DSM-5Classificatie en

diagnoseregistratie in 2017

DSM-5 per 1 januari 2017

DSM-IV TR vs. DSM-5

Handig stappenplan ter voorbereiding

DSM

DSM-5

ClassifiCatie en

diagnoseregistratie in 2017

Sinds 2010 wordt in Nederland voor de aanspraakbepaling en de diagnoseregistratie in de curatieve GGZ de DSM-IV TR versie van DSM (Diagnostic and Statistic Manual of Mental Disorders) gebruikt. Al in 2013 is een nieuwere versie van de DSM gepubliceerd: DSM-5. Vanwege de wens vanuit het veld om deze meest recente DSM versie te gebruiken en het aflopen van de licentie voor DSM-IV TR heeft minister Schippers besloten vanaf 2017 DSM-5 te hanteren. Het compleet doorvoeren van DSM-5 vereist grote aanpassingen in de registratie en declaratiewijze. Dit heeft implicaties voor EPD’s en ECD’s, maar ook voor de administratieve organisatie, de inkoop en de trendinformatie. In deze whitepaper leest u wat de overgang van DSM-IV TR naar DSM-5 voor u betekent.

Beperkt houdbaar?

Naast de invoering van DSM-5 is de NZa momenteel bezig met het onderzoeken van een nieuw classificatiesysteem (HoNOS/Zorgclustermodel). De intentie is om het nieuwe classificatiesysteem vanaf 2019 te gaan hanteren in plaats van de DSM diagnosesystematiek. De houdbaarheid van DSM-5 lijkt daarom op voorhand beperkt.Om te voorkomen dat de curatieve GGZ

onnodige kosten moeten maken voor een tijdelijke overbruggingssystema-tiek, is besloten om de impact van de invoer van DSM-5 zo minimaal mogelijk te houden.

DSM-5 alleen als classificatietool

Om de impact van de invoer van DSM-5 te beperken is, gezien het tijdelijke karakter, in overleg met de

brancheorganisaties afgesproken om voor de klinische setting DSM-5 te hanteren. Dat wil zeggen dat de medisch inhoudelijke medewerkers DSM-5 gebruiken bij de classificatie van de zorg, maar dat in het facturatieproces nog de DSM-IV TR wordt behouden.

DSM

2

Diagnoseregistratie vanaf 2017

Om tot een deugdelijke diagnose ten behoeve van registratie en facturatie te komen, heeft de NZa een vertaaltabel opgeleverd waarin de DSM-5 diagnose (waar mogelijk) op basis van de ICD-9 code vertaald wordt naar DSM-IV TR diagnoses. De vertaaltabel van deNZa is in samenwerking met inhoudelijk

deskundigen opgesteld. Sommige DSM-IV diagnoses hebben geen ICD-9 code, voorbeelden hiervan zijn As IV DSM-IV diagnoses. Deze kunnen daarom niet op basis van een ICD-9 code vertaald worden door de NZa. De NZa heeft voor deze diagnoses op basis van andere informatie de vertaling gemaakt. De vertaaltabel maakt het mogelijk een DSM-5 diagnose geautomati-seerd “te vertalen” zodat deze in het

facturatieproces kan worden aange-roepen door EPD’s en ECD’s.

De vertaling de andere kant op, van DSM-IV TR naar DSM-5, is niet mogelijk op basis van deze vertaaltabel, omdat één DSM-IV TR diagnose naar meerdere DSM-5 diagnoses vertaald kan worden. Er is medisch inhoudelijke kennis nodig om per casus vast te stellen welke van de DSM-5 diagnoses de juiste is. Ter

Registratie opbasis van

iCd-9

dsM-iV tr

484diagnoses

dsM-5

680diagnoses

dsM-5ook voor

jeugd-ggZ

dsM-iV tr Versus dsM-5

h DSM-5 kent geen assen.

h DSM-5 diagnoses worden voor zover mogelijk op basis van de bijbehorende ICD-9

codes vertaald naar de DSM-IV TR As I, As II of As IV diagnoses.

h Er zijn 680 DSM-5 diagnoses tegenover 484 DSM-IV TR diagnoses.

h Een aantal DSM-IV TR diagnoses is vervallen, omdat hier geen tegenhanger voor

bestaat in het DSM-5 diagnosestelsel, of omdat deze samen genomen zijn tot een

meer generieke diagnose.

Bijvoorbeeld:

De DSM IV TR diagnose Stoornis van Asperger, is komen te vervallen.

In plaats daarvan is in het DSM-5 diagnosestelsel de diagnose

Autismespectrumstoornis beschikbaar.

h Voor een aantal nieuwe DSM-5 diagnoses is nog geen zorgvraagzwaartescore

bepaald. Hierdoor kan de zorgvraagzwaartebepaling van behandelingen met deze

nieuwe DSM-5 diagnoses afwijken van de daadwerkelijk zorgvraagzwaarte van

desbetreffende behandeling.

h DSM-5 kan niet op basis van ICD-10 codes geregistreerd worden, omdat de

vertaaltabel van de NZa alleen opgeleverd is voor de ICD-9 naar DSM-IV vertaling.

