Waalwijk Analyse detailhandel 2012

8/11/2019 Waalwijk Analyse detailhandel 2012

1/60

Analyse Detailhandelvisie Waalwijk


2/60

Inhoudsopgave 1

Analyse Detailhandelsvisie Waalwijk Gemeente Waalwijk

Rapportnummer: 204X00389.067113_7

Datum: januari 2012

Contactpersoonopdrachtgever:

Odeke Renders, Douwe Douma

Projectteam BRO: Aiko Mein, Nienke van Gerwen

Trefwoorden: Detailhandelsstructuur, winkelaanbod, consumentenonderzoek, vraaganalyse,trends en ontwikkelingen, plannen en initiatieven, beleid, huidig en toekomstigfunctioneren

Beknopte inhoud: In deze rapportage wordt de uitgangssituatie van de detailhandel in Waalwijkgeschetst. Er is aandacht voor het gevestigde winkelaanbod en de huidigedetailhandelsstructuur, het consumentenonderzoek wat uitgezet is in degemeente Waalwijk, kansen en bedreigingen voor de detailhandel en het huidigen toekomstig functioneren. De analyse vormt input voor de DetailhandelsvisieWaalwijk.


3/60

Inhoudsopgave 2

INHOUDSOPGAVE PAGINA

INHOUDSOPGAVE PAGINA 2

1. INLEIDING 3

2. VERTREKSITUATIE 4

2.1 Aanbodsituatie gemeente Waalwijk 4

2.2 Aanbodsituatie per kern 6 2.3 Detailhandelsconcentraties uitgelicht 7

2.3.1 Kern Waalwijk 31 2.3.2 Kern Sprang-Capelle 39 2.3.3 Kern Waspik 41 2.3.4 Koopzondagen in de gemeente 41

2.4 De Waalwijkse consument 41 2.4.1 Koopstromen in de gemeente 42 2.4.2 Koopmotieven 45 2.4.3 Beoordeling Waalwijk-centrum 46

2.4.4 Gemiste winkels en suggesties voor verbeteringvan de winkelomgeving 47

2.5 Huidig functioneren detailhandel 49 2.6 Sterke en zwakke punten samengevat 50

3. TRENDS, ONTWIKKELINGEN, PLANNEN EN BELEID 52 3.1 Trends en ontwikkelingen 52 3.2 Plannen en initiatieven 56

3.2.1 In de gemeente Waalwijk 56

3.2.2 In de regio 58

3.3 Beleid 59 3.4 Bevolkingsontwikkeling 61 3.5 Distributieve mogelijkheden 62 3.6 Kansen en bedreigingen samengevat 65

BIJLAGEN 67 Bijlage 1: Aanbodgegevens 47 Bijlage 2: Economisch functioneren 52Bijlage 3: Tabellen Consumentenonderzoek 55


4/60


5/60


6/60

Hoofdstuk 2 5

Tabel 2.1: Winkelaanbod gemeente Waalwijk en Nederland

GemeenteWaalwijk

1998

GemeenteWaalwijk

2011

Nederland

2001

Nederland

2011aantal winkels

- waarvan dagelijks 71 29.280 27.424- waarvan niet-dagelijks 258 69.806 75.603m wvo

- waarvan dagelijks 14.931 15.783 4.821.000 5.574.445- waarvan niet-dagelijks 96.118 102.973 15.701.000 22.194.684Aantal m wvo / 1.000

inwoners

- waarvan dagelijks 336 341 299 336- waarvan niet-dagelijks 2.160 2.251 974 1.340

Zeer ruim niet-dagelijks winkelaanbodIn verhouding tot de landelijke gemiddelden beschikken de inwoners van degemeente Waalwijk over een normaal vertegenwoordigd dagelijks winkelaanbod eneen ruim vertegenwoordigd niet-dagelijks winkelaanbod. In de dagelijkse artikelen-sector beschikken zij namelijk gemiddeld over een winkelvloeroppervlak van 341 mtegen 336 m wvo landelijk en in de niet-dagelijkse artikelensector over 2.251 mwvo tegen 1.340 m wvo landelijk. De groei van het winkelaanbod in Waalwijk t.o.v.1998 is zeer beperkt geweest. Landelijk gezien is de groei van het winkelaanbodover de periode 2001 2011 veel groter geweest dan de groei van het winkelaanbodin Waalwijk over de periode 1998 2011 (zie tabel 2.1).

Schaalgrootte winkelsDe gemiddelde omvang van de winkels in de gemeente Waalwijk is ruim ten opzichtevan het landelijke gemiddelde (zie bijlage 1). In de dagelijkse artikelensector is degemiddelde omvang 222 m wvo t.o.v. 202 m wvo landelijk en in de niet-dagelijkseartikelensector 399 m wvo t.o.v. 292 m wvo landelijk. In de niet-dagelijkse artike-lensector is dit met name te danken aan de ruime schaalgrootte in de branchesschoenen en lederwaren, doe-het-zelf en wonen. De schaalgrootte in de overigeniet-dagelijkse branches is normaal van omvang of in veel gevallen zelfs beperkt vanomvang (warenhuis, sport en spel, hobby, media, dier en plant, bruin- en witgoed,

fietsen- en autoaccessoires).

Divers supermarktaanbodMomenteel zijn er 13 supermarkten in de gemeente Waalwijk gevestigd, met eentotaal winkelvloeroppervlak van circa 11.000 m wvo. De kern Waalwijk herbergt 9supermarkten en de kernen Waspik en Sprang-Capelle ieder 2. Het supermarktaan-bod maakt circa 70% uit van de verkoopruimte in de dagelijkse artikelensector. Ditis een normaal aandeel (landelijk gemiddeld 69%), maar de gemiddelde super-marktomvang is met circa 848 m wvo enigszins beperkt (landelijk gemiddeld877 m wvo). Opvallend is dat de consument in de gemeente Waalwijk beschikt overeen zeer breed pallet aan supermarkten, zowel qua formules als qua marktsegmen-


7/60

Hoofdstuk 2 6

tatie. Het supermarktaanbod per 1.000 inwoners is met 241 m wvo redelijk ruim(landelijk gemiddeld 228 m wvo).

Leegstand met name in het centrum grootIn de gemeente Waalwijk staan circa 39 panden leeg met een winkeloppervlak vancirca 8.500 m wvo. De leegstand is voor een belangrijk deel geconcentreerd in hetcentrum van Waalwijk (31 panden, 6.620 m wvo). De overige leegstand ligt ver-spreid over de kernen Waalwijk en Sprang-Capelle. In Waspik staan geen pandenleeg.

2.2 Aanbodsituatie per kern

In bijlage 1 is een tabel opgenomen met het winkelaanbod naar branche in de af-

zonderlijke kernen vergeleken met plaatsen van vergelijkbare omvang 2. De conclu-sies uit de tabel worden in deze paragraaf samengevat.

Kern Waalwijk zeer ruim niet dagelijks winkelaanbodIn de kern Waalwijk is circa 104.500 m wvo aanwezig, verspreid over 258verkooppunten. Hiervan bevindt zich circa 11.500 m wvo in de dagelijkse en circa93.000 m wvo in de niet-dagelijkse artikelensector. Het dagelijks aanbod is tenopzichte van referentiekernen op niveau, het niet-dagelijks aanbod is in omvang tenopzichte van referenties bijna twee keer zo groot. Dit heeft Waalwijk voor eenbelangrijk deel te danken aan het ruime aanbod aan woonwinkels op Zanddonk enhet ruime aanbod aan modische winkels in Waalwijk-centrum. Enkel de brancheswarenhuis, antiek en kunst, sport en spel en doe-het-zelf blijven enigszins achter inomvang.

Kern Sprang-Capelle beperkt winkelaanbodDe kern Sprang-Capelle beschikt over ruim 8.700 m wvo en 48 winkels, waarvancirca 2.500 m wvo aan dagelijkse artikelen en circa 6.200 m wvo aan niet-dagelijkse artikelen. Zowel in de dagelijkse als in de niet-dagelijkse artikelensectorblijft het winkelaanbod in omvang sterk achter ten opzichte van landelijke gemiddel-den (dagelijks 2.545 t.o.v. 3.722 m wvo landelijk en niet-dagelijks 6.217 t.o.v.12.729 m wvo landelijk). Uitzondering hierop vormen de ruim aanwezige branches

schoenen- en lederwaren, antiek en kunst, sport en spel en hobby. Belangrijkeverklaring voor het beperkt aanbod ten opzichte referenties is, dat veel koopkrachtafvloeit naar de dichtbij gelegen kern Kaatsheuvel.

Kern Waspik dagelijks winkelaanbod op niveauIn de kern Waspik is 5.500 m wvo aanwezig, verspreid over 23 winkels, circa 1.800m in de dagelijkse artikelensector en circa 3.700 m wvo in de niet-dagelijkseartikelensector. Terwijl het dagelijks winkelaanbod redelijk ruim en compleet is, blijfthet niet-dagelijks winkelaanbod circa 2.200 m wvo achter bij referenties.

2 Gewogen naar het aantal inwoners in de betreffende kern.


8/60

Hoofdstuk 2 7

2.3 Detailhandelsconcentraties uitgelicht

De detailhandelsstructuur van de gemeente Waalwijk bestaat uit het hoofdwinkel-

centrum Waalwijk-centrum, de woonboulevard (Zanddonk), de dorpscentra vanSprang-Capelle en Waspik en diverse buurtwinkelcentra en verspreide supermarktenover de gemeente. Het centrum en de Meubelboulevard nemen binnen de structuureen zeer dominante positie in.

Het recreatieve winkelaanbod in het centrum van Waalwijk heeft een bovenlokaleaantrekkingskracht. De Woonboulevard heeft vanwege het gevestigde aanbod (o.a.Piet Klerkx) een bovenregionale uitstraling. De dorpscentra van Sprang-Capelle enWaspik zijn van beperkte omvang, lokaal verzorgend en met name gericht op dedagelijkse artikelensector. In figuur 2.1 is de detailhandelsstructuur van de gemeen-te Waalwijk in beeld gebracht en in tabel 2.2 is het detailhandelsaanbod per winkel-

gebied weergegeven.

Figuur 2.1: Detailhandelsstructuur gemeente Waalwijk


9/60


10/60

31

2.3.1 Kern Waalwijk

Winkelstructuur kern Waalwijk

De kern Waalwijk kent een winkelstructuur waarin het centrum en de Meubelboule-vard een zeer centrale rol spelen. Het centrum beschikt zowel over een uitgebreiddagelijks winkelaanbod als recreatief winkelaanbod. Met uitzondering van hetcentrum zijn er in de kern Waalwijk geen concentraties van supermarkten aanwezig.Het dagelijks winkelaanbod op buurt- en wijkniveau is versnipperd en per locatierelatief beperkt. Er zijn twee buurtwinkelcentra aanwezig met beide een super-marktvestiging (Bloemenoordplein en Doctor Kuyperlaan). De overige supermarktenzijn veelal solitair gelegen. Hieronder worden de winkelconcentratiegebiedenafzonderlijk behandeld.

Centrum Waalwijk

Waalwijk-centrum beschikt over een breed winkelaanbod, met een lichte nadruk ophet midden- en lagere segment. In het hogere, specialistische segment zijn erslechts enkele bijzondere zaken aanwezig (zoals Van Dijk Modehuis). Het centrumoefent een sterke aantrekkingskracht uit op de eigen inwoners en vervult daarnaastin bepaalde mate ook een functie voor inwoners van omliggende gemeenten alsAalburg, Heusden en Loon op Zand. In totaliteit zijn er 24 dagelijkse winkels(5.383 m wvo) en 147 niet-dagelijkse winkels (27.989 m wvo) aanwezig.Ongeveer 35% van het aantal winkelvestigingen is in overdekt winkelcentrum De Elsgevestigd. Ten opzichte van centrumgebieden in kernen met 30.000 tot 50.000inwoners is het winkelaanbod in het centrum van Waalwijk ruim (zie bijlage 1).Met name het aanbod in de recreatieve branches, persoonlijke verzorging, sport enspel, media en wonen is ruim aanwezig.

Relatief veel leegstandDe leegstand bedraagt circa 31 panden (6.620 m wvo). Ten opzichte van referen-tieplaatsen is de leegstand in het centrum van Waalwijk hoog. In het centrum vanWaalwijk staat circa 15% van het totaal aantal winkelpanden leeg en in referentie-centra circa 11%.

