UT Nieuws - 15 september 2011

MELODRAMATISCH glijdt een roze proefkonijn vanaf het dak van gebouw Carré naar beneden. Het dier komt terecht in een computergame en krijgt opdrachten om van level 1 naar 2 en vervolgens 3 te gaan. Op het eind gaat het beest in gevecht met een nanomonster. De scène is onderdeel van het theaterstuk ‘Ware schat’, dat zich afspeelt op de campus. Op vier locaties kan het publiek optredens bekijken. UT-medewerkers en -studenten zorgen voor muziek, zang en dans. De leiding is in handen van de theatermakers van de Stichting ACCU. Vanavond, donderdag 15 september, is de laatste voorstelling. Lees de recensie op pagina 3. Foto: Arjan Reef

‘Het voelt weer zo vertrouwd allemaal’

Marketing-moorden in campusthriller

Antarctica icebergs follow krill fish

InternatIonal page

4 7

Het reorganisatieplan zoals het College van Bestuur dat afgelopen week openbaarde, spreekt van 120 arbeids-plaatsen die verdwijnen bij de faculteiten CTW, EWI, TNW en GW, de op te hef-

fen instituten IMPACT en IBR, en enkele ondersteu-nende diensten. Het grootste deel van de mensen verlaat de UT volgens natuurlijk verloop: ze hebben een aflopend tijdelijk contract

of gaan met pensioen. Hun functie wordt niet opnieuw ingevuld. Zestien mensen verliezen gedwongen hun baan.In dit plan was de reorga-nisatie bij de faculteit MB nog niet meegenomen. Voor de zomer stapte decaan Paul van Loon op omdat hij het niet eens kon worden met het College van Bestuur over het invullen van de bezuinigingen aan zijn faculteit. Collegevoorzitter Anne Flierman verwacht dat het reorganisatieplan van MB komende maandag of de week erop gereed is. Daarin staan nog eens tien tot vijftien gedwongen ont-slagen.

MB moet een miljoen euro bezuinigen als taakstelling Route14+. Dat er vergele-ken met andere faculteiten zoveel medewerkers worden ontslagen, komt omdat de faculteit al met een financi-eel gat kampte dat nog moet worden gedicht. Ook telt MB relatief weinig mensen die tegen de pensioenleeftijd aan zitten. Uitdiensttreding volgens natuurlijk verloop is daardoor moeilijker.Het College legt het com-plete reorganisatieplan begin oktober ter advies voor aan de Universiteitsraad. Die moet er een maand later mee instemmen, voordat het College mag beginnen met de uitvoe-

ring. UR-voorzitter Frits Lagendijk vraagt zich af of die termijn wordt gehaald. Het zou hem niet verbazen als de planning van het CvB vertraging oploopt. ‘Van MB hebben we nog niets. Het kan zijn dat de reorganisatie bij die faculteit repercussies heeft voor de hele nota. We hebben nu al vragen en discussie over de financiële onderbouwing. Misschien dat we zoveel twijfels heb-ben dat we niet alles kunnen afhandelen in deze cyclus.’Dat zou een flinke tegenval-ler zijn voor het College van Bestuur. Pas als wordt ingestemd met het reorga-nisatieplan kan het CvB een sociaal plan opstellen met

de vakbonden. Flierman: ‘Er zal een stevige discus-sie plaatsvinden. Maar overal in Nederland moet fors worden bezuinigd. De Universiteitsraad moet zich ervan bewust zijn dat we niet op een eiland leven.’Lagendijk zegt zich niet onder druk te laten zetten. ‘Linksom of rechtsom zul-len we het verwijt krijgen dat we de boel ophouden en zo de onzekerheid onder het personeel langer laten duren. Voor ons staat echter zorgvuldigheid voorop.’ Bovendien is een belang-rijke rol weggelegd voor de faculteitsraden.

Lees verder op pagina 3.

Bij de reorganisatie die voortvloeit uit Route14+ vallen 25 tot 30 gedwongen ontslagen. Dat is meer dan de 10 tot 20 waarover het college eerder sprak en meer dan de 16 die het CvB vorige week aankondigde in het reorganisatieplan. In die nota is de faculteit MB met 10 tot 15 gedwongen ontslagen nog niet meegenomen. In november wil het College instemming van de Universiteitsraad. Die ziet echter nog wel wat haken en ogen die tot vertraging kunnen leiden.

UT N I E U W SWeekblad van de Universiteit Twente

nummer 23 - Donderdag 15 september 2011

www.utnieuws.nl

2

flierman: ‘we leven niet op een eiland’

Meer gedwongen ontslagen

Naam: Judith Elbers (22)Studie: Psychologie (master)Op weg naar: Carré

‘Ik ga zo een training volgen voor de leden van de mentorraad van Psychologie. Vorig jaar ben ik ook mentor geweest van eerstejaarsstudenten en dat was zo goed bevallen dat ik het dit jaar weer ben gaan doen. Vandaag heb ik de herhaalcursus, zodat ik alles weer helemaal vers in mijn geheugen heb.’ Voor vanavond heeft Judith ook al plannen. ‘Na mijn training ga ik naar De Stek om daar lekker te eten met mijn dispuut MonduDamo. De wissel ALV van mijn studentenvereniging AEGEE is vanavond en hier gaan wij met zijn allen naar toe. De wisselvergadering is in de Spiegel, dus dan is het wel zo makkelijk om even lekker op de UT te eten.’‘Mag mijn fiets wel op de foto?’ vraagt Judith als de foto wordt genomen. ‘Ik heb hem vorige week nieuw gekocht bij de Vietnamees voor maar 45 euro en ik ben er best wel trots op. Ik schaam me wel een beetje voor de reden van mijn aankoop. Mijn vorige fiets was namelijk nog wel goed, maar ik kreeg een lekke band en toen besloot ik maar een nieuwe fiets te kopen. Als vrouw ben ik niet zo goed in banden plakken en hem laten repareren zou ook al dertig euro kosten. De keuze was toen wel snel gemaakt.'

Waar gaat dat heen...?Waar gaat dat heen...?

utNieuws weekblad van de Universiteit Twente

2 Donderdag 15 september 2011

Foto: Arjan Reef

Geen 50 maar 47 jaar is het geleden dat de eerste studen-ten door de poorten van de campus kwamen. De eerste drie jaar na de oprichting van de THT waren nodig om de organisatie van de hogeschool school vorm te geven. In 1964 begonnen de colleges, met in totaal 220 eerstejaars, gesmeed tot een hechte groep. ‘We deden altijd samen practicum’, zegt Wim Andriessen. ‘Ik heb hem daarna nooit meer gezien.’ Tafelgenoot Jeroen IJsseldijk weet het ook nog goed. ‘We trokken veel met elkaar op.’ Andriessen: ‘Tijdens een opdracht maakten we een foutje. Weet je nog dat we op het matje moesten komen?’ Het begint IJsseldijk te dagen.De twee oud-studiegenoten studeerden Digitale techniek. Ze hebben elkaar na het behalen van het diploma nooit meer gezien. Anekdotes kennen ze genoeg. Zo staat het openingsfeest in Hengelo ze nog vers in het geheugen. IJsseldijk: ‘Hoe moesten die 220 jonge kerels nou aan een date komen? Daar had men wat op bedacht. De studenten werden opgeroepen om hun zussen beschikbaar te stellen.’ Andriessen lacht instemmend. ‘Ik kwam met de zus van een studiegenoot in aanraking. Ze kwam uit Lonneker. Ik ging op de fiets naar haar ouders toe om te laten zien wie ik was. Dat ging in die tijd zo.’

IJsseldijk: ‘Ik ontmoette toen mijn huidige vrouw. We zaten zojuist nog op het terras in de binnenstad te lunchen en ik zei tegen haar dat het 47 jaar geleden is dat we elkaar voor het eerst een kus gaven.’ Een mooie herinnering. Ook Ger Jansen, Jan Löwik en Han Paus halen herin-neringen op. Jansen begon met Elektrotechniek maar switchte naar Toegepaste wiskunde. ‘Uiteindelijk ben ik gestopt. Ik haalde het diploma Wetenschappelijk rekenen en ging daarna in de automatise-ring werken.’Reünist Tjoe Houw Kwee schuift aan. Jansen: ‘Hey Tjoe, dat is lang geleden zeg!’ Lacht: ‘Qua lengte nog steeds dezelfde. Wel iets breder geworden.’ Hartelijk worden er handen geschud. De volgende nieuwe binnen-komer roept ook de nodige herinneringen op. Löwik: ‘Dag Gerard. Beroemd en berucht.’ Gerard te Meerman:

‘Ik kan je nog een paar sappige verhalen vertellen. Wat ik nog goed weet is de morele benauwdheid van de bestuurders. Natuurlijk bleven er op de campus meisjes overnachten. Tegen de zin van de autoriteiten. Men kwam met een absurde maatregel op de proppen. Studenten die experimenteerden met het seksuele mysterie, zo heette dat destijds, moesten gemeld worden. Het voorschrift werd bij de studentenvereniging door de strot geduwd. Het is natuurlijk van de gekke dat studenten elkaar gaan verraden. We maakten een vuist en hebben het bestuur gedwongen het voorstel in te trekken. Iets wat kwaad bloed zette. Men dreigde mij zelfs te verwijderen van de hoge-school wegens ‘campusonbe-kwaamheid’. Dat hebben ze uiteindelijk niet gedurfd.’ Te Meerman studeerde in 1972 af bij Wiskunde en Filosofie en werkt momenteel als

statistisch geneticus bij de Universiteit Groningen. Löwik: ‘Ik heb zojuist weer over de campus gereden. Het voelt allemaal weer zo ver-trouwd.’ Jansen: ‘In de zomer hielp ik mee met het inrich-ten van de nieuwe studenten-kamers.’ Löwik: ‘En we waren betrokken bij het oprichten van alle verenigingen. Ik was bestuurder bij de voetbal- en de biljartclub. We begonnen onderaan in de klassencompe-titie bij het voetbal. Maar jong en fit als we waren, werden we jaar na jaar kampioen. Toch moest je oppassen met die boerenjongens en niet met té dikke cijfers winnen. Dat kon wel eens in slechte aarde vallen.’Een stel heren met een rode dahlia op het revers stapt binnen. Ze vormen de dahlia-groep en waren in 1964 stu-denten uit Delft, Groningen, Leiden en Rotterdam. ‘Wij werden ingeschakeld om de introductie voor de eerste

THT-studenten te verzorgen’, vertelt Kees Robers. ‘We moesten er een een-heid van maken. Er werden werkgroepen gevormd om bijvoorbeeld de steigers voor de roeivereniging te timme-ren. Als voortrekkers van de ploeg waren we te herkennen aan de bloem.’ Vervolgt: ‘We troffen hier een fantastische entourage aan. Een gespreid bedje, en mooie, artistieke gebouwen. Twaalf dagen lang stroopten we de mouwen op en gingen we aan de slag met de verse studenten.’ En dat was niet voor niets. Het werk van die eerste generatie legde de fundering van clubs en verenigingen die vandaag de dag nog steeds bestaan.Naast gelegenheid om herin-neringen op te halen, kregen de reünisten een rondleiding over de campus en een presentatie van promovendus Jorrit de Boer die onderzoek deed naar de geschiedenis van de UT.

Het was een warm weerzien, afgelopen vrijdag in de Faculty Club. Ruim tachtig oud-studenten uit het allereerste studiejaar van de Technische Hogeschool Twente (THT) zagen elkaar na 47 jaar terug. Vele handen werden geschud en dierbare herinneringen werden opgehaald. Aanleiding voor de reünie is het vijftigjarig bestaan van de Universiteit Twente.

‘Het voelt weer zo vertrouwd allemaal’utNieuws

Onafhankelijk weekblad voor personeel en studenten van de Universiteit Twente jaargang 48. Verschijnt donderdag op de campus; vrijdag/zaterdag buiten de UT.

Oplage: 8.000 exemplaren.

Redactie-adres:Vrijhof kamers 315, 316, 317, 328, 319.

Postadres:Postbus 217, 7500 AE Enschede.

Telefoon: (053 – 489) 2029

zie verder onder redactie.Fax: (053 – 489) 3439

E-mail redactie: [email protected].

