Voorstelling en Situering en Situering 2012.pdf · E GESCHIEDENIS ... Luein begeleidt...

Voorstelling en Situering

2012

Onthaal, Oriëntatie en Observatie Centrum

Luein

Luein

Dorp-Oost 101 9080 Lochristi

Tel. 09 / 355.72.57

Fax 093 / 356.89.57

www.luein.be [email protected]

Erkenning categorie 3 Bijzondere Jeugdzorg

v.z.w.

http://www.luein.be/

mailto:[email protected]

OOOC Luein 2 Voorstelling en situering 2012

01 Inhoudsopgave

01 INHOUDSOPGAVE ................................................................................................................................ 2

02 VOORWOORD ....................................................................................................................................... 3

03 SITUERING VAN LUEIN ...................................................................................................................... 4

A REGIONALE INPLANTING .............................................................................................................................. 4 B SITUERING VAN DE VOORZIENING ................................................................................................................ 4 C ACCOMMODATIE ......................................................................................................................................... 5 D AFSPRAKEN EN BASISREGELS ....................................................................................................................... 6 E GESCHIEDENIS ............................................................................................................................................. 7 F INHOUDELIJKE EN METHODOLOGISCHE ASPECTEN ...................................................................................... 10

1. Missie en doelstellingen ....................................................................................................................... 10 a Opdrachtverklaring: Missie ......................................................................................................................................... 10 b Objectief 1: Wat we willen doen. ................................................................................................................................ 10 c Objectief 4: De plaats waar gewerkt wordt en de aanpassingen die we willen doen. ............................................... 11 d Objectief 5: Hoe we met de cliënten willen omgaan. ................................................................................................. 11 e Objectief 7: de achterliggende waarden die we willen hanteren ................................................................................ 11

2. Doelgroep ............................................................................................................................................ 12 a Cliëntenpopulatie ......................................................................................................................................................... 12 b Indicaties voor de werkvormen: .................................................................................................................................. 12

1 Indicaties residentieel werken ................................................................................................................................ 12 2 Indicaties ambulant ................................................................................................................................................ 12 3 Indicaties combinaties ambulant residentieel ........................................................................................................ 12 4 Indicaties opname binnen het netwerk crisisjeugdhulp ........................................................................................ 12

c Indicaties voor de fasering:.......................................................................................................................................... 13 1 Indicaties fase 1 ...................................................................................................................................................... 13 2 Indicaties fase 2 ...................................................................................................................................................... 13 3 Indicaties fase 3 ...................................................................................................................................................... 13 4 Indicaties fase 4 ...................................................................................................................................................... 13

d Contra-indicaties .......................................................................................................................................................... 13 3. Methodieken en wetenschappelijke onderbouw .................................................................................... 14

a Vier begeleidingsvormen:............................................................................................................................................ 14 1 Oriëntatie ................................................................................................................................................................ 14 2 Observatie ............................................................................................................................................................... 14 3 Onthaal.................................................................................................................................................................... 14 4 Crisisopvang ........................................................................................................................................................... 15

b Drie vormen van opvangwijze: ................................................................................................................................... 15 1 Leefgroepwerking .................................................................................................................................................. 16 2 Ambulant ................................................................................................................................................................ 18 3 Tussenvormen ........................................................................................................................................................ 18

c Gehanteerde principes bij opvang en begeleiding ...................................................................................................... 18 1 Structuur en regelmaat: .......................................................................................................................................... 19 2 Warme aandacht en bevestiging ............................................................................................................................ 19 3 Consequentie, duidelijkheid en nieuwe kansen bieden......................................................................................... 19 4 Gericht op individuele ontplooiing ........................................................................................................................ 19 5 Samenspraak met de betrokkenen ......................................................................................................................... 19 6 Deskundigheid en inzet .......................................................................................................................................... 19 7 Continuïteit van vorming ....................................................................................................................................... 20

d Begeleidingsduur ......................................................................................................................................................... 20 1 Observatie ............................................................................................................................................................... 20 2 Oriëntatie en Onthaal ............................................................................................................................................. 20 3 Crisisnetwerk Jeugdhulp ........................................................................................................................................ 20

e Methodologie ............................................................................................................................................................... 21 1 Diagnostiek ............................................................................................................................................................. 21 2 Begeleiding ............................................................................................................................................................. 22

4. Gezinsgericht en emancipatorisch werken ............................................................................................ 24 a Participatie van de betrokken partijen. ........................................................................................................................ 24 b Collectieve en individuele inspraak ............................................................................................................................ 25

1 Inspraak voor gebruikers (jongeren) collectief ..................................................................................................... 25 2 Inspraak voor gebruikers (ouders en jongeren) individueel ................................................................................. 26


02 Voorwoord De voorstelling en de situering van Luein maakte tot in 2009 deel uit van het jaarlijkse kwaliteitsverslag. Deze tekst is bedoeld om het centrum voor te stellen. We bespreken kort de plaats in het hulpverleningsveld, de regionale inplanting in de regio, de historiek, de missie en de methodiek en de pedagogische uitgangspunten. Het is de bedoeling dat geïnteresseerden, zowel andere hulpverleners, overheid, eventuele sponsors als gebruikers een beeld krijgen van wie we zijn, waar we voor staan en hoe we werken. We zien Luein als een levende, evoluerende voorziening. Dit houdt ook in dat de voorstelling regelmatig moet aangepast worden om gelijke tred te houden met de evolutie van onze manier van werken. We stellen echter vast dat het combineren van de voorstelling met de gegevens van het jaarlijks kwaliteitsverslag leidt tot een lijvige tekst, die niet handzaam bruikbaar meer is. Bovendien zijn niet alle delen van ons doelpubliek even geïnteresseerd in de voorstelling als in de cijfergegevens. Om de beide teksten makkelijker bruikbaar te maken voor wie in ons geïnteresseerd is en om gerichter te kunnen informeren hebben we de voorstelling en de cijfergegevens van het kwaliteitsverslag in twee aparte delen onder gebracht vanaf het kwaliteitsverslag voor het werkjaar 2010. woensdag 25 juli 2012 De directeur Cornelis Jan


03 Situering van Luein

A Regionale inplanting Het OOOC Luein ligt bijna in het centrum van Lochristi, langs de voornaamste invalsweg en is vlot bereikbaar met de auto en met openbaar vervoer. De bereikbaarheid met openbaar vervoer is optimaal vanuit Gent en Lokeren. Sinds de opening van een treinstopplaats in Beervelde (op 12 december 2008), op 4 km van het centrum, is onze bereikbaarheid met openbaar vervoer vanuit Dendermonde en Sint Niklaas veel verbeterd. Lochristi maakt deel uit van het gerechtelijk arrondissement Gent-Eeklo, maar bevindt zich aan de Oostelijke grens van het arrondissement. Onze geografische situatie leunt dus eveneens aan bij de arrondissementen Sint Niklaas en Dendermonde. Intern beschouwen we de volledige provincie Oost Vlaanderen als onze werkregio. We zijn immers het enige OOOC in de provincie met als doelgroep uitsluitend meisjes tussen 12 en 18 jaar.

B Situering van de voorziening Het Onthaal- Oriëntatie- en Observatie Centrum Luein is gegroeid uit een initiatief van de Zusters Kindsheid Jesu. Het is de enige voorziening van de VZW Onthaal-, Oriëntatie en Observatiecentrum Luein, er zijn geen afdelingen. Zowel de maatschappelijke zetel van de VZW als de instelling is gevestigd in Lochristi, Dorp Oost 101. De naamgeving komt uit het Oud Grieks, waar het woord “luein” de betekenis heeft van langzaam spelend bevrijden. We baseren onze werking op het Kwaliteitshandboek van Luein, een document dat voortdurend wordt bijgewerkt en dat we zien als het belangrijkste werkinstrument voor de medewerkers. Het pedagogisch profiel is dan ook op het kwaliteitshandboek gebaseerd. Luein is een Onthaal-, Oriëntatie en Observatiecentrum in toepassing van art. 6 van het besluit van de Vlaamse Regering betreffende de erkenningvoorwaarden en subsidienormen van de Bijzondere Jeugdbijstand d.d. 13 juli 1994. Opgesplitst per werkvorm houdt dit in:

1. Observatie: Luein begeleidt tegelijkertijd maximaal 4 meisjes tussen 12 en 18 jaar met een observatie opdracht die verwezen worden door het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg of door de Jeugdrechtbank.

