Techniek Special DvhN

Techniek special

Techniek special

LANDELIJKE GIRLSDAY:

ook in het Noorden van het landEén van de activiteiten van VHTO om meisjes te enthousi-asmeren voor bèta, techniek en ICT is de jaarlijkse Girlsday. Dit jaar openden op 23 april ruim 310 bèta-/technische en ICT- bedrijven hun deuren voor ruim 8.885 meisjes van 10-15 jaar. Ook in het noorden van het land.

Leeuwarden Vrij-Baan nodigde ruim

70 meisjes voor een bezoek aan het

aquaduct Drachtsterweg. Daar kregen

ze verschillende opdrachten en vra-

gen over de bouw van het aquaduct

met een prijsuitreiking aan het eind.

Dit onder begeleiding van gedeputeer-

de Sietske Poepjes, wethouder Thea

Koster en ruim 15 bèta/technische

dames die werken voor het project.

Bij Scheepswerf De Kaap werden 28

meisjes van het Greijdanus College

Meppel uitgedaagd om de accommo-

datie aan boord van een duwboot her

in te richten. Twintig meisjes van het Dr.

Nassau College uit Assen volgden een

workshop 3D-printen op het provincie-

huis van de Provincie Drenthe.

Speciaal voor meisjes? Ja. Nederlandse

meisjes kiezen minder voor opleidingen

en beroepen in deze sectoren dan jon-

gens. Dat terwijl meisjes vaak wel talent

hebben voor bèta/technische vakken en

zij hier over het algemeen even goed

op presteren als jongens. Het keuze-

verschil wordt eerder veroorzaakt door

(gender-stereotiepe) invloeden vanuit de

omgeving, een beperkt beeld van oplei-

dingen en beroepen en het ontbreken

van vrouwelijke professionals in bèta,

techniek of ICT om zich mee te kunnen

identificeren. Tot slot hebben Nederland-

se meisjes weinig zelfvertrouwen in het

eigen talent voor bètavakken en techniek.

Ook speciaal voor meisjes van 8-18

jaar zijn de DigiVita Code Events van

VHTO waarbij meisjes andere meisjes

leren programmeren. Op zaterdag 6

juni 2015 vindt het event plaats op Han-

zehogeschool Groningen. Deelname is

gratis. Aanmelden via www.digivita.nl

FOT

O: L

IESB

ETH

DIN

GEM

ANS,

VHT

O

Over VHTO, Landelijk expertisebureau meisjes/vrouwen en bèta/techniekVHTO zet zich in voor een grotere participatie van meisjes en vrouwen aan de

wereld van bètawetenschappen, techniek en ICT. Samen met de overheid, het

onderwijs en het bedrijfsleven organiseert VHTO diverse activiteiten om meisjes

al op jonge leeftijd kennis te laten maken met bèta, techniek en ICT. www.vhto.nl.

VOORWOORD

Meer aandacht voor techniek in het onderwijsHet ruimtestation en de Sojoez-raket zijn natuurlijk een en al techniek. Voor mijn reis naar de ruimte heb ik dan ook veel technische kennis moeten opdoen, want in de ruimte ben je naast astronaut en wetenschapper ook een techneut. In het ISS kan je mooi zien hoe technologie zich in de loop van de tijd heeft ontwikkeld. De nieuwere modules aan het ruimtestation zijn veel geavanceerder en beschikken over de nieuwste technieken. Loste ik tijdens mijn reis nog met veel creativiteit, knutselwerk en tape problemen in de ruimte op. Inmiddels beschikken de astronauten over een 3D printer waarmee ze ter plekke een vervangend onderdeel printen.

Het ISS klinkt natuurlijk ver weg maar

de technologie en toepassingen van

ruimtevaart vinden hun weg ook in

ons dagelijks leven, immers geen

navigatiesysteem zonder satelliet.

De Nederlandse industrie speelt een

belangrijke rol in het ontwikkelingen

van nieuwe technologie. Volgend jaar

wordt een Nederlands satellietinstru-

ment gelanceerd dat dagelijks en

wereldwijd vanuit de ruimte de lucht

monitort die wij inademen. De komen-

de jaren zullen in rap tempo veel meer

innovatieve satelliettoepassingen vol-

gen die ons leven op aarde veiliger,

aangenamer en duurzamer maken.

Techniek is de drijvende factor voor

innovatie, voor welvaart en welzijn

nu en in de toekomst. Goed opgelei-

de technici die hun vak verstaan, die

met nieuwe uitvindingen en ideeën

komen, zijn hiervoor essentieel. Dit

vraagt om structurele aandacht voor

techniek in het onderwijs. De ambitie

van het Techniekpact is dat leerlingen

al op de basisschool kennismaken

met techniek. Want door al vroeg de

nieuwsgierigheid en een onderzoe-

kende houding van kinderen te stimu-

leren, maken zij later – blijkt uit on-

derzoek - een positievere keuze voor

techniek. Als ambassadeur van het

Techniekpact zet ik mij in om kinde-

ren te inspireren en te laten zien hoe

leuk wetenschap en techniek is. En

natuurlijk ook de leerkrachten, want

zij zijn het die techniek de plek moe-

ten geven die het verdient. Zij moeten

overtuigd worden dat het niet eng en

moeilijk is maar juist makkelijk is te

koppelen aan bestaande lessen.

Natuurlijk hoeft niet ieder kind een

wetenschapper of techneut te wor-

den, maar we moeten kinderen

wel de ruimte geven om

hun talenten te ontdekken.

Kortom, laat leerlingen,

nieuwsgierig zijn en met

techniek bezig zijn in het

onderwijs. Daarmee wordt

creativiteit en het oplossen

van problemen gestimu-

leerd.

En zorgen we ervoor dat de kinderen

van nu straks beschikken over de

vaardigheden die de arbeidsmarkt

van hen vraagt.

André Kuipers,

Astronaut en ambassadeur van het

Techniekpact

www.techniekpact.nl

MINISTER HENK KAMP EN CDK JOHN JORRITSMA ONTHULLEN HET KUNSTWERK REGION OF SMART FACTORIES IN DE STAND

VAN DE TASKFORCE HTSM NOORD-NEDERLAND TIJDENS DE HANNOVER MESSE, IN APRIL

NIEUWE TASKFORCE ZET NOORDELIJKE HIGH TECH SECTOR OP DE INTERNATIONALE KAART

Noord-Nederland ‘ontdekt’ de high tech industrieWereldspeler in big data...Noord-Nederland als bakermat van Smart Factories…Materiaalkennis die het verschil maakt…. ‘Datagateway to Europe’ Noord-Nederland heeft alle ingrediënten in huis om uit te groeien tot een high tech regio van wereldformaat. En dat is maar goed ook, want welke keuze Noord-Nederland ook maakt: de toekomstige werkgelegenheid, op alle scholingsniveaus, zal voor een belangrijk deel moeten komen van de high tech maakindustrie.

Om de ambities van de noordelijke

hightech industrie kracht bij te zetten is

het afgelopen jaar de Taskforce HTSM

Noord-Nederland van start gegaan.

Deze Taskforce is een coalitie van de

belangrijkste high tech bedrijven en

initiatieven in het Noorden en bestaat

uit Henk Brink (gedeputeerde Drenthe),

Rob Karsmakers (Philips), Rob Goos-

sens (Fokker), Sibrand Poppema (RUG),

Kor Vischer (Innovatiecluster Drachten),

Marco de Vos (ASTRON, mede namens

het Drentse sensorcluster) en Jan Jaap

Aue (Hanzehogeschool, mede namens

NHL en Stenden). Coördinator van de

Taskforce is Hans Praat van de Noor-

delijke Ontwikkelingsmaatschappij

(NOM).

De Taskforce HTSM gaat initiatieven

aanjagen om de high tech industrie in

het Noorden te verbreden en te verster-

ken, met speciale aandacht voor de rol

van de maakindustrie bij de noordelijke

speerpunten zoals agro-food, healthy

ageing, water en energie-transitie. In-

novatie-projecten met clusters van gro-

te en kleine bedrijven en onderwijs- en

kennisinstellingen spelen daarbij een

belangrijke rol. Onlangs is rond Fokker

het project ‘World Class Composite So-

lution’ (WCCS) van start gegaan. Deze

zomer kan hopelijk een start worden

gemaakt met het project ‘Region of

Smart Factories’, waarin maar liefst 40

partners gaan investeren in ‘slimme fa-

brieken’ en met ERCET, waarin nieuwe

technieken voor big-data analyse wor-

den ontwikkeld.

Een belangrijke taak van de Taskforce

HTSM is de branding van de noorde-

lijke high tech sector. In april stond

de Taskforce met een eigen stand op

de Hannover Messe, de grootste in-

dustriebeurs ter wereld. Hier heeft

minister Henk Kamp van Economische

Zaken, samen met de Friese CdK John

Jorritsma een kunstwerk onthuld dat

de ambities van het Noorden als ‘Re-

gion of Smart Factories’ visualiseert.

Bij de branding van de noordelijke high

tech sector zet de Taksforce in op het

ontwikkelen van een herkenbaar profiel

voortbouwend op unieke combinatie

van kennis rond big data, sensortech-

nologie, smart factories, materialen en

autonome systemen.

ONTDEK DÉ HIGH TECH BEDRIJVEN VAN DRACHTEN

Zaterdag 6 juni 11.00 tot 17.00 uur. BD Kiestra Marconilaan 6, Drachten.

WWW.DUTCHTECHNOLOGYWEEK.COM

Een uitgave gemaakt door Landes Uitgevers BV, gedistribueerd door NDC Mediagroep RedactieFred OotjersRoeline KuiperMartine van der LindenHenk PokerNiek DonkerMarchel Bardis

FotografieJournalisten zelfDeelnemers zelfSandra Gielesen UitgavemanagementAndries Jacké 06 344 366 33Siebrand Osinga 06 44 911 263

OpmaakVDS Vormgeving,Drachtenwww.vds-vormgeving.nl

Techniek special

Een baan of opleiding in de energiesector? Kom naar het New eMMergy beursevent op donderdag 28 mei tussen 9.30 en 17.00 uur. Locatie: Hampshire Hotel, Van Schaikweg 55 in Emmen.

New eMMergy 2015 wordt georganiseerd door de gemeente Emmen, in samenwerking met bedrijven en opleidingsinstituten uit de energiesector.

New eMMergy

www.new-emmergy.nl

Olie en gas event

Welkom bij Bartels Infra!

www.bartelsinfra.nl [email protected] @Bartelsglobal facebook.com/bartelsglobalwww.bartelsinfra.nl [email protected] @Bartelsglobal facebook.com/bartelsglobalwww.bartelsinfra.nl [email protected] @Bartelsglobal facebook.com/bartelsglobal

Welkom bij Bartels Infra! Het optimaal inpassen van civiele tech-

niek in de maatschappelijke omgeving

is ons vak. Een oplossing te kiezen die

optimaal functioneert en bovendien

voor betrokken partijen in het realisa-

tieproces doortastend is.

Duurzaam, economisch en realistisch.

Als ingenieursbureau in de civiele tech-

niek zijn wij actief in heel Nederland,

maar ook zeer lokaal betrokken. Vanuit

onze vestiging in Leeuwarden werken

wij aan veel projecten in het Noorden

van het land. Zoals de Sontbrug in

Groningen en delen van de Haak om

Leeuwarden en de centrale as.

FMEDe wereldmarkt wordt steeds groter en actiever, technologische ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op.

De razendsnelle ontwikkeling van robotica, sensortechnologie en 3D-printen maakt duidelijk dat de vierde industriële

revolutie een feit is. Deze Smart Industry revolutie biedt het Nederlandse bedrijfsleven de kans concurrerend te blijven

in de wereldmarkt. Bij Smart Industry draait het om het optimaliseren van productie met inzet van ict. Iedereen moet

uit de comfortzone om deze revolutie tot een succes te maken.

De ondernemersvereniging voor de technologische industrie

FME helpt haar leden hierbij. Kijk voor meer informatie op

www.fme.nl

BÈTAPUNT NOORD Bètapunt Noord is één van de vijf regionale Wetenschap- en Technologienetwerken in Nederland, die samen met scholen

en bedrijven invulling geven aan de afspraken uit het Techniekpact 2020. Bètapunt Noord is een samenwerkingsverband

van twintig schoolbesturen uit de drie noordelijke provincies, de Rijksuni-

versiteit Groningen, Stenden Hogeschool, NHL Hogeschool, Hanzehogeschool

Groningen, Klassewijzer en Cedin. Samen zetten zij zich in om via uitda-

gend onderwijs talenten van kinderen in brede zin te ontwikkelen en om de

aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt in de technieksector te

verbeteren en daarmee het tekort aan technisch personeel terug te dringen.

www.betapuntnoord.nl

GROEIEN DOOR ONTWIKKELINGDoordat Kenteq continu in verbinding staat met het onderwijs en bedrijfsleven, slaan wij de belangrijke brug tussen theorie

en praktijk. Essentieel in de techniek, waar alles aan verandering onderhevig is. Onze Kenteq-professionals beschikken over

de laatste vaktechnische inzichten. Uw vraagstukken kunnen wij daarom vertalen naar passende en concrete oplossingen

voor uw opleidings-, scholings- en begeleidingsvraagstukken tot en met MBO 4 niveau.

Het doelgericht ontwikkelen van vakbekwame professionals in de techniek is

onze passie. Kenteq is bij uitstek dé partner die u verzekert van een stevige

basis van gespecialiseerd vakmanschap in de techniek. Stilstand is achter-

uitgang. Uw bedrijf groeit immers door ontwikkeling. www.kenteq.nl

VOCInteresse in techniek? Misschien is een baan als autoschadehersteller, autospuiter of

carrosseriebouwer wel iets voor jou! VOC is het opleidingscentrum voor de carros-

seriebranche. Wij hebben een zeer uitgebreid aanbod van opleidingen en trainingen.

Kijk eens op www.voc.nl voor jouw mogelijkheden.

MANPOWER

Manpower maakt zich sterk voor Techniek

De bakken met werkzoekenden bij de UWV’s in het Noorden puilen uit. Tegelijkertijd zijn er honderden vacatures in de sector techniek voor banen op alle niveaus. Een van de arbeidsmarktonderzoeken van Manpowergroup bevestigt dit. Technici staan op de derde plaats in de top tien van moeilijk in te vullen vacatures. Hoe krijg je de juiste kandidaten bij de juiste werkgevers? Manpower zet zich ervoor in met een duidelijke visie.

Tekst: Fred Ootjers

De wereld van werk verandert continu.

In het verleden waren vooral grondstof

of een technische uitvinding bepalend

voor succes. Nu, in de Human Age,

heeft de werkgever die talent aan zich

bindt een substantiële voorsprong.