Internet: www.utnieuws.nl

of via de homepage van de UT.Redactie:

Ditta op den Dries(hoofdredacteur, 2030)Paul de Kuyper (4084)

[email protected] Platvoet (3815)

[email protected] Sandra Pool (tel. 2936)

[email protected]:

Brigitte Boogaard (2029) [email protected]

Vaste medewerkers:Cariene van Aart, Marloes van Amerom,

Giels Brouwer, Rayke Derksen, Nynke Dirven, Maaike Endedijk,

Robbin Engels, Hans van de Kolk, Ruben Libgott, Catherine Ann Lombard,

Ingrid Szwajcer.Automatisering/internet:

Ivar EngelChristina Höfer

Foto's: Arjan Reef / Gijs van Ouwerkerk /

Ingrid SzwajcerRedactieraad:

prof.dr. E.R. Seydel (vz).Advertenties:

Bureau Van Vliet BV, Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, Tel. 023 – 5714745.

Site: www.bureauvanvliet.com. E-mail: [email protected].

Advertentietarieven op aanvraag.HOP:

UT Nieuws is aangesloten bij het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP).

Adreswijzigingen:Abonnees (ook studenten) dienen deze

schriftelijk door te geven aan de redactie UT-Nieuws Postbus 217, 7500 AE Enschede of per e-mail: [email protected].

Stage of buitenlands studieverblijf: studen-ten die op stage gaan of in het buitenland

gaan studeren kunnen UT-Nieuws op schriftelijk verzoek opgestuurd krijgen. Wie prijs stelt op deze (gratis) service

zendt een adreswijziging naar de redactie o.v.v. faculteit, stagelocatie en periode (zo

nauwkeurig mogelijk).Kopij:

Bestemd voor de Infomededelingenrubriek dient per e-mail maandag voor 14.00 uur in het bezit te zijn van de redactie UT-Nieuws.

Abonnementen: Jaarabonnement: 44 euro. Abonnementen schriftelijk aan te vragen met vermelding

van naam, adres, postcode, plaats, telefoonnummer en bank-/girorekening. Abonnementen kunnen wekelijks ingaan. Betaling via factuur. Het jaarabonnement wordt automatisch verlengd, tenzij men minimaal 1 maand voor afloop van de

abonnementsperiode schriftelijk opzegt.Technische vervaardiging:Wegener SpeciaalMediaBezorging Campus:

Motorsportgroep UT, coördinator Stefan Dams, tel. 053-4892029.

E-mail: [email protected] Copyright UT-Nieuws:

Auteursrecht voorbehouden. Het is verboden zonder toestemming van de

hoofdredacteur artikelen schema's foto's of illustraties geheel of gedeeltelijk over te nemen en/of openbaar te maken in

enigerlei vorm of wijze.

SANDRA POOL

'Weet je nog dat we op het matje moesten komen?' Foto: Arjan Reef

reünie eerste lichting studenten 1964



WorkshopHoe kan draadloze com-municatie een rol spelen in het verkeer, tussen voertui-gen en bij het vinden van de weg? Deze vragen staan centraal tijdens de work-shop ‘Pervasive Applications of Wireless Technologies’. Maria Lijding ontwikkelde als onderzoeker aan de UT smart signs die kunnen helpen met intelligent wayfinding binnen een groot bedrijf. De workshop vindt plaats op dinsdag 27 september in Hotel Drienerburght en wordt georganiseerd door drie vakgroepen die onderdeel uitmaken van het Centrum voor Telematica en Informatietechnologie.

Mini-seminarAlbert Molderink, onder-zoeker bij de Faculteit EWI, gaat vandaag, donderdag 15 september, in discussie met Maarten Arentsen, weten-schapper bij de faculteit MB. De twee onderzoekers wor-den onder leiding van Peter Timmerman van Studium Generale uitgedaagd om ver-binding te leggen tussen hun vakgebieden, dus tussen high tech en human touch. Het mini-seminar, genaamd ‘Searching for smart grids on our cam-pus’, is voor iedereen toegan-kelijk en begint om 12.30 uur in Ravelijn kamer 2501.

Haven RotterdamEen consortium onder lei-ding van de UT ontvangt de komende twee jaar drie ton van Rijkswaterstaat om een systeem te ontwikkelen waarmee het scheepvaart-verkeer in de Rotterdamse haven beter kan worden afgehandeld. De overheid wil graag dat een groter deel van het transport over water gaat. Dit verlaagt de druk op snelwegen en is duurzamer. De gebrekkige afstemming tussen de grote zeetermi-nals en de binnenvaart is echter een belemmering om dit doel te bereiken. De MB-vakgroepen ICSM van hoogleraar Jos van Hilligersberg en OMPL van hoogleraar Henk Zijm gaan dit project leiden.

Zonneauto De zonneauto van Solar Team Twente is door de Australische Road Authority goedgekeurd voor de open-bare weg. Het team mag de 21Connect vanaf vol-gende week testen op de Australische snelweg. Tijdens de Road Authority Test wor-den zonnewagens beoordeeld op stevigheid, verlichting en remmen. De Twentse auto is de eerste zonnewagen die meedoet aan de World Solar Challenge 2011 in oktober die is goedgekeurd.

LerarenopleidingDe instroom aan de lera-renopleiding van de UT is dit jaar verdubbeld naar honderd studenten. Bij de minor ‘leren lesgeven’ zijn zeventig studenten gestart, veertig meer dan het jaar ervoor. Dertig studenten volgen de masteropleiding, tegenover twintig vor ig jaar. Volgens opleidingsdi-recteur Jan van der Veen van de lerarenopleiding is de toestroom opvallend, omdat andere opleidingen in Nederland niet zo’n grote groei zien. Van der Veen denkt dat veel studen-ten via de bijspijkerkampen in aanraking komen met het leraarsvak.

Nieuwe richtlijn werken met nanodeeltjes

De richtlijn ‘Werken met nanodeeltjes’ loopt voor-uit op landelijke Arbo-wetgeving en is opgesteld door de afdeling Veiligheid, Gezondheid en Milieu van de concerndirectie Human Resources (HR). Eigenlijk is het een logisch vervolg op bestaande richtlijnen voor het werken met gevaar-lijke stoffen en het werken met kankerverwekkende en reprotoxische (giftig voor de voortplanting) stoffen, aldus biologische-

veiligheidsfunctionaris Erik Schokkin van HR.Doordat nanodeeltjes zo klein zijn (hoogstens hon-derd nanometer groot), hebben ze vaak uitzon-derlijke eigenschappen. ‘Wetenschappelijk gezien kunnen dat heel mooie eigenschappen zijn, maar door hun geringe afme-tingen kunnen de deeltjes diep in het lichaam bin-nendringen, zelfs tot op cellulair niveau. We weten

niet welke schade ze daar aan kunnen richten’, legt Schokkin uit.Het UT-beleid is erop ger icht blootstelling aan nanodeeltjes te voorkomen en anders de duur en mate zo beperkt mogelijk te houden. Het RIVM heeft grenswaarden geadviseerd en die worden in de richt-lijn aangehouden. Lastig is volgens Schokkin dat die grenswaarden niet altijd gebaseerd zijn op onder-zoek, omdat de gezond-heidseffecten van veel nanodeeltjes nog onbekend zijn.Hoofd van het NanoLab Gerard Roelofs noemt het goed dat er een richtlijn is opgesteld. Het biedt volgens hem een houvast.

‘De procedure is dat we puntsgewijs kijken welke deeltjes mogelijk kunnen vrijkomen bij het werk in de cleanroom en wat de risico’s daarvan zijn. Als je r isico verwacht, neem je voorzorgsmaatregelen.’In de cleanroom worden veel nieuwe nanostructu-ren gemaakt. Grote risico’s zijn hier volgens Roelofs niet aan verbonden. ‘Dat gebeurt allemaal in een afgesloten ruimte, in een vacuümsysteem. Deeltjes komen niet in contact met de omgeving.’ Dat is belangrijk en staat ook in de richtlijn, aldus Schokkin. ‘Houd deeltjes zo veel mogelijk in een gesloten systeem. Zo voorkom je blootstelling.’

Overigens komen nano-deeltjes ook voor in veel consumentenproducten. Bekende voorbeelden zijn titaandioxidedeeltjes in zonnebrandcrème voor een glanzend effect, goud-deeltjes in sokken tegen het zweten en koffiemelk waar deeltjes in zitten die klonteren voorkomen. Roelofs maakt zich een stuk minder zorgen over het werken met deeltjes in het NanoLab dan over de mogelijke gezondheidsge-volgen van nanodeeltjes in deze en andere producten. ‘We weten niet wat voor effecten ze in de toekomst hebben. Misschien is er niks aan de hand, maar we kennen de risico van deze deeltjes niet.’

Landelijke wetgeving is er nog niet, maar de UT heeft wel alvast een nieuwe richtlijn opgesteld voor het werken met nanodeeltjes. Die deeltjes kunnen een risico vormen voor de volksgezond-heid, hoewel nog onbekend is wat de effecten (vooral op de langere termijn) zijn. Iedereen aan de UT die werkt met nanodeeltjes moet vooraf puntsgewijs nagaan wat de mogelijke risico’s zijn.

ADVERTENTIE

Witbreuksweg - Televisie in liquidatie.

Bovengenoemde rechtspersoon is ontbonden door een besluit van de Algemene Ledenvergadering d.d. 15 december 2010, per 15 december 2010. De rekening en verantwoording en het plan van verdeling liggen ter inzage van eenieder tot 28 november 2011 ten kantore van het handelsregister van de Kamer van Koophandel en Fabrieken te Enschede en ten kantore van Witbreuks-weg - Televisie in liquidatie te Enschede, Calslaan 5-0 7522MH.

De vereffenaar.

ut-vck 110912.indd 1 12-09-2011 12:26:01

Vervolg voorpagina:


U-raadslid Herbert Wor- meester: ‘In juni hebben wij het College gevraagd: we hebben te maken met keuzes van decanen, leg de plannen daarom neer bij de faculteitsraden. Wij moeten die raden nu de gelegenheid bieden hun advies te geven.’Behalve op de financiële onderbouwing heeft de uni-versiteitsraad kritiek op de manier waarop keuzes zijn gemaakt om vakgroepen op te heffen of samen te voegen. In totaal verdwijnen er zes vakgroepen. Vijf bij TNW en een bij CTW. Die laatste faculteit voegt bovendien negentien andere leerstoe-len samen tot tien nieuwe onderzoeksgroepen. ‘We hebben in juni inge-stemd met de criteria’, aldus Lagendijk. ‘Uit de onderbou-wing is echter niet duidelijk hoe tot een onderverdeling in vakgroepen is gekomen. We hebben het gevoel dat is gezegd als een prof toch met pensioen gaat, dan kunnen we die groep mooi afbou-wen. In plaats van te kijken hoe een leerstoel functio-neert en hoe die binnen het profiel past. Ook vermoeden we dat vooral is gekozen op hoe goed een vakgroep kan inverdienen en op hoe graag een wetenschappelijk directeur een groep in zijn instituut wenst. Maar bij-voorbeeld onderwijsinbreng, ik vraag me af hoeveel reke-ning daarmee gehouden is.’Op een punt lijken Universiteitsraad en College elkaar al te vinden. Lagendijk vraagt zich af hoe verstandig het is om ervaren medewer-kers te stimuleren te vertrek-ken. ‘We staan voor enorme inspanningen. Je gaat een enorm beroep doen op medewerkers, bijvoorbeeld bij het ontwikkelen van een nieuw onderwijsmodel. Hoe houd je de kennis en ervaring die je straks nodig hebt?’Flierman: ‘Het is ook niet zo dat alle 25 tot 30 men-sen worden ontslagen. Hun arbeidsplaatsen worden geschrapt. Maar we zullen zoeken naar een andere functie binnen of buiten de UT. Als dat lukt, dan is het geen ontslag in de formele zin dat ze in de WW komen. We gaan zeker kijken hoe we mensen kunnen inzetten bij het ontwikkelen van het nieuwe onderwijsmodel.’

Onderzoekers aan het werk in de (oude) cleanroom. Foto (archief 2008): Gijs van Ouwerkerk

Ware schat blijkt koude kermisEen niet te volgen verhaallijn, organisatorisch zwak en van een laag niveau. De reacties op de première van het straattheater-stuk ‘Ware schat’ logen er afgelo-pen maandagavond niet om. Voeg daar aan toe een tegenvallende opkomst (een kleine honderd man in plaats van de verwachte duizend) en het stuk kan de boe-ken in als flop.