2. Onthaal en Oriëntatie: Luein begeleidt tegelijkertijd maximaal 12 meisjes tussen 12 en 18 jaar met een onthaal- en oriëntatieopdracht die doorverwezen kunnen worden door het Comité voor Bijzondere Jeugdzorg, de Jeugdrechtbank of de Procureur des konings (voor kortdurende onthaalopdrachten ten behoeve van de politie). Niet ingevulde observatieplaatsen kunnen ook voor onthaal en oriëntatie opdrachten ingezet worden

3. Netwerk Crisis Jeugdhulp Luein houdt 1 capaciteitseenheid permanent ter beschikking van het Netwerk Crisisjeugdhulp Oost Vlaanderen om opvang binnen dit netwerk te kunnen realiseren. Minderjarigen worden bij ons


aangemeld via het meldpunt van het netwerk. De crisisbegeleiding wordt door andere partners van het netwerk opgenomen

Luein heeft opnameplicht. We zijn beschikbaar om op elk uur van de dag of nacht meisjes, met een leeftijd tussen 12 en 18 jaar, op te nemen, voor zover onze capaciteit voor het gedeelte waar de opname wordt gevraagd niet volzet is. Om de capaciteit van het centrum optimaal te kunnen benutten hebben we ons ingeschreven in de werking van de Centrale Wachtlijst van Oost Vlaanderen (Centraal beheer van capaciteit en toewijzing van Oost Vlaanderen). Dit centraal beheer is voor de OOOC opgestart in april 2009. We hebben, in samenspraak met de andere OOOC van Oost Vlaanderen een actieve rol opgenomen om dit centraal beheer mogelijk te maken. Alle geplande begeleidingsvragen verlopen via dit Centraal Beheer. Wij geven wekelijks een prognose van de vrijkomende begeleidingsplaatsen voor de volgende vier weken aan het centraal beheer door. We staan zelf in voor de organisatie van korte onthaalopdrachten (maximaal 14 dagen) en gebruiken hiervoor de resterende capaciteit tussen de engagementen die via het Centraal beheer zijn aangegaan.

C Accommodatie Het centrum is gevestigd in een relatief jong gebouw (30 jaar oud) met drie verdiepingen. De leefruimtes van de minderjarigen zijn gescheiden van het deel dat toegankelijk is voor bezoek. Het gebouw van Luein is rookvrij, er zijn drie open, maar wel overdekte, ruimtes buiten voorzien voor de rokers: één per leefgroep en één voor bezoekers. Alle minderjarigen beschikken over een individuele kamer. De leefruimtes bestaan uit een ruime woonkamer met o.a. individuele zetels en een keuken per leefgroep. In elke leefgroep is een computer met internetverbinding ter beschikking van de minderjarigen. Er is een theaterruimte met muziek, belichtingsinstallaties en sportspiegel om activiteiten met dramatechnieken, dans en muziek te kunnen aanbieden. We beschikken over een ruime tuin en een geasfalteerd sportterrein met het bijhorende sportmateriaal. We beschikken over een kleine bibliotheek en een aanbod van gezelschapspelen. We beschikken voorts over een leslokaal, een knutsellokaal, een wasplaats een strijkplaats en verschillende sanitaire installaties en douches. Er is een centrale keuken om de maaltijden te bereiden voor beide leefgroepen. Voor medisch onderzoek beschikt het centrum over de een ingericht dokterskabinet. Als Onthaal, Oriëntatie en Observatie Centrum beschikt Luein ook over de nodige bureaus voor de verschillende diensten, een vergaderruimte en twee bezoekersruimtes voor individueel bezoek. Alle ruimtes zijn ingericht om een vlotte en deskundige observatie en oriëntatie toe te laten.


D Afspraken en basisregels

Om de werking mogelijk te maken hebben we een viertal basisregels die voor ons heel belangrijk zijn en waarvan we verwachten dat iedereen zich daaraan houdt:

1. Druggebruik, -bezit, -handel zijn ten strengste verboden in het centrum. Jongeren die een zware verslavingsproblematiek kennen en daarvoor medische begeleiding nodig hebben, kunnen niet in het centrum opgenomen worden. Druggebruik kan leiden tot sancties en eventueel zelfs tot tussenkomst van de gerechtelijke instanties, op onze vraag. We tillen ook zwaar aan het illegale gebruik van medicatie. Druggebruik kan een probleem zijn waarvoor we hulp kunnen bieden, maar wanneer het onze hulpverleningsrelatie met anderen schaadt, treden wij streng op.

2. Elke minderjarige die in het centrum verblijft, krijgt een eigen kamer. Omwille van de veiligheid is het ten strengste verboden op die kamer te roken.

3. De kamer van de minderjarige is haar privéterrein. Om de privésfeer en het eigendomsrecht te garanderen laten we niet toe dat andere minderjarigen op deze kamer komen. Ook voor het personeel bestaat een code die het betreden van de kamers regelt.

4. Om ons werk te kunnen doen, vragen wij ten stelligste dat de jongeren zich respectvol tegenover elkaar gedragen. Iedereen die aan het centrum toevertrouwd wordt, heeft zijn eigen probleemsituatie. We laten niet toe dat deze verzwaard worden door het gedrag van andere jongeren.

Daarnaast zijn er huisregels om het samenleven voor alle groepsleden haalbaar te maken. De huisregels vormen eveneens de concretisering in het centrum van maatschappelijke normen en wettelijke voorschriften. De huisregels worden samengebracht in het “Huishoudelijk Reglement’ dat bij de start van de begeleiding aan de minderjarige en de context wordt overhandigd. De meest bevraagde regels geven we hierna weer: Rookbeleid Het centrum heeft buiten overdekte plaatsen voorzien waar mag gerookt worden. Het gebouw zelf is rookvrij. Er is geen minimumleeftijd voorzien. Een rookverbod, door de ouders opgelegd, willen we wel geëerbiedigd zien. We staan niet toe dat minderjarigen die nog niet rookten voor de start van de begeleiding, hiermee beginnen tijdens de begeleiding. Telefoon Jongeren kunnen rechtstreeks contact hebben via hun gsm. Deze kan bepaalde momenten van de dag gebruikt worden, de duur en de spreiding van het telefoon gebruik varieert in functie van de bereikte fase in ons pedagogisch model. Individuele afspraken kunnen hierop een uitzondering maken. In elk geval kunnen mensen naar het centrum bellen en een boodschap nalaten. Contacten van jongeren zijn het onderwerp van onderhandelingen tussen ouders, jongere en de verwijzende instantie. Internet We stellen 8 computers ter beschikking van de minderjarigen, met internetmogelijkheden. De mate waarin computers voor ontspanning en communicatie gebruikt worden varieert in functie van de fase die de jongere in het gefaseerd model heeft bereikt (gaande van geen internet in fase 1 tot 1 uur internet per dag in fase 4). Hoe is de bezoekregeling? Bezoek kan in de week van 9 u ’s morgens tot 9 u ’s avonds, na telefonische afspraak. De voorrang wordt verleend aan de ouders. Jongeren kunnen met hun bezoek op stap gaan. Het bezoek kan in de ontvangplaatsen. We maakten deze keuze omwille van privacyredenen en organisatie en het feit dat de jongeren slechts kort met elkaar te maken krijgen. Let wel op: de Jeugdrechtbank kan beperkingen in verband met contacten opleggen. Ook hier rond zal onderhandeld moeten worden tussen ouders, jongeren en het centrum. Wij verwachten dat de jongeren hier rond communiceren.


Activiteiten buiten het centrum De mate van eigen verantwoordelijkheid en vrijheden waar de minderjarige over beschikt wordt geregeld via een individueel gefaseerde werking binnen de leefgroepen. We voorzien 4 fases, met een oplopende mate aan vrijheid en verantwoordelijkheid. Residentieel begeleide minderjarigen starten in fase 2. Het gefaseerd werken biedt ruime variatie mogelijkheden. In fase 1 gebeuren alle activiteiten binnen het centrum. Vanaf fase 2 is buitenshuis school lopen een mogelijkheid en is enkel gestructureerd tijdsgebruik buiten het centrum mogelijk. De mogelijkheid om activiteiten zelfstandig buitenhuis uit te voeren wordt in elke hogere fase verder uitgebreid. Rond het ontplooien van individuele buitenhuisactiviteiten stellen we echter een aantal beperkingen:

1. Aan de leerplicht moet voldaan worden door – ofwel de gekozen scholing te volgen – ofwel het lesaanbod van het centrum te volgen (meestal in de voormiddag).

2. De groepsactiviteiten die overdag in het centrum georganiseerd worden, mogen niet belemmerd worden.

3. Na het avondmaal worden in principe geen individuele niet begeleide en/of niet georganiseerde buitenhuisactiviteiten toegestaan.

Weekendregelingen thuis en dagbezoeken zijn in alle fases mogelijk.

