Vlaamse financiering van onderwijs en onderzoek aan de Vlaamse universiteiten en hogescholen Deel 1...

Vlaamse financiering van onderwijs en onderzoek aan de Vlaamse universiteiten en

hogescholen

Deel 1 – financieringskanalen voor onderzoek en innovatie

Deel 2 – werkingstoelagen

Marc Luwel

INLEIDING – KENNIS (1)

Economische groeimodelen tot ± 1950 : kapitaal en arbeid

Vanaf 60’s progressief : meer inzicht in de rol van (soorten) kennis in de economische groei

MAAR (TPF)→ niet alleen R&D, ook andere immateriële investeringen → R&D Capital Stock (opgebouwd over jaren)→ relatie tussen R&D en groei is complex

Financiering O&I univs & hogescholen Marc Luwel 09/06/2010


Kennis als een publiek goed

In tegenstelling tot arbeid en kapitaal, wordt kennis gekenmerkt door

- ‘non-rivalness’ - niet exclusief

Kennis uit onderzoek als publiek goed → fundamendeel onderzoek / grensverleggend / bleu sky

onderzoek / ‘basic research’Financiering O&I univs & hogescholen

Marc Luwel 09/06/2010


MAAR een belangrijk deel van de kennis uit R&D is niet een zuiver publiek goed

- Gedeeltelijk ‘rival’ : ‘tacit’ in hoofden of organisaties

- Vaak (tijdelijk) exclusief : geheimhouding / octrooien / …

---- hoe meer rival en hoe meer exclusief hoe meer privaat goed



• Innovatie in de vorm van commercialiseerbare toepassingen --- privaat goed / eigendom →→ meer geschikt voor prive investering

• Fundamenteel onderzoek --- publiek goed →→ quasi exclusief (direct of indirecte) publieke financiering

Continuum hiertussen met groeiend ‘marktfalen’ en dus noodzaak voor groeiende publieke financiering



Geen ‘lineair’ model / watervalsysteemFundamenteel basis →basisonderzoek →(technologische)

innovatie → product/dienst → commercialisering →groei

MAAR COMPLEX : Veel terugkoppelingen / niet lineaire effecten

Innovatie is veel meer dan (technologische) innovatie--- een firma kan sterk innovatief zijn zonder in technologische

innovatie te investeren (e.g. DELL, RYANAIRLINES)



Alternatieve manier om R&I te kenmerken

- Werk waarvan de onderzoeker het onderwerp bepaalt

VERSUS

- Werk waarvan derden (bedrijven, financierende overheid, …) het thema vastleggen


Financiering O&I aan Vlaamse universiteiten en hogescholen

TALRIJKE FINANCIERINGSBRONNEN

- Vlaamse overheid (werkingstoelagen en specifieke R&I financiering)

- Federale overheid

- Europese Unie (o.a. EU KP)

- Bedrijven (zonder tussenkomst overheden)

- Eigen inkomsten (e.g. uit octrooien, licenties, spin-offs, …)

- Mecenaat

- …..


Universitaire werkingstoelagen (1)

Waarvoor worden werkingstoelagen gebruikt?

- Onderwijs (ZAP, AAP, ATP, leeromgeving)

- Collectieve voorzieningen voor onderwijs en onderzoek (financiele dienst, personeelsdienst, bibliotheek, ICT, …)

- Onderzoek (ZAP, AAP, ATP, onderzoeksomgeving)


Universitaire werkingstoelagen (2)

• Behoudens klein aantal onderzoekers met contract van onbepaalde duur, is ZAP enige personeelscategorie met vaste aanstelling

• ZAP eindverantwoordelijk voor (kwaliteit) van- Onderzoek;- Onderwijs;- Dienstverlening en valorisatie


Vlaamse O&I financiering aan univsIntrauniv. competitie Interunivcompetitie

Fundamenteel onderzoek BOF met als onderdelen-Projecten-PhD-bursalen en post-docs-Tenure track mandaten-Methusalem

