Jeanine BaartmansMijn ambitie: kinderen bestuderen en begrijpenIk wil graag pedagoog worden om kinderen en hun omgeving te bestuderen en te begrijpen. Het gaat daarbij om een gezonde ontwikkeling, maar ook om wat er mis kan gaan en hoe je daar vervolgens bij kunt ondersteunen. Voor mij is de wetenschap essentieel als basis. Zelf vind ik onderzoek doen heel interessant, omdat je bijdraagt aan de kennis over gevoelens, gedachten en het gedrag van kinderen. Tijdens mijn studie leer ik onderzoek doen naar fundamentele principes van het gedrag van kinderen en hun omgeving, maar ook hoe ik kan toetsen of een interventie werkt. Daarnaast komen er natuurlijk meer praktische vaardigheden aan bod, zoals het doen van observaties en onderzoeken, voeren van hulpverleningsgesprekken met kinderen en ouders en het toepassen van interventies.

Netwerk Studenten en StartersDe NVO heeft een netwerk Studenten en Starters waar ik deel van uitmaak. We organiseren bijeenkomsten die aansluiten op de opleiding tot pedagoog. Die bieden inhoudelijke verdieping en de mogelijkheid om vragen te stellen aan pedagogen die al in de praktijk werken. Daarnaast leer je veel andere studie/vakgenoten kennen. Als lid van de NVO vind ik het belangrijk dat ook studenten betrokken zijn bij de vereniging. Daarom ben ik ook student-bestuurslid geworden. Via deze weg krijgen studenten een stem en vinden zij aansluiting bij de NVO. Zo kunnen studenten de vereniging wijzen op veranderingen in de studie en het werkveld van de starter. Nu en in de toekomst.

Studenten & Starters

Elvira DupontJeugdige niet in hokje plaatsenTijdens mijn werk op leef- en crisisgroepen binnen de jeugdhulp ging mijn belangstelling niet alleen uit naar het gedrag van jeugdigen op dat moment, maar wilde ik ook weten waar dat gedrag vandaan kwam. Een vervolgstudie kon niet uitblijven en daarom koos ik voor de studie orthopedagogiek, omdat deze studie zich specifiek richt op jeugdigen in ontwikkeling. Momenteel werk ik bij een ambulante, specialistische ggz-instelling op de afdeling Jeugd. Ik houd me bezig met zowel diagnostiek als behandeling van jeugdigen tot 18 jaar. Binnen de ggz is hulpverlening alleen mogelijk als er een psychiatrische diagnose is gesteld (of een vermoeden van), maar het ‘plaatsen in hokjes’ is het laatste hoe ik mijn werk omschrijf. Mijn orthopedagogische achtergrond zorgt ervoor dat ik altijd naar het specifieke kind in

een specifieke situatie kijk. Ik neem de context rondom de jeugdige mee in de vraag wat er met deze jeugdige in dit gezin met deze achtergrond aan de hand is en hoe hij of zij het beste geholpen kan worden.

De juiste behandeling Inmiddels heb ik gemerkt dat diagnostiek vooraf erg belangrijk is om op de juiste manier te kunnen behandelen. Die behandeling kan individueel voor het kind zijn, bestaan uit ouderbegeleiding, uit systeemgesprekken voor het hele gezin of een combinatie van dat alles. Het uiteindelijke doel is dat de jeugdigen goed in hun vel zitten, zich voldoende kunnen ontwikkelen en ouders zich gesterkt voelen in hun ouderschap, zodat onze hulp niet langer nodig is.

Jeugdhulp

Ilse CijsouwKinderen maken sprongen vooruit‘Ik ben orthopedagoog en werk als dyslexiebehandelaar, onderwijsadviseur en diagnosticus. Kinderen met dyslexie volgen bij mij een ONL-traject*. In ongeveer anderhalf jaar tijd krijgt een kind lees- en spellingbegeleiding. Die is erg visueel gericht en behandelt alle spellingsregels op een duidelijke manier. Iedereen zegt altijd dat het Nederlands zo’n moeilijke taal is om te schrijven, maar eigenlijk zit het best logisch in elkaar! Het leuke aan mijn werk is dat het drie van mijn passies combineert: werken met kinderen, lezen en bezig zijn met taal. En je ziet écht resultaat: de meeste kinderen gaan tijdens de behandeling met sprongen vooruit.

