© 2015 Marijke van VijfeijkeniXperium/Centre of Expertise Leren met ictKenniscentrum Kwaliteit van Leren HAN

HET ONTWERPEN VAN ICT-RIJK ONDERWIJS DAT RECHT DOET AAN VERSCHILLEN

WERKWIJZE IXPERIUM-ONTWIKKELKRINGBIJEENKOMST ICT-LEERGEMEENSCHAPMONDIAL COLLEGE 3 FEBRUARI 2015

DE METHODIEK: IXPERIUM ONTWIKKELKRING

Samen ict-rijke leerarrangementen ontwerpen omrecht te doen aan verschillen in de klas.

samen leren samen werken samen ontwikkelen samen uitproberen samen onderzoeken

ROLVERDELING

• De betrokken leraren zijn vraageigenaar, brengen praktijkexpertise in, ontwikkelen ict-rijk leerarrangement en voeren (een deel van) het ontwerponderzoek uit

• Studenten kunnen een deel van het onderzoek doen voor hun afstudeeronderzoek

• De lerarenopleider begeleidt studenten, brengt vakexpertise in en voert de opgedane kennis terug naar de opleiding

• De onderzoeker zorgt voor opbrengstgerichte en onderzoeksmatige werkwijze, bewaakt kwaliteit, zorgt voor verbinding overkoepelende kennisvragen en voortbouwen beschikbare kennis

• Ict-expert kan ingeschakeld worden in de ontwerpfase• iXperium kan om expertise gevraagd worden• Per designteam wordt een projectleider aangewezen

ICT-RIJK (LEER) ARRANGEMENT

• Een leerarrangement is een beredeneerde opbouw van leermiddelen, leidend naar een tussendoel of einddoel. (SLO, 2010)

• Maar ook beredeneerde lesopbouw/organisatie, begeleiding, werkvormen & evaluatie (Onderwijs leermodel “Van Gelder”)

• Inhoud, didactiek en ict-gebruik

Individualiseren - differentiëren - personaliseren

Convergent – divergent

Homogeen – heterogeen

Intern – extern

Niveau – tempo – instructie – verwerking – leerdoel – leerstof – sturing – abstractieniveau

…..

HOE WERKT DE IXPERIUM-ONTWIKKELKRINGMETHODIEK?

Recht doen aan

verschillen met ict

Werk-hypothese

Onderzoeksvraag

Ontwerpleerarran-gement

Uitvoeren en

Onderzoek

ErvaringenResultaten

Vraagarticulatie

Ontwerpeisen- vraag- context

Bestaande toepassingen (op maat maken)Nieuwe toepassingen

Multidisciplinair designteam: leraren, opleiders, studenten, onderzoekers, experts.Studenten

FASE 1: VRAAGARTICULATIE/VOORONDERZOEK: DE CONTEXT VAN DE PRAKTIJKVRAAG

• Waar staat de school op dit moment wat betreft rechtdoen aan verschillen/het opleiden van ict-geletterde leerlingen?

• Waar wil de school op termijn staan wat betreft recht doen aan verschillen met behulp van ict/het opleiden van ict geletterde leerlingen?

Resultaat

BESCHRIJVING VAN DE SCHOOL-TEAMONTWIKKELING

• (uitgangspunt voor de vraagarticulatie en ontwerpfase)

PLANNING• DE ONDERZOEKER VOERT DIT VOORONDERZOEK UIT• VRAAG: IS DEZE FASE VOLDOENDE UITGEVOERD??• WAT SPREKEN WE AF?

VRAAGARTICULATIE IN HET DESIGNTEAM: VAN PRAKTIJKVRAAG NAAR WERKHYPOTHESE (WAT, WIE, WAARTOE, HOE EN

WAAROM?)

• Resultaten van het vooronderzoek worden besproken en praktijkvraag aangescherpt

• We gebruiken daarvoor de werkhypothese• Nodigt uit tot verder vooronderzoek (waarom denken we dat,

wat weten we er eigenlijk al over?)• Dus: gesprekken voeren met elkaar over de werkhypothese

(tijdens bijeenkomsten en tussentijds)• Gezamenlijk leerproces!

Resultaat

WERKHYPOTHESE

Door het gebruik van …[(kenmerken van) een ict-toepassing]...

verwacht ik voor…[onderwijskundig concept] [vakgebied]...

onder…[welke leerlingen/leerlingkenmerken]...

te bereiken dat …[soort opbrengst, bij wie]...

omdat …[onderlinge samenhang]...

EN DAT ZIE IK AAN:

…[zichtbare opbrengsten]...

Het gaat dan vooral om opbrengsten op leerlingniveau, maar probeer ook te denken aan opbrengsten in de klas, voor jezelf en voor de organisatie van het onderwijs.