Jan Wierenga, director operations Man-

power zegt hierover: “Onze visie baseert

zich op vijf thema’s: het vinden van werk,

het benutten van talent, het flexibiliseren

van talent, de impact van technologie en

het creëren van duurzame kansen. Als

we die vijf inzetten voor de sector Tech-

niek en de situatie in Noord-Nederland,

zien we grote hiaten. Dit komt door de

in-, door- en uitstroom van mensen.”

Kennisniveau moet omhoogHij legt uit: “ Het is een feit dat het

kennisniveau omhoog moet, tenmin-

ste tot niveau Mbo 3 en 4. Niet ie-

dereen is daartoe in staat, waardoor

baanverlies dreigt. Daarnaast zet de

vergrijzing de komende vijf jaar sterk

door. Dat heeft een relatieve grote uit-

stroom als gevolg.”

Operator AcademyIn nauwe samenwerking met de be-

drijfstak en tal van onderwijsinstellingen

-inclusief de door Manpower gestarte

Operator Academy- probeert Manpo-

wer door het verzorgen van opleidingen

en trainingen mensen voor de sector

Techniek te houden, dan wel te enthou-

siasmeren. Sleutelbegrippen daarbij

zijn -zowel voor de werkgever als de

kandidaat: maatwerk in begeleiding,

flexibiliteit, detachering (in plaats van

uitzending) en duurzaamheid in relaties.

www.manpower.nl

JAN WIERENGA

Techniek special

HEALTH HUB RODEN:

Europese hotspot voor medische technologie Door: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Health Hub in Roden is het nieuwe kennisknooppunt voor medi-sche technologie in Noord-Nederland en daarmee een Europese proeftuin. Binnen Health Hub werken medische technologie-bedrijven, UMCG en onderwijs- en kennisinstellingen aan het creëren van nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid door kennisuitwisseling.

Dr. Victorine de Graaf-Peters, dean In-

stituut voor Life Science & Technology

van de Hanzehogeschool Groningen, is

samen met Jan Degenhart van TCNN

één van de grondleggers van de Hub.

De Graaf-Peters: ‘De ontwikkeling van

lagelonenlanden tot kenniseconomie

gaat razendsnel. Dat biedt nieuwe

kansen maar betekent ook dat -om als

Nederland hieraan het hoofd te bieden-

je meer moet zijn dan een kenniseco-

nomie.’

Health Hub Roden voorloper voor heel Nederland‘Er is een omslag nodig naar kennisuit-

wisseling voor meer bedrijvigheid en

werkgelegenheid. Precies dat is wat

Health Hub doet’, aldus De Graaf-Pe-

ters. ‘Sinds de officiële opening in

maart 2015 bruist het al van de bedrij-

vigheid rond de 1500m2 grote interdis-

ciplinaire werkplaats van Health Hub in

het pand van VDL Wientjes in Roden. Er

wordt deze zomer volop gewerkt aan de

inrichting van laboratorium ruimte voor

onder andere start-ups, een ontmoe-

tingscentrum, collegezalen en andere

faciliteiten voor kennisuitwisseling. Het

voormalige Cordis pand vervult een

strategische rol voor de van oudsher

prominent in Roden en omgeving aan-

wezige medische sector met medische

onderwijs- en kennisinstellingen.’

‘In de Hub komen studenten intensief

met het werkveld in aanraking. Dit

doen we door met derde- en vierde-

jaars studenten in de Health Hub aan

'Nice to Know' projecten te werken.

Precompetitieve vragen vanuit de be-

drijven waarmee we met studenten

aan de slag gaan. In 50% van dit type

projecten ontstaat een “Need to Know”

vraag voor bedrijven die er mogelijk

anders nooit was gekomen. Dat is

vroege innovatie met een sterke valo-

risatie naar de maatschappij. Ook do-

centonderzoekers zijn actief in onder-

zoeksprojecten. Zo krijgen de bedrijven

toegang tot nieuw ontwikkelde kennis

en doen docenten kennis op van de

nieuwste technieken en vaardigheden

uit het bedrijfsleven. De ondernemen-

de student kan in het vierde jaar in de

vorm van stage of afstuderen het pro-

ject voortzetten, mogelijk een plek in

het bedrijf krijgen, of zelfs een nieuwe

onderneming starten.’

Meer vraagstukken naar de markt vertalenChris Mulder is directeur van VDL Wien-

tjes -het pand waarin Health Hub is ge-

vestigd- en lid van de advisoryboard

van de Hub. Hij is enthousiast: ‘Er zijn

zoveel vraagstukken die niet naar de

markt worden gebracht, gewoon omdat

bedrijven en kennisinstellingen elkaar

niet weten te vinden. Dat gaat ten kos-

te van nieuwe ontwikkelingen. In het

knooppunt wordt nadrukkelijk beter

dan nu geschakeld tussen onderwijs-

curricula en bedrijfsvragen. Omdat de

studenten en docentonderzoekers er

fysiek rondlopen, kunnen ze ook nieuw

aankomende studenten beter inwerken

en daarmee continuïteit in opdrachten

bewaren. Het knooppunt kweekt start-

ups, heeft een aanzuigende werking op

soortgelijke bedrijven van elders, ver-

groot de regionale concurrentiekracht

en er ontstaat een nog grotere diversi-

teit aan bedrijven.’

‘De Hub is daarmee een Europese hot-

spot en proeftuin voor de medische

technologie en de topsector Life Scien-

ces&Health. De innovatie zit niet alleen

in de kennis, maar op healthyvation: op

een gezonde manier innoveren. Er is

geen sprake van clustering maar van

precompetitieve kennisdeling en dat

maakt dat dit initiatief anders is. Het

welkom zijn en ontmoeten op een na-

tuurlijke plek maakt bijzondere cross-

overs mogelijk. We verwachten onder

andere 100 fte aan nieuwe banen, 200

fte aan behouden banen, 30 nieuwe

bedrijven en meer. De verwachting is

dat meer bedrijven zich zullen gaan

vestigen in een dergelijk high tech kli-

maat, hetgeen een positief effect heeft

op de werkgelegenheid voor de drie

noordelijke provincies. De Hanzehoge-

school zorgt dat er iedere week een

vast aanspreekpunt van Professionals

en Bedrijven van de Hanzehogeschool

aanwezig is op het knooppunt, die be-

schikbaar is voor alle vragen die een

bedrijf maar kan hebben rond ‘een le-

ven lang leren’.

Groeiend conceptHet knooppunt is een groeiend con-

cept met een eerste pilot-termijn van

vijf jaar. Bij dit initiatief zijn betrokken:

VDL Wientjes, IMDS, Alvimedica, BioT-

ransfer, Advantage, ISD Noordenkwar-

tier, Vereniging Springboard, Provincie

Drenthe, Provincie Groningen, Gemeen-

te Noordenveld, Regio Groningen-As-

sen, TCNN, HANNN, UMCG , Rijksuni-

versiteit Groningen, Noorderpoort en

Hanzehogeschool Groningen. De Han-

zehogeschool is als projectpenvoerder

verantwoordelijk voor de Health Hub

Roden. Het aantal deelnemende bedrij-

ven stijgt snel en tevens vindt overleg

en samenwerking plaats met andere

belangrijke noordelijke initiatieven.

Voorbeelden zijn EnTranCe, IT Academy

Noord-Nederland, het Episch kennis-

centrum en Zernike Advanced Proces-

sing Facility (zie elders in deze bijlage).

Interesse? Neem dan contact op met dr. Victorine

de Graaf-Peters, dean Instituut voor

Life Science & Technology, e-mail:

[email protected].

Hanzehogeschool Groningen kent naast Health Hub diverse andere projecten waarin nauw samengewerkt wordt

tussen ondernemers, onderzoekers en studenten. Voor het (noordelijke) bedrijfsleven liggen hier zeer interessante

samenwerkings- en kennisoverdrachtsmogelijkheden. Een overzicht:

ZAP: Zernike Advanced Processing FacilityMet ZAP willen bedrijven in de pro-

cesindustrie hun processen optimali-

seren. ZAP houdt zich bezig met het

omzetten van kennis naar commerci-

eel haalbare producten, processen of

diensten. Binnen ZAP vinden bedrijven

een partner voor het uitvoeren van

procestechnologisch onderzoek.

De faciliteit ZAP bestaat uit een pro-

ceshal, waarin gewerkt gaat worden

aan onderzoeksvragen en leerop-

drachten uit het bedrijfsleven en wordt

tevens gebruikt als onderwijsruimte.

Het Noorderpoort College en de Han-

zehogeschool Groningen starten vanaf

september 2015 een deel van hun

opleidingen in ZAP. Ook de Rijksuni-

versiteit Groningen zal dan, voor de

onderzoeksvragen uit het werkveld,

in samenwerking met het mbo en

hbo gebruik maken van deze ruimte.

Kortom; binnen ZAP kunnen studenten

van het mbo, hbo en wo samen aan de

slag met actuele cases uit het werk-

veld van de procesindustrie.

EnTranCe de energieproeftuin van Hanzehogeschool Groningen en Energy Academy EuropeHet is een van de grootste uitda-

gingen voor de nabije toekomst: de

overgang naar een duurzame sa-

menleving, gebaseerd op het gebruik

van schone energie. Op EnTranCe,

de energieproeftuin van Hanze-

hogeschool Groningen en Energy

Academy Europe bouwen bedrijfs-

leven, ondernemers, onderzoekers

en onderwijs samen aan de ener-

giesystemen van morgen. Zij geven

door vernieuwende manieren van

onderzoeken, innoveren en samen-

werken vorm aan de oplossingen en

aanpakken die op grote schaal nodig

zijn. Niet alleen in technologie, maar

gelijktijdig op bijna elk (vak)gebied.

EnTranCe biedt deelnemende bedrij-

ven, onderzoekers en studenten een

uitstekende faciliteiten, toegang tot

state-of-the-art apparatuur én de

(technische) expertise van de partij-

en die het initiatief voor deze facili-

teit hebben genomen. Goede ideeën

worden direct vertaald in succesvolle

product-marktcombinaties. Dit stelt

start-ups in de gelegenheid om busi-

ness modellen uit te breiden met de

steun van deskundigen uit de sector

en vanuit onderwijs en bedrijfsleven

(bijvoorbeeld juristen, economen,

marketing en financiële experts,

bedrijfskundigen en gedragsweten-

schappers). www.en-tran-ce.org

IT Academy Noord-NederlandDe IT Academy in Groningen – een

initiatief van Hanzehogeschool, RUG,

Samenwerking Noord en IBM – werkt

voortdurend aan het matchen van

het aanbod van kennisinstellingen en

opleiders aan de veranderende vraag

van de ICT sector. Hierbij wordt inge-

zet op zowel onderzoek als onderwijs-

ontwikkeling. Studenten, professio-

nals en werkzoekenden worden zo de

beste opleiding en het leukste werk

geboden en het bedrijfsleven de best

opgeleide mensen.

De activiteiten van IT Academy

Noord-Nederland zijn verweven

met de doelen van Samenwerking

Noord: een samenwerkingsverband

van 26 (semi)overheidsorganisaties

in Noord-Nederland op het gebied

van ICT. Deze bijzondere samenwer-

king zorgt ervoor dat deze (semi)

overheidsorganisaties beter op de

toekomst voorbereid zijn - met (ge-

noeg) ICT’ers in dienst die de juiste

technische vaardigheden en softskills

in pacht hebben. Dit gebeurt concreet

door specifieke ICT leergangen op te

zetten die gebruik maken van de ex-

pertise van de Hanzehogeschool en de

RUG. Daarnaast helpt de IT Academy

het MKB in Noord-Nederland talenten

op te leiden door samen traineeships

te ontwikkelen. Zo kan het noordelijke

(online) bedrijfsleven concurrerend

blijven, zowel in binnen- als buiten-

land. www.itacademy.nl

EPI-kenniscentrum Het EPI-kenniscentrum is een kennis-

en praktijkcentrum op het gebied van

aardbevingsbestendig (ver)bouwen.

Dit initiatief van het Alfa-college, de

Hanzehogeschool Groningen en de

Rijksuniversiteit Groningen is bedoeld

om een bijdrage in nieuwe kennis

te leveren aan de uitdagingen die

zijn ontstaan met de gaswinning in

Noord-Nederland. Dit doen de ken-

nisinstellingen samen met diverse

partners uit de regio. Er is behoefte

aan nieuwe kennis, voldoende en goed

geschoold personeel en werkende op-

lossingen in aardbevingsbestendige

(ver)bouwen herstelwerkzaamheden,

die snel kunnen worden toegepast.

De missie van EPI-kenniscentrum is

het helpen van de inwoners van de

provincie Groningen bij bevingsveilig

wonen, door het snel ontwikkelen en

toepassen van nieuwe en bestaan-

de kennis op het gebied van aard-

bevingsbestendig (ver)bouwen. Het

EPI-kenniscentrum richt zich binnen

het aardbevingsthema specifiek op

(ver)bouw, ondergrond, industrie en

infrastructuur. Binnen het EPI-kennis-

centrum kunnen (reguliere) mbo- en

hbo-studenten, (werkzoekende) vak-

mensen of werkzoekenden en be-

drijven in de bouw(advies)sector zich

specialiseren, laten om- of bijscholen

in dit nieuwe vakgebied.

www.epi-kenniscentrum.org

Enterprise Europe Network Noord-Nederland Samenwerkingspartners vinden in het

buitenland? Vragen over Europese re-

gelgeving, import of innovaties? Voor

deze vragen en meer kunt u terecht bij

Enterprise Europe Network Noord-Ne-

derland. Enterprise Europe Network

helpt bij ondernemen en innoveren in

Europa. Het netwerk bestaat uit bijna

600 contactpunten in ruim 50 landen.

Het contactpunt Noord-Nederland van

Enterprise Europe Network ondersteunt

ondernemers uit Noord-Nederland met

praktische informatie en advies over

innoveren en internationaliseren. Ook

onderzoeksinstituten, technologiecen-

tra en instellingen voor bedrijfs- en

innovatieontwikkeling kunnen bij het

netwerk terecht. Dankzij intensieve on-

derlinge contacten binnen het netwerk

kunnen wij snel samenwerkingspart-

ners en informatie voor u vinden.