Een goed gevoelHet mooiste vind ik dat vaak ook hun zelfvertrouwen zichtbaar groeit. Ik merk dat

veel kinderen met dyslexie een laag zelfbeeld hebben. Het kost tijd en moeite om ze van het tegendeel te overtuigen. Als ze dan opeens beseffen: ‘Hé, wacht eens even, ik kan het wél!’, dan krijg ik een goed gevoel. Daar doe ik het voor: echt iets bereiken in het leven van het kind.’

* ONL: Onderwijszorg Nederland

Onderwijs

Marie-Jeanne van HagenVoorkomen dat het misgaat en in samenspraak oplossenIk ben zowel een BIG-geregistreerde gz-psycholoog als orthopedagoog generalist. Mijn drijfveer is ervoor zorgen dat een kind optimaal de kans krijgt zich te ontwikkelen binnen een gezinssysteem en maatschappelijke context. Hoe voorkomen we met elkaar dat het misgaat? En als er problemen ontstaan: hoe lossen we die op in samenspraak met bijvoorbeeld ouders en school? Momenteel werk ik bij Veilig Thuis en ben ik betrokken bij de inhoudelijke besluitvorming en werkprocessen rondom complexe casuïstiek. Een melding van onveiligheid, zoals huiselijk geweld of seksueel misbruik, staat zelden op zichzelf. Vaak is er een geschiedenis aan voorafgegaan, soms al in voorliggende generaties. De uitdaging is om die familiaire patronen te doorbreken en te zorgen voor een keerpunt. Snel, maar zorgvuldig

inschatten/beoordelen wat er (mogelijk) speelt en zorgen voor veiligheid, passend advies of hulpverlening is het dagelijkse werk voor het team dat ik ondersteun.

Een school kan het niet alleenIk ben ook betrokken bij Primair Passend Onderwijs. Als voorzitter van de Toelaatbaarheidscommissie Speciaal (Basis) Onderwijs adviseer ik teamleiders van de Onderwijs Advies Teams om te komen tot helder omschreven Eindadviezen in samenspraak met de ouders. Steeds benadruk ik dat een school het niet alleen kan. Achter elk kind staan ouders die in meer of mindere mate ondersteuning nodig hebben. Dat lukt alleen als je samenwerkt, bereid bent tot reflectie en gezamenlijk het draadje van verandering zoekt om een mogelijk verstoorde ontwikkeling te keren.

Jeugdhulp

Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen

Catharijnesingel 47 3511 GC Utrecht

tel. (030) 232 24 07 secretariaat@nvo.nl

www.nvo.nl

Wat doet een pedagoog?Pedagogen zijn werkzaam in onderwijs, jeugdhulp, gehandicaptenzorg, ggz, beleid en onderzoek. Ook zijn er die vanuit hun eigen visie en specifieke expertise een eigen praktijk beginnen. Dit palet ziet u in deze flyer waarin leden van de NVO vertellen wat ze dagelijks doen. Bedoeld om de veelzijdigheid en het mooie vak van pedagogen in woord en beeld te brengen!

www.nvo.nl

Wie is de NVO?Wat doet een pedagoog is een uitgave van de NVO, de Nederlandse vereniging van pedagogen en onderwijskundigen. Doel van de vereniging is om de kwaliteit van de beroepsuitoefening van haar leden te waarborgen en te bevorderen en de belangen van haar leden te behartigen. Het ledenbestand van de NVO bestaat uit zo’n 7000 universitair opgeleide professionals.

Wat doet een pedagoog?