Het schouwspel is een creatie van de Stichting ACCU. Zij maken muziektheater in samenwerking met speciale doelgroepen. Op de campus vertolken UT-medewerkers en -studenten de hoofdrollen en verzorgen de muzikale omlijsting. Bezoekers krijgen op vier locaties een voorstelling voorgeschoteld. Op de bühne verschijnen figuren als James Bond, een proefkonijn, nano-

monsters en zeemeerminnen. Onder muzikale begeleiding trekt de stoet van Cubicus naar Carré en naar het Onderzoeks- en Onderwijsplein. Tijdens de aftrap, bij het carillon, ging het al mis. Er was geen contact tussen de beiaardier in de top en de regisseur beneden. Een slecht voor-teken? Ja. Onderweg ontbrak het aan een goede coördinatie. Het publiek werd de verkeerde kant opgestuurd. Op de theaterlocaties liet het geluid te wensen over. Na afloop bleef het gissen waar het stuk nu precies over ging en het aangekondigde groots dansorkest bij de slotact was in geen velden of wegen te bekennen. Een valse start? Na maanden van

voorbereiding zijn bij een première alle verwachtingen hoog gespan-nen. Dan mag er niets fout gaan. Schitteren is het credo. ACCU zelf zette eerder in deze krant de show neer met de woorden meeslepend, spectaculair en vol humor. De kijkers van de eerste show kwamen echter van een koude kermis thuis. Wie weet hebben de bezoekers van het laatste optreden, vanavond donder-dag 15 september, meer geluk. De regisseurs hebben drie avonden de tijd gehad om kinderziektes te ver-helpen en het stuk aan te scherpen. Berichten over een beter gestroom-lijnde performance bereikten inder-daad gedurende de week de reactie. Maar alle pogingen ten spijt, het neemt in geen geval de zure nasmaak van het eerste optreden weg.

Sandra Pool

Werkbezoek RietkerkGedeputeerde van de Provincie Overijssel, Theo Rietkerk, bracht afgelopen donderdag een werkbezoek aan de Universiteit Twente. De afgelopen bestuursperiode is de relatie tussen de provincie en de kennisinstelling fors uit-gebouwd. De komende drie maanden werken beide orga-nisaties samen aan een actieplan om innovatieve projecten uit te werken. De provincie zet vooral in op de versterking van de regionale economie. De UT is een van de aanjagers van werkgelegenheid in de regio. Rietkerk zei tijdens zijn bezoek hard te gaan werken aan nieuwe financiële mid-delen voor de universiteit. De UT hoopt met de plannen mede te profiteren van de miljoenen euro’s die de provincie beschikbaar stelt op het gebied van economie, energie en bereikbaarheid.

RECENSIE

‘Nee, de campus is niet echt een spannend gebied’, zegt misdaadschrijver Claus Brockhaus (1953) onmid-dellijk. ‘Het is mijn decor en ik maak het spannend. Ik wilde schrijven over de universiteit. Dat was mijn thema: kennisoverdracht. Je kunt het terrein zo span-nend maken als je zelf wilt. Voordeel is dat ik de campus van vroeger ken. Ik kwam hier al met mijn ouders toen zij naar het studentenpas-toraat gingen. Later ging ik naar de Boerderij (nu Faculty Club). Daar speelden de beste bands van dat moment, het was zo’n beetje de enige uitgaansgelegen-heid van Enschede.’In Het talent uit Twente komen jeugdvrienden Lukas Dikkers, student aan het Instituut voor Nanotechnologie, en Melany May, het toptalent van de popacademie in Enschede, elkaar na tien jaar weer tegen. Melany treedt in het boek op tijdens Campuspop. Lukas studeert in het NanoLab en woont in een van de oudste studen-tenflats van de campus. ‘Van die Oost-Europese woon-blokken’, schetst Brockhaus het beeld dat hij heeft van de Campuslaan. Na de vuurwerkramp waren Lukas en Melany elkaar uit het oog verloren. Kort

nadat ze elkaar terugvinden, verdwijnt Melany opeens spoorloos. Wat volgt is een zoektocht die zich groten-deels afspeelt op de campus. Er vloeit bloed en er worden moorden gepleegd. Marketingmoorden, zoals Brockhaus ze noemt. Het is een zelfbedacht concept en een tweede verhaallijn in het boek. ‘Mensen plegen een moord uit marketing-motieven. Denk aan iemand die mensen neerschiet die Nike-sneakers dragen.’De auteur liet zich inspireren door bestaande personen. Melany May is bijvoorbeeld gebaseerd op het Enschedese poptalent Stefany June. En de levens-geschiedenis van professor Steven Vermeer, een excen-trieke hoogleraar mole-culaire nanofabricatie die



Bloedvergieten en moorden op de cam-pus. Misdaadauteur Claus Brockhaus wil met zijn boeken de regio Twente promo-ten. Zijn nieuwste thriller Het talent uit Twente speelt zich voor een deel af op de campus: in de ‘Oost-Europese’ stu-dentenwoningen, in het NanoLab en ook tijdens Campuspop.

Marketingmoorden in campusthriller

PAUL DE KUyPER

Nog twee dagen te gaan voor je oratie. Is alles rond? ‘De tekst is klaar, ik ben natuurlijk nog wel aan het voorbereiden. De boekjes worden pas gedrukt na de oratie, dat geeft iets meer lucht. Maar druk ben ik ook met het symposium Frenemies, the love-hate relationship between sci-ence and society’, dat mor-gen [afgelopen woensdag, red.] op de UT plaatsvindt. Mijn oratie is een logisch vervolg op dit congres.’

Hoe bijzonder is zo’n oratie voor je?‘Het is een heel speciaal moment in mijn carrière, toch wel een hoogtepunt. De oratie is een uitvloeisel van mijn loopbaan, maar

ook bedoeld om een mis-sion statement neer te zetten. Waar wil ik naar toe met mijn onderzoek en onderwijs? En natuurlijk is het ook wel een dag die ik wil vieren. Van gezonde zenuwen heb ik dus wel een beetje last.’

Waar gaat je oratie over?‘De titel luidt ‘Voorbij blije wetenschap en boze technologie’. Wetenschap

zit in de beklaagdenbank, zo lijkt het. Experts lig-gen onder vuur, burgers roeren zich op het internet. Anderzijds is wetenschap ook belangrijker dan ooit. Hoe zit dit en wat betekent dit voor de communicatie over wetenschap en techno-logie? In mijn oratie betoog ik dat wetenschappers vaak impliciet claimen dat de discussie met hun inbreng gesloten moet zijn. Zo van:

‘Dit zijn de feiten en daar moet u het mee doen.’ Maar dat brengt het debat niet verder.’

Heb je een voorbeeld?‘Met de inenting van het HPV-vaccin deden online berichten de ronde dat je er verlamd van kunt raken. Die berichtgeving kun je een indianenverhaal noemen, maar dat vertelt je niet waar deze uiting een reactie op is. Misschien wel op de suggestie dat mensen de overheid ineens blind moeten vertrouwen, terwijl ze op andere momenten kritisch moeten zijn. Het is belangrijk om dit soort effecten bloot te leggen, alleen dan kun je een goede dialoog voeren.’

De week van...Hedwig te MolderHedwig te Molder (44) is sinds een jaar

hoogleraar Science Communication. Daarnaast is ze werkzaam als universitair hoofddocent

in Wageningen. Vandaag houdt ze haar oratie met als titel ‘Voorbij blije wetenschap en boze

technologie’.

Lukas helpt Melany terug te vinden, lijkt een beetje op die van Dave Blank, die via LTS, MTS en HTS aan de UT (toen nog THT) ging studeren. ‘Ik vind het leuk om te laten zien dat je niet van het vwo hoeft te komen om aan een universiteit te werken. Twente wil zich afficheren als kennisregio en dat is ook het doel van mijn boek.’Brockhaus, geboren in Enschede, werkte na een opleiding politicologie als journalist bij onder andere VPRO en KRO. Later begon hij een eigen filmmaatschappij en maakte hij gedramatiseerde voorlichtingsfilms over thema’s als huiselijk geweld, incest en slachtofferhulp. ‘Misdaadauteur was toen een vrij logische stap. Ik ben

opgehouden met film omdat ik in boeken makkelijker mijn ei kwijt kan. Ideeën zijn bovendien eerder haal-baar. In mijn boek kan ik Melany May laten optreden op Campuspop. In een film-scenario ben je daarvoor al gauw een paar ton kwijt.’Thrillers schrijft Brockhaus sinds 2005. Dat genre vindt hij het leukst om te doen. ‘Literatuur vind ik eigenlijk geen bal aan, dat kan alle kanten opgaan. Bovendien wil ik gelezen worden. Misdaad is een beetje puzze-len. Daarnaast is het actueel, je kunt er maatschappelijke kwesties in aansnijden.’Het talent uit Twente is de tweede thriller van Brockhaus over de regio. Vorig jaar verscheen Het ros van Twente. Dat boek gaat over de Twentse cultuur

en het landschap. Met zijn boeken wil de auteur de regio promoten. Maar een spannend verhaal komt op de eerste plaats, zo verzekert hij. ‘Je kunt geen promotie maken als iets niet goed is. Ik wil Twente neerzetten als kennisregio. Dat is de bood-schap, maar die moet je wel in iets leuks verpakken. Ik wil een hele reeks boeken maken over Twente. Dat werkt alleen pas als mensen het leuk vinden en ze in het hele land verkocht worden.’Brockhaus geeft zijn boeken in eigen beheer uit, via zijn uitgeverij Kanaal Twente. Achterin de boeken zitten advertenties van onder andere hotels en restaurants uit de regio. Brockhaus verwacht dat deze manier van het financieren van boeken navolging zal

vinden. ‘Anders kun je van een boek niet leven. Er zijn in Nederland bijna honderd thrillerschrijvers, maar slechts een paar die echt veel verkopen. Ik wil Twente promoten en van mijn boeken kunnen leven.’

Het talent uit Twente wordt dins-dag 27 september om 17.00 uur gepresenteerd op de MESA+-dag in de Grolsch Veste. Brockhaus leest fragmenten voor en er is een optreden van de band Stefany June. Vanaf die dag ligt het boek ook in de winkel. Het kost 17,90 euro.

Claus Brockhaus leest zaterdag 17 september al voor uit Het talent uit Twente tijdens het open huis van de UT. Vanaf 15.00 uur in sessies van tien minuten in het Amphitheater van de Vrijhof.

Claus Brockhaus: 'De campus is niet echt een spannend gebied. Ik maak het spannend.' Foto: Gijs van Ouwerkerk



‘Verder kijken dan eigen onderzoeksgroep’Wat brengt je in Dalian?‘Ik ben lid van De Jonge akademie, onderdeel van de Koninklijke nederlandse akademie van Wetenschappen, en werd benaderd om hieraan deel te nemen. Samen met een collega van De Jonge akademie volg ik hier het Young Scientists programma. We zijn hier de enige twee jonge onderzoekers uit nederland. In totaal doen zo’n vijftig jonge wetenschappers mee.’

Wat is het voor een bijeenkomst?‘Het is voor het eerst dat ik deelneem aan dit soort conferenties. Het is heel macroscopisch allemaal. ook de doelstelling is heel breed: werken aan een betere wereld. Het idee is dat uit alle hoeken van de samenleving, uit de wetenschap, het bedrijfsleven, de politiek, ngo’s en noem maar op, vertegenwoordigers

bij elkaar komen. Zij discussiëren in workshops en vele parallelsessies over problemen die spelen. Dit jaar is het thema ‘mastering quality growth’. We gaan het onder meer hebben over energie- en waterproblematiek.’

Wat is jouw rol daarin?‘Ik zit hier niet voor mijn eigen onderzoek of vakgroep. De organisatie, het World economic Forum (WeF), wil een jonge generatie wetenschappers betrekken bij vraagstukken waar we vandaag de dag mee worstelen. Dat doet het WeF omdat de jonge onderzoekers nog een carrière voor zich hebben en wellicht iets kunnen waarmaken of bereiken. Ik ben benieuwd welke ideeën naar voren komen. en ik wil daar graag aan bijdragen. Het is een ander niveau dan je eigen onderzoek. Je kijkt verder.

Dit is extreem groot met 1.600 deelnemers en heel mondiaal. Hopelijk komt er iets concreets uit. Met mijn onderzoek hoop ik ook aan de maatschappij bij te dragen, maar hebben we het over een heel andere schaal en veel langere termijn. Dit is wellicht een kans om korte termijn impact te hebben. Je zit dicht bij het vuur en kunt op informele wijze topmensen uit de politiek en het bedrijfsleven spreken. een mooie kans dus.’