Het Enterprise Europe Network

Noord-Nederland kan benaderd wor-

den voor:

- het vinden van handelspartners

- bemiddeling bij technologische

samenwerking

- informatie over Europese weten

regelgeving

- informatie over (EU) financiering

- en meer

Het contactpunt van het Enterprise

Europe Network Noord-Nederland

bestaat uit: Business Development

Friesland, Consortium van Valorisatie

en Ondernemerschap / Cube 050,

Energy Valley, Healthy Ageing Campus

Netherlands en Water Alliance.

www.een-north.nl

Techniek special

STENDEN HOGESCHOOL

Focus op de engineers van de toekomst

Binnen het noordelijk be-drijfsleven bestaat een grote behoefte aan hoger technisch opgeleide medewerkers. Het tekort remt de ontwikkeling van de bedrijven, reden voor Stenden Hogeschool om in nauwe samenwerking met het regionale bedrijfsleven de duale vierjarige opleiding Werk- tuigbouwkunde te starten.

Tekst: Fred Ootjers

De duale vierjarige opleiding Werktuig-

bouwkunde is een van de nieuwe vor-

men van opleiden die een dreigend te-

kort aan Hbo-opgeleid personeel moet

voorkomen. Stenden Hogeschool richt

zich met de duale opleiding nadrukke-

lijk op de werkgevers, omdat een groot

deel van de kennis wordt opgedaan in

de beroepspraktijk. Richard Delger van

de Techniek faculteit bij Stenden: “Du-

aal leren staat voor werkend-leren. De

opleiding biedt een evenwichtige ba-

lans tussen theorie en praktijk, waarbij

medewerkers de mogelijkheid krijgen

zich zowel professioneel als persoon-

lijk te ontwikkelen. Het is een opleiding

die ze in staat stelt werken en leren te

combineren en waarin de projecten van

de specifieke onderneming centraal

staan. Naast vakkennis, zijn ook zelf-

standigheid, een zelfbewuste houding

in werksituaties en ondernemerschap

belangrijke leerdoelen.”

Duale studenten werken minimaal 28

uur per week op de werkvloer in een

bedrijf of organisatie. Daarnaast krijgen

zij anderhalve dag college, waarin ze

zowel hun theoretische kennis als hun

praktische competenties op het niveau

van een bachelor Werktuigbouwkunde

brengen. Kenmerkend voor deze duale

bacheloropleiding is dat zowel Stenden

Hogeschool als het bedrijfsleven daarin

een belangrijke rol spelen. Samen zijn

zij verantwoordelijk voor het kennisni-

veau en de relevante praktijkervaring

van de toekomstige ingenieurs.

Samenwerking Hochschule LingenEen ander initiatief ter ondersteuning

van het noordelijk bedrijfsleven is de

nauwe samenwerking tussen Stenden

Hogeschool en de Duitse Hochschule

Lingen. Beide onderwijsinstituten bun-

delen hun expertise en bieden die in

elkaars steden aan. Delger: “Het is in

Duitsland bij hogescholen geen traditie

om een dergelijke intensieve samen-

werking met scholen in Nederland aan

te gaan. Een samenwerking waarbij

Duitse studenten van de Hochschule

in Emmen een deel van hun opleiding

gaan volgen en omgekeerd studenten

uit Emmen een studie -deels- in Lingen

gaan doen. Duitse studenten krijgen

om te beginnen het vak Chemische

Technologie in Nederland. Daarna is

een minor Duurzame Kunststoftech-

nologie bij Stenden een mogelijkheid

en uiteindelijk de master Polymer En-

gineering. Vanuit Duitsland is er met

name interesse voor het vakgebied

Duurzame Kunststoffen. Aan de an-

dere kant van de grens bestaat een

grote kunststofverwerkende industrie,

terwijl wij op Stenden juist intensief

bezig zijn met onderzoek naar en ont-

wikkeling van bio-kunststoffen. Veel

Duitse bedrijven moeten de omslag

nog maken naar biobased ontwikkeling

en productie van kunststoffen. Stenden

kan daar een bijdrage aan leveren. Dat

laatste maakt de bedrijven in Duitsland

nieuwsgierig naar onze kennis.”

Het regionale bedrijfsleven van Emmen

wordt ook in de samenwerking tussen

beide hogescholen nauw betrokken.

“Tientallen Duitse studenten komen

binnenkort naar Emmen om een deel

van hun opleiding te volgen. Die heb-

ben een stageplek nodig, waarbij het

regionale bedrijfsleven in beeld komt.

Bovendien kan de Emmer economie

profiteren van het netwerk van de col-

lega’s uit Duitsland.”

De samenwerking beperkt zich in eer-

ste instantie tot de techniektak van

Stenden Emmen. Bedoeling is dat later

ook de economie en de onderwijspoot

aansluiten. Ook de opleiding Informati-

ca, met een focus op information se-

curity en certified ethical hacking, -een

van de snelst groeiende studies van

Stenden Emmen- heeft de serieuze be-

langstelling van de Hochschule Lingen.

www.stenden.com

KIES EEN OPLEIDING BIJ INSTALLATIEWERK EN KRIJG DIRECT SALARIS!Jouw toekomst begint bij InstallatieWerk! Hier word je opgeleid voor het meest kansrijke beroep in de elektro- of

installatietechniek. Je gaat werken bij een aangesloten leerbedrijf bij jou in de buurt, volgt een theorieopleiding (BBL)

op het ROC en krijgt van ons praktijkinstructie op onze praktijklocaties. InstallatieWerk betaalt je opleiding en je ontvangt

salaris. InstallatieWerk begeleidt jou gedurende de hele opleiding.

Na het behalen van je erkend diploma kun je vaak aan de slag bij het

bedrijf waar je de opleiding volgde of doorgaan voor een vervolgop-

leiding. Meer weten? Zie www.iwnederland.nl

3DKANJERS: TALENTONTWIKKELING MET DE 3D-PRINTERHoe kun je op de (basis)school het onderwerp wetenschap en techniek leuk en uitdagend maken? Op welke manier wek

je de interesse van leerlingen en stimuleer je tegelijkertijd de ontwikkeling van specifieke vaardigheden die nodig zijn voor de

toekomst? 3Dkanjers is een uniek initiatief voor (basis)scholen in Nederland. 3Dkanjers stimuleert talentontwikkeling door

wetenschap en techniek met behulp van de 3D-prin-

ter en heeft hiervoor een bijzondere leerlijn ontwik-

keld. De leerlingen gaan niet alleen leren werken met

de 3D-printer, ze gaan de printer ook zelf bouwen.

Al meer dan 150 (basis)scholen in Nederland zijn al

met dit project aan de slag gegaan. Kijk maar eens op www.3dkanjers.nl

DE JONGE ONDERZOEKERSDe Jonge Onderzoekers in Groningen: De leukste

plek om aan de slag te gaan met wetenschap en

techniek! Kijken, doen en ontdekken voor iedereen

tussen 8 en 18 jaar. Open op woensdagmiddag, vrij-

dagavond en zaterdag. En vaak in de vakanties!

Info: www.djog.nl

STORK VERFT JONGE VAKMENSEN BLAUW

“Het bedrijfsleven heeft genoeg laptoppers”Innovatief denken brengt je verder. Als wereldwijd toonaange-vend maintenancebedrijf weet Stork Technical Services dat als geen ander. Een cruciale factor voor die toekomst zijn de medewerkers. Via gedegen opleiding en een dynamische werk-omgeving stimuleert Stork hen, om meer uit zichzelf te halen en de opgedane kennis te borgen en uit te breiden.

Robert Boer is HR-manager bij Stork

voor de regio noordoost. Hij legt uit dat

er bij Stork altijd behoefte is aan goed

technisch personeel. “Het vinden hier-

van verloopt moeizaam. Te weinig jon-

geren kiezen voor techniek.” Harnold

Braam vult aan: “De nieuwe generatie

is een andere weg ingeslagen. Dat

komt mede doordat het overgrote deel

van basisschool-leraren uit vrouwen

bestaat, waar techniek dagelijks min-

der ter sprake komt. Om de interesse

voor techniek te laten groeien, zouden

we op al die lagere scholen Tech-

nisch Lego moeten uitdelen. Eigenlijk

spelen we bij Stork nog steeds met

Technisch Lego, maar dan in de èchte

wonderlijke wereld van de techniek.”

Als unitmanager noordoost is Braam

uitvoerend verantwoordelijk voor

Fryslân, Groningen, Drenthe en een

stukje Overijssel. Hij werkt veel met

Boer samen als het gaat om het in-

werken van nieuwe medewerkers en

het leggen van contacten met scholen.

“Vanuit het MBO ontvangen wij twee

stromen. Zo is er het leerwerktraject

BBL (beroepsbegeleidend leerwerk).

Dat zijn jongens die bij ons volledig

aan het werk zijn en daarnaast een

opleiding volgen. En dan zijn er nog

die een fulltime opleiding volgen en

één keer in de zoveel tijd bij ons stage

lopen. Zo kunnen wij mooi testen wat

voor vlees we in de kuip hebben.”

Ondanks het huidige tekort aan vak-

mensen is er ook goed nieuws. Vol-

gens Boer groeit de interesse voor

techniek. “Techniek is weer sexy. Bij

scholen en andere bedrijven ontstaat

langzaam het besef dat we niet alle-

maal in dezelfde vijver moeten vissen.

Techniek zorgt voor veel werkgele-

genheid in noordoost Nederland. Door

samenwerking tussen bedrijven en

scholen sluiten de opleidingen beter

aan bij de wensen van het bedrijfsle-

ven en neemt het aantal leerlingen in

de afgelopen jaren weer toe.”

De praktijkbegeleiders van Stork voe-

ren regelmatig overleg met scholen.

“Het geeft ons de gelegenheid om te

vertellen aan welke basisvoorwaarden

MBO-leerlingen moeten voldoen om

bij ons te komen werken”, aldus Boer.

Om er lachend aan toe te voegen: “Als

ze dan bij ons komen, worden ze nog

specifieker opgeleid. We zeggen ook

weleens: ‘We gaan ze blauw verven’,”

waarmee hij refereert naar de be-

drijfskleuren van Stork.

Maar de uitsmijter is voor Braam: “Het

bedrijfsleven heeft genoeg laptoppers.

Er is behoefte aan ambachtslieden,

anders gaat de ‘BV Nederland’ failliet.”

www.stork.com

DE PRAKTIJKBEGELEIDERS VAN STORK DIE VERANTWOORDELIJK ZIJN VOOR HET ‘BLAUW

VERVEN’ VAN DE JONGE VAKMENSEN.

Techniek special

Altijd al een ‘kijkje in de keuken’ willen nemen van een écht High Tech bedrijf, waar de toekomst vandaag al gemaakt wordt? Dat kan op zaterdag 6 juni in Drachten, tijdens de ontdekkingsroute in de Dutch Technology Week.

Ontdekkingsroute

De High Tech Ontdekkingsroute start om 11.00 uur bij BD Kiestra aan de Marconilaan 6 in Drachten met een high tech markt waar alle bedrijven van het Innovatiecluster Drachten zich presenteren met verrassende producten. Alle locaties zijn op loopafstand van elkaar op het A7Noord terrein. Deze ontdekkingsroute is onderdeel van de tweede editie van de landelijke Dutch Technology Week. Oog in oogWie komt krijgt écht een kijkje in de high tech keuken van Drachten, want de rondleidingen gaan door de productiehallen en laboratoria van drie van de twaalf bedrijven van het Innovatiecluster Drachten. Je staat deze dag oog in oog met zeer hoogstaande techniek. Bij Variass kun je productiecellen bekijken waar high tech producten worden gemaakt voor verschillende marktsegmenten.

WhisperPower toont de solarboat waarmee studenten vorig jaar hebben meegedaan aan de Solar Challenge en de ‘Prius’ van de stroomvoorziening.

BD Kiestra laat een uniek high tech systeem zien waarmee artsen binnen 24 uur kunnen onderzoeken welke besmetting iemand heeft. Dit onderzoek duurde voorheen vijf dagen.

Like ons op Facebook

Benieuwd wat je allemaal kunt doen en beleven tijdens de ontdekkingsroute in Drachten? Like ons op Facebook en ontdek de high tech wereld in Drachten. www.facebook.com/innovatieclusterdrachten

Ontdek dé High Tech bedrijven van Drachten Zaterdag 6 juni 11.00 tot 17.00 uur BD Kiestra Marconilaan 6 Drachten

High Tech Ontdekkingsroute

Drachten

DUTCHTECHNOLOGYWEEK.COM

6 juni 11.00 uur BD Kiestra

Marconilaan 6

icdrachten.nl

D

T

W

DRACHTEN - Drie van de twaalf hoogstaande technische bedrijven van het Innovatiecluster Drachten geven zaterdag 6 juni voor jong en oud een kijkje in hun high tech keuken. Met een speciale High Tech Ontdekkingsroute kan iedereen met interesse in techniek zelf ervaren waarom werken in de high tech industrie leuk en uitdagend is.

VariassDe ontdekkingsroute is voor Henk

Smid, directeur/eigenaar van high tech

bedrijf Variass een mooie kans om

techniek in de volle glorie te laten zien.

“Samen met BD Kiestra en Whisper Po-

wer hebben we een ontdekkingsroute

uitgestippeld langs de mooiste plekken

in onze bedrijven. Bezoekers komen

deze dag oog in oog te staan met zeer

hoogstaande techniek. We laten écht

in onze keuken kijken, dit is dus een

unieke kans.’’ Variass is één van de

twaalf high tech bedrijven in Drachten

en al meer dan 25 jaar gespecialiseerd

in hoogstaande technische oplossingen

voor defensie, de medische wereld,

watertechniek en de technische indus-

trie. “We laten in een notendop onze

bedrijven zien, van de ontwikkeling van

producten tot en met de productie.’’

RobotiseringDe drie Drachtster bedrijven grijpen de

Dutch Technology Week aan om jonge-

ren met hun ouders te laten ervaren

hoe leuk en uitdagend een baan in de

techniek is. Volgens Smid is het lastig

om goed opgeleide mensen te krijgen.

“Als technische opleidingen niet aan-

sluiten op de marktvraag wordt het

nog moeilijker om de juiste mensen te

krijgen. We werken daarom samen met

het onderwijs.’’ De high tech onderne-

mer ziet het bovendien als een uitda-

ging om producten te vereenvoudigen,

zodat mensen met een lagere opleiding

én productkennis ook ingezet kunnen

worden. “Robotisering is dan ook geen

bedreiging voor laag geschoolden, het

is juist een kans op extra werk. Door

robotisering kan ik producten maken

tegen de juiste kostprijs met een con-

stante kwaliteit, waardoor we extra

werk binnenhalen dat ook geschikt is

voor lager technisch personeel. Men-

sen die met de handen kunnen denken

en met hun hoofd kunnen werken heb-

ben we daarom hard nodig.’’