E Geschiedenis

In 1835 werd door Kan. Jozef Triest, de congregatie van de Zusters Kindsheid Jesu gesticht. Het doel was in te staan voor de opvang van te vondeling gelegde kinderen. De congregatie vestigde zich te Gent. De congregatie richtte gedurende haar geschiedenis verschillende weeshuizen op, maar ook scholen, ziekenhuizen en bejaardentehuizen. In 1971 beheerde de congregatie verschillende instellingen met onder andere een instelling voor kinderen en jongeren in Hasselt en een tehuis voor ongehuwde moeders. In 1971 werd op vraag van het toenmalige Jeugdbeschermingcomité te Gent, aan de zusters gevraagd om in het kader van de hernieuwde wet op de jeugdbescherming van 1968, een centrum voor eerste opvang uit te bouwen. Men vroeg aan een buitenstaander het huis te leiden en na een aanvankelijke vlotte start, bleek de opgezette leidingstructuur niet te werken. Een jaar later werd het centrum gesloten. Maar in 1973 werd het heropgestart, ditmaal onder de rechtstreekse leiding van de zusters. Zuster Marie Lucie Cox werd de eerste directrice (1973-1981). Het pedagogische beleid werd behartigd door de toenmalige zuster Leona Van Hyfte, pedagoge van opleiding. Leona Van Hyfte was zelf één jaar directrice in 1981. In 1982 werd de leiding van het centrum opgenomen door Zuster Georgette Buysse, zij was maatschappelijk assistente van opleiding en had aan de wieg gestaan van het schoolmaatschappelijke werk in Hasselt. In 1991 werd de leiding overgedragen aan een ‘leek’, Dhr. Luc Cornelis, die sinds 1978 als psycholoog in het centrum werkzaam was. De zusters trokken zich stilaan meer en meer terug uit de dagelijkse werking van het centrum. Sinds 1996 zijn geen zusters meer actief betrokken in de dagelijkse werking. Dhr. Luc Cornelis kondigde zijn nakend ontslag aan in januari 2006. Tijdens de ziekteperiode die hier op volgde nam de psycholoog, dhr. Jan Cornelis de directie functie ad interim waar. Hij was al sinds januari 1984 aan het centrum verbonden als psycholoog. Op 23 oktober 2006 werd deze opdracht voor onbepaalde duur bevestigd. Aanvankelijk werd het centrum beheerd als een VZW de naam ‘Vereniging tot Jeugdbescherming en Onthaal’ met maatschappelijke zetel te Gent, op het adres van het ‘moederhuis’ van de congregatie Kindsheid Jesu.


Binnen de congregatie is een evolutie op gang gekomen waarbij men aanstuurt op een zo groot mogelijke verzelfstandiging van de verschillende instellingen die door de congregatie gesticht en gedragen werden, waarbij het wel de bedoeling blijft om de oorspronkelijke spiritualiteit van de stichter te blijven uitdragen. Dit heeft er toe geleid dat het centrum een naamsverandering en een verandering van de maatschappelijke zetel heeft doorgevoerd. Momenteel zijn we een zelfstandige VZW met de naam “OOOC Luein vzw” en een maatschappelijke zetel op het adres van het centrum (sinds 11 maart 1998). Sinds 1991 werd een boekhoudkundige scheiding doorgevoerd tussen plaatselijke zustergemeenschap, de hoofdzetel van de congregatie en Luein. De zustergemeenschap bleef behouden als buren van Luein, de gebouwen zijn met elkaar verweven. In september 2006 is de zustergemeenschap opgeheven en verhuisden de zusters, die onze buren waren, naar andere zustergemeenschappen. In 2007 kregen we nieuwe buren: het OCMW van Lochristi gebruikt het voormalig kloostergebouw als Locaal Opvang Initiatief voor Vluchtelingen. Sinds 1996 werd een schuldherschikking en een erfpachtregeling getroffen, waardoor de vzw financieel losgekoppeld werd van de congregatie. Tegelijkertijd werd de verantwoordelijkheid voor het beheer van het OOOC ook losgekoppeld van het algemene bestuur van de congregatie. Voordien werden binnen de congregatie antwoorden gezocht voor problemen in de vzw op vlak van het financiële en de infrastructuur. De Raad van Bestuur wint dus duidelijk aan belang, wat gemerkt wordt aan het stijgende vergaderritme en de uitbreiding van de onderwerpen ter bespreking. De bestuurders krijgen ook een meer actieve rol in de vzw. Het pedagogisch profiel van Luein heeft in de loop van ons bestaan een evolutie doorgemaakt: “Opvang, verzorging, bescherming, controle, uit de handen houden van diegene die het slecht met de jongeren voorhad”, was het centrale leidmotief bij de stichting van het centrum voor eerste opvang in 1973. Rust brengen in een chaotische en gewelddadige omgeving, bevrijden uit gevaar, (art 36, 4 uit de wet op de jeugdbescherming) vroeg om contactbreuken of minstens sterk gecontroleerde contacten. Het centrum bouwde een expertise op van zorg, gecombineerd met structuur. Met de komst van Zr. Georgette Buysse, werd sterk de nadruk gelegd op ‘nieuwe kansen bieden’ (1982). Naast een Rogeriaanse aandachtstijl, werd een doorgedreven systeem van bevestiging, gecombineerd met gedragsmatige aanpak uitgebreid. Een gestructureerd midden moest deze benadering mogelijk maken. Ondertussen rommelde het in de Belgische Staat. De staatshervorming bracht de jeugdbescherming onder de bevoegdheid van Vlaanderen. De afgrenzing tussen vrijwillige hulpverlening en justitieel optreden tegenover minderjarigen moest duidelijker gemaakt worden. Het aanbod van voorzieningen moest beter afgesteld worden op de noden en moest uitgebreid worden. Dit resulteerde in een nieuw decreet op de bijzondere jeugdzorg en een nieuw herkenningsbesluit voor voorzieningen (juli 1994). Luein wordt erkend als OOOC voor 17 plaatsen. De basisprincipes van het bestaande profiel worden herhaald. Ondertussen is het loyaliteitsdenken duidelijk binnengedrongen en worden in de advisering het emancipatorische en gezinsgerichte denken ingewerkt. Een bezoek van de inspectie op 27 maart 1996 brengt de evolutie van het emancipatorisch en gezinsgericht denken in een stroomversnelling. (Verslag van de inspectie is opgenomen in de verslaggeving bijlagen raad van bestuur 6 juni 96) en leidde via het tijdelijke project van de observatiestudio’s naar het ontstaan van twee leefgroepen (start juni 1999), op basis van twee verschillende opvangregimes. De implementatie van het Decreet Rechtspositie Minderjarigen en de vaststelling dat doorverwijzingen steeds moeilijker lopen, waardoor de verblijfsduur bij in Luein soms zeer lang oploopt bij gebrek aan alternatief, heeft er toe geleid dat we in de loop van 2011 het pedagogisch concept hebben herwerkt.


We zijn bij het vernieuwen van de pedagogische structuur uitgegaan van de volgende uitgangspunten:

Structuur en voorspelbaarheid bieden

Mogelijkheid om te individualiseren bieden

Kenmerken van de begeleidingshouding: o Het warme mensbeeld met geloof in mensen en jongeren o De animatieve kracht van onze leefgroepwerking o Het hanteren van het biechtstoelmodel en een sanctiebeleid gericht op herstel

Het verhogen van de mogelijkheid om extern school te volgen.

Extern schoolgaan los koppelen van de mate waarin structuur aanbod nodig is

Twee parallelle leefgroepen, met in beide dezelfde regels en pedagogische aanpak We werken nu met twee leefgroepen, Tilda en Pilar, die allebei een gestructureerde daginvulling bieden. Er wordt geïndividualiseerd op vlak van vrijheden en eigen verantwoordelijkheid door een fasesysteem met vier fasen. Extern schoolgaan is vanuit beide leefgroepen mogelijk, vanaf de startfase (fase 2) en is enkel niet mogelijk in de terugvalfase (fase 1).


F Inhoudelijke en Methodologische aspecten

1. Missie en doelstellingen

a Opdrachtverklaring: Missie

Luein is een onthaal- oriëntatie en observatiecentrum voor meisjes tussen 12 en 18 jaar,

met allerhande problemen en vragen om hulp.

De meisjes worden verwezen door het comité voor bijzondere jeugdzorg en door de jeugdrechtbank.

Wij zorgen voor een aandachtvolle crisisopvang en begeleiding zowel van de meisjes als van hun gezinnen.

Wij creëren een warme nabijheid en veiligheid voor de jongeren.

Wij zoeken samen met hen en hun gezinnen naar openingen voor hun moeilijkheden, daartoe vormt

zich rond elke jongere en zijn gezin een team van hulpverleners.

Wij geven de verwijzende instantie een objectief beeld van de problematiek en een deskundig advies. Onze personeelsleden ontwikkelen zich als mens en als deskundige.

Vanuit onze christelijke inspiratie komen wij op voor de mens in nood.

