Duurzaamheid & Techniek in het basis onderwijs

Jurgen Tielbeke, Stichting Technotrend, conferentie Actie=Reactie, november 2014

Verwondering

wat iedereen zou moeten weten van de natuurwetenschappen- Hanno van Keulen en Ellen Rohaan

“U als leerkracht weet als geen ander dat kinderen van nature nieuwsgierig zijn. Waarom is de lucht blauw? Waarom reist de maan met je mee als je achterop de fiets zit? Zitten alle computers van de wereld aan elkaar vast? Er zijn vragen genoeg om bij aan te sluiten. Hoe jonger je de kinderlijke nieuwsgierigheid opwekt en beloont des te beter kunnen kinderen zich oriënteren op de wereld en op hun eigen mogelijkheden daarin.” -Robert Dijkgraaf, 2010

Problemen..?

De basis voor elke toekomst wordt gelegd in de basisschool, dus ook die van de ingenieur, de installateur, de viroloog. Echter….

Ca. 4% schooltijd in NL is voor W&T v.s. 10% gem. in OESO-landen (TIMSS)

In NL haalt slechts 3% van de kinderen het excellente niveau

Nederlandse meisjes doen het slechter dan jongens (PISA): dat patroon komt verder nergens voor

13% van de leraren doet nooit ‘een proefje’

Slechts 5% van de NL kinderen doet wel eens de hele cyclus van ‘onderzoekend/ontwerpend leren’

Programma

1. Intro en kennismaking 13.45- 14.05

2. Programma’s Stichting Technotrend 14.05- 14.20

3. Analyse W&T onderwijs anno 2014 14.20- 14.30

4. Workshop: Hoe natuur en techniek 14.30- 14.50(structureel) vormgeven op school?

5. Uitkomsten workshop & afsluiting 14.50- 15.00

Voorstelronde

•Wie ben je, waar werk je?•Noem één vraag waarmee je zit…of ding waar je op vastloopt

Over Stichting Technotrend

Opgericht vanuit technische bedrijfsleven en vakopleidingen

Kinderen en jongeren interesseren in de wereld van techniek

Jeugd bewust maken over duurzame ontwikkeling

Stimuleren instroom technische vakopleidingen

Bijdrage leveren aan groene economie

Netwerk organisatie

Aanbod Stichting Technotrend

Lesprogramma’s projecten en workshops voor 4-16 jaar

Programma’s over diverse thema’s duurzaamheid

Koppeling kerndoelen met wetenschap en techniek

Inzet gastdocent op verzoek

Doorlopende leerlijn duurzaamheid en techniek

Buitenschoolse Leren. LAB duurzaamheid

Ondersteuning scholen bij structurele inbedding

Verbinding met (lokale) bedrijven

Educatieve programma’s

Workshops met proefjes en doe & maak-activiteiten

Leren door doen, met handen werken

Onderzoekend leren en appel op creativiteit

Relatie met eigen belevingswereld en thuisomgeving

Life’s principles duurzaam ontwerpen

Leren van de Natuur

led licht biologisch licht

biotechniek gebruiken voor duurzame ontwikkeling

1.Technokids Groenland

Technokids Groenland

modulair programma van 10 workshops

elke workshop eigen duurzaamheid thema

Educatie, activiteiten en proefjes (onderzoekend leren)

kerndoelen techniek, duurzame ontwikkeling

kinderen maken een creatie die ze mee naar huis nemen

regionale pool van (gast-)docenten

complete, hanteerbare en voordelige Lesboxen

2.Natuurkids Groenland

Programma Natuur en techniek voor groep 4 en 5

4. Kunst van recyclen

Kunst van Recyclen Zwerfafval

5. Roadshow Week van de Techniek

• Nieuwe opzet Week van de Techniek

• een reizende tentoonstelling langs basisscholen

• een projectweek op uw school • Met bedrijfsexcursies, gastlessen

van bedrijven en technische ‘rolmodellen’.

• scholieren krijgen een beeld van technische beroepen en opleidingen

6.Led’s Use the Sun

Over Led verlichting en zonne-energie

Educatie en verduurzamen van schoolgebouw

Project op 25 scholen in Schiedam, Maassluis, Vlaardingen

7.LAB Duurzaamheid

Proefjes Lokaal voor jonge onderzoekers - bouw een aardemuur (8 dubo-workshops) - recyclen van plastic (8 workshops)

8. Energieke Klas

Kenniscentrum TalentontwikkelingBasisonderwijs

Educatie over duurzaamheid

Milieubewustzijn groeit

Bedrijven steeds actiever duurzaam ondernemen

Overheden trekken zich terug op kerntaken

NME centra worden gekort

Belang van educatie over duurzaamheid wordt onderkend

Structurele invulling in basisonderwijs is lastig:-Focus op taal en rekenen

-Overbelaste agenda

-Skills van leerkrachten

Educatie over duurzaamheid

Vaak losse projecten

Kans: Educatie koppelen aan duurzame bedrijfsvoering

Verbinden aan rekenen en taal

techniek in de samenleving

Duurzame oplossingen gevraagd

Steeds meer bedrijven actief met duurzame techniek

Groeiende behoefte aan (groene) technici

Behoefte aan betere aansluiting onderwijs bij bedrijfsleven

Samenwerken met bedrijfsleven biedt kansen

belang duurzame innovatie

Analyse W&T basis onderwijs

Recent onderzoek bij 800 basisscholen regio Midden NL laat zien dat er behoefte is aan onderwijsvernieuwing aangaande N,W&T

