TTcchhoouukkbbaallll - KVLO · 2020. 3. 19. · Tchoukball is hier geen uitzondering op. Het heeft...

Heylaba sportteam Tchoukball Hans Minten & René Minten

Pag

ina1

Auteur : Minten H. & Minten R.

TTTccchhhooouuukkkbbbaaallllll

PPPuuubbbllliiicccaaatttiiieee TTTccchhhooouuukkkbbbaaallllll KKKVVVLLLOOO (((NNNLLL)))


Pag

ina2

GSF vzw – Heylaba sportteam

Stevoortse kiezel 276

3512 Stevoort-Hasselt

(0032) 0497 945849

[email protected]

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of

openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën,

opnamen, of op enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.

Copyright © 2016 Hans Minten & René Minten – GSF vzw – Heylaba sportteam


Pag

ina3

Inleiding

Kaatsen is een leuke en leerrijke activiteit. Al spelend leert men de snelheid en het traject van de bal (of

een ander object) inschatten. Op deze wijze kan men de basis leggen voor de ontwikkeling van een

brede waaier aan vaardigheden.

Het kaatsen (stuiten, dribbelen,…) kan gemakkelijk toegepast worden in gekende of nieuwe

spelvormen. Door te spelen en eventueel te kampen, komen er heel wat aspecten bij zoals: ‘samen

bewegen’ en ‘tactisch doordacht spelen’.

(Minten, Vertrekkend van kaatsen en kaatsspelletjes, opbouwen naar het tchoukballspel., 2010)

Kaatsen is een verzamelnaam van sport- of spelactiviteiten, waarbij de spelers de bal met de handpalm

proberen te slaan zodat deze door de tegenpartij niet geldig kan worden geretourneerd.

Wanneer het kaatsspel precies ontstaan is, is moeilijk te achterhalen. Het huidige kaatsspel vindt zijn oorsprong

in de noordelijke en zuidelijke Nederlanden in de middeleeuwen. Kaatsen werd in het begin uitsluitend door de

adel beoefend. Later werd dit balspel ook overgenomen door de lagere klassen en werd het een echt volksspel,

dat beoefend werd op straten en pleinen. Tijdens de 17de

en 18de

eeuw raakte het kaatsspel in verval (behalve

in Friesland). In de 19de

eeuw kwam deze sport weer tot volle bloei en ontwikkelde het zich tot een echte sport.

De kaatssport wordt in diverse varianten in meer dan 50 landen en landstreken beoefend, onder andere in

België, Frankrijk, Baskenland, Valencia, Italië en de Verenigde Staten. Kaatsen is één van de oudste nog

beoefende balsporten. Ruwweg zijn de verschillende varianten op te delen in veld- of pleinkaatsen waartoe het

Friese en Belgische spel (jeu de pelote) behoren en muurkaatsen met als meest beoefende varianten

Amerikaans handbal (American Handball) (Wikipedia, 2013).

Het nu nog gespeelde real tennis is de oorspronkelijke vorm uit de 16e en 17e eeuw. Hieruit is in de 19de

eeuw

het moderne tennis ontstaan.

Ook op tal van speelplaatsen van lagere scholen is kaatsen in verschillende vormen nog populair bij kinderen.

Een bal, al dan niet via de grond en de muur, naar een andere leerling slaan met de handpalm blijft een leuke

activiteit tijdens de speeltijd. Je hebt er dan ook niet veel materiaal voor nodig. Een bal, een stukje muur en

één of meerdere medespelers zijn de enige voorwaarden.

Tchoukball is ook een kaatsspel, maar vindt zijn oorsprong niet in het middeleeuwse kaatsspel. Tchoukball

heeft geen echte voorgeschiedenis en werd als een volledig nieuwe sport bedacht door dr. Hermann Brandt.

Dit gebeurde niet zomaar. Dr. Hermann Brandt had enkele specifieke doelen en voorwaarden voor ogen toen

hij deze relatief nieuwe sport ontwikkelde.


Pag

ina4

Inhoud

Inleiding ................................................................................................................................................... 3

Ontstaan .................................................................................................................................................. 5

Situering .................................................................................................................................................. 6

Vormende waarde ................................................................................................................................... 7

Methodiek ............................................................................................................................................... 9

Lead-up game ........................................................................................................................................ 10

Kaatsen via het Tchoukball-frame (spiegelbeeld) ................................................................................. 13

sportspel Tchoukball ............................................................................................................................. 16

Interventie van de leraar / spelleider .................................................................................................... 19

Spelregels .............................................................................................................................................. 23

Scheidsrechter handgebaren ................................................................................................................ 25

Terrein- en materiaalbeschrijving ......................................................................................................... 26

Bibliografie ............................................................................................................................................ 28


Pag

ina5

Ontstaan

Hermann Brandt was een prominente Zwitserse bioloog. Het was door zijn onderzoek naar de effecten van

fysieke activiteit op het menselijk lichaam dat het idee van Tchoukball ontstond.

Dr. Brandt merkte op dat teamsporten vaak ernstige blessures met zich meebrachten,

waardoor zelfs de meest doorwinterde atleten gedwongen waren om vroeg of laat te

stoppen met sporten. Na deze problemen aan de kaak te hebben gesteld in zijn boek

‘From Physical Education to Sport Through Biology’, presenteerde hij zijn beroemd artikel

'A Scientific Criticism of Team Games'. Hiermee won hij de 'Annual World Prize of the

FIEP (Féderation Internationale d'Education Physique).

In dit artikel onderzocht Dr. Brandt de mogelijkheden tot het ontwikkelen van de ‘perfecte’ teamsport, waarbij

het reduceren van kwetsuren bij de sporters centraal stond. Uit deze ideeën, die voortvloeiden uit zijn kritisch

onderzoek omtrent de bestaande sportspelen, ontstond het spel dat we vandaag kennen als Tchoukball. Deze

eerder eigenaardige naam vloeit voort uit het ‘tchouk’-geluid dat geproduceerd wordt als de bal tegen het

Tchoukball-frame kaatst. Dr. Brandt was er van overtuigd hiermee een naam bedacht te hebben die universeel

aanvaard zou worden. Voor zijn overlijden (november 1972) waren reeds enkele van zijn idealen gerealiseerd.

De populariteit van de meeste sporten kende een bescheiden start en periodes van trage ontwikkeling.

Tchoukball is hier geen uitzondering op. Het heeft tijd en geduld gevergd om mensen te overtuigen dat

Tchoukball een uniek sportspel is, een sport écht voor iedereen. Ondertussen is het Tchoukballspel

wijdverspreid over de wereld en wordt het haast op elk continent gespeeld. In de jaren ’80 promootte Taiwan

het Tchoukballspel en bracht het naar een ongekend niveau. Door zwaar te investeren in deze nieuwe sport,

werd het de derde sport van Taiwan met meer dan 100 teams voor het nationaal kampioenschap! Zwitserland

en Groot-Brittannië, de twee landen die aan de wieg stonden van Tchoukball, zorgden er voor dat Tchoukball

verankerd werd in Europa. Momenteel is Italië echter hét Europese Thoukball land bij uitstek. Tchoukball

ontwikkelt zich daar in razend snel tempo, met vele nieuwe clubs, spelers en tornooien tot gevolg. Het

jaarlijkse Beach Tchoukball Tornooi van Rimini (Viserba) is daar het mooiste voorbeeld van. Met meer dan 1200

deelnemers , 150 teams en 20 veldjes op het strand van Rimini (Noord-Italië) is dit veruit het populairste

internationale tornooi van Europa.