We hebben de opdrachtverklaring vertaald in 7 na te streven objectieven, die we elk in een aantal beleidslijnen opdeelden. We vermelden hier enkel de objectieven en beleidslijnen die het pedagogisch profiel rechtstreeks beïnvloeden.

b Objectief 1: Wat we willen doen. Hulpverlening bieden gericht op crisisopvang, herstel- en ontwikkelingsmogelijkheden voor meisjes tussen 12 en 18 jaar die aan het OOOC toevertrouwd worden

1. Warmte, aandacht en bevestiging geven 2. Materiële verzorging en privacy verzekeren 3. Een gestructureerd aanbod van activiteiten bieden: evenwichtige afwisseling tussen vorming en

ontspanning, tussen activiteit en rust 4. Toekomstgericht observeren en oriënteren: op basis van grondig en accuraat psychologisch,

sociaal en medisch onderzoek, gedragsobservatie ( o.a. via informatie derden) deskundig advies uitbrengen

5. Intensief samenwerken met de jongeren en de gezin(familie)context. 6. Organiseren van ontwikkelingsbevorderende en verbondenheid stimulerende contacten en

activiteiten


7. Nieuwe kansen bieden 8. Evenwicht bewaren tussen groepsprocessenwerking en individuele begeleiding 9. Duidelijkheid en een consequente houding in de begeleiding bewaken

c Objectief 4: De plaats waar gewerkt wordt en de aanpassingen die we willen doen.

Infrastructuur bieden die de bereikbaarheid en toegankelijkheid garandeert accommodatie die aangepast is aan de behoeften aan privacy, veiligheid, ontspanning, scholing, vorming, rust, begeleidingsnood en ontwikkelingskansen.

1. Bestemming geven aan bestaande ruimten in functie van het objectief en de daarin verschuivend prioriteiten.

2. De bereikbaarheid en toegankelijkheid faciliteren en verduidelijken. 3. Aandacht besteden aan de herstelvoorwaarden voor de individuele problematieken in de

accommodatieplanning.

d Objectief 5: Hoe we met de cliënten willen omgaan. Jongeren en hun gezin kunnen rekenen op een duidelijke hulpverlening op maat, aansluitend bij hun mogelijkheden en hun problematiek. Verwijzers kunnen rekenen op een duidelijk en afgebakend aanbod, samenwerkingswil, degelijke informatie en deskundig advies.

1. Ondersteunende deculpabiliserende crisisopvang van betrokkenen. 2. Samenwerkingswil met de verwijzende instantie vraagt om een combinatie van duidelijke

grensafbakening wat onze mogelijkheden betreft met soepelheid om in te spelen op de verwachte interventies.

e Objectief 7: de achterliggende waarden die we willen hanteren Luein streeft naar een flexibele begeleiding die rust, veiligheid en hoop inbouwt en die de kwaliteit van het leven van de ons toevertrouwde minderjarigen en hun gezinnen bevordert.

1. Een zingeving aanbieden die ‘verbondenheid ‘als centraal thema heeft. 2. Model staan in een christelijk zorgend handelen. 3. Een bevrijdende boodschap meegeven en beleven. 4. Alert zijn voor kwaliteitsbevorderende elementen: ontdekken, stimuleren, losmaken, faciliteren.


2. Doelgroep

a Cliëntenpopulatie Onze cliënten zijn meisjes tussen 12 en 18 jaar en hun gezinssysteem (context), met een (vermoede) POS of MOF problematiek, die doorverwezen worden door een verwijzende instantie. De verwijzende instantie kan zowel een Comité voor Bijzondere Jeugdzorg, een Jeugdrechtbank of, voor kortdurende opvang, het Netwerk Crisisjeugdhulp Gent-Eeklo-Deinze van de Integrale jeugdzorg of (in praktijk eerder uitzonderlijk) een Procureur des Konings.

b Indicaties voor de werkvormen:

1 Indicaties residentieel werken

Tijdelijke verwijdering uit het normale opvangmilieu is nodig en helpend

Normale opname van leeftijd- en statusgebonden gedrag (zoals naar school gaan) vergt opvolging en ondersteuning

De verblijfplaats is bij voorkeur de regio Oost-Vlaanderen.

2 Indicaties ambulant

Het behoud van verblijf in het normale opvangmilieu is aangewezen

Normale opname van leeftijd- en statusgebonden gedrag is met ondersteuning van het thuismilieu mogelijk.

De verblijfplaats is in de regio Oost-Vlaanderen. De bereidheid en de mogelijkheid om huisbezoeken te ontvangen en op eigen kracht naar gesprekken te komen bestaat.

3 Indicaties combinaties ambulant residentieel

Gedeeltelijke opvang buiten het normale opvangmilieu is nodig en helpend.

Normale opname van leeftijd- en statusgebonden gedrag (zoals naar school gaan) is, mits ondersteuning, mogelijk.

Verblijfplaats in de regio Oost-Vlaanderen.

4 Indicaties opname binnen het netwerk crisisjeugdhulp

Een kortdurende opvang buiten het thuismilieu wordt door het netwerk crisisjeugdhulp aangewezen geacht

Er kan gewerkt worden op vrijwillige basis, met akkoord van alle betrokkenen

Er is een crisisbegeleiding opgestart (of die zal de eerstvolgende werkdag opgestart worden) door een partner van het netwerk.


c Indicaties voor de fasering:

1 Indicaties fase 1

De jongere heeft (tijdelijk) getoond dat ze nog niet verantwoord kon omgaan met de toegestane vrijheid en/of verantwoordelijkheid

De jongere heeft nood aan rust, sturing, veiligheid, monitoring en controle. Zij behoeft de directe aanwezigheid van hulpverlening.

2 Indicaties fase 2

De jongere heeft nood aan rust, sturing, veiligheid, monitoring en toezicht. Zij behoeft de directe aanwezigheid van hulpverlening.

De jongere heeft nood aan een voorspelbaar kader, een duidelijk en zichtbaar traject en kan zich handhaven in een aangeboden structuur.

3 Indicaties fase 3

De minderjarige is mee verantwoordelijk voor het naleven van bepaalde gemaakte afspraken en huisregels. Zij vertoont een beginnend initiatief om eigen hulpverleningstraject in handen te nemen.

De jongere heeft nood aan ondersteuning en bijsturing in het uitstippelen van zijn persoonlijk traject.

4 Indicaties fase 4

De minderjarige kan min of meer zelf instaan voor zijn eigen persoonlijk hulpverleningstraject.

Hulpverlening kan spiegelen, ondersteunen en bijsturen waar nodig.

De jongere heeft nood aan motivatie en positieve bekrachtiging om zijn traject verder uit te werken.

d Contra-indicaties

Ernstige psychiatrische problematiek.

Gedragsstoornissen die de veiligheid van de leefgroepsgenoten in het gevaar brengen.

Mentale handicap die het samenleven met “normaal begaafde” jongeren in POS situaties ernstig belemmerd.

Nederlands zodanig weinig beheersen dat zinvolle communicatie niet mogelijk is.

Medisch toezicht is noodzakelijk.

Fysieke handicap die het onmogelijk maakt te leven in een gebouw met trappen.


3. Methodieken en wetenschappelijke onderbouw

a Vier begeleidingsvormen:

In het OOOC Luein onderscheiden we vier vormen van begeleiding:

Oriëntatie

Observatie

Onthaal

Crisisopvang Elke begeleidingsvorm heeft zijn eigen kernopdracht, wat implicaties heeft op vlak van verslagvoering. Het is de verwijzende instantie die bepaald welke begeleidingsopdracht we krijgen.

1 Oriëntatie

Bij een oriëntatie begeleiding ziet het centrum het als onze opdracht om een grondige evaluatie te maken van de aangemelde problematiek vanuit sociaal, psychologische en groepsdynamisch standpunt. We hanteren hierbij de methodiek van vraaggestuurde handelingsgerichte diagnostiek (geïnspireerd op Pameijer en uitgewerkt in samenspraak met de Federatie van OOOC in een diagnostisch protocol). Van daar uit formuleren we een advies. We doen dit zoveel mogelijk in samenspraak met de minderjarige en de gezinscontext. Dit advies bevat een voorstel tot leidraad voor de toekomstige begeleiding en hulpverlening naar de minderjarige en/of de gezinscontext toe. De verwijzer wordt uitgenodigd naar de adviesbespreking waarin overlegd wordt rond de bevindingen en het advies. Bij die gelegenheid wordt een verslaggeving van de evaluatie met het hulpverleningsvoorstel aan de verwijzer overgemaakt.

2 Observatie

Bij een observatie begeleiding ziet Luein het als zijn opdracht om een grondig sociaal, psychologisch en medisch onderzoek te doen, in combinatie met een deskundige gedragsobservatie. Psychiatrische evaluatie kan, indien nodig, via externe consulten, opgezet worden. Deze onderzoeken monden uit in een advies naar de verwijzer. Het advies wordt gemaakt in samenspraak met de betrokken cliëntsystemen en wordt met hen doorgepraat. Het advies bevat een voorstel tot leidraad voor de toekomstige begeleiding en behandeling van de minderjarige en/of het gezinssysteem. De verwijzer wordt uitgenodigd naar een adviesbespreking. Hier worden de resultaten van de observatie besproken en de advisering naar verdere hulpverlening toegelicht. Ter gelegenheid van de adviesbespreking wordt een uitgebreide verslaggeving, die ook het verdere hulpverleningsvoorstel bevat, aan de verwijzer overgemaakt.