Hoe zien je dagen eruit?‘We hebben het eerste deel er al opzitten. Samen met de jonge wetenschappers hebben we een voorbereidende sessie

gehad. Straks begint de driedaagse conferentie. Je wordt voor sommige bijeenkomsten uitgenodigd om je ideeën te ventileren en als je niet ingeroosterd bent ga je zelf op zoek naar interessante workshops. Ik kijk uit naar de concrete aanbevelingen die eruit rollen waar policymakers en de zakenwereld weer hun voordeel mee kunnen doen.’

Is er nog tijd om de stad te zien?’‘Ja, de vrouw van een aIo uit mijn groep komt uit Dalian. Met haar vader ben ik hier een dagje op pad geweest. In Dalian zie je veel van de clichébeelden van China terug: overal bouwkranen, overvolle wegen en heel, heel veel Chinezen.’

Sandra Pool

Hoogleraar nano-elektronica, Wilfred van der Wiel, zit een weekje in

Dalian, China. Hij neemt als jonge wetenschapper deel aan de World Economic Forum’s ‘Annual Meeting of the New Champions’ en de daarmee samenhangende Young Scientists Conference.

tips voor deze rubriek? [email protected]

Bellen met het buitenland

De Twentse cabaretier Herman Finkers kreeg bij de opening van het acade-misch jaar van de Rijksuniversiteit

Groningen (RUG) een erepenning van die universi-teit voor zijn maatschappelijke verdiensten. ‘Ik ben zeer vereerd dat men door welk misverstand dan ook heeft gemeend deze onderscheiding aan mij te moe-ten geven. Ik heb hier vier jaar volstrekt verdwaasd en apathisch rondgelopen’, zei Finkers die tussen 1972 en 1976 psychologie studeerde in Groningen. ‘De tijd van de emancipatie. We hadden de slogan bedacht: Meer meisjes op de RUG!’

Hoe driftiger er wordt getwitterd over een uitzending van X-factor of Pauw & Witteman, hoe hoger de kijkcijfers van de volgende uitzending zullen zijn.

Dat stelt VU-studente communicatiewetenschap Deli Blom in haar afstudeeronderzoek. Twitterberichten over deze twee programma’s voorspellen de kijkcijfers van volgende uitzendingen beter dan de kijkcijfers van voorgaande uitzendingen. Niet alleen het aantal tweets draagt daaraan bij, ook de inhoud ervan. Vooral tweets over personen – ‘Wat zit die Jeroen Pauw er weer ongeïnteresseerd bij – leiden tot hogere kijkcijfers, terwijl berichten over de inhoud van het programma daar nauwelijks aan bijdragen.

De bladen

Uit het Wikipedia-lemma van de Leidense rector Paul van der Heijden zijn twee alinea’s geschrapt over diens

overschrijding van de Balkenendenorm. Ze zijn verwij-derd door een gebruiker met de naam Hettyvandermeij, toevallig ook de naam van de personal assistant van Van der Heijden. De belangrijkste passage die is geschrapt: ‘Op 24 november 2010 nam de faculteitsraad Geesteswetenschappen van de Universiteit Leiden una-niem een motie van treurnis aan, wegens overschrijding van de Balkenendenorm in de beloning van twee leden van het College van Bestuur, onder wie Van der Heijden.’ Voorlichter Caroline van Overbeeke bevestigt dat de veranderingen in de Wikipedia-pagina komen van het Bestuursbureau. ‘Wij vinden dat als er onjuistheden staan, we die zelf mogen aanpassen en zo ook bij stukken die uit de context zijn gerukt.’

Delftse studenten die een stapel T-shirts hebben overgehouden aan de Owee (Ontvangstweek, de Delftse

Kick-In) kunnen die schenken aan het goede doel. Tijdens de introductieperiode worden zo veel shirts van studenten-, studie- en sportverenigingen uit-gedeeld dat er nogal wat T-shirts ongebruikt in de kast belanden. Twee studenten Bouwkunde richtten daarom Shirts Naar Vraag Delft (SNV Delft) op. De shirts gaan naar Afrika. SNV Delft richt zich overi-gens niet op de huidige eerstejaars, vertelt initiatief-nemer Flip Schellekens. ‘Voor hen heeft dat shirt nog waarde, maar die is na een jaar wel weg.’

Studenten en jongvolwas-senen vormen een moeilijk te bereiken doelgroep, weet Fledderus. ‘Ze zien het vol-gen van een cursus gericht op psychische klachten als een teken van zwakte en denken vaak dat het toch niet helpt.’ Jammer, want uit de onderzoeksresultaten blijkt het tegendeel. ‘We hebben begin dit jaar een pilot gedaan met 23 studenten. De mate van klachten hebben we voor en na de cursus gemeten. Er was een daling waar te nemen en een toename van plezier, bevlogenheid en toewijding met betrekking tot de studie na afloop van de cursus.’Haal meer uit je leven is bedoeld voor studenten die last hebben van lichte tot matige klachten op het gebied van depressie of angst. ‘Op het moment van deelname mogen de studenten geen lopende behandeling volgen of gestart zijn met medicijnen

tegen de klachten. Het is echt bedoeld voor begin-nende problemen die invloed kunnen hebben op de studie.’ Het programma bestaat uit vier wekelijkse bij-eenkomsten van elk drie uur. ‘Er kunnen per groep maximaal tien deelnemers meedoen. In het tweede en derde kwartiel van dit studiejaar wordt de cursus aangeboden op de UT. We doen er dan een grootscha-lig onderzoek naar.’ Andere participanten zijn Saxion Hogeschool, Hogeschool Zeeland en een GGZ-instelling.De training is ontworpen door UT-hoogleraar Ernst Bohlmeijer en UT-hoofddocent Karlein Schreurs. ‘We gebruiken de acceptatie- en com-mitmenttherapie aangevuld met mindfulness-oefeningen.’ Legt uit: ‘Je leert negatieve gevoelens aanvaarden. Ze horen nu eenmaal bij het leven, net als positieve emoties.

Mensen met negatieve gevoelens proberen er van alles aan te doen om van deze gevoelens af te komen. Het resultaat is het tegen-overgestelde. Als je niet aan een roze olifant mag denken, denk je er juist wel aan.’ Fledderus vertelt dat studenten leren dat het vermijden van negatieve gevoelens op lange termijn niet werkt en dat ze de emoties kunnen toelaten zoals ze zijn. ‘Angst mag er best zijn. Het is geen foute emotie.’ Het is volgens de onder-zoekster belangrijk dat de lading van het gevoel minder wordt gemaakt. Dat gebeurt met hulp van mindfulness-oefeningen. ‘Studenten leren op te merken wat zich voordoet en hoe ze daarop kun-nen reageren zonder een oordeel te vellen. Dat kan door hardop te zeggen hoe je je voelt en dat een paar keer te herhalen. Studenten gaan beseffen dat het maar een gedachte is en niet de

werkelijkheid.’Een vervolgstap is het ontdekken van waarden, zegt Fledderus. ‘Wat zou je gaan doen als je geen last hebt van angst of somber-heid? Wat vind je echt belangrijk? Met de cursus reiken we handvatten aan om te leren omgaan met negatieve emoties. Wie dat kan, creëert zodoende meer ruimte voor belangrijke waarden in het leven. In de groepscursus wordt ook geleerd hoe studenten deze waarden kunnen omzetten in concrete acties.’Fledderus onderzoekt de cursus. ‘Dat betekent dat studenten die meedoen vooraf, achteraf en na enkele maanden een vra-genlijst invullen. Hetzelfde wordt gedaan bij een groep die nog op de wachtlijst staat ter controle.’

Is de groepscursus ‘Haal meer uit je leven’ iets voor jou, meld je dan aan via psychologievandelevens-kunst.nl. Op de website is meer informatie te vinden.

Wie meer uit zijn leven wil halen, maar last heeft van somberheid, spanning of angst, kan binnenkort deelnemen aan de cursus ‘Haal meer uit je leven’. De groepscursus is speciaal ontwikkeld voor studenten en gaat preventief te werk. Martine Fledderus, promovenda bij de vakgroep Psychologie, Gezondheid en Technologie van de Faculteit Gedragswetenschappen, doet onderzoek naar het programma. Een pilot is onlangs afge-rond. ‘De resultaten zijn veelbelovend.’

‘Angst mag er zijn,het is geen foute emotie’

Foto: Gijs van Ouwerkerk

SANDRA POOL



Riel Weenink en Albert Schouten, gepensioneerd medewerkers van de faculteit EWI, zijn medebeheerders van de historische studieverzameling die bij EWI bewaard wordt. Foto: Gijs van Ouwerkerk

UT-professor Marc Wouters naar Karlsruhe

Marc Wouters, hoogleraar Management Accounting, verlaat de UT en vertrekt per 1 oktober naar het Karlsruhe Institute of Technology in Duitsland. Hij heeft daar een aanstelling op hetzelfde vakgebied, met een leerstoel die nog moet worden opgebouwd.

‘Dat ik niet tot aan mijn pensioen aan de UT zou blijven, besefte ik een aantal jaren geleden’, vertelt

Wouters. ‘Ik had behoefte aan een nieuwe omgeving, ondanks het feit dat ik het hier uitstekend voor elkaar had. En ik wilde graag voor langere tijd naar het buitenland, het liefst in Europa.’ Wouters koos voor het Karlsruhe Institute of Technology (KIT) omdat zijn vakgebied – de verbinding tussen innovatie, bedrijfseconomie en operationeel manage-ment – goed aansluit bij deze Duitse universiteit.

‘Ook hoort het KIT bij de top-drie van Duitse universiteiten als het gaat om kennisvalorisatie.’Bijzonder vindt Wouters het ook dat hij bij een fa-culteit gaat werken waar het onderwijs zich concentreert op de opleiding Technische bedrijfskunde. ‘Daar melden zich jaarlijks zo’n 3.000 studenten voor aan. Slechts 400 worden toegelaten.’ De hoogleraar zal het eerste jaar in de weekenden op en neer reizen, maar is

daarna van plan om zich te definitief te vestigen in de omgeving van het Zuid-Duitse Instituut. Wouters werkte in totaal tien jaar aan de UT en was tot voor kort ook oplei-dingsdirecteur Technische bedrijfskunde.

Vrijdagmiddag 16 september wordt vanaf 16.00 uur tijdens een faculteitsborrel afscheid genomen van Marc Wouters. Studenten en medewerkers van andere faculteiten zijn welkom.

Waaien in de windtunnel of spelen in een film?

1. Uitwaaien In gebouw de Horst laten wetenschappers zien hoe stromingsproeven worden gedaan. Bezoekers kunnen zelf voelen hoe het is om in de stroming te staan en even lekker ‘uit te waaien’.

2. Live muziek Op de Boulevard spelen ver-schillende studentenbands. Luister lekker relaxed met een hapje en drankje op een van de terrassen.

3. Historische studieverzameling De faculteit EWI heeft er voor gezorgd dat de vaak bijzondere onderzoeksap-paratuur die de afgelopen vijftig jaar werd gebruikt niet op de schroothoop belandde. Oude meetin-strumenten, testapparatuur,

oscilloscopen en computers werden bewaard. Er vindt ook verkoop ‘uit de oude doos’ plaats: de apparatuur is voor een gering bedrag te koop. Daarnaast zijn er exposities en kunnen liefhebbers zelf rondneuzen. Bezoekers mogen ook zelf experimenteren met oude instrumenten. De studie-verzameling van EWI is te bereiken via de hoofdingang van Carré, op vloer 5 in werkkamer CR 5.340.

4. Op de cover van UT Nieuws Altijd al eens met een foto op de voorpagina van UT Nieuws willen staan? Een fotograaf van de krant maakt bij het Torentje van Drienerlo foto’s van bezoe-kers. De vormgever drukt de foto’s af op de voorpagina van de krant. Een absolute must have.

Maar liefst 10.000 bezoekers worden aanstaande zaterdag in het Open Huis van de UT verwacht. Overal op de campus is iets te zien van de universiteit. Of het nou om onderwijs, onder-zoek, sport, cultuur of het studentenleven gaat. Naast de inmiddels vertrouwde domes kunnen bezoekers ook in de gebouwen en daarbuiten een kijkje nemen bij 140 activiteiten. Via de homepage van de UT zijn handige quicklists te downloaden voor mensen met kleine kinderen of met tieners komen, of voor mensen die alleen maar wetenschappelijke activiteiten willen zien. Een klein voorproefje.

