Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten,...

93
Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent

Transcript of Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten,...

Page 1: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat met de vaste benoeming?

Uiteenzetting door Walter Appels

op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent

Page 2: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Walter Appels

• Stadsambtenaar 1978-1988

• OCMW-secretaris 1988-2002

• Consulent personeelszaken lokale besturen 2002-nu

Drie invalshoeken:

– juridische opleiding aandacht voor rechtspositieregeling

– managementervaring aandacht voor empowerment

– filosofische ingesteld uitnodiging tot zelfreflectie

Page 3: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Algemene opmerkingen

hij = zij; zij = hij

(lokaal) bestuur

provinciebestuur, autonome provinciebestuur,

gemeentebestuur, autonoom gemeentebestuur, intergemeentelijk samenwerkingsverband

OCMW, (publieke) OCMW-vereniging, autonome verzorgingsinstelling

Page 4: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Schema van de uiteenzetting

1. De vaste benoeming in stilte afgeschaft?

2. De ambtenaar is niet lui, maar mist empowerment!

Page 5: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De vaste benoeming in stilte afgeschaft?Situering van de problematiek:

A. De ernst van de situatie

B. De mythe van het schuldbeladen statuut

C. De lastige positie van de vakbonden

Page 6: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De ernst van de situatie

Hier wil ik twee zaken onder jullie aandacht brengen:

1) Ze menen het en ze doen het

2) Wat hebben statutairen te verliezen (en te winnen)?

Page 7: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Ze meent het!

26 september 2003: congres Gemeentesecretarissen te Ieper: Dacht dat het voorstel-Janvier een grap was.

Mijn slides waren strip

Maar ze meent het!

Page 8: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Hij meent het!

September 2004 beleidsnota van Minister Keulen gelezen:hij wil een onderzoek naar de mogelijkheden

voor een uniforme rechtspositieregeling voor al het personeel

hij verwijst daarbij énkel naar de studie van Ria Janvier

Page 9: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat kan hij?

Syndicaal statuut = federale materie

Vlaamse regering kan syndicaal statuut niet afschaffen en dus ook niet het “statuut”

Vlaamse regering kan:rechtspositieregeling opvullen met arbeidsrecht vaste benoeming afschaffen! polders & wateringen

Page 10: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat kan hij? Artikel 257 van de Wet van 17 juni 1991 tot organisatie van de openbare kredietsector en van het bezit van de deelnemingen van de openbare sector in bepaalde privaatrechtelijke financiële vennootschappen. (B.S., 9 juli 1991)

bewijst dat afschaffing vaste benoeming mogelijk is

Page 11: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat doet hij? Gemeentedecreet is afbouw statuut:Aantal contractuele functies nemen toe:

Page 12: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat doet hij? Gemeentedecreet is afbouw statuut:Verzelfstandiging neemt toe

Gaat ten koste van vaste benoemingBestuur, autonoom bedrijf: in principe statutairSamenwerkingsverbanden & publieke verenigingen:

kan statutairEVA’s: géén statutairen meer onder eigen personeel!

Page 13: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat doe ik? Heb me boos gemaakt na zijn speech december 2004

Heb boek geschreven

Page 14: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De ernst van de situatie

Hier wil ik twee zaken onder jullie aandacht brengen:

1) Ze menen het en ze doen het

2) Wat hebben statutairen te verliezen (en te winnen)?

Page 15: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Geen essentiële verschillen op volgende vlakken:Aanwerving en selectieDuur proefperiodeSyndicaal statuut en bescherming vakbondsmensenAansprakelijkheid personeelsledenArbeidsduurWelzijn op de werkplaatsArbeidsongevallenregeling

Page 16: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Geen essentiële verschillen op volgende vlakken:VerlofregelingenVakantiegeld (basis = alle loonelementen)RSZ-bijdrage op toelagen die van vóór 1991 bestaanOntslag bij opheffing dienstOntslag door personeelslidRecht “gehoord” te worden in geval van ontslagWerkloosheidsuitkering na gekregen ontslagPensioen: geen overheidspensioen