BD KiestraEen echtpaar uit Drachtstercompagnie

leidde bijna twee decennia Kiestra Lab

Automation en leverde geavanceerde

apparatuur aan onder meer medische

laboratoria. Het Amerikaanse BD (medi-

sche apparatuur, 47.000 medewerkers

wereldwijd) nam het familiebedrijf over

en ontwikkelde een systeem waar-

mee ziekenhuizen het onderzoek naar

bacteriële besmetting van patiënten

drastisch kon verkorten. “Was er eerst

vijf dagen onderzoek nodig, met onze

nieuwste systemen is binnen 24 uur

bekend welke besmetting iemand heeft

en kan er meteen het juiste medicijn

worden gegeven’’, vertelt site leader

Harm Munneke.

Levens reddenBD Kiestra ontwikkelt en maakt com-

plexe systemen waarmee laboratoria

wereldwijd compleet geautomatiseerd

kunnen worden. Naast ziekenhuizen

in Nederland (waaronder Leiden, Am-

sterdam, Haarlem en Tilburg) levert

Munneke aan laboratoria in Scandina-

vië, Groot Brittannië, Duitsland maar

ook aan Canada, Amerika, Zuid Europa,

Australie en het Midden Oosten. “Wij

hebben een brede groep mensen in

dienst. Goed opgeleide engineers die

producten bedenken en mensen die

testen, kwaliteit bewaken en wereld-

wijd service verlenen. In de productie

werken MBO-ers die zijn opgeleid in

de elektronica en mechanica.’’ Voor

Munneke is voldoende aanwas van

goede medewerkers van groot belang.

“Dat begint al bij jonge mensen op de

middelbare school die kunnen kiezen

voor techniek. Met onze techniek kun-

nen we levens redden. Mensen die hier

werken hebben dat gevoel en die over-

tuiging ook. Met onze producten wordt

de wereld uiteindelijk beter.’’

SolarboatIn de showroom van Whisper Power

staat een heuse solarboat die vorig

jaar heeft meegedaan aan de Solar

Challenge zonnebotenrace. “Dat is een

hobby van ons’’, vertelt Roel ter Heide,

directeur en eigenaar van dit high tech

bedrijf. Hij is zelf fervent schipper en

combineert het racen met deze elektri-

sche boot met het overbrengen van zijn

liefde voor techniek op jongeren. “De

jongelui werken enkele maanden aan

de boot om hem klaar te maken voor

de race. Zo leren ze de techniek kennen

en zélf oplossingen voor problemen

bedenken. Als kers op de taart mogen

ze er bovendien zélf mee racen in een

wedstrijd waaraan studententeams uit

verschillende landen meedoen.’’

Whisper PowerTer Heide weet dat studenten techniek

niet aantrekkelijk vinden: “Daarom la-

ten wij op 6 juni graag zien wat wer-

ken in de high tech industrie zo mooi

en uitdagend maakt’’. Duurzame ener-

gie is de belangrijkste pijler voor Whis-

per Power dat met 8 eigen vestigingen

en distributiecentra in meer dan vijftig

landen energiezuinige stroomsyste-

men verkoopt aan de maritieme (boten

en luxe jachten) en de mobiele sector

(trailers, campers en vrachtwagens).

“Alles wat wij hier ontwikkelen is

gericht op duurzaamheid. Wij maken

energiegeneratoren die minimaal ge-

bruik maken van fossiele brandstof en

maximaal comfort bieden, zeg maar

de Prius van de stroomvoorziening’’.

De markt voor woningen en bedrij-

ven die volledig zelfstandig energie

opwekken is volgens hem sterk in op-

komst. Hij ziet het dan ook als een uit-

daging om technisch aan te tonen dat

je volledig zelfstandig je eigen energie

kunt opwekken. “Dat vinden de ener-

giebedrijven niet leuk, maar het is de

toekomst.’’

6 JUNI OPEN DAG HIGH TECH BEDRIJVEN DRACHTEN

“Robotisering geen bedreiging maar kans op werk”

Techniek special

Drenthe College, onderwijshuis in sterke techniekomgeving

De sector Techniek van Drenthe College heeft met 57 technische MBO-opleidingen veel te bieden. Van de nieuwe bedrijfsschool voor verspaning tot het TT-Instituut bij het circuit. Directeur Ally Dijkstra schrijft en ademt techniek. Haar missie: “Hoe word jij de beste versie van jezelf?”

Techniek is een fantastische wereld.

Ally Dijkstra geniet van de passie die ze

bij studenten ziet. Of het de Dong Solar

Energy Challenge is waar studenten

aan meedoen, de op mobiliteit gerichte

opleidingen naast het TT-circuit of op-

lossingen die studenten vinden voor lo-

kale MKB-bedrijven. Techniek is breed

en steeds zichtbaarder in ons leven

aanwezig, dus alle reden voor Drenthe

College met beide benen op de grond

en in de samenleving te staan.

ToekomstIn de dienstverlening, in de zorg, in

auto’s, in productie-omgevingen, tech-

niek speelt steeds vaker een grote rol.

Sensoren zitten overal ingebouwd en

worden vaker gebruikt in ons dagelijks

leven. Met de technologische verande-

ringen in ons leven, is techniek een van

de speerpunten van het onderwijs van

nu en morgen. Voor jongens en meiden;

het is een heel breed gebied dat voor

veel mensen een prima toekomst biedt.

Technische genenTechniek en Drenthe zijn onlosmakelijk

verbonden, ook al realiseren we ons

dat niet altijd. Het bekende TT-circuit,

Fokker Hoogeveen, de Bluetooth-tech-

niek van Ericsson, Michelin-banden,

het Dopper waterflesje, de lijst is lang.

Techniek zit in Drentse genen, zoveel is

zeker. Veel MKB-bedrijven trekken va-

ker op met het onderwijs. En het onder-

wijs ontdekt steeds beter wat het ‘MKB’

kan gebruiken. De nieuwbouw van het

Centrum voor Innovatief Vakmanschap

aan de Van Schaikweg is daar een mooi

voorbeeld van. Of bijvoorbeeld de Be-

drijfsschool Verspaning. Met steun van

Emmer bedrijven is aan de Anna Pau-

lownalaan een nieuwe school ingericht

met onder meer twee hypermoderne

verspaningsmachines. De school wordt

opgezet met steun van en in goed over-

leg met verschillende bedrijven, om

jongeren gericht en goed op te leiden.

Schot in de roosHet afgelopen jaar geopende TT-In-

stituut ademt alles wat mobiliteit van

morgen is. Prachtige praktijklokalen

met de nieuwste apparatuur. De ver-

wachting was dat de school na vijf jaar

zo’n 250 studenten zou herbergen. Het

zijn er in het eerste jaar al 300 en niet

alleen uit Drenthe. Het TT-Instituut is

een schot in de roos.

De eisen aan studenten en het onder-

wijs worden steeds hoger. Ally Dijkstra

benadrukt vooral de aansluiting. Vertel

wat je doet, waarom je het doet, pro-

beer te doen wat de omgeving nodig

heeft. Ontdek wat de passie van jon-

geren is en laat ze daarmee aan de

slag gaan in projectgericht onderwijs.

Zichtbare en moderne onderwijsloca-

ties horen daarbij, zoals de ook nog

nieuw te bouwen proeflokalen voor

duurzaam onderwijs op bio-technisch

vlak. Jongeren zoeken aansprekende

thema’s om zich in te verdiepen. Dijk-

stra ziet dat ze dat gedreven doen als

ze hun plek gevonden hebben. Drenthe

College biedt met haar 57 technische

opleidingen zo’n plek met toekomst.

Drenthe College, sector Techniek

Emmen, Assen

www.drenthecollege.nl

OPSTAP PERSONEELSDIENSTEN

Nooit 'te oud'

Tekst: Fred Ootjers

OPstap werd midden jaren negentig

opgericht op initiatief van werkgevers-

en werknemersorganisaties binnen de

bouwen schildersbranche. De orga-

nisatie is inmiddels uitgegroeid tot een

volwaardige intermediair, met vestigin-

gen in heel Nederland. Henk van Oene,

commercieel directeur: "We bieden

een compleet dienstenpakket voor de

bouwen schildersbranche dat bestaat

uit uitzenden, detacheren, pay-roll ser-

vices, werving en selectie en arbeids-

rechtelijk advies. Wat ons onderscheidt

van collega's in de branche is dat we

een wezenlijk onderdeel uitmaken van

de bouwwereld en dat het persoonlijk

contact met onze werknemers leidend

is."

Zo hebben de adviseurs van OPstap

allemaal een achtergrond in de bouw.

"Ze weten waar ze het over hebben

en spreken de taal", lacht Henk. "Wij

zijn voor onze opdrachtgevers heel

nadrukkelijk op zoek naar volwaardige

vakmensen. Mensen met liefde voor

hun vak en die dat ook in de privésfeer

uitstralen. Daarom voeren we de inta-

kegesprekken ook veelal bij de men-

sen thuis. Dat is niet alleen veel per-

soonlijker, maar we krijgen zo ook een

veel beter en completer beeld van de

toekomstige medewerker. Indrukken

waar beide partijen hun voordeel mee

kunnen doen en die de basis vormen

van een duurzame relatie. Naar de me-

dewerker én naar de opdrachtgever."

Weliswaar beperkt de dienstverlening

van OPstap zich niet tot 50 plussers die

op zoek zijn naar een baan en richt ze

zich ook en juist op alle leeftijdscatego-

rieën, maar met de speciale aandacht

op die categorie 50 plussers vervult

OPstap een voortrekkersfunctie. "On-

der die groep zit enorm veel ervaring en

expertise", aldus Henk. "Kennis die er

om vraagt benut te worden. En die ook

benut wil en kan worden, mits de juiste

match maar gevonden kan worden. Het

nieuwe initiatief dat we in Noord- Oost

Nederland zijn gestart in samenwer-

king met de CNV, heeft de ambitie om in

50 werkweken 50 arbeidsplaatsen voor

50 plussers te generen. Een pilotproject

dat de concretisering is van een langer

sluimerende samenwerking tussen het

CNV en OPstap. Werknemers zijn hierbij

verzekerd van correcte arbeidsvoor-

waarden en onder andere opbouw van

bedrijfstakpensioen. OPstap en CNV

willen mensen die onnodig buiten de

arbeidsmarkt dreigen te raken -met

alle nadelige consequenties van dien-

zodoende een volwaardige plek terug

geven in de bouwwereld!"

Opstap Personeelsdiensten

T: (0800) 0202 800

www.opstapnaarwerk.nl (voor alle

informatie m.b.t. kantoren/ adressen

en adviseurs)

Je bent 50+, altijd werkzaam geweest in de bouw en je raakt je baan kwijt. Er wordt een dossier van je aangelegd bij het UWV als werkzoekende, maar je maakt je geen illusies ooit nog aan een baan te komen. OPstap Personeelsdiensten wil van die desillusie niet horen en gaat zich met een nieuw initiatief nóg nadrukkelijker richten op het zoeken én vinden van passend werk voor 50 plussers.

Techniek special

CO-DEVELOPMENT:

SRON kans voor Noordelijk bedrijfslevenSRON Netherlands Institute for Space Research is het nationale expertise-instituut voor ruimte-onderzoek in Nederland. Mede door de ‘Deal van het Noorden’ lopen er meerdere projecten in Noord-Nederland die het -vaak baanbrekende- werk van SRON ondersteunen. SRON zoekt samenwerking met meer Noordelijke bedrijven.

Door: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

SRON ontwikkelt grensverleggende

technologie en geavanceerde ruimte-in-

strumenten, waarmee het instituut as-

trofysisch, aardgericht en exoplaneeton-

derzoek verricht. SRON is onderdeel van

NWO, de Nederlandse Organisatie voor

Wetenschappelijk Onderzoek. De onge-

veer 200 SRON werknemers,waarvan

er zo’n 45 werkzaam zijn in Groningen,

bedenken en ontwikkelen grensverleg-

gende technologie en geavanceerde

ruimte-instrumenten.

Deal van het NoordenIng. Ron Linde, Sectionmanager Engi-

neering, vertelt: ‘SRON ontwikkelt nieu-

we technologie voor het verzamelen

van nieuwe gegevens. Hiermee leveren

we een wetenschappelijke bijdrage aan

het ontrafelen van de geheimen van het

heelal en de aardatmosfeer. Onze infor-

matie over de verspreiding van broei-

kasgassen wordt bijvoorbeeld door het

KNMI gebruikt om klimaatmodellen te

verbeteren.’ Voor de versterking van het

wetenschappelijk onderzoek en de high

tech infrastructuur in Noord-Nederland

is in maart 2014 door SRON, de RUG

en Provincie Groningen de ‘Deal van het

Noorden’ ondertekend.’

Ir. Henk van der Linden is Projectmanager

van het SRON Businessplan Groningen

en Programmacoördinator Technology

Transfer en Valorisatie van SRON en zet

de betekenis van deze Deal uiteen. ‘Dit

plan voorziet over een periode van vier

jaar in een gezamenlijke investering van

ruim 6 miljoen euro door RUG, Provincie

Groningen en SRON. De speerpunten

zijn: versterking van het wetenschappe-

lijk onderzoek en onderwijs, vergroten

van het innovatievermogen bij met name

MKB en de toepassing van nieuwe tech-

nologie en het versterken van het high

tech arbeidspotentieel, waaronder werk-

gelegenheid, in Noord-Nederland.

Co-development Inmiddels lopen er via SRON diverse

co-development projecten met bedrijven

in het Noorden. De door SRON gezochte

samenwerking met Embed Engineering

in Groningen is zo’n mooi voorbeeld.

Margreet Rozema (Projectmanager) en

Bram Wieringa (Embedded hard- en

software engineer) van Embed Engi-

neering: ‘Wij zijn een gespecialiseerde

ontwikkelaar van embedded hard- en

software. SRON heeft ons gevraagd om

hard- en software te ontwikkelen voor

het uitlezen van geavanceerde senso-

ren. De door ons ontwikkelde hard- en

software wordt ingezet door SRON voor

commerciële doeleinden. Bijvoorbeeld

het niet-destructief testen op afwij-

kingen van composietmateriaal voor

bijvoorbeeld vliegtuigen. Onze hard- en

software vormt daarmee een belangrijke

technologische ontwikkeling voor veel

sectoren.’

Het bijzondere van co-development is

dat SRON actief MKB en industrie be-

nadert voor samenwerking en daarbij

al haar specifieke kennis inbrengt. Daar

waar SRON vroeger veelal zelf voor ont-

wikkeling van het vraagstuk zou hebben

zorg gedragen, zoekt zij nu contact met

Noordelijke marktpartijen voor het leve-

ren van specifieke maatwerkoplossin-

gen. Deze vorm van samenwerking komt

de kennisverspreiding binnen de regio

en inbedding van de high tech structuur

in het Noorden ten goede.

