Verzekeringen Inside

12 november 2013

BZB-congres

Vernieuwing in het

fi nanciële landschap

Sprak de titel ‘Vernieuwing in het

fi nanciële landschap. Troeven

van de fi nanciële tussenper-

soon’, zo sterk tot de verbeelding? Of

waren de 800 inschrijvingen te danken

aan het feit dat de Beroepsvereniging

voor Zelfstandige Bank- en verzeke-

ringsagenten haar 15-jarig bestaan

vierde en aan de 10de editie van haar

congres toe was?

Voor de titel van zijn inleidende presen-

tatie ‘Lof der Belgische Zotheid’ had Ni-

colaes de mosterd gehaald bij het 500

jaar oude, haast gelijknamige meester-

werk van Erasmus. Het zat de BZB-voor-

zitter inderdaad hoog dat de voorstellen

over de ‘Twin Peaks II’-hervorming die de

FOD Economie en de controle-instantie

FSMA in de voorbije zomer uitbrachten,

zowel inhoudelijk als wat betreft de

snelheid waarmee men ze wil realiseren,

danig verrasten. Temeer daar geen sec-

torale consultatieronde werd georgani-

seerd. Waarop hij ook nog waarschuw-

de voor regelgeving die haar doel

voorbijschiet en voor overdreven betut-

teling van de consument.

BZB heeft in de voorbije maanden inten-

sief gelobbyd bij alle politieke partijen

om gehoor te krijgen voor haar grieven.

Met succes, zij het gedeeltelijk. Zo raak-

te na het congres bekend dat de nieuwe

regelgeving niet in voege treedt op 1 ja-

nuari 2014, een datum die BZB als onre-

alistisch beoordeelde, maar op 30 april

van volgend jaar.

Inzake de transparantie van commissie-

lonen pleit BZB ervoor de consument

een accuraat zicht op het bedrag van

zijn netto-investering te bezorgen, door

GULDEN REGEL

Aan het eind van de dag werd de Gul-

den regel uitgereikt aan de maatschap-

pij met het meest makelaarsvriendelijk e

initiatief. De deelnemende maatschap-

pijen werden eerst beoordeeld op basis

van 10 criteria. We overlopen alle initia-

tieven waarop gestemd kon worden:

AXA voor de ondersteuning bij de over-

stap naar de makelarij

AXA heeft in 2011 beslist om haar net-

werk van exclusieve agenten om te vor-

men tot onafhankelijke makelaars. 90%

van de AXA-raadgevers zijn intussen

makelaar geworden.

Fidea voor de themawerking

Bedrijven met een veiligheid- of kwali-

teitslabel krijgen betere voorwaarden en

een aantrekkelijk tarief voor de formules

Gastronomie, Mode&Wellness en

Design&Interieur.

Vivium voor de ondersteuning in de

tweede pijler voor makelaars

Omwille van de complexe 80% optimali-

satie zorgt Vivium via V-Connect voor de

actualisatie van lopende contracten, on-

middellijke berekening én aanvraag van

meerdere offertevoorstellen.

Baloise Insurance voor de campagne vei-

lige wereld

‘Uw veiligheid, onze zorg’, zo introdu-

ceerde Baloise Insurance zichzelf begin

2013. Ze biedt toegevoegde waarde

met: het Safety Pack in het Gezinsplan;

de veiligheidscheck na Brand; de mai-

lingactie over de nieuwe naam; de zo-

meractie Diefstal.

WebDIV

Marnix Scheerlinck van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer maakte

van de Dag van de Makelaar gebruik om de tussenpersonen kort te informeren

over: de taken van de directie inschrijvingen en homologaties voertuigen, het

dubbel kentekenbewijs dat sinds 1 september 2013 werd ingevoerd, de diensten

die al via WebDIV worden verleend en welke verplicht zullen zijn vanaf 1 januari

2014, de schrappingen via Bpost, de brommobielen en de G-kentekenplaat (vrij-

gestelde gasolie).