Page 17: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel statutair: (= winst bij afschaffing statuut)Recht op werkloosheidsuitkering na gegeven ontslagZiektekrediet < gewaarborgd loon

Page 18: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel contractueel:(= verlies bij afschaffing statuut)Geen reïntegratie na onrechtmatig ontslag

Page 19: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel bestuur:RSZ-bijdrage op toelagen die van vóór 1991 bestaanHoger vakantiegeld (loon + toelagen)Gewaarborgd loon > ziektekredietWerkgever verantwoordelijk voor gebrekkig werkGeen tuchtrechtGeen detachering,

enkel (beperkte) ter beschikking stellingMoet dwingende bepalingen AO-wet naleven

Page 20: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel bestuur:Statutair is duurder wegens bijdrage overheidspensioen

pensioenbijdrage eigen pensioen laterpensioenbijdrage huidig pensioen anderenkleiner wordende groep statutairen betaalt voor groter wordende groep gepensioeneerde statutairen

Page 21: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel bestuur:Te voorspellen gevolg ivm pensioenbijdrage:Statutairen contractueel: besturen moeten betalen voor

gepensioneerde statutairen, ongeacht aantal statutairen die in dienst zijn

Contractuelen statutair: besturen moeten minder bijdrage betalen per statutair

Aanvullend pensioen voor contractuelen contractuelen duurder dan statutairen verschil patronale = 4,52 % v/h loon premie verzekering = 0,5 tot 12 %, veelal 5 % v/h loon

Page 22: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil in nadeel belastingbetaler:Statutairen contractueel: “vermarkting” verloning

ongelijke “beloning” personeelsledengeen verhaal mogelijk, belastingbetaler betaalt vriendjespolitiek

Toename onterechte ontslagen sanctie onterecht ontslag wordt betaald door belastingbetaler, niet door politicus of topambtenaar

Page 23: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De vaste benoeming in stilte afgeschaft?Situering van de problematiek:

A. De ernst van de situatie

B. De mythe van het schuldbeladen statuut

C. De lastige positie van de vakbonden

Page 24: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De mythe van het schuldbeladen statuut

Ik heb slecht nieuws!

Volgende bevolkingsgroepen zouden het liefst de vaste benoeming zo snel mogelijk afschaffen:de meerderheid van de burgersde meerderheid van de politiciveel topambtenaren

(zolang zij maar vast benoemd blijven)

Page 25: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De mythe van het schuldbeladen statuut

Drie vooroordelen spelen daarbij een rol, nl. men gaat ervan uit:dat ambtenaren hun inzet verliezen door hun benoemingdat het statuut onvermijdelijk rigide isdat machtsmisbruik onbestaande is

Page 26: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De mythe van het schuldbeladen statuut De burger vraagt terecht kwaliteitsvolle dienstverleningDe ambtenaar wil die geven.

Waarom vangt de kat dan geen muizen meer?Niet omdat hij vast benoemd isWel omdat hij “innerlijk ontslag” nam

“De drie poten van het lokale bestuur”

Page 27: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De mythe van het schuldbeladen statuut De politici vragen soepele regels als mensen dwars gaan liggenWaarom vinden zij het statuut zo rigideNiet omdat het statuut rigide isWel omdat zij het administratief statuut en zijn

mogelijkheden niet kennen “Lof der eenzijdigheid”

Page 28: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De mythe van het schuldbeladen statuut De vaste benoeming bestaat reeds 200 jaar als bescherming tegen het machtsmisbruik van de politieke en ambtelijke top Waarom willen ze die afschaffenZo gezegd omdat machtsmisbruik niet meer voorkomt

maar discriminatie op grond van politieke overtuiging is niet strafbaar gesteld door de Anti-discrimatiewet

In werkelijkheid omdat zij dan de handen vrij hebbenom willekeurig te belonen en te sanctioneren

Page 29: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Verschil voorstel-Janvier/voorstel-Appels Janvier: oorzaak falen = verstarde ambtenaar/statuutAppels: oorzaak falen = gebrek aan leiderschapstalenten

van politiciwie positionele macht bezit, maar persoonsmacht mist, heeft nood aan penale macht “De drie poten van het lokale bestuur”