Het ledenaantal van de FITB (Fédération International de Tchoukball) groeit gestaag dankzij de

onvoorwaardelijke inzet van hardwerkende en enthousiaste bezielers over de hele wereld. Voor België neemt

René Minten deze taak sinds jaar en dag op zich. Hij bracht het Tchoukballspel naar België door het voor het

eerst te introduceren in de lerarenopleiding van de KHLim. De lerarenopleiding LO van de KHLim noemde

destijds nog “regentaat Mariaburcht” en later KIPSHO (nu UCLL). De opleiding gebeurde toen in het instituut

Mariaburcht in Stevoort (Hasselt). Omdat de eigenlijke materialen niet voor handen waren, werd er eerst

geëxperimenteerd met houten panelen en tennisballen. Later werd er gespeeld met het officieel materiaal.

Doordat Tchoukball officieel werd opgenomen in het curriculum van de studenten bewegingsrecreatie aan de

KHLim, kwamen al honderden studenten in contact met dit wervelende kaatsspel. Via bijscholingen in het hele

land wist René Minten ondertussen een even groot aantal leerkrachten LO te bereiken met dit unieke

sportspel. Al deze inspanningen gingen niet onopgemerkt voorbij. Via artikels in Maks, G.S.F Sportief en

Tijdschrift voor Lichamelijke Opvoeding (BVLO) werd het Tchoukballspel verder onder de aandacht gebracht.

Jaarlijks vinden er nu tornooien plaats (binnen en buiten) en SVS (Stichting Vlaamse Schoolsport) heeft

Tchoukball ondertussen ook opgenomen als vaste waarde in de interscholencompetities.

De toekomst van Tchoukball ziet er goed uit. Het opzet van Dr. Brandt om landen te verenigen door middel van

een spectaculaire en fair play sport, is dichterbij dan ooit…


Pag

ina6

Situering

Tchoukball is een wervelend kaatsspel. Dit non-contact sportspel biedt schitterende kansen om fair-play te

promoten en internationale contacten te leggen.

Onder welke noemer hoort dit sportspel nu eigenlijk thuis?

We kunnen de spelen onderverdelen in spelcategorieën. Sommige (sport)spelen lijken erg op elkaar. Ze hebben

hetzelfde ‘framework’ of dezelfde grondstructuur (Leysen, What’s in a game: speldidactische verkenningen,

2008). Op basis hiervan kunnen we spelvormen indelen in vier spelcategorieën. Alle spelen binnen eenzelfde

categorie kenmerken zich door hetzelfde spelidee en dezelfde speluitdaging.

1. Mikspelen (Target games)

2. Inblijf- en uitmaakspelen (Striking/ Fielding Games)

3. Terugslagspelen (Net / Wall Games)

4. Doelspelen (Territorial / Invasion Games)

Omwille van het uniek spelconcept en het atypisch spelverloop is Tchoukball moeilijker onder te brengen in

één van deze categorieën. Hoewel de bal geworpen en niet geslagen wordt, behoort Tchoukball tot de

categorie ‘Terugslagspelen’. Tchoukball voldoet aan volgende kenmerken:

Het doelgebied is het speelveld van de tegenpartij, grenslijnen al dan niet inbegrepen.

De bal wordt heen en weer gespeeld tussen twee teams met de bedoeling om met de bal het speelvlak

van de andere partij te raken (over en weer inplaatsen).

Vaak worden de speelvlakken van de spelers dan van elkaar gescheiden door een net (volleybal,

badminton, tennis), maar dat hoeft niet (squash, kaatsen, Tchoukball).

De teams mogen zich niet inmengen in de acties van de tegenpartij. Er is dus nooit fysiek contact

tussen de spelers.

Qua spelconcept kan je Tchoukball het best vergelijken met squash waarbij de muren van de squashbox

vervangen worden door twee frames waartegen men de bal kan kaatsen.

Tchoukball wordt gespeeld in een sportzaal, op gras of op zand (strand).

Het concept van het spel is uniek. Aanval en verdediging verlopen duidelijk verschillend van de situaties die we

kennen uit de klassieke sportspelen. Daarom biedt deze sport heel wat recreatief spelplezier. Intensiteit en

beleving staan centraal.

Tchoukball combineert de spectaculaire reddingsacties van een doelverdediger uit voetbal met de

basisvaardigheden uit het handbalspel. Er is een grote verwantschap met de lage verdedigingsacties uit het

volleybalspel. Het spelverloop wijkt af van de spelfasen uit de klassieke sportspelen. Tchoukball opent de weg

naar fair play en samenspel tussen vaardige en minder vaardige spelers.

Schrijfwijze

Tjoekbal, Tchouckball, Tchoukbal, Tjoeckball,…? De naam TCHOUKBALL wordt, al naargelang de bron die je

raadpleegt, vaak erg verschillend geschreven. Dat levert soms wat problemen op wanneer je aan opzoekwerk

doet. In sommige sportcatalogi moet je het materiaal van deze sporttak zoeken onder de term ‘tsjoekbal’…

Omdat internationaal uitsluitend de term ‘Tchoukball’ gebruikt wordt in alle publicaties, willen we aandringen

om dat bij ons ook te doen (Minten, 2013).

com

ple

xite

it


Pag

ina7

Vormende waarde

In het vak lichamelijke opvoeding worden eindtermen gerealiseerd binnen drie groepen van doelstellingen.

Binnen elk van deze groepen worden de verschillende componenten van de persoonlijkheidsvorming

harmonisch ontwikkeld. Dit betekent dat in bewegingssituaties zowel motorische, cognitieve als dynamisch-

affectieve en sociale componenten geïntegreerd worden aangeboden:

ontwikkeling van de motorische competenties

ontwikkeling van een gezonde en veilige levensstijl

ontwikkeling van het zelfconcept en het sociaal functioneren

In het algemeen kan gesteld worden dat het spelonderwijs als onderdeel van het bewegingsonderwijs hier

vanzelfsprekend een bijdrage aan tracht te leveren, door zich te richten op het verhogen van de

deelnamebekwaamheid van de leerling aan het spel. Het spelonderwijs heeft met andere woorden als doel de

leerling meer spelcompetent te maken. (Neutkens & Weeldenburg, 2012)

Een leerling is spelcompetent wanneer hij:

mee kan spelen (bewegingsbekwaam)

inzicht heeft in het spelen (kennis en inzicht)

spelsituaties in gang kan zetten en kan houden (regelbekwaamheid)

enthousiast en gemotiveerd is om te spelen (plezier in bewegen)

samen met anderen binnen de afgesproken spe(e)lregels wil spelen (omgangsbekwaamheid).

Men wil de leerlingen meervoudig bekwaam maken bij het deelnemen aan bewegingssituaties en/of

spelsituaties. De leerlingen moeten spelproblemen leren oplossen met en zonder hulp van de leerkracht.

