T&A SURVEY B.V. AMSTERDAM THE NETHERLANDS e-mail: [email protected] Website: ta-survey.nl
description
Transcript of T&A SURVEY B.V. AMSTERDAM THE NETHERLANDS e-mail: [email protected] Website: ta-survey.nl
Aardwarmte =
• Koude Warmte Opslag (KWO)
• Geothermie
KWO
• Warmte of koude uit de aarde
• Warmtepompen
Warmtepompen
• Wat is een warmtepomp?
• Verschillende soorten warmtepompen.
• Voorbeelden van warmtepompsystemen.
• Verschillende soorten bronsystemen.
• Voorbeelden van bronsystemen.
• Koude en warmte opslag.
• Belangrijkste punten voor een goed werkend systeem.
Wat is een warmtepomp ?
Een warmtepomp is een apparaat dat warmte verplaatst
door middel van arbeid.
Wat is een warmtepomp ?
De vier belangrijkste componenten zijn :
• - Verdamper• - Condensor• - Compressor• - Expansieventiel
Verschillende soorten warmtepompen.
• water (brine*) \ water warmtepompen.• lucht \ water warmtepompen.• water (brine*) \ lucht warmtepompen.• Lucht \ lucht warmtepompen.
*brine is een mengsel van glycol en water.
Voorbeelden van Water (brine)\water warmtepompsystemen.
Voor warmte en/of koude bron wordt gebruik gemaakt van de constante bodemtemperatuur (water in de bodem is circa 11°C)
Toepassingen:
• Verwarming en/of koeling van een gebouw.• De bereiding van warm tapwater.
Voorbeelden van Water(brine)\water warmtepompsystemen.
Warmte / koude afgifte
Warmtepomp
Bron
Voorbeelden van lucht \ water warmtepompsystemen.
• Als warmte of koude bron word er o.a. • Gebruik gemaakt van:
• Buiten lucht• Ventilatie lucht uit een gebouw
Deze warmte en/of koude kan o.a. worden gebruikt voor:
• Verwarming en/of koeling van een gebouw• De bereiding van tapwater
Voorbeelden van lucht \ water warmtepompsystemen.
BronWarmte afgifte
Warmtepomp
Verschillende soorten bronsystemen KWO
Voor het verwarmen en koelen van gebouwen worden de volgende soorten het meest toegepast:
• Open bronsysteem: - Mono bron systemen- Systemen met een
onttrekkingbron en een infiltratiebron
• Gesloten bronsysteem: - Verticale bodemwisselaars- Horizontale bodemwisselaars- Aardwarmtekorf systemen
Open bron systeem
Open bronsysteem
• Vergunning verplicht boven de 10 m3 per uur en/of 50 000 m3 per jaar (effectrapportage verplicht)
Gesloten bron systeem
Verticale bodemwisselaar Horizontale bodemwisselaar
Belangrijkste punten voor een goed werkend KWO systeem
• Bodemonderzoek geschikte zand pakketen, aquifers en grondwaterstromen
• Technisch ontwerpdimensioneren en keuze van materialen enappendages
• Modulering van het systeem over langere periode.
KWO
• Bespaart 30 tot 50 % van de energiekosten
• 50% reductie uitstoot CO2
• Terugverdientijd warmtepompinstallatie is 5 tot 12 jaar
KWO
Startinvestering:
• Kosten individuele huizen: 10.000-15.000 euro
• Kosten collectief systeem: 5.000-10.000 euro per huis
Geothermie
• Kern aarde is 1200 tot 6000 °C• Continu gevoed door radioactief
verval• Temperatuur gradiënt in
ondergrond is gemiddeld 30°C per km
• De eerste 6 km van de aardkorst bevat 50.000 maal meer geothermische-energie dan de wereldvoorraad aan olie en gas
Vraag?
Hoe kun je deze warmte aanwenden
Geothermie
• Door grondwater (uit de diepe ondergrond) op te pompen
• Door grondwater af te koelen
• Warmte in energie omzetten
• Gekoeld water terug te pompen
Geothermie
• Overeenkomstige diepte met boringen naar olie en gas
• Doubletten (2 boringen) overeenkomstig open KWO systeem
• Pompbron en retourbron • Boring kan variëren van 1,5 tot 4
km diep• Rond 3 km diep is grondwater ca
100 °C
Geothermie
Geologische voorwaarden
• Aanwezigheid van watervoerende lagen (aquifers)
• Zelfde reservoirs als voor de opsporing van olie en gas:
dikte verspreiding porositeit permeabiliteit
zandsteen en kalksteen maar dan zonder het voorkomen van olie en gas
Geothermie
Geothermie
Economische voorwaarden (op dit moment)
• Temperatuur grondwater > 55 °C• Vermogen > 100 m3/u
Conclusie:De geologische opbouw bodem van Nederland is geschikt voor het toepassen van diepe geothermie
Aardlagen geschikt voor geothermie
Temperatuur op ca 2000 m onder maaiveld
Geothermie
Economische haalbaarheid
• Diepe putten: grote investeringen • ( 3 miljoen euro per put)
• Grote warmte afzet voor haalbaarheid van project• Groot debiet (>100 m3/uur)• Voldoende groot aantal draaiuren• > 2000 woningen of > 5 ha
glastuinbouw
• Laag temperatuurniveau warmte behoefte (huizen, kassen)
Geothermie
Voordelen geothermie
• Duurzaam• Altijd voorradig• Onafhankelijk van
weersomstandigheden, seizoen of tijdstip
• Verwaarloosbare emissie CO2
• Terugverdientijd binnen 5 a 10 jaar (huidige energieprijs)
• Systeem vereist weinig onderhoud
Traject geothermie• Geologische quickscan • Aanvraag opsporingverguning• Opsporing fase• Uitvoering proefboring• Aanvraag winningvergunning• Winningfase
-Doorlooptijd circa 3 jaar-Kosten circa 8 miljoen
Geothermie
Voorbeeldprojecten:
• Geothermie doublet voor electriciteitscentrale in Landau in der Pfalz (Duitsland)
• Grondwater 3000 meter diep• Opgepompte water is >100 °C
• Capaciteit 2 tot 2,5 MWe (gebruik elektriciteit 5000 huizen per jaar)
• 500 We (per huishouden)
Geothermie
Bleiswijk (Nederland) glastuinbouw vleestomaten
(in gebruik oktober 2007)
• Boring tot 1,7 km diepte• Temperatuur opgepompte water is 60 °C • Bron verwarmt 10 hectare kas (20 °C)• 300 km leiding bovengronds• Bron levert 150 m3 warmwater uur • Bron beslaat ondergronds 1,5 bij 3 kilometer = 450
ha• Capaciteit bron: 6 MW • 6 MW aardwarmte komt overeen met 725 m3
aardgasequivalent per uur• Bespaart 5 miljoen m3 aardgasequivalent per jaar• Kosten geothermische bron totaal: 6 miljoen euro • Terugverdientijd: ca 5 jaar
Geothermie
Woningen in den Haag (Haaglanden)Boring start medio 2009
• Planning winter 2009 eerste woningen aangesloten op geothermie
• Boordiepte ca 2200 meter
• Temperatuur opgepompt water is 75 °C
• Verwarming 4000 woningen
• Verwachte energiebesparing t.o.v. HR ketels
• 62 % gasverbruik
• 16 % elektriciteitsverbruik
• 57 % minder CO2 uitstoot
KWO / Geothermie
Einde presentatie
Geiser op IJsland