Vergelijking aanbod 2007 2011In bijlage 1 is het huidige winkelaanbod in het centrum van Waalwijk afgezet tegen

het winkelaanbod in het centrum van Waalwijk in 2007. In de dagelijkse artikelen-sector is het aanbod tussen 2007 2011 ongeveer gelijk gebleven. Het aanbod in debranche levensmiddelen is enigszins afgenomen en het aanbod in de branchepersoonlijke verzorging is enigszins toegenomen.


11/60

32

In zn totaliteit is het aanbod in de niet-dagelijkse artikelensector met circa 4 winkelsen 2.000 m wvo gedaald dankzij het afnemende aanbod in de branches kleding enmode, schoenen en lederwaren, bruin- en witgoed en wonen. De afname van het

woonaanbod kan deels verklaard worden door de clustering van dit aanbod op deWoonboulevard. Het aanbod aan juwelier en optiek, huishoudelijke en luxe artikelen,sport en spel, media, fietsen en autoaccessoires en doe-het-zelf is ten opzichte van2007 wat toegenomen. Opvallend en zorgwekkend is, dat de leegstand sinds 2007 isverdubbeld van 15 naar 31 panden.

Benchmark centrum WaalwijkIn tabel 2.3 is het winkelaanbod in het centrum van Waalwijk afgezet tegen een aan-tal centrumgebieden in de omgeving met een min of meer vergelijkbare of iets gro-tere verzorgingspositie. Uit de analyses vallen de volgende conclusies te trekken: Enkel het centrum van Etten-Leur beschikt over minder winkels, de overige

centrumgebieden zijn in aantal winkels groter dan Waalwijk. In omvang van het winkelvloeroppervlak is het centrum van Waalwijk vergelijk-

baar met de centra van Etten-Leur en Gorinchem. Het aanbod op het gebied van dagelijkse artikelen en vrije tijd is in het centrum

van Waalwijk normaal vertegenwoordigd. De schaal van de winkels in mode & luxe is in Waalwijk-centrum enigszins

beperkt ten opzichte van de centrumgebieden in de benchmark. Uit de benchmark blijkt dat de centra vergelijkbaar met Waalwijk over het

algemeen te kampen hebben met een hoog leegstandscijfer. In de centra vanUden, Oss en Gorinchem is de leegstand in aantal winkels groter, in Etten-Leuren Oosterhout (beide nieuwe centra) kleiner.

De parkeertarieven in het centrum van Waalwijk zijn afgezet tegen de parkeer-tarieven in de centra uit de benchmark. Ten opzichte van de referentiecentraheeft Waalwijk met een gemiddeld uurtarief tussen de 1,00 1,40 een heelgemiddeld parkeeruurtarief. In het centrum van Etten-Leur is het parkeeruur-tarief gemiddeld genomen 1,30, in het centrum van Oosterhout 1,80, in hetcentrum van Oss 1,30, in het centrum van Uden 0,80 en in het centrum vanGorinchem 1,40.


12/60

33

Tabel 2.3: Benchmark centrumgebieden

Figuur 2.2: Structuurkaart centrum Waalwijk

Inwonertal kern 31.300 40.300 48.000 57.700 34.500 33.500CentrumWaalwijk

CentrumEtten-Leur

CentrumOosterhout

CentrumOss

CentrumUden

CentrumGorinchem

a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvoDagelijks 24 5.383 30 5.890 35 6.413 38 7.227 31 6.133 23 2.926Mode & Luxe 95 18.591 83 19.670 131 24.879 118 25.143 102 27.324 98 22.326Vrije Tijd 19 2.906 14 2.626 23 3.044 22 3.645 23 6.808 25 2.357In/Om Huis 28 5.997 25 7.035 39 8.052 46 8.518 30 17.615 39 5.716Detailh. Overig 5 495 3 138 13 1.584 12 974 10 1.773 12 1.665Totaal 171 33.372 155 35.359 241 43.972 236 45.507 196 59.653 197 34.990Leegstand 31 6.620 15 2.484 23 3.563 44 5.330 39 7.694 50 5.929


13/60

34

Ruimtelijk-functionele structuurIn figuur 2.2 is de winkelstructuur van Waalwijk-centrum weergegeven. Het winkel-aanbod in het centrum is grotendeels geconcentreerd in de Stationsstraat, de Gro-

testraat en winkelcentrum De Els. Winkelcentrum De Els is een planmatigontwikkeld, overdekt winkelgebied wat zich tussen de Grotestraat en de Stations-straat bevindt en beide straten met elkaar verbindt. De Grotestraat en de Stations-straat staan ook met elkaar in verbinding via de Markt. De Markt vormt de centraleontmoetingsplek in het centrum met diverse horecagelegenheden en terrassen enkan hiermee getypeerd worden als een sterk, centraal horecaplein.

Passantenstromen in het centrumHoewel er feitelijk sprake is van een centraal winkelcircuit en een compact winkel-rondje (Stationsstraat De Els Grotestraat), wordt dit winkelrondje door veelconsumenten niet gelopen. Uit de passantentellingen die in oktober 2009 door Loca-

tus zijn uitgevoerd 3 blijkt dat het totaal aantal passanten op een zaterdag in hetnoordelijke deel van de Stationsstraat (tot aan de Bernhardstraat) en De Elsaanzienlijk hoger ligt (tussen 10.000 16.000 passanten) dan in de Grotestraat (ophet drukste punt 5.000 6.000 passanten). Hiermee vormt de Grotestraat middeneen zwak gedeelte in het fysiek aanwezige winkelcircuit. Dit is af te lezen uit onder-staande figuur. Op basis van de passantencijfers kan er gesteld worden dat enkelhet noordelijke deel van de Stationsstraat en De Els te typeren zijn alsA1-winkelgebied.

TrekkerbeeldDe trekkers in het centrum van Waalwijk zijn enkele goede lokale modezaken zoalsVan Dijk Modehuis (circa 1.270 m wvo), Veraa (756 m wvo) en landelijke formuleszoals Hema (1.036 m wvo) en C&A (863 m wvo). In de dagelijkse artikelensectorzijn de trekkers de supermarkten Albert Heijn (1.482 m wvo) en Jumbo(876 m wvo) die aan de achterzijde van winkelcentrum De Els gelegen zijn.Aldi (416 m wvo) is in winkelcentrum De Els gevestigd. Jumbo en Aldi hebben voorhedendaagse maatstaven een beperkt oppervlak.

Inrichting openbare ruimte en parkeerlocatiesDe inrichting van de openbare ruimte van Waalwijk-centrum is over het algemeenfraai vanwege de nette uitstraling en de aanwezigheid van diverse mooie gevels en

de bijzondere architectuur van enkele panden. De belangrijkste parkeerlocaties inhet centrum zijn gelegen aan de achterzijde van De Els, op het Unnaplein en nabijhet gemeentehuis aan de Taxandriaweg. De eerstgenoemde parkeerlocatie (De Els)vormt de grootste en belangrijkste voor het centrum. Vanwege de rommelige engedateerde uitstraling vormt dit een zeer onaantrekkelijke entree tot het centrum.Ook vanuit de Taxandriaweg en in mindere mate het Unnaplein is de toegang naarhet centrum weinig aantrekkelijk en uitnodigend.

3 Zie bijlage 1.


14/60


15/60

36

Winkelcentrum De ElsWinkelcentrum De Els heeft een belangrijke functie en positie binnen het centrumvanwege de centrale positie in het winkelcircuit, het gevestigde aanbod en de aan-

wezigheid van de belangrijkste parkeerlocaties voor het centrum aan de achterzijde.Winkelcentrum De Els heeft een zeer gedateerde uitstraling. De entrees zijn weiniguitnodigend, de overkapping is verouderd en vies, het centrale plein in het centrumis rommelig en het achtergedeelte (bij Aldi) is ronduit lelijk. Wel heeft het deel vanDe Els wat onderdeel uitmaakt van het centrale winkelcircuit een zekere gezelligheidvanwege de smalle paden, de kleine, meest open units, de aanwezigheid van dag-horeca en het vrijwel ontbreken van leegstand. Een ander sterk punt is de aanwe-zigheid van een vershof in de passage naar het parkeerterrein en de vestigingen vanAlbert Heijn en Jumbo op het achtergelegen parkeerterrein. Door het vertrek van deslager is de vershof wel minder compleet en aantrekkelijk.

De GrotestraatHet voetgangersdeel van de Grotestraat Oost heeft een goede aansluiting op deStationsstraat vanwege een sterke bewinkeling (Esprit, House of Shoes) en deaanwezige horeca op de kop van de Markt / Raadhuisplein. Meer richting het oosten,buiten het voetgangersgedeelte, zijn nog maar beperkt winkels aanwezig en staandiverse panden leeg. Het midden van de Grotestraat (vanaf het Raadhuisplein tot deingang van De Els) vormt onderdeel van het centrale winkelcircuit. Opvallend is dathet hier relatief rustig op straat is en dat er diverse panden leeg staan. Een mogelij-ke verklaring hiervoor is, dat er met uitzondering van Veraa en Clous in dit deel vande straat ook geen aansprekende trekkers aanwezig zijn. De Grotestraat West kangetypeerd worden als een aanloopgebied. Hier zijn enkele sterke speciaalzaken aan-wezig, er zijn relatief veel dienstverlenende bedrijven gevestigd en er staan diversepanden leeg. De blinde wand van C&A draagt in negatieve zin bij aan het winkel-klimaat.

Horeca-aanbod centrum WaalwijkIn het centrum van Waalwijk zijn 38 horecazaken aanwezig. Hieronder bevinden zicho.a. 15 (caf)restaurants, 7 cafs, 5 lunchrooms, 4 grillrooms/shoarma en 1 ijssalon.Buiten het concentratiegebied van horeca aan de Markt zijn er diverse horecazakenverspreid gelegen aan de Stationsstraat en de Grotestraat. In De Els beperkt hethoreca-aanbod zich tot 2 lunchrooms. De cafs en restaurants liggen zeer verspreid

over het centrum, de caf-restaurants zijn met name op de Markt geconcentreerd enhet grillroom/shoarma aanbod bevindt zich met name in het zuidelijke gedeelte vande Stationsstraat.

Woonboulevard Waalwijk (Zanddonk)De woonboulevard Waalwijk wordt gekenmerkt door een branchering die volledigbinnen de branche wonen valt (15 winkels, 48.833 m wvo). Een tweetal bouw-markten (Gamma en Karwei) en een Boerenbond bevinden zich in de nabijheid. PietKlerkx (meubelwereld, keukenwereld en slaapwereld) is de krachtigste speler opdeze woonboulevard en heeft een bovenregionale trekkracht.


16/60

37

De meeste winkels richten zich met name op het midden of lagere segment.De winkels zijn slechts beperkt geclusterd, het geheel vormt geen eenheid. PietKlerkx slaapwereld, Bruynzeel Keukens en Goossens Wonen & Slapen bevinden zich

aan de overzijde van de weg en de entrees van de winkels liggen enigszins verspreid(bijvoorbeeld de entree van Woonexpress in relatie tot de andere winkels).De winkels zijn veelal naar binnen gekeerd en de gevels zijn gedateerd, waardoor dewoonboulevard geen moderne, eigentijdse uitstraling heeft.

Benchmark t.o.v. woonboulevards in de omgevingNa de woonboulevards in Breda en Eindhoven (Ekkersrijt) beschikt de woonboule-vard in Waalwijk over het grootste aanbod aan woonwinkels in de omgeving.Opvallend is dat Zanddonk in de regio de enige woonboulevard is waar enkelwoonwinkels gevestigd zijn. Veel voorkomende branches op de overige woon-boulevards zijn de branches doe-het-zelf en bruin- en witgoed. Doe-het-zelf aanbod

is in Waalwijk net buiten de woonboulevard gevestigd. De concurrentie met dewoonboulevards in Eindhoven en s-Hertogenbosch zal nog gaan toenemen omdathier waarschijnlijk bruin- en witgoed aan het aanbod wordt toegevoegd.