Stijn SieckelinckCreativiteit en sociale sensitiviteitIk ben opgeleid in de sociale pedagogiek en de filosofie en nu bestudeer ik opvoedings-en onderwijssituaties die we maatschappelijke opvoedingsvraagtukken noemen. Voorbeelden zijn: burgerschapsvorming, de zoektocht naar eigentijdse autoriteit in de opvoeding en radicalisering van jongeren. Het gaat om kwesties die grote impact hebben op het welzijn van kinderen, maar waar we onvoldoende begrip van krijgen als we enkel op individueel niveau kijken. Dan zoeken we vaak naar andere, meer context-bewuste invalshoeken of sociale oplossingen. Dat doen we samen met de mensen die er van dichtbij mee te maken hebben. Vruchten van deze benadering zijn bijvoorbeeld de vreedzame scholen/wijken of de onderzoekslijn ‘Idealen op Drift’, waarin de pedagogische dimensie van radicalisering centraal staat. Dat vereist wel creativiteit en sociale sensitiviteit en die proberen

we onze studenten bij te brengen in de eenjarige, niet-klinische masteropleiding.

Bijdragen aan een wetenschap met waardeOp dit moment breek ik mijn hoofd over hoe we meer aandacht kunnen schenken aan identiteitsvraagstukken, die veel jongeren en hun gezinnen parten spelen en waar we als samenleving niet altijd handig mee om lijken te springen. Iedere jongere wil een doel in zijn leven en ergens bij horen. Educatieve of pedagogische professionals hebben niet altijd voldoende bagage meegekregen om die zoektocht te begeleiden. Dat los je natuurlijk niet één twee drie op. Motiverend is wel dat bevindingen uit dit soort werk vrij snel impact kunnen hebben op menig beleidsagenda. Zo bouw ik graag elke dag verder aan een wetenschap met waarde voor de wereld.

Beleid en onderzoek

Maya Hofhuis – van den BrinkMaatwerk staat centraalMijn drang om met mensen te werken heb ik niet van vreemden. Ik ben namelijk opgevoed door twee ouders die werken binnen de zorg voor gehandicapten. In 2008 studeerde ik af richting de jeugd forensische zorg. Sindsdien ben ik als orthopedagoog generalist werkzaam met kinderen, jongeren en jongvolwassen. Op dit moment werk ik als coach voor de Opvoedpoli en Care Express, waar ik zowel behandeling als (proces)diagnostiek bied binnen de specialistische ggz. Maatwerk staat daar centraal, waarbij er volop outreachend (buiten de deur) gewerkt wordt en waar er, indien nodig, ruimte is voor praktische ondersteuning.

Hun eigenheid is waar ik voor gaMijn drijfveer is de dynamiek van jongeren en meer specifiek de jeugd die vastloopt. Op welke

manier en in welke mate dan ook. Ik bouw het contact op vanuit hun aanpassingsvermogen en (impliciete) vraag om ondersteuning. Dat is altijd mijn startpunt. Gedrag is enkel de verpakking. Van daaruit gaan we, veelal samen met ouders, naar de onderliggende boodschap. De jongeren hebben mijn volle interesse; hun eigenheid is waar ik voor ga. Ze hebben in hun leven lang niet altijd dezelfde kansen en ontwikkelingsmogelijkheden gehad. Ik ben nieuwsgierig en opmerkzaam en hoop daarmee hun eigen kracht aan te wakkeren.

Jeugdhulp

Nanouk van Tol-VerbeekSturen op inhoud van de behandelingIk werk als orthopedagoog generalist bij Koninklijke Kentalis. Ik ben daar behandelcoördinator binnen de vroegbehandeling voor peuters met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Peuters die bij ons aangemeld worden, spreken niet of weinig en/of zijn slecht verstaanbaar. Deze taalstoornis valt niet te verklaren door een algehele ontwikkelingsachterstand of onvoldoende aanbod van goede taal thuis.Ik ben verantwoordelijk voor de behandeling die we als behandelgroep bieden, waarbij mijn belangrijkste taak bestaat uit het inhoudelijk aansturen van het behandelteam. Samen met ouders en het behandelteam maken we handelingsplannen waarin we de behandeling beschrijven. Als het nodig is, doe ik daarnaast onderzoek bij de kinderen of hun ouders.

Ouders als medebehandelaarHet mooiste aan mijn werk vind ik het samenwerken met de ouders. Ouders die vaak net te horen hebben gekregen dat het niet praten van hun kind niet zo maar een achterstand is, maar misschien een beperking voor het leven. De rouw, maar ook de veerkracht die ouders hierbij laten zien en wat dit van mij als orthopedagoog vraagt in vaardigheden om ze toch medebehandelaar te laten worden, vind ik de grootste uitdaging van mijn vak.