5. Veldwerk in de Wolken Met iPads voer je in de Zitkuil van de Cubicus in de wolken een sociaal-wetenschappelijk onderzoek uit. Van het onderzoek wordt een documentaire gemaakt.

6. Segway rijles Op het O&O-plein geven studenten rijles op een Segway. Hoe werkt dat en hoe rijd je ermee? Na de rijles kan een parcours worden gereden.

7. Lego spelen met atomen Wetenschappers laten in het Nanolab van Carré zien hoe atomen zijn opgebouwd en hoe je daar mee kunt bou-wen. Alsof het legoblokjes zijn. Bezoekers kunnen ook een kijkje nemen bij de apparatuur en de opstel-lingen.

8. Biertest In het BIOS-lab wordt de Medimate lithiumchip gebruikt om tests uit te

voeren. Er kan een ‘chemische vingerafdruk’ van een willekeurige vloeistof mee worden gemaakt. Bijvoorbeeld van bier. Twijfels over het merk bier dat van de tap komt? De biersensor weet het exact.

9. Salsa Workshop In de Audiozaal van De Vrijhof worden ’s ochtends en ’s middags salsaworkshops gehouden en geven Henrique en Margarita van der Hansz van dansschool Salsa Magistral een demonstratie.

10. VeiligeWolkenkrabbersJesper Lansink Rotgerink houdt in H327 van het Citadel een lezing over Veilige Wolkenkrabbers. Waarom stort het ene gebouw tijdens een aardbeving in en blijft het gebouw ernaast gewoon staan? Om op dergelijke vragen een antwoord te werden wiskundige modellen voor bewegende vloeren en trappenhuizen bedacht.

MAAIKE PLATVOET


7 Thursday 15 September 2011Coordinator: Robbin Engels/UT-Nieuws | Contributors: Catherine Ann Lombard, Marloes van Amerom, Egbert van Hattem and Leila Nahidi Azar |

Send press releases, comments and suggestions, email: [email protected] | For previous editions, see: www.utnieuws.nl

InternatIonal page

The UT plans to open its doors on Saturday 17 September. Visitors will have more than 140 activities to choose from including lectures, science demonstrations, music, and sport.

It’s going to be amazing,’ said Hinke Barry-Mulder, 44, co-organizer for the Open House event. ‘Every fac-ulty is participating and people are so enthusiastic. Once the ball got rolling, the excitement and coop-eration has been fantastic.’Besides the Domes that are part of Experiment in Het Bos, visi-tors can attend lectures and science demonstrations, visit the Nanolab, take a lie detector test, view insects under different microscopes, scale a climbing wall, wander in virtual reality, get some fresh air in a wind tunnel, and learn how to salsa. And that’s just to start! Meanwhile, kids are more than welcome and provided with a wide range of activities. They can play in a mega sandbox, dance the dance revolution, watch their art-work come to life on a computer screen, and dunk some basketballs. Smaller tots are welcome to play at the Vlinder Childcare Center while their parents wander down the Bastille-Vrijhof Boulevard and catch some live music. The SmartXp lab features demos by students and you can watch maths lab sessions in the Zilverling. Meanwhile, in the Citadel there is a chaos circuit and you can create disco brooches in the Educafé. And don’t forget to bring your bathing suit for a dip in the outdoor pool or

stroll down to the archery to shoot some arrows.Lectures include Dr. Christina Bode talking about ‘Love and Crime’ and the differences between men and women when it comes to jealousy. Dr. Dave Blank, scientific director of MESA+ Institute, will explain nanotechnology that an

11-year-old can understand. And you can learn all about the limits of being human from Dr. Peter-Paul Verbeek. All the lectures will be in Dutch, but science demonstrations will also be offered in English. Are you tired and need some quiet? Then head over to the Meditation Room to light a

candle or join the UT Muslim Student Association to see a demonstration of prayers in the mosque.Doors open at 10am and the first thing to do is look for the big-gest Dome. That’s the Information Dome where you can receive directions, maps, and Quick Lists of

activities including different ones for kids, teenagers, and science-only fans. The Open House ends at 4pm.‘We are hoping for 10,000 visitors,’ said Barry-Mulder. ‘But, I’m hop-ing for 20,000!’ In true ‘Twentse’ tradition, everyone will be offered a warm welcome with a free cup of coffee or tea. ‘We have a great project team,’ continued Barry-Mulder, ‘including Campus Manager Patrick Welman, the leader of the pack. And without Tonnie Buitink, this event would not have been successful. Buitink, the UT events manager, came up with the idea of a car-less campus on that day. You will be able to park your car at the FC Twente Stadium and then hop on a campus shuttle bus. Or leave your car at home and catch a Connexxion bus for free from anywhere in Twente to the UT that day. Syntus trains will also be free to Enschede Drienerlo station.‘I want to invite everyone and their entire family,’ urged Barry-Mulder. She’ll be there with her two kids, Megan, 5, and Julie, 12. You might find them trying out their baseball skills with the ball canon, viewing the library’s collection of artwork, or stargazing in the Cosmos Dome. You can invite your friends with an email card at: tinyurl.com/3c43s4l

For more info, see tinyurl.com/3gbtodb

Catherine Ann Lombard

A few days after winning the prize for the best thesis, researcher Andrés Oswaldo Calderon Romero, 32, sipped a cup of frothy cappuccino in Café het Bolwerk. He also spilled the beans about his discovery of short algorithmic patterns that showed the tra-jectory of Antarctic icebergs follow a similar directional pat-tern of krill fish.

Data miningWhat exactly is computer data min-ing? ‘Think about smart phones and GPS devices,’ explained the native of Pasto, Columbia, who studied and was a lecturer at the University of Nariño. Data mining is the science of collecting the most useful infor-mation out of large computer data bases with the use of special tech-niques. ‘We now have lots of geo-graphic information and can begin to analyze emerging patterns.’ Just this month, William H. Gates III gave a talk to 1,000 students at MIT, calling this a time for ‘bring-ing the methodologies of machine learning and modeling and rich data mining into all the hard sci-ences.’And over recent years, the field of computer science is opening wide and can be helpful in many academic disciplines: ‘You can track most anything. For example, the position and movements of people, cars, animals, clouds and icebergs, as we did in our case study. We try to discover and extract previously unknown patterns.’

Icebergs in AntarcticaIn one of his case studies on flock patterns, Calderon Romero set out to understand and confirm previ-ous research on the influence of the

speed and direction of the winds and ocean currents on the move-ment of icebergs. ‘We realized from previous research studies conducted in the UK that there is a relation-ship between patterns of icebergs to ocean currents and global climate.By using remote sensing devices, we took aerial pictures and made a tra-jectory of the data to examine how groups of icebergs move together.’ What he discovered was the move-ment of icebergs is seasonally affected, which confirmed previous studies, and some of the spots where icebergs move the fastest match the location of populations of krill fish. Calderon Romero’s investigation results could aid in further and more accurate research on the species. ‘You cannot put a tracking device on the fish because they are far too small for a GPS receiver. Antarctic krill represent a multimillion dol-lar industry and the krill in the Northern Polar regions have already been overfished. It’s an environmen-tal issue. The entire fishing industry has moved to the South Pole,’ added Calderon Romero.

Sharing the same pathLooking to one day return the Netherlands, Romero inter-viewed for a PhD position in the Faculty of Electrical Engineering, Mathematics and Computer Science at the UT. He has crossed his fingers for the chance to stay on at the university to further explore in the area of geo-profile driven social network enrichment. Instead of tracking icebergs, he now wants to follow the digital footprints made by flocks of human beings on the Internet: ‘It’s too early to say, but I hope to concentrate on discovering longer algorithm chains and use data mining to make pre-dictions on the patterns of tourists

who share common factors.’ The open position focuses on investigat-ing online communities by interest and to carve out trajectories within a domain of activity.

For the time beingAs part of the Erasmus Mundus Master’s program, part of his research project brought him over the course of 18 months to study in England,

Poland and Sweden, where he found the temperatures of -20 Celsius ‘unbearable’ in the winter months. ‘This was my first time in Europe. When I return to Columbia this week, I plan to work for the time being as a volunteer researcher in the GRIAS research group who are currently investigating new applica-tions for data mining. The research investigates finding similar patterns

in women who have been diagnosed with cervical cancer.’Read about Calderon Romero’s research at the ITC Faculty web-site (tinyurl.com/3s63pxa) and gain access to his full thesis: Mining moving flock patterns in large spatio-temporal datasets using a frequent pat-tern mining approach.

Robbin Engels

Andres Oswaldo Calderon Romero: ‘In data mining, we are very careful to use only anonymous user data and never do we try to match IDs or hack into a user’s computer account. The Internet is guarded in terms of giving out user information by having secure web pages. As researchers, we only have access to general data information and that is what we base our research on.’ Photo: Gijs van Ouwerkerk

Kids can enjoy a day full of fun as well as scientific activities during UT’s Open House on 17 September. Photo: Gijs van Ouwerkerk


Campus prepares to welcome thousands

moving flocK patterns mined out of computer algorithms

open house for Kids of all ages

Visit our website at utnieuws.nl to read short news.

SHELL BACHELOR MASTER PRIJS 2011

IS JOUW SCRIPTIE DUURZAAM? ■ Doe mee en win 2.500 of 5.000 euro■ Kom in contact met het topmanagement van Shell■ Kans op media-publiciteit voor jouw onderzoek■ Presenteer je professioneel door de gratis presentatietraining■ meer info, voorwaarden en aanmelden op www.shell.nl/bachelormasterprijs

728057_Flyer_Bachelor Master260x390_SDD_V1.indd 1 15/08/2011 15:51

bij hem niet in. ‘Zij halen gewoonlijk dertig studie-punten per jaar – de helft van wat een voltijdstudent doet. Je kunt niet tegen die mensen zeggen ‘ga maar het dubbele aantal vakken volgen naast je baan en je gezinsleven’. Dat slaat nergens op.’ Ten Have valt hem bij: ‘Zijlstra timmert liever alvast een mogelijke sluiproute dicht voor de langstudeerders die de boete willen omzeilen dan dat hij even rustig nadenkt en met een fatsoenlijke oplos-sing komt voor de 75.000 deeltijdstudenten om wie het gaat.’ Ook met de in juli gepre-senteerde ‘strategische

agenda’ vegen ze de vloer aan. Om het rendement te verbeteren mogen hoge-scholen en universiteiten van de staatssecretaris vaker studenten selecteren aan de poort en mag ook aan derde- en vierdejaars een bindend studieadvies gegeven worden. ‘Dat soort maatregelen ontmoedigt studenten om zich te ont-wikkelen’, vindt Hameleers. Ze zijn volgens hem ook onnodig. ‘Als studenten een bewuste studiekeuze maken en geselecteerd worden op motivatie in plaats van op cijfers, dan halen ze vanzelf goede resultaten. Je moet studenten niet straffen, maar inspireren.’ Dat daar geen

geld voor zou zijn, noemt hij onzin. ‘Het geld wordt verkeerd besteed: aan shiny folders, in plaats van aan matching.’Intussen wordt de gemid-delde student in de plannen van Zijlstra vergeten: ‘Het gaat de hele tijd over top-studenten en excellentie. Zelfs InHolland wil nu een bindend studieadvies van vijftig studiepunten invoe-ren’, zegt Ten Have. ‘Dat is flink buffelen, hoor.’Er is nog wel meer waar ze zich boos om maken. Neem de schakelprogramma’s. Als die groter zijn dan dertig studiepunten mogen universiteiten van Zijlstra ongebreideld hoge tarieven vragen. ‘Echt een rotstreek’, foetert Hameleers. ‘De universiteiten krijgen carte blanche om te vragen wat ze willen.’ Ten Have vult aan: ‘Premasters zijn nu gewoon melkkoeien voor de univer-siteiten.’Wordt het een protestjaar of een overlegjaar? Ten Have: ‘Er staat nog heel wat op de rol. Het afschaffen van de basisbeurs in de masterfase, het afpakken van de ov-kaart bij meer dan één jaar studievertraging. Dat lijkt nu bij de studenten een beetje weggezakt na al het gedoe over de langstudeerboete, maar ik denk dat er opnieuw veel studenten boos zullen zijn als dat in de lente aan de orde komt in de Tweede Kamer.’ Studenten zijn niet lamgeslagen en als het er echt op aankomt zullen ze van zich laten horen, verze-kert hij. ‘Zijlstra begeeft zich op een hellend vlak.’