Tabel 2.4: Brancheverdeling woonboulevards naar winkelvloeroppervlak

M e u

b e l b o u

l e v a r d

Z a n

d d o n

k

B o s s c

h e

B o u

l e -

v a r d

E k k e r s r i

j t

L e y p a r

k T i l b u r g

V o s s e n b e r g -

O o s

t

T i l b u r g

W o o n

b o u l e v a r

d

B r e

d a

W o o n

b o u l e v a r

d

O o s

t e r h o u

t

W o o n

b o u l e v a r

d

U d e n

W o o n

b o u l e v a r

d

O s s

Totaal wvo 38.312 34.732 48.372 20.523 24.712 78.377 17.098 39.510 28.197Schoenen &Lederwaren

- - - - - - - - -

Huishoudelijke &luxe artikelen

- - - - - 1% - - -

Sport & Spel - - - 1% - - - - -Plant & Dier - 1% - - - 13% - 5% 7%Bruin & Witgoed - - 1% 3% - 7% 12% 1% -Auto & Fiets - - - 4% - 1% - 1% -Doe-Het-Zelf - 18% 15% 10% 76% - 10% 22% 12%

Wonen 100% 78% 84% 83% 22% 78% 78% 63% 81%DetailhandelOverig

- 3% - - 2% - - 8% -

Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100%


17/60

38

Doctor Kuyperlaan (Laageinde)Het buurtwinkelcentrum aan de Doctor Kuyperlaan beschikt over 1.083 m wvo in dedagelijkse artikelensector (Lidl 820 m wvo, bakker, slager, drogist en apotheek) en

51 m wvo in de niet-dagelijkse artikelensector (bloemist). Hoewel het centrumcompact van opzet is, is de ruimtelijke relatie tussen de ingang van de supermarkten de speciaalzaken niet optimaal. Het centrum heeft een enigszins gedateerde uit-straling.

BloemenoordBuurtwinkelcentrum Bloemenoord (3 winkels, 1.126 m wvo dagelijks en 5 winkels,325 m wvo niet-dagelijks) bestaat uit een winkelstrip met op de kop een nieuwappartementencomplex waar C1000 (1.025 m wvo) in de plint gevestigd is.In de winkelstrip zijn onder meer een bakker, drogist, bloemist, 2 kledingzaken eneen parket-laminaat zaak aanwezig. Aan de voorzijde van de winkelstrip en aan dezijkant van het pand van C1000 is voldoende parkeergelegenheid aanwezig.

Het centrum heeft na de recente renovatie een nette uitstraling gekregen.

Overige detailhandelsconcentraties Aan de Burgemeester Verwielstraat bevindt zich een Nettorama (1.250 m wvo),

een Gall en Gall en een woninginrichtingszaak. In feite gaat het hiermee om eensolitaire supermarkt. De Nettorama ligt met de rug naar de historische as(Westeinde) en de parkeermogelijkheden bevinden zich op een binnenterreinwaar ook de entree van de supermarkt aan gelegen is. De externe presentatievan de zaak is matig.

Aan de Grotestraat is een Em-T (1.250) met bijbehorende slijterij gevestigd.Het aantal parkeerplaatsen bij de supermarkt is beperkt. Op de locatie is sprake

van ruimtegebrek en een verkeersonveilige situatie.


18/60

39

Aan de Mozartlaan zit een kleinschalige Plussupermarkt van 374 m wvo.De parkeermogelijkheden bevinden zich aan de achterzijde van de supermarkt,terwijl de entree van de supermarkt aan de weg gelegen is.

Langs de Sint Antoniusstraat zijn verspreid enkele winkels gevestigd waaronderTurkse supermarkt Emin (380 m wvo), een bloemist, een tabaks- en gemaks-zaak, een computerwinkel en een winkel in sportprijzen.

Aan de Monseigneur Zwijsenstraat en het Oranjeplein zijn nog enkele winkelsaanwezig. Het betreft een speelgoedwinkel, een kledingzaak, een groenteman,een bloemist en een electrozaak. Met name de groenteman (Oremans) trektvanwege de kwaliteit en het specialisme consumenten uit de hele kern.

Verspreide bewinkelingBuiten de detailhandelconcentratiegebieden is er in de kern Waalwijk in diversestraten nogal wat verspreide bewinkeling aanwezig. Het gaat onder andere om het

oostelijke deel van de Grotestraat, het Laageinde, de Loeffstraat, Sint Antoniusstraaten Pastoor Kuyperstraat.

2.3.2 Kern Sprang-Capelle

Centrum VrijhoeveCentrum Vrijhoeve beschikt over een redelijk compleet dagelijks winkelaanbod. Intotaal zijn er 8 winkels in de dagelijkse artikelenbranche aanwezig (1.274 m wvo)en 6 winkels in de niet-dagelijkse artikelenbranche (448 m wvo). In het centrumvormt Plus met 825 m wvo de trekker, aangevuld met een divers aanbod aanversspeciaalzaken (groenteboer, slager, bakker, kaaswinkel / delicatessenzaak,slijter) en onder andere een apotheek, drogisterij, een bloemist, enkele kledingzakenen een opticien. Naar de moderne maatstaven heeft de supermarkt een beperkteomvang.


19/60

40

De winkels bevinden zich rondom het Raadhuisplein. Doordat het plein onderbrokenwordt door de Raadhuisstraat is er eigenlijk sprake van 2 afzonderlijke pleinen enblijft de interactie tussen beide pleinen beperkt. Vanwege de parkeervoorzieningenop het plein en de gedateerde bebouwing heeft het Raadhuisplein een weinig sfeer-volle uitstraling. Ook het leegstaande gemeentehuis draagt niet in positieve zin bijaan de uitstraling van het plein. De aanwezigheid van bomen en bloembakkenvormen hier een positieve uitzondering op. Op het Raadhuisplein geldt een blauwezone. Aan de achterzijde van de Plus kan gratis geparkeerd worden.

Van der DuinstraatAan de Van der Duinstraat is een Em-T van moderne omvang (1.100 m wvo) eneen Em-T slijterij gevestigd. De ingang van de supermarkt is vanaf de straat aan derechterzijde van het gebouw gelegen. Zowel aan de rechterzijde als aan de achter-zijde van de supermarkt zijn ruime parkeermogelijkheden.

KerkstraatVerspreid langs het historische lint, de Kerkstraat, zijn diverse winkels aanwezig(8 winkels, 979 m wvo). Met uitzondering van de gevestigde bakker bevinden allewinkels zich in de niet-dagelijkse artikelensector (7 winkels), waaronder een speel-goedzaak, kledingwinkel, lingeriezaak en diverse winkels in de woonbranche. Overhet algemeen zijn het kleinere, zelfstandige winkels die er gevestigd zijn met eengroter bereik dan het dorp alleen. In de loop der jaren zijn er veel dagelijkse winkelsuit de Kerkstraat vertrokken. Er staan 3 panden leeg met een totaal winkelvloer-oppervlak van circa 700 m 4.

4 Het betreft de adressen Kerkstraat 92, 113, 133 (Locatus, peildatum juli 2011). n van de leegstaande pandenwordt binnenkort ingevuld met een paardensportzaak.


20/60

41

2.3.3 Kern Waspik

Centrum Waspik

Het centrum van Waspik bestaat uit 9 winkels in de dagelijkse artikelensector(1.732 m wvo) en 7 winkels in de niet-dagelijkse artikelensector (2.070 m wvo).Hieronder bevinden zich o.a. 2 supermarkten, 2 slagerijen, bakker, groenteboer,2 slijterijen, drogisterij, bloemist, speelgoedzaak, kledingzaak en enkele winkels inde woonbranche. Hiermee beschikt Waspik over een volledig boodschappenaanbod.De diverse winkels bevinden zich grotendeels verspreid langs de Kerkstraat en in deomgeving van het Dorpsplein. De beide supermarkten Plus (760 m wvo) en Aldi(470 m wvo) vullen elkaar qua marktsegment, waarop men zich richt, goed aan.De Aldi is centraal aan het Dorpsplein gevestigd in een voormalige winkelstrip.De Plus is solitair gelegen aan de Kerkstraat, enigszins afzijdig van het Dorpsplein.Deze zaak kent op haar eigen terrein ruime parkeermogelijkheden.

2.3.4 Koopzondagen in de gemeente

In de diverse winkelgebieden van de gemeente Waalwijk worden er jaarlijks tussende circa 6 tot 12 koopzondagen georganiseerd. Het aantal koopzondagen lijkt tevoldoen aan de wens en de verwachtingen van de consument.

2.4 De Waalwijkse consument

In juli en augustus 2011 heeft een telefonisch onderzoek plaatsgevonden onder deinwoners van de gemeente Waalwijk. De respondenten zijn geselecteerd middels eena-selecte steekproef uit het telefoonboek. In totaal hebben 625 huishoudens mede-werking verleend.

De verdeling van het aantal enqutes naar kern was: Waalwijk (incl. Landgoed Driessen) 325 Sprang-Capelle 200 Waspik 100


21/60

42

Representatieve steekproefDe steekproef is representatief voor de Waalwijkse bevolking 5. In de bijlage is eenoverzicht opgenomen van de respondenten naar leeftijdscategorie en huishoudens-

samenstelling, afgezet tegen de werkelijke samenstelling van de Waalwijkse bevol-king. De verschillen zijn klein. Enkel het aantal 2-persoonshuishoudens is wat ruimervertegenwoordigd in tegenstelling tot het aantal alleenstaanden en de jongere leef-tijdsgroepen (t/m 35 jaar) zijn wat minder ruim vertegenwoordigd dan de oudereleeftijdsgroepen (56+).

2.4.1 Koopstromen in de gemeente

In tabel 2.5 zijn de koopstromen voor de dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen-sector weergegeven voor de gemeente Waalwijk als geheel, terwijl in de bijlagemeer uitgebreide tabellen zijn opgenomen met daarin de koopstroomgegevens voor

de afzonderlijke kernen (ook voor 2007 6).

Dagelijkse artikelensector De totale koopkrachtbinding in de gemeente Waalwijk in de dagelijkse artikelen-

sector bedraagt 80,4%. Dit is iets lager dan in 2007 gemeten werd (84%). De koopkrachtbinding aan het eigen aanbod ligt in de kern Waalwijk iets lager

dan in 2007, in Waspik iets hoger en in Sprang-Capelle op hetzelfde niveau.Wel is er vanuit beide laatste kernen minder koopkrachtafvloeiing (als %) naarde kern Waalwijk dan voorheen.

Binnen de kern Waalwijk zijn de verhoudingen tussen de verschillende op bood-schappen doen gerichte winkelclusters nauwelijks veranderd. Het centrum blijftmet 31% de belangrijkste lokale aankoopplaats, gevolgd door de Nettorama.Deze aankoopplaatsen trekken ook koopkracht uit de beide andere kernen, deoverige boodschappencentra niet of nauwelijks.

Ongeveer 36% van de koopkracht aan dagelijkse artikelen van de inwoners vanSprang-Capelle gaat naar Kaatsheuvel, maar ook vanuit de kernen Waalwijk enWaspik vloeit hier nog respectievelijk circa 11% naar toe. Met name vanuit hetzuiden van de kern Waalwijk (o.a. Meerdijk) vloeit enigszins koopkracht af naarKaatsheuvel vanwege het beperkte boodschappenaanbod aldaar. Kaatsheuvel isvoor de consument vooral aantrekkelijk vanwege het gratis parkeren.

Niet-dagelijkse artikelensector In de niet-dagelijkse artikelensector bedraagt de gemeentelijke koopkracht-

binding circa 68%, een aanzienlijke achteruitgang ten opzichte van 2007 (75%).Deze achteruitgang doet zich voor in alle branchegroepen, maar is het sterkst bijkleding en schoenen, hobby en vrije tijd, huishoudelijke artikelen en bruin- enwitgoed (electro). Vooral de meer op recreatief winkelen gerichte branches lateneen afname zien. Deze branches zijn met name in Waalwijk-centrum geconcen-treerd.

5 Resultaat Chi-kwadraat toets voor leeftijdsopbouw Waalwijkse bevolking en gezinssamenstelling en deelnemersenqute.6 In het Koopstromenonderzoek Midden-Brabant (2007) zijn de tot nu toe meest recente koopstroomgegevens geme-ten.


22/60

43

Het grootste deel van de bestedingen aan niet-dagelijkse artikelen vindt plaats inhet centrum van Waalwijk (bijna 40%) en daarnaast op Zanddonk (circa 20%).Ten opzichte van 2007 heeft het centrum aanzienlijk ingeleverd (toen 55%),

terwijl de positie van Zanddonk is versterkt (toen circa 8%). De daling van de koopkrachtbinding aan het centrum geldt voor alle branche-groepen, maar is het sterkst in de artikelgroepen bruin- en witgoed, doe-het-zelf,tuin en wonen. Bestedingen op het gebied van wonen en doe-het-zelf worden numeer op Zanddonk gedaan.

Kaatsheuvel trekt ook in de meer op recreatief winkelen gerichte koopkrachtvanuit de kern Waalwijk, evenals het centrum van Sprang-Capelle. Hier is heteffect van de nieuwbouw in Landgoed Driessen merkbaar.

