Ontwikkeling van Diagnostische Referentieniveaus in Nederland

Wouter Veldkamp

11 december 2008

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland”

Inleiding (en aanleiding)

• Het diagnostisch referentieniveau (DRN) vindt zijn oorsprong in de jaren negentig in Engeland.

• Het DRN werd gedefinieerd als de dosiswaarde die bij een routine onderzoek van een patiënt niet moet worden overschreden.

• Invoering van het DRN leek er toe bij te dragen dat de stralenbelasting bij radiologisch onderzoek in het Verenigd Koninkrijk daalde.

• Het concept van de diagnostische referentieniveaus bleek nuttig en heeft zijn weg gevonden naar de Europese regelgeving en van daaruit naar de Nederlandse Kernenergiewet.

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland Fase 1”

NCS Platform voor Radiologie en Nucleaire Geneeskunde

Januari 2008

Auteurs:

• R.W. Bouwman

• C.R.L.Crompvoets-Jeukens

• T.D. Geertse

• J. Geleijns

• W.A. Hummel

• P. Stoop

• G.J. Streekstra

• W.J.H. Veldkamp

• D. Zweers

Projectmanager:

• W.C. Krispijn

Opdrachtgever

• Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

• Begeleiding: Manuela Bekkering, arts

• Directie Geneesmiddelen en Medische Technologie, Afd. Markttoelating en

Veilig Gebruik van medische producten

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland Fase 1”

• De aanleiding: een artikel in het Besluit stralingsbescherming van de Kernenergiewet

• In hoofdlijnen beschrijft dit protocol de volgende drie punten:

1.Een systematiek die leidt tot inbedding van DRNs binnen de bestaande systemen van kwaliteitsborging.

2.Selectie van een methodiek voor het meten van dosiswaarden die representatief zijn voor de lokale klinische praktijk.

3.Getalswaarden voor DRNs.

• Het uitgangspunt was eenvoud en praktische toepasbaarheid.

• De vijf verrichtingen die aan de orde komen zijn: X-thorax, X-abdomen, CTA-thorax, CTabdomen en mammografie.

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland Fase 1”

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland Fase 1”

• Als dosisgrootheid voor de diagnostische

referentieniveau's zijn de volgende keuzes gemaakt:

• Voor opnamen het dosis oppervlakte product

(Gy.cm2).

• Voor mammografie komt de dosisgrootheid 'average

glandular dose' (mGy) het meest in aanmerking.

• Voor CT komen de volume CTDI (mGy) en het dosis-

lengte product in aanmerking (mGy.cm).

“Diagnostische referentieniveaus in Nederland Fase 1”

• Om de optimalisatie van verrichtingen te stimuleren

is overwogen om per verrichting twee dosiswaarden

te introduceren

• Een haalbaar dosisniveau: haalbaar door bijzondere

inspanningen van de gebruiker op het gebied van de

optimalisatie van de techniek en het acquisitieprotocol

• Een acceptabel niveau (het feitelijke diagnostische

referentie niveau dat een realistische bovengrens

geeft voor ‘good medical practice’)

Resultaten Fase 1

MGD = K*g*c*s

Acties

• Wanneer de evaluatie een dosiswaarde oplevert die het

betreffende diagnostisch referentieniveau overschrijdt

dient een onderzoek te worden ingesteld om de reden

voor de dosisoverschrijding te achterhalen met als doel

te komen tot een aanpassing van het

onderzoeksprotocol.

Integratie binnen het kwaliteitssysteem

• Diagnostische referentiewaarden kunnen eenvoudig

worden geïntegreerd in het kwaliteitssysteem van

de afdeling radiologie.

• Toetsing is van groot belang direct na de oplevering

van een nieuw röntgentoestel door de leverancier,

met andere woorden, bij de klinische ingebruikname

van een nieuw röntgentoestel.

• De toetsing aan diagnostische referentiewaarden

wordt derhalve al uitgevoerd tijdens de

Inbedrijfstelling.

Integratie in het kwaliteitssysteem

Resultaten Fase 1