Conferentie Referentieniveaus taal en rekenen Workshop Taal op ...
De leraar als regisseur; van referentieniveaus naar doelgericht rekenonderwijs
21
De leraar als regisseur Van referentieniveaus naar doelgericht rekenonderwijs Wilma Willems
description
Presentatie over de rol van de docent als het gaat om de invoering van doelgericht rekenonderwijs. Gepresenteerd door KPC Groep tijdens de startconferentie van het Steuntpunt taal en rekenen.
Transcript of De leraar als regisseur; van referentieniveaus naar doelgericht rekenonderwijs
De leraar als regisseur
Van referentieniveaus naar doelgericht rekenonderwijs
Wilma Willems
Doel van de workshop
Ik krijg handreikingen om het rekenonderwijs in mijn klassen doelgericht en effectief vorm te geven.
Opzet
• Wat?
- Referentieniveaus rekenen
• Hoe?
- Invloed van de leraar: wat werkt?
- Doelgericht werken in de klas
- Opbrengstgericht werken op schoolniveau
• Tot slot: Waar ga je ‘morgen’ in je klas mee aan de slag?
Referentieniveaus: de geschiedenis
• Veel geluiden over dalend rekenniveau
• Nederland kent geen centraal leerplan
• Uitgeverijen regelen het curriculum
• Nederland kent wel kerndoelen en eindtermen
• Politieke tendens om eisen te stellen, te centralisereren, te controleren als het gaat om de basisvaardigheden
Opbouw van de referentieniveaus
Vier domeinen in de referentieniveaus
Getallen
• Soorten getallen, samenhang, bewerkingen
Verhoudingen
• Verhoudingen en percentages, begrip, samenhang, berekeningen
Meten & meetkunde
• Meten: begrip van en berekeningen met maten
• Meetkunde: ‘de ruimte om ons heen beschrijven’
Verbanden
• Tabellen, grafieken en diagrammen, met numerieke gegevens of verbanden, regelmaat
Fundamenteel en streefniveau
Twee kwaliteiten:• Fundamentele kwaliteiten
(meer toepassingsgericht)• Streefkwaliteiten
(voorbereiding abstracte
wiskunde)
• Elke kwaliteit
(fundamenteel en streef)
heeft drie niveaus• Geen 4F voor rekenen:
dat is wiskunde
3F
2F
1F
Voorbeeld in het domein meten: Welke typen kennis zijn hier nodig?
Foto: SLOA-onderzoek 2010
• Paraat hebben• Functioneel gebruiken• Weten waarom
Beoogde resultaten eind basisonderwijs
Leerlingen: o.a. PrO en LWOO
75% haalt 1F-
niveau
25% haalt 1F-niveau
niet
Hiervan haalt 25% 1S-niveau
Bron: adviesrapport Meijerink (2008)
D E P R A K T I J K?
Het WAT is in de referentieniveaus beschreven
Het HOE is aan de scholen
De invloed van de leraar is groot!
Wat werkt?
1. Doelgericht werken: waar werk je met leerlingen naartoe?
2. Doelgericht waarnemen: analyse van de toetsresultaten
3. Doelgericht onderwijsbehoeften van de leerlingen begrijpen
4. Doelgericht onderwijs plannen: een periode- en groepsplan met (convergente en/of divergente) differentiatie
5. Doelgericht rekenlessen geven: bijv. het directe instructiemodel
6. Leerlingen actief betrekken bij de doelen in de periode
7. Aansluiten bij het handelings- en denkniveau van de leerlingen – veel oefenen geeft geen garantie!
8. Evalueren en reflecteren (nameting)
Bron: De leraar als regisseur (Willems & Verbeeck, 2011)
Opbrengstgericht werken: de klasEvalueren
(NATOETS) / reflecteren
Aansluiten bij niveau van de leerlingen
Leerlingen actief betrekken bij de doelen in de lessen
Rekenlessen voorbereiden:
directe instructie
Periodeplan / groepsplan,
met differentiatie
Waarnemen (VOORTOETS) / analyseren: begrijpen van onderwijsbehoeften
Doelen stellen per periode en les
In de praktijk – het domein meten Na toetsanalyse (waarnemen en begrijpen) – doelgericht aan de slag
Onderwijsbehoeften scherp: doelen en aanpak duidelijk!
Een periodeplan / les met doelen Aansluiten bij handelings- en denkniveau: een m2 ervaren!
Bron: SLOA-onderzoek 2010
De ijsbergmetafoor: aansluiten bij het rekenniveau
Effecten op leerprestaties• Versnellen in curriculum .88• Feedback geven .73• Relatie leraar-leerling .72• Metacognitieve vaardigheden aanleren .69• Strategieën aanleren .60• Directe instructie .59• Sociaal-economische status kind .57• Doelstellingen expliciteren .56• Hoge verwachtingen leraar .43• Samenwerkend leren .41• Schoolleider .36• Huiswerk .29• Klassengrootte .21
Bron: Hattie, 2009
Opbrengstgericht op schoolniveau
macrostrategisch
meso
micro
tactisch
Plannen
Realiseren
Begrijpen
Waarnemen
operationeel
macrostrategisch
meso
micro
tactisch
Plannen
Realiseren
Begrijpen
Waarnemen
operationeel
1. Visie op rekenonderwijs 2. Leerlingen adequaat volgen3. Leerlijnen met tussendoelen4. Curriculum horizontaal en
verticaal uitwerken5. Experts geven rekenlessen6. Roosterposities clusteren:
twee docenten voor drie klassen, met materialen per domein
7. Rekenen niet alleen bij wiskunde, ook AK, EC, BGP
8. Uniformiteit in instructie van cruciale leermomenten
9. (Extra) zorg en begeleiding
Met als resultaat
Met als resultaat
Ehm … 75 %