Page 30: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De vaste benoeming in stilte afgeschaft?Situering van de problematiek:

A. De ernst van de situatie

B. De mythe van het schuldbeladen statuut

C. De lastige positie van de vakbonden

Page 31: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Vakbonden staan in een patstellingDe afbouw van de uniforme statutaire rechtspositieregeling gebeurt in stilte, stapje per stapjeHoe?Aanwerving van vervangers (alternatief: ontslag titularis)Aanwerving werklozen in kader van werkgelegenheidsmaatregel

(alternatief: geen werk voor die mensen)Derde weddenschaal voor contractuelen (i.p.v. benoeming)Bevorderingsmogelijkheden voor contractuelen (i.p.v. benoeming)Aanvullend pensioen (i.p.v. benoeming)

Page 32: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Vakbonden staan in een patsituatieEr is een “verdeel en heers”-situatie ontstaan,waardoor de vakbonden geen kant meer opkunnen

Of toch? “Lastige vakbonden voor een vaste benoeming”

Page 33: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Einde 1. De vaste benoeming in stilte afgeschaft?

Na het middageten:

2. De ambtenaar is niet lui, maar mist empowerment!

Page 34: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De ambtenaar is niet lui, maar mist empowerment!De oplossing voor de problematiek:

A. De drie poten van het lokale bestuur

B. Lof der eenzijdigheid

C. Lastige vakbonden voor een vaste benoeming

Page 35: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De drie poten van het lokale bestuurBij een lokaal bestuur spelen drie krachtvelden:

1. Het administratief rechtelijke kader

2. Het professionele kader

3. Het politieke kader

Page 36: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderDe overheid én de ambtenaren moeten zich aan drie soorten beginselen houden:

a. Het legaliteitsbeginsel

b. De beginselen van de openbare dienst

c. Het redelijkheidsbeginsel in al zijn varianten

Page 37: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderHet legaliteitsbeginsel kan men op twee manieren omschrijven:

Negatief: de ambtenaar mag niets, tenzij er een wet is die hem toelaat iets te doen

Positief: het recht responsabiliseert de ambtenaar door opdrachten te omschrijven die hij moet verwezenlijken

Page 38: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderHet legaliteitsbeginsel kan in twee richtingen werken:

Negatieve formulering: doodt initiatief van ambtenaar = medeoorzaak van bureaucratie

Positieve formulering nodigt ambtenaar uit het beste van zichzelf te geven

= NOM: burger > regels & procedures

Page 39: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderEr zijn drie beginselen van de openbare dienst:

Het beginsel van de veranderlijkheid Het beginsel van de continuïteit Het beginsel van de benuttingsgelijkheid

Beginselen van de openbare dienst volgehouden flexibele klantvriendelijke inzet voor alle burgers

= NOM: client centered werken

Page 40: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderHet redelijkheidsbeginsel kent vele varianten:

Het gelijkheidsbeginsel Het vertrouwensbeginsel Het zorgvuldigheidsbeginsel ...

Page 41: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het administratief rechtelijke kaderHet redelijkheidsbeginsel houdt in dat men niets doet wat een redelijk mens in die omstandigheden zou nalaten te doen

vaste benoeming van goed werkende ambtenaar = redelijk= NOM: “kom de noden van de burger tegemoet”

Page 42: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De drie poten van het lokale bestuurBij een lokaal bestuur spelen drie krachtvelden:

1. Het administratief rechtelijke kader

2. Het professionele kader

3. Het politieke kader

Page 43: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het professionele kaderAlle ambtenaren zijn “professionals” (Henry Mintzberg)

Zij oefenen hun opdrachten uit in nauw contact met de cliënt en (interne & externe) collega’s.