3 Onthaal

Bij een onthaal begeleiding zien we tijdelijke opvang en ondersteuning van de minderjarige en het gezinssysteem als onze eerste opdracht. Diagnostiek van de individuele en gezinsproblematiek komt eveneens aan bod, maar is beperkt tot concrete en omschreven vragen van de verwijzer. De verslaggeving is beperkt, bevat een voorstel tot verdere hulpverlening en wordt bij het beëindigen van de opvang aan de verwijzer overgemaakt.


4 Crisisopvang

De crisisopvang wordt enkel aangeboden binnen het Netwerk Crisisjeugdhulp van de regio Gent-Eeklo-Deinze. In samenspraak met het crisisnetwerk is onze opdracht hier beperkt tot het bieden van opvang en emotionele ondersteuning van de minderjarige. De crisisbegeleiding wordt door de andere partners van het netwerk verzorgd, we ondersteunen dit door het uitwisselen van informatie. Verslagvoering is beperkt: intern worden observatiegegevens en opgevangen informatie bijgehouden, externe verslagvoering beperkt zich tot het invullen van de formulieren op de website van het netwerk crisisjeugdhulp.

b Drie vormen van opvangwijze:

Het OOOC Luein is een open instelling, ook al bieden we een duidelijk gestructureerde opvang. We willen onze hulp zoveel mogelijk laten aansturen door de noden en de vragen van het cliëntsysteem. We willen eveneens soepel kunnen inspelen op de evoluties van de minderjarige in de loop van onze begeleiding. Minderjarigen, zeker in de leeftijdscategorie 12-18 jaar verschillen sterk van elkaar in de mate waarin ze zicht hebben op de gevolgen van hun eigen gedrag voor zichzelf en voor anderen. Het besef van de impact die hun opstelling op hun omgeving en hun eigen ontplooiingskansen heeft, is ook sterk verschillend. Crisissituaties hebben vaak voor gevolg dat er een tijdelijke terugval van de capaciteit voor zelfzorg en verantwoordelijkheid opnemen ontstaat. Er is dus een gevarieerd hulpaanbod nodig, waarin de mate van ondersteuning, de mate van structuur en van de mogelijkheden om eigen verantwoordelijkheid op te nemen, soepel kan aangepast worden aan de noden en de mogelijkheden van de minderjarige en van het gezinssysteem. We bieden daarom drie opvangregimes aan (Residentieel, Ambulant en combinaties van beide) waar vlot tussen kan gewisseld worden. Individualisering gebeurt door het toepassen van het fasesysteem Elke begeleidingsvormen kan in principe met elk opvangregime gecombineerd worden. Hier bestaat één absolute uitzondering op: opvang voor het crisisnetwerk jeugdhulp kan principieel niet ambulant gebeuren. In praktijk wordt ook zelden of nooit een combinatie gemaakt van een onthaalbegeleiding met een ambulante werkvorm, omdat dit zelden of nooit als zinvol ervaren wordt. Elke leefgroep kan ongeveer 9 minderjarigen opvangen. Bij elke residentiële werkvorm worden bezoeken van de context gestimuleerd en zijn contacten via post en gsm en internet mogelijk (tenzij uitdrukkelijk verboden door jeugdrechter of ouders). Voor een overgang naar semiresidentiële begeleiding of ambulante begeleiding is vooraf instemming van de verwijzende instantie vereist. Concreet wordt het verblijf in een groep verbonden met de mogelijkheid om buitenshuis bezig te zijn. Jongeren die overdag in het centrum aanwezig zijn en geen individueel programma hebben, sluiten aan bij de activiteiten van de leefgroep.


1 Leefgroepwerking

Naast de individuele begeleiding die inherent verbonden is aan de oriëntatie- of observatieopdracht, wordt de begeleiding vooral gezien als een herstelbegeleiding die werkt via groepsprocessen. We bieden een gestructureerd aanbod van groepsactiviteiten, die tot doel hebben: herstellen uit trauma’s. Er is steeds een groepsbegeleider aanwezig, activiteiten buiten het centrum zijn enkel mogelijk onder supervisie. Tijd geven, warme aandacht, een positieve ondersteunende groepssfeer zijn centrale elementen in de opvang. De groepsbegeleider is een actieve figuur die initiatief neemt en de jongeren aanzet om deel te nemen. Regels en afspraken moeten duidelijkheid scheppen, duidelijk laten zien wat verwacht wordt en wat niet. De eigenheid van de begeleiding van ‘Luein’ zit in het innerlijk loslaten van spanningen via rust, ontspanning en positief ingestelde opvang. Het is echter ook in orde brengen in de chaos, duidelijkheid, afbakening van verantwoordelijkheid, gerichte stimulering tot initiatief in een ondersteunende omgeving. Naast de zorg voor een huiselijke sfeer, beschikken wij voor accommodaties voor vorming, sport, ontspanning en creativiteit. Met organisaties in de omgeving werden overeenkomsten gesloten zodat gemakkelijk gebruik kan gemaakt worden van een vorming- en ontspanningsaanbod in de omgeving. We hebben een vormingsproject lopen met hulp van vrijwilligers zodat jongeren, wanneer dit nodig is, aan de leerplicht kunnen voldoen binnen het centrum. Dit vormingsproject is vooral gericht op het aanbieden van algemene vorming en de nodige vaardigheden en attitudes te ontwikkelen om regulier onderwijs zo snel mogelijk op te kunnen starten. De uitgangspunten van de gefaseerde leefgroepwerking zijn als volgt uitgewerkt:

Diagnostisch onderzoek en individuele begeleiding zijn gebaseerd op handelingsgerichte diagnostiek en wordt gedragen door een multidisciplinair team: leefgroepbegeleider, gezinsbegeleider en psycholoog, ondersteund door de directie die de teams voorzit.

Er zijn twee leefgroepen (Tilda en Pilar) met een maximumcapaciteit van 9 minderjarigen. Er is een gestructureerd dagverloop en duidelijkheid van leefregels. Leefgroepbegeleiders werken in allebei de leefgroepen.

We sturen gedrag bij door het samen zoeken naar herstelbewegingen na overtredingen of conflicten (biechtstoelmodel). Sanctioneren vanuit macht is de laatste optie.

Individualisering op vlak van vrijheden en verantwoordelijkheden gebeurd door het aanbieden van 4 fasen met oplopende vrijheden en eigen verantwoordelijkheid. Het profiel van de verschillende fasen is in de onderstaande tabel weergegeven

Profilering van de verschillende fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4

Fase 1 biedt vooral

duidelijkheid en structuur

waarbij de klemtoon ligt

op controle, toezicht en

aanwezigheid van de

begeleiding

Er wordt vooral gewerkt

aan opvang van

crisisgedrag, aanbieden

van een

bezinningsperiode,

(her)opbouw van

Fase 2 is de fase waar

jongeren terecht komen

bij de start van hun

begeleiding.

Wij bieden de jongere de

mogelijkheid aan om ons

en onze werking beter te

leren kennen.

Nadruk ligt op het

aanbieden van een

warme, voorspelbare en

gestructureerde opvang.

Fase 3 combineert een

voorspelbaar en

verantwoordt samenleven

binnen Luein met

voldoende

uitvalsmogelijkheden

buiten Luein voor de

jongere en zijn context.

Nadruk ligt op het

verwerven van

verantwoordelijkheden,

het experimenteren met

vrijheden, het

Fase 4 schetst een

stadium waarin de

jongere zelf veel

verantwoordelijkheid

opneemt, zijn leven in

handen neemt, mee

organiseert en zelf

voorstellen doet.

Men gaat een

hulpverleningsrelatie aan

op basis van wederzijds

respect waarbij op basis

van ‘vertrouwen’ wordt


vertrouwen en kan een

kans aanbieden tot herstel

individualiseren van de

noden. Men geeft een

beginnend ‘vertrouwen’

aan de jongere om eigen

grenzen te bewaken.

gewerkt.

Het samenleven is gericht

naar een groepsgebeuren

waarbij groepsprocessen

een voorname plaats

innemen BINNEN Luein.

Het samenleven is gericht

naar een groepsgebeuren

waarbij groepsprocessen

een voorname plaats

innemen

Het leven in Luein kan

gericht zijn naar een re-

integratie van de jongere

in zijn vertrouwde

context, het uitbouwen of

bestendigen van een

(vernieuwd) netwerk…

Het inspelen op de

individuele noden van de

jongere wegen zwaarder

door dan de

groepsprocessen

Het leven in Luein is

gericht naar een re-

integratie van de jongere

in zijn vertrouwde

context, het uitbouwen of

bestendigen van een

(vernieuwd) netwerk…

Het inspelen op de

individuele noden van de

jongere wegen zwaarder

door dan de

groepsprocessen

Het OOOC neemt de

controle over in de

organisatie van het

verblijf van de

jongere, de jongere

wordt ontlast van de


.