Het centrum van Waalwijk verliest verder ook marktaandeel aan de groteresteden in de omgeving, met name aan s-Hertogenbosch, Tilburg, Breda enOosterhout. Ten opzichte van 2007 is de afvloeiing naar Tilburg en Breda

gestegen (huidige afvloeiing circa 3,5%), de afvloeiing naar s-Hertogenbosch isongeveer gelijk gebleven (circa 7%). De inwoners van de kern Waalwijk zijn veel minder op het centrum georinteerd

dan in 2007 (43% tegen 62%) en veel meer op Zanddonk (24% tegen 8%). Debinding aan het eigen aanbod bedraagt in de kern Waalwijk nu circa 73%, eenteruggang van circa 6% ten opzichte van de vorige peiling.

Ook in Sprang-Capelle is de binding aan het eigen aanbod teruggelopen (vancirca 12% naar circa 9%). Waalwijk-centrum trekt nu 7% minder dan in 2007en de Woonboulevard 5% meer.

Waspik laat hetzelfde beeld zien: een geringere afvloeiing naar Waalwijk-centrum, maar een grotere naar de Woonboulevard. De binding aan het eigenaanbod heeft zich in deze kern op circa 11% kunnen handhaven. Er vloeit welaanzienlijk minder koopkracht af naar Sprang-Capelle. Circa 11% van de koop-kracht vloeit af naar Oosterhout.

Samenvattend kan gesteld worden dat: de Woonboulevard haar positie als lokaal koopcentrum aanzienlijk heeft

versterkt. het centrum van Waalwijk veel heeft ingeleverd.

Mogelijk is dit deels te verklaren door de brancheverbreding die in sommige winkels

op Zanddonk heeft plaatsgevonden (bouwmarkten, woonwarenhuizen). Per saldovloeit er nu vooral in de sector niet-dagelijkse artikelen meer koopkracht uit de ge-meente af naar allerlei omringende kernen dan in 2007 gemeten werd.


23/60

44

Tabel 2.5 koopkrachtbinding en afvloeiing gemeente Waalwijk 2011, dagelijkse en

niet-dagelijkse artikelensector (%)

Centrum Dagelijks Niet-dagelijksCentrum Waalwijk 23,6 39,1Bloemenoordplein (C1000) 5,4 0,3Burg. Verwielstraat (Nettorama) 14,5 0,4Dr. Kuyperlaan (Lidl) 5,2 0,2Grotestraat (Em-T) 9,2 1,1Mozartlaan (Plus) 2,1 -Zanddonk (Woonboulevard e.o.) - 19,9Overig kern Waalwijk 1,7 2,1Totaal kern waalwijk 61,7 63,1Sprang-Capelle Centrum 6,9 3,2Sprang-Capelle Overig 5,4 0,1Totaal Sprang-Capelle 12,3 3,3Waspik 6,4 1,5Totaal gemeente Waalwijk 80,4 67,9Gem. Loon op zand 16,2 8,2Gem. Heusden (Drunen) 1,4 1,4Gem. Dongen 0,7 0,6Gem. Oosterhout - 2,3Gem. s-Hertogenbosch - 7,2Gem. Tilburg - 3,5Gem. Breda - 3,4Overig Nederland 1,3 5,5Totaal 100 100

Niet-winkelaankopenBovengenoemde koopstroomgegevens hebben betrekking op de detailhandels-bestedingen bij fysieke winkels. In de enqute is per artikelgroep ook gevraagd naarde niet-winkelaankopen. Het totale percentage wat via internet gekocht wordt be-draagt 3,6%. In 2007 was dit nog maar 0,5%. De uitslag bevestigt de algemenetrend dat internet inmiddels een belangrijke rol als verkoopkanaal speelt in enkelebranches.


24/60

45

Tabel: 2.6 Niet-winkelaankopen naar branchegroep Branchegroep Internet

(aankoop nieuwe artikelen)Overig*

Levensmiddelen 0,0 0,1Persoonlijke verzorging 0,1 0,0Kleding en schoeisel 1,5 1,2Media 16,9 7,3Hobby en vrij tijd 7,7 1,8Huishoudelijke en luxe art. 1,0 0,6Bruin- en witgoed 8,2 1,4Dhz- en tuinartikelen 0,5 0,5Woninginrichting 1,4 0,6Totaal 3,6 1,5

* bedrijfswinkel, bezorging aan deur, boerderijwinkel etc., fabrieksverkoop/ groothandel, 2 e hands, am-bulante handel, benzineverkooppunten, postorder.

2.4.2 Koopmotieven

In totaal zegt maar liefst 19% van de respondenten gemiddeld het meest aandagelijkse artikelen te besteden in Kaatsheuvel. Dat is meer dan in Waalwijk-centrum (18%)! De verschillende respondenten is gevraagd waarom zij een bepaaldwinkelcentrum het meest bezoeken om boodschappen te doen. Dit geeft inzicht in de

pullfactoren van een aankoopplaats.

Tabel 2.7 Motieven waarom men het meest besteedt in Waalwijk-centrum of Kaatsheuvel cen-trum, sectoren dagelijkse en niet-dagelijkse artikelen

Dagelijkse artikelen Niet-dagelijkse artikelenWaalwijkcentrum

Kaatsheuvelcentrum

WaalwijkCentrum

Kaatsheuvelcentrum

Lage prijzen 13% 9% 7% 2%Goede keuzemogelijkheden 42% 31% 45% 51%Goede kwaliteit artikelen 30% 13% 18% 15%Veel winkels bij elkaar 32% 18% 31% 40%Dichtbij 53% 28% 59% 25%Gewoonte 7% 9% 14% 15%Goed bereikbaar 26% 35% 30% 47%

Makkelijk parkeren 6% 44% 7% 42%

Goedkoop parkeren 0% 41% 1% 53%

Gratis parkeren 0% 8% 0% 1%

Overig divers 32% 18% 35% 33%Aantal respondenten 110 119 369 83


25/60

46

Kaatsheuvel aantrekkelijk vanwege bereikbaarheid en parkerenUit de tabel blijkt dat voor Waalwijk-centrum voor beide sectoren het weinig onder-scheidende argument nabijheid veel genoemd is. Op het punt van dagelijkse

artikelen worden de aspecten keuzemogelijkheden en kwaliteit relatief vakergenoemd voor Waalwijk-centrum dan voor Kaatsheuvel centrum. Veel inwoners vande gemeente Waalwijk gaan vooral naar Kaatsheuvel vanwege de betere bereikbaar-heid van het centrum en met name het parkeren (zowel gemak als prijs). Mogelijkspeelt mee dat de bereikbaarheid van het centrum van Waalwijk de afgelopen jarenminder is geweest door wegwerkzaamheden (o.a. Mr. van Coothstraat, Grotestraaten deze zomer de aanleg van de rotonde in de Taxandriaweg, een toegangsweg tothet centrum).

De overige Waalwijkse winkelcentra hebben vooral een boodschappenfunctie voor deomringende woonwijken: vooral nabijheid is veel genoemd als reden om er het

meeste te besteden aan dagelijkse artikelen (zie bijlage). Alleen de Nettorama wordtmeer specifiek bezocht om reden van de prijsstelling.

2.4.3 Beoordeling Waalwijk-centrum

De respondenten is gevraagd om een aantal aspecten van Waalwijk-centrum doormiddel van een rapportcijfer te waarderen. Navolgend staat de gemiddelde score perbeoordelingsaspect vermeld, waarbij waar mogelijk ook een vergelijking met 1997en 2007 is gemaakt. Duidelijk is dat Waalwijk-centrum nu veel minder goed op deaspecten van het winkelaanbod en de winkelomgeving scoort dan in 2007 en in1997. Bij de aanbodaspecten is het aandeel respondenten dat een onvoldoende geeft(5 of minder) echter maar heel gering. Dit in tegenstelling tot de omgevingsaspec-ten, die door ruim n op de vijf respondenten met een onvoldoende gewaardeerdworden.

De autobereikbaarheid en kwaliteit van de horeca worden hetzelfde als in 2007beoordeeld en de hoeveelheid parkeergelegenheid zelfs beter. Uit de uitslag blijktwel ontevredenheid over de hoogte van de parkeertarieven: een ruime meerderheidgeeft dit aspect een onvoldoende. Dit is voor veel Waalwijkers een reden om naarKaatsheuvel uit te wijken, zoals hiervoor is gebleken.

De woonboulevard wordt op de aspecten kwaliteit winkels en variteit van hetaanbod goed gewaardeerd.


26/60

47

Tabel 2.8 Beoordeling aspecten winkelgebieden (Gemeente totaal)

Aspect / cijfer Rapportcijfer19977

Rapportcijfer2007

Rapportcijfer2011

% onvoldoende2011

Waalwijk-centrum

- Kwaliteit winkels 7,4 7,4 7,0 6%- Prijsniveau winkels 7,0 7,2 7,0 3%- Variteit assortiment 8 7,2 7,4 6,9 10%- Sfeer / gezelligheid winkelgebied 7,0 7,1 6,4 22%- Inrichting winkelgebied 6,7 6,9 6,3 22%- Autobereikbaarheid 7,1 6,6 6,6 20%- Hoeveelheid parkeergelegenheid 5,6 5,4 6,6 18%- Prijs parkeergelegenheid - - 4,9 61%- kwaliteit horeca 7,1 7,0 7,0 6%- kwaliteit weekmarkt - - 6.7 10%Woonboulevard

- Kwaliteit winkels - - 7,2 3%- variteit assortiment - - 7,2 2%

Bij de meeste aspecten zijn de inwoners van Sprang-Capelle en Waspik ietspositiever dan de inwoners van Waalwijk zelf. Het komt overigens vaak voor bij ditsoort consumentenonderzoeken dat de inwoners van een kern wat minder positiefzijn over het eigen aanbod of centrum dan de bezoekers uit omringende kernen.

Tabel 2.9 Beoordeling centrum Waalwijk naar kern

Aspect / cijfer Waalwijk Sprang-Capelle Waspik

Waalwijk-centrum- Kwaliteit winkels 6,9 7,0 7,2- Prijsniveau winkels 6,9 6,9 7,2- Variteit assortiment 6,7 7,0 7,0- Sfeer / gezelligheid winkelgebied 6,2 6,7 6,4- Inrichting winkelgebied 6,2 6,5 6,4- Autobereikbaarheid 6,6 6,6 6,7- Hoeveelheid parkeergelegenheid 6,5 6,5 7,0- Prijs parkeergelegenheid 4,9 4,7 5,1- kwaliteit horeca 7,1 6,9 7,2- kwaliteit weekmarkt 6,6 6.6 7,0

Woonboulevard- Kwaliteit winkels 7,2 7,1 7,3- variteit assortiment 7,1 7,2 7,22.4.4 Gemiste winkels en suggesties voor verbetering van de

winkelomgeving

Gemiste winkels Waalwijk-centrumAan alle respondenten is gevraagd aan te geven welke winkels of branches men mistin het centrum van Waalwijk. In totaal is door bijna de helft van de respondentenn of meerdere winkels / branches genoemd. Dit is relatief veel, vaak is de respons

7 In 1997 gevraagd aan bezoekers uit Waalwijk over het centrum8 In 1997 is gevraagd naar keuzemogelijkheden van winkels


27/60

48

op deze vraag lager (25-35%). Dit duidt erop dat de consument wel wat winkelsmist in Waalwijk en dat er sprake is van een hoog verwachtingspatroon. De meeste antwoorden hebben betrekking op de op recreatief winkelen gerichte

branches zoals warenhuizen (145x, met name V&D heel vaak genoemd),kledingzaken (167x genoemd, vooral H&M (73x) en schoeisel (33x)). Binnen de modische branches domineert de vraag naar meer damesmode, maar

daarnaast is ook herenkleding vaker genoemd (13x), kinderkleding (7x), en meerboetiekjes (9x).

Er ook vraag naar meer speciaalzaken. Algemeen 21x genoemd en meerspecifiek: sport (6x), boeken (12x), CD/muziek (9x), stoffen/fournituren (6x) enelectro (10x).

In de dagelijkse sector worden vooral echte (vers)speciaalzaken genoemd zoals(banket)bakker, viswinkel, natuur/reform en delicatessen (samen 33x).

Suggesties voor verbetering Waalwijk-centrumOok deze vraag kent voor Waalwijk-centrum een uitzonderlijk hoge respons: bijna60% heeft een antwoord gegeven en dat is gewoonlijk circa 20-30%. In totaal zijn541 antwoorden gegeven. Navolgende tabel geeft de top 10 van meest genoemdevoorstellen.

