VARIATIES OP DE VARIATIES OP DE LEVENSLOOPLEVENSLOOP

Alle mensen zijn gelijk, maar Alle mensen zijn gelijk, maar niemand is hetzelfdeniemand is hetzelfde

Ontwikkeling is verandering, Ontwikkeling is verandering, maar wat blijft er dan maar wat blijft er dan hetzelfde?hetzelfde?

Individuele variatieIndividuele variatie

Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?

Individuele variatieIndividuele variatie

Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?

Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken

Individuele variatieIndividuele variatie

Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?

Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests

Individuele variatieIndividuele variatie

Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?

Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests

Soorten variatieSoorten variatie• interindividueel: tussen individueninterindividueel: tussen individuen

Individuele variatieIndividuele variatie

Kunnen we verschillen zien?Kunnen we verschillen zien?• Zijn alle baby’s gelijk?Zijn alle baby’s gelijk?

Hoe verklaren we verschillen?Hoe verklaren we verschillen?• KenmerkenKenmerken• teststests

Soorten variatieSoorten variatie• interindividueel: tussen individueninterindividueel: tussen individuen• intraindividueel: binnen een individuintraindividueel: binnen een individu

Modellen van veranderingModellen van verandering

Synchrone modellen: Synchrone modellen: overeenkomsten en verschillen overeenkomsten en verschillen tussen individuen op een zelfde tussen individuen op een zelfde tijdstiptijdstip

diachrone modellen: diachrone modellen: overeenkomsten overeenkomsten en verschillen tussen verschillende en verschillen tussen verschillende tijdstippen bij eenzelfde individutijdstippen bij eenzelfde individu

Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop

Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader

Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop

Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader

Zelfvervullende voorspellingenZelfvervullende voorspellingen• verwachting-handeling-uitkomstverwachting-handeling-uitkomst

Variatie en verklaring van Variatie en verklaring van de levensloopde levensloop

Alledaagse psychologieAlledaagse psychologie• geloof in continuiteitgeloof in continuiteit• precies de vaderprecies de vader

Zelfvervullende voorspellingenZelfvervullende voorspellingen• verwachting-handeling-uitkomstverwachting-handeling-uitkomst

veranderingen in het individuveranderingen in het individu• continuiteit of discontinuiteitcontinuiteit of discontinuiteit

Wetenschappelijke Wetenschappelijke benadering van benadering van veranderingverandering

Vanuit de structuur van de theorieVanuit de structuur van de theorie• klassieke stadiamodellen: klassieke stadiamodellen: discontinuiteitdiscontinuiteit

– kwalitatieve verschillen tussen stadiakwalitatieve verschillen tussen stadia• leertheorie: leertheorie: continuiteitcontinuiteit

– geleidelijke (kwantitatieve) veranderinggeleidelijke (kwantitatieve) verandering

Vanuit de structuur van de theorieVanuit de structuur van de theorie• klassieke stadiamodellen: discontinuiteitklassieke stadiamodellen: discontinuiteit

– kwalitatieve verschillen tussen stadiakwalitatieve verschillen tussen stadia• leertheorie: leertheorie: continuiteitcontinuiteit

– geleidelijke (kwantitatieve) veranderinggeleidelijke (kwantitatieve) verandering vanuit de relatie tussen stappenvanuit de relatie tussen stappen

• klassieke stadiamodellen: klassieke stadiamodellen: continuiteitcontinuiteit– later stadium (B) is produkt van eerder later stadium (B) is produkt van eerder

stadium (A) (connectiviteit)stadium (A) (connectiviteit)• leertheorie: leertheorie: discontinuiteitdiscontinuiteit

– A kan gevolgd worden door B,C,D...A kan gevolgd worden door B,C,D...

Wetenschappelijke Wetenschappelijke benadering van benadering van veranderingverandering

Individu als drager van Individu als drager van veranderingverandering

Verschillen tussen en binnen Verschillen tussen en binnen mensenmensen• stabiliteitstabiliteit• instabiliteitinstabiliteit

OnderzoeksmethodenOnderzoeksmethoden

Longitudinaal Longitudinaal • individuen gevolgd voor lange tijdindividuen gevolgd voor lange tijd

Transversaal/cross-sectioneelTransversaal/cross-sectioneel• groepen van verschillende leeftijdengroepen van verschillende leeftijden

gecombineerde methodegecombineerde methode• longitudinaal en transversaallongitudinaal en transversaal

time-lagmethodetime-lagmethode• zelfde leeftijd, verschillende geboortedatazelfde leeftijd, verschillende geboortedata

Is de levensloop Is de levensloop voorspelbaar?voorspelbaar?

VoorspelbaarVoorspelbaar• wat is hetzelfdewat is hetzelfde (taal, motoriek…) (taal, motoriek…)• trekken en stadiatrekken en stadia

OnvoorspelbaarOnvoorspelbaar• rol van het toevalrol van het toeval (aleatoir) (aleatoir)

Is de levensloop Is de levensloop voorspelbaar?voorspelbaar?

VoorspelbaarVoorspelbaar• wat is hetzelfdewat is hetzelfde (taal, motoriek…) (taal, motoriek…)• trekken en stadiatrekken en stadia

OnvoorspelbaarOnvoorspelbaar• rol van het toevalrol van het toeval (aleatoir) (aleatoir)

De levensloop als procesDe levensloop als proces• vertakkingsmodelvertakkingsmodel• ipsatiefipsatief (individu als norm) (individu als norm)• open procesopen proces