EÉN OF MEER WERKHYPOTHESES

ONDERBOUWING VANUIT PRAKTIJK EN THEORIE

CONTOUREN VOOR EEN OPLOSSING IN TERMEN VAN EEN SET ONTWERPEISEN

ONZE PLANNING

• UITERLIJK 1 MAART OP GOOGLE DRIVE• REACTIES LEERGEMEENSCHAP TOT UITERLIJK 8 MAART• AANPASSINGEN TOT 15 MAART• OP 19 MAART IS DE WERKHYPOTHESE GESPREKSONDERWERP

TIJDENS EG-ONDERZOEK• MAAR LET WEL: WERKHYPOTHESE KAN TUSSENTIJDS NOG

ALTIJD AANGESCHERPT WORDEN

Resultaat

FASE 2: ONDERZOEKSVRAAG

• Omzetten werkhypothese naar een onderzoeksvraag• Operationaliseren van de concepten uit de werkhypothese

(meetbaar of observeerbaar maken)

• EERSTE CONTOUREN VAN EEN ONDERZOEKSOPZET

ONZE PLANNING

• 31 MAART BIJEENKOMST THEMA: FORMULEREN VAN ONDERZOEKSVRAAG EN ONDERZOEKSOPZET

• UITERLIJK 5 APRIL: OP GOOGLE DRIVE• REACTIES LEERGEMEENSCHAP TOT UITERLIJK 19 APRIL• AANPASSINGEN DOEN VÓÓR 28 APRIL• OP 16 APRIL WORDT TIJDENS REGIONALE CONFERENTIE DE

STAND VAN ZAKEN GEPRESENTEERD• OP 28 APRIL (BIJEENKOMST ICT-GEMEENSCHAP) STELLEN WE

GEZAMENLIJK DE ONDERZOEKSVRAGEN VAST

FASE 3: ONTWERPFASE

• Samenvatten van de ontwerpeisen (uit vorige fasen)• Opstellen eerste schets van een ontwerp (vakinhoud,

didactiek en ict)• (Ict)-toepassingen al beschikbaar of aanpassingen nodig• Of iets nieuws?• Expertise nodig?• Uitproberen van het leerarrangement• iXperium• Plan maken voor onderzoeken van het arrangement

• ONTWERP MET DAARIN VAKINHOUD, DIDACTIEK EN ICT• PLAN VOOR UITPROBEREN VAN ONTWERP• PLAN VOOR ONDERZOEK VAN HET ONTWERP (PROCES,

OPBRENGSTEN, AANSLUITEND BIJ WERKHYPOTHESE EN ONDERZOEKSVRAAG)

ONZE PLANNING

• 28 APRIL BIJEENKOMST THEMA: ONTWERP EN PLAN VOOR ONDERZOEK

• UITERLIJK 7 JUNI OP GOOGLE DRIVE• REACTIES VOOR ICT-LEERGEMEENSCHAP VOOR 14 JUNI• 11 JUNI JAARLIJKSE PRESENTATIEMIDDAG ALLIANTIE VO,

RADBOUD EN ILS• 23 JUNI AANSCHERPEN EN VASTSTELLEN ONTWERP EN

ONDERZOEK

Fase 4: uitvoeringsfase

• Het ict-rijk leerarrangement wordt in de praktijk uitgevoerd en onderzocht, conform plan

• Onderscheid tussen beoogde leerarrangement (ontwerp), het feitelijk leerarrangement en het ervaren leerarrangement

FASE 5: RAPPORTAGE EN PUBLICATIE

• RAPPORTAGE • WWW.IXPERIUM.NL

• META-ANALYSE DOOR CENTRE OF EXPERTISE LEREN MET ICT

• PRESENTATIES

ONZE PLANNING

• SEPTEMBER-OKTOBER: TOEPASSEN LEERARRANGEMENTEN• NOVEMBER-DECEMBER: ANALYSE EN RAPPORTAGE

UITWISSELING DOOR DE FASEN HEEN

VANDAAG 3 FEBRUARI: THEMA-BIJEENKOMST: AANSCHERPEN WERKHYPOTHESES

Opdracht• Ieder presenteert de eigen werkhypothese en formuleert

een vraag aan de andere deelnemers• Het antwoord op de vraag opschrijven op een post it bij de

werkhypothese• Formuleer zelf “twee tips” en “twee kritische vragen” plak

het ook bij de werkhypothese• Korte plenaire bespreking van de werkhypothese en door

naar de volgende

VERVOLG

Opdracht• Lees in tweetallen (docent plus ander lid van

leergemeenschap) de reacties bij de werkhypothese• Formuleer:Wat je aan gaat passen n.a.l.v. de reactiesWat je zeker behoudt n.a.l.v. de reactiesWat je nog gaat onderzoeken/onderbouwen (vanuit

praktische expertise en vanuit literatuur)• Korte plenaire bespreking

EÉN OF MEER WERKHYPOTHESES

ONDERBOUWING VANUIT PRAKTIJK EN THEORIE

CONTOUREN VOOR EEN OPLOSSING IN TERMEN VAN EEN SET ONTWERPEISEN

ONZE PLANNING

• UITERLIJK 1 MAART OP GOOGLE DRIVE• REACTIES LEERGEMEENSCHAP TOT UITERLIJK 8 MAART• AANPASSINGEN TOT 15 MAART• OP 19 MAART IS DE WERKHYPOTHESE GESPREKSONDERWERP

TIJDENS EG-ONDERZOEK• MAAR LET WEL: WERKHYPOTHESE KAN TUSSENTIJDS NOG

ALTIJD AANGESCHERPT WORDEN

Resultaat