Meervoudige deelnamebekwaamheid wil zeggen dat men motorisch, cognitief, sociaal en

ensceneringsbekwaam is. (Leysen, What’s in a game: speldidactische verkenningen, 2008)

Het Tchoukballspel is geschikt voor de recreatiesector en voor het onderwijs. Voornamelijk in functie van het

onderwijsgebeuren is de beschrijving van de vormende waarde van dit spel belangrijk.

1. Motorische bekwaamheid

Nauwkeurig passen & gericht werpen.

Werpvaardigheid met één/twee hand(en); korte / lange afstand, zacht / hard, opvangen / afweren van

de bal, slagworp / sprongworp / slingerworp / onderhandse ‘bowling’-worp en andere specifieke

werptechnieken.

Het verbeteren van elementaire aanvals- en verdedigingsstrategieën ( samenspel).

Balbanen inschatten en balcontrole (opvangen zonder bots).

Snelle balcirculatie.

Verbeteren van de reactiesnelheid en korte, snelle verplaatsingen.

Aanvalstechniek camoufleren; schijnbewegingen, richtingsveranderingen en tempowisselingen.

Het speelveld zodanig bezetten dat de tegenpartij niet onmiddellijk/eenvoudig tot scoren komt.

…

2. Cognitieve bekwaamheid

Begrijpen en toepassen van het centrale doel van het spel.

Spe(e)lregels kennen en toepassen.

De reden van falen en mislukken kunnen aangeven.

De (meest) juiste techniek selecteren die aan de basis ligt van het tactisch plan.

Een goede aanvals-/ verdedigingspositie kiezen in functie van doelkansen creëren/voorkomen.

Enkel een doelpoging ondernemen dichtbij het doelgebied.


Pag

ina8

De bal buiten het bereik van de verdediging spelen.

De kwaliteiten en tekortkomingen van de medespelers en de tegenpartij kunnen inschatten en

optimaal benutten/uitbuiten.

De aanvals- en verdedigingstactiek van de tegenpartij ‘lezen’ en anticiperen

…

Motorische bekwaamheid en cognitieve bekwaamheid hangen nauw samen in het tactisch handelen. Het

éne kan niet zonder het andere!

3. Sociale bekwaamheid

Fair play en beslissingen van de scheidsrechter respecteren.

Iedereen betrekken in het samenspel.

In de rol van speler, scheidsrechter, spelleider, instructeur rekening houden met de gevoelens van

anderen.

Coaching van het eigen team (met behulp van een coachkaart); elkaar durven aanspreken en gerichte

informatie meegeven.

Evaluatie en overleg binnen het eigen team (tactisch plan).

Ander team evalueren.

Medespelers aanmoedigen.

Medespelers sturen.

Ervaring en kennis delen met anderen.

…

4. Ensceneringsbekwaamheid

Nieuwe (kaats)opdrachten bedenken.

Verschillende taken kunnen opnemen;

- Teller (scorebord), tijdopnemer,…

- Scheidsrechter; (beperkt aantal) spelregels toepassen

- Instructeur tijdens een speluitleg, tijdens het uitvoeren van eenvoudige technische/tactische

vaardigheden,…

- speler, scheidsrechter, coach, tijdsbewaker/scorebord,…

Veldjes klaarzetten en andere organisatorische taken.

Ploegen indelen/kiezen, kapitein kiezen,…

Leerdoel kiezen en tijdens het spel bewaken.

Spe(e)lregels kunnen aanpassen om het spel te vereenvoudigen of moeilijker te maken.

…

Zoals je merkt, kan je Tchoukball (en andere sporten) gebruiken om heel wat doelstellingen na te streven.


Pag

ina9

Methodiek

Wereldwijd zijn er verschillende spelconcepten te onderscheiden. Deze zijn grofweg te categoriseren naar twee

benaderingswijzen: Techniek gecentreerde benadering & Spel(er) gecentreerde benadering.

Bij de techniek gecentreerde benadering ligt de nadruk op het ontwikkelen en leren van technieken, vaak

aangeboden in een niet-betekenisvolle context. In dit geval wordt er uit gegaan van de opvatting dat de

techniek eerst correct uitgevoerd moet kunnen worden alvorens de leerling succesvol deel kan nemen aan het

spel. De technieken worden meestal los van de spelcontext aangeboden en zijn daardoor vaak betekenis- en

belevingsloos voor de speler. Er wordt weinig tot geen aanspraak gemaakt op de tactische en strategische

bekwaamheden van de speler die nodig zijn om succesvol deel te kunnen nemen aan een spel.

Bij de spel(er) gecentreerde benadering staat het leren spelen van het spel, en dus de speler centraal. De

nadruk ligt op het ontwikkelen van de tactische en de strategische dimensie bij de speler: ‘game knowledge’ en

‘game understanding’. Het conceptueel begrijpen van het spel stelt de speler in staat tijdens het spel de juiste

spelkeuzes te maken (‘decision making’). Technieken worden gezien als middel (en niet als doel) om

spelproblemen die zich voordoen in spelsituaties, op te lossen. Weten ‘wat’ men moet doen en ‘waarom’ een

bepaalde actie beter kan zijn dan een andere, is belangrijker dan weten ‘hoe’ je een techniek moet uitvoeren.

Het lesverloop kan visueel als volgt worden voorgesteld:

(Leysen, 2008)

Het Tchoukballspel leent er zich ideaal toe om een spel(er) gecentreerde methodiek te hanteren.

Onderstaande stappen zijn dus ook in deze optiek zorgvuldig gekozen.

Techniek

(leren)

Spelen

Spelen

Leren

Techniekbenadering Spelgerichte benadering


Pag

ina1

0

Lead-up game

Een lead-up game is een aangepaste spelvorm waarin het eigenlijke spelidee (spelconcept) reeds vervat zit. De

spelregels zijn aangepast (speelregels) aan de doelgroep. Speelregels zijn regels die afwijkend zijn van de

spelregels van het officiële sportspel. Deze regels hebben enkel als doel het spel goed en succesvol te laten

verlopen en te zorgen voor een lage instapdrempel.

Deze speelregels kunnen van toepassing zijn op het speelveld, het aantal spelers (over-/ondertal), het

spelmateriaal, het speelvoorwerp (bal), de speelwijze,…

Vloerkaatsbal

Spelidee: De spelers van een team trachten na onderling samenspel de bal zó in een fietsband te stuiten dat de tegenspelers de bal niet kunnen vangen voor hij op het speelveld op de grond valt. De tegenspelers proberen de opstuitende bal te vangen en zelf in de tegenaanval te gaan. Spelregels: Het spel start ergens op het terrein met een beginworp voor

het team dat de toss won. De aanvalsopbouw van de tegenpartij nooit verhinderen

(typische TB-spelgedachte). De tegenspelers niet aanraken of hinderen. Tijdens het samenspel mag de bal niet op de grond

vallen. Niet lopen met de bal (maximum 2 steunen). Wanneer de bal buiten gaat volgt er een inworp voor de

tegenpartij. Na een doelpunt hervat de tegenpartij het spel met een

beginworp aan de hoepel waar gescoord werd. Met een beginworp mag niet meteen gescoord worden. Niet in de hoepels of fietsbanden gaan staan. Voor je weer aan dezelfde hoepel scoort, moet de bal op de

andere speelhelft geweest zijn. Een bal die “op” de fietsband geworpen wordt is fout. Fouten worden bestraft door de bal aan de tegenpartij te

geven op de plaats van de fout. Het spel wordt hervat nadat de bal met 2 handen tegen de grond is gedrukt.