Tabel 2.10: Meest genoemde suggesties / aanbevelingen

Suggestie Aantal keren genoemd1. Goedkoper parkeren 114 x2. Opknappen, renoveren, herinrichten De Els 76 x3. Meer aankleding / meer sfeer 49 x4. Meer parkeerplaatsen 38 x5. Leegstand bestrijden 26 x6. Moderner, frisser, levendiger, kleurrijker, uitstraling 25 x7. Meer groen, beter onderhoud, zwerfvuil 20 x8. Meer winkels, meer variatie 18 x

De antwoorden op deze vraag liggen goed in lijn met de antwoorden op de anderevragen: een belangrijk deel van de Waalwijkse consumenten is negatief over dehoogte van de parkeertarieven en over de inrichting / aankleding / uitstraling vanhet centrum.

Sprang-Capelle en WaspikAan de inwoners van de beide kernen is gevraagd welke winkels men mist in heteigen centrum en welke suggesties men heeft voor verbeteringen van dat centrum.In Sprang-Capelle heeft eenderde van de respondenten hierop n of meerdereantwoorden gegeven, in Waspik bijna 60%.In Sprang-Capelle geven de respondenten aan vooral mr winkelaanbod te willenhebben (meer variatie, meer kledingwinkels, huishoudelijke artikelen). Ook inWaspik zou men graag een uitgebreider en gevarieerder winkelaanbod zien. Veelgenoemd zijn hier een drogisterij, cd / muziekwinkel, kledingwinkels, schoenen-winkels, speelgoedwinkel, grotere / andere supermarkt en vooral doe-het-


28/60

49

zelfaanbod. Over het verkeer en het parkeren zijn in beide plaatsen weinigopmerkingen gemaakt, evenals over de winkelomgeving.

ZanddonkSlechts 12% van de respondenten heeft aangegeven bepaalde winkels op Zanddonkte missen. Het meest genoemd is een Ikea (28x). Verder zijn een supermarkt en eenelectrozaak vaker genoemd (resp. 10x en 9x).

2.5 Huidig functioneren detailhandel

Op basis van het huidige inwonertal, de landelijke omzetbesteding 9 per hoofd van debevolking, de gemeten koopkrachtbinding en een raming van de koopkracht-toevloeiing van buiten de gemeente zijn berekeningen gemaakt van het huidige

functioneren van het Waalwijkse winkelaanbod in de sectoren dagelijkse enniet-dagelijkse artikelen. De berekeningen zijn opgenomen in de bijlagen.

Geconstateerd moet worden dat het Waalwijkse winkelaanbod gemiddeld matigfunctioneert: de gerealiseerde omzet per m wvo (vloerproductiviteit) ligt benedenhet landelijke gemiddelde en ook beneden hetgeen gezien de omvang en samenstel-ling van het aanbod verwacht mag worden. Navolgend overzicht geeft dit weer.De genoemde bedragen zijn exclusief BTW.

Tabel 2.11: Berekende omzet per m wvo Waalwijk en landelijke gemiddelden

Dagelijkse artikelen Niet-dag. ArtikelenGemeente Waalwijk Ca. 5.870 Ca. 1.330Waalwijk kern Ca. 6.340 Ca. 1.250-1.390Waalwijk kern (excl. doe-het-zelf, wonen en tuin en dier)

Ca. 6.340 Ca. 2.080

Sprang-Capelle Ca. 5.660 Ca. 740Waspik Ca. 4.350 Ca. 750Waalwijk-centrum Ca. 6.300 Ca. 2.400Landelijke gemiddelde Ca. 6.900 Ca. 1.940

Het beeld wordt voor zowel de gemeente als de kern Waalwijk sterk benvloed doorde aanwezigheid van het winkelaanbod op Zanddonk. Met name de woonwinkelsrealiseren gewoonlijk een relatief lage vloerproductiviteit hetgeen een dempendeffect op de totalen heeft. Wanneer het aanbod in de branches doe-het-zelf, wonenen tuin en dier in de kern Waalwijk buiten beschouwing worden gelaten, ligt devloerproductiviteit in de kern Waalwijk aanzienlijk hoger (circa 2.080 t.o.v.circa 1.250 - 1.390).

9 Bron: HBD 2010, Omzetkengetallen ten behoeve van ruimtelijk-economisch onderzoek. Er worden omzetcijfers inplaats van bestedingscijfers gehanteerd. En van de voordelen is dat omzet, in tegenstelling tot consumentenbeste-dingen, allesomvattend is (inclusief de opbrengsten uit verkoop aan niet-particulieren, de opbrengsten uit verkoopvia niet-winkelkanalen, producten die eventueel buiten het budgetonderzoek vallen, etc.).


29/60

50

De uitkomsten geven aan dat het winkelaanbod in beide dorpen een lage vloer-productiviteit realiseert. Dit is overigens niet ongebruikelijk vanwege de lagerelasten die ondernemers hier vaak hebben en het soort winkels dat er gevestigd is.

Gewoonlijk ligt de omzet per m wvo in een centrum als dat van Waalwijk in beidesectoren aanzienlijk hoger. In de dagelijkse sector behalen de drie aanwezigesupermarktformules normaal ieder hoge vloerproductiviteiten en op basis van deaard en samenstelling van de niet-dagelijkse sector (veel op recreatief winkelen ge-richt winkelaanbod), zouden in deze sector ook hogere vloerproductiviteitenverwacht mogen worden.

2.6 Sterke en zwakke punten samengevat

Gemeente Waalwijk

Sterk Zwak Ruim aanbod modisch en wonen ten opzichte

van het landelijke gemiddelde in plaatsen meteen vergelijkbaar inwoneraantal

Divers supermarktaanbod Enkele bijzondere winkels Versterking Zanddonk als aankoopplaats voor

woon- en doe-het-zelf artikelen

Schaalgrootte supermarkten Schaalgrootte modische winkels Deel doelgericht bezochte branches (sport,

electro, rijwielen, speelgoed) beperkt van om-vang

Toegenomen koopkrachtafvloeiing Verminderde kooporintatie op het hoofdwin-

kelcentrum Verzwakking van de regionale positie

Waalwijk-centrum

Sterk Zwak Ruim recreatief winkelaanbod (t.o.v. plaatsen

van vergelijkbare omvang, ten opzichte vanvergelijkbare centra enigszins beperkt)

Aanwezigheid enkele sterke modische trek-kers (Van Dijk, C&A) en warenhuis (Hema)

Aanwezigheid 3 supermarkten Compact winkelrondje Gezellige Markt (overdag alleen) Nieuwe inrichting openbare ruimte Ruime parkeermogelijkheden op maaiveld Verschillende winkelmilieus (overdekt, brede

straat, smalle straat) Goede bereikbaarheid

Relatief veel leegstand aan de randen en cen-traal in de Grotestraat, leegstand is sinds 2007verdubbeld

Winkelcentrum De Els gedateerd Onaantrekkelijke entrees parkeerlocaties tot

centrumgebied Modische trekkers in De Els beperkt Grotestraat midden maakt geen onderdeel uit

van A1-winkelgebied. Winkelcircuit wordt door veel passanten niet

gelopen vanwege ontbreken extra trekker Grotestraat midden (Veraa zit er al wel). Beperkte omvang Jumbo en Aldi Warenhuisaanbod (Hema) in omvang beperkt Matige externe presentatie deel panden Slechte waardering prijs parkeren Afnemende koopkrachtbinding Matig functioneren winkelaanbod dagelijkse en

niet-dagelijkse artikelensector


30/60

51

Veel koopkrachtafvloeiing naar Kaatsheuvel-centrum, terwijl Waalwijk-centrum een veelruimer aanbod heeft

Woonboulevard Waalwijk Sterk Zwak Bovenregionale aantrekkingskracht Ruim woonaanbod Piet Klerkx zeer krachtige speler Versterkte positie binnen de gemeente op het

gebied van wonen en doe-het-zelf

Winkels onvoldoende geclusterd Winkels zijn enigszins naar binnen gekeerd Gevels hebben een gedateerde uitstraling Weinig speciaalzaken In de regio enige woonboulevard waar enkel

woonwinkels gevestigd zijn (wel doe-het-zelfaanbod in directe nabijheid).

Buurtwinkelcentra / supermarktcentra kern Waalwijk Sterk Zwak Levensmiddelenaanbod op niveau Zeer gevarieerd supermarktaanbod, qua

marktsegmentatie en formules Sterke buurtwinkelcentra Bloemenoord en

Doctor Kuyperlaan

Dagelijks winkelaanbod tamelijk sterk verspreid Veel solitair gevestigde supermarkten (Em-T,

Plus, Nettorama) Zuidelijke wijken beperkt dagelijks winkelaan-

bod Omvang supermarkten enigszins beperkt (met

name Plus, Jumbo en Aldi) Em-T parkeerproblemen op huidige locatie

Kern Sprang-Capelle Sterk Zwak Groeiend verzorgingsgebied Branchering Vrijhoeve redelijk compleet Sterk aanbod versspeciaalzaken Voldoende parkeermogelijkheden centrum

Vrijhoeve

Beperkt winkelaanbod t.o.v. referenties Sterke concurrentie Kaatsheuvel en Waalwijk-

centrum Marktsegmentatie supermarkten niet comple-

mentair Plus redelijk kleine maat Centrum Vrijhoeve gedateerde uitstraling Geen ruimtelijke relatie Em-T - centrum Leegstand in Kerkstraat en voormalig gemeen-

tehuis Matig functioneren winkelaanbod, met name

niet-dagelijkse artikelen

Kern Waspik Sterk Zwak Ruim dagelijks winkelaanbod Complementair supermarktaanbod (Plus en

Aldi)

Niet-dagelijks winkelaanbod beperkt Aldi is van beperkte omvang Plus ligt enigszins afzijdig van dorpscentrum Winkels weinig geclusterd Onduidelijke parkeersituatie centrum Matig functioneren winkelaanbod


31/60


32/60

53

De leegstand verschilt sterk per provincie en concentreert zich met name in degebieden met bevolkingskrimp en op C-locaties in binnensteden. Tevens valt op temaken uit de cijfers dat met name de winkels in de kleding en mode, huishoudelijke-

en luxe artikelen en wonen de afgelopen jaren moeilijker hun hoofd boven waterkonden houden. Recent is er ook een duidelijke toename van de leegstand opperifere locaties waar te nemen.

Toename detailhandelsbestedingen via internetDe bestedingen via internet zitten fors in de lift. De totale omzet van onlineaankopen is in 2010 uitgekomen op 8,2 miljard en dat is 11% meer dan in 2009.Het aantal online shoppers is in 2010 voor het eerst uitgekomen boven de 9 miljoen,namelijk 9,25 miljoen online kopers 11. Internetaankopen maken nu circa 7% van de totale detailhandelsomzet uit. In

Waalwijk ligt dit aandeel nog fors lager (1,5%). Het is niet onwaarschijnlijk dat

dit percentage toeneemt tot 15-20% richting 2015-2020. Het verbeterdegebruiksgemak en de veilige betalingsmogelijkheden spelen daarbij een groterol.

Het gemiddeld besteed bedrag van de consument op internet is in 2010 gestegenmet 4% naar bijna 890,-. Reizen, telecom en kleding voeren daarbij de boven-toon.

Als belangrijkste redenen om online aankopen te doen, gelden aspecten alsgemak, tijdsbesparing en winkelen wanneer je wilt, Daarnaast gaat het ook omde toegang tot producten die vaak in de regio niet voorhanden zijn, de mogelijk-heden tot vergelijking, een lagere prijs en een grotere keuze.

Internet is een belangrijk communicatiemiddel voor de consument. Voor de retailervormt de opkomst van internetwinkelen enerzijds een bedreiging, anderzijds eenkans. Steeds meer winkelketens openen een webshop en combineren eenfysieke- en een virtuele winkel. Daarnaast creren webwinkels in toenemende matefysieke afhaalpunten in bestaande winkelgebieden. In de toekomst functionerenfysiek winkelen en virtueel winkelen naast elkaar.

Ontwikkelingen bestedingenDe detailhandel is conjunctuurgevoelig en de bestedingen worden duidelijk benvloeddoor het verwachtingspatroon van de consument ten aanzien van de economische

ontwikkelingen. Na een groei van de detailhandelsbestedingen in de periode 2000-2007 is vanaf 2007 de detailhandelsomzet in Nederland gestabiliseerd en vanaf 2008(economische crisis) gedaald. Sinds het derde kwartaal van 2010 is voor het eerstsinds 2008 weer sprake van een omzetgroei. Van januari tot en met juni 2011 be-haalde de detailhandel 0,7% meer omzet dan in dezelfde periode van het jaar daar-voor. In heel 2010 was de omzet 0,2% kleiner dan in 2009.

