Nikhil: Dus als ik het nu duidelijk heb:

Irma: Vluchtelingen krijgen niet altijd dezelfde informatie.

Nikhil: Als we dit naar de arbeidscoach terug gaan trekken, dan moet de arbeidscoach dus ook meer kennis krijgen van de wetgeving.

Irma: hm ja

Nikhil: Geeft vluchtelingenwerk daar informatie over, over wetgeving.

Irma: Ja bij de basistraining. Daar komt een klein stukje wetgeving bij kijken, maar van dit leren met A2, dat heb ik alleen maar in de wandelgangen gehoord.

Nikhil: En ben je daar veel mee bezig?

Irma: ja, dat kost heel veel tijd, ook zo een omschakeling van VVS bijvoorbeeld, je hebt daar kort uitleg over gegeven, maar dat is eigenlijk veel te kort.

Nikhil: dat klopt. Verder moet dit duidelijker worden uitgelegd of beter?

Irma: ik denk dat sowieso de locatie waar wij het uitgelegd kregen, even snel tussen alles door. Daar had meer voorbereiding in moeten zitten.

Nikhil: Een VVS training, zou dit ook meer een training moeten worden zoals de basis training etc.?

Irma: Eigenlijk wel. We hebben natuurlijk een interne training gehad in het begin, toen was er een heleboel veranderd in VVS, maar als je mij nu vraagt, wat mag ik nu we en wat mag ik nu niet dan is dit niet duidelijk voor mij.

Nikhil: Meer duidelijkheid dus. Wil je meer duidelijkheid van vluchtelingenwerk? Meer duidelijkheid over VVS? Meer duidelijkheid van je teamleider?

Irma: eigenlijk wil ik meer duidelijkheid: wat zijn mijn taken, wat mag ik wel in VVS en wat mag ik niet. Ik weet al voor een gedeelte wat ik niet mag.

46

Nikhil: Ik heb nu een vrij duidelijk beeld wat je doet. Nu wil ik even terug gaan naar het begin, naar de vacature. Heb je al eens geprobeerd om zelf een vacature van vluchtelingenwerk op te zoeken.

Irma: ja, maar niet voor een arbeidscoach.

Nikhil: Dus voor een andere positie. Ging dit makkelijk, ging dit moeilijk? Hoe heb je dit ervaren?

Irma: Dit staan gewoon in VVS .

Nikhil: Aaah maar dit is omdat je al bij vluchtelingenwerk in het systeem werkt.

Irma:ja

Nikhil: Maar stel dat je niet in het systeem zat en niet bij vluchtelingenwerk werkt, zou je het dan makkelijk kunnen vinden?

Irma: ik denk het niet.

Nikhil: Waarom niet?

Irma: nou dan zouden ze al toevallig op indeed gezet moeten zijn. Anders zou ik niet bij vluchtelingenwerk gaan zoeken bij vacatures. Dat zou niet bij mij opkomen. Als ik moet solliciteren dan heb ik mij geabonneerd op een aantal vacaturesites en die vacatures komen iedere week trouw binnen en daar kijk ik. Het zou echt niet in mijn hoofd opkomen om automatisch bij vluchtelingenwerk te kijken.

Nikhil: Voordat je naar het AZC ging, wat wist je toen van vluchtelingenwerk?

Irma: Niets

Nikhil: Mensen in jou omgeving, wat weten zij van vluchtelingenwerk denk jij?

Irma: Dat ligt er een beetje aan of ze vaker met vluchtelingen te maken hebben gehad of niet. Sommige kennen het alleen maar van de postcode loterij.

Nikhil: Dan is het imago en de bekendheid van Vluchtelingenwerk ook erg belangrijk omdat zonder naamsbekendheid mensen vaak ook niet op de hoogte zijn van vluchtelingenwerk en hun roep om arbeidscoaches. Wat weet jij van het Imago van Vluchtelingenwerk?

Irma: Ik ben natuurlijk helemaal bijvooroordeel omdat ik bij vluchtelingenwerk werk. Nu zie ik inderdaad ook op Facebook dingen van vluchtelingenwerk binnenkomen en ook hun campagne langs komen. Van te voren zag ik die natuurlijk niet.Het imago kan positief, maar ook negatief in het nieuws komen. De vluchtelingen die zich bij de jaarwisseling 2015-2016 in Keulen misdroegen, wat krijg je dan? Gaan er dan mensen meteen zeggen: ik doe het niet.

47

Nikhil: Denk jij er zo over?

Irma: Hoe bedoel je?

Nikhil: Leg jij meteen die link met al het negatieve nieuws, naar vluchtelingenwerk?

Irma: Ik heb die link nooit gelegd, zowel positief nieuws als negatief nieuws met vluchtelingenwerk. Bij mij is dat pas gekomen toen ik bij het AZC in aanraking kwam met de vluchtelingen. Het heeft natuurlijk ook met je eigen situatie te maken. Van de te voren was ik veel meer met mijzelf bezig. Dat ik ook ontslagen was etc.

Nikhil: Dat snap ik. dat lijkt me ook allemaal lastig(ongemakkelijk).

Irma: Hoe is het bij jou gekomen dat je zo graag stage wilde lopen bij vluchtelingenwerk?

Nikhil: dat is ook wel een leuke, dat kan ik even kort vertellen. Ik moest vanuit mijn opleiding mijn 3e jaar stage gaan volgen. Ik wilde een stage gaan doen, waarbij ik mensen vooruit kon helpen. Er zijn ook genoeg andere stages zoals in de recruitment/uitzendbranche/werving en selectie. Je kon op een HR/P&O afdeling gaan werken. Bij een groot en klein bedrijf. ik had al een paar sollicitaties uitstaan bij bedrijven en bij een uitzendbureau was ik aangenomen als stagiaire. Ik houd alleen niet van het commercieel. En dan bedoel ik het in de zin van alles moet heel strak volgens strikte regels gedaan worden en mocht je een goed nieuw verfrissend idee hebben en het past niet in het straatje van het bedrijf, dan wordt je afgekapt en kan je het vergeten. Via via ben ik in contact gekomen met iemand van Vluchtelingenwerk(wat bij mij ook niet was opgekomen) en van daaruit was het een kleine stap naar het sollicitatie gesprek met Door Erkens teamleider arbeidsparticipatie. Dit gesprek ging heel goed. Door verteld meteen van je zou mij met deze verschillende dingen kunnen helpen. Ik had zelf al opgezocht was de missie/visie van vluchtelingenwerk was en deze stond mij ook wel aan. Helaas geen stage vergoeding, maar ik dacht wel bij mijzelf, hier leer ik veel meer, mijn vaardigheden worden meer getriggerd en je draag echt wat bij.

Irma: ja dag gevoel kan ik helemaal beamen. Ook dat triggeren dat is vanaf het moment dat ik hier ben begonnen. Ik heb echt het idee dat ik het afgelopen jaar zo verschrikkelijk veel geleerd heb en vandaar ook zoals ik net al aangaf had ik een aantal dingen ietjes eerder geleerd. Dit heeft ook allemaal met communicatie te maken.

Nikhil: Oké communicatie, die schrijf ik even op. Wat zou daar dan beter kunnen gaan en wat gaat al goed?

Irma: Toen ik hier kwam, wist Door de teamleider zelf niet eens wie op deze locatie iedereen was, omdat zij van een andere locatie af kwam. Op een begeven moment begin je hier te werken en ik kende alleen maar de mensen die ik op dat moment had gezien, en de volgende keer stel jij jezelf wel opnieuw voor. Het is eigenlijk een beetje gek. Je start hier en

48

je begint hier iets te doen en je kent nauwelijks mensen. Nu nog zijn er mensen die ik niet ken.

Nikhil: Je wordt in het diepe gegooid.

Irma: ja en nu is dat in de eerste instantie niet erg, ik kan wel zwemmen, maar het zou handiger zijn geweest als ik eerder wist wie iedereen was en wat hij/zij deed. In januari 2018 komt er een avond waar elke afdeling aan elkaar gaat presenteren wat zij doen. Wij kunnen naar elkaar gaan luisteren. Ik denk dat dit heel erg goed is.

Nikhil: En dit wordt pas georganiseerd in januari? Zou het een idee zijn om dit elk half jaar te doen?

Irma: Ik denk het wel, ik denk dat dit goed is. Het is ook belangrijk om contact te hebben met verschillende afdelingen, bijvoorbeeld over een persoon. De dingen overlappen elkaar.

Nikhil: Betere afstemming tussen de afdelingen. Zeg ik dat zo goed?

Irma: Dat klopt en naar mijn mening wat er in januari gaat gebeuren had naar mijn mening al eerder gemoeten.

Nikhil: Daar ben ik het ook mee eens. Het is dat we nu te weinig mensen hebben. Hoe zou jij dit aanpakken? Hoe, wat, waar, wie, welke doelgroep etc.

Irma: Social media sowieso gebruiken. Iedereen die op Linkedin zit en Facebook, daar zou ik aan vragen, of zij de vacature willen delen. Ik bedoel iedereen heeft zijn netwerk hier in Limburg.