Bij een fout wordt de bal meteen neergelegd op de plaats van de fout – elke spelvertraging wordt bestraft (typische TB-spelgedachte – fair-play).

Varianten: Om eindeloos samenspel te voorkomen, kan je beslissen dat

de bal maximum drie (vijf) keer mag doorgespeeld worden voor je naar een fietsband werpt.

Afhankelijk van het spelverloop kunnen er méér of minder fietsbanden gelegd worden.

Verander af en toe de plaats van de fietsbanden (leg ze ook eens korter tegen de zijlijn).

…

Organisatie: Op een basketterrein staan 2 teams van 5

spelers en 1 à 2 scheidsrechters. Op het terrein liggen vijf fietsbanden.

Methodiek: Voeg geleidelijk aan nieuwe spelregels toe

(cfr. quick-step methode).


Pag

ina1

1

Spelleiding (SCHEIDSRECHTER): In deze spelvorm past de scheidsrechter de volgende spelregels (en bijhorende handsignalen) toe: 1 tot 3 Zie hoofdstuk ‘spelregels’

Het is niet noodzakelijk om al de spelregels te gebruiken. De leerkracht / begeleider / spelleider, maakt een doordachte keuze.


Pag

ina1

2

Reboundbal

Spelidee: De spelers van een team trachten na onderling samenspel de bal zó tegen een van beide basketbalborden (naar keuze) te stuiten, dat de tegenspelers de bal niet kunnen vangen voor hij op het speelveld op de grond valt. De tegenspelers proberen de terugstuitende bal (rebound) te vangen en zelf in de tegenaanval te gaan. Spelregels: Het spel start achter een achterlijn met een beginworp voor

het team dat de toss won. De aanvalsopbouw van de tegenpartij nooit verhinderen

(typische TB-spelgedachte). De tegenspelers niet aanraken of hinderen. Tijdens het samenspel mag de bal niet op de grond

vallen. Niet lopen met de bal (maximum 2 steunen). Wanneer de bal buiten gaat volgt er een inworp voor de

tegenpartij. Na een doelpunt hervat de tegenpartij het spel met een

beginworp achter de achterlijn aan het basketbalbord waar gescoord werd.

Voor je weer aan hetzelfde bord scoort, moet de bal bij een medespeler op de andere speelhelft geweest zijn.

Een bal die “tegen” de basketbalkorf geworpen wordt is fout.

Fouten worden bestraft door de bal aan de tegenpartij te geven op de plaats van de fout. Het spel wordt hervat nadat de bal met 2 handen tegen de grond is gedrukt.

Bij een fout wordt de bal meteen neergelegd op de plaats van de fout – elke spelvertraging wordt bestraft (typische TB-spelgedachte – fair-play).

Varianten: Om eindeloos samenspel te voorkomen, kan je beslissen dat

de bal maximum drie (vijf) keer mag doorgespeeld worden voor je naar een basketbalbord werpt.

De bucket fungeert als neutrale zone; deze zone mag door niemand betreden worden, tenzij voor de landing na een sprongworp (cfr. handbal)

… Spelleiding (SCHEIDSRECHTER): In deze spelvorm past de scheidsrechter de volgende spelregels (en bijhorende handsignalen) toe: 1 tot 3 Zie hoofdstuk ‘spelregels’

Organisatie: Op een basketterrein staan 2 teams van 5

spelers en 1 à 2 scheidsrechters. 2 basketbalborden (hoogte tussen 2m60 –

3m05)

Methodiek: Voeg geleidelijk aan nieuwe spelregels toe

(cfr. quick-step methode).

Het is niet noodzakelijk om al de spelregels te gebruiken. De leerkracht / begeleider / spelleider, maakt een doordachte keuze.


Pag

ina1

3

Kaatsen via het Tchoukball-frame (spiegelbeeld)

Deze spelvorm is geschikt als eerste kennismaking met het Tchoukball-frame en de manier waarop de bal

terugstuit uit het frame.

Links/Rechts oefenvorm met elkaar – samenspel met 6 spelers

Oefenvorm: De speler van het rode team (in de fietsband) geeft een pas

naar een van de twee medespelers. De speler die de bal ontvangt werpt* de bal op zo een manier tegen het frame dat één van de twee blauwe spelers bereikt wordt (samenspel).

De blauwe speler in balbezit speelt vervolgens zijn medespeler in de fietsband aan. Dezelfde opdracht wordt nu verder in spiegelbeeld uitgevoerd.

Na het geven van de pas, komt de speler uit de fietsband en neemt plaats in het speelveld. De speler die naar het frame heeft geworpen, neemt steeds plaats in de fietsband.

(*): Met de bal in de hand mag men maximaal 2 steunen doen als men uit stilstand vertrekt. Als men de bal in zweeffase ontvangt mag men 3 steunen doen. Daarna moet men passen of een doelpoging ondernemen. Aandachtspunten/wenken (COACH): Gebruik (om te starten) een slagworp bij het passen en het

werpen naar het frame. Verplaats je tot vlak bij het frame om te werpen; dit

verhoogt je kansen op succes! Maak eventueel gebruik van een sprongworp (cfr. handbal) om dichter bij het frame te komen.

Stel je als ‘ontvanger’ op verschillende plaatsen in het speelveld op.

Tracht als werper de ontvanger te bereiken door gebruik te maken van verschillende invalshoeken.

Organisatie: Op een half terrein staan 6 spelers en 1 of

2 coaches. Het veld is symmetrisch in twee gedeeld

d.m.v. markeerpotjes. Aan de middenlijn ligt een fietsband op

elke speelhelft. In beide fietsbanden staat een speler opgesteld. De overige spelers staan in het speelveld.

De coache(s) staan langs het frame opgesteld. Zij proberen via gerichte feedback (advies) het verloop te optimaliseren.

1

2 3

4 5


Pag

ina1

4

Links/Rechts kampvorm met elkaar om ter snelst – samenspel met 6 spelers

Kampvorm: De speler van het rode team (in de fietsband) geeft een pas

naar een van de twee medespelers. De speler die de bal ontvangt werpt* de bal op zo een manier tegen het frame dat één van de twee blauwe spelers bereikt wordt (samenspel).

De blauwe speler in balbezit speelt vervolgens zijn medespeler in de fietsband aan. Dezelfde opdracht wordt nu in spiegelbeeld uitgevoerd.

Na het geven van de pas, komt de speler uit de fietsband en neemt plaats in het speelveld. De speler die naar het frame heeft geworpen, neemt plaats in de fietsband.

Het is de bedoelding om als team en om ter snelst 10 geslaagde pogingen uit te voeren in reeks. Daarbij mag de bal de grond niet raken. Gebeurt dit toch, dan start je terug van nul.

Je kampt met jouw halve veldje tegen de andere groepen (veldjes).

Als je klaar bent ga je als team (6 spelers) in je eigen doelgebied zitten.

