De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken...

16
ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….. Opvattingen van leraren: hoe werken ze door in de differentiatie-aanpakken in de praktijk?

Transcript of De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken...

Page 1: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

ORD 2019, HeerlenMarijke van Vijfeijken

Eddie DenessenTamara van Schilt-Mol

Ron Scholte

De appels vallen nog steeds niet ver van de boom…..Opvattingen van leraren: hoe werken ze door in de

differentiatie-aanpakken in de praktijk?

Page 2: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Quantitative research(questionnaire)

Study 1a

Qualitative researchStudy 1b

Designing reflectiveinstruments for professional

development

Research line 1 : Influence of beliefs

Quantitative research(questionnaire)

Study 2a

Qualitative researchStudy 2b

Designing reflectiveinstruments for professional

development

Research line 2: Influence of teachers’ expectations,

self-efficacy and mindset

The influence of teachers’ dispositions on differentiation strategies

Differentiation methods

Grouping flexibility

Assessment tests

Adapting goals

Adapting instruction

Adapting learning tasks

Decisions for differentiation

Ron ScholteEddie Denessen

Tamara van Schilt-Mol Marijke van Vijfeijken

Page 3: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver
Page 4: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Gelijke kansen

• De prestaties van een leerling zijn toe te schrijven aan aanleg en inzet en niet aan het opleidingsniveau, het beroep, het inkomen of de kleur van de ouders.

Page 5: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Meerdere oorzaken van ongelijke kansen

Zoals:

• Lager schooladvies aan leerlingen van laagopgeleide ouders (ondanks dezelfde prestaties)

• Lagere ambities van laagopgeleide ouders

• Minder ondersteuning van huis uit

• Lagere verwachtingen van leraren

• Differentiatie in de klas

Page 6: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Risico’s van differentiatie in de klas1. Vaststellen van onderwijsniveau en leerbehoefteOngelijke kansen kunnen ontstaan door gedifferentieerd leraargedrag

Leraarverwachtingen over individuele leerlingen in de klas en de klas in het geheel (eerdere prestaties, sociale klasse, diagnostisch label etc.)

2. Bedoelde of onbedoelde effecten van differentiatie doorde manier waarop differentiatie wordt toegepast.

Onjuiste inschattingVerschil in

onderwijsaanbodVerschil in leerkans

Verschil in leerprestatie

Page 7: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Convergente of divergente effecten?

Gelijke kansen Talent-optimalisatie

Page 8: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Onderzoeksvragen deelstudie 1

• Wat zijn de opvattingen van leerkrachten over differentiatie?

• Gebruiken leerkrachten die verschillende opvattingen hebben over differentiatie andere differentiatiestrategieën in de klas?

Doel:

1. factoren onderzoeken die bijdragen aan kansenongelijkheid

2. Input voor interventies

3. Bijdrage aan reflectie en bewustwording

Page 9: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Differentiatie dilemma

Divergent 1. Iedereen evenveel begeleiding2. Iedereen eigen tempo3. Groeperen is goed voor zelfvertrouwen4. Verschillen tussen leerlingen groter5. Homogeen is effectiever dan heterogeen

Convergent6. Verschillen tussen leerlingen niet te groot7. Leren van elkaar8. Tempo van de groep9. Specifieke leerlingen meer begeleiding10. Homogeen groeperen is stigmatiserend

Differentiatie opvattingenDivergent1. Niveaugroepen per jaarklas2. Niveaugroepen jaarklas overstijgend3. Voor iedere leerling een eigen leerroute4. Digitale adaptieve software programma’s

Differentiatiepraktijken

Convergent5. Verlengde instructie6. Heterogeen groeperen

Page 10: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Voorbeelden van stellingen

Ik vind dat leerlingen die van huis uit minder ondersteuning krijgen, meer begeleiding en ondersteuning moeten krijgen op school dan de andere leerlingen.

Ik vind dat het verdelen van leerlingen over groepjes van gelijk niveau stimulerend is voor hun zelfvertrouwen.

Page 11: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Analyse opvattingen en differentiatiepraktijkenConfirmerende factoranalyse over de 10 differentiatie opvattingen leverde niet de verwachte twee factoren (convergent en divergent)

Pearson correlation uitgevoerd over de 10 stellingen.

1. Negatief verband tussen stelling 4 en 6 (r = -.32, p < .001)

• Verschillen tussen leerlingen groter versus verschillen tussen leerlingen niet te groot

Leeruitkomstendilemma

2. Negatief verband tussen stelling 1 en 9 (r = -.37, p < .001)

• Iedereen evenveel begeleiding versus specifieke leerlingen meer begeleiding

Ondersteuningsdilemma

3. Negatief verband tussen stelling 3 en 10 (r = -.32, p < .001).

• Groeperen is goed voor zelfvertrouwen versus homogeen groeperen is stigmatiserend

Groeperingsdilemma

Page 12: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Ver uit elkaar groeien

Drie dilemma’s

Leeruitkomsten dilemmaM=5.33

SD= 1.03

Differentiatie opvattingen (N=294) Differentiatiepraktijken (N=294)

