Waardentoevoegen 2007 Geleen

55
Dany Jacobs 1 Geleen, 23 november 2007

description

 

Transcript of Waardentoevoegen 2007 Geleen

Page 1: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 1Geleen, 23 november 2007

Page 2: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Elk product, elk merk, elke

innovatie staat voor een

bepaalde waarde

Page 3: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 3

Page 4: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 4

je kunt waarde toevoegen

Page 5: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Waardecreatie, waarde-

toevoeging is (vooral) een

cultureel proces

Page 6: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 6

waarom is dit belangrijk?de bestaande literatuur de consument wordt telkens weer vergeten,

ondanks oproepen tot het omgekeerde innovatie technologie begrippen als mode, vormgeving, life style

komen niet voor!

Freeman & Soete 1997

Fagerberg, Mowery, Nelson 2005

Tidd, Bessant,

Pavitt 2005

Page 7: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 7

status, zelf-

realisatiesociale behoeften

zekerheid

fysieke behoeften

Maslovs behoeftenhiërarchie

Δ indi

vidu

eel &

soc

iaal

sur

plus

de achtergrond: innovatie in de creatieve kennis- en beleveniseconomie

belang producten en diensten met

symbolische waarde

maar met bredere

relevantie

Page 8: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 8

een kader bieden om meer productief over innovatie na te denken definitie innovatie co-evolutionair denken:

innovatie en waardecreatie als co-evolutionair cultureel proces

waarde is vooral een cultureel concept

‘productieve creativiteit’ ~ begrijpen van de selectie-omgeving

Page 9: Waardentoevoegen 2007 Geleen

1. Kenniseconomie, creatieve economie,

beleveniseconomie

Page 10: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 10

kenniseconomie: in zekere zin een (eeuwen-)oude ontwikkeling

eeuwenlange kennisintensivering toename productiviteit landbouw,

industrie taylorisme, ‘the management revolution’ human relations omslag naar vraageconomie concurreren met kennis en

innovatievermogen

Page 11: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 11

consumentiemaatschappij hedonismem

ate

van

diff

ere

nti

ati

e &

im

mate

rialis

ati

eto

eg

evoeg

de w

aard

e v

oor

con

sum

en

ten

(naar Pine & Gilmore 1999)

commodities

producten

diensten

belevenissen

transformaties

laag prijzen hoog

hoe minder materieel, hoe meer blijvende

toegevoegde waarde

Page 12: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 12

kostenconcurrentie differentiatie

de goedkoopste prijs (~ kwaliteit) procesinnovatie één labiele markt tendens prijzen nulsomspel

toegevoegde waarde

kwaliteit = wow! productinnovatie stabiele markt, niches tendens prijzen mikken op koek

ergens ontzééttend goed in zijn en dat strategisch benutten

Page 13: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 13

steden als creatieve culturele milieus

Amsterdam, Parijs, New York… culturele infrastructuur culturele netwerken, inclusief de

commerciële schakels groeiend bewustzijn over belang

hiervan: Rotterdam, Antwerpen, Singapore

( technologisch innovatiebeleid)

Page 14: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Niemand zit te wachten op pure creativiteit

Aber...

Het draait om effectiviteit, toegevoegde waarde, productieve creativiteit

Page 15: Waardentoevoegen 2007 Geleen

2. Innovatie

Page 16: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 16

innovatie = iets nieuws met een toegevoegde waarde

Page 17: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 17

productinnovaties van stijlinnovatie tot nieuwe concepten

transactie-innovaties ~ marketing, verkoop

~ marktdoorzichtigheidprocesinnovaties

~ nieuwe organisatievormen (re-engineering, sociotechniek,

keteninnovatie)

soorten innovatie

productiviteit

aandacht

Page 18: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Wat is ‘echte’ innovatie?Alleen radicale

innovatie?99% van de innovatie is

(gelukkig) marginaal

Page 19: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 19

willen we hierover stemmen?