W&T wordt niet serieus genomen, niet gegeven, niet getoetst, uitbesteed aan ouders / vrijwilligers

Techniekpromotie organisaties springen in gat maar bevestigen bestaande imago- en statusprobleem

Behoefte W&T basis onderwijs

Ondersteuningsbehoefte•Ouders betrekken: gastlessen / excursies (78%)•Aanbieders van W&T in beeld brengen (59%)•uitwisselen materiaal door leraren (79%)•inbreng vanuit lokale bedrijven (78%)•kennisdeling via internet (65%)•ontmoeting met wetenschappers (61%)

Professionaliseringbehoefte•Teamprofessionalisering (80%)•Ondersteuning van buitenaf bij ontwikkeling van W&T-beleid (50%)•Sturing schoolbeleid vanuit bestuur (26%)

Wat te doen?

• Ik ga aan de slag met wetenschap en technologie

Daarvoor regel ik: • Visie• Tijd• Gender sensitiviteit• Kennis • Vaardigheden• Netwerk• Lef

Mooi gezegd, maar ehh..!

“Hier begrijp ik niets van”:Iedereen die pannenkoeken kan bakken is technisch

“Dit is niets voor mij”De kinderen vinden het leuk en slepen je wel mee

“Daar komen ze weer met iets nieuws”:Ja, zo belangrijk is het basisonderwijs voor de samenleving!

“Hier hebben we geen tijd voor”:Je doet het al! Het is overal mee te verbinden

“Het hoeft immers niet van de Inspectie”:We doen het omdat het belangrijk is voor de kinderen!

“Dit kan ik niet”:Dan helpen we je het te leren

Problemen en oplossingen

De basis voor elke toekomst wordt gelegd in de basisschool, dus ook die van de ingenieur, de installateur, de viroloog. Echter….

Ca. 4% schooltijd in NL is voor W&T tegen 10% gemiddeld in OESO-landen (TIMSS): meer tijd; betere integratie

In NL haalt slechts 3% van de kinderen het excellente niveau betere leerdoelgerichtheid en uitdagender werkvormen

Nederlandse meisjes doen het slechter dan jongens (PISA): dat patroon komt verder nergens voor toegenomen gender sensitiviteit

13% van de leraren doet nooit ‘een proefje’ meer durven; leren om het simpel te houden

Slechts 5% van de NL kinderen doet wel eens de hele cyclus van ‘onderzoekend/ontwerpend leren’

W&T Visie

Werk aan Kerndoel 45: leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, uit te voeren en te evalueren

Basis onderwijs behoort kinderen wel te oriënteren op ‘de wereld’ en op hun talenten

W& T niet (alleen) een vak maar (vooral) een methode Integreer W& T structureel (met o.m. taal en rekenen) Geef ruimte aan de nieuwsgierige, leergierige aard van kinderen NW&T educatie in PO = basis voor duurzame toekomst en innovatie

Hoe structurele inbedding NW&T invoeren?

• Medewerking schoolbestuur en directie• Maak een schoolplan W&T• Geleidelijke overgang projecten-doorlopende leerlijn• W&T docent/ Professionalisering docenten • Ondersteuning kennisinbreng van buitenaf• Zoek samenwerking en hulp• Eigen technieklokaal of samen met omgeving?

Roadmap W&T voor PO

Ondersteuningsregeling Platform Betatechniek

Verdeling gelden over regio’s en landsdelen

6 deelprogramma’s: 1. Versterking regionaal PO Netwerk (samenwerking)

2. W&T innovatieprogramma/ toptalentinitiatieven

3. W&T verduurzamingspremie; opname W&T in praktijk en schoolplan

4. Afspraken/Samenwerking in de (onderwijs)keten

5. Strategisch Regionaliseren (netwerkvorming)

6. Professionaliseren PO docenten

Workshop/ Uitwisselinghoe NW&T structureel maken?

Wat doe je/je organisatie zelf ? Of wat zou je willen doen? Welke ondersteuning heb je nodig? Wat kan je bieden ? Heb je tips aan andere deelnemers?

W&T boeksuggesties

Contact:www.stichtingtechnotrend.nlsecretariaat@stichtingtechnotrend.nl

Jurgen Tielbeke, 06- 51481118jurgen.tielbeke@stichtingtechnotrend.nl

Patrick van der Hofstad, 06- 10272823pvdhofstad@stichtingtechnotrend.nl

J