Het Meetjesland

Situering

Situering in BelgiëGrenzen

• N: Zeeuws-Vlaanderen

• ZO: Gemeente Gent

• W: Provincie West-Vlaanderen

Onder de loepGemeenten

• Assenede

• Eeklo

• Kaprijke

• Maldegem

• Sint Laureins

• Aalter

• Evergem

• Knesselare

• Lovendegem

• Nevele

• Waarschoot

• Zomergem

Arr. Eeklo

Arr. Gent

Het Meetjesland

Fysisch - Geografisch

Benelux-niveau

Landschappen onder invloed van de zee

Landschappen van de pleistocene zanden

Grens: Graafjansdijk

Ferraris (18ee) Luchtfoto Topokaart 1:25 000

Landschappen onder invloed van de zee: ontstaan

• Holoceen: na laatste ijstijd

Wind en ijs ruimen plaats voor water• Dynamisch landschap

Stabilisatie door de mens• Transgressies en regressies vs

stormvloeden• Vorming

Essentiële periodes: ontstaan van polders

Ontstaan van polders

• Vorming van strandwallen– Ondiepe zee– Golf in aanraking met bodem (branding)

Ontstaan van evenwijdige zandruggen + zwinnen• Zandrug + pioniersvegetatie

Ontstaan van evenwijdige duinruggen en valleien

Ontstaan van polders

• In valleien ontstaan kleipakketten

Ontstaan van een dikke veenbodem• Aanval van de zee

Gedeeltelijke opruiming van het veen + ontstaan van getijdegeulen

Aanvoer zand (geulen + oevers) en klei (op veenpakket)

Ontstaan schorrenlandschap

Ontstaan van polders

• Aanvoer zand > aanvoer klei• Klei en veen klinken in door eigen gewicht

Geulen (zand) hoger dan kleigronden= RELIEFINVERSIE

• Invloed van de mens: dijken

grote open percelen, grote kavels + KREKEN

Polderskreken

Bodems:

• alluviaal

• matig tot zeer nat

• zandleem en klei

Landschap van pleistocene zanden: ontstaan

• Onderdeel van de Vlaamse vallei– Zandig Vlaanderen– Glaciaal en periglaciaal– Rivieren in quartair substraat

Differentiële erosie

Ontstaan van de Vlaamse vallei• Einde tertiair: terugtrekking van de zee (N)

Vlaanderen: droog Rivierdalen snijden in

Verlaging III oppervlak

Uitgesneden III dalen

Ontstaan van de Vlaamse vallei

Terugschrijdende erosie

Vlaamse vallei

Bodems:

• fijne zanden

• licht lemige structuur

• rivieren: klei en leem

Gesloten landschap met hagen, boomrijen, houtkanten en enkele boscomplexen

Het Meetjesland

Landschappen

4 verschillende landschappen

• Het krekengebied

• Het centrale of eigenlijke Meetjesland

• Cuesta’s van– Zomergem-Oedelem

– Lotenhulle – Hertsberge

en veldgebieden

• Kouter- en bulkenlandschap

Krekengebied

• = landschap van de polders

• Open landschap

• Kalkhoudende bodem >> akkerland

• Grootmazig patroon

• Populierenrijen

• Bewoning op zandruggen

• Graafjansdijk

Centrale of eigenlijke Meetjesland

• Dekzanden van laatste ijstijd• Grote dekzandrug + kleine donken + zeer grote vlakte

Blokkeert afwatering Slechte afwatering

Onvruchtbare gronden (te nat)

Grachten en greppels

Grote blokpercelen onderverdeeld in stroken (meten of maten)

Cuesta’s

• Zomergem – Oedelem

• Lotenhulle - Hertsberge

Cuesta’s en veldlandschappen

• Cuestarug: eerste nederzettingen

Lemige, goed gedraineerde gronden

• Omliggende gebieden ontginnen

onvruchtbaar

door kleilaag door zure uitgeloogde stuwwatergronden zandgrond

• Fasen ontginning: – 10 – 13ee: bos >> houtwinning + begrazing woeste gronden =

wastina’s of veldgebieden

– 13 – 14ee: veldgebieden >> akkerland door kapitaalkrachtingen mislukt

– 18 – 19ee: systematische herbebossing door tekort aan hout

Kouter- en bulkenlandschap

• Aan rand van rivier- en beekvalleien: droge, zandige, lichtlemige kouterruggen, met ertussen lemige bulken

betere gronden

eerste akkerland

intensief

herverkaveld + perceelsranden (knotwilgen)

uitgestrekte open kouters gesloten bulkenlandschap