Nikhil: Denk je dat de arbeidscoaches dit ook willen doen?

Irma: daar kan ik niet over oordelen.

Nikhil: Dat is voor iedereen anders?

Irma: ja

Nikhil: Zou jij het willen doen?

Irma: ja absoluut!

Nikhil: Dan heb ik nog een vraag. Wat kun je eisen van een vrijwilliger?

Irma: Ik vind dat er een zekere regelmaat mag zitten.

Nikhil: Als ik zou zeggen bij het sollicitatiegesprek. Deze competenties willen we graag, je hebt geduld, inlevingsvermogen etc. Nu vragen we mensen zou je 2 dagdelen willen werken,

49

die zijn van 09:00u tot 13:00u En van 14:00u tot 17:00u. en we werken van maandag t/m vrijdag. Geef ons 2 vaste dagen aan. Mag dat?

Irma:Voor mij is dat logisch.

Nikhil: Waarom?

Irma: Omdat onduidelijkheid niet zo fijn is. Een beetje flexibiliteit hoort er bij, maar in principe zou ik altijd voor 2 dagdelen gaan.

Nikhil: dan heb ik nog een vraag. We hebben allemaal een agenda bij de mail en deze kun je linken. Zou je het fijn vinden als jou collega arbeidscoaches in die mail kunnen zien wanneer jij op het werk bent of niet?

Irma: dat heb ik bij Door en met Toos, maar bij anderen zie ik dat niet.

Nikhil: Zou je dat wel willen?

Irma: ik denk het wel omdat je dan altijd weet wanneer iemand er is of niet.

Nikhil: Hm dat kan ik ook mee nemen, hoe kan ik het werken hier makkelijker maken zodat dit ook aangenamer is voor nieuwe potentiële arbeidscoaches. Zou je het werk als arbeidscoach aan iemand anders aanbevelen?

Irma: ja, maar dat ligt er wel aan, aan wie. Of mij deze persoon geschikt lijkt voor dit werk en of hij de competenties heeft.

Nikhil: wat zijn dan de competenties die nodig zijn voor een arbeidscoach?

Irma: Een stuk geduld is heel belangrijk, interesse in mensen/mensenwerk. Mensen die hier terecht komen hebben heel vaak in P&O gewerkt met mensen en dat moet je wel liggen. Bijvoorbeeld het coachen van mensen. Als ze daar geen interesse in hebben, komen ze automatisch niet hier terecht.

Nikhil: Dus ze moeten ook coaching vaardigheden bezitten?

Irma: Ja

Nikhil: Zijn die coaching vaardigheden aan te leren of ben je daar mee geboren?

Irma: Die zijn wel aan te leren, maar dat geduld moet echt in je zitten.

Nikhil: Als ik zou zeggen je moet per se een management functie hebben gehad of connecties in de zorg of bij de gemeenten hebben. Denk je dat dit nodig is voor de functie arbeidscoach?

Irma: Nee ik denk niet dat je per se managementvaardigheden nodig hebt om 1op1 te coaching.

50

Nikhil: Als je iemand kent die volgens jou geschikt zou kunnen zijn om bij vluchtelingenwerk te werken, hoe geef je hem verdere informatie?

Irma: ik ga eerder bij mijn teamleider vragen of er een vacature vrij is, dan zou ik de teamleider vertellen over de persoon die ik op het oog heb en dan pas zou ik contact op nemen met die persoon.

Nikhil: (herhaalt alles om de checken of ik het goed heb begrepen)

Irma: ja dat klopt allemaal.

Nikhil: Is het handig om een mapje bij de hand te hebben met kant en klare informatie over arbeidsparticipatie en arbeidscoaches? is dat er al?

Irma: dat zou heel handig zijn. Dit is er wel al, maar de informatie is niet meer up to date. Een A4 zou al genoeg zijn.

Nikhil: Dan weet je ook wat er van je gevraagd wordt, perfect. Wat zou te veel zijn wat er van je gevraagd kan worden?

Irma: dat ligt er aan, ik heb hiernaast ook nog een leven. Ik neem vaak te veel mee naar huis en dat is niet te bedoeling. Dit werk zou met 3 volle dagen te veel zijn.

Nikhil: Zijn 2 dag delen te weinig of is dat goed?

Irma: voor mij is het goed, maar Frans werkt 4 dagdelen. Maar ik denk dat Frans dit ook makkelijker van zich af zet. Dit verschilt gewoon per persoon.

Nikhil: 2 Dagdelen zijn goed?

Irma: ja buiten al het werk wat er nog bij komt.

Nikhil: perfect. 3 volle dag is te als vrijwilliger, want er komt nog meer bij kijken.

Irma: Ja dat klopt.

Nikhil: dan heb ik wel een duidelijk beeld gekregen wat jouw werkzaamheden zijn, welke competenties er nodig zijn voor een arbeidscoach en wat de inwerkprocedure is. Wil jij hier nog iets aan toe voegen?

Irma: Dat klopt allemaal wel. Ik vond het leuk om met de verschillende projecten mee te werken zoals de VIP training, dus daar moet een arbeidscoach ook wel voor open staan, maar verder klopt alles wel. Ik denk bij het inwerken dat ik het observeren nog heel belangrijk vind.

Nikhil: hoe bedoel je ?

51

Irma: Het echt naast iemand zitten en kijken hoe diegenen zijn werk doet en wat hij doet. Daar leer je ook weer van. Dit heb ik ook bij de nieuwe arbeidscoach gedaan en hem meteen meegenomen naar een participatietoets.

Nikhil: En het heeft gewerkt?

Irma: Hij zij dat hij er wat aan gehad heeft.

Nikhil: Oké fijn. Ik wil je heel erg bedanken voor het interview en alle informatie.

Irma: graag gedaan.

52

Interview Marcel van den Eijnden

Nikhil: Marcel zou jij je zelf willen voorstellen?

Marcel: Marcel van den Eijnden. Sinds september betrokken bij Vluchtelingenwerk. Mijn achtergrond is onderwijs. Wat wil je nog graag weten?

Nikhil: Wat jij fijn vind. Wat denk je dat ik per se moet weten?

Marcel: Ik ben begonnen vanuit mijn achtergrond vanuit de onderwijsgedachte. Ik wil toch nog iets betekenen voor de maatschappij. Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dat heeft ook onderdeel uitgemaakt van mijn onderwijsperiode voor kinderen waar het minder goed mee gaat. In mijn laatste jaren heb ik gewerkt binnen het onderwerp personeel dus dat was ook wel interessant voor mij.

Nikhil: Dat was dan les op het middelbaar onderwijs of basisscholen?

Marcel: Dat was dan voortgezet onderwijs en speciaal onderwijs. Ik heb niet zolang zelf les gegeven. Ik heb 11 jaar voor de klas gestaan en toen ben ik directeur geworden van meerdere basisscholen en daarna ben ik in het bovenschools management gegaan.

Nikhil: Hoe ben je bij Vluchtelingenwerk gekomen?

Marcel: Ik heb Vluchtelingenwerk gevonden via de site van vrijwilligerswerk. Zo ben ik hier terecht gekomen.

Nikhil: Waarom dan Vluchtelingenwerk?

Marcel: Ja dat is zoals ik net heb verteld, de doelgroep sprak mij aan. Die kunnen wel een steuntje gebruiken en vanuit mijn achtergrond kan ik daar wel een steentje aan bijdragen.

Nikhil: Oké, hoe is de sollicitatieprocedure voor jou?

Marcel: Dat was kort, doch hevig. Op donderdag gaf ik mij op en op vrijdag zat ik hier. Toen heb ik samen met de coördinator het formulier ingevuld en dat was het.

Nikhil: En daarna?

Marcel: Daarna zou ik ingewerkt worden, bij de intakes, maar bij het naar buiten lopen, van het bewuste gesprek, toen kwam er een project ter sprake waar nog een docent voor nodig was en daar heb ik mij verder mee bezig gehouden. Niets van inwerken of wat dan ook meegemaakt. Door de vergaderingen heb ik een beetje geproefd hoe alles werkt.

Nikhil: En hoe heb je dit dan ervaren. Fijn, niet fijn?

Marcel: Ik heb de draai van het project als heel leuk ervaren, maar ik heb vraagtekens, bij de werkzaamheden zoals die nu uit worden gevoerd binnen arbeidsparticipatie. Daar heb ik wel wat kritische kanttekeningen bij.

53

Nikhil: Daar kunnen wij alleen maar van leren.

Marcel: Het is alleen de vraag of het ook klopt zoals ik er over denk. Ik geloof er niet in dat als jij een arbeidscoach bent en door een aantal gesprekken jij de vluchteling kunt toe leiden naar een branche. Ik denk dat mensen een opstap nodig hebben om naar een branche toe te gaan. Zoals we met Jumbo hebben gedaan en bij de horeca. Zo leer je de mensen kennen en kun je ze ook beter helpen. Dan zit er een stukje scholing binnen het project en ook coaching. Van daaruit kunnen wij kijken of mensen geschikt zijn om naar een bepaalde branche toe te gaan. Ze hebben een opstap nodig. Ik heb ook gemerkt dat Vluchtelingenwerk erg gefragmenteerd werkt.