Extreme omstandighedenEen ander geslaagd co-development-

project betreft ingenieursbureau en

machinefabriek STT Products in Tolbert.

STT Directeur Menno Kooistra en En-

gineer Tiddens Pater tonen de bij STT

ontwikkelde onderdelen voor lenshou-

ders en constructieonderdelen voor de

zogenaamde STO-2, de Stratospheric

Terahertz Observatory. ‘STT ontwikkelt

en test de onderdelen van dit meetin-

strument samen met SRON Instrument

scientist dr. Darren Hayton. De STO-2

wordt over enige tijd op een ballonvlucht

boven Antarctica ingezet om aan de rand

van de aardatmosfeer metingen te doen

om meer te weten te komen over de

levenscyclus van sterrenstelsels. Bijzon-

dere aan dit project is dat het instrumen-

tarium moet functioneren in vacuüm en

onder extreme koude omstandigheden.

De kennisinbreng van beide zijden leidde

tot een goede tandem van een onder-

zoeksinstelling met een private partij en

uitstekende aanvulling van elkaar.’

Deelname aan projecten is laagdrempe-

lig. De focus ligt op meerjarige samen-

werking en een door de Provincie Gro-

ningen ondersteund financieringsmodel.

SRON begeleidt de samenwerking,

brengt haar kennis in en neemt de pro-

ducten vervolgens af. Linde en Van der

Linden: ‘Middels onze aanpak stimuleren

we de regio op high tech gebied. Weten-

schappelijke doorbraken die het werk

vaak oplevert, inspireren weer tot nieuw

onderzoek en nieuwe technologie. Geïn-

teresseerde Noordelijke bedrijven vra-

gen we graag expliciet contact met ons

op te nemen zodat zij onderdeel kunnen

gaan vormen van ons netwerk en voor

mogelijke samenwerking’.

Voor meer informatie:

SRON Netherlands Institute for

Space Research

Kapteynborg Building J1

9700 AV Groningen

T: +31 50 3634052/4074

Ir. Henk van der Linden: 06 22 79 10 76

www.sron.nl

V.L.N.R.: RON LINDE, TIDDENS PATER, MENNO KOOISTRA EN DARREN HAYTON BIJ DE COMPUTER

VOOR HET DOORNEMEN VAN HET ONTWERP VAN HET INSTRUMENT VOOR STO-2

Succes op basis van balansTYNAARLO – Het draait allemaal om balans bij New Nexus. Evenwicht zorgt voor werkplezier met alle positieve gevolgen van dien. “We willen vooral dat dit een leuk bedrijf is.”

De entree van New Nexus lijkt een

eregalerij. Bijna alle medewerkers van

het bedrijf lachen je tegemoet vanuit

tientallen fotolijsten. Uit het verhaal

van Jan Schut en Richard Tapper,

oprichters van het bedrijf, blijkt dat

het ophangen van de foto's bij de

voordeur zeer bewust is gedaan. Elke

medewerker van het bedrijf doet er

namelijk toe. Iedereen krijgt bij New

Nexus ruimte om zich te ontwikkelen

en om ideeën in te brengen.

New Nexus ontwikkelt apps voor de

zakelijke markt. “Wat we maken lijkt

op het oog heel simpel, maar wat

er achter de schermen gebeurt is

enorm”, vertelt Schut. Actuele kennis

is bij het ontwikkelen van apps dan

ook belangrijk. Die vergaart het be-

drijf onder andere door medewerkers

naar congressen in het buitenland te

sturen, zoals die van Apple, Google en

Adobe. Tapper: “Naderhand geven ze

een presentatie van wat ze hebben

geleerd. Overigens doen ze dat ook

als ze zelf iets hebben bedacht.”

Dit resulteert er onder andere in dat

New Nexus voor een aantal grote

klanten de rol heeft van innovatieve

partner. ‘Met ons kennisniveau van

mobiele toepassingen hebben we een

toegevoegde waarde in de R&D-tra-

jecten van deze klanten.’

Schut en Tapper ondernemen volgens

het Rijnlandse model. “Ons bedrijf is

te vergelijken met een familiebedrijf”,

legt Tapper uit. “We willen dat de

mensen die we om ons heen hebben

verzameld hier met plezier werken.

Balans vinden wij belangrijk; balans

tussen werk, privé, jezelf en je om-

geving.” Schut vult aan: “Toen wij in

2007 voor onszelf begonnen, wilden

we een léuk bedrijf oprichten. Dat is

gelukt en ons doel is om dat ook zo

te houden.”

SRON's missie is het bewerkstelligen van doorbraken in het internationale weten-

schappelijk onderzoek vanuit de ruimte. Daartoe ontwikkelt SRON grensverleggende

technologie en geavanceerde ruimte-instrumenten, waarmee het instituut astrofy-

sisch, aardgericht en exoplaneetonderzoek verricht.

PRAKTIJK INSTITUUT VOOR TECHNIEK

Leren en werken met PITOriginaliteit in de naamgeving kan de initiatiefnemers niet worden ontzegd: PIT, Praktijk Instituut voor Techniek. Een originele naam voor een origineel initiatief waarin het beroepsonderwijs en de beroepspraktijk in de regio Hoogeveen dichter bij elkaar worden gebracht. Met als doel: het technisch onderwijs op een hoger plan brengen en beter te laten aansluiten op de vraag vanuit het bedrijfsleven.

Tekst: Fred Ootjers

Na een voorbereiding van twee jaar

gaan in het schooljaar 2015-2016 de

eerste Mbo-opleidingen van PIT van

start, onder andere Werktuigbouwkun-

de, Installatie & Elektrotechniek. Klaas

Berends, opleidingsmanager Techniek

van het Alfa-college: “Het oorspronke-

lijke idee van wat uiteindelijk Praktijk

Instituut voor Techniek is gaan heten,

kwam van het lokale bedrijfsleven. Die

zagen in hun branche de ontwikkeling

op zich afkomen van aan de ene kant

een vergrijzing van het huidige werk-

nemersbestand en aan de andere kant

onvoldoende nieuwe aanwas. Wordt die

ontwikkeling niet gekeerd, dan is voor

de regio Hoogeveen het jaar 2020 het

kantelpunt: er is dan een reëel tekort

aan vakbekwaam technisch personeel.”

Zitten technische opleidingen als IT

en engineering in de lift, ‘traditionele’

opleidingen als metaal-, proces- en

installatietechniek kampen nog altijd

met een negatief imago. “Ze worden

als weinig ‘cool’ gezien en zijn al he-

lemaal niet populair bij meisjes. Daar

is nog een wereld te winnen. Gelukkig

zien we in deze economisch onzekere

tijden een ontwikkeling dat ouders bij

de studiekeuze van hun kind kijken

of er na de opleiding ook werk in te

vinden is. Maar wat gaan ze hun kind

adviseren als de economie weer aan-

trekt? Daar kan het bedrijfsleven niet

op gokken. We moeten daarom zoeken

naar structurele oplossingen, die alleen

te vinden zijn in samenwerking. Een

samenwerking die gevonden is tussen

het Alfa-college, het bedrijfsleven en

de gemeente Hoogeveen. En met als

resultaat PIT.”

In het PIT wordt binnen het Alfa-col-

lege een productieomgeving ingericht

waarin (BBL) leerlingen en aankomen-

de medewerkers kennis opdoen aan de

hand van situaties die ‘levensecht’ zijn.

Berends: “Er wordt niet alleen aandacht

besteed aan technische vaardigheden,

maar ook een juist aan de gehele con-

text van de werksituatie. Zo komen ook

zaken als hygiëne, milieu en duurzaam-

heid aan de orde. Een op de werkelijk-

heid gebaseerd concept, waardoor voor

de leerlingen de overgang van leren

naar werken als vanzelf gaat. Door de

leerlingen niet één maar twee dagen

les te geven in de bedrijfsschool, kan

een betere relatie gelegd worden tus-

sen de theorie en praktijk. Ook krijgen

bedrijven zo de gelegenheid om de

aandacht te vestigen op specifieke

vaardigheden die in het werk worden

vereist. Op die manier komt het groot-

ste deel van de praktijkbegeleiding bij

de bedrijfsschool te liggen.”

Alfa College

Locatie Voltastraat 33, Hoogeveen

T: 0528 - 28 76 00

www.alfa-college.nl

Techniek special

KÖBO NEDERLAND

Precisie in aandrijftechniekNiet de vraag waarin de kettingen van Köbo Nederland worden toegepast is relevant, als wel de vraag waarin ze ei-genlijk niet worden toegepast. Of zoals directeur/eigenaar Martin Smitshoek het treffend uitdrukt: 'Zonder aandrijving met kettingen stond het leven stil'.

Tekst: Fred Ootjers

Ze zijn een zo vanzelfsprekend onder-

deel van het dagelijks leven geworden,

dat je ze niet meer ziet. Kettingen kom

je echt overal tegen. Onder andere in

roltrappen in warenhuizen en op air-

ports, de automobielindustrie, in brug-

gen, sluizen en stuwen, in de milieu- en

recyclingindustrie, in attractieparken,

in de voedingsmiddelindustrie, in de

steen- en betonindustrie en in de

staalindustrie. Van mega grote Gallse

kettingschakels voor het openen en

sluiten van een stuw, tot kettingen voor

race- en crossmotoren. Martin: "Zo

hebben we onlangs bij Nedcar in Born

een transportsysteem van 1.8 kilome-

ter ge-upgrade en vervangen. Daar

wordt sinds enige tijd de nieuwe Mini

gemaakt en we hebben de aanpassin-

gen benut om door ons in eigen beheer

ontwikkelde innovaties toe te passen.

Het vernieuwde transportsysteem vergt

nu niet alleen minder energie, maar is

ook een stuk stiller geworden."

Köbo Nederland behoorde oorspronke-

lijk tot de Köbo Groep in Duitsland, anno

1894. Al in 1926 kwam er een vestiging

in de stad Groningen, eerst in de bin-

nenstad, waarna in 1990 de verhuizing

naar de huidige locatie volgde. In 2005

volgde de verzelfstandiging van Köbo

Nederland en recent opende ze een

tweede vestiging in het Twentse Borne.

"De ambitie is om het aantal vestigin-

gen op termijn uit te breiden, om zo

dicht mogelijk bij onze klanten zitten.

Sinds de verzelfstandiging zetten we

ons als Köbo Nederland steeds meer in

in op het oplossen van specifieke vra-

gen over alles wat te maken heeft met

mechanische aandrijftechniek. Met een

ervaring die terug gaat tot 1926 hebben

we ons ontwikkeld tot specialisten op

het gebied van mechanische aandrij-

vingen, as-koppelingen, tandriemen,

v-snaren en schijven, lagers, tandwie-

len en tandheugels en zijn we in staat

om voor elk probleem een maatwerk-

oplossing te bieden."

In het gebouwencomplex aan de Riga-

weg in Groningen zijn behalve de af-

delingen Ontwikkeling en Engineering,

ook de Verkoop en het Magazijn onder-

gebracht. "De productie vindt, naast het

eigen bewerkingscentrum in Gronin-

gen, plaats in Duitsland, Polen, China,

Italië en Engeland. Binnen de branche

-die heel breed en divers is- zijn we

op ons vakgebied een niche. Een niche

echter die een zeer grote en gevarieer-

de doelgroep kan bedienen. Zo ontwer-

pen en leveren we aandrijfsystemen

voor onder andere Suikerunie, Friesland

Campina, HAK Conserven, Rijkswater-

staat, Schindler, Tata Steel, Schiphol en

metrostations. Bovendien beschikken

we als groothandel over de grootste

voorraad artikelen van Nederland en

kunnen we daardoor razendsnel leve-

ren. Wie met Köbo Nederland zaken

doet, weet zich ontzorgt en verzekerd

van de beste kwaliteit. Of het nu gaat

om een gecompliceerd transportsys-

teem of de vervanging van een enkel

kunststof tandwiel."

Köbo Nederland

Rigaweg 24, Groningen

T: 050 - 54 17 100

www.kobo.nl

www.motorketting.nl

GALLSE KETTING IN GEBRUIK

CONSERVERING GALLSE KETTING STUW BIJ LITH

BRUG BIJ ADUARD, ONLANGS GERENOVEERD

OPLEIDINGSFONDS OVP Opleidingsfonds OVP is het opleidingsfonds van en voor de procesindustrie. Voor de bedrijven in de procesindustrie ont-

plooit OVP activiteiten die de gehele industrie en individuele bedrijven ten goede komen. Zo is er het Sectorplan Procesindustrie

waarbij bedrijven gebruik kunnen maken van aantrekkelijke (financiële) bijdragen op het gebied van scholing en duurzame

inzetbaarheid. Of gratis deelname aan een quickscan om te ontdek-

ken waar mogelijkheden liggen voor de inzet van werknemers met

een beperking (Participatiewet). Speciaal voor operators is er een

gratis loopbaancheck waaruit een persoonlijk ontwikkeladvies volgt.

Snel een indruk krijgen wat het Sectorplan voor u kan betekenen? Zie www.ovp.nl/Sectorplan

PMOT PMOT is een gespecialiseerde leverancier van techniekmateriaal met 30 jaar ervaring met techniek in het onderwijs.

Het assortiment is exclusief en samengesteld om zo goed mogelijk techniek in de klas te

implementeren. Dit kan b.v. in combinatie met rekenen en taal. Nieuw is een doorlopende

leerlijn voor onderzoekend en ontwerpend leren ‘Gigo Learning Lab’ voor kinderen van 2-12+

met Nederlandstalig lesmateriaal. Ook voor onderwerpen als duurzame energie, basisvaar-

digheden enz. heeft PMOT een assortiment. U kunt altijd vrijblijvend kennis maken met PMOT.

Wij komen graag kosteloos bij u langs. U kunt PMOT vinden op www.pmot.nl

TECHNASIUM Op het technasium werken havo/vwo-leerlingen aan vraagstukken uit het bedrijfsleven. De samenwerking tussen

scholen en het bedrijfsleven is dan ook erg belangrijk. Scholen en opdrachtgevers bepalen samen wat een interessant

vraagstuk is. Door te werken aan echte opdrachten krijgen leerlingen een beter beeld van en raken ze geënthousi-

asmeerd voor de wereld van bèta en techniek. Leerlingen komen vaak met verrassende en creatieve oplossingen voor

de vraagstukken. Als opdrachtgever kunt u hier uw voordeel mee doen! Wilt u ook een bijdrage leveren aan het stimule-

ren van bètatechnisch talent? Neem dan contact op

met Erwin van Dijk, netwerkcoach Noord-Nederland,

via www.technasium.nl.