(*): Met de bal in de hand mag men maximaal 2 steunen doen als men uit stilstand vertrekt. Als men de bal in zweeffase ontvangt mag men 3 steunen doen. Daarna moet men passen of een doelpoging ondernemen. Aandachtspunten/wenken (COACH): Gebruik (om te starten) een slagworp bij het passen en het

werpen naar het frame. Verplaats je tot vlak bij het frame om te werpen; dit

verhoogt je kansen op succes! Maak eventueel gebruik van een sprongworp (cfr. handbal) om dichter bij het frame te komen.

Stel je als ‘ontvanger’ op verschillende plaatsen in het speelveld op.

Tracht als werper de ontvanger te bereiken door gebruik te maken van verschillende invalshoeken.


2 coaches. Het veld is symmetrisch in twee gedeeld



De coach(es) staat langs het frame opgesteld. Hij probeert via gerichte feedback (advies) het verloop te optimaliseren.

1

2 3

4 5


Pag

ina1

5

Links/Rechts spelvorm twee drietallen tegen elkaar

Spelvorm: De speler van het rode team (in de fietsband) geeft een pas

naar een van de twee medespelers. De speler die de bal ontvangt tracht de bal op zo een manier tegen het frame te werpen*, dat de bal in het speelveld en buiten het bereik van de verdedigers (blauwe team) valt.

De verdedigers (blauwe team) trachten de bal te vangen voor hij de grond raakt. Indien dit lukt, spelen ze hun eigen speler in de fietsband aan die vervolgens een nieuwe aanvalsactie op touw zet. Indien het blauwe team de bal niet van de grond kan houden, scoort het rode team een punt. De volgende aanvalsactie vertrekt bij de blauwe speler in de fietsband.

Na het geven van de pas, komt de speler uit de fietsband en neemt plaats in het speelveld. De speler die naar het frame heeft geworpen, neemt plaats in de fietsband.

(*): Met de bal in de hand mag men maximaal 2 steunen doen als men uit stilstand vertrekt. Als men de bal in zweeffase ontvangt mag men 3 steunen doen. Daarna moet men passen of een doelpoging ondernemen. Aandachtspunten/wenken: geef een nauwkeurige pas, zodat de ontvanger onmiddellijk

kan handelen neem een aanvalspositie in, dichtbij het frame werp alleen van vlakbij de cirkel naar het frame maak gebruik van verschillende invalshoeken om de

verdediging te omzeilen Spelleiding (SCHEIDSRECHTER): In deze spelvorm past de scheidsrechter de volgende spelregels (en bijhorende handsignalen) toe: 1 tot 5 Zie hoofdstuk ‘spelregels’


2 scheidsrechters. Het veld is symmetrisch in twee gedeeld



De scheidsrechter(s) staat langs het frame opgesteld.


Pag

ina1

6

sportspel Tchoukball

Tchoukball - B spelregels

Spelidee: “Twee teams van vijf spelers spelen tegen elkaar op een basketbalterrein, waarop aan de beide eindlijnen een halfcirkelvormig doelgebiedje getekend is met een straal van drie meter. Een team tracht via samenspel de bal zó tegen één van de beide frames te werpen, dat de terugstuitende bal op het speelveld en buiten het doelgebied valt, zonder dat de tegenpartij de bal kan vangen. De tegenpartij probeert de terugstuitende bal te vangen en bouwt dan zelf een aanval op.” B spelregels Tchoukball is een fair play spel het spel start met een beginworp aan één van de beide

frames er kan gescoord worden aan de beide frames het samenspel van de tegenpartij niet storen – de

tegenspelers niet aanraken of hinderen de bal mag de vloer niet raken – de bal laten vallen of

dribbelen is dus verboden niet lopen met de bal het doelgebied niet betreden (toepassing zoals bij

handbal) na een doelpunt hervat het spel zoals bij een beginworp bij de beginworp (bij de start en na een doelpunt), moet

de bal over de middenlijn gespeeld worden voor er kan gescoord worden

als de bal over de zijlijn of eindlijn gaat, volgt er een inworp voor de tegenpartij

fouten tegen de spelregels worden bestraft met een vrije worp op de plaats van de fout – daarbij moet de bal eerst met 2 handen tegen de vloer getikt worden

… Spelleiding (SCHEIDSRECHTER): In deze spelvorm past de scheidsrechter de volgende spelregels (en bijhorende handsignalen) toe: 1 tot 5 Zie hoofdstuk ‘spelregels’

Organisatie: Twee teams van 5 spelers per terrein. 2 à 3 scheidsrechters. 1 coach per team Aandachtspunten/wenken (COACH): geeft een nauwkeurige pas, zodat de

ontvanger onmiddellijk kan handelen neemt een aanvalspositie in dichtbij het

frame werpt alleen van vlakbij de cirkel naar het

frame maak gebruik van verschillende

invalshoeken om de verdediging te omzeilen

verdedig je respectievelijke verdedigingszone bij aanvalsdreiging (spiegelbeeld bal)

verdedig in een lage houding met de handpalmen opwaarts gericht

verdedig niet alleen je eigen frame, maar schuift ook mee naar de overzijde (middenlijn)

…

De leerkracht / begeleider / spelleider bouwt het spel en de spelregels op een doordachte wijze op.


Pag

ina1

7

Tchoukball - A spelregels

Spelidee: “Twee teams van vijf spelers spelen tegen elkaar op een basketbalterrein, waarop aan de beide eindlijnen een halfcirkelvormig doelgebiedje getekend is met een straal van drie meter. Een team tracht via samenspel de bal zó tegen één van de beide frames te werpen, dat de terugstuitende bal op het speelveld en buiten het doelgebied valt, zonder dat de tegenpartij de bal kan vangen. De tegenpartij probeert de terugstuitende bal te vangen en bouwt dan zelf een aanval op.” A spelregels al de B-spelregels blijven behouden het spel start met een toss – de winnaar start het spel aan

een frame naar keuze na een fout moet de bal minimum één maal doorgespeeld

worden voor men naar een frame werpt de bal mag drie keer doorgespeeld worden, de vierde worp

moet naar een frame de beginworp (waarmee de bal in het spel gebracht wordt)

telt niet mee in de telling van de hierboven vermelde beperking

strikte toepassing van de loopregel (twee steunen vanuit stand – drie steunen bij lopend bal ontvangen)

als de bal tegen het frame of tegen de elastieken geworpen wordt, volgt er een vrije worp voor de tegenpartij… of er wordt balvoordeel toegekend (dus doorspelen)

raakt de bal de vloer in het doelgebied, dan volgt er een vrije worp voor de tegenpartij

je geeft een doelpunt weg als je: o naast het frame werpt o tegen het frame werpt en de bal daarna uit gaat o de bal voor of na de worp in het doelgebied valt o de bal na de worp tegen de werper stuit

er mag maximum drie keer na elkaar geworpen worden naar hetzelfde frame

Spelleiding (SCHEIDSRECHTER): In deze spelvorm past de scheidsrechter de volgende spelregels (en bijhorende handsignalen) toe: 1 tot 11 Zie hoofdstuk ‘spelregels’

