Van economie naar egonomie

Dat is de macht van de consument

1.Denk egonomisch

2.Puur economisch denken leidt tot dwaas

beleid

Voorspelbare denkfouten door:

Asymmetrische informatiefilteringKuddegedragVerliesaversie

SpijtaversieMentaal boekhouden

Blindheid voor risico’s en getallenFinancieel vandalisme

Het zorgpremiedramaDoor: verliesaversie en mentaal boekhouden

Bijleenregeling leidt tot aflosfobie

De levensloopsoapAftrekbaar sparen is leuk, belastbaar opnemen minder

Het ging ook fout bij:

De zorgtoeslag

Kinderopvangtoeslag voor grootouders

Zelfregulering financiële sector

Transparantie financiële producten en diensten

Persoonsgebonden budget

3.De homo egonomicus kent zichzelf

Onbewuste denkbeelden over geld

• Tijd is geld

• De duivel schijt altijd op dezelfde hoop

• Je bankrekening is je beste vriend

• Rijkdom is succes

• Zuinigheid is zekerheid

• Geld corrupeert

DenkpatronenGebaseerd op: Robert Kyosaki

Denkpatroon van minima en modalen Denkpatroon van rijken

Geld is de wortel van alle kwaad Geldgebrek is de wortel van alle kwaad

Dat kan ik me niet permitteren Hoe kan ik me dat permitteren?

Ik zit krap, want ik heb kinderen Ik wil meer verdienen, want ik heb kinderen

Studeer hard zodat je een goede baan krijgt

Studeer hard zodat je een goed bedrijf kunt kopen

Geld is onbelangrijk Geld is macht

Ik werk voor geld Geld werkt voor mij

Geld lost problemen op Intelligentie lost problemen op en levert geld op

Een egonoom analyseert zichzelf

• Wat zijn je drie eerste herinneringen aan geld?• Wat waren je eerste gevoelens over geld: schaamte,

angst, schuld, trots?• Had je het idee dat je ouders rijk, arm of modaal waren?• Maakten je ouders ruzie over geld?• Maakte je je als kind zorgen over geld? Waarover?• Dacht je ooit: ik ga geldzaken heel anders aanpakken

dan mijn ouders? Hoe?

4.De homo egonomicus begrijpt negatieve

stapelrente

Leners zijn sukkels

5.De homo egonomicus zegt nee

Zo vang je het schaap van Cialdini

• Wie geeft, die krijgt• Sympathie wordt beloond• Wie A zegt, zegt vaak ook B• Wek de schijn van schaarste• Benadruk wat mensen kunnen verliezen• Versterk kuddegedrag• Voer een onafhankelijk expert op

6.De ideale financiële wereld volgens Verdegaal

Waar heeft consument wat aan?

• Geldadviesdienst

• Standaard financiële producten (eenvoudig, flexibel, lage kosten)

“Elke dwaas kan dingen groter, complexer en risicovoller maken. Maar het vergt enig genie –en veel moed- om het tegenovergestelde te doen.”

Vrij naar Albert Einstein