TekstanalyseEindvoorstelling ‘Een Bruiloft’. Door Mara Kers

Rol: WeduweLied: Ik drink – Ramses Shaffy

Tekst

Ik drinkDoe het licht alvast maar uitGa naar boven toe en sluitJe ogen toe en slaapIk blijf beneden en verzinkIn mijn verleden en ik drinkOp wat ooit was... Ja, ik beloof je niet te veelIk hou van je, slaap nu maar

Ik drink op elke man die mij niet zagOp ieder kind dat ik niet hadEn jij die mij zo lang bezat

Ik drink op ieder huis dat ik verlietOp elke vriend die mij verriedEn jij die mij toch binnenlietEn jij, die mij toch binnenliet

Ik drink op het gevecht van jou en mijOp het gevloek en het gevrij En op het keren van het tij

Ik drink op elke dag die is geweestOp elke lach op ieder feestEn jij die dit toevallig leest

Ik drink op elke man die mij niet zagOp ieder kind dat ik niet hadEn jij die mij zo lang bezatEn jij, die mij maar niet vergat.

Het personage; karakterbeschrijving op basis van de genoemde punten in de handleiding.

Ik speel de weduwe. Zij is de oude jeugdvriendin van de bruidegom en zij verloor haar man in de oorlog. Hij werd gedood bij een loopgraafbeschieting in Monchy-Zuid, Frankrijk. Ze is een jonge vrouw, opgevoed in de wat rijkere klasse. Hierdoor probeert zij haar trauma te verbergen. Omdat zij een goede opvoeding genoot, weet zij als geen ander dat zij haar rouw moet betuigen tegenover de rest van de samenleving. Van een vrouw wordt verwacht dat zij maandenlang rouwt om haar echtgenoot, zeker als deze als dappere strijder stierf. Wat men echter niet weet is dat deze man een draak van een vent was. Hij was niet lief voor zijn vrouw. Hij voerde thuis niks uit, had meerdere vriendinnen buiten de deur en dronk te veel waarna hij haar uitschold en sloeg. Hoewel iedereen hem als voorbeeld zag weet zij wel beter.

Ze is eigenlijk ontzettend opgelucht dat zij niet langer met hem hoeft te leven, haar motto is dan ook: eindelijk verlost. Haar dilemma is of ze überhaupt wel naar de bruiloft moet gaan; dit is goed zichtbaar in de scène die zij later met de ober heeft. Ze drinkt om de pijn te verzachten. Ze weet dat als ze naar de bruiloft gaat, zij de schijn op moet houden en weer niet zichzelf kan zijn. Hoewel de gelegenheid zich er juist voor dient, haar oudste en meest dierbare vriend gaat trouwen en dit zou een feest moeten zijn. Het enige waar zij aan kan denken is de herinnering van haar eigen trouwerij, die zij zich niet graag voor de geest haalt. Uiteindelijk besluit zij te gaan voor haar vriend, in de hoop dat zij een nieuwe man kan vinden. Ze is immers niet graag alleen.

De functie van mijn personage in het verhaal is ook vrij duidelijk. Zij is de lopende lijn van het trauma in alle mensen. Zij symboliseert de rouw van de oorlog en de nasleep hiervan. Daarentegen laat zij ook de hoop op een herkansing in het leven zien.

Het is grappig dat de wijnglazen, de drank, bij mijn personage als metafoor wordt gebruikt. Zij heeft veel ellende meegemaakt toen haar man naar de fles greep, maar ziet geen andere manier dan moed in te drinken voor dat zij in haar eentje vertrekt naar de eerste bruiloft na de oorlog..

Het stuk is gebaseerd op ‘Burgermansbruiloft’ van Bertold Brecht. Zijn werk was sterk politiek geëngageerd. Brecht wordt gezien als de grondlegger van het episch theater. Bij episch theater wordt er gebruik gemaakt van vervreemdingstechniek, om een bepaalde afstand tussen het publiek te creëren. Dit is sterk terug te zien, ook in onze versie van dit stuk. Zo dragen wij opvallende grime, identificeren ons nooit volledig met onze rol (geven zelfs soms commentaar), vinden er plaats- en tijdswisselingen voor het oog van het publiek plaats en lijken de personages niet op echte mensen maar eerder op stereotypen (als weduwe zijn mijn ogen verlopen en draag ik zwart met een voile).

Met dit stuk geeft Bertolt Brecht ons op onnavolgbare wijze inkijk in een burgermansbestaan en spuwt met ontzettend veel humor zijn kritiek op de kleinzieligheid van kleine mensjes. Uiteraard is het rauwe en verwoestende effect van de oorlog niet weggelaten.

In de jaren twintig en dertig van de 20e eeuw ontstond in Duitsland een beweging die het bestaande schouwburgtheater wilde veranderen. In die tijd zien we in de theaters drama’s, komedies en kluchten – allemaal gericht op vermaak van het publiek. Vooral Brecht ergert zich aan deze oppervlakkige burgerlijke poppenkast. Brecht en zijn medestanders onderkennen dat het publiek tijdens het spel meeleeft met schijnpersonages en daardoor even hun dagelijkse beslommeringen vergeet. Dat is wel eens mooi voor even, maar doen ze een stap naar buiten dan zijn de omstandigheden waarin ze leven onveranderd. En in die tijd zijn die omstandigheden niet zo fraai, het is crisistijd. Brecht is ervan overtuigd dat theater meer mogelijkheden heeft dan louter vermaak. Hij wil geen theater maken dat mensen in slaap sust, hij wil theater maken dat inzicht geeft. Waarbij voor Brecht inzicht in de maatschappelijke en politieke situatie voorop staat.

Toelichting lied

Wat ik mijn lied in het stuk heb meegegeven is dat ik het tegen mijn denkbeeldige man heb. Of dat nu mijn overleden man, of mijn toekomstige man is, laat ik in het midden. Ze zingt over haar tevergeefse wensen en dromen maar ook over haar beminde tijd en de liefdevolle momenten die ze koestert.

Ze drinkt op elke man die haar niet zag, ieder kind dat ze niet had, op het gevecht, het gevloek, ieder huis die ze verliet, iedere vriend die haar verried. Maar ze drinkt ook op hij die haar niet vergat, op het keren van het tij, elke lach op ieder feest, het gevrij en elke dag die is geweest.