FWO-Projecten-PhD-bursalen en post-docs-Odysseus-Aantal acties in internationaal kader

Basis onderzoek ↓ Technologische innovatie ↓ Valorisatie & dienstverlening

IOF-programma’s met valorisatie als doel-mandaten

Interface-diensten

IWT (deel van opdracht)SBO-projecten

Toegepast Biomedisch

PhD-bursalen en post-docs

Baekeland mandaten

IWT-projecten (univs als onderaannemers)


VlaamseO&I financiering aan hogescholen Intra-hogeschool competitie

Inter-hogeschool competitie

Fundamenteel onderzoek NIHIL want onderzoek sluit aan bij profiel opleidingen

NIHIL want onderzoek sluit aan bij profiel opleidingen

Basis onderzoek ↓ Technologische innovatie ↓ Valorisatie & dienstverlening

PWO –middelen

Primair naar prof. BA maar in samenwerking

Interface-dienstenop nivo van de associaties

IWT (deel van opdracht – in de praktijk vooral ex 2-cycli)

Tetra-projecten

SBO -projecten

PhD-bursalen en post-docs

IWT-projecten (hogescholen als onderaannemers)


Vlaamse O&I financiering aan univs en hogescholen (1)

Onderzoeksinfrastructuur

EEN financieringsinstrument voor zowel fundamenteel als basisonderzoek (te weinig middelen voor 2 / duale natuur veel instrumenten / open voor univs, hogescholen (SOCs, postinitieel onderwijs) en open voor derden (mits inbreng)

Middelzware infra : combinatie intra en inter-associatie competitie

Zware infra : open competitie tssn univs, hogescholen, SOCs en postinitiele onderwijsinstellingen


Vlaamse O&I financiering aan univs en hogescholen (2)

Additioneel een aantal kanalen van eerder beperkte omvang

- Beleidsondersteunend onderzoek op ministerieel initiatief

- Steunpunten voor beleidsrelevant onderzoek- Beleidsondersteuning op korte als lange termijn- Onderzoek op initiatief van onderzoekers- Dataverzameling en beheer

- Onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek

- Wetenschapspopularisering

- ….Financiering O&I univs & hogescholen

Marc Luwel 09/06/2010

Kenmerken van Vlaamse financieirngsinstrumenten voor univs / hogescholen

• INGEWIKKELD??? NEEN – specifieke instrumenten voor schakels in de

kennisketen → specifieke beoordelingscriteria

• WAAROM DEELS DUAAL (inter / intra)

Voor de beoordeling van de wetenschappelijke kwaliteit : ‘peer review’<> alleen onderzoekers kunnen dat !!!

PEER REVIEW is als democratie : beste van slechte systemen ---- zeker niet optimaal

DAAROM : tweede kans voor ideeen en personen moet er zijn voor zover het organiseerbaar/beheersbaar is


Kenmerken van Vlaamse financieirngsinstrumenten voor univs / hogescholen (2)

Kenmerken van Vlaams systeem

- eindverantwoordelijkheid bij de univs --- univs beslissen over grootste projecten en loopbaan ZAP (methusalem, BOF, tenure track, …)

- In zeer hoge mate competitief - FWO, IWT, Herculesstichting : lage slaagkans (aan de grens van intern. erkende benedengrens 1/3)- Competitie tssn univs via verdeelsleutels voor BOF, IOF, Hercules (vandaag % verdeling van globale

enveloppe ---- niet naar groeimodel?)

- Erg gericht op innovatie en samenwerking met industrie- In verhouding met werkingstoelagen zijn Vlaamse univs bij de hoogste aan inkomsten uit

samenwerking met industrie- Lange traditie - Inschakeling van hogescholen


Ik dank u

Deel 2 - Werkingstoelagen

Vlaamse financiering van onderwijs en onderzoek aan de Vlaamse universiteiten en hogescholen Deel 1...

Documents

Transcript of Vlaamse financiering van onderwijs en onderzoek aan de Vlaamse universiteiten en hogescholen Deel 1...