COLLEGE 3 OMGAAN MET GELD

De studie der economie

De financiële consument

1

OPDRACHT PORTFOLIO

2

Vind een voorbeeld van opstuwend keuzegedrag.

DE FINANCIËLE CONSUMENT

Hoe ziet anno 2012 de financiële consument eruit ?

3

DE FINANCIËLE CONSUMENT

1.Gemaksgeoriënteerden.

Deze groep richt zich in hoge mate op zekerheid, mijdt risico,

besteedt de minste energie aan het verzamelen van informatie

en is weinig betrokken bij financiële zaken. In deze groep zijn

lager opgeleiden en oudere burgers oververtegenwoordigd.

4

GROEP 2 EN 3

2.De ambitieuzen

Zijn avontuurlijk en gaan risico niet uit de weg. In deze groep komen veel jongere gezinnen voor en consumenten met een hogere opleiding.

3.De adviesgevoeligen laten zich in hun beslissingen sterk beïnvloeden door het vertrouwen dat men in anderen heeft. Zij nemen doorgaans beslissingen op grond van gevoel in plaats van op basis van inhoudelijke kennis. Doorgaans zijn de consumenten in deze groep lager opgeleiden, jong en alleenstaand.

5

DE BEHEERSTEN

4.De beheersten vormen een groep die graag weloverwogen

beslissingen neemt en deze baseren op feiten en argumenten.

Hun betrokkenheid bij financiële zaken is erg groot, en zij zijn

doorgaans iets ouder.

6

FINANCIAL SERVICE AUTHORITY

In een door de Engelse evenknie der AFM, the

Financial Service Authority, uigevoerde studie naar de financiële

kennis van burgers wordt financiële bekwaamheid als volgt

omschreven: “Financial capable people are able to make

informed financial decisions. They are numerate and can budget

and manage effectively. They understand how to manage credit

and debt. They are able to asses needs for insurance and

protection. They can assess the different risk and returns

involved in different saving and investment options. They have

understanding of the wider ethical, social, political

and environmental dimensions of finances”

7

NEDERLANDSE SITUATIE

1.De financieel onbekommerden

(15% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die goed kan rondkomen, spaart, veel kennis van

zaken heeft op financieel gebied, slecht overzicht heeft van de

situatie waarin zij zich bevindt, weinig betrokken is bij financiële

besluitvorming en uit relatief veel ouderen bestaat

met een hoog inkomen en weinig schulden.

8

AMBITIEUS

2.Financieel ambtieuzen

(17% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die goed kan rondkomen, veel kennis heeft op

financieel gebied en zich op de financiële markt ook actief

gedraagt door financiële producten aan te schaffen die (soms)

enig risico met zich meebrengen. Is sterk betrokken bij de

aanschaf van deze financiële producten. Doorgaans bestaat

deze groep uit relatief jonge personen met een hoog inkomen,

een modaal vermogen en weinig schulden

9

DE OUDEREN

3.Financieel degelijken

(14% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die actief op zoek gaat naar informatie, goed met

geld kan omgaan en een goed financieel beheer heeft. Bij

hun keuze laten ze zich doorgaans leiden door zekerheid. Veel

55+ met een modaal inkomen en vermogen.

10

ONZEKER

4.Financieel onzekeren

(16% van de Nederlandse bevolking)

Een groep respondenten met zeer veel financiële kennis,

desalniettemin onzeker is met betrekking tot de juistheid van de

verkregen informatie. Zij voeren een zwak financieel beheer en

hebben spijt van niet gemaakte keuzes. Deze groep heeft

doorgaans de middelbare leeftijd en een modaal inkomen en

vermogen.

11

ZOEKEND

5.Financieel zoekenden

(18% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die slecht rondkomt en niet spaart, goed overzicht

heeft, weinig tot geen financiële kennis heeft en actief op zoek

gaat naar informatie. Betrokkenheid bij financiële producten is

hoog en over het algemeen bestaat de groep uit vrouwen,

jongeren en lager opgeleiden met een modaal inkomen en geen

vermogen.

12

LACONIEK

6.Financieel laconiek.

( 15% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die zorgen baart. Zij kunnen slecht rondkomen,

sparen slecht, hebben nauwelijks enig overzicht, zeer weinig

financiële kennis, zoeken amper naar informatie, kunnen slecht

omgaan met geld en hebben geen of nauwelijks enige

betrokkenheid bij financiële producten. De groep bestaat uit

voornamelijk vrouwen met een modaal inkomen en relatief veel

schulden.

13

ONGELETTERD

7.Financieel ongeletterden

(5% van de Nederlandse bevolking)

Een groep die zeer slecht kan rondkomen, zeer slecht spaart,

slecht overzicht heeft, zeer weinig financiële kennis heeft, hoge

mate van betrokkenheid heeft bij financiële producten, heeft

niet geleerd met geld om te gaan en in het algemeen een slecht

financieel beheer voert. Doorgaans veel jongeren, laag

opgeleid, laag inkomen, weinig vermogen en veel schulden.

14

OVER GELD EN GEEST

http://www.youtube.com/watch?v=NabwWNL_AXI

15

KEUZES

Keuzes maken:

Keuze 1

a. 50% kans op een vakantie van drie weken naar Engeland, of

b.100% kans op een vakantie van één week naar Engeland

Keuze 2

a. 5% kans op een vakantie van 3 weken naar Engeland

b. 10% kans op een vakantie van één week naar Engeland

16

WAT DOE JE ??

17

CONSEQUENT

Indien je bij keuze 1 A (50% kans op drie weken)

hebt gekozen zou je rationeel bij keuze 2 ook voor A

(5% kans op 3 weken) hebben moeten kiezen.

Meest gekozen combinatie:

Keuze 1: B (100% kans op 1 week)

Keuze 2: A ( 5% kans op drie weken)

18

NOG EEN KEUZE

Keuze 3

a. 80% kans dat u € 4000,-- kwijtraakt

b. 100% kans dat u € 3000,-- kwijtraakt

Keuze 4

c. 20% kans dat u € 4000,-- kwijtraakt

d. 25% kans dat u € 3000,-- kwijtraakt.

92% van de respondenten koos voor A bij keuze 3.

Bij keuze 4 koos 58% voor B.

19

RICHARD THALER

http://www.youtube.com/watch?feature=player_detailpage&v=3MV8dbPeHxs

20

ZOEK EEN VOORBEELD

Zoek een voorbeeld van zogenaamde

“Sunk Cost Fallacy”:

Het effect dat verliesgevende investeringen of

beleggingen niet worden gestaakt of afgestoten

maar leidt tot gedrag dat men hier nog meer geld

in investeert.

21

22

VOLGENDE WEEK: LEREN OM TE GAAN MET GELD