Nikhil: Hoe bedoel je dat dan?

Marcel: Nou, we hebben scholing, juridisch, maatschappelijk, maar ik heb geen enkele afstemming gezien tussen deze diensten binnen Vluchtelingenwerk. Ik denk dat dit geoptimaliseerd kan worden. Dit moet op elkaar afgestemd worden en dat is niet zo.

Nikhil: Hoe kunnen we dat wel doen?

Marcel: Door het inburgeringtraject functioneel te maken. Dan bedoel ik als jij mensen werft voor een bepaalde tak dan is er ruimte voor een bepaalde branche opgeleid te worden en dat daar ook het taalprogramma op afgesteld wordt. Dat alle partijen betrokken zijn bij een dergelijk project. Dat mensen een totaal aanbod krijgen.

Nikhil: Als we dat zo moeten realiseren, hoe denk je dat we het contact moeten verbeteren?

Marcel: Ten eerste moet er een overeenstemming zijn, wat verstaan wij onder inburgeren? Als wij duidelijke doelen hebben, dan kun je van daaruit beleid opstarten. Dit kan volgens mij niet andersom.

Nikhil: Ken je het beleid van Vluchtelingenwerk?

Marcel: Ik heb in het begin een presentatie bij mogen wonen, van iemand van het management en daar was ik het al hartstikke mee oneens.

Nikhil: Wat werd er dan verteld?

Marcel: Wat het strategisch beleid is. Volgens mij kun je nooit het strategisch beleid vertellen aan mensen die operationeel bezig zijn, zonder hen daarbij te betrekken. Dat is later ook door anderen opgemerkt. Iemand achter een bureau maakt een strategisch beleid en dat kan natuurlijk niet.

Nikhil: Er moet dus invoer komen van verschillende partijen?

Marcel: Klopt.

Nikhil: bij de start, moest je ook bepaalde cursussen volgen, wat vond je daarvan?

54

Marcel: Die heb ik niet gevolgd.

Nikhil: Ook de basiscursus niet?

Marcel: Nee. niets. Ze lijken mij heel erg interessant en ik wil ze ook volgen, maar toen deze werden opgestart was ik niet in de gelegenheid. Ik denk wel dat ik bepaalde wettelijke, juridische kennis mis om ons goed te kunnen overzien. Dat is zeker geen onwil dat ik het niet heb gedaan.

Nikhil: Dat snap ik. Hoe vind je dat de onderlinge verhouding binnen arbeidsparticipatie is. Ken je iedereen?

Marcel: Ik denk het wel. Ik dacht eerst dat de groep groter was, maar het is mij duidelijk geworden dat arbeidsparticipatie maar een klein clubje is. Dus in het begin wist ik helemaal niet wie wat deed. Nu wel.

Nikhil: Je zei net al iets over doelen. Zou je de doelen van arbeidsparticipatie kunnen opnoemen?

Marcel: ik denk dat ik doelen kan noemen, maar het is de vraag of ik het eens ben met die doelen. Ik denk dat een groot doel van arbeidsparticipatie om deel uit te maken van de Nederlandse samenleving. Ik merk bij de mensen dat ze heel graag willen werken en een rol van betekenis willen zijn in de samenleving en wij moeten daar in bijdrage vind ik. Maar wij zijn heel erg afhankelijk van de andere diensten die worden aangeboden bij Vluchtelingenwerk.

Nikhil: Oké, dan wil ik het iets meer toespitsen op de instroom van arbeidscoaches. Als het allemaal goed geregeld is, word het ook aantrekkelijker om te gaan werken bij Vluchtelingenwerk, maar qua bekendheid, hoe bekend is Vluchtelingenwerk?

Marcel: Ik denk dat mensen wel gehoord hebben van Vluchtelingenwerk, maar niet wat er precies gebeurd. Voor een redelijk aantal mensen is het ook een brug te ver om hier aan de slag te gaan omdat ze niet weten wat wij precies doen.

Nikhil: Hoe denk je dat wij dat dan beter zouden kunnen doen?

Marcel: Als je bekendheid wilt geven over Vluchtelingenwerk, vooral publicaties in kranten en/of TV. Als het gericht is op het vinden van arbeidscoaches, dan denk ik dat je een gericht aanpak moet doen. Van welke doelgroepen vinden wij dat arbeidscoaches moeten bestaan. Ik heb er wel over na gedacht, maar ik kwam uiteindelijk uit op de Pis cursussen. Dat is het pensioeninzicht. Je ziet bij de arbeidscoaches dat het toch vaak gepensioneerden zijn en die nog iets willen betekenen of doen. Sommige bedrijven daar worden cursussen gedaan wanneer je met pensioen gaat en wanneer je daar een interventie hebt, van Vluchtelingenwerk, dan vind je misschien geïnteresseerden. Dan zou je daar gericht naar

55

kunnen zoeken. Misschien folders uitdelen of gaan spreken op zo een pensioenbijeenkomsten. Je moet gericht benaderen. De site van vrijwilligers is te algemeen.

Nikhil: Waar zouden we dan nog meer mensen kunnen vinden en welke precieze doelgroep?

Marcel: Mensen uit een sociale setting, onderwijs, coaching, begeleiding/ maatschappelijke zorg.

Nikhil: waarom per se deze mensen dan?

Marcel: Omdat ik denk, dat waar mensen in deze fase behoefte aan hebben is onder de arm genomen worden en bekend gemaakt moeten worden en begeleid moeten worden.

Nikhil: Hoeveel mensen zou arbeidsparticipatie nodig hebben als je al deze verschillende mensen hebt?

Marcel: dat ligt aan de opzet. Als je blijft uitgaan van het 1 op 1 begeleiden, dan heb je er heel veel nodig. De project opzet, dan heb je een groepje vluchtelingen die je leert kennen door het traject en kun je van daaruit ook begeleiden naar werk. Daar moet je goede afsprak over maken, ook met de bedrijven waar het project loopt.

Nikhil: Oké. In wat voor een sectoren moeten we die projecten dan starten?

Marcel: Je moet heel gericht kiezen welk soort projecten je start en welk commitment er is vanuit de vluchtelingen. En dan heb je nog steeds de vraag, wat is een arbeidscoach en hoe gaan we deze functie nu verder invullen.

Nikhil: Zoals je het nu noemt, heb je ook verschillende rollen binnen arbeidsparticipatie.

Marcel: ja en dan moet je ook gaan kijken, welke achtergrond de mensen hebben die je aantrekt en welke bijdrage ze kunnen geven aan een multidisciplinair team.

Nikhil: Dan heb ik nog een vraag. Wat mag Vluchtelingenwerk van vrijwilligers vragen?

Marcel: Dat is lastig. Je vraag nogal wat. Je moet niet zomaar iedereen aannemen en dat doen we nu wel. Het is natuurlijk een luxepositie als je gericht kan werven. Je hebt mensen met kwaliteit nodig. Ik vind dat je een professionele achtergrond moet hebben om dit werk te doen. Ik denk dat niet iedereen dit zomaar kan doen.

Nikhil: Als een vriend naar je toe zou komen en hij zegt dat hij vrijwilligerswerk wilt doen en hij weet dat jij bij Vluchtelingenwerk werkt. Hoe zou jij dat dan aanpakken?

Marcel: Ik ken een heleboel mensen, maar ik zou het maar aan een beperkt aantal mensen aanraden, want niet iedereen is geschikt.

Nikhil: wat voor een leeftijd is geschikt voor een arbeidscoach?

56

Marcel: Je moet een brede spreiding hebben, ook man en vrouw omdat je met hele diverse groepen werkt. De spreiding moet groter zijn. Nu is dit 55+ makkelijk. Deze zou lager moeten zijn, maar je moet wel een bepaalde levenservaring en attitude hebben om dit te kunnen doen. Het open staan voor en het bereid zijn tot. Zelf weten wat je wilt en kunt en je bijdrage is. Ik vind Vluchtelingenwerk een redelijke chaotische top-down organisatie. Daar geloof ik niet in.Ik heb nu de luxe dat ik kan kiezen uit dingen die ik leuk vind of anders ook dingen kan weigeren. Ik moet wel voelen dat ik echt iets bij draag en het ook nog leuk vind. De setting moet prettig aanvoelen en dat ik er ook achter sta om de bijdrage te kunnen leveren, anders doe ik dat niet.

Nikhil: Als je kijkt naar de omgeving, die Vluchtelingenwerk heeft gecreëerd. Wat bieden ze al en wat kan er beter?

Marcel: Qua faciliteiten en omgeving weet ik eigenlijk nog niet wat er beter zou kunnen. Ik heb eigenlijk alleen maar aan het Jumbo project meegewerkt en dat was in een klaslokaal dus daar zou ik je geen tips over kunnen geven. Het wifi was heel slecht, maar dat is verbeterd. Faciliteiten die ik graag zou willen met andere arbeidscoaches en niet alleen de arbeidscoaches, maar ook de andere disciplines, dan zou ik graag een breed overleg willen hebben.