Voor meer inhoudelijke informatie over DSM-5 en de conversietabel verwijzen we graag naar

de NZa factsheet. Klik hier voor de factsheet.

ICD-9 is de negende versie van International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems kortweg ICD, waarin aandoeningen systematisch geclassifi-ceerd zijn. ICD-9 werd gepubliceerd door de Wereldgezondheids-organisatie in 1977.

ICD-10 is de tiende versie van International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems. ICD-10 wordt sinds 1994 gebruikt.

iCd-9

iCd-10

3

illustratie, in onderstaande tabel is te zien dat een diagnose in de DSM-IV TR stelsel overeen kan komen met meerdere DSM-5 diagnoses.

Zorgvraagzwaarte

Voor het berekenen van de zorgvraag-zwaarte-indicator is gekozen voor de optelmethode, waarbij de som van de scores van de individuele elementen

van een DBC uiteindelijk leiden tot een waarde. De scores van de individuele elementen worden bepaald op basis van de geregistreerde gegevens in de DBC. Op basis van de aard van de diagnose (primaire diagnose), aanwezigheid van

(behandelingen met een startdatum <= 31-12-2016)

As I ö Alcoholafhankelijkheid ö Depressief

As III ö Geen, of geen relevante diagnose

As V - GAF/GAS score ö Begin score = 41 ö Hoogste score laatste jaar = 51 ö Eind score = 41

GAF/GAS score ö Begin score = 41 ö Hoogste score laatste jaar = 51 ö Eind score = 41

As IV ö Financiële problemen

DSM-5Stoornis in alcoholgebruik: matig OFStoornis in alcoholgebruik: ernstig

Bipolaire II stoornis: depressief

Andere gespecificeerde persoonlijkheidsstoornis OFOngespecificeerde persoonlijkheidsstoornis

DSM-IV As III – Somatische aandoening ö Geen, of geen relevante diagnose

DSM-5Ontbreken van adequaat voedsel of veilig drinkwater OFExtreme armoede OFLaag inkomen OFOntoereikende sociale verzekering of welzijnsvoorzieningen OFOngespecificeerde huisvestings- of economische problemen

As II ö Persoonlijkheidsstoornis NA

(behandelingen met een startdatum >= 01-01-2017)

DSM-IV diagnoses DSM-5 in combinatie met DSM-IV

Diagnose, classificatie en registratie bij behandelingen van vóór 01-01-2017 (DSM-IV TR) versus de mogelijke keuzes bij behandelingen vanaf 01-01-2017 (DSM-5)

Aansp

raak

in D

SM-5

Typer

en d

iagno

se in

DSM

-IV

Valid

eren

in D

SM-IV

Classifi

catie

in D

SM-5

Regist

eren

in D

SM-IV

Afleid

ing in

DSM

-IV

Fact

urer

en in

DSM

-IV

DBC-systematiekProcesstappen in de DBC-systematiek, waarbij wordt aange-geven welke stappen op basis vanDSM-IV TRdan welDSM-5 zijn.

Conversie

4

nevendiagnosen, aanwezigheid van psychosociale factoren en de hoogte van de begin GAF-score worden individuele scores toegekend, die uiteindelijk bij elkaar opgeteld worden.

Aangezien de DSM-5 registratie alleen vertaald wordt naar DSM-IV (As I, As II en/of As IV) dienen aanvullend nog As III (somatische aandoening) en As V (GAF scores) geregistreerd te worden.

Registratie vanaf 1 januari 2017

Voor een DBC- of Basis-GGZ behande-ling met een startdatum in 2017 dient de diagnoseclassificatie in DSM-5 plaats te vinden. In MC EPD kan per 1 januari de diagnose op basis van DSM-5 geregis-treerd worden.

Voor de facturatie en de zorgvraag-zwaartebepaling dient u hierbij tevens

de volgende diagnosecomponenten te registeren:

h de DSM-IV TR registratie voor de As

III – Somatische aandoening

h de GAF (Global Assessment

Functioning)/GAS (Goal Attainment

Scaling) score.

Op basis van de registratie roept MC EPD vervolgens de vertaaltabel aan, zodat een vertaling plaatsvindt naar een DSM-IV TR diagnose. Op basis van deze diagnose vindt vervolgens de facturatie plaats vanuit MC EPD.

We verduidelijken de registratiefase aan de hand van de volgende casus:

Jan wordt behandeld voor een aandachtstekortstoornis, zie hierboven ter illustratie hoe de diagnose clas-sificatie voor Jan geregistreerd dient te worden indien zijn behandeling in 2017

gestart wordt en hoe in MC EPD de DSM-5 registratie automatisch vertaald wordt naar de DSM-IV TR registratie ten behoeve van de facturatie en de zorgvraagzwaartebepaling.