We schatten in dat

verantwoordelijkhed

en geven naar

bewegingsvrijheid

zonder toezicht nog

niet verantwoord is

Wij blijven het

leeuwendeel van


opnemen. We

creëren beperkte en

gestructureerde

mogelijkheden om

eigen


op te nemen (cfr.:

een doktersbezoek,

uitoefenen hobby,…

en schoolgaan)

Luein biedt de

jongere een

beginnende mate van

vrijheid en


.

De


ligt deels bij de

jongere, deels bij

ons.

De momenten van

vrije tijd zijn

verbonden aan

Luien, verbonden

aan het

schoolgebeuren en

deels in het weekend

Luein biedt de

jongere een grote

mate van vrijheid en


.

De


ligt vooral bij de

jongere, met een

bewaken van de

buitengrenzen.

De momenten van

vrije tijd zijn

verbonden aan

Luien, verbonden

aan het

schoolgebeuren en in

het weekend

Schoolgaan of andere

dagbesteding buiten ons

centrum is onmogelijk.

Schoolgaan is een

mogelijkheid binnen fase

2, mits de juiste

beweegreden van de

jongere en de juiste

afwegingen door ons

Schoolgaan of het

invullen door een

dagbesteding is een

MUST om in fase 3 te

verblijven

Schoolgaan of het

invullen door een

dagbesteding is een

MUST

Er kan vlot gewisseld worden van fase: o We starten normaal in fase 2, alle betrokkenen (ouders, minderjarige en verwijzer worden bij

het bepalen van de startfase betrokken. o Overgang van fase wordt wekelijks op het stafoverleg bekeken en kan zowel naar meer als

naar minder vrijheden o Verandering van fase kan op vraag van de minderjarige of van het begeleidend team. o Beslissingen rond overgang van fase worden gebaseerd op

Gedragsobservaties Ontwikkelingsvaardigheden en competentie van de minderjarige en de evolutie die

hierin merkbaar is Het hulpverleningstraject


2 Ambulant

Bij de ambulante begeleiding verblijft de minderjarige in het normale opvangmilieu. We respecteren zoveel mogelijk de normale gang van zaken in de sociale context. Er gaat minstens wekelijks een gesprek met de psycholoog door, normaal in ons centrum. Er is eveneens minstens wekelijks een gesprek van de gezinsbegeleider met de gezinscontext. Deze gesprekken kunnen zowel in ons centrum als bij het gezin thuis doorgaan. Deze werkvorm veronderstelt een open opstelling van de betrokkenen, de bereidheid om het eigen handelen bespreekbaar te maken en in vraag te stellen. Hoewel we aanklampend werken, wordt hier een ruime mate van samenwerking van de betrokkenen verwacht.

3 Tussenvormen

Indien het aangewezen is binnen de aanpak van de problematiek kan er een combinatie gemaakt worden van gedeeltelijk ambulant en gedeeltelijk residentieel werken. Dit gebeurt in nauw overleg met de verwijzer en de betrokkenen (minderjarige en opvangmilieu). Het vergt een formele goedkeuring door de verwijzer. We gaan over tot semiresidentieel werken voor de volgende redenen:

meer mogelijkheden creëren voor zinvolle observatie van het functioneren van het gezin als systeem

kans op een succesvolle re-integratie in het eigen opvangmilieu verhogen door dit te begeleiden, geleidelijk te laten verlopen en een vangnet te bieden bij tijdelijke mislukking.

De semiresidentiële werking wordt individueel samengesteld, gebaseerd op de behoeftes en de mogelijkheden van minderjarige en thuismilieu. De contacten tijdens de ambulante fase zijn minimaal die van een ambulante begeleiding, tijdens de residentiële fase wordt het opvang regime van de leefgroep gevolgd.

c Gehanteerde principes bij opvang en begeleiding

Elke minderjarige die aan het OOOC Luein toevertrouwd wordt, bevindt zich hoe dan ook in een crisissituatie. We besteden dan ook veel aandacht aan de eerste opvang. Naast geruststelling wordt de werking van het centrum en het doel van de begeleiding voorgesteld. We maken bij het opnamegesprek of startgesprek ook individuele afspraken. Zowel de minderjarige als de ouders (of andere belangrijke leden van de context) krijgen een schriftelijke uitleg over de werking van het centrum, de Informatie folder. De minderjarige krijgt ook de namen van de begeleiders die deel uit maken van haar team en de data van de verschillende besprekingen die met of rond haar worden georganiseerd ter beschikking (zowel mondeling als schriftelijk). We contacteren zelf de ouders en belangrijke leden van het gezinssysteem, en trachten contact te behouden of indien nodig te herstellen.


Tijdens de begeleiding hanteren we de volgende principes:

1 Structuur en regelmaat:

We hanteren in de leefgroepen een vast en voor alle groepsleden gemeenschappelijk dag en weekschema, waarin een evenwichtige afwisseling tussen vormende en ontspannende elementen centraal staat. Individuele hulpverlenende of verkennende gesprekken en onderzoeksmomenten krijgen voorrang op de vaste dagstructuur. Ook bezoek krijgt voorrang.

2 Warme aandacht en bevestiging

De begeleiders zoeken voortdurend mogelijkheden om de minderjarigen te bevestigen in hun pogingen om met zichzelf en hun problemen in het reine te komen.

3 Consequentie, duidelijkheid en nieuwe kansen bieden

Afspraken en regels worden gemotiveerd vanuit het toekomstige vlotte verloop van samenleven met anderen. We sturen bij vanuit een gezagshouding, bij voorkeur met bevestiging en beloning. Bij grensoverschrijdingen wordt in eerste instantie getracht om bij te sturen via herstelmogelijkheden. Een autoriteitsdrager die niet rechtstreeks in het conflict betrokken is (begeleider, teamlid, hoofdbegeleider of directie) gaat het gesprek met de betrokken minderjarige aan. Er wordt gepeild naar het besef dat er iets fout is gedaan. Vervolgens wordt samen met de minderjarige bekeken wat hierdoor beschadigd of gekwetst is geraakt, en wordt in samenspraak met de minderjarige gezocht naar herstelmogelijkheden. De herstelbeweging kan zowel praktisch als symbolisch zijn. We noemen dit het biechtstoelmodel. Pas als de toepassing van het biechtstoelmodel onmogelijk is (bij gebrek aan probleeminzicht of bereidheid om een herstelbeweging te maken) wordt overgegaan naar sancties die opgelegd worden vanuit de autoriteit.

4 Gericht op individuele ontplooiing

Er wordt gezocht naar de intrinsieke kwaliteiten van het individu, naar de betekenis van die kwaliteiten in het licht van zijn geschiedenis en de context waarin ze leeft.

5 Samenspraak met de betrokkenen

Samen met de ouders en de minderjarigen wordt gezocht naar oplossingen voor de aangebrachte problemen. Zowel aan ouders als minderjarigen wordt ondersteuning en hulp geboden.

6 Deskundigheid en inzet

Het centrum kiest voor een zo deskundig mogelijke aanpak, zowel vanuit een zicht steeds vernieuwende vorming en intervisie bij het personeel als vanuit een zo volledig mogelijke aanwezigheid (als totale persoon).


7 Continuïteit van vorming

In de leefgroepen bieden we, in samenwerking met groep een groep vrijwilligers die les volgen aan het VSPW, intern een scholingsaanbod aan. Daarnaast wordt bij opname zo snel mogelijk contact opgenomen met de school en worden alle mogelijke acties genomen om het heraansluiten bij de bestaande schoolopleiding terug mogelijk te maken. Individuele studiebegeleiding is voorzien. We stimuleren het verder zetten van de bestaande schoolopleiding zoveel mogelijk. We hanteren als vuistregel dat de verplaatsingsduur enkele richting maximaal anderhalf uur kan bedragen. Als de jongere langer onderweg moet zijn, zoeken we naar alternatieve mogelijkheden om de schoolse achterstand te beperken. In overleg met de school worden momenten afgesproken voor onderzoek en gesprek. Verder bestaat het dagprogramma uit vorming, zowel algemeen, technisch, creatief (met onder andere drama technieken) en sportief. Naast de vorming op zichzelf heeft dit tot doel om zicht te krijgen op nog niet ontdekte mogelijkheden van de minderjarige.

d Begeleidingsduur

1 Observatie

De begeleidingsduur voor minderjarigen binnen de begeleidingsvorm Observatie bedraagt ten hoogste 60 dagen. Deze termijn kan één maal verlengd worden met 60 dagen. We vermijden zoveel mogelijk om met een observatiebegeleiding te starten. Observatiebegeleiding wordt meestal uitgevoerd als een oriëntatie duidelijk maakt dat verder onderzoek nodig is.