Zij zijn gebonden door hun methodologie & hun deontologie

Zij gehoorzamen eerder aan hun methodologie & deontologie dan aan hun (onmiddellijke) chef

Page 44: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het professionele kaderProfessionals eisen:

respect voor hun beroepseer participatief leiderschap

Wie hen miskent kan niets meer met hen aanvangen: hij wordt bureaucraat hij werkt op “halve” kracht hij neemt innerlijk ontslag

Page 45: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De drie poten van het lokale bestuurBij een lokaal bestuur spelen drie krachtvelden:

1. Het administratief rechtelijke kader

2. Het professionele kader

3. Het politieke kader

Page 46: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderHet professionele kader wijst op belang leiderschapstalenten van de politieke en ambtelijke top

Page 47: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderMeeste politici beseffen niet eens:

dat zij leiding geven, enkel door in het bestuur aanwezig te zijn

dat zij een voorbeeldfunctie hebben dat zij perfecter moeten zijn dan het gedrag dat zij

van hun personeel verwachten dat zij autocratische trekjes hebben

Page 48: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderMeeste politici beseffen niet eens dat leidinggeven :

in hoofdzaak “geven” is, nl.: waardering, erkenning, ruimte om te werken, ruimte tot zelfexpressie …

te maken heeft met “leiding”, dus richting, dus visie

Page 49: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderMeeste politici kunnen niet beslissen wat hun personeel moet doen, maar bemoeien zich constant met hoe ze hun werk moeten doen.

Dit is de wereld op zijn kop!

Een leidinggevende moet enkel zeggen wat zijn professional moet doen, niet hoe hij dat moet doen!

Page 50: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderMeeste politici geven wel opdrachten, maar verwachten niet dat men die ook (professioneel, conform de geldende beginselen) uitvoert

Het ontbreekt de ambtenaren aan empowerment (= de bevoegdheid hun opdrachten uit te voeren)

Page 51: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderOok de “politieke besliskunde” ondermijnt het empowerment

Page 52: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Politieke besliskunde:Politicus: “We gaan dat doen.” Ambtenaar begint.Politicus: “Hola, niet te snel, we moeten nog beslissen hoe we dat gaan doen.”(een paar dagen later) Politicus: “Goed, we gaan dat zo doen.”

De ambtenaar begint.

Politicus: “Niet te snel, we moeten nog beslissen wanneer we dat gaan doen.”(na een paar dagen) Politicus: Goed, we gaan dat dan doen.

De ambtenaar begint dan.

Politicus: “Hola, niet te snel, we moeten eerst nog beslissen wie dat gaat doen.”(na … dagen tot de ambtenaar) Politicus: “Goed, het is toch best dat jij dat doet.”

De ambtenaar wacht op een mogelijke volgende beslissing, want misschien vraagt de politicus zich morgen af: “Zouden we dat toch wel doen?”.

Page 53: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het politieke kaderDe kat houdt niet op muizen te vangen,

omdat ze vast benoemd is,

maar omdat zij telkens opnieuw afgestraft werd,als zij haar werk op een professionele manier wilde doen

Politicus: “Vuugdaa!” Ambtenaar: “Moeidanie!”

Page 54: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De drie krachten vormen een driepikkelEen driepikkel kan niet vallen, maar een bestuur kan falen als die drie poten hun rol niet vervullen:

De politici bepalen wat er moet gedaan worden

De professionals bepalen hoe zij dat moeten doen

Een de (drie soorten) beginselen bepalen waarom zij zo moeten samenwerken

Page 55: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De ambtenaar is niet lui, maar mist empowerment!De oplossing voor de problematiek:

A. De drie poten van het lokale bestuur

B. Lof der eenzijdigheid

C. Lastige vakbonden voor een vaste benoeming

Page 56: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid In vergelijking met een private organisatieis het hoofdkenmerk van een openbare dienstvolgens het Hof van Cassatie en de Raad van State:

de bevoegdheid eenzijdige beslissingen te nemen die door de burger/ambtenaar moeten nageleefd worden

Bevoegdheid algemeen belang

Page 57: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Deze bevoegdheid eenzijdige beslissingen te nemen, werkt (negatief) door in:

de autocratische houding van politici en ambtenaren “vergeten” enkel in algemeen belang gegeven het syndicaal statuut de besliskunde