AG Insurance voor de ondersteuning in

de digitale wereld

AG Insurance ondersteunt de makelaar

met online direct marketing campagnes,

online commerciële acties en continu

evoluerende inside-informatie.

Allianz voor ProLink KMO (winnaar)

Allianz lanceerde met ProLink KMO een

unieke e-shop. In enkele muisklikken

krijgt de makelaar een tarief en offerte

en kan een kmo-zaak doorgestuurd

worden voor opmaak.

november 2013 13

de totale kostenratio transparant te ma-

ken. De politici hebben dit voorstel vrij-

wel geheel afgewimpeld. De controle-

instantie FSMA zal in een reglement

opleggen hoe aan de transparantieplicht

moet worden voldaan. Hierbij zou wel

input van de sector mogelijk zijn.

Verder bleek dat BZB zich vragen stelt

over de vereiste productkennis. Zo is het

nog onduidelijk hoe de tussenpersonen

daarvan het bewijs moeten leveren.

Anderzijds toonde Nicolaes zich tevre-

den dat de FSMA in de week vóór het

congres vragende partij was om ‘Twin

Peaks II’ toch in samenspraak met de

sector te implementeren. Naast het re-

glement over transparante commissielo-

nen zal overlegd worden over een secto-

rale sensibiliseringscampagne en over

gestandaardiseerde vragenlijsten. Daar-

bij zal nagegaan worden of de beleg-

gersprofi elfi che die bankagenten nu al

invullen voor bancaire producten, even-

eens voor beleggingsverzekeringen ge-

bruikt mag worden.

KREDIETBEMIDDELING

De BZB-voorzitter lichtte ook kort het

wetsvoorontwerp over de nieuwe regels

voor kredietbemiddeling toe. Het han-

delt vooral over de koppelverkoop bij

hypothecaire leningen en over strengere

regels voor reclame en promotie, en zal

nog verder bestudeerd worden. Ook

hier wees hij op het gevaar van regelge-

ving die haar doel voorbijschiet en van

overdreven betutteling: “De eerste ver-

antwoordelijkheid ligt bij de gezinnen

zelf. En het is aan de banken om erover

te waken dat ze enkel krediet verlenen

aan wie kredietwaardig is.”

Afronden deed Nicolaes met het geken-

de citaat van Charles Darwin: ‘Het zijn

niet de sterksten die overleven en ook

niet de slimsten, maar zij die zich het

best aanpassen aan veranderingen’.

Waarna hij zei ervan overtuigd te zijn

dat de meeste BZB-leden daarmee geen

probleem zullen hebben.

Darwin bleek ook een inspiratiebron te

zijn voor Wouter De Ploey en Erwin

Daems, respectie-

velijk Director Busi-

ness Technology

Offi ce en Junior

Partner van het

consultancybureau

McKinsey & Com-

pany. Hun betoog

‘Evolutie of Onder-

gang. Darwinisme

in de fi nanciële Dis-

tributie’, viel duide-

lijk in de smaak.

Net zoals ‘Een ban-

kunie ripple ef-

fect?’ – de uiteen-

zetting van Karel

Lannoo, Directeur

van de Europese

denktank CEPS – en

‘7 vitaminen in uit-

dagende tijden’, de

presentatie van

Koen Van den

Brandt, Grow How-

coach bij Atlas. We

beperken ons in dit

artikel evenwel tot

de informatie die

BZB meedeelde tijdens het congres, en

tot een verslag van de toelichting over

‘Twin Peaks II’.

ACTIEPLAN

Luc Colebunders besprak het actieplan

voor de toekomst: nationaal en Euro-

pees lobbyen, onder andere via FECIF

(Fédération Européenne des Conseils et

Intermédiaires Financiers, n.v.d.r.), voor

‘Twin Peaks II’ en andere fi nanciële re-

gelgeving; actief betrokken partij zijn bij

het overleg over kredietbemiddeling en

het statuut van fi nanciële planner; gere-

geld bijscholing in productkennis inrich-

ten; de BZB-leden individueel en collec-

tief adviseren; brainstormen over de

toekomst met vertegenwoordigers van

diverse fi nanciële instellingen; sociale

media inzetten om de interactie met de

leden te vergroten; de BZB-website her-

werken om in te spelen op de nieuwe

noden; en extra ledenvoordelen bieden

zoals kortingen op groepspolissen en

andere aan het beroep gerelateerde

aankopen via BZB.

