Van Logopedische praktijknaar Logopediewetenschap!

Prof dr Ellen GerritsSymposium promotie dr Joost Hurkmans

12 februari 2016

1

Spraak-, Taal-, Stem-, Gehoor-en Slikstoornissen

3

Klinische expertise

Wensen en mogelijkheden

patiënt

Beste wetenschappelijke

bewijs

Evidence-based Logopedie

4

Evidence-based Logopedie

5

Kamper et al. (2015) Br J Sports Med, 49, 907-909. Munro et al. (2013) JCPSLP, 15, 125-130. speechBITE.com

Aantal interventiestudies (RCTs) in periode 2000-2011Fysiotherapie

• ………

Logopedie

• ……….

6

Kamper et al. (2015) Br J Sports Med, 49, 907-909. Munro et al. (2013) JCPSLP, 15, 125-130. speechBITE.com

Aantal interventiestudies (RCTs) in periode 2000-2011Fysiotherapie

• 22.000

Logopedie

• ………

7

Kamper et al. (2015) Br J Sports Med, 49, 907-909. Munro et al. (2013) JCPSLP, 15, 125-130. speechBITE.com

Aantal interventiestudies (RCTs) in periode 2000-2011Fysiotherapie

• 22.000

Logopedie

• 622

8

Kamper et al. (2015) Br J Sports Med, 49, 907-909. Munro et al. (2013) JCPSLP, 15, 125-130. speechBITE.com

Aantal interventiestudies (RCTs) in periode 2000-2011Fysiotherapie

• 22.000

Logopedie

• 622

9

RCTs Taalontwikkelingsstoornissen: 73 op 28-08-2015 (Singer, v/d Schoot, Gerrits)

10

Stroke/CVA (Afasie) SpeechBITEt/m 2011• Systematic reviews 42• RCTs 87• NonRCTs 40• SCED 435• Case Series 139(meeste studies in dit logopedisch domein)

11

12

Klinische expertise

Wensen en mogelijkheden

patiënt

Beste wetenschappelijke

bewijs

Belang logopediewetenschap

1. Transparante zorg en vertrouwen verwijzers

2. Inzicht in wat werkt en wat niet werkt3. Innovatie en ontwikkeling

13

Mastervoorlichting

14

Ingezonden brief huisarts, Volkskrant12-11-2012

Wat doet de logopedist?

Vragen van: Zorginstituut Nederland (CvZ), Stafartsen GGD en KNO, huisartsen

• Is de inhoud van logopedische behandeling ergens beschreven?

Mastervoorlichting

Logopedie-wetenschapTaalkunde / Klinische linguïstiek • Meertaligheid• Taalverwerving• Taalverwerking

• Schaerlaekens (1980)• Gillis & Schaerlaekens

(2000)

Onderzoek• Leerstoel

16

Geesteswetenschappen

Belang logopediewetenschap

1. Transparante zorg2. Inzicht in wat werkt en wat niet werkt3. Innovatie en ontwikkeling

17

Effectiviteit communicatieve taaltherapie op zinsontwikkeling kinderen met TOS? (Gerda Bruinsma)

18

Belang logopediewetenschap

1. Transparante zorg2. Inzicht in wat werkt en wat niet werkt3. Innovatie en ontwikkeling

19

PROMs Patient Reported OutcomeMeasuresImpact therapie bij chronisch zieken• Ontwikkeling SAQoL-39-NL: Wat is de kwaliteit

van leven van mensen met afasie? (dr Lizet van Ewijk)

20

Instrumenten voor componenten activiteiten en participatie: ICS-NL (Doornik van, e.a. 2014) ENGAGE (Singer e.a. 2015)_

21

Interprofessionele behandeling

• Interprofessionele therapie afasie met verpleegkundigen (Thora Hafsteindottir, Maren van Rijssen, Lizet van Ewijk 2014)

22

Zorg en technologie: eLogopedie• DigiTaal: Toepassing games en tablet in

taaltherapie kinderen met taalontwikkelingsstoornissen (Auris, NSDSK, Pento, Kentalis, NVLF, Hanzehogeschool, HU)

• Online therapie voor mensen met afasie (Benelux)

23

Praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek

Mastervoorlichting

MetaTaal: Zwitserlood e.a. (2015) Int J Lang Commun Disord. 2015 May-Jun;50(3):273-97

25

Mastervoorlichting

Waarom staat het klinisch onderzoek nog in de kinderschoenen?• Geen opleiding• Geen

onderzoekstraditie, geen rolmodellen (linguïsten, neurologen, KNO-artsen, psychologen)

• Behandeling monodisciplinair

26

Bachelor en master logopedie UtrechtLogopedie-onderwijs

Bachelor logopedie hboLogopediewetenschap

Universitaire master

Master Logopediewetenschap• Enige masteropleiding klinisch onderzoek

• Verdieping van alle domeinen in de logopedie:– Gehoor, stem, spraak, taal, slik

• Methodologie:– Systematisch literatuuronderzoek– Diagnostisch onderzoek– Therapeutisch onderzoek– Etiologisch onderzoek– Prognostisch onderzoek

Logopedie in onderwijs- en onderzoekscontinuum

Logopedie

Bachelor Logopediewetenschap

Master Promovendus

Onderzoeker in opleiding

Onderzoeker

Copromotor Hoogleraar

Promotor

Logopedie in onderwijs- en onderzoekscontinuum

Logopedie

Bachelor Logopediewetenschap

Master Promovendus

Onderzoeker in opleiding

Onderzoeker

Copromotor Hoogleraar

Promotor

Het meten van behandeleffect

31

RCT

RCT logopedie

32

Verschil

33

• Therapeut• Kind:

• Leeftijd• Taalprofiel• Ernst

taalstoornis• Culturele

achtergrond• Meertaligheid• Comorbiditeit

34

Zeldzame dieren: de axolotl, vrolijke vissalamander

Werkt logopedische behandeling bij kinderen met TOS?(Broomfield & Dodd, 2011)

36

37

• Therapeut• Kind:

• Leeftijd• Taalprofiel• Ernst

taalstoornis• Culturele

achtergrond• Meertaligheid

Welke therapie kies ik voor kind X?

38

39

Appraisal met RoBIN-T scale, Tate et al, 2013

MRC model for development and evaluation of complex interventions (Craig e.a., 2008)

40

Meer dan RCT-based practice

41

Systematische reviews beperken zich vaak tot RCTs

• RCTs Logopedie: 622• Single subject experimental

designs Logopedie: 1505

Meer dan RCT-based practice

42

• Systematische reviews beperken zich vaak tot RCTs

• Niet design kiezen, maar uitkomstmaat of methode

Logopedie 2020

• Onderbouwing en innovatie• Ontwikkeling PROMs• Interprofessioneel handelen• T-shape professional• eLogopedie

• MRC model complexe interventies• Systematische reviews met GRADE

43

Evidence-based logopedie 2020

44