Page 58: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Deze bevoegdheid eenzijdige beslissingen te nemen, heeft een tegenwicht, nl.:

de vaste benoeming die de ambtenaar beschermt tegen machtsmisbruik

de drie soorten beginselen (o.a. hoorplicht)

Het statutaire personeelslid wordt beter v/d eenzijdigheid Het contractuele personeelslid niet

Page 59: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Die eenzijdigheid is in het belang van het bestuur:

kan eigen wil opdringen, zonder (al te veel) rekening te houden met anderen

kan beslissing op elk moment herzien

Page 60: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Statutaire rechtsverhouding = éénzijdige rechtsverhouding

er wordt niets overeengekomen er wordt geen contract getekend de vakbonden moeten niet instemmen met (de

wijzigingen van) het statuut opdat het geldig zou zijn

Het bestuur moet zich enkel aan de drie soorten beginselen houden (b.v. “redelijk” zijn)

Page 61: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Contractuele rechtsverhouding is in principe tweezijdige rechtsverhouding:

er moet overeengekomen worden er moet een contract getekend worden CAO-wet geldt: instemming vakbonden

principieel nodig bij wijziging arbeidsreglement

Page 62: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Contractuelen van openbare sector worden eenzijdig benaderd:

zij moeten een toetredingscontract tekenen het reglement betreffende het contractuele personeel

wordt eenzijdig opgelegd

Page 63: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Kiest het bestuur voor de contractuele rechtspositie, dan moeten de dwingende bepalingen van de arbeidsovereenkomstenwet nageleefd!

Onderscheid arbeiders - bedienden Proefperiode Opzegtermijn Geen eenzijdige wijziging functiebeschrijving Geen mutaties …

Page 64: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid De federale minister van werk moeit zich nu al te veel!

Arbeidswet Arbeidsreglementenwet Welzijnswet werknemers (b.v. werkkledij) …

Page 65: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lof der eenzijdigheid Statuut is eigen werkstuk, dus zo rigide als men het zelf maakt!

Aanwervingsprocedures Tuchtprocedures Verloven Disponibiliteit wegens ontstentenis van betrekking …

Page 66: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

De ambtenaar is niet lui, maar mist empowerment!De oplossing voor de problematiek:

A. De drie poten van het lokale bestuur

B. Lof der eenzijdigheid

C. Lastige vakbonden voor een vaste benoeming

Page 67: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Lastige vakbonden voor een vaste benoeming Laatste onderwerp van deze uiteenzetting:

Welke strategie moet men volgen om de vaste benoeming veilig te stellen?

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisen

2. Lastig doen door “tweezijdigheid” te eisen voor contractuelen

3. Argumenteren

Page 68: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisen= antwoord op patstelling vaste benoeming is in principe tijdelijk dus kan iedereen vast benoemd worden

(cf. gecoördineerde krachtlijnen Kelchtermans: vervangers met contract onbepaalde duur)

Toch vooraf een paar noodzakelijke acties nodig

Page 69: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisenNoodzakelijke acties vóór veralgemening statuut?

a. Afschaffing van de werkgelegenheidsmaatregelen en vervanging door subsidiëring van doorgeschoven overheidsopdrachtenWerkgelegenheidsmaatregelen kunnen, maar enkel indien VDAB als werkgever optreedtWerkgelegenheidsmaatregelen zijn bevoegdheid van Vlaamse regering!

