Taalbeleid

OVA C Taal Joachim Janssens

Martijn Gielissen

Marnick Kelchtermans

Wesley Schoups

Nathalie Beinsberger

Lien Kuyckx

Inhoud

• Wat is taalbeleid?

• Taalachterstand in het onderwijs.

• Waarom is dat taalbeleid zo belangrijk?

• Wat zijn de aandachtspunten bij taalbeleid?

• Wie kan er werken aan taalbeleid?

• Hoe kunnen we werken aan taalbeleid?

Wat is taalbeleid?

• Het begrip 'taalbeleid' : de opgave van het onderwijs om zowel binnen het vak Nederlands als in de overige vakken maatregelen te nemen die leerlingen in staat stellen de taalvaardigheid te verwerven die noodzakelijk is om in alle lessen te kunnen volgen.

• Doel: de onderwijskansen van de leerlingen te vergroten.

Welke taal is je moedertaal?

Nederlands

25%

Turks

22%

Marokkaans

14%

"Kaapverdisch"

11%Hindoestani

10%

"Surinaams"

7%

Chinees

3%

Antilliaans

1%

Andere

5%

Overig

11%

"Pakistaans"

2%

Welke taal/talen spreek je met je ouders?

75

10

13

19

32

69

88

141

476

0 100 200 300 400 500

Andere

Pakistaans

Chinees

Surinaams

Hindoestaans

Kaapverdisch

Marokkaans

Turks

Nederlands

Aantal leerlingen

Welke taal/talen spreek je met je vrienden?

43

12

17

24

31

40

97

598

0 100 200 300 400 500 600 700

Andere

Hindoestaans

Surinaams

Engels

Kaapverdisch

Marokkaans

Turks

Nederlands

aantal leerlingen

Factoren in bovenstaande grafieken kunnen verklaren waarom

leerlingen problemen hebben met Nederlands op school.

Wat zijn de grootste knelpunten voor de leerlingen op school:

Welke problemen heb je op school met het Nederlands?

Ik vind het (mondeling)

beantw oorden van

vragen moeilijk

Ik vind het schriftelijk

formuleren van

antw oorden moeilijk

Ik begrijp de uitleg van de

docent niet

Ik begrijp de uitleg in het

boek niet

Er w orden in de teksten

veel moeilijke w oorden

gebruiktIk begrijp de vragen

tijdens de toetsen niet

Ik heb moeite met

(begrijpend) lezen van

tekstenDe docenten gebruiken

veel moeilijke w oorden

0 50 100 150 200 250

aantal leerlingen

Taalachterstand in het onderwijs

• Wie?

- Leerkrachten

- Ondersteunend personeel( op de speelplaats, het secretariaat, …)

- Directie

- Externen

Waarom is taalbeleid zo belangrijk?

• Multiculturele maatschappij

• Brussel -> tweetalig

• Dialect

• Tussentaal

• =>taak school: op niveau brengen

Wat zijn de aandachtspunten bij

taalbeleid? • Schooltaal= complexer dan dagelijkse omgangstaal

• Rekening houden met verschillende criteria

• Oog voor taaldiversiteit

• Lln in staat stellen doelstellingen schoolcurriculum te halen

• Optimaliseren resultaten alle lln

• bijdragen tot brede & harmonieuze vorming van lln

• Komen tot gemeenschappelijke visie+houding

Wie kan er werken aan taalbeleid?

• Taalbeleid is zeker niet het domein van de leerkracht Nederlands alleen. Het moet iedereen bereiken : leerlingen, leerkrachten, secretariaat, ondersteunend personeel en directies.

• Het “taalbeleidsteam” denkt na over wat we willen bereiken en hoe. Het werkt concrete initiatieven uit, in overleg met alle leerkrachten.

• Om een taalbeleid op school op gang te brengen, is het aangewezen om een werkgroep ‘taalbeleid’ samen te stellen.

• In deze werkgroep zijn alle vakkengroepen vertegenwoordigd

• Indien dit niet gebeurt, dan dreigt taalbeleid de uitsluitende verantwoordelijkheid van de leraren Nederlands te worden en kan slechts een gedeelte van een totaal beleid worden gerealiseerd.

• Een succesvol taalbeleid is dus het resultaat van de zorg van een heel team, dat daarin gemotiveerd en geholpen wordt door de directie.

• Indien de directie niet beschikbaar is, is een kernpersoon het aanspreekpunt of neemt hij/zij de taak op van coördinator.

Werkgroep opstellen

Rol van de directie

• De actieve deelname van de directie bij het opzetten van een taalbeleid geeft een duidelijk signaal naar het team dat het niet gaat om een vrijblijvende onderneming.

• Bovendien is het de taak van de directie om noodzakelijke leer-en/of remediëringsmiddelen ter beschikking te stellen en een effectieve toegankelijkheid van multimedia en ICT te verzekeren. Zij kan tevens instaan voor het verzamelen van informatie bij instanties die rond taalbeleid al ervaring hebben opgedaan

Hoe kunnen we werken aan taalbeleid?

• individuele begeleiding van taalzwakke leerlingen (ict-programma “Nedercom”)

• extra hulp voor anderstalige leerlingen

• speciale maatregelen voor leerlingen met een geldig attest “dyslexie”

• verzorgd taalgebruik wordt beoordeeld op het attituderapport

• maatregelen om het dt-monster te bestrijden

• taaltips om hardnekkige taalfouten te bestrijden

• leesprojecten, poëzie- en schrijfwedstrijden, een taalspel, ...

• Het afspreken van een uniforme lay-out voor taken, toetsen en proefwerken

• Het opmaken van vakwoordenboeken.

• Het opmaken van een actieplan in verband met taalbeleid.

• Sensibiliseren voor het gebruik van AN door leerlingen en personeel

Bronnen

• http://www.google.be/search?source=ig&hl=nl&rlz=1G1TSEH_NLBE357&=&q=wat+is+taalbeleid&aq=f&aqi=g1&aql=&oq=

• http://www.youtube.com/watch?v=RM1KYmwu3k8

• http://www.maricolen.be/bovenbouw/Leren-op-onze-school/Taalbeleid

• http://pbd.gemeenschapsonderwijs.net/so/10taalbeleid.pdf

• D. Van Hoyweghen. 2010. Naar taalkrachtige lerarenopleidingen.Bouwstenen voor taalbeleid. Plantyn