7

1

Divergent

Convergent

Differentiatiestrategie Frequente toepassers

1. Niveaugroepen per jaarklas

222

2. Niveaugroepen jaarklas overstijgend*

72

3. Voor iedere leerling een eigen leerroute*

33

4. Digitale adaptieve software

108

5. Verlengde instructie 247

6. Heterogeen groeperen**

134

*Hogere score op leeruitkomsten dilemma bij leerkrachten die vaak differentiatie-strategie 2 en 3 toepassen

**Lagere score op het groeperings-dilemma bij leerkrachten die vaak differentiatie-strategie 6 toepassen

Dichter naar elkaar groeien

Evenveel begeleiding

OndersteuningsdilemmaM=4.34

SD= 1.36

7

1

Meer begeleiding

Goed voor zelf-

vertrouwen

GroeperingsdilemmaM=4.28

SD= 1.08

7

1

Stigma-tiserend

Page 13: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Drie belangrijkste conclusies

1. Het differentiatiedilemma is complex met meer lagen. Het bestaat niet uit 1 dilemma maar uit drie dilemma’s.

2. Gemiddeld neigen de opvattingen van leerkrachten over differentiatie meer richting divergerende differentiatie dan convergente differentiatie.

3. Er lijkt weinig relatie te zijn tussen differentiatie opvattingen en differentiatiepraktijken.

Page 14: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Ja, ja. Dat vind ik moeilijk. Het klopt ook natuurlijk. Het is ook met de betere leerlingen, die laat je ook vaker meer hun gang gaan, terwijl je die ook vooruit wil helpen en die hebben eigenlijk ook heel veel instructie nodig, want die zijn vaak wel slim, maar kunnen vaak moeilijk leren. Ik vind dat wel moeilijk. Moeilijk om te zeggen.

Het is moeilijk, maar ik vind dat elk kind evenveel ondersteuning verdient om aan zijn of haar leerdoelen te gaan werken. Dat is wel heel erg lastig in een klas met zesentwintig.

Ja, het is lastig, want je merkt dat kinderen die minder mee hebben gekregen meer uitleg-behoevend zijn, maar dat maakt dat een kind die aan de boven- of middengrens zit dat niet kan ontvangen, omdat zijn ontwikkeling dan stagneert.

Page 15: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Kansengelijkheid vraagt om het maken

van bewuste keuzes voor

differentiatiestrategieën die bijdragen

aan gelijke kansen voor álle leerlingen.

Wat hebben leerkrachten en scholen nodig om deze bewuste keuzes te kunnen maken?

Page 16: De appels vallen nog steeds niet ver van de boom….....ORD 2019, Heerlen Marijke van Vijfeijken Eddie Denessen Tamara van Schilt-Mol Ron Scholte De appels vallen nog steeds niet ver

Referenties

Condron, D.J. (2008). An early start: skill grouping and unequal reading gains in the elementary years. The Sociological Quarterly, 49(2), 363-394. DOI: 10.1111/j.1533-8525.2008.00119.x

Denessen, E. (2017). Verantwoord omgaan met verschillen: sociaal-culturele achtergronden en differentiatie in het onderwijs. Oratie bij de aanvaarding van het ambt van bijzonder hoogleraar op het gebied van Sociaal-Culturele Achtergronden en Differentiatie in het Onderwijs. Leiden: Universiteit Leiden.

Deunk, M., Doolaard, S., Smale-Jacobse, A., & Bosker, R.J. (2015). Differentiation within and across classrooms: A systematic review of studies into the cognitive effects of differentiation practices. Groningen: GION onderwijs/onderzoek.

Inspectie van het Onderwijs (2017). Onderwijsverslag. De Staat van het Onderwijs 2015/2016. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs.

Oakes, J. (2008). Keeping track: Structuring equality and inequality in an era of accountability. Teachers College Record, 110(3), 700-712.

Ready, D.D., & Wright, D.L. (2011). Accuracy and inaccuracy in teachers’ perceptions of young children’s cognitive abilities: the role of child background and classroom context. American Educational Research Journal, 48, 335-360. DOI: 0.3102/000283121037487

Ready, D.D., & Chu, E.M. (2015). Sociodemographic inequality in early literacy development: The role of teacher perceptual accuracy. Early Education and Development, 26(7), 970-987. DOI: 10.1080/10409289.2015.1004516

Rubie-Davies, C. (2015). Becoming a high expectation teacher: Raising the bar. London/New York: Routledge.

Taylor, B., Francis, B., Atcher, L., Hodgen, J., Pepper, D., Tereshcenko, A., & Travers M. (2017). Factors deterring schools from mixed attainment teaching practice. Pedagogy, Culture & Society, 25(3), 327-345. DOI:10.1080/14681366.2016.1256908

Tomlinson, C.A. (2014). The differentiated classroom. Responding to the Needs of All Learners. United States of America: Person Education/ASCD College Textbook Series.

Vernooy, K. (2009). Omgaan met verschillen nader bekeken. Wat werkt? Verkregen op 05-06-2017 via http://www.onderwijsmaakjesamen.nl/actueel/omgaan-metverschillen-naderbekeken-wat-werkt/

Vygotsky, L. (1982). Mind in Society: The Development of Higher Psychological Processes. Cambridge: Harvard University Press.