Page 70: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisenNoodzakelijke acties vóór veralgemening statuut?

b. Tijdelijke benoemden publieke RSZ-regeling

c. Wijziging Grondwet: benoeming allochtonen

d. Correcte interpretatie van het “ambtenarenrecht”: “Ambtenaar” “orgaan” van bestuur “Ambtenaar” titularis permante functie “Ambtenaar” kerntaken en overheidsgezag “Ambtenaar” “eenzijdige beslissing”

Page 71: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisenNoodzakelijke acties vóór veralgemening statuut?

e. Inzicht dat het geen juridische kwestie is, maar een politiekeWijze politicus beseft dat hij machtsmisbruik kan plegen en wil zichzelf daartegen (laten) beschermen

Page 72: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

1. Statutaire aanstelling van iedereen eisenNoodzakelijke acties vóór veralgemening statuut?

f. Inzicht dat de bureaucratie niet veroorzaakt wordt door de vaste benoeming of het statuut, maar door de wijze waarop men met dat statuut en met de personeelsleden omgaat

Page 73: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

2. Lastig doen door “tweezijdigheid” te eisen voor contractuelen wijziging reglement betreffende het

contractueel personeel: juridisch aanvechten ondertekening contract: onderhandelen wetgeving ivm uurrooster strikt toepassen in

commerciële, industriële of verzorgende instellingen

vakantiegeld op loon én toelagen eisen enz.

Page 74: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

3. Argumenteren argumenten pro uniforme contractuele rechtspositie-

regeling weerleggen argumenten pro uniforme statutaire rechtspositie-

regeling naar voor brengen

Er zijn een hele reeks argumenten te geven

Page 75: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

a. Twee rechtspositieregelingen gelijkheidTijdstip solliciteren is niet relevant ivm functieinhoud, dus ook niet ivm rechtspositieregeling

Page 76: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

b. Gedrag politici is inconsequent1) Men legt eenzijdige rechtspositie op aan

contractuelenConsequent met tweezijdigheid contractidee

2) Benoeming politiek politieke benoeming niet opgenomen in Anti-discriminatiewet

3) Politici missen nu vaak moed contractueel af te danken,wat is dan nut van veralgemeende convertie?

Page 77: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

b. Gedrag politici is inconsequent4) Gemeente- en provinciedecreet wil hoogste

tuchtstraf niet laten toepassen omwille van invloed op overheidspensioenContractuele personeelsleden hebben geen overheidspensioen en dat zonder tuchtvergrijp

5) Gemeente- en provinciedecreet handhaven verworven rechten van topambtenarenDus effect afschaffing twee rechtspositieregelingen is pas voor volgende generatie

Page 78: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

b. Gedrag politici is inconsequent6) Scheefgetrokken verhouding

contractuelen/statutairen omwille van te dure statutairenmaar: men eist niet een redelijke betaling voor

“doorgeschoven overheidsopdrachten” men eist geen subsidiëring van activiteiten ipv

subsidiëring van uit statistiek gehaalde werklozen

Page 79: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

b. Gedrag politici is inconsequent7) Statutairen zijn te duur

reden te weinig werkende statutairen in verhouding tot gepensioneerde statutaireneenvoudigste oplossing: alle contractuelen statutair

8) In feite verwijt men de besturen dat zij contractuelen hebben, maar het gemeentedecreet creëert nog meer contractuelen

Page 80: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

c. Cijfers bewijzen niets1) Vervangers van statutairen moeten als statutair

geteld

2) Overheid speelt sociale werkplaats (zouden personeelsleden van VDAB moeten zijn, cf. art. 60 § 7)

3) Scheeftrekking ontstond tussen 1985 en 1995 (76/24 50/50) oorzaken? loopbaanonderbreking, gesco’s

Page 81: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

c. Cijfers bewijzen niets4) Grootste scheeftrekking bij kleinste besturen

Waarom?

5) Aangroei taken niet gevolgd door aangroei subsidie van activiteiten, dus nood aan werkgelegenheidsmaatregelen

Page 82: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

c. Cijfers bewijzen niets6) Veel verkeersovertredingen wegcode afschaffen?

weinig evaluaties evaluaties afschaffen?Oorzaak groot aantal contractuelen = gebrekkige zelfkritiek ivm gebruik statuut

(“statutairen kunnen niet afgedankt worden”) gebrekkige betaling van “doorgeschoven

overheidsopdrachten” vrees secretaris ivm talenten “kandidaat”

Page 83: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

d. Politici oorzaak van fout gebruik van statuut1) Moeilijke selectieprocedure?