Gehandicaptenzorg

Ruben FukkinkDe veelzijdigheid van een pedagoogIk ben bijzonder hoogleraar Kinderopvang en educatieve voorzieningen voor het jonge kind. Ik doe onderzoek naar het jonge kind in kinderdagverblijven, peuterspeelzalen, gastouderopvang en de buitenschoolse opvang. Ik peil, samen met een hecht team en met steun van een stichting achter mijn leerstoel, de pedagogische kwaliteit van de kinderopvang, we ontwikkelen interventies om de kwaliteit te versterken en we evalueren of die ook echt effectief zijn. Als lector Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam houd ik me ook bezig met kinderen, vaak met een accent op de veelkleurige regio Amsterdam. Een belangrijke vraag is hier: hoe leiden we pedagogen en leerkrachten goed op voor de grote stad die net andere eisen stelt aan (toekomstige) professionals?

Onderzoek en onderwijsUiteraard staat onderzoek in mijn werk centraal, van een kleinschalige studie tot en met dissertaties. Die nieuwe kennis moet, vind ik, het huidige debat over het kind en de educatieve beroepsopleidingen voeden. Ik draag een steentje bij aan de opleiding van toekomstige professionals in de bachelor, master en research master van de Universiteit van Amsterdam en ook aan Pedagogiek- en PABO-studenten van de Hogeschool van Amsterdam. Kinderen van 0 tot 12 en studenten van 17 tot en met 65 zijn zo wekelijks in beeld. En tussen de bedrijven door heb ik contact met de NVO: we maken weer een nieuw nummer van het nieuwe NVO-blad De Pedagoog.

Beleid en onderzoek

Saskia Blom - SchakelVeilig opgroeienIk ben orthopedagoog generalist, supervisor, bestuurslid bij de NVO en werkzaam als bestuurder van de Stichting Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) in Apeldoorn. Mijn dagelijkse werkzaamheden? Enerzijds het aansturen van het CJG-team, anderzijds een nieuwe organisatie ‘transitie-proof’ opbouwen. Het doel is dat kinderen veilig opgroeien en zich kunnen ontwikkelen.

Ieder kind teltMijn drijfveer en visie op mijn vak is dat ieder kind telt. Of het nu gaat om kinderen met een voorsprong of stagnatie in de ontwikkeling, kinderen die opgroeien in een twee ouder- of andere gezinssamenstelling of kinderen die opgroeien in een warm nest versus een verwaarlozend nest. Elk kind telt en maakt

een unieke ontwikkeling door. De transitie van de jeugdhulp biedt unieke kansen om vanuit die visie het landschap voor jeugd in te richten. Werken en sturen vanuit het ‘wat werkt principe’. Met ouders aan het roer!

Jeugdhulp

Willemijn HubertsVoldoen aan de onderwijsbehoeften van kinderenAls orthopedagoog werk ik voor de Schoolbe-geleiding Zaanstreek Waterland. Hier richt ik me op het realiseren van passend onderwijs door de basisondersteuning sterker te maken. Dit doe ik samen met leerkrachten, interne begeleiders en directie. Ik stel altijd twee vragen: wat gaat goed en wat kan beter? De basisondersteuning bestaat uit een veilig klimaat, het pedago-gisch-didactisch handelen en het klassenma-nagement. We maken die basisondersteuning sterk door er op een planmatige, handelings-gerichte en oplossingsgerichte manier aan te werken. Zo voldoen we aan de onderwijsbe-hoeften van de meeste kinderen. Er is echter een kleine groep kinderen die meer nodig heeft. Dan probeer ik samen met de relevante betrok-kenen - kind, ouders, leerkracht, maar soms ook interne begeleider, schoolmaatschappelijk

werker en jeugdverpleegkundige - de vraag te beantwoorden: wat heeft dit kind nodig zodat het zich zo optimaal mogelijk kan ontwikkelen?