2 Oriëntatie en Onthaal

De begeleidingsduur voor de minderjarigen binnen de begeleidingsvormen Onthaal en Oriëntatie bedraagt maximaal 30 dagen. Deze termijn kan één maal verlengd worden met 30 dagen. Bij een oriëntatiebegeleiding wordt de adviesvergadering voorzien in de loop van de zesde begeleidingsweek, zodat minimaal 14 dagen resteren om een hulpverleningsvoorstel uit te werken.

3 Crisisnetwerk Jeugdhulp

Meisjes die we binnen het crisisnetwerk jeugdhulp opvang aanbieden kunnen ten hoogste 7 dagen in het centrum opgenomen worden. Deze termijn kan maximaal één maal met 7 dagen worden verlengd.


e Methodologie

1 Diagnostiek

01 Multidisciplinair

De diagnose en advisering zijn gebouwd op de samenwerking van een multidisciplinair team. De teamleden zijn gespecialiseerd in één discipline: orthopedagogie, psychologie, maatschappelijk werk. De teamcoördinator functioneert als supervisor. De basis van de teamwerking: Principe van de intersubjectiviteit, de deskundige inbreng vanuit de eigen discipline, principe van de volledigheid en de wederzijdse bevraging, confirmatie. De bevindingen vanuit één discipline moeten bevestigd worden door een andere discipline. Het VTO beleid vraagt de verschillende disciplines zich bij te scholen wat betreft de accurate observaties.

02 Procesmatig verloop

De diagnose en de advisering zijn gebouwd op een proces. Het proces bestaat voor een groot deel uit gesprekken, aangevuld met testonderzoek en gedragsexploratie. Er is een voortdurende terugkoppeling tussen veranderingsgerichte begeleiding en diagnostische terugkoppeling. Beide processen zijn met elkaar verweven en kunnen niet los van elkaar worden gezien. De verschillende teamleden hebben hun eigen methodologie

van kijken naar de problematiek,

van het uitzoeken, uitproberen, en evalueren van oplossingsvoorstellen,

van voeren van gesprekken

03 Theoretische achtergronden

We baseren ons voor het diagnostisch werk op de methodiek van “Handelingsgerichte Diagnostiek” naar de ideeën die werden geformuleerd door Noëlle Pameijer. In samenspraak met de andere leden van de Federatie van de OOOC wordt deze methodiek momenteel formeel uitgewerkt naar een diagnostisch protocol dat als basis zal dienen voor het uitwerken van de module OOOC in de Integrale Jeugdhulp. Voor het gesprek wordt de basishouding van de cliënt-centered therapie gebruikt van Rogers. Deze houding streeft naar een communicatie van aanvaarding. De doelstelling is een vertrouwensrelatie op te bouwen, die de onderzoeker in staat stelt zicht te krijgen op de problematiek. De voorwaarden voor het ontstaan van deze vertrouwensrelatie liggen echter niet alleen in de gesprekken maar ook in de totale sfeer van aanvaarding (zie ook procedure onthaal). Een gemeenschappelijke manier van kijken naar de problematiek wordt gevormd door de verschillende humanistische psychologiescholen, waarbij Maslov en centrale rol blijft spelen. Als centrum met minderjarigen moet de keuze gemaakt worden voor een theoretisch model dat kiest voor ontwikkeling en dat zicht heeft op de voorwaarden voor die ontwikkeling ( Veerkrachthuis Jan van Gils). Naar problematieken wordt vooral gekeken vanuit de verschillende communicatietheorieën en het systeemdenken. Deze theorieën moeten inzicht geven in de manieren waarop mensen met elkaar omgaan en het effect op mensen. Basis is de theorie van Watslawick en aanverwante en verder uitgewerkte theorieën enerzijds en anderzijds het loyaliteitsdenken van Bosormenyi Nagi. (oorsprong van de meerzijdige partijdigheid).


Via scholing – vorming - opleiding worden theoretische kaders aangereikt voor specifieke problematieken. Het centrum wil door samenwerking met gespecialiseerde diensten steeds meer deskundigheid verwerven. De problematiek van het seksueel misbruik is wellicht het belangrijkste thema. Het centrum zelf werd jarenlang gezien als de specialist ter zake, vooral door de transformatie van de theorieën en onderzoekingen rond traumatische ervaringen in Argentinië en de Israëlische onderzoeken rond de verwerking van de Holocaust. Beide onderzoeken geven een duidelijk zicht op enerzijds de snelheid waarmee moeilijke onderwerpen aangepakt kunnen worden (tijdsdruk voor het advies) en anderzijds de tijd die nodig is om uit problematische ervaringen door te groeien (afscheid nemen van het verleden).

2 Begeleiding

Het hier en nu gedrag van mensen wordt gekenmerkt door omstandigheden, ontwikkelingsniveau, de toehoorder, het verleden… Eén van de kenmerken van het hier en nu gedrag van mensen die aan het centrum toevertrouwd worden is crisis. De methodieken van crisisopvang, de methodieken van zelfmoordpreventie, de methodieken crisisbegeleiding vormen de basis in het zicht van het hier en nu gedrag.

01 Crisisbegeleiding

Luein zorgt voor een kortdurende opvang voor jongeren, die op één of andere manier in een crisis geraakt zijn (zie definiëring crisis). De begeleiding draagt dan ook de kenmerken van crisisbegeleiding. De crisisbegeleiding bestaat uit twee componenten: 1. Individuele begeleiding 2. Begeleiding via groepsprocessen. In de opdrachtverklaring staat dat wij trachten openingen te zoeken in de moeilijkheden. Dit is reeds een eerste concretisering van de betekenis van het woord Luein: losmaken uit moeilijkheden, spelend bevrijden. Dit betekent concreet dat wij trachten die methoden te hanteren die van toepassing zijn in de crisisbegeleiding. Wij gaan duidelijk niet de weg op van de langdurige begeleiding of therapie. Ons werk vraagt dat wij tot conclusies komen en adviezen. Ons werk moet in hoofdzaak gericht zijn op een inschatting van de problematiek wat betreft de noodzakelijkheid van een verdere doorverwijzing en welke soort doorverwijzing dit dan eigenlijk moet zijn. We moeten mensen richtingen aanbieden, die hen kunnen helpen uit hun moeilijkheden te geraken. Crisisbegeleiding heeft dus als eerste opdracht: ‘ Mensen het gevoel geven dat ze vat krijgen op hun moeilijkheden, op hun eigen leven’. Het gesprek is hier ook het centrale begeleidingskenmerk.(zie gesprekskenmerken diagnose) De begeleider laat zich daarbij zelf leiden door de theorieën rond verwerking van trauma’s en verlies. Basis daarbij is de fasebeschrijving van Elisabeth Kübler Ross. In een tweede fase wordt met de jongere uitgezocht naar welke mogelijkheden hij heeft om opnieuw deel te nemen aan het maatschappelijke leven en wordt dit uitgeprobeerd. Ook hier worden de gesprekken geleid door de theorieën van de onvoorwaardelijke aanvaarding. Crisisbegeleiding gebeurt ook via activiteiten in groep. Sport, knutselen en expressieactiviteiten en dramatechnieken zijn de kern-activiteiten.


Deze activiteiten zijn gebaseerd op een eclectisch gebruik van verschillende persoonlijkheidstheorieën en sociale psychologietheorieën. De centrale theorie wordt gevormd door de theorie van Ter horst: het herstel van het gewone leven.

02 Begeleiding van de processen van samenleven

Het samenleven met anderen veronderstelt vaardigheden. Het samenleven met anderen veronderstelt een minimale vorm van wederzijds respect. Het aanleren van deze vaardigheden en het laten toepassen van dit wederzijds respect gebeurt op basis van de leertheorieën. De theorieën vinden hun basis in het behaviorisme (Patterson). Er wordt een inschatting gemaakt van de aanwezige vaardigheden, en van de aanwezige beperktheden.(zie observatieleidraad) Er wordt een inschatting gemaakt van de mogelijkheden tot leren. Er worden programma’s opgezet die individueel toegepast worden in functie van deze mogelijkheden en beperktheden. Individueel begeleiders zijn een soort ‘tutor’ (een gelijke, iets meer ervarene) Omwille van de crisissituaties waarin de cliënten zich bevinden wordt het behaviorisme op verschillende manieren toegepast: We werken met een hiërarchisch systeem van belonen en straffen. Het behavioristisch model wordt gecombineerd met de bevestigingsleer van Teruwe Het wetenschappelijk onderzoek rond depressie en traumaherstel die de factor tijd als belangrijke element in het nemen van beslissingen ziet. (geleidelijke overgang van ik neem rust naar ik neem mijn eigen leven in handen: gestructureerd in de fasering).