HOP, Marijke de Vries

ADVERTENTIE



Het hoger onderwijs moet toegankelijk blijven en deeltijdstudenten moet je geen langstudeerboete geven. Halbe Zijlstra is een sympathiek mens, maar als staatssecretaris is hij ‘de ideale vijand’ met een ‘bijna onmenselijke kant’ die een ‘visieloos’ hoger-onderwijsbeleid voert. En als de basisbeurs in de masterfase daadwerkelijk wordt afgeschaft, dan zou het Malieveld deze lente wel eens opnieuw kunnen volstromen met woeste studenten.Pascal ten Have en Sebastiaan Hameleers, de nieuwe voorzitters van respec-tievelijk de Landelijke Studenten Vakbond en het Interstedelijk Studenten Overleg, zijn al helemaal ingewerkt. In het verleden liepen de studentenbonden elkaar wel eens in de weg, zegt Ten Have. Maar daar zijn de politiek omstandig-heden nu niet naar. ‘Er zijn zo veel onderwerpen om op te pakken dat je precies moet weten waar de ander mee bezig is.’ Er wordt veel overlegd en de verschillen tussen de organisaties zijn steeds kleiner, beaamt Hameleers. Maar ze gaan

niet fuseren. ‘We hebben een verregaande samen-werking’, grapt hij.Want zelfs met twee bestu-ren kunnen ze niet alle problemen in het hoger onderwijs aanpakken. Zo kunnen ze de rechtszaak van een groep studenten die de tarieven voor een tweede juridische master aanvechten, alleen maar steunen. Een kwestie van ‘choose your battles’, zegt Hameleers. ‘Als het rustiger was geweest, hadden we

ons daar wellicht volledig op gestort, nu leek het ons verstandiger om de langstudeerboete aan te vechten.’Met het verhoogde college-geld voor langstudeerders hebben de studentenor-ganisaties nog steeds geen vrede. Dat Zijlstra iets wilde doen aan notoire treuzelaars, begrijpt ISO-voorzitter Hameleers nog wel. Maar dat voor deeltijdstudenten dezelfde regels gaan gelden, gaat er

Ze zinspelen al op nieuwe protesten en vegen de vloer aan het met de plan-nen van staatssecretaris Zijlstra. Een dubbelinter-view met de voorzitters van ISO en LSVb.

‘Zijlstra begeeft zich op een hellend vlak’

‘Premasters zijn gewoon melkkoeien voor de universiteiten.’ Foto: Nout Steenkamp

Wachten op het bedrijfslevenDe universiteiten bekriti-seren de kabinetsplannen voor de kenniseconomie. De hogescholen reageren enthousiaster, al houden ook zij een slag om de arm.

Dinsdag stuurde het kabinet de zogenoemde bedrijfsleven-brief naar de Tweede Kamer. Daarin staan de plannen van kabinet voor het aanjagen van de kenniseconomie. Kern van de zaak: bedrijven, universiteiten, hogescholen en onderzoeksinstituten moeten beter samenwerken.Veel was al bekend. Het kabi-net heeft negen topsectoren in het leven geroepen, waarbin-nen kennisinstellingen, over-heid en bedrijfsleven samen afspraken moeten maken over wederzijdse diensten.De hogescholen zien het wel zitten en zijn ‘blij’ met de brief. Ze verrichten graag toegepast onderzoek in samenwerking met bedrijven. Maar dan moeten die wel over de brug komen met investeringen in onderzoek. ‘Alleen zo kunnen de gewekte verwachtingen worden waargemaakt.’Geen probleem, bezweren de werkgevers, die in hun nopjes zijn met het nieuwe ‘bedrijfs-levenbeleid’. ‘De vraag vanuit het bedrijfsleven is voortaan richtsnoer voor wat de over-heid en kennisinstellingen doen. De bedrijven zetten daar tegenover dat ook zij prestaties zullen leveren.’Het kabinet kan de bedrijven nergens toe dwingen, maar prikkelt hen wel: ze krijgen komend jaar 250 miljoen euro belastingaftrek voor investe-

ringen in research & develop-ment. Dat bedrag loopt op tot 500 miljoen euro in 2015. Daar staat iets tegenover. De komende jaren moeten onderzoeksfinanciers NWO en KNAW 600 miljoen euro van hun budget besteden aan fundamenteel onderzoek binnen de topsectoren. Of zoals het kabinet het in de brief formuleert: ‘Het gaat er om voor iedere topsector te komen tot een evenwichtige, op de behoeften van de markt toegesneden mix van funda-menteel onderzoek, toegepast onderzoek en valorisatie die aansluit op de Europese agenda.’Samen met enkele andere maatregelen – minder milieuregels, kortere medisch-ethische toetsing, snellere toelating van buitenlandse experts, enzovoorts – moet dit Nederland naar de top-vijf van kenniseconomieën in de wereld stuwen.‘Een terechte ambitie’, meent voorzitter Sijlbolt Noorda van universiteitenvereniging VSNU in een persbericht. ‘Maar de regering schept niet de juiste condities voor uni-versiteiten om aan deze hoge ambities te kunnen voldoen.’Want universiteiten moeten al zo veel dingen tegelijk doen, stelt hij, terwijl ze alleen maar minder geld krijgen. Ze gaan met het kabinet afspraken maken over de verbetering van studiesucces, ze moeten Europese onderzoeksbeurzen binnenhalen en zouden nu ook de handen ineen moeten slaan met het bedrijfsleven. ‘Alles bij elkaar opgeteld en tegen de achtergrond van forse

bezuinigingen op de univer-siteiten wordt het de vraag of al deze ambities nog realistisch zijn’, aldus Noorda. ‘Je kunt je geld maar eenmaal uitgeven.’Ook NWO maakt zich lichtelijk zorgen en ziet voor de wetenschap ‘zowel kansen als bedreigingen in het top-sectorenbeleid’. Directeur Jos Engelen wacht de uitwerking van de plannen af en wil ook wel eens zien welke initiatieven het bedrijfsleven zelf zal nemen. Maar hij speelt graag een belangrijke rol bij de uitwerking van de zogeheten ‘innovatiecontracten’ die de deelnemers aan de topsectoren gaan afsluiten. Daarin maken ze afspraken over de koers van het onderzoek.Maar voor de zekerheid breekt Engelen ook een lans voor fundamenteel onderzoek: ‘Wij pleiten er voor om onderzoe-kers voldoende ruimte te laten. Resultaten van wetenschap-pelijk onderzoek zijn immers moeilijk van tevoren te voor-spellen en te sturen: je kunt niet een toepassing bedenken en terugredeneren wat voor onderzoek daarvoor nodig is. Nieuwe inzichten kun je niet voorspellen.’De negen topsectoren die innovatiecontracten gaan afsluiten, zijn high tech syste-men & materialen, energie, creatieve industrie, logistiek, agrofood, tuinbouw, life sciences & health, water en chemie. Alle sectoren proberen bovendien hoofdkantoren van internationale bedrijven naar Nederland te halen.

HOP, Bas Belleman

plaats en zijn proefschrift bij Stapel schreef, heeft toch iets uit te leggen. En erger nog: wat blijft er overeind van dat proefschrift als het deel uitmaakte van onderzoeks-projecten waarvan de data bij nader inzien nergens op sloegen? Ook raken wetenschappers met wie hij samenwerkte in het gedrang, met als meest in het oog springende voorbeeld de Nijmeegse hoogleraar Roos Vonk. Bij Pauw en Witteman moest zij niet alleen uitleggen hoe het beruchte vleeseters-zijn-hufters-onderzoek tot stand kwam, maar ook waarom zij zich ermee bezig hield en hoe bevooroordeeld ze was.

OnderzoekssubsidiesSociaal-psycholoog Stapel won prijzen en sleepte NWO-beurzen in de wacht. Mocht het onderzoek dat hij daarmee had kunnen doen deels op fraude berusten, dan heeft hij de carrièrekansen van andere wetenschap-pers verkleind. We zullen waarschijnlijk nooit te weten komen welke wetenschap-pelijke loopbanen geknakt zijn doordat Stapel met de onderzoekssubsidies aan de haal ging.

Terugbetalen?Naar het zich laat aanzien heeft Stapel het onderzoeks-budget van in elk geval de Tilburgse universiteit niet ‘doelmatig’ uitgegeven. Mocht de commissie onder leiding van oud-KNAW-president Pim Levelt tot de conclusie komen dat de universiteit alerter had moet zijn, zal het ministerie van OCW dan een deel van de onderzoeksbekos-

tiging terugeisen? Maar op die vraag wil een woordvoer-der van het ministerie niet vooruitlopen. En hoe zit het met onder-zoeksfinancier NWO? Zal die de miljoenen onderzoekssub-sidie terugeisen die Stapel in de loop der jaren heeft gekre-gen? En moet hij die zelf terugbetalen, of de universiteit waar hij dat onderzoek ver-richtte? Ook NWO wacht Levelts rapport af.

Het zou kunnen dat NWO, één van de universiteiten of het ministerie van OCW straks aangifte doet. Dan moet

het Openbaar Ministerie zich met de zaak gaan bemoeien.

OnderwijsStapel gaf les en zal afstu-deerders hebben begeleid. In hoeverre hebben studenten en alumni last van deze affaire? De Inspectie van het Onderwijs is vooralsnog niet van plan om dit uit te zoeken, want die beschouwt de affaire-Stapel als een incident en heeft vertrouwen in het bestuur van de Universiteit van Tilburg. Maar wat gebeurt er als studenten klagen dat hun diploma door Stapel minder waard is? Moeten zij gecompenseerd worden of een extra cursus aangeboden krijgen, naar analogie van oud-InHolland-studenten?

FeestjesMinder prangend, maar toch vervelend: je zult vandaag de dag maar sociaal-psycholoog zijn. Dan heb je op feestjes wel wat uit te leggen. De reputatie van het vakgebied is behoorlijk gedeukt. Hardop stellen mensen de vraag – lees de twitterberichten maar – waarom dit soort onderzoek überhaupt wordt uitgevoerd ‘van hun belastingcenten’. Cynische grappen over hufters en vleeseters buitelen over elkaar heen.

HOP, Bas Belleman



ADVERTENTIE

Maandag 19 september Varkensschnitzel, biologische hamburger, vegetari-

sche hamburgerZigeunersaus, fritessaus

Gemixte groenten, sperziebonenGekookte aardappelen, frites

Dinsdag 20 septemberGegratineerde koolvis, kalkoen, gevulde paprika

Hollandaisesaus, tzatzikiDoperwten, Parijse wortelen

Gebakken aardappelen, aardappelpuree

Woensdag 21 septemberBoerenschotel, kippenpoot, vegetarische rijst-

schnitzelPaprikasaus

Boterboontjes, broccolimixFrites, gekookte aardappelen

Donderdag 22 septemberCordon bleu, Twentse gehaktbal, omelet met

champignonsTomatensaus, jus

Groentenmix, RomanobonenPommes croquettes, gekookte aardappelen

Vrijdag 23 september Verrassingsmenu

Faculty Club

Koffiecorner Bastille

Restaurant De Stek

StudentenrestaurantDe Waaier

Week 38Maandag 19 september t/m vrijdag 23 september

Hap aan de Tap € 6,95

Lasagne met stokbroodRauwkostsalade

Faculty Club werkt seizoensgebonden en wijzigt daarom regelmatig zijn kaart.

In gebouw de Bastille is vanaf maandag 22 augustus

onze koffiecorner geopend!

Kom gerust langs voor een heerlijk kopje koffie, een muffin, een vers gelegd broodje of iets anders

uit het ruime assortiment.

Elke dag is de koffiecorner geopend van 11.00 - 18.00 uur, op vrijdag sluit de

koffiecorner om 16.00 uur.

Tot ziens in de Bastille!

For the English menu:www.utwente.nl/fb/catering/

studentenrestaurant

Voor informatie + openingstijden:UT-Catering: www.utwente.nl/fb

Reserveringen Faculty Club en De Stek online via www.utwente.nl

WWW.OKTOBERFESTREIZEN.NL

MÜNCHEN 17Sep-02Okt11

3 Volle dagen Oktoberfest

Vervoer + Verblijf + Fun!