11 Thuiswinkel Markt Monitor 2010. Blauw Research, 2011


33/60

54

In 2010 voorspelt het centraal plan bureau (CPB) tot 2015 een jaarlijkse groei vande economie in Nederland van slechts 1,25%. Voor 2011 wordt een marginale groeivan 0,7% verwacht. Volgens de Rabobank zijn de vooruitzichten zelfs nog minder.

Zij voorzien een groei van 0%. In beide gevallen zijn deze voorspellingen niet gecor-rigeerd voor inflatie en betekent dit dus dat de rele daling nog groter zal zijn. Ditzorgt ervoor dat er de komende jaren in de detailhandel nauwelijks tot geen sprakevan groei zal zijn. Dit in combinatie met het verder oplopen van prijzen. Consumen-ten zullen terughoudend zijn in hun aankopen en zullen prijsgevoeliger zijn 12.

Factory Outlet CentersHet fenomeen Factory Outlet Center is ontstaan in de jaren 70 in de VerenigdeStaten en is in de jaren 90 overgewaaid naar Europa. Sinds de realisatie van heteerste FOC in Engeland, midden jaren 90, is het aantal FOCs in Europa fors geste-gen. De laatste jaren zijn met name ontwikkelingen in Oost-Europa in opkomst.

Grote Europese spelers zijn McARthurGlen en Value Retail/Chic Outlet Shopping.

FOCs kunnen het beste getypeerd worden als een cluster van fabriekswinkels diemerkproducten verkopen tegen hoge kortingen (30 70%). Meestal gaat het om deverkoop van oudere collecties en overtollig assortiment. Er is sprake van een directeverkoop van het merk of de fabrikant aan de consument, zonder tussenkomst vaneen detaillist. In Nederland zijn 3 FOCs gevestigd, namelijk Bataviastad in Lelystad,het Designer Outlet Center in Roermond en het kleinere Rosada in Roosendaal.Referenties van FOCs in Nederland laten zien dat de bezoekersaantallen varirenvan 1,0 tot 3,5 miljoen bezoekers per jaar.

Uit diverse onderzoeken blijkt dat de Nederlandse consument bereid is om meer daneen uur te rijden voor een FOC. Voor deze consumenten is het bezoek aan een FOCeen dagje uit. Voldoende kritische massa is een belangrijke randvoorwaarde. Deconsument moet wat te kijken en te vergelijken hebben en niet binnen een half uuruitgewinkeld zijn. Hierbij is de entertainment-factor van een FOC van belang. Hoemeer gezelligheid, plezier en vertier in en rond de outlet, hoe succesvoller.

Aangezien imago en beeldvorming van groot belang zijn voor de (boven)regionaleconsument, zijn FOCs in veel gevallen gethematiseerd rondom een bepaald onder-werp dat veelal ontleend is aan de lokale omstandigheden (landschap, cultuur-

historie van een gebied). FOCs worden ontwikkeld in de nabijheid van of in combi-natie met andere vermaakactiviteiten, bijvoorbeeld een museum of een bioscoop.

De meeste FOCs zijn opgezet als zogenaamde villages: op zichzelf staande merken-dorpen met eigen parkeervoorzieningen. Een bijzondere ligging, bijvoor-beeld aan het water, een evenemententerrein of een binnenstad, vergroot decombinatiemogelijkheid met reguliere detailhandel, horeca en leisure. In het gevalvan het Designer Outlet Roermond is dit duidelijk van toepassing. Dit winkelcentrumis gevestigd in de voormalige Ernst Casimirkazerne en ligt aan de rand van de bin-nenstad van Roermond. Maar liefst 43% van de bezoekers aan het Designer OutletCenter in Roermond brengt ook een bezoek aan de binnenstad.

12 Onderzoek Retail2020, CBW-Mitex, 2010


34/60

55

Overige trendsBuiten de genoemde trends speelt het volgende nog: Door de toegenomen mobiliteit, toename van de actieradius en nieuwe recreatie-

ve voorzieningen krijgt winkelen als vorm van vrijetijdsbesteding steeds meerconcurrentie. Aanbodkwaliteit, keuzemogelijkheid, prijsstelling en interne (winkelinrichting,

uitstraling) en externe (omgevingskwaliteit) verschijningsvorm worden belangrij-ker.

Integratie kopen met andere elementen (genot, ervaring, gemak, actievebeleving, e.d.) draagt bij aan bezoekduurverlenging en daarmee tot hogerebestedingen.

Terwijl in binnensteden het recreatieve winkelen centraal staat en de consumentkomt om te ontspannen en te vermaken, staat in grotere dorpscentra hetefficint recreatief winkelen centraal, waarbij het boodschappen doen en recrea-

tief winkelen op beperktere schaal worden gecombineerd. Op kernniveau zijn efficiency, gemak, compactheid, compleetheid, overzichtelijk-

heid en bekendheid kernbegrippen. Lokale ondernemingen kunnen hierbij voorde nodige uniciteit zorgen. Klanten komen specifiek voor kwaliteit, service, per-soonlijke benadering en specialisme. Maar de consument vraagt daarnaast om deaanwezigheid van de bekende landelijke formules.

Veel van de kleinste winkelconcentraties staan onder druk. Kleinschaligheid vanhet aanbod, ontbreken van trekkers, matige bereikbaarheid, onvoldoendeuitbreidingsmogelijkheden en een veranderd consumentengedrag zijn hiervan deoorzaak.

Tegelijkertijd is er een opleving van met name de wat grotere dorpscentra; hetaanbod wordt meer geconcentreerd en supermarkten in deze centra maken waarmogelijk een schaalsprong. Randvoorwaarden daarbij zijn: goede bereikbaarheid,voldoende parkeermogelijkheden, goede keuzemogelijkheden en een aantrekke-lijke uitstraling en presentatie.

Uit recent onderzoek 13 lijkt dat er een trend gaande lijkt te zijn waarin deconsument in toenemende mate dorpsvoorzieningen boven grootstedelijkevoorzieningen verkiest vanwege betere bereikbaarheid en parkeergelegenheid.Uit recent door BRO uitgevoerd onderzoek blijkt bovendien dat oudereconsumentengroepen minder vaak in een grote binnenstad winkelen dan jongereleeftijdsgroepen. Senioren zijn meer georinteerd op kleinere centra in de

omgeving van een grote stad. Dergelijke centra zijn vaak overzichtelijker,eenvoudiger bereikbaar, met parkeren op maaiveld en men proeft hier demenselijke maat.

Er doet zich een voortgaande brancheverbreding op perifere locaties voor(vestiging meer branches dan de traditionele PDV-branches 14). Hierdoor krijgenperifere winkellocaties een breder aanbod (onder andere op het gebied vanbruin- & witgoed, sport & spel en fiets- & autoaccessoires), en worden ze meerconcurrerend met de reguliere winkelcentra. Perifere detailhandelsconcentratiestransformeren hierdoor geleidelijk naar gemakscentra.

13 Bron: Retailscan Arnhem 2010, Strijbosch Thunnissen Makelaars.14 Bouwmarkten, tuincentra, keukens/sanitair, de gehele woninginrichtingbranche, autos boten caravans.


35/60

56

De voortgaande branchevervaging (verkoop van niet tot het kernassortiment vande winkel behorende artikelen) bij winkels op perifere locaties versterkt de trans-formatie van dergelijke concentraties nog verder. Bovendien komen tuincentra,

woonwarenhuizen, bouwmarkten etc. ook steeds meer in elkaars vaarwater.Ze kunnen gezien worden als warenhuizen op het gebied van in/om het huis. Leisure is een groeisector die bovendien veel werkgelegenheid biedt en

imagoversterkend kan zijn voor een stad of regio. Veel nieuwe leisuretypenworden gekenmerkt door grootschaligheid, een regiofunctie en een groteafhankelijkheid van autobezoekers. Grootschalige leisure op het snijvlak vansport en vermaak vestigt zich vaak op bedrijventerreinen. Voorbeelden zijn eenfitnesscentrum, sport- of evenementenhal, sauna, kartbaan en(mega)discotheek. Leisure kan een gebied op de kaart zetten en (doordat zevaak s avonds zijn geopend) meervoudig gebruik van bijvoorbeeld parkeergele-genheid stimuleren. Voor culturele voorzieningen als theaters, bioscopen en mu-

sea bieden stadscentra doorgaans de beste vestigingsplek.

3.2 Plannen en initiatieven

3.2.1 In de gemeente Waalwijk

Herontwikkeling van winkelcentrum De ElsIn het afgelopen decennium zijn de betrokken marktpartijen en de gemeente met alstrekker ontwikkelaar ING druk bezig geweest om tot planrealisatie van de heront-wikkeling van winkelcentrum De Els te komen. Ontwikkelaar ING is inmiddels ge-stopt met het herontwikkelingsproces. Vooral het versnipperde eigendom en deverminderde economische situatie hebben het proces bemoeilijkt. Het initiatief ligtnu bij de vereniging van eigenaren (VVO). Deze heeft WPM de opdracht gegeven eenhaalbaarheidsonderzoek uit te voeren naar versterkingsmogelijkheden voor hetwinkelcentrum. WPM komt tot de conclusie dat een uitbreiding van het winkelaanbodDe Els met circa 5.000 m wvo realistisch is. Omgerekend naar bvo en inclusief ho-reca en diensten gaat het om 7.000 8.000 m. Deze ruimte wordt ingevuld dooruitbreiding van bestaande winkels, toevoegen regulier ontbrekend aanbod enherinvulling van panden. Opgemerkt moet worden dat de berekeningen van WPMgebaseerd zijn op verouderde koopstroomgegevens, en dat er daarom mogelijk

minder marktruimte aan te geven is. Wat nu de vervolgstappen worden, is nog nietduidelijk.

Ideen voor een Schoen & Leder Fashion Centre "Leer Waalwijk" Een consortium van de gemeente Waalwijk, de Schoen en Leder Sociteit DeLangstraat (SELL), het samenwerkingsverband Midpoint Brabant 15 en projectontwik-kelaar MAB Development ziet kansen voor het ontwikkelen van een Schoen & LederFashion Centre "Leer Waalwijk", tussen de Taxandriaweg en de Winterdijk. Het voor-lopige plan bestaat onder andere uit gethematiseerde retail in schoenen en leder(met hoogwaardige merkwinkels die overtollige partijen tegen gereduceerde prijzenverkopen) in combinatie met horecavoorzieningen, een schoenenmuseum (verplaat- 15 Midpoint Brabant is het regionaal economisch samenwerkingsprogramma van Midden-Brabant.


36/60

57

sing) en een eventueel opleidingsinstituut wat aan dit thema verbonden is. Het ach-terliggende idee is dat met een Schoen & Leder Fashion Centre het beeldmerk

Waalwijk Lederstad verder uitgebouwd kan worden. Tevens kan Waalwijk-centrum

dankzij het Schoen & Leder Fashion Centre een nieuwe impuls krijgen vanwege deligging van het Schoen & Leder Fashion Centre en de extra bezoekers die dit metzich meebrengt (naar voorbeeld Designer Outlet Center Roermond). Het plan bevindtzich in de ontwikkelfase.

Complex Hooisteeg WestDe Hooisteeg is een smal, sfeervol straatje in het centrum dat de verbinding vormttussen de Winterdijk en de Taxandriaweg (parkeren) en de Promenade. In degerestaureerde pandjes aan de Hooisteeg zijn kleinschalige ambachtelijke bedrijfjesgehuisvest. Tegenover deze vijf pandjes ligt een terrein braak: Hooisteeg west. Hieris een plan voor ontwikkeld voor ruim 1.000 m bvo detailhandel en 7 appartemen-

ten.

Invoering centrummanagement en reclamebelastingIn het centrum van Waalwijk is een stichting Centrum Management opgericht.Momenteel is de stichting bezig met het werven van een centrummanager voorWaalwijk-centrum. Tevens wordt per 1 januari 2012 in het kernwinkelgebied dereclamebelasting ingevoerd. Hierdoor gaan ondernemers in het centrum meebetalenaan de activiteiten die de economische ontwikkeling van het centrum ten goedekomen. Voor de invoering van de reclamebelasting is een stemming gehouden onderde ondernemers. Van de 125 ondernemers die kwamen opdagen, heeft ruim 90 pro-cent voorgestemd.