De sociale omgeving is belangrijkHet antwoord ligt meestal niet direct bij het kind zelf, maar in zijn omgeving, zoals het gezin, de school, sportclub, vrienden en familie. Daarbij werk ik planmatig, oplossingsgericht en kies ik de juiste behandelmethode. Slechts een klein aantal kinderen zie ik voor nadere diagnostiek als ik meer wil weten over de onderwijsbehoef-ten. Vervolgens gaat het om het verminderen van het probleem en het vergroten van de gewenste situatie. Als dat nodig is kan ik het kind, de leerkracht, de klas en ook de ouders begeleiden in het traject. Ik ga er daarbij altijd vanuit dat elk mens zich kan en wil ontwikke-len als er voldaan wordt aan zijn behoefte aan relatie, competentie en autonomie.

Onderwijs

Henk ScholtenEigen baasIk ben afgestudeerd als orthopedagoog, maar in 1986 heb ik me -vanwege een slechte arbeidsmarkt- omgeschoold naar Human Resources. Mijn laatste functie in dat vak was directeur P&O bij GGZ Drenthe. In 2013 besloot ik namelijk mijn oorspronkelijke beroep weer op te pakken: werken in het belang van kinderen. Samen met mijn vrouw en met de orthopedagoog generalist/gz-psycholoog, die regelmatig ook psychologisch onderzoek voor ons verricht, bouwen we de praktijk nu uit. We zijn gespecialiseerd in diagnostiek, advisering en begeleiding van kinderen, ouders en leerkrachten bij de opvoeding en begeleiding van meer- en hoogbegaafde kinderen. Ook dyslexie, autisme spectrum stoornis kenmerken en onderpresteren kunnen aan de orde zijn.

Zelf vormgeven is erg leukEigen baas zijn en alles zelf vormgeven en beïnvloeden is leuk, uitdagend, soms lastig vanwege het vele administratieve gedoe en zeker bevredigend. Onze uitdaging is kinderen optimaal tot hun recht laten komen, thuis en op school. Kinderen moeten floreren. Dat gun je ieder kind! Daarom zijn we vaak ook aanwezig bij het gesprek met school waarbij we inzetten op begrip over en weer en maatwerk voor het kind. Bij psychologisch onderzoek is het zaak om een zo zuiver mogelijke weergave te krijgen van de mogelijkheden en beperkingen van deze bijzondere kinderen, die dikwijls al als onderpresteerder geleerd hebben zich aan te passen aan het gemiddelde. Het voelt erg goed wanneer het in onze rapportage wordt (h)erkend en er echte stappen gezet worden.

Eigen praktijk

Ellen LoykensOrthopedagoog als spil van kennisIk ben orthopedagoog generalist en directeur behandelzaken van jeugd-ggz hulpverleningsinstelling Molendrift en werk al jaren op een breed gebied van hulpverlening., Daarbij staan vragen van jeugdigen, hun ouders, school of werk centraal. Het gaat dan om angst, agressie, concentratie of verdriet bij kinderen en de onmacht bij ouders of school om ze daarmee om te leren gaan. Soms zijn de situaties veel complexer. Als orthopedagoog heb je de taak om ouders zoveel mogelijk in staat te stellen hun kinderen gezond op te voeden. Dat betekent dat je in complexe situaties met veel onmacht en problemen op uiteenlopende gebieden samen met de jeugdige, hun ouders en omgeving toch moet werken aan één perspectief en één gezamenlijk plan. Daar moet iedereen achter staan en voor gaan. Het streven is dat alle

andere hulpverleners daar, op verzoek van de ouders, aan meedoen.

Actieve rol in gemeentelijk overlegNa de decentralisatie van diverse zorgtaken hebben we een actieve rol gekregen in de overleggen met de Groninger, Drentse en Friese gemeenten. Het gaat dan om transformatieopdrachten op het gebied van gezinsplannen en dyslexie. Daarnaast zijn onze orthopedagogen als behandelaar werkzaam in de Centra voor Jeugd en Gezin (CJG’s), maar ook als praktijkondersteuner ggz bij huisartsen en als linking pin naar de CJG’s. Allemaal nieuwe ontwikkelingen waarin de orthopedagoog en de postmaster opgeleide orthopedagoog generalist prima op hun plaats zijn, vanwege hun brede expertise van het kind, de opvoeding en de relatie tot ouders en omgeving.

Jeugdhulp