OKTOBERFEST

ADVERTENTIES

CARRIÈRESWITCH?WWW.UTWENTE.NL/VACATURES

Wanneer zou Stapel zijn begonnen met het vervalsen van onderzoeksgegevens? Misschien al bij de Universiteit van Amsterdam, waar hij in 1991 cum laude promoveerde in de Sociale psychologie. Of kwam hij in de verleiding toen hij in 2000 hoogleraar werd in Groningen, waar hij in 2002

de NWO Pionier subsidie ontving? Of later pas?De Universiteit van Tilburg, waar hij sinds 2006 werkte, wil zekerheid en heeft een commissie gevraagd de wetenschappelijke gangen van Stapel na te gaan. Groningen en Amsterdam hebben hun medewerking toegezegd. De rest van de onderzoekswereld – en waarschijnlijk ook de politiek – wacht met spanning af wat de gevolgen van deze affaire zullen zijn.

Andere wetenschappersWant niet alleen Stapels eigen reputatie is aangetast, ook de wetenschappers die met hem samenwerkten of bij hem promoveerden zullen er hinder van ondervinden. Wie solliciteert op een postdoc-

De Tilburgse hoog-leraar Diederik Stapel heeft veel schade aangericht met zijn fraude. Zijn weten-schappelijke loopbaan is voorbij, maar welke andere gevolgen zal deze affaire hebben?

De schade van Stapel

Niet alleen Stapels eigen reputatie is aangetast. Foto: Jack Tummers Spoenk

UT en Diederik Stapel? Had de afdeling psychologie van de faculteit Gedragswetenschappen ook samenwerkingsverbanden met de frauderende Diederik Stapel? ‘Nee’, luidt het antwoord van interim-decaan Erwin Seydel, zelf ook sociaal-psycholoog. ‘Dit is deze week gecheckt. Geen enkele UT-onderzoeker werkte samen met Stapel.’

Collegegeldvrij besturen opnieuw afgeschoten

'Erkenning voor Technische geneeskunde'

Staatssecretaris Zijlstra is niet te vermurwen: fulltime studentbestuur-ders moeten gewoon collegegeld blijven betalen. Daardoor telt hun bestuursjaar mee voor de langstudeerboete.

Zijlstra ziet nog altijd niets in het plan van zijn partijgenoot Anne-Wil Lucas. Zij presenteerde in april, na overleg met het Interstedelijk Studenten

Overleg en de Landelijke Kamer van Verenigingen, haar voorstel ‘collegegeldvrij besturen versie 3.0’.Studenten met een fulltime functie bij een vereniging of medezeggenschapsraad zouden zich in dat voorstel een jaar kunnen uitschrijven omdat ze toch geen college volgen of tentamens afleggen. Wel blijven ze verbonden aan de hogeschool of universiteit, want alleen dan kunnen ze aanspraak maken op het

Op verzoek van het minis-terie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft de Universiteit Twente samen met de Technische Universiteit Eindhoven, de Technische Universiteit Delft en acht UMC’s een raamplan opgesteld voor professionals die werken op het grensvlak van Techniek en Zorg. Hierin zijn de einddoelen verwoord waar afgestudeerden op dit vakgebied aan moeten voldoen om zelfstandig bepaalde medische handelingen te mogen verrichten. Vergelijkbaar met de manier waarop deze einddoelen voor opleidingen Geneeskunde algemeen vastliggen. Bij het

raamplan is het curriculum van de opleiding Technisch geneeskundige van de UT als uitgangspunt gebruikt. Dinsdag werd het plan aan Paul Huijts, directeur-generaal van het ministerie overhandigd. Heleen Miedema, oplei-dingsdirecteur van de oplei-ding Technische genees-kunde en voorzitter van de werkgroep die het raamplan heeft opgesteld, is opgeto-gen. ‘Dit is een erkenning van een nieuwe discipline in de gezondheidszorg. Het opent bovendien de deur voor nieuwe opleidingen op dit vakgebied en dat is hard nodig, want de zorg heeft dringend behoefte aan deze professionals.’

profileringsfonds van hun instelling. D66 diende het voorstel van Lucas mee in.Maar Zijlstra heeft geen zin om de wet te wijzigen en blijft van mening dat studenten ook prima naast hun studie kunnen besturen, schrijft hij aan de Tweede Kamer. Het uitloopjaar voordat ze een langstudeer-boete krijgen biedt daarvoor voldoende mogelijkheden, vindt hij. Hij wil geen nieuwe uitzonderingscate-gorie creëren. Bovendien zou de regeling zorgen voor extra administratieve lasten bij de instellingen en

tot meer aanvragen bij het profileringsfonds leiden.De studentenorganisaties reageren teleurgesteld. Ze vinden dat hogescholen en universiteiten best zelf kun-nen bepalen of zij fulltime bestuurders willen steunen met een beurs. De studenten bepleiten overigens een nog uitgebreidere regeling: de bestuurders zouden ook moeten kunnen lenen bij de Dienst Uitvoering Onderwijs. Dat kost de staatssecretaris geen cent, stellen ze.

HOP, Marijke de Vries



Het eerste herenteam van Harambee degra-deerde vorig seizoen uit de tweede divisie. Dit jaar al terugkeren op dat niveau lijkt er niet in te zitten. De ploeg heeft op dit moment geen trainer. Volgens ‘mid’ Aart Kooiman wordt promoveren daardoor lastig.

Het liefst kr ijgt Aart Kooiman een kort, snel balletje van de spelverdeler. ‘Die zijn voor tegenstan-ders verrassend. Ik kan de bal dan links of rechts langs het blok slaan. Ja, ik heb absoluut de power om te scoren’, vertelt de mid van het eerste herenteam van Harambee. Als hij in de thuishal hard smasht, kan hij de bal de tribune op slaan. ‘Wij noemen dat een tribunebal. Als dat lukt, dan weet je dat je een heel goede bal hebt geslagen. In wedstrijden lukt het niet zo snel. Bij het warmspe-len nog wel eens.’Vijf jaar geleden was Aart nog buitenspeler, maar hij is blij dat hij nu in het midden staat. ‘Je moet als

mid snel van de ene naar de andere kant kunnen bewegen om te blokkeren. Bovendien moet je een goede afstemming hebben met je spelverdeler. Dat ligt mij goed.’De bijna twee meter lange volleyballer (‘in mijn pas-poort staat 1.99 meter’) degradeerde vorig jaar met zijn team uit de tweede divisie. Als nummer laatst, maar naar eigen zeggen zeker niet kansloos. ‘We wonnen in het begin zelfs een aantal wedstr ijden, maar daarna was het op. Een beetje jammer, want er was geen groot gat met de rest.’Dit jaar moet Harambee een stapje terug doen, naar de derde divisie. Het bete-kent wat meer wedstrijden in de buurt. Moesten de lange mannen vorig jaar nog voor uitwedstr ijden naar de kop van Noord-Holland, nu bevinden alle teams zich binnen een straal van een uur rijden. Het ligt voor de hand dat Aart en zijn ploeggenoten dit jaar weer hopen terug te keren op het niveau waarvan ze vor ig jaar een voorproefje kregen. Maar Aart is voorzichtig. ‘Uiteindelijk is promo-veren wel ons doel, maar niet dit jaar. We hebben namelijk geen trainer.’ En zonder trainer wordt kam-pioen worden of promove-ren lastig. ‘Je kunt wel een seizoen zonder, maar het is niet wenselijk. De mensen die langer bij het team zit-ten, maken de opstelling. Dat kan. Maar ik heb liever dat er iemand van buiten

naar kijkt.’‘We hadden voor de zomer een goede trainer aange-trokken. Maar in de vakan-tie gingen vier belangrijke spelers weg en toen is ook de trainer vertrok-ken. Hij had aanbiedingen van andere teams’, vertelt Aart. Deze maand worden

ze getraind door een oud-speler, maar daarna zit het team zonder. ‘Het grootste probleem is dat het seizoen al is begonnen. Alle trai-ners hebben al een club.’Komend weekend speelt Harambee in het eigen sportcentrum een voorbe-reidingstoernooi, de com-

petitie begint een week later. Hopelijk winnen ze, zodat ze dit jaar al bovenin de derde divisie kunnen meedoen, aldus Aart. Maar liever nog heeft hij snel een trainer voor de groep. ‘Dat zou heel relaxed zijn. Dan leer je meer. Je volley-balt tenslotte niet om op

hetzelfde niveau te blijven, maar om beter te worden.’

Ik durf rustig te zeggen dat de UT, ondanks het feit dat het een jonge universiteit is, een van de mooiste kunstcol-lecties van alle Nederlandse universiteiten in huis heeft. Iets om trots op zijn’, zegt Hiska Bakker, van het Vrijhof Cultuurcentrum. ‘De UT heeft het zelfs te danken aan haar jonge bestaan dat er zo veel buitenkunstwerken zijn’, legt ze uit. ‘In de jaren zestig, zeventig en tachtig stelde de overheid het verplicht dat één procent van de bouwsom van een gebouw werd besteed aan

kunst. Dat betekende voor de UT dat er veel kunstopdrach-ten werden verstrekt. Bekende kunstenaars werd gevraagd een werk te ontwerpen dat een relatie legde met de cam-pus.’Het deze week gepresenteerde laatste boekje gaat dan ook specifiek over de verzameling monumentale kunstwerken die in het landschap van de campus te zien zijn of deel uitmaken van de architec-tuur. Meest bekend is wel het ‘Torentje van Drienerlo’ van Wim T. Schippers uit 1979. Minder bekend is misschien ‘Het Signaal van Bert Meinen’ uit 1975 dat lange tijd voor De Vrijhof stond en nu tegen-over De Spiegel. Maar ook valt in het boek te lezen over recentere kunstwerken, zoals de ‘Horstplein Bestrating’ van Frank Sciarone uit 2010 of ‘De Ideeënvanger’ van Fred Bellefroid uit 2004 die in de tuin van de Faculty Club staat.Voor dit vierde kunstboek werd, net zoals bij de eerste drie boeken, een gastconser-

vator gevraagd een persoon-lijke keuze uit de werken te maken. Kunsthistorica Feya Wouda koos tien werken uit en interviewde voor het boek de makers. Daarnaast schreef Hiska Bakker een stuk over de ‘opwindende geschiede-nis’ van de UT-buitenkunst. Frappant genoeg staat haar

favoriete kunstwerk niet in het laatste boekje. ‘Dat komt omdat het om een tijdelijk kunstwerk gaat dat precies vijftig weken op de campus te zien is.’ Ze doelt op het drijvende beeld van Ivo Kamphuis bij zijn expositie Experiment in het Bos II in de vijver achter De Vrijhof.

‘Dit beeld is opgebouwd uit botten van dieren, maar bevat ook zaden en mos. Het is dus zowel dood als levend. Ik ben benieuwd hoe het in vijftig weken tijd verandert. Ik ga dit zelf met een wekelijkse foto laten zien op onze website.’

Het vierde boek over de kunst-

collectie van de UT kost 20 euro en is te bestellen via e-mail: [email protected]. De eerste drie delen zijn ook nog leverbaar. Deel 1 omvat de Paul Citroen-collectie, deel II de BKR-kunst en deel III de UT-collectie die grotendeels is aangekocht na de brand in 2002.

Power om te scoren

Nu ook het vierde boek over de kunstcollectie op de UT is gepresenteerd, zijn alle kunstwerken op de campus – zowel binnen als buiten – in woord en beeld vastgelegd. In 2005 verscheen het eerste deel van deze kunstserie, die als doel heeft te laten zien dat er aan de UT meer gebeurt dan onderwijs en onderzoek. ‘Niet alle mensen zijn op de hoogte van de prachtige kunstcollectie die de UT in bezit heeft’, zegt historica Hiska Bakker.

MAAIKE PLATVOET

C U L T U U R

KIJK VOOR DE CULTUURAGENDA OP:www.cultuur.utwente.nl

‘Je volleybalt niet om op hetzelfde niveau te blijven.’ Foto: Gijs van Ouwerkerk

Historica Hiska Bakker staat voor haar favoriete kunstwerk op de UT, het tijdelijke Dämmerwald van kunstenaar Ivo Kamphuis. Foto: Arjan Reef

Uitslagen en ander kort sport-nieuws verschijnen online. Stuur leuke, actuele foto’s voor de web-

site naar [email protected].