We houden van innovatie

zoals van een illegale immigrant

Page 20: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Innovatie moet er vooral

uitzien als wat we al kennen

Page 21: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Een iets moeilijker innovatief idee

Bijv. om het probleem van de werkloosheid van laaggeschoolden aan te pakken in Noord-Nederland

het traditioneel ‘innovatieve’ voorstel:

een ICT-cluster

Page 22: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Een soort Las Vegas/Torremolinos in Noord-

Nederland

Page 23: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 23

‘moeilijke innovatie’: de ligfiets

Page 24: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 24

gelukkig is 99% van de innovatie marginaal

Page 25: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 25

gelukkig is 99% van de innovatie marginaal

modesysteem ~ ‘marginale differentiatie’

de mode heeft geleid tot een cultuur van continue innovatie in bijna alle sectoren

vergankelijkheid verleiding marginale differentiatie

Gilles Lipovetsky: L’empire de l’éphémère (1987) [= The Empire of Fashion (1994)]

Page 26: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 26

een ‘fuzzy’ benadering van innovatie

0 0.5 1.0

elec

trifi

catie

beper

kte

styl

istis

che

innova

tie

nieuw

auto

model

nieuw

e so

ort a

uto’s

nieuw

auto

conce

pt

inte

rnet

Page 27: Waardentoevoegen 2007 Geleen

100% innovatie is ondenkbaar

Ludwig Wittgenstein

“Als leeuwen konden spreken,

zouden we ze niet begrijpen”

Page 28: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Hoe radicaler en meer omvattend een

innovatie, hoe groter de breuk met het

bestaande waardensysteem

dus hoe groter de onzekerheid en het risico

Page 29: Waardentoevoegen 2007 Geleen

3. Co-evolutionair denken

Page 30: Waardentoevoegen 2007 Geleen

vanuit evolutionair standpunt gaat het bij succes (succesvolle selectie)om de succesvolle ‘fit’ tussen een innovatie en haar selectie-omgeving

survival of the fittest‘overleven van de meest passende’

Page 31: Waardentoevoegen 2007 Geleen

survival of the fittest

variatie: recombinatie (99.999...%) + mutaties (toevallige fouten bij het kopiëren) [Schumpeter: innovaties als ‘Neue Kombinationen’]

selectie: relatieve (dynamische) ‘fit’ ~ omgeving

behoud, replicatie (‘survival’) & soortvorming (‘speciation’ = nieuwe soorten, nieuwe categorieën)

evolutie = afstamming met verandering (Darwin)

Page 32: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Wat bepaalt fitness in een economische omgeving?

WaardeEigenschappen v/e product Cultuur

A V

Page 33: Waardentoevoegen 2007 Geleen

4. Waarde

Page 34: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 34

waarde als ‘fitness’-criterium:Rogers: factoren die de diffusie van een innovatie stimuleren

Relatief voordeel ~ objectief meebare technische aspecten ~ prestaties

Aansluiting bij bestaande waarden ~ subjectieve, niet-technische, culturele aspecten

ook de relatieve waardering van technische aspecten is cultureel

Page 35: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 35

toegevoegde waarde(n) van een product

primaire functie gebruiksgemak, ergonomie, gezonde werkomgeving design = esthetica (smaak, stijl) visuele relatie met waarden (semiotiek) ~ cultuur,

gemeenschap(pen) waarden van een merk kwaliteit van het leven ~ fysiek & psychisch

welbevinden de koper onderscheiden (status, cultureel kapitaal,

individuel & sociale identiteit)

Page 36: Waardentoevoegen 2007 Geleen

4. Sociale constructie van waarde

& soortvorming

Page 37: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 37

( Bruno Latour, 1987)

‘innovator’

sociogram= sociale omgeving

technogram= technischeomgeving

onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren

sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie

oexperimenteren, ‘trial and error’

productieve creativiteit

Page 38: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 38

( Bruno Latour, 1987)

‘innovator’

sociogram= sociale omgeving

technogram= technischeomgeving

onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren

sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie

oexperimenteren, ‘trial and error’

inspelen op veranderingen in de

maatschappij

productieve creativiteit

Page 39: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 39

Page 40: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 40

een mountain bike in Nederland?het gaat ook om het begrijpen van dromen en fantasieën

Page 41: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 41

Een fiets is geen fiets wij concurreren letterlijk met onze hersenen

Page 42: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 42

innovatie tijdens de ‘diffusie’

potentiële gebruikers‘one value fits all’

potentiële gebruikers ~ verschillende waarden

I

II

III

(Bela Gold 1983)