TWIN PEAKS II

Tom Van Dijck, partner bij het advoca-

tenkantoor Liedekerke, belichtte drie as-

pecten van ‘Twin Peaks II’: op wie heeft

het impact, wat houden de nieuwe re-

gels in, en hoe kan de fi nanciële tussen-

persoon voorkomen dat het misgaat.

In zijn Memorie van Toelichting van 7

juni 2013 over ‘Twin Peaks II’ verduide-

lijkt de wetgever dat een strenger toe-

zicht en de vergroting van de transver-

sale coherentie binnen het fi nancieel

recht wordt beoogd. In mensentaal: dat

de MIFID-gedragsregels worden ver-

sterkt en uitgebreid naar de verzeke-

ringssector. Maar op dit ogenblik wordt

op Europees niveau zowel MIFID II als

IMD II, de nieuwe richtlijn over verzeke-

ringsbemiddeling, opnieuw geëvalu-

eerd. Inzake MIFID II gaat het debat over

de vraag of het ook op de verzekerings-

sector van toepassing moet zijn. Het Eu-

ropese parlement stuurde daarop aan,

maar is teruggefl oten door de Europese

Raad. Van Dyck wees in dat verband ook

op een formele brief van de voorzitter

Daniel Nicolaes

Verzekeringen Inside

14 november 2013

van EIOPA, het organisme dat alle verze-

keringsautoriteiten superviseert. Deze

laatste drukt daarin zijn bezorgdheid uit

over het mogelijke gebrek aan samen-

hang in de regelgeving en het nadelige

effect ervan op de bescherming van de

consument, als de MIFID-gedragsregels

worden toegepast op de verzekerings-

sector. “Ik stel me bijgevolg de vraag

hoe de FSMA ‘Twin Peaks II’ kan aanja-

gen terwijl EIOPA voor het omgekeerde

pleit”, zei Van Dyck. Hij verwacht dan

ook dat MIFID II fi naal de verzekerings-

sector niet zal viseren. Met als gevolg

dat we allicht afstevenen op ‘Twin Peaks

III’.

MIFID

Daarop besprak hij de MIFID-gedragsre-

gels, die hij opdeelde in drie categorieën

naargelang hun impact voor de fi nanci-

ele tussenpersoon. Drie regels kregen

een rood label, om aan te geven dat ze

de hoogste aandacht vereisen: de ver-

plichting om de geschiktheid te beoor-

delen, de verplichting om de passend-

heid te beoordelen, en de productkennis.

De verplichting om de geschiktheid te

beoordelen, houdt in dat de tussenper-

soon met een vragenlijst zal moeten na-

gaan of de klant de nodige kennis over

en ervaring met het gewenste product

heeft, hoe zijn fi nanciële situatie er uit-

ziet, en welke zijn doelstellingen zijn.

Net zoals nu al het geval is voor bancaire

producten. Van Dyck benadrukte dat het

van het primordiaal belang is de vragen-

lijst te laten ondertekenen: “Anders kan

de klant zich erop beroepen dat hij niet

of onvoldoende op de hoogte werd ge-

bracht, als later wat misgaat.”

Wie geen gepersonaliseerd advies geeft

aan de klant, hoeft geen geschiktheids-

test maar wel een passendheidstest uit

te voeren. Daarin moet enkel gepeild

worden naar de kennis en ervaring van

de klant, niet naar zijn fi nanciële situatie

en doelstellingen. Toch kreeg ook deze

gedragsregel een rood label: “Elk ge-

sprek met een klant is een advies, net

zoals elke e-mail. Daarom: speel op vei-

lig. Vergeet de passendheidstest, ga

meteen voor de geschiktheidstest.”