Organisatie: Twee teams van 5 spelers per terrein 2 à 3 scheidsrechters 1 coach per team Aandachtspunten/wenken (COACH): geef een nauwkeurige pas, zodat de

ontvanger onmiddellijk kan handelen neem een aanvalspositie in, dichtbij het

frame werp alleen van vlakbij de cirkel naar het

frame maak gebruik van verschillende

invalshoeken om de verdediging te omzeilen

tracht te scoren buiten het bereik van de verdedigers variatie werptrajecten

maak gebruik van schijnbewegingen, richtingsveranderingen, tempowisselingen

verdedig je respectievelijke verdedigingszone bij aanvalsdreiging (spiegelbeeld bal)

verdedig in een lage houding met de handpalmen opwaarts gericht

verdedig niet alleen je eigen frame, maar schuif ook mee naar de overzijde (tot aan de middenlijn)

sla de bal opwaarts in noodsituaties, waardoor een medespeler de bal kan opvangen


Pag

ina1

8

tracht de aanvalstactiek te lezen, te

anticiperen stuur medespelers aan, doe aan

teamcoaching, roep info door …


Pag

ina1

9

Interventie van de leraar / spelleider

Het uiteindelijke doel van het ontwerpen van leerrijke spelsituaties is het creëren van een spelcontext waarin

leerlingen met enige regelmaat een kans krijgen op het doorlopen van alle fasen van het spel. Het is vaak een

probleem om het totale spel goed te spelen zodat leerlingen tot goede kansen en vervolgens ook tot scoren

komen. De aangepaste spelvorm moet zo georganiseerd/gearrangeerd worden, dat alle fasen aan bod komen.

(Koekoek, Dokman, & Walinga, 2011)

Indien het gewenste spelbeeld niet bereikt wordt, moet de oorzaak achterhaald worden. Deze oorzaak kan

meervoudig van aard zijn:

Onevenwichtig in teamsamenstellingen Te moeilijke/complexe spelvorm Het spelconcept is niet (helemaal) duidelijk …

Er zijn verschillende mogelijkheden om deze ‘problemen’ aan te pakken:

Leerhulp geven, coachen, onderwijsleergesprek, feedback, wenken, tips,…

Het spel aanpassen; spelregels, speelveld, aantallen, speelwijze,…

Regressie: oefenvormen/spelvormen voorzien om specifieke vaardigheden in te oefenen in een

vereenvoudigde setting

overtallen in aanval/verdediging, aangepast doel, minder/geen tijdsdruk, aangepaste

speelwijze,…

Hieronder zijn enkele oefenen spelvormen uitgewerkt die gebruikt kunnen worden indien er een onevenwicht

is in de machtsbalans tussen aanvallers en verdedigers. Beginnende groepen hebben meestal meer moeite om

vlot tot scoren te komen dan de bal goed te verwerken in verdediging. Vandaar dat onderstaande oefenen

spelvormen meer op de aanval zijn gericht.

Gericht werpen vanuit verschillende invalshoeken

Oefenvorm: De vier spelers proberen de juiste werpplaats en de juiste

werphoek te vinden om de bal via het frame bij de medespeler in de fietsband te krijgen zo dat die de bal kan vangen zonder de fietsband te moeten verlaten.

De ‘vanger’ speelt de bal steeds door naar de ‘werper’, die vervolgens een nieuwe actie opzet vanuit de fietsband aan de middenlijn.

De fietsband van de vanger wordt regelmatig op een nieuwe plaats gelegd en iemand anders neemt plaats in de fietsband.

Variant: De vanger staat met twee voeten / één voet in de fietsband,

in kniestand of zithouding in de fietsband. Spelvorm: Welk groepje slaagt er in om als eerste 6 ballen te

‘scoren’ (vangen)?

Organisatie: Op een half terrein staan 5 tot 8 spelers. De fietsband wordt op verschillende

plaatsen op het speelveld gelegd; een speler neemt er plaats in.

Twee spelers (met bal) in de fietsband aan de middenlijn en 2 spelers (zonder bal) aan de zijkant van het speelveld.


Pag

ina2

0

Scoren onder tijdsdruk

Spelvorm: Elk team krijgt 10 aanvalskansen om zo vaak mogelijk te

scoren. Om de twee doelpogingen schuift het blauwe team 1 plaats

door. Na elk doelpoging start er een nieuw verdedigingsduo aan

de middenlijn. Na 10 aanvalspogingen schuiven de teams door. Het team met het minst aantal punten verliest. Aandachtspunten/wenken (COACH): geeft een nauwkeurige pas, zodat de ontvanger onmiddellijk

kan handelen neemt een aanvalspositie in dichtbij het frame werp alleen van vlakbij de cirkel naar het frame maak gebruik van verschillende invalshoeken om de

verdediging te omzeilen tracht te scoren buiten het bereik van de verdedigers variatie werptrajecten

maak gebruik van schijnbewegingen, richtingsveranderingen, tempowisselingen

gebruik op een verstandige en snelle wijze de overtalsituatie

Organisatie: Drie teams van 5 spelers per terrein; 1

team in de aanval, 1 team in verdediging, 1 team vervult de SR-functie en de coaching.

Een speler in balbezit langs een frame Een verdedigingsduo staat klaar aan de

middenlijn (1 voet op de kruis middenlijn/zijlijn)

2 à 3 scheidsrechters 1 coach per team


Pag

ina2

1

Aanval met drie spelers tegen twee verdedigers (overtal)

Spelopdracht: De rode speler is een verdediger. Hij vertrekt centraal aan de

middenlijn, loopt snel op het terrein, legt de bal ergens op de grond en neemt een positie in om te verdedigen.

Dadelijk wanneer de bal de grond raakt mogen de drie blauwe aanvallers snel naar de bal lopen en (individueel of samen) een aanval opbouwen met de bedoeling de verdedigers te omspelen en te scoren.

In de eerste fase is de opbouw nog vrij, dat wil zeggen dat het samenspel tussen de aanvallers onbeperkt is; later wordt de opbouw beperkt zoals in het eindspel, de vierde worp moet dan naar het frame gaan;

Wanneer de aanvallers er vlot in slagen om de verdedigers te omspelen, kan er nog een verdediger bij geplaatst worden.

Doel: De verdediger tracht de bal op een goede plaats te leggen. De verdedigers trachten een goede positie te kiezen in

functie van hun verdedigende taak. De verdedigers moeten onderling afspraken maken.

De aanvallers zetten een snelle en overrompelende aanval op, waardoor de aanpassingstijd van de verdedigers verkleint.

De aanvallers trachten de verdediger uit verband te spelen waardoor een goede scoringskans ontstaat.

Tracht door experimenteren en coachen te komen tot vaststellingen, oplossingen en tactische tips.

Zoek steeds nieuwe mogelijkheden! o waar leg je best de bal? o waar ga je verdedigen? o hoe bouw je de aanval succesvol op? o hoe reageer je op een tegenzet van de aanvaller of

verdediger? Met de bevindingen op jouw veldje, ga je nadien op een

ander terreintje spelen tegen een andere groep. Na enkele acties worden de tips uitgewisseld. De groepjes gaan elkaar coachen.

Organisatie: Er wordt gespeeld op een half terreintje

met groepjes van vijf tot zeven spelers. Er wordt in wisselende samenstellingen 3 tegen 2 gespeeld. Tussen de acties wordt even overlegd.