03 Observatieleidraad

Dit instrument is door het centrum zelf ontwikkeld. Het is gebaseerd op de meest gangbare observatieschalen en schema’s uit de sector, maar is specifiek aangepast aan de observatiemogelijkheden die zich in het centrum afspelen. Het gaat daarbij uit van het basisprincipe dat gedrag kan verwijzen naar verschillende onderliggende problematieken of combinaties van problematieken. Het is tegelijk een leerinstrument voor begeleiders dat de individuele uiting van problematieken probeert te vatten. Het is gericht op: ontdekken van mogelijkheden en beperktheden Het is gericht op het observeren van psychiatrisch aandoende afwijkend gedrag. (differentiaal) Het is gericht op het observeren van signaalgedrag…

04 Theaterproject

Sinds 2007 zijn we in Luein gestart met het systematisch aanbieden van drama en expressie technieken. We noemden dit “Het theaterproject”. Inhoudelijk zijn we gestart vanuit de vaststelling dat niet alle minderjarigen zich even vlot verbaal kunnen uitdrukken en dat zowel op vlak van begeleiding naar verandering als naar observaties toe alternatieve mogelijkheden belangrijk zijn. Na het realiseren van de theaterruimte en het opzetten van vorming voor de begeleiders die de technieken naar de minderjarigen aanbrengen, zijn we sinds 2007 effectief met de minderjarigen via deze methodiek aan het werk. Inhoudelijk aspect van de theatersessies: We gebruiken het veerkrachthuis van Jan Van Gils als basisidee om de theatersessies uit te bouwen. Elke week gebruiken we één van de 5 factoren van veerkrachthuis als thema om de 2 weeksessies uit te werken.


a Thema’s uit het veerkrachthuis: Gedragenheid: de jongere weet zich gedragen en kan terugvallen op een netwerk en sociale

ondersteuning

Zingeving: de jongere kan zin geven aan haar leven: ze heeft een greep op haar eigen leven

Vaardigheden: via haar vaardigheden heeft de jongere het gevoel dat ze controle heeft over wat er in haar leven gebeurt

Eigenwaarde: de jongere heeft het gevoel van eigenwaarde, zelfrespect, geloof in zichzelf

Humor: de jongere kan lachen, relativeren

b Praktische uitwerking: Elke week worden 2 theatersessies aangeboden: Theatersessie 1: dit is een sessie met als doel ‘een ontspannende/ leuke expressiefase’ Theatersessie 2: dit is een sessie met als doel ‘een activiteit gericht op leren’ We werken telkens met een leidinggever en een observator. Elke sessie bestaat structureel uit drie delen: een opstart of warming up fase, een actie of spelfase en een uitwisselingsfase. Bij het begin van elke theatersessie worden volgende basisafspraken overlopen om een veiligheid te creëren:

Iedereen is medeverantwoordelijk voor het werk van de groep en zet zich maximaal in.

Zelfonthulling is cohesie bevorderend.

Iedereen is even belangrijk als elke ander en iedereen kan / mag / hoort net zoveel en net zo weinig te doen als hij of zij verkiest.

Ieders bijdrage is belangrijk, want het zijn vooral de leden van de groep zelf van wie de deelnemers aan de therapie hun veranderingsproces leren.

Er bestaat absolute geheimhouding van wat er in de groep aan de orde komt.

Iedereen is altijd aanwezig. Afwezigheid is alleen toegestaan met een ernstige reden en altijd met bericht vooraf, noodgevallen daargelaten.

Handelend- agressieve acting-out is nimmer toegestaan, de neiging ertoe dient wel besproken te worden!

Werken en samenwerken zijn noodzakelijk voor het produceren van een psychodrama.

4. Gezinsgericht en emancipatorisch werken

a Participatie van de betrokken partijen. Het gesprek is bij uitstek het middel om de participatiegedachte en de gezinsgerichtheid van onze werking duidelijk te maken. Onze hulpverlening zelf verloopt via het gesprek en dialoog. Wij willen hierbij stellen dat wij ons duidelijk bij de moeilijkheden willen richten op de omschrijvingen die de cliënten zelf geven. Wij gaan ook de mening van de cliënten in onze verslaggeving opnemen, omdat wij geloven in de zelfhulpcapaciteiten van mensen. We verzekeren daarbij uitdrukkelijk dat we de mening van de verschillende cliëntengroepen opnemen in de advisering. Het centrum gaat er van uit dat geen hulp kan geboden worden aan minderjarigen, zonder de context (het gezin, de bredere familie, de gezinsgeschiedenis…) te betrekken bij deze hulpverlening.


Hulp aan de ene partij kan niet effectief geboden worden, wanneer er geen hulpaanbod is naar de andere partij. We steunen sterk op de noodzaak van de veelzijdige partijdigheid. Ouders worden dan ook uitgenodigd naar en het centrum en kunnen wekelijks op bezoek komen. De gezinsbegeleider gaat met het gezin verschillende gesprekken aan. Hij gaat hierbij op zoek naar de mechanismen die relatieherstellend (of minstens relatie verbeterend) kunnen werken. Hij probeert duidelijk zicht te krijgen op de mogelijkheden van het gezin en de context. We laten op een vrij groot aantal domeinen de verantwoordelijkheden en keuzen aan ouders over. Voorbeelden: de keuze van arts, de schoolkeuze, het al dan niet mogen roken, respect voor geloof- en andere overtuigingen. Wij vertonen ook duidelijke soepelheid in het hanteren van regels en zullen ons hierbij afstemmen op verlangens van ouders en jongeren. Een voorbeeld is het samen afspreken van een verlof en weekendregeling. Het werken met de ouders is gericht op het herkennen en erkennen van hun inzet, op begrip. We trachten de ouders te motiveren om die acties te ondernemen die de ontwikkeling van de minderjarige ten goede komen. Adviezen van het centrum naar verdere hulpverlening toe zijn het resultaat van een proces van begeleiding, experimenteren en terugkoppelen, zowel naar de ouders als naar de betrokken minderjarigen. De begeleiding wordt in voortdurende dialoog met het gezinssysteem en de minderjarige opgebouwd. Het advies wordt in de loop van de begeleiding geleidelijk aan gevormd, aan de hand van hypothesen en een experimenterende houding die voortdurend wordt getoetst aan de terugkoppeling naar gezinssysteem en minderjarige. Het verslag en het advies wordt met zowel de minderjarige als de gezinscontext grondig doorgenomen. We zien de minderjarige als een volwaardige gesprekspartner. Het emancipatorische idee is in ons centrum structureel ingewerkt:

De minderjarige kan wanneer hij dit wil zijn begeleiders samenroepen om met hen zijn moeilijkheden gezamenlijk te bespreken.

De begeleiders worden voorgesteld als hulpverleners waar een beroep op kan worden gedaan, die de minderjarige kan “gebruiken” in de zoektocht naar oplossingen voor de moeilijkheden, die hem willen helpen om uitwegen te zoeken.

In de leefgroep vindt wekelijks een groepsgesprek plaats waar de meisjes hun eigen inbreng hebben.

Oplossing- en begeleidingsvoorstellen worden in samenspraak met de minderjarige opgesteld en met de minderjarige besproken.

b Collectieve en individuele inspraak De inspraak wordt geregeld via de verschillende overlegmomenten die reeds beschreven zijn in het hoofdstuk aldaar. Daarnaast en specifiek worden nog een aantal elementen aangehaald.

1 Inspraak voor gebruikers (jongeren) collectief

Collectieve inspraak wordt structureel ingebouwd door het groepsgesprek voor minderjarigen die deelnemen aan het groepsleven. Het groepsgesprek gaat wekelijks door en de inspraak elementen worden meegebracht naar de begeleidervergadering. De inspraakelementen die de jongeren aanbrengen worden meegebracht door de begeleider naar de begeleidervergadering. Wanneer het gaat om vragen tot verandering die ruimer liggen dan de praktische werking in de leefgroepen, en het pedagogisch concept raken of de organisatie van het functioneren van andere diensten, kan de begeleidervergadering niet zelfstandig beslissen. In deze gevallen neemt de hoofdbegeleiding dit mee naar de stafvergadering of het dienstoverleg.


2 Inspraak voor gebruikers (ouders en jongeren) individueel

We dragen zorg voor de individuele inspraak van de cliënten, zowel de minderjarigen als leden van het gezinsysteem door het overbrengen van verlangens van de gasten en de ouders naar de verschillende overlegmomenten. De teamvergaderingen bevatten vragen naar de mening van de jongeren en naar de mening van de leden van het gezinssysteem Daarnaast kan elke jongere een gesprek aanvragen met zijn begeleiders (zie ook Bereikbaarheid naar de doelgroepen). Indien de gespreksmomenten in de begeleiding van minderjarige en gezinscontext en de informele mogelijkheden om medewerkers aan te spreken (van begeleider tot directie) toch onvoldoende blijken te zijn om zich gehoord te voelen, kunnen onze gebruikers beroep doen op de uitgewerkte klachtenprocedure.

Voorstelling en Situering en Situering 2012.pdf · E GESCHIEDENIS ... Luein begeleidt...

Documents

Transcript of Voorstelling en Situering en Situering 2012.pdf · E GESCHIEDENIS ... Luein begeleidt...