Ecoflo warmtewisselaar bespaart gas en water

“Met de Ecoflo warmtewis-selaar bespaar je gemiddeld 23 procent op je gasverbruik voor warm waterbereiding.” Dat zegt Jeroen Schuijer van Burgerhout, dat de Ecoflo warmtewisselaar in Nederland op de markt brengt. Een rela-tief eenvoudig apparaat dat op vrijwel elke hr-ketel is aan te sluiten en warm rookgas benut om het koude tapwater voor te verwarmen, alvorens het door de hr-ketel wordt na-verwarmd.

Burgerhout is specialist in rookgas-

afvoersystemen, die op elke CV-ketel

aanwezig is. Het bedrijf is partner van

vrijwel alle ketelfabrikanten in ons

land. Schuijer:” Toen een aantal jaren

geleden in de EU werd besloten dat

het energieverbruik in huishoudens

met 20 procent moest worden geredu-

ceerd, ontstond bij ons de vraag of er

gebruik kon worden gemaakt van het

warme rookgas, dat tot dan toe onge-

bruikt de lucht in ging. Als specialist

in rookgasafvoersystemen zagen wij

mogelijkheden om dit systeem, een

warmtewisselaar, min of meer in ons

product te integreren.” Inmiddels heeft

een aantal fabrikanten van CV-ketels,

waaronder AWB, Remeha en Nefit, zich

verbonden aan de Ecoflo.

EnergielabelDe Ecoflo heeft diverse voordelen. Zo

moeten, vindt de overheid, woningen

steeds duurzamer worden en zij heeft

daaraan een energielabel gehangen.

“Met behulp van de Ecoflo kunnen

woningen net hoger op de energiela-

belladder komen. Daarnaast zorgt de

Ecoflo voor een besparing op het gas-

en waterverbruik, omdat je sneller

warm water hebt.”

De Ecoflo werkt als volgt. Als de CV-ke-

tel aanslaat, voor de verwarming of het

verkrijgen van warm water, komen er

warme rookgassen vrij. De energie uit

deze rookgassen wordt gebruikt om het

koude sanitair water voor te verwar-

men. Daardoor krijgt de CV-ketel war-

mer water geleverd en hoeft de CV-ke-

tel minder gas te verbruiken om het

voorverwarmde water na te verwarmen

Ook krijgt de gebruiker sneller warm

water wanneer hij de kraan aanzet. Dit

betekent minder stookkosten en dus

een besparing op gas en water. “Een

gemiddeld huishouden gebruikt jaar-

lijks tussen de 450 en 500 kubieke me-

ter gas voor het verwarmen van water

en daarop bespaar je circa 23 procent”,

geeft Schuijer aan. “Bovendien verspeel

je minder kostbaar drinkwater, omdat

het water bij de tap sneller warm is.”

AdviesAl met al verhoogt de Ecoflo het ren-

dement op warm water van goede

hr-verwarmingsketels. “De Ecoflo kan

op elke hr-ketel geplaatst worden.

Echter, wij adviseren altijd om hierover

advies in te winnen bij de installateur,

die dit kan navragen bij de fabrikant.”

Ondertussen neemt de vraag naar de

Ecoflo behoorlijk toe. Schuijer:” Dat

heeft twee oorzaken. Ten eerste het

streven van diverse marktpartijen naar

het verbeteren van de energieprestatie

in woningen. Daarnaast begrijpt de

consument de werking van de Ecoflo

en dat zorgt voor een snelle accep-

tatie en beslissing om eventueel tot

aanschaf over te gaan. Uiteindelijk wil

iedereen zijn energieverbruik omlaag

brengen, de Ecoflo is een volgende

stap die daar een belangrijke bijdrage

aan kan leveren.”

De terugverdientijd van de Ecoflo ligt

op ongeveer 5 jaar. “Er zijn maar wei-

nig andere energiebesparende pro-

ducten die zo’n snelle terugverdientijd

hebben”, aldus Schuijer. “Wij verwach-

ten mede daarom een goede toekomst

voor de Ecoflo.”

Meer informatie kunt u vinden op:

www.ecoflo.nl. Of vraag ernaar bij uw

installateur.

Techniek special

CIT nodigt het Noordelijk bedrijfsleven uitDoor: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Het Centrum voor Informatie Technologie (CIT) is een vooraanstaand landelijk en Europees experti-secentrum op het gebied van informatie- en communicatietechnologie (ICT). Haar dienstverlening is niet alleen gericht op de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) maar biedt ook nieuwe kansen voor het Noordelijk bedrijfsleven.

Algemeen directeur dr. ir. Tjeerd Willem

Hobma en Technisch directeur drs. Haije

Wind staan aan het roer van het CIT dat

onderdeel vormt van de RUG. ‘Als CIT

ontwikkelen en leveren wij digitale dien-

sten die bijdragen aan onderwijs, onder-

zoek en bedrijfsvoering van de universi-

teit. We streven naar zowel innovatie als

robuustheid van ICT bij de RUG maar we

worden ook steeds vaker ingezet bij an-

dere onderzoeks-, en onderwijsinstellin-

gen en het bedrijfsleven. Voor industrie

en MKB hebben we bijzondere kennis in

huis’, aldus Hobma en Wind.

Koploper in Big Data ‘Eén van onze specialismen is Big Data

handling. Voor ieder bedrijf en iedere in-

stelling ligt de definitie van Big Data op

een ander niveau. Waar het om draait

is dat de opslag en analyse van grote

hoeveelheden data een steeds grotere

rol speelt. Wij kunnen hierin voorzien.

Wij verwerken bijvoorbeeld Big Data

voor biobanken die lichaamsmateriaal

en persoonsgegevens verzamelen voor

biomedisch onderzoek. Onze samen-

werking met Life Lines is hier een mooi

voorbeeld van. Een grootschalig bevol-

kingsonderzoek onder ruim 165.000

inwoners van Noord-Nederland waar

deelnemers uit drie generaties mini-

maal 30 jaar worden gevolgd om in-

zicht te krijgen in hoe mensen gezond

ouder kunnen worden en in de factoren

die van belang zijn bij het ontstaan en

verloop van chronische ziekten. Dit le-

vert enorm veel gegevens op die niet

alleen bewaard maar ook geanalyseerd

en gekoppeld worden aan geografische

data. Privacy speelt hier een grote rol.

Voor de Life Lines onderzoekers ont-

wikkelden wij zelfs een speciale rese-

arch werkplek.’

‘Een ander mooi voorbeeld van ons werk

is de verwerking van gegevens voor De

Nederlandse Onderzoekschool voor As-

tronomie (NOVA) die het sterrenkundig

onderzoek in Nederland coördineert en

stimuleert. NOVA bundelt de krachten

van astronomen aan de universiteiten

van Amsterdam, Groningen, Leiden en

Nijmegen en werkt nauw samen met de

NWO-instituten SRON en ASTRON. Alle

data van de LOFAR-telescoop uit heel

Europa wordt bij ons in Groningen op-

geslagen. Onze opslagen analysesys-

temen leiden weer tot een enorme hoe-

veelheid kennis die wordt ingebracht

in de bouw van de grootste telescoop

van de wereld; de SKA. Wat ons als CIT

nationaal en internationaal onderschei-

dend maakt is dat wij zijn ingebed in

de fundamentele omgeving van de uni-

versiteit (RUG). Wij hebben toegang tot

alle faculteiten en zijn daarmee één van

de weinige dienstverleners die kunnen

beschikken over zo’n schat aan kennis

en mogelijkheden.’

3D mogelijkheden voor be-drijfsleven ‘Het feit dat we onderdeel uit maken

van de RUG biedt uitgelezen kansen

voor nieuwe partnerschappen met het

Noord-Nederlands bedrijfsleven’, aldus

Hobma en Wind. ‘CIT wil hét portaal

zijn voor alle vragen en tools rondom

Big Data. Wij hebben er zelfs een spe-

ciale afdeling voor: Research Innovatie

en Support (RIS). Interessant, uniek en

breed toepasbaar voor het bedrijfsle-

ven zijn onze faciliteiten voor visuali-

satie van complexe data. In het Reality

Center werken onze collega’s samen

met wetenschappers, beleidsmakers

en ondernemers aan toepassingen

voor bijvoorbeeld interieurontwerp,

planologie, architectuur of de olie- en

gasindustrie. Het Reality Center be-

schikt over een Reality Cube (ook wel

CAVE™ genoemd) en een levensgroot

interactief Curved Screen met een the-

ateropstelling. Hiermee kunnen proef-

personen, data analisten of een publiek

zelf een virtuele (3D) wereld ervaren en

er interactie mee hebben. Je ervaart

het alsof je er zelf deel van uit maakt.

Zo’n virtuele wereld kan van alles zijn,

een nieuw ontwerp van een architecto-

nisch bouwwerk of een landschap, een

interactieve moleculaire simulatie, een

verzameling sterrenclusters, medische

data, abstracte gegevens of zelfs een

psychologisch experiment.’

‘Wij zijn ontwikkelaars en stellen onze

faciliteiten graag ter beschikking aan

bedrijven die, net als wij, op zoek zijn

naar nieuwe toepassingen. Door in 3D

te kijken krijg je meer inzicht in ruim-

telijke modellen, kun je constructiefou-

ten voorkomen, ontwerpen verbeteren

en opdrachtgevers sneller overtuigen

van jouw bijzondere project. Recente

3D-projecten met ondernemers deden

wij al samen met Groningen Seaports,

Dierentuin Emmen, Kaakchirurgie

UMCG en Infoversum. Wij willen een

verlengstuk zijn van bedrijven in het

Noorden en werken graag samen. Dit

kan bijvoorbeeld via het nieuw te star-

ten ERCET programma (www.ercet.

eu). Heb je als ondernemer vragen die

binnen dit programma passen dan kun

je vanaf dit najaar tegen gereduceerd

tarief gebruik maken van onze facili-

teiten, advies en ondersteuning. Graag

nodigen we je dan uit om samen met

ons op expeditie te gaan en nieuwe

business rondom Big Data te ontwikke-

len. Zo helpen wij samen de Noord-Ne-

derlandse economie verder.’


Tjeerd Willem Hobma en Haije Wind

Centrum voor Informatie Technologie

Nettelbosje 1 (Smitsborg)

9747 AJ Groningen

050 363 9200

www.rug.nl/cit

www.ercet.eu

Volg ons op Twitter: @CIT_RUG

DRS. H.H.J. (HAIJE) WIND EN DR. IR. T.W.H.J. (TJEERD WILLEM) HOBMA VAN HET CIT (RUG) GRONINGEN

Transitievergoeding... ook slecht geslapen?Opstap Personeelsdiensten brengt voor u alle

mogelijke gevolgen in kaart. Vanaf 01 juli 2015 is

er een grote kans op flinke financiële gevolgen

voor u als werkgever.

Inzicht en advies inzake de transitievergoeding?

Ga naar www.loonkompasNL.nl of bel naar

0800- 02 02 800 voor een persoonlijk advies.www.loonkompasNL.nlLoonkompasNL is de marktstandaard voor het maken van:> Bruto/netto berekeningen > Loonkosten berekeningen

Wat zijn de voordelen?• Eenmalig vastleggen van uw eigen bedrijfsprofiel.

• Wettelijke en CAO wijzigingen worden per direct doorgevoerd.

• Onbeperkt berekeningen maken

• Door het vastleggen van uw eigen premies en opslagen wordt uw kostprijs nauwkeuriger inzichtelijk gemaakt.

Opstap Personeelsdiensten: De specialist in de bouw-, schilder- en afbouwbranche sinds 1997.

• Uitzenden• Detacheren• Arbeidsrechtelijk advies• Toepassen van subsidie mogelijkheden

www.opstapnaarwerk.nl

JELMER DIJKSTRA, PLANT MANAGER FRESENIUS KABI:

“Gewoon de mouwen opstropen en beginnen”Techniek staat meer en meer in de belangstelling. Desondanks kampen veel werkgevers met een tekort aan voldoende gekwalificeerd personeel. Zij worstelen met de vraag: hoe krijg je jongeren zover, dat ze kiezen voor een technische loopbaan. Volgens Jelmer Dijkstra, plant manager bij Fresenius Kabi, is het allemaal niet zo ingewikkeld. Zijn filosofie: “Gewoon de mouwen opstropen en beginnen.”

In Nederland heeft multinational Fre-

senius Kabi een productielocatie in

het Drentse Emmer-Compascuum,

waar het disposables produceert voor

bloedtransfusie en autologe transfu-

sie. De complexe systemen worden

wereldwijd ingezet door bloedban-

ken en ziekenhuizen. Met vijfhonderd

werknemers is Fresenius Kabi een re-

gionale werkgever van formaat.

“Niet eens zo heel erg lang geleden

werd bloed gewoon opgevangen in

glazen flessen”, aldus Dijkstra. “Maar

sinds de jaren vijftig heeft de techniek

een enorme vlucht genomen. Niet al-

leen worden er tegenwoordig andere

materialen gebruikt, maar zijn ook de

gebruiksvriendelijkheid en de duur-

zaamheid van de producten aanzien-

lijk verbeterd.”

In de productie van Fresenius Kabi

heeft in de laatste jaren succesvol

de omslag van traditioneel handwerk

naar robotica plaatsgevonden . “Om

vervolgens een smart factory in volle

omvang te realiseren, moet steeds

verder worden geautomatiseerd. Hier-

mee kan Fresenius Kabi concurreren-

der worden, flexibeler omgaan met de

productievraag en een volgend niveau

van kwaliteit bereiken.”

Dus dan zijn er voortdurend nieuwe mensen nodig“Dat valt mee. Onze visie is, op z’n

Drents gezegd: ‘gewoon de mouwen

opstropen en beginnen’. Niet be-

nauwd zijn een nieuwe technologie

onder de knie te krijgen. Vertrouwen

hebben, ongeacht je bent opgegroeid

met techniek of niet. Wij geloven dat

heel veel mensen nieuwe technieken

onder de knie kunnen krijgen.”

Dijkstra doceert verder: “Ga maar na…

in feite is autorijden niets anders dan het

bedienen van een ingewikkeld stukje

techniek. Toch is autorijden verworden

tot de gewoonste zaak van de wereld.

Daarom kunnen ook robots gewoon

door goede mensen worden bediend.”

Is er dan geen behoefte aan jonge vakmensen?“Dat zegt u zo, maar een aantal jaren

geleden is het Injection Moulding De-

partment opgezet. Voor dit onderdeel

zijn bestaande medewerkers van alle

leeftijden benaderd. Zonder specifieke

opleiding bleek deze groep in staat een

compleet nieuwe afdeling te draaien.