Uitbreiding en upgrading centrum VrijhoeveEr wordt onderzoek gedaan naar de mogelijkheden voor herontwikkeling van deaanbouw van het voormalige gemeentehuis en de vrijkomende woonwinkel. Deeerste plannen gaan uit van het toevoegen van circa 2.000 m bvo. De vastgoed-eigenaren Kerkerak en Hartmaat bezitten het grootste deel van de panden op hetRaadhuisplein. De hoop is nu, dat de samenwerking tussen de gemeente en Casadeandere eigenaren over de streep trekt om mee te werken aan de verdere renovatievan het Raadhuisplein.

Herinrichting Dorpsplein WaspikHet dorpsplein in Waspik wordt heringericht. De parkeerfunctie op het plein blijftbehouden.


37/60

58

SupermarktinitiatievenIn de gemeente Waalwijk spelen diverse supermarktinitiatieven: Wens Em-T voor verplaatsing / vergroting naar Laageinde.

Nieuwe locatie nog niet definitief. Raming uitbreiding: + circa 500 m wvo. Vernieuwing / uitbreiding Plus Mozartlaan: + circa 500 m wvo. Momenteelworden de mogelijkheden bekeken om de uitbreiding op de huidige locatie terealiseren. Vanwege de beperkte fysieke ruimte blijkt dit zeer lastig te zijn. Ookin de directe omgeving zijn de mogelijkheden beperkt.

Uitbreiding Aldi en Jumbo in kader renovatie De Els. Uitbreiding supermarktaanbod in kader herontwikkeling centrum Vrijhoeve

(incl. verplaatsing Em-T naar centrum). Uitbreiding Aldi Waspik.

Facelift Meubelboulevard Waalwijk

Er zijn plannen om de Meubelboulevard een grondige facelift te geven. Dit gaatechter niet gepaard met een uitbreiding van het aantal winkelmeters. De plannenzijn nog weinig concreet.

3.2.2 In de regio

In de concurrerende winkelgebieden in de regio spelen diverse plannen eninitiatieven: In het centrum van Kaatsheuvel wil men ingrijpend investeren met het plan

Bruisend Dorpshart. Het plan ligt echter momenteel stil. De ontwikkeling omvatonder meer de nieuwbouw van een sociaal cultureel centrum en een gemeente-huis met parkeerkelder, de herinrichting van een plein, de gedeeltelijke sloop vande oude brandweerkazerne en het ontwikkelen van drie woongebieden met intotaal 50 appartementen en 38 grondgebonden woningen, zowel in de huur- alsin de verkoopsector. Het is echter sterk de vraag of het plan nog in zijn geheeltot uitvoering gaat komen.

De afgelopen jaren is in het centrum van Tilburg genvesteerd in de herinrich-ting van de openbare ruimte, de afronding van het Pieter Vreedeplein, derondweg rond het centrum en de ontwikkeling van de Binnenstad West totdwaalgebied. Momenteel zijn er plannen om een nieuw winkelcircuit aan hetStadhuisplein te creren, met een mogelijke vestiging van Primark als potentile

drager voor het project. Daarnaast speelt de planvorming rondom de Spoorzonewat de komende twintig jaar moet uitgroeien tot een nieuw kloppend hart van destad.

In het centrum van s-Hertogenbosch wordt op het Groot Ziekengasthuis-terrein (GZG-terrein) een nieuw woon-, werken winkelgebied gerealiseerd datmoet aansluiten op de bestaande Bossche binnenstad. Het GZG-terrein biedtruimte aan 28.000 m winkels, 2.200 m horeca, 12.000 m cultuur (biblio-theek), 4.000 m hotels, 500 woningen en 900 parkeerplaatsen. Tevens wordt de Groote Stroom, een tak van de Binnendieze, hersteld. Vermoedelijk gaat deBijenkorf zich op het terrein vestigen.


38/60

59

In het centrum van Breda zijn de afgelopen jaren enkele grotere projectengerealiseerd zoals de ontwikkeling van de Haven tot aantrekkelijk horeca- enverblijfsgebied en t Sas als nieuw winkelen verblijfsplein. Een grote ontwikke-

ling die al langere tijd speelt, en die mogelijk begin 2013 start met de bouw, ishet project Achter de Lange Stallen op en bij de Mols Parking. n van de trek-kers van het project is een grote Bijenkorf in het voormalige postkantoor aan deOude Vest. Gepland zijn 24.000 m wvo, 180 appartementen en een parkeer-kelder voor 1.000 autos.

Meubelplein Ekkersrijt wordt zeer aanzienlijk uitgebreid, onder meer met eengrootschalige electrozaak. Er zijn eveneens plannen voor uitbreiding van dewoonboulevard in s-Hertogenbosch (inclusief electro). Voor de Meubelboulevardin Tilburg zijn er ook plannen om de woonboulevard te versterken. Deze plannenbevinden zich echter in de initiatieffase.

3.3 Beleid

Het RijkMet de invoering van de Nota Ruimte zijn de taken van het Rijk en de provincieveranderd. Het Rijk benoemt slechts de kaders van haar ruimtelijk beleid. Deverantwoordelijkheden voor een nadere invulling ervan worden meer dan voorheenbij de provincies en gemeenten neergelegd. Het locatiebeleid (ABC beleid en PDV &GDV beleid) heeft plaats gemaakt voor een integraal locatiebeleid voor bedrijven envoorzieningen en kent daarmee geen specifiek ruimtelijk beleid meer voor de detail-handel. Het integrale locatiebeleid richt zich op bundeling van verstedelijking eneconomische activiteiten.

Provincie Noord-BrabantPer 1 januari 2011 is de nieuwe Structuurvisie ruimtelijke ordening van de provinciein werking getreden. De Provincie onderscheidt twee ontwikkelingsperspectieven:stedelijk concentratiegebied en kernen in het landelijk gebied. De stedelijkeconcentratiegebieden liggen in en rond Eindhoven-Helmond, Waalwijk,s-Hertogenbosch, Oss, Tilburg, Breda, Oosterhout, Etten-Leur, Veghel, Bergen opZoom en Roosendaal. Hiermee behoort Waalwijk tot de stedelijke concentratiegebie-den. In het stedelijk concentratiegebied met de bijhorende zoekgebieden voor

verstedelijking wordt het merendeel van de verstedelijkingsopgave opgevangen.In de Structuurvisie ruimtelijke ordening is opgenomen dat de provincie streeft naareen robuuste, dat wil zeggen economisch levensvatbare voorzieningenstructuur.Vanwege de verwachte geringe groei van de bevolking is er een beperkte ruimtevoor de uitbreiding van detailhandelsvoorzieningen. Daarom is het belangrijk zorg-vuldig om te gaan met de bestaande winkelcentra. Dit ziet de provincie als eenprimaire verantwoordelijkheid van de gemeenten.

De provincie stuurt op grootschalige, bezoekersintensieve ontwikkelingen met eenregionaal en bovenregionaal karakter. Deze ontwikkelingen kunnen de economischeen toeristische aantrekkingskracht van het stedelijk concentratiegebied en Noord-Brabant als geheel vergroten. Ontwikkelingen zijn mogelijk als deze het bestaande


39/60

60

voorzieningenniveau versterken en de ruimtelijke effecten inpasbaar zijn in de om-geving. Ontwikkelingen van bovenregionale voorzieningen zijn alleen mogelijk in ofnabij hoogstedelijke zones en na afstemming in regionaal ruimtelijk overleg en

BrabantStad. Dit geldt niet voor dit soort voorzieningen met een extensief ruimtege-bruik. Deze zijn mogelijk op goed ontsloten plekken in de zoekruimte voor verstede-lijking. Ontwikkelingen van voorzieningen met een bovenlokaal verzorgingsgebiedzijn mogelijk na afstemming in het regionaal ruimtelijk overleg. Bezoekersintensievebovenlokale voorzieningen zijn bovendien alleen mogelijk in de hoogstedelijke zonesof bij de stedelijke knooppunten.

Detailhandelsbeleid gemeente WaalwijkDe gemeente Waalwijk heeft op dit moment geen algemeen vigerend detailhandels-beleid voor de gehele gemeente. De vorige detailhandelsnota Visie en perspectiefwinkelconcentraties stamt uit 1998.

Visie op de boodschappenstructuur 2010In de visie op de boodschappenstructuur is vastgelegd wat de ontwikkelingsrichtingis voor de boodschappenstructuur in de gemeente Waalwijk. De visie wordt hier perkern kort toegelicht.

Kern Waalwijk Het centrum van Waalwijk dient haar sterke boodschappenfunctie te behouden.

Een bescheiden vergroting van de supermarkten Aldi en Jumbo in het centrumvan Waalwijk is gewenst.

In Oost heeft vanuit de structuur gezien een verplaatsing van de Em-T naar eencentrale locatie in het marktgebied en een integratie met andere winkels devoorkeur. Een verplaatsing naar een nieuwe solitaire locatie kan pas aan de ordezijn als aangetoond wordt dat een concentratie ruimtelijk en/of financieel niethaalbaar is. Bezien vanuit de structuur en de geringe distributieve uitbreidings-mogelijkheden heeft een uitbreiding/verplaatsing van deze supermarkt geen ho-ge prioriteit.

De Nettorama kan in West gehandhaafd blijven. Hierbij hoeft een verplaatsingnaar een andere centraal in dit woongebied gelegen, goed via de hoofdwegen-structuur bereikbare locatie niet uitgesloten te worden.

Een uitbreiding van Plus om tot een moderne maatvoering te komen wordt voor-

gestaan. Omdat het bijzonder moeilijk is om een dergelijke maatvoering op dehuidige locatie te realiseren, wordt een eventuele alternatieve, goed bereikbare,centraal in zuid-west gelegen vestigingslocatie op voorhand niet uitgesloten.

Sprang-CapelleDe beoogde plannen voor het opwaarderen en uitbreiden van centrum Vrijhoeveworden onderschreven. Een clustering van de beide nu aanwezige supermarkten indit gebied wordt sterk aanbevolen.


40/60

61

WaspikVoor Waspik geldt dat het behoud van het huidige relatief hoge verzorgingsniveaugehandhaafd blijft. Voorop hierbij staat het handhaven van beide supermarkten. Een

bescheiden uitbreiding van hun verkoopruimte wordt in dit verband niet uitgesloten.

3.4 Bevolkingsontwikkeling

Bevolkingsontwikkeling en woningbouw Gemeente WaalwijkHet aantal inwoners van de gemeente Waalwijk is de laatste jaren licht gegroeid,maar tussen de kernen zijn wel verschillen: Sprang-Capelle en Waspik laten een lich-te daling zien en Waalwijk zelf een stijging als gevolg van de realisatie van LandgoedDriessen. Verwacht wordt dat het inwonertal in de gemeente de komende jaren zalstijgen. Uitgegaan wordt van circa 48.100 inwoners in de richting van 2020 met een

doorgroei naar circa 49.550 daarna (CBS, Regionale Prognose kerncijfers, 2010).Hier wordt van het eerste cijfer uitgegaan, een toename van circa 5% ten opzichtevan 2011. Andere prognoses, zoals die van de provincie uit 2008, geven overigenseen meer bescheiden groei aan (46.825 in 2020).

De woningbouw in de gemeente zal zich de komende jaren sterk concentreren in hetgebied Landgoed Driessen ten noorden van Sprang-Capelle en ten westen vanWaalwijk. Hier zullen tot 2025 circa 2.700 woningen gebouwd worden en de wijk zaluiteindelijk circa 7.000 inwoners tellen. Ook in Waalwijk zelf zullen nog circa 1.000woningen gebouwd worden. Naar de inschatting van BRO kan hierdoor het inwoner-tal van de kern (excl. Landgoed Driessen) min of meer stabiel blijven, ondanks dedaling van de gemiddelde woningbezetting. De verwachte groei van de kernWaalwijk zal daarmee vrijwel volledig plaatsvinden in Landgoed Driessen.

Ook in Waspik kan relatief nog tamelijk veel gebouwd worden waardoor hier wellichteen beperkte groei mogelijk is, evenals in Sprang-Capelle. Dit geeft de volgendeprognoses voor 2020.

Tabel 3.1 Bevolkingsontwikkeling Gemeente Waalwijk

2010 Prognose 2020(Landgoed Driessen bij Waal-

wijk)

Prognose 2020(Landgoed Driessen bij Sprang-

Capelle)Waalwijk 31.300 32.800 29.000Sprang-Capelle 9.900 10.200 14.000Waspik 5.040 5.100 5.100Totaal 46.240 48.100 48.100

Na 2020 zullen er nog circa 1.450 inwoners in Landgoed Driessen bij komen, waar-door het inwonertal van het gebied Sprang-Capelle/Landgoed Driessen doorgroeitnaar ruim 15.000. In deze rapportage wordt Landgoed Driessen tot kern Waalwijkgerekend.