Statuut = goedgekeurd door politici

2) Misbruik van ziektekrediet, Politici hebben schrik om op te treden tegen “zieke”

3) Veelheid van verlofstelsel, Politici hebben verlofregeling goedgekeurd

4) Ingewikkelde tuchtregeling, Politici hebben tuchtregeling goedgekeurd

Page 84: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

d. Politici oorzaak van fout gebruik van statuut5) Men beweert dat statutairen niet kunnen worden

afgedankt, maar politici schrapt de disponibiliteit wegens ontstentenis van betrekking niet in statuut

6) Politici vinden het statuut ingewikkeld Maar ze kennen hun statuut nietZe weten niet wat er in moet en wat erin magZe nemen niet de moeite om bij een deskundige om raad te vragen of les te volgen

Page 85: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

e. Uniforme rechtspositieregeling lost probleem van de twee rechtsposities niet op1) Gemeenten met politie en brandweer

2) Verworven rechten toekennen

3) Meeste bestuur hebben commerciële, industriële en/of verzorgende activiteiten dus twee regelingen voor hun contractuelen ivm arbeidsduur, feestdagen & tucht

Page 86: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

f. Argumenten van vvsg pleiten voor uniforme statutaire rechtspositieregeling1) Onbetaalbaarheid van de pensioenen2) Het opbod tussen de twee

rechtspositieregelingen3) Ingewikkeldheid van twee naast elkaar

bestaande systemen4) Toenemende verzelfstandiging

(personeel vraagt daar niet naar)5) Ontbrekende bescherming van contractuelen

Page 87: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

g. Bijkomende argumenten in literatuur1) NOM: gebruik tools die verdienste bewezen hebben

in private sector (private sector kent vaste benoeming niet)

2) Vaste benoeming en statuut = oorzaak van bureaucratieNeen, wel de bedrijfsvoering

3) Ambtenaren willen vaste benoeming om op hun lauweren te kunnen rustenWat motiveert het meest? Werken voor de winst van de ondernemer Werken voor buren, familie en vrienden

Page 88: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Mijn vermoeden:

het verzet tegen de uniforme statutaire rechtspositie is ingegeven door jaloezie:

a. Politici: zitten met onzekerheid rond herverkiezing en willen in feite vast benoemd worden

b. Private sector: kennen zelfde probleem als ambtenaar: je werk niet mogen doen volgens de aangeleerde

methodologie én de verinnerlijkte deontologie onder het niveau van je talenten moeten werken,

omdat je chef onbekwaam is

Page 89: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Wat is er uiteindelijk nodig?

Een bescherming van de ijverige werknemer tegen machtsmisbruik van zijn meerdere, waardoor hij afgestraft wordt omdat hij zijn werk zo goed wil uitvoeren, dat hij er fier op kan zijnen zich ermee kan identificeren

Page 90: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Bij de overheid bestaat die bescherming uit de vaste benoeming

Die vaste benoeming is nodig voor alle personeelsleden van de overheid

Page 91: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

ConclusieRia Janvier en aanhang noemen het statuut een mythe

Zij hebben in feite (niet in rechte) gelijk want slechts de helft van de ambtenaren hebben een statuut Tijd dat die mythe (opnieuw) een realiteit wordt Dus alle ambtenaren (na hun proef) vast benoemd!

Page 92: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

ConclusieHet enige wat daarvoor nodig is, is de politieke wil!

Als één wetsartikel voldoende was om alle ASLK-statutairen contractueel te maken,dan volstaat één decreetartikel om alle contractuele personeelsleden bij de lokale besturen statutair te maken

Page 93: Wat met de vaste benoeming? Uiteenzetting door Walter Appels op vraag van ACV Openbare diensten, gewest Gent.

Het is opmerkelijk hoe weinig zaad men nodig heeft,

om na een paar jaar een veld vol bloemen te hebben

Ik hoop vandaag het zaad gestrooid te hebben,

dat er voor zorgt dat binnen een paar jaar

alle ambtenaren zich met visie kunnen inzetten

voor het algemeen belang en de burgers