NHG-HIS tabel

Diagnostische bepalingen Betekenis voor de eerste-lijn

Henk Westerhof

Sectie automatisering NHG

Disclosure

• Henk Westerhof, arts

• Geen (potentiële) belangenverstrengeling

• Werk aan de tabel wordt betaald door het

Nederlands Huisartsen Genootschap, en

• Inkomsten uit gebruiksabonnementen van de tabel

door HISleveranciers en laboratoria

Vroeger …

• Papieren uitslagen

• Opkomst HIS-systemen v.a. 1985-1990

Opkomst van datacommunicatie

• Datacommunicatie al snel gerealiseerd

• Rond 1995 heeft elk HIS een

vertaaltabel, per lab, voor de

labbepalingen ….

Tabel Labcodes/Diagnostische

bepalingen

• Als ‘Labcodetabel’ gestart vanuit de

toenmalige WCIA (1995)

• NHG / NVKC / SAN

• Tabellencommissie Orego

• Wg Huisarts Informatica RU Limburg

• Deelnemers op persoonlijke titel

• Eerste versie 1995 – Ongeveer 650 bepalingen

– Voornamelijk ‘huisartsen’ bepalingen

• Actuele versie: januari 2015, versie 22 – Ongeveer 3500 bepalingen

– Breed scala aan bepalingen

Tabel Labcodes/Diagnostische

bepalingen

Doelstelling: klinisch

• Communicatie Lab <-> Huisarts

• Eenheid van taal in (huis)artsendossiers – O.a. waarneemdossier huisartsen, verhuizen

– Selecties, rapportage, overzichten, indicatoren, NHG-Doc

• Communicatie Huisarts <-> Specialist

• Communicatie Lab <-> Specialist

– Lichamelijk onderzoek

– Anamnese

– Procedurele zaken

– Veelal onderwerp gericht (standaarden,

protocollen)

– Beeldvormende diagnostiek

Diagnostische bepalingen (2005)

Diagnostische Bepalingen

• Zelfde opzet in structuur als labcode deel

• Wél eenheden, normaalwaarden, dikwijls

antwoordcategorieën

• Belangrijke uniformering van het werken met

protocollen

• Belangrijk als basis voor indicatoren

Criteria voor opname van bepaling:

• Klinische relevantie

• Twee bepalingen die slechts in

techniek/apparaat/reagens verschillen: niet

• Bij klinische verschillen: wel

Systematiek

• Systematische sleutelcode

• Sinds 2003: unieke nummering

De sleutelcode

• Wát – 4 posities memocode (glucose: gluc)

• Wáárin – 2 posities materiaal (bloed, urine)

• Bijzonderheid – 2 posities, optioneel

(nuchter)

• Dit leidt bij veel gebruikte bepalingen tot

zeer herkenbare codes (GLUC B, HB B, DIFF

B, etc.)

Hulptabellen

• Materialen

• Bijzonderheden

Eigenschappen van bepalingen

• Sleutelcode

• Uniek nummer

• Omschrijving lang en kort

• AUB code (aanvraag, uitslag, beiden)

• Hoofdaanvraag (1 aanvraag -> n uitslagen)

• Groep (soort lab: klinisch chem., hematologisch, etc.)

• Selectiecode /relevantiegraad • (Labcodetabel, Diagnostische codes, Protocol specifiek)

Gebruik

• Zowel aanvragen als uitslagen als de communicatie maakt gebruik van de codes

• Een uitslag heeft: – Een waarde

– Een eenheid

– Patiënt en lab-afhankelijke normaal waarden

– Soms follow-up termijn, opmerking, aanduiding afwijkend

• Maar eenheid en normwaarden e.d. zitten NIET in de tabel (komen mee in edi-bericht)

Opmerkingen /beperkingen

• Nederlandse ontwikkeling

• Klassieke bacteriologie alleen als aanvragen

(banale kweken)

• Beperkte detaillering

• Eenheden en normwaarden beperkt / niet

gestandaardiseerd door de tabel

Breed gebruik

• > 95% van de huisartsen ontvangt

labuitslagen elektronisch (in NHG codes)

• 20 jaar labhistorie uniform geregistreerd in

HISsen

• Basis voor indicatoren

• Gebruikt door expertsystemen, als digitalis

en NHGDoc

NHG-HIS tabel Diagnostische

bepalingen

• Praktische tabel

• Veelgebruikt

• Klinische invalshoek

– Sluit goed aan bij het denken van artsen

• ‘De juiste tabel op het juiste moment’

Tabel Diagnostische bepalingen

• Mate van detaillering is onvoldoende voor

laboratoria

• NHG: 3 assen (bepaling, materiaal,

bijzonderheden)

• LOINC: 6 assen (<component/analyte>:<kind of

property>:<time aspect>:<system type>:<scale>:<method>;

ongeveer 75.000 ‘terms’)

Mapping van codes

• Resultaat van eLab project (2010-2013)

• Klinische chemie: heel behoorlijk

• Microbiologie: enorme uitdaging

• Hematologie: nog niet gedaan

• Veel 1:1, soms 1:n, soms n:1

Mapping van codes

• Ruwweg 75% van de NHG-codes is binnen

eLab gemapped aan LOINC

• Daarvan is ongeveer 2/3 een 1 op 1 mapping

• Van de 160 relevantie-1 codes uit NHG zijn er

90 correct en 1 op 1 gemapped

Conclusies

• NHG Diagnostische bepalingen is een

praktische, veel gebruikte tabel, met ook

beperkingen

• Landelijke en internationale ontwikkelingen

baseren zich op LOINC en SNOMED

• De uitdaging is gelegen in een goede

afstemming/overgang tussen beide

systemen

Conclusies

• Naar verwachting blijft de NHG tabel nog

enige tijd, en voor diagnostische bepalingen

waarschijnlijk nog geruime tijd

• Ter ondersteuning LOINC gaan we de NHG-

LOINC koppeling, waar beschikbaar en 1 op

1, meeleveren.