Nikhil: Oké een breed overleg. Even terug naar de vragen. Hoe zag de vacature bij de vacature site. Weet je dat nog?

Marcel: In detail weet ik dat niet meer. Er werd een arbeidscoach gevraagd.

Nikhil: oké, Hoe zou het inwerkingproces beter kunnen gaan.

Marcel: Je zou ook een presentatie van het werk van een arbeidscoach kunnen maken. Misschien een meeloop dag. Na afloop een gesprek met wat vind je ervan? Na afloop evalueren. Nu vul je het formulier in en dan ben je het.

Nikhil: oké. welke tijden zou een vrijwilliger mogen werken? Op het moment is het 2 dagdelen. Wat mogen wij als Vluchtelingenwerk vragen.

Marcel: Dat vind ik afhankelijk van de persoon. Je moet een verplichting om bij overleg aanwezig te zijn en onderdeel van het team te laten zijn, maar als iemand 1 dag kan werken, of 4 dagen kan werken, daar moet je flexibel in zijn.

Nikhil: Dus verplichting bij overleg?

Marcel: ja. Een bepaald minimum is nodig, maar als iemand heel goed is, wat maakt dat dan uit.

57

Nikhil: Als we dan iemand op meerdere plaatsen nodig hebben? Mogen we dan niet aan iemand vragen of iemand meerdere taken op zich wilt nemen.

Marcel: Tja dan is het de vraag, ga je voor kwaliteit of voor kwantiteit. Wat brengen mensen mee, wat kunnen ze en hoeveel tijd kunnen ze.

Nikhil: Oké. Als er bijvoorbeeld een project is afgelopen, wat doen we dan met die persoon die aan dat project heeft meegewerkt?

Marcel: Kijk het Jumbo project is nu afgelopen, maar ik ben nog steeds bezig met contacten met bedrijven, met supermarkten om mensen te plaatsen. Je zorgt aan de ene kant voor mensen en begeleid ze daarna ook.

Nikhil: Oké, maar de mensen die hier gewoon binnenlopen, die niet bij een project zitten, hoe moeten we dat dan aanpakken?

Marcel: Zijn dat statushouders?

Nikhil: Ja. het zijn af en toe ook laaggeletterden die niet zo goed bij een project kunnen meelopen. Hoe pakken we dat dan aan?

Marcel: Dat is een lastige vraag.

Nikhil: Ik vind de projecten een heel goed idee, maar wat moeten we dan met die personen?

Marcel: Het is ook de vraag, moet je alleen als vluchtelingenwerk dit oplossen of moet je ook dit over laten aan de gemeenten. Of we moeten een inloopspreekuur houden.

Nikhil: Spreekuur, dat zou ook een goede zijn. Dan zou het misschien 2x per week kunnen met vrijwilligers.

Marcel: Maar niet alleen vrijwilligers, ook misschien mensen van de gemeente. Zo bouw je ook een beter netwerk op en bij die groep misschien meer bedrijven betrekken. Een vacaturebank maken. Maar dit is ook allemaal lastig omdat al deze organisaties heel erg traag zijn.

Nikhil: Goed, dat ben ik met je eens. Dan komen we even terug op het netwerk. We moeten gerichter gaan zoeken. De Piss cursussen vond ik goed, maar welk netwerk zouden wij nog meer kunnen aanspreken, om vrijwilligers te vinden?

Marcel: als je een netwerk van bedrijven en instellingen hebt, aan die bedrijven te vragen om mensen uit te lenen.

Nikhil: Gaan we dan mensen gebruiken van die bedrijven?

Marcel: Precies!

Nikhil: Hoe moet ik dat dan voor me zien, worden dat vrijwilligers, worden zij betaald?

58

Marcel: Als wij van de bedrijven die daar baat bij hebben, als zij investeren bij de mensen die wij hebben, kan het een vise versa project worden. Zij leveren ons mensen en ook kennis en wij leveren de bedrijven de gevraagde werkkrachten(vluchtelingen).

Nikhil: De mensen die hier werken, worden wel nog betaal door hun eigen bedrijf.

Marcel: Ja.

Nikhil: Oké, dat moeten grote bedrijven zijn, die mensen ook kunnen missen, of tijd hebben voor die investering.

Marcel: ja

Nikhil: Ik ga dit even inventariseren. Heb je nog meer van zo een ideeën?

Marcel: hahaha nee nog niet.

Nikhil: oké. Zijn er nog dingen die jij wilt delen?

Marcel: Nee eigenlijk niet, ik ben benieuwd hoe alles ontwikkeld.

Nikhil: Dan kunnen we het verder afsluiten. Heel erg bedankt voor het gesprek.

59

Interview Sjraar van Heijster.

Nikhil: Hallo Sjraar, zou jij jezelf willen voorstellen?

Sjraar: Jazeker, ik heet Sjraar van Heijster. Ik ben arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk en ik doe dat op vrijwillige basis sinds april van 2017. Een uur of 8 tot 10 in per week. Ik ben gestart omdat ik na mijn pensionering vond dat ik toch nog actief moest blijven. Ook omdat ik vond dat ik met de pensionering een heel groot deel van mijn netwerk ging verliezen en het zo ook verder kon opbouwen. Ik wilde een betrokken blijven met activiteiten met mijn kennis en ervaring. Ik heb als HR Business partner gewerkt bij Sambique en DSM. Ik heb natuurlijk veel ervaring opgebouwd in de afgelopen jaren binnen HR. Ik heb nog 2 jaar in Saoedi- Arabië gewerkt, dus ik heb wat affiniteit met de Arabische wereld. Dat gecombineerd heeft ertoe geleid dat ik bij Vluchtelingenwerk terecht ben gekomen.

Nikhil: Zeker vrij uitgebreid. Hoe ben je nu eigenlijke precies bij Vluchtelingenwerk gekomen?

Sjraar: Zoals gezegd. Ik zocht iets wat aansloot bij mijn kennis en ervaring. Bij voorkeur ook iets waarbij ik mijn ervaringen kon gebruiken die ik had opgedaan in 2013-2014 in Saoedi- Arabië. Ik heb mij heel erg verdiept in deze cultuur. Toen ben ik op zoek gegaan en ben ik tegen Vluchtelingenwerk aangelopen.

Nikhil: Maar ben je er via de website gekomen, of via Door.

Sjraar: Iemand vertelde mij dat in de bibliotheek in Stein een map lag met allerlei activiteiten voor vrijwilligers. Toen heb ik een middag vrij gemaakt en ben daar gaan kijken en sloot eigenlijk maar 2 vacature over. Taalcoach en arbeidscoach bij Vluchtelingenwerk. Toen ben ik op de site van Vluchtelingenwerk gaan kijken. Toen zag ik het formulier en heb ik dat ingevuld en opgestuurd.

Nikhil: En toen kwam het sollicitatiegesprek?

Sjraar: Toen is het vervolgens net een echte sollicitatieprocedure. Dan duurt het en dan duurt het en duurt het tot je wat hoort. Als je niet werkt, dan ben je heel er benieuwd. Het duurde een maand voordat er gereageerd werd en toen belde Djonnie mij. Hij had de brief gelezen en heeft mij uitgenodigd om te praten. We hebben een afspraak gemaakt en toen zij Djonnie, dat ik het beste op mijn plek zou zijn als arbeidscoach in plaats van als taalcoach. Ik zal een afspraak voor je maken met Door, de teamleider en een week later zat ik bij Door en hebben we kennis gemaakt. Door was niet zo kritisch, die zat echt te springen, van er moet iemand komen, er moet iemand komen. Toen ben ik begonnen.

Nikhil: Hoe was de inwerkperiode dan?

Sjraar: Dat vond ik moeilijk. Je komt in een organisatie die je helemaal niet kent en waar veel mensen invliegen en uitvliegen. er komen mensen binnen en vertrekken weer. Zelf ben je

60

maar een beperkt aantal uren per week daar en dat maakt het lastig om je weg te vinden. Er is niet een persoon om je naar te wenden om je te helpen. Door was er natuurlijk wel, maar die is niet altijd beschikbaar. Ik dacht ook af en toe, dan moet je zelf maar je weg zien te vinden. Dat heeft af en toe ook zijn voordelen. Dan merk je wel dat er een aantal centrale diensten, bijvoorbeeld de IT afdeling en die zit wat verder weg. Je moet van alles krijgen, maar dat gaat niet persoonlijk, dat moet weer via de mail. Dan merk je dat dit lastig is om dat op gang te krijgen. Daarnaast was ik ook op zoek, naar wat zijn nu eigenlijk de processen in deze organisatie. Dat vond ik lastig om daar zicht op te krijgen. Het heeft even geduurd van, Léon en Jan doen de intake, die krijgen hun aanbod vanuit de gemeente Sittard-Geleen. Dan komt dat heel langzaam op gang. Het heeft zijn voordeel dat je de tijd krijgt, om te wennen aan zaken. Je wordt niet meteen overladen. Wat best positief is. Dan ga je op zoek. Door heeft mij al in een vroegtijdig stadium gevraagd of ik Sitech zou willen doen vanwege mijn bekendheid met de Chemelot site. Dat is prettig want dan heb ik iets waar ik mij aan vast kan houden. Dan wordt je eigenaar van een bepaald aandachtsgebied.