41/60

62

Omringende gemeentenEnkele buurgemeenten zijn in vrij sterke mate op Waalwijk als koopstad gericht.Het betreft:

Aalburg 12.685 inw.16

Heusden 43.119 inw. Loon op Zand 22.973 inw.

Aalburg en Heusden zullen nog iets groeien qua inwonertal, Loon op Zand zal min ofmeer stabiel blijven.

3.5 Distributieve mogelijkheden

Dagelijkse artikelensector

In zn algemeenheid worden de boodschappen nog altijd het liefst het dichtst bij huisgedaan. Met name de dagelijkse artikelensector kan daarom profiteren van deerwachte bevolkingsgroei in Waalwijk. Bovendien is in veel omringende kleinerekernen het supermarktaanbod al uitgebreid en gemoderniseerd, waardoor op korteretermijn geen versterking van de concurrentie te verwachten is. Eerder 17 is aangege-ven dat er tot 2020 in de kern Waalwijk een distributieve uitbreidingsruimte is vancirca 1.000 m wvo, en in Sprang-Capelle van circa 450 m wvo. Beide plaatsenkunnen profiteren van de bouw van Landgoed Driessen.

Inmiddels is uit het koopstromenonderzoek naar voren gekomen dat de toengehanteerde koopstroomcijfers met name voor de kern Waalwijk wellicht watoptimistisch zijn. Maar bij versterking is er toch wel uitbreidingsruimte aan te geven.In navolgende tabel is specifiek voor Waalwijk-kern en Waalwijk-centrum eennieuwe berekening gemaakt. De uitgangspunten daarbij zijn: Het verwachte inwonertal van de gemeente Waalwijk in 2020. Versterking van het aanbod, met name door uitbreiding van het supermarkt-

aanbod in het centrum. Hierdoor een toename van de koopkrachtbinding (minder afvloeiing richting o.a.

Kaatsheuvel). De koopkrachttoevloeiing neemt licht in omzetvolume toe. De voor een goed functioneren benodigde omzet per m wvo bedraagt 6.700,-.

Hierbij is rekening gehouden met het feit dat de uitbreiding met name bij super-markten zal plaatsvinden en deze winkels hebben een relatief hoge vloerproduc-tiviteit nodig.

16 Inwonertal per 1-1-2011, Bron CBS17

Gemeente waalwijk, Visie op de Boodschappenstructuur, BRO 2010. De hierin gehanteerde bestedingscijfers enomzetten per m wvo zijn inclusief BTW, terwijl nader hand landelijk is afgesproken deze cijfers excl. BTW te ge-bruiken.


42/60

63

Tabel 3.2: Uitbreidingsruimte tot 2020 Waalwijk-kern en Waalwijk-centrum, sector dagelijkse

artikelen

Waalwijk kern Waalwijk-centrum

Aantal inwoners gemeente Waalwijk (2011) 48.100 48.100Bestedingen per hoofd () 2.210 2.210Bestedingspotentieel ( mln.) 106,3 106,3Koopkrachtbinding 65% 27,5%Totaal gebonden bestedingen ( mln.) 69,1 29,2Koopkrachttoevloeiing van buiten degemeente (in % tot. best.)

18% 27,5%

Omzet door toevloeiing ( mln.) 15,2 11,1Totale besteding ( mln.) 84,3 40,3Benodigde omzet per m wvo () 6.700 6.700Haalbaar m wvo 12.580 6.010Aanwezig m wvo 11.450 5.380Uitbreidingsruimte (m wvo) 1.130 630

Dagelijkse artikelenIn de kern Waalwijk is in de dagelijkse artikelensector circa 1.100 m wvo uitbrei-dingsruimte aan te wijzen, waarvan circa 600 m wvo ten behoeve van het centrum.De berekende uitbreidingsruimte die WPM 18 eerder heeft berekend voor het centrumligt iets hoger. Reden hiervoor is, dat WPM alle marktruimte toerekent aan De Els.Hierbij wordt voorbij gegaan aan uitbreidingen van supermarktaanbod elders in degemeente. Wanneer rekening wordt gehouden met de uitbreidingsruimte voor

Sprang-Capelle, dan ligt de uitbreidingsruimte voor het centrum van Waalwijk onge-veer op hetzelfde niveau. Duidelijk is wel dat als enkele supermarkten aanzienlijkgaan uitbreiden, er effecten bij de overige aanbieders zullen optreden.

Niet-dagelijkse artikelenIn de niet-dagelijkse artikelensector is op gemeenteniveau en in de verschillendekernen slechts zeer beperkte uitbreidingsruimte aan te geven. Kwantitatief benaderdzijn er enkel nog in het centrum van Waalwijk distributieve mogelijkheden. Dat wiloverigens niet zeggen dat er niets meer kan. Met name in het centrum zijn er nogwel mogelijkheden. Hierbij moet bedacht worden dat een versterking van hetwinkelaanbod in combinatie met het verblijfsklimaat, bijvoorbeeld de renovatie vanDe Els kan resulteren in iets hogere bindingscijfers en mogelijk iets meer koopkrachtvan buiten de gemeente.

18 WPM Waalwijk-centrum, marktverkenning en perspectief De Els. Juni 2011.


43/60

64

Tabel 3.3: Uitbreidingsruimte tot 2020 Waalwijk-centrum, sector niet-dagelijkse artikelen

Waalwijk-centrumAantal inwoners gemeente Waalwijk (2011) 48.100

Bestedingen per hoofd () 2.580Bestedingspotentieel ( mln.) 124,1Koopkrachtbinding 45%Totaal gebonden bestedingen ( mln.) 55,8Koopkrachttoevloeiing van buiten degemeente (in % tot. best.)

30%

Omzet door toevloeiing ( mln.) 23,2Totale besteding ( mln.) 79,7Benodigde omzet per m wvo () 2.700Haalbaar m wvo 29.520Aanwezig m wvo 27.990Uitbreidingsruimte (m wvo) 1.530

De berekende ruimte ligt met ruim 1.500 m wvo aanzienlijk lager dan WPM bere-kend heeft (3.900 m wvo) 19. WPM is in de berekening uitgegaan van oudere koop-stroomgegevens. De nieuwe cijfers blijken echter aanzienlijk lager te liggen dan mentoen dacht. Een toename van de gemeentelijke koopkrachtbinding van circa 40% nunaar 55% als gevolg van de renovatie van De Els acht BRO in het licht van de regio-nale concurrentieverhoudingen en omdat de oorspronkelijke grootse plannen voorDe Els niet doorgegaan zijn niet haalbaar.

Slechts bij een zeer uitzonderlijke impuls zal Waalwijk-centrum weer een koop-krachtbinding van circa 50-55% kunnen behalen en een toename van het aandeelomzet van buiten. Wij wijzen er op dat in 1997 maar liefst 60 70% van het aantalbezoekers aan het centrum van Waalwijk van buiten de eigen kern kwam. Op ditmoment ligt dit aandeel naar inschatting van BRO veel lager. In de huidige situatiekomt naar schatting circa 47,5% van de bestedingen aan niet dagelijkse artikelen inhet centrum van buiten de kern. Aangezien bezoekers van buiten per bezoekgewoonlijk meer besteden dan de inwoners van de eigen kern, zal het aantalbezoekers van buiten nu waarschijnlijk op circa 40-45% liggen.

Kwaliteit boven kwantiteit

De benaderde marktruimte is het resultaat van een berekening die is gebaseerd opmeerdere aannames. Immers, het gaat om toekomstige ontwikkelingen die opvoorhand nooit exact kunnen worden voorspeld. Zo kan het inwonertal onverwachtveranderen, kunnen de bestedingen sterk stijgen of juist sterk dalen en kunnen dekoopstromen toch iets anders lopen dan nu verwacht. De uitkomsten van boven-staande berekeningen dienen dan ook als indicatief te worden bezien en niet alsnormatief.

19 WPM Waalwijk-centrum, marktverkenning en perspectief De Els. Juni 2011. WPM rekent alle berekende marktruim-te toe naar De Els. Hierbij wordt echter voorbij gegaan aan uitbreidingen van supermarktaanbod elders in de ge-meente.


44/60


45/60

66

Kern Sprang-Capelle Kans Bedreiging Groeiend verzorgingsgebied door nabijheid

Landgoed Driessen Versterking Centrum Vrijhoeve

Versterking Kaatsheuvel centrum en Waalwijk-

centrum Toenemende mobiliteit consument

Kern Waspik Kans Bedreiging Plannen uitbreiding Aldi en herinrichting cen-

traal plein

Niet of nauwelijks bevolkingsgroei Geen marktruimte Versterking omringende winkelcentra Toenemende mobiliteit consument


46/60

67

BIJLAGEN


47/60

Bijlagen 47

Bijlage 1: Aanbodgegevens

Tabel: Aanbod per branche gemeente Waalwijk en landelijk gemiddelde

Gemeente Waalwijk Landelijk gemiddeldeAantal winkels m wvo Schaalgrootte(m wvo)

Schaalgrootte(m wvo)

Levensmiddelen 56 13.212 236 218Persoonlijke verzorging 15 2.571 171 142Totaal dagelijks 71 15.783 222 202Warenhuis 1 1.036 1.036 1.472Kleding en mode 66 12.505 189 171Schoenen en lederwaren 13 3.874 298 198Juwelier en optiek 15 998 67 66Huishoudelijke en luxe art. 11 2.138 194 220Antiek en kunst 2 244 122 115Sport en spel 17 2.864 168 296Hobby 12 753 63 103Media 11 982 89 141Dier en plant 18 6.668 370 421Bruin- en witgoed 17 1.962 115 173Fietsen en autoaccessoires 13 1.396 107 175Doe-het-zelf 6 6.512 1.085 753Wonen 42 58.511 1.393 615Detailhandel overig 14 2.530 181 147

Totaal niet-dagelijks 258 102.973 399 292Totaal detailhandel 329 118.756 361 329


48/60

Bijlagen 48

Tabel: Spreiding winkelaanbod over de gemeente Waalwijk

Kern Waalwijk30.825 inwo-

ners

Vergelijkbareplaatsen met

30.000 50.000 inwo-ners

KernSprang-

Capelle9.895 inwo-ners


7.500 -10.000 inwo-ners

Kern Waspik5.025 inwo-

ners


5.000 7.500 inwo-ners

a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvo a.w. m wvoLevensmiddelen 37 9.440 41 9.587 11 2.304 13 3.164 8 1.468 7 1.596Persoonlijke verzorging 11 2.006 11 1.616 2 241 4 558 2 324 2 264Dagelijkse artikelen 48 11.446 52 11.203 13 2.545 17 3.722 10 1.792 8 1.860Warenhuis 1 1.036 1 1.597 - - - 205 - - - 82Kleding en mode 60 11.735 45 7.829 5 555 9 1.384 1 215 4 674Schoenen & lederwaren 12 3.184 10 2.188 1 690 2 322 - - 1 102Juwelier & optiek 14 939 9 615 1 59 2 141 - - 1 59Huishoudelijke & luxe art. 10 2.088 8 1.585 1 50 3 465 - - 1 242Antiek & kunst - - 2 295 2 244 1 74 - - - 36Sport & spel 11 2.104 9 2.560 4 645 2 375 2 115 1 199Hobby 7 515 5 590 4 189 2 119 1 49 1 40Media 10 952 6 929 1 30 2 206 - - 1 89Dier & plant 13 6.107 12 4.941 3 376 5 2.438 2 185 3 1.015Bruin- & witgoed 16 1.824 11 1.939 1 138 2 376 - - 1 159Fietsen & autoaccessoires 8 1.040 7 1.279 4 252 2 468 1 104 1 190Doe-het-zelf 5 6.328 7 6.848 - - 3 1.780 1 184 2 691Wonen 33 54.427 24 16.430 4 1.199 6 3.842 5 2.885 3 2.087

Detailhandel overig 10 740 11 1.893 4 1.790 2 534 - - 1 246Niet-dagelijkse art. 210 93.019 167 51.518 35 6.217 43 12.729 13 3.737 21 5.909Totaal detailhandel 258 104.465 219 62.721 48 8.762 60 16.451 23 5.529 29 7.770


49/60

Bijlagen 49

Tabel: Detailhandelsaanbod kern W

Waalwijk Analyse detailhandel 2012

Documents

Transcript of Waalwijk Analyse detailhandel 2012