1 á 2 scheidsrechters nemen plaats aan het frame en beoordelen de spelacties.


Pag

ina2

2

Enkelvoudige plaatswissel (in overtalsituatie)

Spelopdracht: De verdediger past de bal naar de middenlijn en komt het

speelveld in. De drie aanvallers starten een aanval met een enkelvoudige

weefbeweging. In dit geval start de beweging naar rechts. B geeft dus een pass naar de voorwaarts inlopende medespeler C.

C ontvangt de bal al lopend, gaat over in drie steunen (cfr. handbal) en dreigt rechts met een worp naar het frame.

Daardoor moeten de verdedigers al naar links schuiven om de bal aan die zijde op te vangen als C werpt.

C breekt de dreigbeweging af en geeft een opwippende pas, over het doelgebiedje heen, naar de inlopende medespeler A die aan de overzijde de bal lopend meeneemt.

A neemt de bal lopend mee en werpt na drie steunen naar het frame met een krachtige en gerichte worp. De verdedigers zijn opnieuw naar de rechter zijde gelopen om de doelpoging te verhinderen.

Methodiek Eerst wordt er wat geëxperimenteerd met dit vrij complexe

samenspel (geen te strakke passen geven en rustig opbouwen zonder dreigbeweging – zonder verdedigers).

Daarna wordt er gewerkt met een volledige opbouw en dus een aanval door A (de verdedigers weten dat ze rechts moeten gaan verdedigen)

Later wordt de spelsituatie volledig “met open keuze” gespeeld. C, A en zelfs B mogen scoren als ze daartoe de kans zien. De verdedigers moeten zich dus doorlopend aanpassen.

Uiteindelijk wordt er geëxperimenteerd met een opbouw langs de andere zijde, dus starten naar links (de pass van B gaat naar A). A zou de bal ook weer terug naar B kunnen spelen, die vanuit de vrij centrale positie de verre zones tegen de middenlijn kan bereiken …

Variant: Dubbele plaatswissel; speler B loopt zijn eigen bal (richting

speler C) na en krijgt de bal toegespeeld van speler A.

Organisatie: Er wordt gespeeld op een half terreintje

met groepjes van vijf tot zeven spelers. Er wordt in wisselende samenstellingen 3 tegen 2 gespeeld. Tussen de acties wordt even overlegd.

1 á 2 scheidsrechter nemen plaats aan het frame en beoordelen de spelacties.

A

B

C


Pag

ina2

3

Spelregels

Spelidee

“Twee teams van vijf spelers spelen tegen elkaar op een basketbalterrein, waarop aan de beide eindlijnen

een halfcirkelvormig doelgebied getekend is met een straal van drie meter. Een team tracht via samenspel de

bal zó tegen één van de beide frames te werpen, dat de terugstuitende bal op het speelveld en buiten het

doelgebied valt, zonder dat de tegenpartij de bal kan vangen. De tegenpartij probeert de terugstuitende bal

te vangen en bouwt dan zelf een aanval op.”

Officieel wordt er indoor met twee teams van 7 spelers gespeeld. In België spelen we echter ook vaak 5 tegen 5

zoals bij beach Tchoukball.

Dit heeft twee belangrijke voordelen:

Je kan meerdere veldjes maken op dezelfde oppervlakte.

De deelnemers komen vaker in balbezit waardoor het rendement, de betrokkenheid en het

spelplezier verhogen.

Het Tchoukballspel heeft een grote vormende waarde op het speltactische vlak. Het verplicht de deelnemers

totaal anders te denken en te reageren dan bij de klassieke sportspelen.

In België werken we met ‘de quick step aanpak’. Hierbij is het de bedoeling om snel tot spelbeleving te komen.

Met dat idee voor ogen werd een systematische opbouw in spelregels uitgewerkt vermits het niet haalbaar is

om in een eerste sessie de eindvorm te spelen met al zijn specifieke spelregels.

Er wordt gestart met de B-spelregels. Dit zijn de belangrijkste basisregels van het Tchoukballspel. Als de

deelnemers ver genoeg gevorderd zijn, kan men overgaan tot de officiële A-spelregels. Deze methodiek, die we

in Vlaanderen ontwikkeld hebben, is uniek in de wereld van Tchoukball en biedt tal van voordelen om snel tot

spelen succesbeleving te komen. Dat is ook zo met deelnemers die voor de eerste maal Tchoukball spelen.

basisspelregels - B spelregels

Tchoukball is een fair play spel

het spel start met een beginworp aan één van de beide frames

er kan gescoord worden aan de beide frames

het samenspel van de tegenpartij niet storen – de tegenspelers niet aanraken of hinderen

de bal mag de vloer niet raken – de bal laten vallen of dribbelen is dus verboden

niet lopen met de bal

het doelgebied niet betreden (toepassing zoals bij handbal)

na een doelpunt hervat het spel op dezelfde wijze zoals bij een beginworp

bij de beginworp (bij de start en na een doelpunt), moet de bal over de middenlijn gespeeld worden voor er kan gescoord worden

als de bal over de zijlijn of eindlijn gaat, volgt er een inworp voor de tegenpartij (op het terrein, vlakbij de plaats waar de bal buiten ging)

fouten tegen de spelregels worden bestraft met een vrije worp op de plaats van de fout – daarbij moet de bal eerst met twee handen tegen de vloer getikt worden Deze spelregels worden meestal gebruikt in schoolse context en interscholencompetities.


Pag

ina2

4

Internationale spelregels – A spelregels

al de B-spelregels worden behouden en aangevuld met:

het spel start met een toss – de winnaar start het spel aan een frame naar keuze

na een fout moet de bal minimum één maal doorgespeeld worden voor men naar een frame werpt

de bal mag drie keer doorgespeeld worden, de vierde worp moet naar een frame

de beginworp (waarmee de bal in het spel gebracht wordt) telt niet mee in de telling van de hierboven vermelde beperking (= nulworp)

strikte toepassing van de loopregel (twee steunen vanuit stand – drie steunen bij lopend bal ontvangen)

als de bal tegen het frame of tegen de elastieken geworpen wordt, volgt er een vrije worp voor de tegenpartij… of er wordt balvoordeel toegekend (dus doorspelen)

raakt de bal de vloer in het doelgebied, dan volgt er een vrije worp voor de tegenpartij

je geeft een doelpunt weg als je: o naast het frame werpt o tegen het frame werpt en de bal daarna uit gaat o de bal voor of na de worp in het doelgebied valt o de bal na de worp tegen de werper stuit

er mag maximum drie keer na elkaar geworpen worden naar hetzelfde frame

er wordt gespeeld gedurende 3 x 15 minuten – 3 x 10 minuten bij jeugd en dames Bij een vaardige groep en/of aan het einde van een lessenreeks kan er zeker geëxperimenteerd worden met de A-spelregels. Uiteraard ben je vrij om deze spelregels gedifferentieerd toe te passen afgestemd op het vaardigheidsniveau van de individuele spelers. In dat geval kan je best werken met drie scheidsrechters (twee ‘frame-scheidsrechters’ en een hoofdscheidsrechter). Voor de volledige weergave van de officiële spelregels verwijzen we naar de website van de FITB

(Minten, 2006)

Opmerking

Naargelang de spelersgroep, kunnen de spelregels gewijzigd, vereenvoudigd of uitgebreid worden.