Dus wederom: ‘gewoon beginnen’.

Nieuwe technieken zijn echt niet al-

leen aan te leren door jonge school-

verlaters. Wij zijn het bewijs. Natuur-

lijk… onze mensen worden ook 67

jaar. Maar dit natuurlijke verloop wordt

gewoon aangevuld door dames en

heren van alle leeftijden, met allerlei

verschillende ervaringen.

De mensen die hier werken hebben de

ambitie om nieuwe technieken over te

nemen, te gebruiken en nieuwe dingen

te ontwikkelen. Dat is innovatie! Slim-

migheidjes bedenken hoort bij innova-

tief zijn. We spreken hier over een ka-

raktertrek. Je moet het leuk vinden om

mensen te bewegen. Bij Fresenius Kabi

krijgen de mensen de ruimte en de

kans. “Een cultuur en werkhouding die

de business helpt” zo besluit Dijkstra.

www.fesenius-kabi.nl

IN DE PRODUCTIE VAN FRESENIUS KABI VINDT EEN OMSLAG PLAATS VAN TRADITIONEEL HANDWERK NAAR ROBOTICA.

Techniek special

GAWA, specialist in cycloontechno-logie en rvs leidingsystemenCycloontechnologie kent u misschien van sommige stof-zuigers, Willem Elgersma van GAWA Equipment Connec-tions en Herbert Zeevalkink van Vortex gebruiken het voor geavanceerde machi-nebouw in Sneek. Hoogwaar-dige producten, in eigen huis ontworpen en gebouwd, een sterk innovatief ambachts-bedrijf.

De GAWA- vakmannen hebben net

de eerste van drie speciale machines

geleverd aan een klant. Een hypermo-

derne machine die met behulp van

hydro- cycloontechnologie onder- en

bovendruk opwekt in een vloeistof-

stroom om specifieke bestanddelen te

scheiden. De cycloonmachines wor-

den klant specifiek gebouwd en heb-

ben vijftig procent minder energie- en

waterverbruik dan conventionele

machines. Ze vinden hun toepassing

veelal in de foodindustrie.

CNC- frezen en buigenGAWA produceert specialistische

producten. Eindproducten voor op-

drachtgevers in de food, voor lacto-

se- scheiding van wei bijvoorbeeld;

rvs- onderdelen voor melkrobots en

andere machinebouwers in de zuivel;

drukvaten, manifolds (spuitstukken),

prefab leidingsystemen en alle machi-

nes die daarbij horen. Naast vijf CNC-

gestuurde buigbanken gebruikt het

bedrijf machines die in eigen beheer

bedacht en gebouwd zijn, bijvoor-

beeld een 17 ton zware machine om

CNC- gestuurd maatvast T- stukken in

leidingen te trekken tot een lengte van

6 meter. Certificering, samenwerking

met enkele gespecialiseerde bureaus,

goed gekwalificeerd personeel op alle

niveaus en een uitstekend thuisfront

hebben de groei van z’n bedrijf mo-

gelijk gemaakt.

ExcellentieHandmatig lassen is waar mogelijk

vervangen door computergestuurd

lassen; zijn opdrachtgevers zijn hoog-

waardige bedrijven met hoge eisen.

Z’n leveranciers en opdrachtgevers

zijn internationaal, van India en Zuid-

Amerika tot Ierland, Polen, Duitsland,

Zweden en Nederland. Goed certifice-

ring is onontbeerlijk zegt Elgersma;

voor je producten en je uitstraling.

Regelmatig terugkerende productse-

ries en gecompliceerde machines en

leidingsystemen zorgen voor stabili-

teit en succesvolle groei.

GAWA Equipment Connections

Tingietersstraat 7 (De Hemmen), Sneek

www.gawa.nl

BÈTAPUNT NOORD:

enthousiasme noordelijke Techniekagenda onderwijs Meer structurele aandacht in het onderwijs voor wetenschap & techniek. Dat is de ambitie van Bètapunt Noord. De onderzoekende houding van leerkrachten en leerlingen stimuleren zodat ieder kind een optimale bèta- ontwikkeling krijgt. Deze landelijk in het Techniekpact vastgelegde afspraak werpt z’n vruchten af. Het Noorden loopt voorop en boekt aansprekende resultaten.

Vandaag, 27 mei, komt een brede de-

legatie uit het hele land onder leiding

van Techniekpact- aanjager Doekle

Terpstra kennisnemen van de forse

wetenschap & techniek- stappen die

in Groningen, Friesland en Drenthe zijn

gezet. De Haagse delegatie, samen-

gesteld door het Platform Beta Tech-

niek, legt een intensief werkbezoek af

om zich te oriënteren op de vorderingen

van het succesvolle samenwerkings-

verband van drie noordelijke provincies.

AmbitieHet noorden heeft een stevige ambitie:

alle basisscholen bieden in 2020 struc-

tureel wetenschap & techniek aan in

hun lesprogramma. Voorzitter Harry van

Malsen ( in het dagelijks leven directeur

bestuurder van de Stichting De Tjon-

gerwerven, Donkerbroek) van Bètapunt

Noord is trots en optimistisch. Twintig

schoolbesturen, één universiteit, drie

hogescholen en twee onderwijsbege-

leidingsdiensten zijn vertegenwoordigd

in Bètapunt Noord. Meer dan 1.000 ba-

sisscholen hebben wetenschap & tech-

niek al opgenomen in hun lesprogram-

ma’s en er wordt stevig samengewerkt

met bedrijven en tussen verschillende

onderwijsniveaus.

Talent ontdekkenDe voornaamste doelen van Bètapunt

Noord zijn het beter inspelen op de

arbeidsmarkt en op onderwijsverande-

ring. De arbeidsmarkt is steeds meer

gericht op technologie, waarbij weten-

schap & techniek een belangrijke rol

spelen. Het is noodzakelijk om kinderen

van jongs af aan daarmee kennis te la-

ten maken, op ieder niveau. Dat vereist

een verandering, want leerkrachten,

leerlingen en schoolbesturen zullen

een meer onderzoekende houding

moeten hebben. Iedereen heeft een

talent: leerlingen, leerkrachten, ouders,

bestuurders. Door een krachtige, rijke

leeromgeving kan iedereen zijn talent

leren ontdekken en zichzelf ontwikke-

len. Daarom wil Bètapunt Noord graag

dat alle scholen zich aansluiten.

Leren in de praktijkDe drie projectleiders van Bètapunt

Noord zijn in hun provincie enthousiast

aan het werk om het netwerk van op-

leidingen en bedrijfsleven te verstevi-

gen; Anke Postma (Cedin) in Friesland,

Grietha de Boer (Hanze Hogeschool)

in Groningen en Bas Pieterse (Klasse-

wijzer) in Drenthe, waar de gezamen-

lijke ambitie is om op 60 procent van

de scholen de leerlijn komend jaar te

implementeren. De projectleiders zijn

trots op de projecten die kinderen nu

al uitvoeren.

Ze worden concreet bij projecten

betrokken, zoals de ringweg in Gro-

ningen en in Leeuwarden, bij het

bouwen van sluizen, het bouwen van

een dassenburcht bij de N381 waar

‘tJong(R)talent zijn programma op

afstemt, bij landmeten, bij sensortech-

nologie- projecten, bij het inrichten

van landschappen. Spelenderwijs le-

ren ze ontdekken, ontwerpen en hun

project te presenteren, praktijkgericht

in realistische en bedrijfsmatige om-

gevingen. Steeds vaker worden basis

en voortgezet onderwijs samen bij

projecten betrokken, zodat de kloof

tussen scholen en onderwijssystemen

kleiner wordt en kinderen makkelijker

doorstromen.

Het kind centraalTalentontwikkeling staat centraal,

strakke leermethodes zijn uit. Het talent

van ieder kind staat voorop, de samen-

werking met ouders, basis, voortgezet

onderwijs, beroepsopleidingen en be-

drijven samen maken het onderwijs

meer kind en praktijkgericht. Meer naar

buiten, ontdekken en leren van de we-

reld om je heen, van natuur tot product,

de nieuwsgierigheid geprikkeld.

Bètapunt Noord wordt gefinancierd

door het Rijk, de RUG, Hogescholen,

Klassewijzer, Cedin en alle deelnemen-

de schoolbesturen. Scholen die weten-

schap & techniek structureel in hun

onderwijsprogramma opnemen worden

financieel beloond. Nieuwsgierig ge-

worden? Informatie en contactgegevens

vindt u op www.betapuntnoord.nl

”HET UITGANGSPUNT IS ALS JE KINDEREN EN VOLWASSENEN LAAT DOEN WAT ZE GRAAG DOEN, ZE OVER DE HELE LINIE BETER GAAN PRESTEREN.

EN DAAR PROFITEREN WE ALLEMAAL VAN”

V.L.N.R.: HARRY VAN MALSEN (VOORZITTER BÈTAPUNT NOORD / BESTUURDER VAN DE STICHTING DE TJONGERWERVEN) EN DE PROJECTLEIDERS

ANKE POSTMA (CEDIN), BAS PIETERSE (KLASSEWIJZER) EN GRIETHA DE BOER (HANZE HOGESCHOOL). FOTO: SANDRA GIELESEN FOTOGRAFIE

OFED OFED, het opleidings- en ontwikkelingsfonds voor de elektrotechnische detailhandel is de laatste jaren flink gemo-

derniseerd en biedt handige online tools waarmee je je kennis en vaardigheden verbetert. Voor zowel werkgevers,

werknemers als leerlingen.

> E-learning: een nieuwe manier van leren

Beter leren verkopen? Of smartphones en tablets repareren?

> PZ online: een online coach voor leidinggevenden en werknemers

Op PZ online vind je informatie en ondersteuning over leidinggeven en personeelsbeleid.

> Actuele productinformatie in de Kennisbank

De Kennisbank bevat uitgebreide en actuele productinformatie. Een ideale

tool als je bijvoorbeeld je klanten goed wilt adviseren op winkelvloer.

Kijk op www.ofed.nl

OTIBOTIB, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor het Technische Installatiebedrijf helpt werkgevers in de branche aan

voldoende en goed gekwalificeerd personeel en werknemers aan loopbanen waarin zij duurzaam inzetbaar blijven en

veilig en gezond kunnen werken. Regionale activiteiten zijn o.a. techniekpromotie in het onderwijs; verbetering van de

samenwerking tussen (voorbereidend) beroepsonderwijs en installatiebedrijven; loopbaanworkshops voor werknemers

en werkgevers in de branche; instroomprojecten voor werkzoekenden

en bemiddeling van personeel. OTIB werkt in Noord Nederland met

arbeidsmarktcoaches die vraag en aanbod aan elkaar koppelen. In de

provincie Friesland is OTIB projectpartner van het project F-TOP.

Voor info: www.otib.nl

VERNIEUWING BINNEN DE BOUW KOMT NU GOED OP GANG

De crisis heeft de afgelopen jaren haar sporen nagelaten in de bouw. Grote aantallen woningen zijn niet gerealiseerd, maar

daar komt nu zichtbaar verandering in. De woningverkoop zit duidelijk in de lift, woningbouwverenigingen zijn bezig met een

inhaalslag voor woningverbetering en ook particulieren durven weer te investeren. Vernieuwend zijn de prefab bouwmetho-

den, woningaanpassingen voor ouderen, maar ook energiezuinig wonen (bestaande woningen verbeteren). Nederland wil

als deelnemer in het Europese programma, doelstellingen realiseren om de CO2 uitstoot te verminderen.

De vraag om geschoold personeel begint weer toe te nemen, mensen zijn niet alleen nodig in de uitvoering op de bouw,

maar bij de vernieuwing is steeds meer behoefte aan kantoorpersoneel. Mensen die het werk voorbereiden, kunnen teke-

nen, berekenen en plannen met computerprogrammatuur. Het advies van Bouwmensen luidt dan ook: dit is het moment

om een opleiding in de bouw te gaan volgen. Goed opgeleide mensen in de bouw

zijn nu al nodig maar over een paar jaar is er schaarste aan technisch opgeleid

personeel. Techniek, de bouw is een goede keuze.

Voor meer informatie over bouwberoepen: www.bouwmensen-fnz.nl

Techniek special

RUG internationaal toonaangevend, ook in engineering opleidingen

Door: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

De Rijksuniversiteit Groningen (RUG) behoort met haar oplei-dingen en onderzoek tot de top- universiteiten van Nederland. Tot de studiemogelijkheden behoort een scala aan hoog-waardige engineering oplei-dingen. In 2016 worden twee belangrijke engineering studies aan het programma toegevoegd om de toonaangevende positie van de RUG verder uit te breiden.

Prof. dr. ir. Jacquelien M.A. Scherpen is

directeur van ENTEG (ENgineering and

TEchnology institute Groningen) dat valt

onder de faculteit Wiskunde en Natuur-

wetenschappen. ENTEG verzorgt vooral

onderwijs en onderzoek op het gebied

van Industrial Engineering (Technische

bedrijfskunde) en Chemical Engineering

(Chemische Technologie).

Nieuw Engineering Center en fundamenteel onderzoek‘Onze RUG-faculteit Wiskunde en Na-

tuurwetenschappen biedt verspreid over

meerdere instituten al jaren opleidingen

en onderzoek op het gebied van enginee-

ring’, aldus Scherpen. ‘Om nationaal en

internationaal een nog toonaangeven-

der rol te spelen als technische weten-

schappen- en technologie-instituut en

ons aanbod voor studenten, docenten en

bedrijfsleven overzichtelijker te maken,

geef ik leiding aan het opzetten van een

nieuw Engineering Center. Hierin worden

niet alleen onze bestaande vijf enginee-

ring opleidingen opgenomen maar star-

ten we ook met twee nieuwe opleidingen.

De kick off van het Engineering Center is

gepland eind 2015/begin 2016.’

‘Waar het engineeringonderzoek van de

RUG zich mee onderscheidt ten opzichte

van de drie andere technische univer-

siteiten in Nederland is het feit dat we

ingebed zitten in een zogenaamde fun-

damentele omgeving. Binnen de RUG

kan vrijelijk onderzoek worden gedaan

zonder dat direct aan toepassingen ge-

dacht wordt, hetgeen leidt tot meer en

andere onderzoeksmogelijkheden. Daar

waar technische toepassingsmogelijk-

heden zijn, vervult ENTEG -en straks dus

ook het Engineering Center- een scha-

kelfunctie met het bedrijfsleven.’