Nikhil: Vind je het fijn om je ergens aan vast te kunnen houden?

Sjraar: Ja ik vond dat wel prettig. Wat ik ook snel ontdekte is dat niet elke arbeidscoach, arbeidscoach is.

Nikhil: Hoe bedoel je?

Sjraar: Jan doet de intake, maar hij heeft geen specifiek aandachtsgebied zoals Sitech of de bouw. Je bent ook een beetje op zoek naar de verschillende rollen en ook naar je eigen rol. Dan probeer ik daar wat handen en voeten te geven en daar wat aan toe te voegen. Ik had Sitech, maar dan ging ik ook breder naar heel Chemelot kijken.

Nikhil: Ik zou nog even willen teruggaan naar de inwerkperiode. Het kwam rustig op gang, aan de ene kant heeft het zo zijn voordelen, aan de andere kant zijn nadelen.

Sjraar: ja

Nikhil: Wat zou er nu beter kunnen?

Sjraar: Nou het zou handig zijn als we een korte notitie hadden van de afdeling arbeidsparticipatie, wat is nu het doel, activiteiten, wie werken er, wat doen ze. Dat zou al handig zijn. Wat ook handig zou zijn, als we eens een keer de processen die we hebben helder op papier zouden hebben. Als een nieuwe arbeidscoach komt dat je zegt, zo werkt het. Misschien zou je ook daarnaast een korte beschrijving van de verschillende rollen hebt. Jos doet wat anders dan wat ik doe.

Nikhil: welke rollen zijn er nu precies binnen arbeidsparticipatie?

Sjraar: je hebt de rol van de intaker, de arbeidscoach, de persoon die meer operationeel bezig is om vraag en aanbod bij elkaar te brengen, we hebben mensen die een rol hebben

61

die wat meer afstand hebben tot het operationele, die zegt, misschien moeten we eens in een andere sector gaan kijken of daar behoefte is aan werk met vluchtelingen. Een iemand gaat over de projecten en ondersteuning.

Nikhil: Wat is jou rol dan?

Sjraar: Ik ben de rol van arbeidscoach. Ik probeer de mensen te plaatsen bij Sitech. Ik probeer ook te kijken op de arbeidsmarkt waar we vraag en aanbod beter kunnen koppelen. Ik heb gemerkt dat er veel vraag is van vluchtelingen naar ongeschoold werk. Door daar over na te denken ben ik op de steigerbouw uitgekomen. Dat probeer je dan van de grond te krijgen. Het is alleen heel erg lastig om zicht te krijgen, wat er in ons bestand zit. Wie is er op zoek naar welke baan en hoeveel uren is die persoon beschikbaar. Uiteindelijk krijg je een lijstje, maar dat is dan niet goed. Dit vind ik een probleem voor iemand die binnenkomt, omdat dit ook niet overzichtelijk is. Informatie moet up-to-date zijn. Dat moet beter in deze organisatie. Als je vrijwilligers zoekt, dan moet je het mensen makkelijk maken. Wil je dit werk op de langere termijn doen, dan moet je intrinsiek gemotiveerd zijn om dat te willen. Als dan ook nog de faciliteiten zo lastig zijn, dan schrikt dit mensen ook af.

Nikhil: Je vertelt iets over intrinsieke motivatie. Wat is jouw intrinsieke motivatie?

Sjraar: Dat is een hele goede vraag. Daar heb ik vaker over nagedacht. Ik wil mensen die uit een slecht situatie komen die wil ik op een of andere manier een perspectief bieden, vaste voet aan de grond bieden en een toekomst helpen opbouwen. Ik heb in Saoedi- Arabië gemerkt ondanks dat ik een groot bedrijf achter mij had staan, hoe moeilijk het is om je draai te vinden in een ander land. En deze vluchtelingen hebben geen grote organisatie achter zich. Ik denk dat het heel belangrijk dat we in een samenleving leven die elkaar respecteren en open en mensen op kunnen vangen. Ik denk dat we ook een verantwoordelijkheid hebben om mensen op te vangen. Ik ben op verschillende locaties in de wereld geweest en mijn conclusie is dat we het nergens zo goed als hier in Nederland hebben. Dat is denk ik mijn intrinsieke motivatie. Hopelijk kunnen we over 10 jaar zeggen, dat we iets hebben geleerd over deze situatie en de migratieproblemen.

Nikhil: Is dat ook je beeld dat arbeidscoaches moeten hebben?

Sjraar: Een arbeidscoach moet echt intrinsiek gemotiveerd zijn, veel geduld hebben, bij voorkeur ook een goede kennis van de Arabische cultuur, want Arabische mensen reageren anders dan westerlingen.

Nikhil: je moet ook een beetje inlevingsvermogen hebben?

Sjraar: Je moet ook inlevingsvermogen hebben. Empathie hebben. Je moet natuurlijk een stukje kennis hebben van de arbeidsmarkt en solliciteren. Ik denk dat het iemand moet zijn, die geduld, maar ook doorzettingsvermogen heeft en relativeren. Je moet niet alle lasten op je eigen schouders leggen, maar ook accepteren dat dingen lopen zoals ze lopen. Soms gaat

62

het goed en soms minder goed. Je moet echt geïnteresseerd zijn in andere culturen. Naast het feit dat je een teamworker bent en je kennis wilt delen.

Nikhil: Vrij duidelijk allemaal. Ik ben mijn vraag kwijt. Echt stom. Ik had hem net nog in mijn hoofd. Misschien komt hij dadelijk wel terug. Dan pak ik deze even erbij. Zou je de rol van arbeidscoach ook aan iemand anders willen aanbevelen.

Sjraar: Tja dat ligt er een beetje aan wat mensen zoeken he. Ik ga niet tegen jan en alleman zeggen, je moet bij vluchtelingenwerk komen werken. Je moet kijken wat kunnen, willen mensen en wat is je interesse. Ze moeten toegevoegde waarde hebben bij arbeidsparticipatie. Maar als iemand oprecht interesse heeft, dan verwijs ik hem door naar Door of andere collega's. Iemand die aan het zoeken is, zal ik vertellen dat ik dit doe en waarom ik het doe.

Nikhil: Zou het handig zijn om een a4tje te hebben met concrete informatie over de functie en arbeidsparticipatie?

Sjraar: Dan denk ik dat we terugkomen bij wat ik in het begin heb gezegd over die korte notitie, wat zijn onze doelen etc.

Nikhil: En weet je of dit er op het moment is?

Sjraar: Ik heb het niet gezien. Wat je ziet is dat een bedrijf altijd een bepaalde brochure heeft. Nu heeft Vluchtelingenwerk dat wel, maar arbeidsparticipatie niet, of minder. Het zou goed zijn om te zeggen: dit is de club. Welke resultaten hebben we behaald, welke projecten doen we en waar hebben we mensen aan het werk.

Nikhil: Heel goed. Je hebt als HR business partner gewerkt. Wat zijn dingen die daar qua werving en selectie goed gingen, die hier niet goed gingen?

Sjraar: Je moet natuurlijk een onderscheid maken tussen DSM en Sambique en Vluchtelingenwerk. Vluchtelingenwerk is afhankelijk van subsidies en vrijwilligers. DSM en Sambique hebben ook de middelen om alles op een hele professionele manier te doen. Je loopt nu er tegen aan dat dit een organisatie is(vluchtelingenwerk) die minder middelen heeft.

Nikhil: Maar met de middelen die er zijn. Hoe zou jij het aanpakken?

Sjraar: tja ik heb de indruk dat het recruitment overal passief is. Iemand die zich meld daar doen we wat mee, maar je mag pro-actiever worden. Vluchtelingenwerk heeft een HR afdeling. Ik weet niet of zij zich bezighouden met de werving en selectie van vrijwilligers. Zijn er mensen die hier meer vorm aan besteden. Dat kun je met locale mensen doen. Maar dat is een centrale organisatie die niet hier zitten. Maar je moet ook zorgen dat er voldoende zaken gedelegeerd worden.

Nikhil: welke wervingskanalen zou jij goed vinden om arbeidscoaches te werven.

63

Sjraar: Ik zou zeggen dat je moet beginnen met mensen die werkzaam zijn binnen de organisatie. Zowel betaalde krachten als vrijwilligers. Iedereen heeft zijn eigen netwerk. Daar kun je kijken of iemand interesse heeft. Vrijwilligers meer aanspreken om te checken in zijn eigen netwerk.

Nikhil: Als wij een vacature klaar hebben die goed in elkaar zit. Zou je dat dan willen delen via jou social media?