De derde ‘rode’ ge-

dragsregel, ‘Ken uw

product’, staat niet

in de MIFID I-regels.

Tu s s e n p e r s o n e n

moeten de essentië-

le productkarakte-

ristieken kennen en

ze kunnen uitleggen

aan de klant. De ver-

plichting geldt voor

alle eventuele werk-

nemers van de

tussenpersoon. De

Memorie van Toe-

lichting van 7 juni

2013 stelt daarover:

‘Aspecten zoals de al

dan niet vaststaan-

de opbrengst, het

risico op verlies van

de inleg maar ook

de juridische aard

van het product (die

belangrijk kan zijn

voor onder meer

een beoordeling van

het tegenpartijrisi-

co) zijn daarbij van

belang. Omgekeerd betekent dit niet

dat de contactpersoon van de cliënt alle

details van een prospectus zou moeten

kennen en kunnen weergeven.’

Aan drie andere gedragsregels gaf Van

Dyck een geel label, door hun minder

grote impact: de verplichtingen om be-

langenconfl icten te voorkomen; om cor-

recte, duidelijke en niet-misleidende in-

formatie te geven; en om passende

informatie te verstrekken.

De MIFID-verplichting om belangencon-

fl icten te voorkomen, staat niet in Twin

Peaks II. Er wordt enkel machtiging ge-

geven aan de koning om daarover een

regeling te treffen met een koninklijk

besluit. Allicht wordt dat er een zoals

voor de banksector al bestaat. “Dat is

ietwat dubbel. Enerzijds zal de tussen-

persoon een beleid en procedures ter

zake moeten uittekenen en de klant

moeten informeren over mogelijke con-

fl icten. Anderzijds heeft deze MIFID-re-

gel na 7 jaar nog niet tot betwistingen

en rechtszaken en evenmin tot andere

organisatiemodellen in de banksector

geleid”, aldus Van Dyck. Waarna hij sig-

naleerde dat de vergoedingen die de

tussenpersoon krijgt, en die eveneens

een belangenconfl ict kunnen inhouden,

het onderwerp van een andere discussie

vormen: “Ook op Europees vlak is men

er nog niet uit, en stellen we zeer diver-

gerende oplossingen van land tot land

vast”.

In de verplichting om correcte, duidelijke

en niet-misleidende informatie te geven

– schriftelijk dan wel mondeling – zag

Van Dyck een mooie aanleiding voor de

tussenpersoon om te zorgen voor cor-

recte en adequate procedures, docu-

menten en personeelstrainingen. Bij

wijze van voorbeeld raadde hij aan de

term kapitaalgarantie nooit te bezigen.

“In een recente circulaire over de fond-

senreglementering vraagt de controle-

instantie FSMA zelfs om het woord ‘vei-

lig’ niet meer te gebruiken”, voegde hij

daaraan toe. Ook adviseerde hij om in-

formatie van derden niet klakkeloos over

te nemen: “Door op die informatie het

Luc Colebunder

Verzekeringen Inside

16 november 2013

eigen logo te plaatsen, maakt je jezelf

verantwoordelijk voor de inhoud ervan.”

De verplichting om passende informatie

te verstrekken houdt in dat de tussen-

persoon inlichtingen moet geven over

de essentiële productkarakteristieken, de

risico’s, de beleggingsstrategieën, de

kosten, enzovoort. Het KB dat momen-

teel wordt genegotieerd, zal waarschijn-

lijk lijsten bevatten van inlichtingen die

de tussenpersoon in elk geval aan de

klant zal moeten verstrekken. Van Dyck

zag daarbij een nieuw level playing fi eld

ontstaan tussen de onafhankelijke ma-

kelaar en de bankagent: “Deze laatste

zal kunnen gebruikmaken van de ge-

standaardiseerde documenten waarover

zijn principaal vast beschikt. Voor de

zelfstandige makelaar is dat moeilijker.

Al beantwoordt de informatie die verze-

keraars ter beschikking stellen, groten-

deels aan de MIFID-vereisten.”