Samenwerking over grenzen vakgebieden‘Een ander voorbeeld waarin de RUG

uitblinkt is de samenwerking tussen

studierichtingen en faculteiten onder-

ling. Een mooi voorbeeld is de samen-

werking tussen onze biologie- en engi-

neeringstudenten op het gebied van de

zogenaamde synthetische biologie. Dit

resulteert jaarlijks in deelname aan de

iGEM competitie in Boston (USA). Met

gestandaardiseerde DNA constructen,

biobricks, gaan studenten aan de slag

om een micro-organisme uit te rusten

met nieuwe nuttige eigenschappen.

In 2012 werden onze RUG studenten

wereldkampioen. Zij ontwikkelden een

bacterie, die in de vorm van een stic-

ker op vleeswaren geplakt kan worden.

Wanneer de sticker verkleurt kun je zien

dat het vlees niet meer goed is. Ook in

andere richtingen wordt vanuit onze fa-

culteit veel samengewerkt zoals met de

faculteit economie en bedrijfskunde, de

medische faculteit verbonden met het

UMCG, sociologie en meer. Juist door

over faculteits- en vakgebiedsgrenzen

heen te kijken kun je de beste ontwikke-

lingen tot stand brengen en zorg je voor

optimale kennisontwikkeling.’

‘Als RUG en faculteit Wiskunde en Na-

tuurwetenschappen onderhouden we

veel en belangrijke contacten met het

Noordelijk bedrijfsleven. We nemen deel

aan het consortium High Tech Systems

and Matrials (HTSM Noord-Nederland)

waarin Philips, SRON, Astron, Fokker en

heel veel MKB bedrijven zijn verenigd

en we zijn aangesloten bij het innova-

tiecluster Drachten. Onze chemisch

technologen werken samen met bedrij-

ven als DSM en Shell en natuurlijk ook

met veel MKB bedrijven. Ook kijken we

regelmatig over grens met Duitsland of

Twente voor lokale inbedding. Door onze

samenwerkingsverbanden kunnen we

studenten veel mogelijkheden bieden

om vaardigheden, kennis en contacten

op te doen tijdens samenwerkings-

projecten met het bedrijfsleven én

maken we voor hetzelfde bedrijfsleven

en industrie onderzoek en innovatie

financieel haalbaar en aantrekkelijk.

Noodzakelijk om internationaal voorop te

blijven lopen met onze kenniseconomie.’

Ook focus op geïntegreerd ontwerpenIn 2016 is de planning dat we starten

met twee nieuwe masteropleidingen.

Het gaat om de opleidingen Mechanical

Engineering/Advanced instrumentation

en Systems and Control (Regeltechniek).

Wat de eerste opleiding uniek maakt

is de focus op de ontwikkeling van

grootschalige instrumentatie. Scherpen

legt uit: ‘Dit is nieuw in de universitaire

wereld. Mechanical Engineering/Advan-

ced instrumentation werkt bijvoorbeeld

samen met ASTRON en SRON aan

grootschalige instrumentatie voor ruim-

tevaart en met het nieuwe protonthera-

piecentrum dat momenteel bij het UMCG

verschijnt. Bij beide opleidingen is er

ook veel aandacht voor het geïntegreerd

ontwerpen in nauwe samenwerking met

diverse andere studierichtingen. We

richten ons op instroom vanuit de be-

staande engineering opleidingen, (inter)

nationale studenten en HBO zij-instro-

mers , met als doelstelling het verder

uitbreiden van de toonaangevende positie

van de RUG.’


Engineering and Technology institute

Groningen

Nijenborgh 4 (Building X)

9747 AG Groningen

room 5116.0126a

prof. dr. ir. J.M.A. (Jacquelien) Scherpen

T: 050 - 363 87 91

www.rug.nl/research/enteg/

Huidige engineering opleidingen van de RUG (bachelor en masteropleidingen): - Industrial Engineering & Management (Technische bedrijfskunde)

- Applied Physics (Technische natuurkunde)

- Chemical Engineering (Technische scheikunde)

- Applied Mathematics (Technische wiskunde)

- Biomedical Engineering (Biomedische technologie)

Toekomstige engineering opleidingen (masteropleidingen): - Mechanical Engineering/Advanced instrumentation

(in samenwerking met onder meer ASTRON)

- Systems and Control (Regeltechniek)

SCIENCE LINX:

linkt leerlingen en docenten met al het leuke van bèta/techniekDoor: Roeline Kuiper, Rotenco Communicatie

Science LinX is de naam van het succesvolle science center van de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG). Leerlingen en docenten komen in het science center op een zeer verrassende manier in aanraking met actueel on-derzoek en wetenschappers.

Bart van de Laar is hoofd van Science

LinX en vertelt: ‘Met hands-on ten-

toonstellingen, symposia en master-

classes, ons rondreizend laboratorium

de Discoverytruck en andere activitei-

ten, betrekt Science LinX jong en oud

talent bij de Faculteit Wiskunde en

Natuurwetenschappen. Science LinX

laat op een eigen manier zien dat on-

derzoek mensenwerk is. De afgelopen

jaren heeft de Faculteit de instroom

van studenten bijna verdrievoudigd.

Belangrijk, want in Noord-Nederland,

maar ook nationaal en wereldwijd is

er een schreeuwend tekort aan goed

opgeleide bètas.’

Science LinX voor docenten‘De kracht van de RUG is dat we niet al-

leen al jaren een topaanbod van bèta-

studies bieden, maar juist ook onze

innovatieve en bijzondere manier om

de kennis te delen met onze Facul-

teiten onderling, docenten, leerlingen

van middelbare scholen en uiteraard

ook bedrijven in de regio. Willen we

voorop blijven lopen tussen de mon-

diaal opkomende kenniseconomieën

dan moeten we meer bieden dan ex-

cellente kennis. Hoe breng je nu als

docent voorbereidend onderwijs (VO)

de creativiteit in techniek over aan

je leerlingen en zorg je voor goede

aansluiting met vervolgopleidingen?

Daarvoor is er het professionalise-

ringsnetwerk ‘Netwerk Noord’. Hier

werken VO-docenten en onderzoekers

van het Noordelijke hoger onderwijs

samen aan het professionaliseren van

het bètaonderwijs in Noord-Nederland

en de aansluiting tussen VO en HO.

Science LinX coördineert het netwerk

voor de regio.’

Netwerk Noord organiseert bijvoor-

beeld maandelijkse bijeenkomsten.

Hier werken groepen van docenten in

een Docent Ontwikkel Team aan een

vakspecifiek onderwerp en wisselen

informatie en onderwijsmateriaal uit.

Ook zijn er themabijeenkomsten waar

de groepen vakoverstijgende onder-

werpen inhoudelijk en didactisch

uitwerken. En er zijn docentendagen,

waarbij door de HO instellingen van

Netwerk Noord een scala aan activi-

teiten voor leerlingen wordt georga-

niseerd. Zo ervaren leerlingen welke

mogelijkheden opleiding en werk bie-

den. De agenda voor Netwerk Noord

en veel meer informatie is te vinden

op de site www.rug.nl/sciencelinx/

studiestijgers

Science LinX voor leerlingenDe studierichtingen aan de Faculteit

Wiskunde en Natuurwetenschap zijn

heel divers: van nanotechnologie,

biotechnologie, duurzame energie,

genomics en geneesmiddelen tot ICT

en sterrenkunde. Sciences LinX laat

scholieren voor de profielen Natuur

& Techniek en Natuur & Gezondheid

kennismaken met wetenschap. Sa-

men met de Scholierenacademie van

de RUG organiseert Science LinX ac-

tiviteiten, variërend van een Kinder-

universiteit tot webklassen voor de

eindexamenjaren. Science LinX heeft

vooral aandacht voor 5 en 6 vwo’ers

en geeft hen een goed beeld van de

verschillende studies aan de RUG.

Met het Bètasteunpunt bieden we on-

dersteuning bij het schrijven van het

profielwerkstuk en reiken we prijzen

uit voor de beste werkstukken. De

winnaars gaan mee naar het Interna-

tional Conference for Young Scientists.

Dit jaar was de finale in Izmir, Turkije.

De Groninger scholieren sleepten één

keer goud en twee keer zilver in de

wacht.

‘Science Linx brengt scholieren in

contact met bèta/techniek in het

moderne leven’, aldus Van de Laar.

‘Wie googled op Science LinX vindt

bijvoorbeeld ons eigen Youtube kanaal

met games, installaties, visualisaties,

workshops en nog veel meer over na-

tuurwetenschap en technologie. Tech-

niek is overal. Noord-Nederland heeft

grote werkgevers met veel vraag

naar technisch personeel. Er is een

groot tekort, dat in de toekomst alleen

maar verder op zal lopen als we nu

niet zorgen voor meer bètastudenten.

Daarom brengen wij bèta/techniek

niet alleen naar scholen via docenten-

programma’s, maar organiseren we

ook veel daarbuiten. Zoals festivals,

tentoonstellingen en bijvoorbeeld de

Nacht van Kunst & Wetenschap. Dat

trekt ieder jaar bijna 15.000 bezoe-

kers. Zaterdag 6 juni staat heel Gro-

ningen weer in het teken van creatief

vernuft.

We hebben een uitgebreide jaaragen-

da van al onze activiteiten die te vin-

den is via www.rug.nl/sciencelinx en

nodigen iedereen graag uit.

Voor meer informatie zie: www.rug.nl/

sciencelinx

De Nacht van Kunst & Wetenschap Op 6 juni 2015 vanaf 19.30 uur in de binnenstad van Groningen met meer

dan 150 acts op 11 podia. Een geweldige kans om naast kunst en muziek

ook te ontdekken wat Groningen te bieden heeft op het gebied van weten-

schap, technologie en innovatie. In de der Aa-kerk verzorgt Science LinX bij-

zondere videopresentaties met onderzoeksverhalen gecombineerd met dans

en muziek. Met onder andere belangrijk werk van de grote trekvogelecoloog

Theunis Piersma en van Sabeth Verpoorte die werkt aan een heel bijzonder

laboratorium op een chip. Meer informatie over deze bijzondere nacht is te

vinden via www.denachtvankunstenwetenschap.nl /locaties/der-aa-kerk

FOTO

: ELC

O VA

N D

ER M

EER,

ELC

OMOT

IVES

Techniek special

KOOPMANS EN ZWART ELEKTROTECHNIEK B.V.

‘Onze voeding komt nog steeds van de stagiaires en de schoolverlaters’ Als ondernemer acht Sjirk Sei-nen -eigenaar van Koopmans en Zwart Elektrotechniek B.V. in Leeuwarden- het zijn plicht om stagiaires in het bedrijf te hebben. Een morele plicht, maar natuurlijk ook vanuit het belang van de sector. 'Onze voeding komt nog steeds van de stagiaires en de schoolver-laters'.

Tekst: Fred Ootjers

Koopmans en Zwart Elektrotechniek

onderscheidt zich in de branche door

de unieke combinatie van twee elkaar

aanvullende disciplines: een techni-

sche groothandel én het uitvoeren van

projecten. Die projecten bestaan uit

het ontwerpen, produceren en monte-

ren van schakel- en besturingssyste-

men, van eenvoudige schakelkastjes

tot complexe besturingssystemen.

Een andere belangrijke activiteit is het

ontwikkelen, produceren, upgraden,

onderhouden en installeren van indus-

triële automatiseringen voor de proces-

industrie. Sjirk: "Het voordeel boven een

reguliere groothandel in elektrotechni-

sche componenten is de toegevoegde

waarde van kennis: we weten precies

waar we het over hebben, omdat we

er alle dagen zelf mee werken. Als een

monteur bij ons aan de balie komt met

een probleem, lossen we dat altijd op. Is

het niet linksom, dan gaan we rechts-

om. 'Kan niet' verkopen we niet. Als het

betreffende component ergens op de

wereld nog te krijgen is, vinden we het."

Het is nog heel bescheiden, maar ook

bij Koopmans en Zwart is er langzaam

maar zeker een kentering in de reces-

sie waarneembaar. "We merken dat

vooral aan de projecten", aldus Sjirk.

"Vóór de recessie bouwden we voor

klanten complete schakelkasten. Daar

wilden ze zelf geen werk van hebben.

De crisis kwam en klanten kwamen

steeds vaker voor losse onderdelen om

daarmee zelf een schakelkast te bou-

wen. En wat zien we nu? De economie

trekt aan, met als gevolg dat we weer

opdrachten krijgen voor het leveren

van complete schakelkasten. Het is niet

spectaculair, maar het geeft wel aan

dat het ergste voorbij lijkt."

Een aantrekkende branche, maar tege-

lijk een branche waar je de geschoolde

vakmensen met een lampje moet zoe-

ken. "Om een idee te geven van wat

er speelt op het vroegere HTS-niveau:

toen ik zelf in 1992 op de HTS Elektro-

techniek zat, hadden we 120 studenten

per leerjaar. Dat waren er dus 480 over

de vier leerjaren verdeeld. Anno 2015

zijn dat er hier in Leeuwarden maar

een goede 30. In totaal, over alle vier

jaren verdeeld. Dramatische cijfers,

waar allerlei oorzaken voor worden

aangedragen. Naar mijn eigen idee

ligt de verantwoordelijkheid voor een

belangrijk deel bij de onderwijsinstel-

lingen. Die worden immers afgerekend

op resultaten, op een zo hoog moge-

lijk percentage geslaagde studenten.

De neiging bestaat dan om op safe te

spelen en vooral populaire opleidingen

aan te bieden. Ten tijde van de hausse

in de IT waren dat de aanverwante stu-

dies, terwijl nu de focus ligt op onder

andere Multi-Media. Lekker werken

met een computer en mooie dingen

ontwerpen."

"De praktijk laat echter zien dat veel

van die studenten worden opgeleid tot

werkloosheid. Het aanbod aan afge-

studeerden in die branche is immers

veel groter dan de vraag. Wat je dan

ziet gebeuren is dat die afgestudeer-

den in heel andere disciplines werk

proberen te vinden. Ook bij ons. Pro-

grammeren kunnen ze dan wel, maar

ze hebben totaal geen technische

achtergrond. Die spijkeren we ze dan

bij door het verzorgen van een interne

opleiding. En verder proberen we door

het houden van Open Bedrijvendagen

aankomende studenten enthousiast te

maken voor werken in de elektrotech-

niek. Wie werken wil, komt in onze

branche gegarandeerd aan de bak!"

Koopmans & Zwart Elektrotechniek B.V.

Zuiderkruisweg 3, Leeuwarden

T: 058 - 288 70 75

www.koopmansenzwart.nl

'DE TECHNIEK BIEDT VOLDOENDE UITDAGING!

OPEN BEDRIJVENDAG BIJ KOOPMANS EN ZWART B.V.: DE WERKPLAATS.

Techniek Special DvhN

Documents

Transcript of Techniek Special DvhN