Sjraar: Jazeker waarom niet? Wat we ook zouden kunnen doen, Marcel van den Eijnden is als taalcoach naar ons gekomen. Kijk ook of er intern in vluchtelingenwerk mensen kunnen doorstromen. Dan ontrek je wel mensen aan dat gebeuren, maar dat is een keuze. Je hebt verschillende rollen binnen vluchtelingenwerk en waarom kan die doorstroom niet beter worden geregeld. Dat kanaal zou je kunnen gebruiken.

Nikhil: wat mag je dan van vrijwilligers mogen vragen?

Sjraar: Ik vind dat je commitment mag vragen. Als je zegt dat je 8 tot 10 uur komt werken, dan moet je ook die uren komen werken. Dan moet je niet zeggen: deze week komt het mij niet uit.

Nikhil: Aan de andere kant, het zijn nog steeds vrijwilligers.

Sjraar: Oké, maar dat is voor mij niet vrijblijvend. Ik kan best eens een vrije dag opnemen, maar dat kon ik op het werk ook. Maar als je zegt dat iemand vrijwilliger is, dan moet je ook op hem kunnen bouwen.

Nikhil: mag je vaste dagen van hem vragen?

Sjraar: Dat ligt er aan. Je mag een aantal uren in de week vragen, dat kan flexibel, maar het gaat er om, hoe vul je nu die rol in.

Nikhil: Worden die dagen ook doorgecommuniceerd naar je collega's?

Sjraar: Ik doe dat wel als het een grote verandering is. Maar bij sommige is dat wisselend. Je moet flexibiliteit, commitment en duidelijkheid hebben.

Nikhil: Je hebt al aangegeven dat er een klein stukje teamwork inzit. Weet je op welke dagen iedereen hier is?

Sjraar: Ik weet dat ik grote kans heb dat ik mensen ontmoet als ik op dinsdag en donderdag kom. Maar dat is niet per definitie.

Nikhil: Ik probeer nu even duidelijk te maken hoeveel flexibiliteit vluchtelingenwerk moet geven en hoeveel ze mogen vragen van een arbeidscoach?

Sjraar: Ik zou dat nooit van bovenaf echt opleggen, maar meer afstemmen met de persoonlijke situatie. Iedere vrijwilliger is er een he. Je moet het ook aantrekkelijk maken.

64

Verder heb ik alles zelf ingevuld en ik heb telefoonnummers en mailadressen dus daar kan ik mijn collega's mee bereiken. Ik heb het zelf nooit als een probleem ervaren als ik er eens een dag niet was en de andere dag wel. Een probleempje vind ik dat het lastig is om van thuis uit in te loggen, maar af en toe is het ook wel eens fijn.

Nikhil: Je kunt ook agenda's connecten. Heb je dat met iemand hier? En vind je dat handig?

Sjraar: Ik ben niet zo een IT man. Dat heb ik niet. Dat vind ik lastig. Het zou wel handig zijn, maar het gaat er altijd over, wat doe je er nu echt mee.

Nikhil: Zou je dat wel willen?

Sjraar: De mogelijkheid is altijd handig, en hoeveel gebruik je ervan maakt. In het begin doe ik dat, maar later vergeet ik dat.

Nikhil: Als wij als Vluchtelingenwerk vragen aan jou, zet al je afspraken er in, is dat weer een vraag te veel?

Sjraar: Hm het is niet veel werk, maar een kwestie van discipline. Dat zou wel kunnen. Puur alleen voor werk. Maar mijn collega's kennen zouden ze er denk ik niet veel gebruik van maken.

Nikhil: Oké. Even denken.

Sjraar: Je vertelde net ook over wervingskanalen. We hebben het net over interne kanalen gehad. We zouden nu in deze tijd, misschien ook op een kerstmarkt gaan staan. Mensen zijn er nu gevoelig voor. Zo zou je ook door het jaar heen op andere markten gaan staan als Vluchtelingenwerk. Voor naamsbekendheid etc.

Nikhil: wat voor een doelgroep moeten we dan aanspreken?

Sjraar: Voor arbeidscoaches moet je denk ik jongere mensen hebben, alleen is de vraag hoe je deze door de week hier krijgt. Maar je kunt ook zeggen om een spreekuur te organiseren. Leen studenten van de Hogeschool Zuyd. Die hebben dan een project waar ze aan werken en kunnen hier werkervaring opdoen voor een semester ofzo. Er zou een structurele communicatie groeien tussen arbeidsparticipatie en Hogeschool Zuyd. Hoe kunnen we elkaar helpen.

Nikhil: Ik weet toevallig dat hier people & business management hebbe. Een hele goede is dit. Zijn er verder nog dingen die je te binnen schieten?

Sjraar: Misschien wat meer gebruik maken van de weekbladen. Ik probeer daar regelmatig een artikel in te zetten. Naamsbekendheid en steeds onder de aandacht brengen dat je mensen nodig hebt. Schakel de media in om bekendheid voor deze organisatie te maken. En natuurlijk de social media, maar dat weet jij beter dan ik.

Nikhil: Facebook, Linkedin.

65

Sjraar: ja ligt er aan welke doelgroepen je wilt bereiken he. Ik weet niet welke rol de gemeentes nog kunnen spelen. Er zijn ook heel veel jeugdige werkelozen en wajongers. Dat zou ook een doelgroep kunnen zijn. Bijvoorbeeld structureel 1 of 2 per jaar. Daar zitten redelijk veel geschikte kandidaten en geef die mensen ook de kans. Richt je op groepen die moeilijk aan het werk komen en waarom zouden deze mensen ons niet kunnen helpen?

Nikhil: Is er verder nog iets dat je kwijt wilt?

Sjraar: Ik vind het al heel goed dat dit allemaal wordt geïnventariseerd. Ik hoop dat het wat op levert.

Nikhil: dankjewel

66

Interview Toos van der Mark

Nikhil: welkom

Toos: Dankjewel

Nikhil: Dit interview is voor mijn onderzoek voor mijn opleiding. Zoals je kunt zien en ik je hebt verteld heb ik een hoofdvraag en deelvragen die dit ondersteunen. Er komt een theoretisch kader bij kijken, waar de theorie en verschillende onderwerpen in wordt uitgelegd. Dit interview geeft zicht op wat de arbeidscoach doet, hoe jij hier bij Vluchtelingenwerk bent gekomen en hoe wij de instroom kunnen verbeteren

Toos: De instroom van nieuwe arbeidscoaches toch?

Nikhil: Ja. Als jij jezelf even zou willen voorstellen?

Toos: Ik ben Toos van der Mark, net 74 jaar geworden, ik heb de laatste jaren van mijn arbeidsleven gewerkt als projectleider bij een ROC, Arcus College in Heerlen. Ik heb daar voornamelijk projecten opgestart en begeleid die te maken had met de Nederlandse taal en beroepsopleiding. Dit was een project met EU subsidies, waar ook een eindproduct aan vast hing. Het eindproduct was het methodisch vastleggen wat er allemaal moest gebeuren om dit te verbeteren bij opleidingen. Bijvoorbeeld entree/ niveau 1 opleidingen. Dat heb ik met veel plezier gedaan en op die manier kreeg ik ook heel veel met vluchtelingen te maken. Het was in de 1e instantie om mensen zonder status om die een stukje Nederlandse taal bij een beroepsopleiding mee te geven. Als ze in Nederland mochten blijven hadden ze al een stap gezet en als ze terug moesten naar hun eigen land kregen zij scholing mee. Ik ben ook veel op AZC geweest en de afdelingen die contact hebben met Arcus.

Nikhil: Dat was eigenlijk ook mijn eerste vraag, hoe ben je in contact gekomen met Vluchtelingenwerk?

Toos: Mijn hart heeft er altijd gelegen, maar ik heb er jaren niets mee gedaan, tot mijn dochter werkeloos werd en zij had bij het AZC in Enkhuizen gewerkt. Zij vond dit zo een mooie doelgroep dat zij bij Vluchtelingenwerk vrijwilligerswerk ging doen begin dit jaar. Ik kwam eigenlijk via haar in aanraking met Vluchtelingenwerk en toen had ik zo iets, van dit wil ik ook doen. Ik ben daar heel erg goed terecht gekomen en ik kreeg er ook echt energie van.

Nikhil: Dus eigenlijk via de dochter binnengekomen bij Vluchtelingenwerk?

Toos: ja, ja

Nikhil: Toen je begon hier bij Vluchtelingenwerk, hoe is dat allemaal in zijn werk getreden?

Toos: Ik heb mij aangemeld via de site en ik wist dat ik arbeidscoach wilde worden gezien mijn achtergrond.

67

Nikhil: oké, maar je wist wel dat arbeidscoaches en arbeidsparticipatie bestond?

Toos: Ja ik ben uitgebreid de site bekeken. Hilde(dochter) doet maatschappelijke begeleiden, maar dat is niets voor mij.

Nikhil:Waarom niet?

Toos: dat is veel belastender. Mensen komen hier en alles moet hier van A tot Z voor ze geregeld worden. Nu kan ik dat wel, maar dit vond ik te belastend voor mij. Ik wil graag concreet aan de slag met mensen die ik wat kan bieden. Op de site ben ik het profiel van de arbeidscoach tegen gekomen. Dit profiel was wel een beetje vaag vond ik.

