Weetjes en Proefjes over Oren en Horen

van de proefjesmeestersAge Hoekstra & Bill Lafleur

Welke zintuigen heb je?

• Ogen om te zien• Een neus om te ruiken• Een mond om te

proeven• Een huid om te voelen

En?

• Oren om te horen

Waarom kun je je oren niet missen ?

• Horen wat er om je heen gebeurt.Waar komt een geluid vandaan?Wat is het?Hoe ver is het weg?

• Luisteren naar andere mensen.Wat zeggen ze?Tegen wie zeggen ze wat?

• Je gevoel laten bespelen.Bijvoorbeeld als je naar muziek luistert.

Wat is geluid?

Geluid ontstaat op de volgende manier:• Een trillend voorwerp brengt omliggende lucht in trilling;

• Als die trillende lucht tegen je trommelvlies botst dan gaat dat meetrillen en ervaar je dat tenslotte als geluid.

Trillend voorwerp Luchtdeeltjes Trommelvlies

Dat gaat ongeveer zo:

Hoe ziet je oor er van binnen uit?

BioDesk - werking van het oor.swfBioDesk - werking van het oor.swf

BioDesk - werking van het oor.swf

Hoe werkt je oor?

Hoe werkt het slakkenhuis?

Van trilling naar elektrisch stroompje

De gehoorbanen.

Herkennen van geluiden

• De hele dag door komen er allerlei geluiden op je af.

• Hoe kunnen je oren die uit elkaar houden?

Geluiden uit elkaar houdenWat helpt daarbij ?

Dit waren de Weetjes

Nu de Proefjes

Proefje 1. Liedjes herkennen

• Er worden twee liedjes gespeeld. Die zitten in elkaar verpakt.

• Bij elke riedel worden ze een beetje verder uit elkaar gerafeld.

Dit zijn de riedelsHet uiteenrafelen gaat ongeveer zo:

V E R S T O P P E N

L I E D J E S

V E R S T O P P E NL I E D J E S

V E R S T O P P E NL I E D J E S

Proefje 2. Kan je gevoel veranderen door geluid ?

We gaan naar muziekstukjes luisteren en kijken dan wat je voelt.

De muziekstukjes

Goed luisteren en een kruisje zetten bij het gevoel dat het muziekstukje jou geeft.

2 7 5 1 4 6 8 3

Proefje 3. Over niet meer goed horen?

De haarcellen in je oren zijn heel kwetsbaar.Van langdurig hard geluid kunnen ze kapot gaan.

Gezonde haarcellen Kapotte haarcellen

Wat als je niet goed meer hoort?

• Als je oren beschadigd zijn door lawaai, kan je vooral de hoge tonen minder goed horen en daardoor slechter verstaan wat er wordt gezegd.

• Dat komt nooit meer goed.• Je gaat horen hoe dat dan klinkt.

Woordjes zoals je ze hoort als je slecht hoort.

Woordjes zoals je ze hoort als je goed hoort.

Nu twee proefjes om te doen!

• Proefje 4 over waarom je twee oren hebt

• Proefje 5 over hoe walvissen horen

Proefje 4. Waarom heb je twee oren?

• Om te horen waar een geluid vandaan komt.

• Om ook als het rumoerig is te kunnen horen wat er gezegd wordt.

Hoe werken je oren samen?

• Het geluid van A is eerder bij het linkeroor dan bij het rechteroor. In je hersenen wordt dit verschil in aankomsttijd gemeten.

• Daaruit berekenen je hersenen waar het geluid vandaan komt.

Hoe slim zijn je oren?

• We gaan onderzoeken hoe goed je verschillen in aankomsttijd van een geluid bij je beide oren kunt horen.

• We gebruiken daarvoor de Buis van Groen.

Proefje 5. Kan geluid alleen door lucht?

• Normaal komt het geluid via de lucht bij je trommelvlies terecht. Dat kan ook anders. Bijvoorbeeld via het bot van je schedel.

• Bij walvissen komt geluid altijd via hun botten in hun oren terecht, maar dan nog weer een beetje ingewikkelder.

Hoe horen walvissen dan?

• Geluid komt bij walvissen door het water heen naar ze toe.

• Via een vetbult onder hun huid en via hun botten komt het dan bij hun oren.

• Dat geluid kan van honderden kilometers ver komen.

• We gaan horen hoe geluid door jouw schedel gaat.

Wat heb je nu geleerd?

Dat komt na de doeproefjes!