De overige drie gedragsregels gaf Van

Dyck een groen label omdat ze naar zijn

mening geen nieuwe, revolutionaire im-

pact hebben: de loyauteitsplicht, de

dossierplicht en de rapporteringsplicht.

Van Dyck hield het dan ook bij summiere

commentaar: “De loyauteitsplicht was al

wettelijk verankerd: elke beslissing en

elke actie van de tussenpersoon moet in

het beste belang van de klant zijn. Aan

de dossierplicht voldoe je normaal al;

maar het kan nooit kwaad na te gaan of

de klantfi les volledig zijn. Evengoed rap-

porteer je in principe nu al zoals het

hoort en zoals de klant het wil. Mis-

schien nog dit: MIFID eist dat je de klant

op z’n minst elke zes maanden een reke-

ninguittreksel bezorgt en hem na iedere

transactie een bevestiging stuurt.”

TIJDBOMMEN

Voordat hij inging op maatregelen die

helpen te beletten dat er wat misgaat,

wees Van Dyck op drie stimulansen die

de klant ertoe kunnen aanzetten actie te

ondernemen tegen zijn tussenpersoon.

Drie tikkende tijdbommen, noemde hij

ze gevat.

Ten eerste: de mys-

tery shopping. De

controle-instantie

FSMA kan derden of

eigen medewerkers

die zich uitgeven

voor klant, afsturen

op zowel verzeke-

ringsondernemin-

gen als hun tussen-

personen, om na te

gaan of alle regels

correct nageleefd

worden.

Ten tweede: het

nieuwe artikel 30ter

in de wet van 2 au-

gustus 2002 over

het toezicht op de

fi nanciële sector. Uit

een inbreuk op de

gedragsregels tij-

dens een fi nanciële

verrichting volgt

voortaan het weer-

legbaar vermoeden

dat de schade die de

klant eventueel lijdt door deze verrich-

ting, beschouwd wordt als het gevolg

van die inbreuk. De klant zal dus veel

makkelijker kunnen aantonen dat de

fout van een tussenpersoon hem of haar

schade heeft berokkend. Zoals Van Dyck

na zijn toespraak aangaf, gaat België

met ‘Twin Peaks II’ verder dan de meeste

buurlanden, maar hinkt het achterop in

consumentenopvoeding: “In Nederland

staat de regelgeving helder uitgelegd op

de website van de AFM (Autoriteit Fi-

nanciële Markten, n.v.d.r). In ons land

zijn alle gelijkaardige pogingen tot nu

toe mislukt. Terwijl het toch niet de be-

doeling kan zijn dat de tussenpersoon

zijn klant moet opvoeden tot- en-met,

om het risico op een rechtszaak te ontlo-

pen.”

Ten derde, belangrijkst van al: de rechts-

vordering tot collectief herstel. Wie fou-

tieve informatie geeft aan meerdere

klanten, kan door hen gezamenlijk voor

de rechter worden gedaagd. Ingeval

deze laatste hen gelijk geeft, zal de scha-

de op basis van bovenvermeld artikel

30ter worden vergoed.

BESCHERMINGSMAATREGELEN

“Zich terdege beschermen begint bij

correct advies verlenen en een goede re-

latie met de klant opbouwen”, zei Van

Dyck. Waarna hij drie maatregelen op-

somde waarmee de tussenpersoon zich

kan beschermen: goede documenten,

juiste procedures en gedegen know-

how.

Goede documenten defi nieerde hij als:

kort en duidelijk. En ondertekend door

de klant. Plus, niet te vergeten, de al eer-

der aangehaalde vragenlijst. “Hem in-

vullen kost wat extra moeite, maar biedt

ook zekerheid en veiligheid.”

Voor de juiste procedures raadde hij

aan: “Hou ook die kort en duidelijk.

Train werknemers opdat ze de produc-

ten grondig kennen. En zorg voor on-

dertekende bewijzen op papier, zodat je

zelfs na jaren kunt aantonen welk advies

je hebt gegeven en waarom.”

Jan De Raeymaecker Tom Van Dyck