Nikhil: wat stond er dan?

Toos: Dat weet ik al niet meer, zo goed was het. Toen heb ik mij aangemeld en toen werd ik gebeld door Door. Toen heb ik een intakegesprek gehad en kon ik direct beginnen.

Nikhil: Hoe is dat intakegesprek dan verlopen.

Toos: Ik vond heel erg prettig. Het was warm en open. Aan de hand van mijn verhaal, was Door ook heel erg blij en optimistisch. Ik heb haar ook nog heel veel info gegeven en dat klikte gewoon heel erg goed. Wat mij wel tegen viel. Ik heb zelf altijd mensen begeleid en ik vind het altijd belangrijk dat er een goede inwerk periode is. Dat is hier totaal niet.

Nikhil: Oké, hoe was jou inwerk periode?

Toos: Geen.

Nikhil: geen. Zou je mij even mee kunnen nemen door de 1e week dat je bij Vluchtelingenwerk bent gestart. Hoe was deze?

Toos: gelukkig was Irma er. Dat heeft veel gescheeld. We waren allebei vrij nieuw. Ik ging gewoon aan de slag. Ik dacht ik kan eens met Frans mee lopen en toen zou ik bij participatie toetsen bij gaan zitten, maar dat werd door een stagiaire gedaan en die werd ook weer ziek. Maar toen begon ook de VIP cursus en daar ben ik meteen ingedoken en dat was wel fijn. Ik vond het niet fijn dat er totaal geen informatie kwam van de cursus leidster wat er van ons werd verwacht. Dat vond ik niet goed. Ik ben van de structuren en duidelijkheid.

Nikhil: En die is hier bij Vluchtelingenwerk niet?

Toos: Nee totaal niet!

Nikhil: Hoe ga je daar dan mee om?

Toos: Ik breng dan zelf structuur. Ik heb voor mijzelf een eigen werkwijze ontwikkeld. Ik maak mijn eigen dossiers.

68

Nikhil: Dat heb jij je allemaal zelf aangeleerd?

Toos: ja.

Nikhil: De basis cursus heb je die toen ook gevolgd.

Toos: ja die heb ik al vrij snel gevolgd en dat vond ik wel fijn

Nikhil: er zijn ook andere cursussen..

Toos: Ik heb er heel veel gevolgd. Ik heb: arbeidsmarktintegratie, Training re-integratie-instrumenten en coaching en begeleiding en deze is ook zeker aan te bevelen voor arbeidscoaches en hier heb ik heel veel aan gehad.

Nikhil: Zou het een idee zijn om deze bij de basiscursus te betrekken?

Toos: De basis cursus is niet alleen voor arbeidscoaches, maar voor iedereen.

Nikhil: Dat klopt, maar deze cursussen zijn niet verplicht. Maar een van deze trainingen, denk je dat deze verplicht zouden moeten worden?

Toos: ik denk de coaching cursus zeer zeker. Iedereen heeft met coaching te maken, maar dit zijn wel twee hele dagen he.

Nikhil: Dat klopt, maar als je gaat kijken, dat je in het begin al een goede basis hebt en alle vaardigheden krijgt aangeleerd, dan denk ik ook dat het werk makkelijker is.

Toos: ja want dan heb je gewoon iets om je aan vast te houden. Dan gaat het altijd goed. Plus dat je de mensen ook dingen zelf moet laten doen.

Nikhil: Dus echt de duidelijkheid staat hier centraal, naar de arbeidscoaches en de cliënt.

Toos ja, ja. In de training werd er ook gewerkt met casussen en de laatste dag kwam er een acteur en dat was geweldig, daar leer je echt veel van.

Nikhil: Wat denk je verder nog wat echt belangrijk is voor een arbeidscoach om te weten?

Toos nou wat ik verder nog belangrijk vond was de cursus omgaan met vooroordelen, of nee nog belangrijker vond ik de cursus interculturele communicatie want dan ga je ook naar de andere kant kijken, en je krijgt veel meer nieuwe inzichten.

Nikhil: Je noemt nu twee belangrijke, de coaching en de interculturele communicatie. Zouden deze dan verplicht moeten worden in het begin, om verplicht binnen een bepaalde tijd?

Toos: Verplicht binnen een bepaalde tijd. Ik denk in het begin komt veel te veel op je af. Ik denk binnen een jaar of half jaar.

Nikhil: De inwerkingperiode daar vertelde je dat deze er vrijwel niet was toch?

69

Toos: nee, je begint gewoon.

Nikhil: hoe zou dit verbeterd kunnen worden?

Toos: Nou het zou fijn zijn als je met iemand kan meelopen. We hebben nu net een nieuwe arbeidscoach en die laat ik ook met mij en Irma meelopen en op een begeven moment zeg je tegen hem: Zo nu mag je zelf een gesprek gaan voeren. Je moet gewoon beginnen en je kan altijd terugvallen.

Nikhil: Dat heeft goed geholpen?

Toos: Hij vond het fantastisch.

Nikhil: ja dit bedoel ik dan nu. Dat wil ik alleen maar weten.

Toos: en dan raad ik ook nog aan om met verschillende mensen mee te lopen.

Nikhil: Hoe lang zou dat mee lopen met iemand moeten zijn?

Toos: Ik denk als je met 3 arbeidscoaches een beetje mee loopt, om de verschillende aanpakken te leren. Voor ongeveer 1 of 2 weken met verschillende onderdelen en dat diegene goed wordt begeleid. Je moet dan wel even kijken welke dagen, omdat de coaches verschillende dagdelen aanhouden.

Nikhil: Dus eigenlijk gewoon alles van iemand afkijken.

Toos: ja. Je bent afhankelijk van de persoon die er is. Dit zou sowieso wel aanslaan denk ik.

Nikhil: Over die verschillende dagdelen he. Welke dagdelen werk jij?

Toos: Ik werk maandag en woensdag en ik werk dan 2x 4 uur, maar thuis doe je natuurlijk ook nog allemaal dingen, dus er komt altijd meer tijd bij kijken. Meestal werk ik met Irma samen, want ik vind dat prettig en ook gezelliger.

Nikhil: Weet je ook van andere arbeidscoaches wanneer zij komen.

Toos: Frans is er ook altijd op maandag. Maar hij werkt een hele dag. Els zie ik ook steeds vaker, maar dat komt ook omdat we nu eindelijk een vaste ruimte hebben en dat is gewoon makkelijker. Je kunt veel sneller even wat vragen aan je collega en je leert elkaar beter kennen.19":16

Nikhil: dan kun je beter afstemmen op elkaar.

Toos: ja ja en ik zou het ook fijn vinden om af en toe eens intervisie te hebben. Dit is met een groep collega's samen zitten. Als je dan een probleem heb om af en toe eens samen te zitten.

Nikhil: Het teamoverleg is hier niet geschikt voor?

70

Toos: nee dat vind ik niet.

Nikhil: Die intervisie, moet dat door de teamleider geleid moeten worden of beter door de arbeidscoaches?

Toos: Dat maakt mij niet uit. Het zou wel en taak van de teamleider om dit de organiseren.

Nikhil: onderlinge communicatie hoe gaat die?

Toos: We houden elkaar via de mail op de hoogte, maar echte communicatie is er niet.

Nikhil: vind je dit positief of negatief?

Toos: Ik zou wel wat meer op de willen worden gehouden waar mijn collega's tegen aan lopen. Je kan van elkaar leren. Dit doe wel met Irma.

Nikhil: In de mail kun jij je agenda delen.

Toos: Ik heb hem met Door en Irma gedeeld.

Nikhil: Zou het een idee zijn om dit ook met de andere arbeidscoaches te delen? Dan weet je waar en wanneer iedereen is, of met welke persoon zij bezig zijn.

Toos:Nee, Dan vraag ik mij steeds af of andere dat willen. Ik weet dat Frans dat niet wilt. Ik vind het prettig om dit met Door en Irma te hebben, vooral met Door, want dan weet ik of zij op kantoor is. Maar de rest niet.

Nikhil: Vind je wel dat de teamleider met iedereen zijn agenda moet delen?

Toos: Ja, dat vind ik wel.

Nikhil: Oké de teamleider dus wel.

Toos: Nu weet ik ook weer welke cursus ik nog heb gedaan. Werkgeversbenadering.

Nikhil: ah is goed, ik zal deze erbij schrijven.Ik ga even terug naar mijn vragen die ik oorspronkelijk had opgesteld voor het interview. Als we even terug gaan naar het begin. Buiten jouw dochter, zou je dan er ook op zijn gekomen om te gaan werken als een vrijwilliger bij Vluchtelingenwerk?

Toos: Nee

Nikhil: waarom niet?

