Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV
description
Transcript of Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV
Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV
• A. Verschillende motorische en één of meer vocale tics
• B. Tics verschijnen verschillende malen perd dag, bijna dagelijks of met intervallen gedurende meer dan één jaar; in deze periode is er geen tic-vrije periode van meer dan 3 maanden
• C. De stoornis veroorzaakt ontreddering of een duidelijke belemmering in het sociaal, beroepsmatig,…. functioneren
Syndroom van Gilles de la Tourette in de DSM-IV
• D. Aanvang voor de leeftijd van 18 jaar• E. Geen gevolg van de fysiologische effecten van
bepaalde stoffen (bv. stimulantia) of een medische aandoening
Prevalentie
• Bij mannen: 1 à 8 op 1000• Bij vrouwen: 0,4 à 4 op 1000• Vrij veel variatie in prevalentiegegevens, o.m. te
wijten aan instrumenten, leeftijd, soort populatie• Beste studie: Apter et al. (1992-1993) geeft bij
adolescenten een voorkomen van 0,42 op 10.000• Sex-ratio: 2:1-10:1 M-V
Beloop
• Aanvang vanaf 4 jaar• Mediaan voor motorische tics is 7 jaar• Meestal aanvang met enkelvoudige faciale tic• Graduele ontwikkeling, meestal levenslang• Minder symptomen in de adolescentie en
volwassenheid
Etiologie
Sterke genetische bijdrage Autosomaal dominante overerving Interactie genetische en omgevingsfactoren (pre- en
perinatale complicaties) Omgevingsfactoren kunnen ernst van symptomen
beïnvloeden
Neurobiologische en neuropsychologische bevindingen vragen om bevestiging
Comorbiditeit
OCD TS: tot ongeveer 50% OCD OCD: 19-59% TS Ongeveer 25% van TS-familieleden heeft OCD Ongeveer 5% van OCD-familieleden heeft TS Link tussen beide is nog onduidelijk TS+OCD heeft slechtere prognose
Comorbiditeit
ADHD TS: tot ongeveer 50% ADHD ADHD: 10-30% TS Ongeveer 35% van TS-familieleden heeft ADHD TS+ADHD: meer agressie
Leerstoornissen ODD en CD Stemmingsstoornissen ……….
Bijkomende kenmerken
Coprolalie: 8-20 % van de gevallen (in andere culturen soms nog minder)
Schaamte Fysieke letsels Gedragsmoeilijkheden (niet gecorreleerd met ernst
symptomen) Sociale competentieproblemen
vaak verworpen status
Agressie
Diagnostiek
Tics laten beschrijven door ouders of kind Tics laten demonstreren Zelf tics demonstreren Aan tics gekoppelde nevenverschijnselen bevragen Observatie: onrust, rusteloosheid, kuchen, lichte tics, knipperen Let op: vaak worden tics opgehouden tijdens onderzoek Comorbiditeit bevragen/onderzoeken Instrumenten: zie oefening
Interventie Voorlichting en begeleiding:
Ouders, kind, school
Contact met andere ouders en kinderen Minderwaardigheidsgevoelens Medicatie: reductie van ca. 70% is realistisch
– Clonidine (Dixarit )
– Neuroleptica• pimozide (Orap )
• haloperidol (Haldol)
• Gedragstherapeutische technieken (zie syllabus)