Internationale uitdagingen voor de vlaamse hogescholen vlhora, 9 feb 2015
23
INTERNATIONALE UITDAGINGEN VOOR DE VLAAMSE HOGESCHOLEN Dirk Van Damme – OECD/EDU/IMEP
Transcript of Internationale uitdagingen voor de vlaamse hogescholen vlhora, 9 feb 2015
INTERNATIONALE
UITDAGINGEN VOOR DE
VLAAMSE HOGESCHOLEN
Dirk Van Damme – OECD/EDU/IMEP
• Uitdaging 1: De aangroei van hoogopgeleide
jongeren vertraagt t.o.v. andere landen
• Uitdaging 2: We boeken te weinig
vooruitgang in gelijke kansen en aanboren
van nieuwe talentenreservoirs
• Uitdaging 3: Een te rigide onderscheid
tussen academisch en professioneel hoger
onderwijs is nefast
3 uitdagingen
UITDAGING 1:
DE AANGROEI VAN
HOGEROPGELEIDE JONGEREN
VERTRAAGT T.O.V. ANDERE LANDEN
• Vlaanderen heeft zijn groei en welvaart sinds
midden 20ste eeuw in grote mate te danken aan
investeringen in hoger onderwijs en groei aantal
hooggeschoolden
– Academisch gevormde maar ook technisch
geschoolde professionals
– Voor innovatie en economische groei, maar ook voor
sociale vooruitgang en culturele ontwikkeling
• Het is van cruciaal belang om die instroom van
hooggeschoolden in economie en samenleving op
hoog niveau te houden
Hooggeschoolden zijn belangrijke bron van
welvaart, groei en sociale vooruitgang
Aandeel hooggeschoolden in 25-34j
bevolking, 2000 en 2013
0
10
20
30
40
50
60
70
Kore
a
Pola
nd
Luxe
mb
ou
rg
Latv
ia
Ire
land
Un
ited
Kin
gd
om
Slo
vak R
epu
blic
Slo
ven
ia
Cze
ch R
ep
ub
lic
Sw
itze
rla
nd
Port
ug
al
Hung
ary
Ne
the
rla
nds
Austr
alia
OE
CD
ave
rag
e
Tu
rkey
Gre
ece
Fra
nce
Italy
Esto
nia
Denm
ark
Norw
ay
Ne
w Z
eala
nd
Sw
ede
n
Austr
ia
Ja
pa
n
Icela
nd
Cana
da
Me
xic
o
Spa
in
Un
ited
Sta
tes
Belg
ium
Germ
any
Fin
land
2000 2013%
Gemiddelde jaarlijkse groei hoger-onderwijs-
kwalificaties in 25-34-jarigen 2000-2013
%
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Fin
land
Un
ited
Sta
tes
Belg
ium
Cana
da
Spa
in
Germ
any
Ja
pa
n
Norw
ay
Sw
ede
n
Icela
nd
Esto
nia
Ne
w Z
eala
nd
Fra
nce
Denm
ark
Me
xic
o
Austr
alia
OE
CD
ave
rag
e
Gre
ece
Ne
the
rla
nds
EU
21 a
vera
ge
Un
ited
Kin
gd
om
Sw
itze
rla
nd
Ire
land
Austr
ia
Kore
a
Slo
ven
ia
Hung
ary
Luxe
mb
ou
rg
Italy
Port
ug
al
Tu
rke
y
Cze
ch R
ep
ub
lic
Slo
vak R
epu
blic
Pola
nd
Percentage werkenden in hooggeschoolde
en laaggeschoolde arbeid
30
20
10
0
10
20
30
40
50
60
Au
stri
a
Ital
y
Cze
ch R
epu
blic
Slo
vak
Rep
ub
lic
Jap
an
Ger
man
y
Engl
and
/N. I
rela
nd
(U
K)
Au
stra
lia
Po
lan
d
Ave
rage
Irel
and
Un
ited
Sta
tes
Net
her
lan
ds
Spai
n
Swed
en
Esto
nia
No
rway
Den
mar
k
Ko
rea
Cyp
rus¹
²
Can
ada
Fin
lan
d
Flan
der
s (B
elgi
um
)
Primary education or less Tertiary education or more
• In 2000 had België de 6de rank van 32 OESO-
landen in % hooggeschoolden in 25-34 jarige
bevolking – in 2013 gezakt naar 15de rank
• Gemiddelde jaarlijkse aangroei tussen 2000 en
2013 was 1.3% – tien jaar eerder (35-44 jarigen)
was dit nog 2.7%
• Tussen 2009 en 2013 is de gemiddelde jaarlijkse
groei zelfs gedaald naar 0.1% (OESO: 2.3%)
• Conclusie: de broodnodige groei van onze
belangrijkste bron van menselijk kapitaal en
innovatiepotentieel valt stil
Aandeel hooggeschoolden in jonge
beroepsbevolking stijgt, maar te traag
• Wil Vlaanderen ook in de toekomst een
innovatieve kenniseconomie zijn, moet het
sterker in zijn menselijk kapitaal investeren
• Hogescholen zijn – meer dan universiteiten – de
expansieve component van het HO-bestel
Wat betekent dit?