Toos: Je leest nergens dat die mogelijkheid er is. Ze zouden het op het internet meer moeten delen. Nu werk ik bij Vluchtelingenwerk en ben ik vriend via Facebook en volg ik het meer. Ik zou zeggen, meer delen via social media. De meeste die hier komen, komen via mond op mond reclame. Dan ook specifiek gericht op mensen die vrijwilliger willen worden.

71

Nikhil: en welke doelgroep is dat dan?

Toos:Ik denk voor de continuïteit, gepensioneerden. Ik zie dit bij mijn dochter, die is hier met veel plezier gestart, ze heeft een hele case load, maar nu krijgt ze betaald werk en blijft die case load liggen. Dat is voor iedereen jammer. De overdracht is ook nog lastig. Ik denk toch dat je een gemengde doelgroep moet aanspreken want dat zie je hier toch wel. Of gepensioneerden of jongeren die tijdelijk werkeloos zijn. Mensen die zinvol werk willen doen.

Nikhil: wat voor een mensen werken er dan bij Vluchtelingenwerk?

Toos: Heel divers. Vanuit allerlei soorten discipline.

Nikhil: Als arbeidscoach, wat denk je dat daar voor iemand moet werken. Welke competenties, talenten of vaardigheden moet iemand bezitten?

Toos: Ik denk wel dat je affiniteit moet hebben met het werkveld, opleiding, arbeidsmarkt. Bij mij was het wel verouderd, maar ik weet nog steeds waar ik alles vandaan moet halen. Je moet nieuwsgierig en daadkrachtig zijn.

Nikhil: Iemand die minder daadkrachtig is, zou dit dan ook bij arbeidsparticipatie kunnen werken?

Toos: Ja, maar die moet dan langer worden begeleid. Ik denk dat de affiniteit met de doelgroep heel belangrijk is.

Nikhil: communicatievaardigheden, zijn die aan te leren of niet?

Toos: Ik denk dat als iemand echt wilt, dan kun je allerlei cursussen volgen. je moet leergierig zijn. Mijn motto is een leven lang leren.

Nikhil: Bied vluchtelingenwerk de goede cursussen?

Toos: ja daar ben ik echt van onder de indruk. ja ja. Dat zegt zelfs mijn dochter.

Nikhil: ah mooi dan kan ik dat terug koppelen.Ik weet dat in januari elke afdeling een eigen stand heeft en dan aan elkaar gaan presenteren wat ze doen. Weet jij wat andere afdelingen doen?

Toos: Maatschappelijk en Juridisch weet ik. Met taal docenten hebben we eigenlijk helemaal geen contact. Dat zou wel nog fijn zijn.

Nikhil: Dat van die standjes, als we dat elk halfjaar zouden doen? Zou dit dan meerwaarde hebben, ook voor bijvoorbeeld nieuwe arbeidscoaches?

Toos: ja dat vind ik wel leuk, zeker als je nog niet zo lang hier werkt.

72

Nikhil: Zoals ik het nu begrepen heb zou de samenwerking van een locatie beter kennen. Zeg ik het zo goed?

Toos: ja, ja, ja

Nikhil: Denk je dat dit dan ook aantrekkelijker is voor nieuwe arbeidscoaches?

Toos: Dat denk ik wel ja. Ik denk dat heel veel mensen niet weten wat wij doen en je bent toch afhankelijk van elkaar. Ik ben van de samenwerking, want samen sta je sterk.

Nikhil: Dit werk, zou je dat aan iemand aanbevelen?

Toos: ja, want je krijgt er veel energie van. Je geeft veel, maar je krijgt er ook wat voor terug. Maar dat heeft ook met mijn persoonlijkheid te maken. Ik moet wel mijn eigen valkuilen in de gaten te houden. Soms pak ik te veel op mij. Het is zelfs zo gekomen dat ik 's nachts niet kon slapen en toen heb ik ook duidelijk tegen mijzelf gezegd, dit wel mijn werk en dit niet en dat ook gelaten. Soms zijn er bepaalde structuren niet helder en dat is niet fijn. Wie is waar verantwoordelijk voor, dat vind ik heel erg belangrijk en strikte afspraken. Vanuit mijn ervaring als je duidelijke afspraken maakt dan doen mensen ook hun taak.

Nikhil: Dit werkt in een betaalde omgeving (jouw ervaring), maar denk je dat dit ook in een vrijwilligers omgeving werkt?

Toos: Als je heldere structuren hebt, wat je taken zijn, dan denk ik wel dat dit helpt. Vrijwilligers hebben ook recht op duidelijke structuren. Maar andersom ook, als vrijwilliger heb je ook verplichtingen.

Nikhil: Klopt helemaal. Wat kunnen wij eisen van een vrijwilliger?

Toos: Dat als de afspraken helder zijn, je die ook na komt.

Nikhil: van beide kanten.

Toos ja.

Nikhil: Oké. Als ik nu een vacature zou moeten opstellen, wat is het belangrijkste dat ik er in moet zetten?

Toos: dat heb ik al een beetje gezegd he. Affiniteit met de arbeidsmarkt, opleidingen. Een sociaal netwerk. Dat zijn voor mij de belangrijkste dingen. Stel ik zou iemand moeten aannemen en er zit iemand tegenover mij die heel enthousiast is, dat vind ik ook belangrijk. Het idee krijgen dat iemand het oppakt, ook al weet hij er minder van af.

Nikhil: wat zijn redenen om een arbeidscoach niet aan te nemen?

73

Toos: Zijn wensvisie op vluchtelingen is het allerbelangrijkste. Een Wilders aanhanger. Maar ook je visie als arbeidscoach, hoe denk je over arbeid en vluchtelingen. Ik heb daar ook mijn eigen visie over. Wij werken ook met uitzendbureaus en zeker met vluchtelingen vind ik dit geen goede manier om te starten met werk. Je kan veel beter bedrijven benaderen die open staan voor onze doelgroep. Die zich maatschappelijk verantwoord voelen.

Nikhil: Oké, nu heb ik een redelijk goed beeld van jou gekregen.Zou jij via social media een vacature willen delen? Zou je daarvoor open staan?

Toos: ja.

Nikhil: dat is fijn. Misschien bereiken we nu meer mensen. Naar mijn weten staat de vacature nu alleen bij Vluchtelingenwerk op de site.

Toos: ja en dan moet je dat natuurlijk net weten.

Nikhil: Juist en dat is mijn vraag. Als je niet van Vluchtelingenwerk had gehoord, zou je dan op de site kijken?

Toos: Nee.

Nikhil: Zou je anders bij vluchtelingenwerk komen?

Toos: Nee. Misschien als ik echt op zoek zou zijn naar een vrijwilligersplaats zou ik er bij toeval bijkomen, maar niet als je niet getriggerd bent.

Nikhil: en hoe zou je mensen kunnen triggeren?

Toos: Ik zou via social media, mond op mond reclame. Bij vrijwilligerscentrale iets melden. Bij huis aan huis bladen, staan er ook vacature banken als we daar iets in zetten. Ik bedoel niet gewoon reclame bladen, maar echt iets van gemeentelijk nieuws.

Nikhil: Zouden wij ook op de site van de gemeente moeten staan?

Toos: dat zou een optie kunnen zijn, maar ook in het gemeenteblaadje, bij welzijnsorganisaties, daar staat Vluchtelingenwerk niet bij, tenminste in de gemeente Landgraaf. Er wordt ook steeds meer verwezen naar de website van de gemeente, dus daar moeten we misschien toch wel opkomen.

Nikhil: Oké. Misschien een link naar onze site.

Toos: Ook bij welzijnsinstellingen. Die komen ook vaak mensen tegen.

Nikhil: dat is ook een goeie.

Toos: Misschien ook via grote werkgevers die personeelskrantjes uitgeven. Dat je daar ook wat in kunt zetten.

74

Nikhil: Dat vind ik een hele goede.Ik heb wel een redelijk goed beeld. Zijn er nog dingen die jij wilt delen.

Toos: wat ik al een beetje heb aangegeven. Dat ik het heel belangrijk vind dat een teamleider op locatie is. Dit gesplitste is voor ons allemaal niet goed. Die intervisie vind ik belangrijk. Dat heeft te maken met hoe kan je goed functioneren als arbeidscoach.

Nikhil: Nog wat?

Toos: nee eigenlijk niet.

Nikhil: Dan heb ik nog een laatste vraag. Als je iemand hebt gevonden die je wel geschikt lijkt om arbeidscoach te worden, hoe zou je dit verder aanpakken.

Toos: Dan zou ik hem doorverwijzen naar de website, want daar staat goede informatie op.

Nikhil: Geeft de website alleen voldoende informatie?

Toos: Ik denk van wel en ik zou zelf nog aanvullende informatie geven. Dat is heel erg persoonlijke informatie en diegene introduceren aan de teamcoach.

Nikhil: Als we een kant en klaar a4tje zouden hebben met concrete informatie over arbeidsparticipatie en arbeidscoaches. Zou dat handig zijn om dat te geven of te mailen?

Toos: Ik denk dat dit wel handig zou zijn, net als een visitekaartje.

Nikhil: Dan wil ik je graag bedanken voor het interview.

Toos: Alsjeblieft.

75