S P O R T

De bijzondere kunstcollectie van de campus

Naam Aart Kooiman

Leeftijd 20 jaar

Sudie Civiele techniek

Sport Volleybal

Vereniging Harambee

vierde boeK maaKt serie over campusKunst compleet

15 minuten

Deze week het laatste recept binnen het thema eenpersoonseenpansgerechten. Het uitgangspunt van dit gerechtje is de noe-delsoep zoals je die kant en klaar koopt in de supermarkt. Met dit recept gaan we er een volwaardige maar lichtverteerbare maaltijd van maken. Ideaal wanneer je ’s avonds vroeg moet eten of juist laat thuis bent en geen zware maaltijd meer wilt eten. Om de typische Oosterse smaak te krijgen gebruik je zoute, liefst Japanse sojasaus (dus geen ketjap manis, dat is zoete sojasaus) en gember als belang-rijkste smaakmakers. Deze ingrediënten kun je lang bewaren (zie tip onderaan) en hiermee heb je altijd de basis voor een Oosterse maaltijd in huis.

Benodigdhedenvoor 1 persoon- 75 gram noedels (uit een noedel-

soepzakje of gewone noedels)- 200 gram Oosterse groente (diep-

vries of vers, bijvoorbeeld broccoli, champignons, wortel, boontjes, peultjes, bosui, taugé, etc. )

- ½ bouillonblokje (kip of groente) of de kruidenpoeder uit het noe-delsoepzakje

- 1 cm verse gember, geraspt of fijn-gesneden

- 1 eetlepel zoute sojasaus- (zonnebloem)olie, peper, zout- 1 pan

BereidingswijzeKook een halve liter water in de waterkoker. Snijd de groenten in kleine stukjes. Snijd de harde groente, zoals wortel, kleiner dan de groente die snel gaar is, zoals de champignons.

Doe een scheutje olie in de pan en laat die warm worden op het vuur. Voeg de gember toe en fruit die kort mee (niet laten verbranden). Voeg vervolgens de groenten toe. Begin met de groente die het langst nodig heeft om gaar te worden en eindig met de groente die snel gaar is. Voeg een lepel sojasaus toe. Roerbak dit een paar minuten tot de groenten enigszins gaar maar nog wel knapperig zijn.

Voeg nu ongeveer 300 ml water toe zodat de groenten net onderstaan met het halve bouillonblokje en voeg zodra het water kookt de noe-dels toe. Voeg eventueel wat extra water toe als het te weinig is om de noedels te laten koken. De noedels moeten ongeveer dr ie minuten koken (check de verpakking). Voeg

peper en zout toe naar smaak. Giet de soep in een diepe kom en klaar is je snelle eenpansmaaltijd!

Variatie en inspiratie- Om de soep nog gevulder te

maken kun je 100 gram kipfilet of tofu toevoegen. Bak deze als eerste en voeg daarna de groenten toe.

- Verse gember is niet duur en kun je een tijd bewaren als je hem in stukjes van 2 cm te snijdt en deze invriest. Als je de gember wilt gebruiken laat je die een minuut of vijf ontdooien, zodat je de schil er wat makkelijker afsnijdt en ver-volgens rasp je de nog half bevro-ren gember. Dat gaat zelfs een stuk makkelijker dan met verse gember, die is vaak wat draderig. Zo heb je altijd deze belangrijke Oosterse smaakmaker ‘vers’ in huis.

Maaike Endedijk

InnovatiefEen gesprek tussen de oud-UT-ers Henk en Jan tijdens de reünie van de eerste lichting studenten uit 1964, afgelopen vrijdag in de Faculty Club.

Henk: ‘God Jan, dat is lang geleden zeg!’Jan: ‘Dag Henk, wat goed je weer te zien.’ Henk: ’47 jaar. Ik heb je nooit meer gezien na de studie. ‘Jan: ‘Inderdaad. Hoe is het je vergaan?Henk: ‘Mag niet klagen. Mooie loopbaan, veel buitenland, eigen bedrijfje, wat leuks opge-bouwd.’Jan: ‘Zelfde verhaal hier. Lekker geboerd.’Henk: ’Heb je al rondgelopen over de campus?’Jan: ‘Veel is er veranderd hè? Neem nou de Faculty Club. De Boerderij bekte net zo lekker.’ Henk: ‘En wat te denken van Bastille? Of Waaier? De Mensa was toch ook goed?’Jan: ‘Ik hoorde ook iets over The Gallery. Geen idee wat ik me erbij moet voorstellen.’Henk: ‘En heb je die nieuw-bouw gezien? Sky en Box. Dat klinkt wel anders dan Campuslaan.’Jan: ‘En al die nieuwe stu-dies met die hippe namen. Advanced Technology, Creative Technology.Henk: ‘Snap jij het nog?’ Jan: ‘Weet je wat zo grappig is? Het zijn brede studies. Studenten krijgen zo een heel breed inzicht in de technische studies. Kunnen ze daarna een betere keuze maken voor hun vervolg.’Henk: ‘Net als de algemene propedeuse uit onze tijd?’Jan: ‘Precies.’Henk: ‘Zoveel is er niet veran-derd dus.’Jan: ‘Inderdaad. Alleen er is een modern sausje overheen gegoten. Iets met graduate, bachelor en master of zo.’Henk: ‘En dat na 47 jaar. Lekker innovatief bezig.’

Cabaretier We zijn afgetroefd. Door Groningen nog wel. Nota bene de universiteit waarmee we meer gaan samenwerken. Tenminste dat vertelde Anne Flierman vorige week vol trots bij de opening van het Academisch Jaar. Maar juist op het moment dat Flierman schit-terde in het Muziekcentrum, deelde zijn noordelijke col-lega een erepenning uit voor maatschappelijke verdiensten. Aan Herman Finkers. Aan Herman Finkers uit Twente, de cabaretier die opkomt voor de belangen van onze regio en taal. Onze Herman Finkers dus. Wat moeten die Groningers met hem? Goed, hij heeft in Groningen vier jaar Psychologie gestudeerd, maar dat was enkel omdat dat in de jaren zeventig hier nog niet kon. Puur een publiciteitsstunt. En natuurlijk een manier om zo’n acade-mische plechtigheid nog een vrolijke noot te geven. Reken maar dat ze dubbel lagen daar in Groningen toen Finkers zijn dankwoord uitsprak.Maar toch. Die erepenning had van de UT moeten zijn. Dit voelt als een nederlaag die we gauw moeten wegpoetsen. We geven die Groningers een koekje van eigen deeg. Volgend jaar bij de opening van het acade-misch jaar spelden we gewoon ‘hun’ cabaretier Bert Visscher een hoge UT-onderscheiding op. Heeft hier weliswaar niet gestudeerd, maar wat geeft dat. En dat ADHD-gedrag past eigenlijk niet bij onze Twentse rust, maar ach, ook dat zien we door de vingers. We moeten het die Groningers betaald zetten. Oog om oog, tand om tand. Halen we die gemiste publici-teit zo weer mee in. Moeten we hem alleen niet vergeten op het hart te drukken beslist geen dankwoord uit te spreken. Zo’n academische plechtigheid lijkt altijd al eeuwig te duren, maar als Bert Visscher zijn mond opentrekt, komen we nooit meer aan de borrel.

...sluiten

Over en...



StudentenlevenDeze krant

woensdag- avond al digitaal lezen?

GA NAAR: www.utnieuws.nl

MELODRAMATISCH glijdt een roze proefkonijn vanaf het dak van gebouw Carré naar beneden. Het dier komt terecht in een computergame en krijgt opdrachten om van level 1 naar 2 en vervolgens 3 te gaan. Op het eind gaat het beest in gevecht met een nanomonster. De scène is onderdeel van het theaterstuk ‘Ware schat’, dat zich afspeelt op de campus. Op vier locaties kan het publiek optredens bekijken. UT-medewerkers en -studenten zorgen voor muziek, zang en dans. De leiding is in handen van de theatermakers van de Stichting ACCU. Vanavond, donderdag 15 september, is de laatste voorstelling. Lees de recensie op pagina 3. Foto: Arjan Reef

‘Het voelt weer zo vertrouwd allemaal’

Marketing-moorden in campusthriller


InternatIonal page

4 7

Het reorganisatieplan zoals het College van Bestuur dat afgelopen week openbaarde, spreekt van 120 arbeids-plaatsen die verdwijnen bij de faculteiten CTW, EWI, TNW en GW, de op te hef-

fen instituten IMPACT en IBR, en enkele ondersteu-nende diensten. Het grootste deel van de mensen verlaat de UT volgens natuurlijk verloop: ze hebben een aflopend tijdelijk contract

of gaan met pensioen. Hun functie wordt niet opnieuw ingevuld. Zestien mensen verliezen gedwongen hun baan.In dit plan was de reorga-nisatie bij de faculteit MB nog niet meegenomen. Voor de zomer stapte decaan Paul van Loon op omdat hij het niet eens kon worden met het College van Bestuur over het invullen van de bezuinigingen aan zijn faculteit. Collegevoorzitter Anne Flierman verwacht dat het reorganisatieplan van MB komende maandag of de week erop gereed is. Daarin staan nog eens tien tot vijftien gedwongen ont-slagen.

MB moet een miljoen euro bezuinigen als taakstelling Route14+. Dat er vergele-ken met andere faculteiten zoveel medewerkers worden ontslagen, komt omdat de faculteit al met een financi-eel gat kampte dat nog moet worden gedicht. Ook telt MB relatief weinig mensen die tegen de pensioenleeftijd aan zitten. Uitdiensttreding volgens natuurlijk verloop is daardoor moeilijker.Het College legt het com-plete reorganisatieplan begin oktober ter advies voor aan de Universiteitsraad. Die moet er een maand later mee instemmen, voordat het College mag beginnen met de uitvoe-

ring. UR-voorzitter Frits Lagendijk vraagt zich af of die termijn wordt gehaald. Het zou hem niet verbazen als de planning van het CvB vertraging oploopt. ‘Van MB hebben we nog niets. Het kan zijn dat de reorganisatie bij die faculteit repercussies heeft voor de hele nota. We hebben nu al vragen en discussie over de financiële onderbouwing. Misschien dat we zoveel twijfels heb-ben dat we niet alles kunnen afhandelen in deze cyclus.’Dat zou een flinke tegenval-ler zijn voor het College van Bestuur. Pas als wordt ingestemd met het reorga-nisatieplan kan het CvB een sociaal plan opstellen met

de vakbonden. Flierman: ‘Er zal een stevige discus-sie plaatsvinden. Maar overal in Nederland moet fors worden bezuinigd. De Universiteitsraad moet zich ervan bewust zijn dat we niet op een eiland leven.’Lagendijk zegt zich niet onder druk te laten zetten. ‘Linksom of rechtsom zul-len we het verwijt krijgen dat we de boel ophouden en zo de onzekerheid onder het personeel langer laten duren. Voor ons staat echter zorgvuldigheid voorop.’ Bovendien is een belang-rijke rol weggelegd voor de faculteitsraden.

Lees verder op pagina 3.

Bij de reorganisatie die voortvloeit uit Route14+ vallen 25 tot 30 gedwongen ontslagen. Dat is meer dan de 10 tot 20 waarover het college eerder sprak en meer dan de 16 die het CvB vorige week aankondigde in het reorganisatieplan. In die nota is de faculteit MB met 10 tot 15 gedwongen ontslagen nog niet meegenomen. In november wil het College instemming van de Universiteitsraad. Die ziet echter nog wel wat haken en ogen die tot vertraging kunnen leiden.

UT N I E U W SWeekblad van de Universiteit Twente

nummer 23 - Donderdag 15 september 2011

www.utnieuws.nl

2

flierman: ‘we leven niet op een eiland’


ZittenDrie hele lange dagen zaten deze studenten, de aspirant-leden van herendispuut Tranquillum, voor hun ontgroening op deze bank. Af en toe mochten ze elkaar afwisselen, zodat tussendoor een

college kon worden meegepikt. Maar hoe dan ook moest de bank – zo luidde het voorschrift – dag en nacht bezet blijven. Weer of geen weer, hoge nood of niet, zitten blijven, luidde het devies.

Onzinnige opdracht? Welnee, juist goed doordacht. De aspirant-leden leren elkaar namelijk wel door en door kennen na 72 uur met elkaar op de bank. En dat is waar het om draait tijdens een

ontgroening. Al waren ze waarschijnlijk na een uurtje of 50 ook wel uitgepraat.

Maaltijdnoedelsoep

voor SPEK & BONEN

[email protected] redactie van: Maaike en Rayke

UT-Nieuws stelling v/d week

ONEENSEENS

Uitslag vorige stelling:De Bastille heeft als studentengebouw

zijn beste tijd gehad

46% 54%

De UT zou jaarlijks een Open Huismoeten hebben.

GA NAAR: www.utnieuws.nl

UT Nieuws - 15 september 2011

Documents

Transcript of UT Nieuws - 15 september 2011