Page 43: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Hoe radicaler en meer omvattend een

innovatie, hoe groter de breuk met het

bestaande waardensysteem

belang van soortvorming

(en dan helpt het om niet alleen te zijn)

Page 44: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 44

evolutie ~ toenemende differentiatie nieuwe soorten

fietsen racefietsen mountain bikes hybrides

mannenpakken vrouwenpakken catsuits

kruideniers supermarkten minimarkten

postorder e-shops e-veilingen

soortvorming

Page 45: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 45

soortvorming & experts

Monet Vlaminck Pollock

romantische school impressionisme fauvisme, expressionisme abstract expressionisme pop art

Page 46: Waardentoevoegen 2007 Geleen

6. Productieve creativiteit:

selectie-omgevingen begrijpen

Page 47: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Productieve creativiteit

De selectie-omgeving begrijpen

hybride selectie

Innovaties worden geselecteerd in een complex

van selectiesystemen, elk met zijn eigen waardensysteem

Page 48: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 48

selectiesystemen & ‘succescriteria’de meeste selectiesystemen zijn hybride

marktselectie: waarden van consumenten ~ cultuur; invloed van experts, peers

hierarchische selectie: organisatie jury’s, wetenschapplijke redacties subsidies

hybride selectie: selectie of waardering door experts die voor

anderen beslissen (~ informatie-assymmetrie); combinatie van selectiesystemen

het systeem begrijpen, de waarden, de selectoren en daartussen strategisch laveren

Page 49: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 49

hybride selectie: waardering via een combinatie van selectie-systemen

ondernemingen interne

hiërarchische selectie

aanbod van innovaties

geclusterde consumenten

(voor-) selectie door distri-buteurs, experts

markt-selectie

beïnvloed door experts, opinieleiders, peers

gediversificeerd waardensysteemexterne

hiërarchische selectie (bijv. subsidies)

vooral belangrijk bij meer radicale innovatie

Page 50: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 50

waardensystemen en selectiesystemen

consu-menten

marktselectiemode-bedrijven

stoffen

marktselectie in de keten

marktselectie

machines

designers

mode-bladen

onafhankel. journalisten

machines

energie

expert- invloed

papier

expert- invloed

peer- beïnvloedi

ng

grond-stoffen peer-

beïnvoeding

scholen

marktselectie

s = hierarchische selectie

s

s

s

vb. mode en modebladen

Page 51: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 51

waardensystemen en selectiesystemen

consu-menten

marktselectiemode-bedrijven

stoffen

marktselectie in de keten

marktselectie

machines

designers

mode-bladen

onafhankel. journalisten

machines

energie

expert- invloed

papier

expert- invloed

peer- beïnvloeding

grond-stoffen peer-

beïnvoeding

scholen

marktselectie

s= hierarchische selectie

s

s

s

vb. mode en modebladen

mode- subculturen

bredere cultuur

Page 52: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Concluderend

Page 53: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 53

‘innovator’

Cultuur

Techniek

onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren

sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie

oexperimenteren, ‘trial and error’

inspelen op veranderingen in de

maatschappij

= selectie goed begrijpen

productieve creativiteit

Page 54: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 54

inspelen op veranderingen in de

maatschappij

= selectie goed begrijpen

‘innovator’

onderhandelen, ‘vertalen’, herdefiniëren

sociale constructie van innovatie ~ co-evolutie

oexperimenteren, ‘trial and error’

productieve creativiteit

Techniek

Cultuur

begrijpen wat selectoren waardevol vinden

niet 1 ecosysteem: verschillende consumentengroepen en andere selectoren hanteren deels verschillende waardensystemen

‘succescriteria’ (= selectiecriteria, waarden) zijn onderdeel van co-evolutie en deels tegenstrijdig tussen de verschillende selectiesystemen laveren en strategisch handelen

hoe radicaler de innovatie, hoe belangrijker de rol van ‘duidende’ experts en opinieleiders

experts, opinieleiders, peers voegen waarde toe en worden daarvoor steeds meer beloond

Page 55: Waardentoevoegen 2007 Geleen

Dany Jacobs 55

Vragen?