UITDAGING 2:
WE BOEKEN TE WEINIG
VOORUITGANG IN GELIJKE KANSEN
EN AANBOREN VAN NIEUWE
TALENTENRESERVOIRS
Intergenerationele onderwijsmobiliteit 25-34j
Australia
Austria
CanadaDenmark
Estonia
FinlandFrance
Germany
IrelandItaly
Japan
Netherlands
Norway
Poland
Spain
SwedenUnited States
Flanders (Belgium)
England/N. Ireland (United Kingdom)
Russian Federation*
Average
15
20
25
30
35
40
45
50
12345678910
Up
wa
rd m
ob
ilit
y
Odds ratio
inequality of opportunity
low educational mobility
inequality of opportunity
high educational mobility
equality of opportunity
high educational mobility
equality of opportunity
low educational mobility
Intergenerationele onderwijsmobiliteit 25-34j
en gelijke kansen HO-participatie 20-34j
Australia
Austria
CanadaDenmark
Estonia
FinlandFrance
Germany
IrelandItaly
Japan
Netherlands
Norway
Poland
Spain
SwedenUnited States
Flanders (Belgium)
England/N. Ireland (United Kingdom)
Russian Federation*
Average
15
20
25
30
35
40
45
50
12345678910
Up
wa
rd m
ob
ilit
y
Odds ratio
inequality of opportunity
low educational mobility
inequality of opportunity
high educational mobility
equality of opportunity
high educational mobility
equality of opportunity
low educational mobility
• Vlaanderen situeert zich net boven gemiddelde voor
onderwijsmobiliteit bij de 25-34 jarigen – 35% van
die groep heeft een hoger diploma dan ouders
• Maar de mobiliteit heeft zich vooral bij
middenklassen voorgedaan; de doorstroom van
kinderen van laaggeschoolde ouders naar het hoger
onderwijs blijft erg laag
• Een kind van hooggeschoolde ouders heeft 5.7 keer
meer kans op een hoger onderwijsdiploma dan een
kind van laaggeschoolde ouders
Onderwijsmobiliteit en gelijke kansen
• Toekomstige welvaart Vlaanderen hangt in grote
mate af van de mate waarin HO er in slaagt
nieuwe bronnen van talent aan te boren, vooral
bij kansengroepen die nog te weinig
doorstromen naar het hoger onderwijs
• Hogescholen zijn – meer dan universiteiten –
goed geplaatst om toegankelijkheid en gelijke
kansen centraal te stellen en talentontwikkeling
te bevorderen.
Wat betekent dit?
UITDAGING 3:
EEN TE RIGIDE ONDERSCHEID
TUSSEN ACADEMISCH EN
PROFESSIONEEL HOGER
ONDERWIJS IS NEFAST
• Internationaal is het onderscheid tussen
geïntegreerde en binaire systemen van hoger
onderwijs aan het milderen – veel binaire stelsels
evolueren naar meer gedifferentieerde systemen
met tussenvormen en flexibele overgangen
• Sterk dynamische ontwikkeling van professies –
toenemende impact professies op opleidingen over
het ganse spectrum
• ‘21st century skills’ laten zich moeilijk ordenen op
continuüm professioneel versus academisch
Toekomst van het binaire bestel
17
Wijzigende vraag naar competenties
35
40
45
50
55
60
65
70
1960 1970 1980 1990 2000 2006 2009
Routine manual Nonroutine manual Routine cognitive
Nonroutine analytic Nonroutine interpersonal
Mean task input in percentiles of 1960 task distribution
Evolutie tewerkstelling van beroepscategorieën
naar competentieniveaus
-20
-15
-10
-5
0
5
10
15
20
25 Occupations withhighest averagescores
Occupations withnext to highestaverage scores
Occupations withnext to lowestaverage scores
Occupations withlowest averagescores
Percent
• Evolutie competentie-noden
– Communicatie, problem-solving, creativiteit, team-work
– Onderzoeksvaardigheden, zowel wetenschappelijk als
‘mode 2’, vaak in mengvormen
– Inter-disciplinariteit maar met vaardigheid om in een
kennisdomein in de diepte te gaan
– Meta-cognitie
– Veranderingsbereidheid, risk-taking, entrepreneurial
– ‘Global competences’
– Leadership
Wijzigende vraag naar competenties
• Vraag naar competenties differentieert zich op
andere dimensies dan louter hiërarchische
academisch-professioneel dimensie
• Diversifiëring academisch versus professioneel
weerspiegelt arbeids- en beroepencontext 20ste
eeuw, bereidt niet voor op 21ste eeuw
• Professionele verankering en normering
noodzakelijk, maar liefst niet te strak omwille van
mobiliteit en evolutief perspectief
• Blijvende aandacht nodig voor flexibele overgangen
Wat betekent dit?
CONCLUSIES
• Meer studenten naar hoger onderwijs, op de
eerste plaats naar hogescholen
• Betere doorstroom en hogere uitstroom
• Aanboren van nieuwe talen bij laaggeschoolde
gezinnen en gezinnen met migratie-achtergrond
door ambitieus en krachtig kansenbeleid
• Van rigide tweedeling academisch-professioneel
naar flexibeler continuüm met gelijkwaardige
partners in functie van ‘21st skills’
Conclusies