Laat je vooral niet ontmoedigen door de schijnbare complexiteit van het eindspel. Geef je groep de tijd

om zich in te werken en aan te passen aan de spelregels die duidelijk afwijken van de meer gangbare

sportspelen zoals basketbal, handbal, voetbal, hockey, …

Maak gebruik van de geleidelijke opbouw zoals die in deze publicatie voorzien is. Op die manier krijgt

je groep de kans om geleidelijk kennis te maken met dit unieke sportspel.

Het is onmogelijk om het spel vanaf de eerste les/sessie te spelen met al de spelregels.

De uitgebreide internationale spelregels vind je terug op de FITB website:

http://www.Tchoukball.org/rules

http://www.tchoukball.org/rules


Pag

ina2

5

Scheidsrechter handgebaren

Om een Tchoukballwedstrijd in goede banen te leiden gebruiken scheidsrechters duidelijke signalen. Deze

signalen zijn niet alleen handig voor spelers, maar ook voor collega-scheidsrechters. Het is daarom belangrijk

om de signalen steeds duidelijk en zichtbaar uit te voeren.

Dankzij het gebruik van deze handsignalen kan een scheidsrechter zijn beslissing snel en uniform kenbaar

maken, zonder dat er iets gezegd moet worden. Dit heeft ook zijn voordelen in een internationale context

waarbij de taalbarrière soms een issue kan zijn.

Het hele scheidsrechtergebeuren is erg waardevol vanuit pedagogisch oogpunt. Er zijn ook via deze weg

bijzonder veel vormingskansen. Laat de deelnemers daarom zo snel mogelijk als scheidsrechter fungeren en de

handsignalen gebruiken.

1

Punt gescoord door aanvallend team.

7

Obstructie; Aanval/verdediging wordt gehinderd

2

De bal kaatst foutief in het frame

8

Bal verdedigd met onderbeen/voet

3

Op de lijn van het doelgebied stappen

9

Doelpoging ondernemen alvorens de bal over De middenlijn is geweest.

4

Landen in het doelgebied met de bal

10

Meer dan drie passen alvorens een doelpoging te ondernemen

5

Loopfout 11

Vier opeenvolgende doelpogingen op hetzelfde frame alvorens over de middenlijn te zijn geweest.

6

Punt gegeven aan het verdedigend team (de aanvallers geven een punt weg)

Alle officiële internationale handgebaren van een scheidsrechter vind je terug op de FITB website:

http://www.Tchoukball.org/refereeing

http://www.tchoukball.org/refereeing


Pag

ina2

6

Terrein- en materiaalbeschrijving

Er wordt gespeeld op een rechthoekig terrein (basketbalterrein). Het terrein bestaat uit een speelveld en twee

verboden zones, ook wel de D’s genoemd omwille van hun vorm. Het speelveld wordt verdeeld in twee gelijke

speelheften door een middenlijn.

Op beide korte zijden van het speelterrein staat een schuine kaatswand (60° met de grond) van ongeveer 1m2

(frame). Voor dit frame wordt er een doelgebied (D) getekend (halve cirkel) met een straal van 3 meter.

Indien het eigenlijke materiaal niet voor handen is, kan je ook spelen met houten panelen en tennisballen. Je

kan eventueel ook spelen op een speelterrein met een rechthoekig doelgebied. Dit beperkt echter de

scoringskansen en is eerder af te raden.

We geven je graag advies over de meest geschikte materiaalkeuze voor jouw groep. Bovendien geven we

advies voor een voordelige aankoop, zonder zelf betrokken partij te zijn! We halen geen enkel voordeel uit

onze adviezen.


Pag

ina2

7

Voor bijkomende uitleg of informatie kan je steeds terecht op onderstaande contactgegevens.

Heylaba sporteam - GSF vzw. - sportfederatie voor recreatiesport

René Minten

sportpromotor Tchoukball, teamsporten, recreatiesporten, outdoor, teambuilding en

internationalisering

Stevoortsekiezel 276

3512 Stevoort-Hasselt

Belgium

0032 (0)497 945849

[email protected]

Wij verzorgen navorming en ‘in service’ ondersteuning in uw school tijdens de praktijklessen.

Onze lesgevers zijn steeds verzekerd.

mailto:[email protected]


Pag

ina2

8

Bibliografie

FITB. (2013, november). History of Tchoukball. Retrieved from Fédération Internationale de

Tchoukball: http://www.Tchoukball.org/Tchoukball/history-of-Tchoukball

Hopper, T., & Kruisselbrink, D. (2002). Teaching Games for Understanding: What does it look like and

how does it influence student skill learning and game performance? Avante, 1-29.

Koekoek, J., Dokman, I., & Walinga, W. (2011). Sportspelen. Betekenisvol leren in de onderbouw van

het voortgezet onderwijs. Den Haag: Boom Lemma Uitgevers.

Koekoek, J., Walinga, W., & Dokman, I. (2013). Sportspelen - Fundament voor het ontwerpen van

leerrijke spelsituaties (2). Lichamelijke Opvoeding, 20-23.

Koekoek, J., Walinga, W., & Dokman, I. (2013). Sportspelen - Fundament voor het ontwerpen van

leerrijke spelsituaties (3). Lichamelijke Opvoeding, 34-36.

Leysen, H. (2007). Leer-krachtige omgevingen voor balspelen. In B. Madou, P. Iserbyt, & D. Behets,

Lichamelijke Opvoeding in een krachtige leeromgeving (pp. 41-58). Leuevn: Acco.

Leysen, H. (2008). What’s in a game: speldidactische verkenningen. Leuven: Acco.

Minten, R. (2006). Geleidelijke opbouw voor het aanbrengen van de spelregels van het

Tchoukballspel. Basistekst spelregels. Hasselt: Tchoukball Belgium.

Minten, R. (2010, jnui). Vertrekkend van kaatsen en kaatsspelletjes, opbouwen naar het

Tchoukballspel. Kaatsen en Tchoukball spelen in de basisschool. Hasselt.

Minten, R. (2013). Schrijfwijze. Retrieved from Tchoukball-Belgium: http://www.Tchoukball-

belgium.be/

Minten, R., & Minten, H. (2010). Tactische spelvormen. Hasselt, Limburg, België.

Minten, R., & Minten, H. (2010). Tchoukball – de quick step aanpak. Tijdschrift voor Lichamelijke

Opvoeding, 5-8.

Neutkens, B., & Weeldenburg, G. (2012). Zonder doelen ken je niet scoren! (pp. 1-14). Nijkerk: Fontys

Sporthogeschool.

Wikipedia. (2013, september). Kaatsen. Retrieved from Wikipedia:

http://nl.wikipedia.org/wiki/Kaatsen

TTcchhoouukkbbaallll - KVLO · 2020. 3. 19. · Tchoukball is hier geen uitzondering op. Het heeft...

Documents

Transcript of TTcchhoouukkbbaallll - KVLO · 2020. 3. 19. · Tchoukball is hier geen uitzondering op. Het heeft...