Behandelingen met een startdatum vóór 1 januari 2017

Voor behandelingen die vóór 1 januari 2017 gestart zijn, legt u de diagnose vast op basis van het DSM-IV TR stelsel. Deze behandelingen kunnen gewoon doorlopen in 2017. U hoeft niet opnieuw een diagnose te stellen in DSM-5 en u hoeft voor deze behandelingen geen aanvullende gegevens vast te leggen in DSM-5. Het is in MC EPD na 1 januari 2017 mogelijk om met terugwerkende kracht de DSM-IV TR diagnose vast te leggen/te corrigeren bij behandelingen met een startdatum vóór 1 januari 2017.

in combinatie met DSM-IV registratie

DSM-5314.00 (ICD-9 code) - Aandachtsdeficiëntie-/hyperacti-viteitsstoornis: overwegend onoplettend beeld (DSM-5 omschrijving)

GAF/GAS score ö Begin = 60 ö Hoogste laatste jaar = - ö Einde = -

DSM-IV As III – Somatische aandoeningDiagnose op As III, enkelvoudig

AS I314.00 (ICD-9 code) - Aandachtstekortstoornis met hyper-activiteit: Overwegend onoplettendheid type (DSM-IV omschrijving)

As V - GAF/GAS score ö Begin = 60 ö Hoogste laatste jaar = - ö Einde = -

AS IIIDiagnose op As III, enkelvoudig

AS IIGeen diagnose op As II

AS IVGeen diagnose/factor op As IV aanwezig

DSM-5 registratie Vertaling naar DSM-IV

Diagnoseregistratie bij behandelingen vanaf 1 januari 2017 en de vertaling naar DSM-IV TR registratie ten behoeve van facturatie en zorgvraagzwaartebepaling.

5

Indien er een vervolgbehandeling geopend moet worden, dan doet u dat in een nieuw zorgtraject, in een initiële behandeling. Zie ter illustratie de figuur hierboven.

In het geval van een DBC-behandeling moet u, bij het typeren van de DBC behandeling bij een DSM-5 overgangs DBC, het zorgtype ”Overgang naar DSM-5” (150) registreren. Daarmee maakt u naar de zorgverzekeraar duidelijk dat het eigenlijk om een vervolgbehandeling gaat. De zorgverze-keraar kan dan eventueel minder strenge controleregels toepassen dan bij een reguliere initiële DBC-behandeling.

DSM-5 en jeugd-GGZ

Net als in eerdere jaren heeft afstem-ming plaatsgevonden tussen de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), de NZa, GGZ Nederland en een aantal EPD-leveranciers over de mate waarin de wettelijke wijzigingen die voor de volwassen-GGZ doorgevoerd worden ook voor de jeugd-GGZ relevant zijn. Medicore is bij deze overleggen betrokken geweest.

Met het oog op uniformiteit van kwaliteit van zorg en eenduidigheid in werk-wijze tussen volwassen en jeugd-GGZ voor zorgaanbieders en de beperkte impact op de productstructuur en de

contractering van zorg door gemeenten, is afgesproken dat de diagnoseclassifi-catie op basis van DSM-5 ook toegepast wordt op de jeugd-GGZ. De aanspraak voor jeugd-GGZ is ongewijzigd en blijft zoals deze was in 2015.

Verder lezen:

Kamerbrief over toepassing DSM-5 voor het pakket en de bekostiging ggz (Ministerie van VWS). Lees hier de kamerbrief.

DSM-5: Belangrijkste wijzigingen van DSM-IV naar DSM-5 (Boom Psychologie & Psychiatrie). Lees hier de whitepaper.

Overgang van DSM-IV naar DSM-5 en de consequentie hiervan voor de registratie van behandelingen en zorgtrajecten.

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Initiële DBC

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC2

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Vervolg DBC3

Overgang van DSM-IV naar DSM-5 bij classificatie

Afgerond zorgtraject

Classificatie DSM-IV lopende DBC’s

Classificatie DSM-5 nieuwe DBC’s

Zorgtraject met lopende behandeling en vóór 1-1-2017 afgeronde DBC

Zorgtraject met lopende behandeling en per 1-1-2017 niet afgeronde DBC

Zorgtraject met lopende behandeling en per 1-1-2017 niet afgeronde DBC

Nieuw zorgtraject

Nieuw zorgtraject

Vervolgbehandeling in nieuw zorgtraject

Vervolgbehandeling in nieuw zorgtraject

Vervolgbehandeling in nieuw zorgtraject

1 januari 2017Invoering

DSM-5 diagnoses classificatie

1 januari 2018 Afronden gebruikDSM-IV diagnoses

classificatie

6

Voorbereiding in MC ePdOm ervoor te zorgen dat u goed voorbereid bent op de diagnose registratie in DSM-5 adviseren wij het volgende stappenplan:

1. Stel vast of de aanspraakbepaling die door ZorgInstituut Nederland vastgesteld is voor Volwassenen GGZ per 1

januari 2017 implicaties heeft voor uw organisatie en uw zorgcontractering met zorgverzekeraars. De NZa heeft op

basis van de aanspraakbepaling door ZorgInstituut Nederland bepaald welke DSM-IV diagnoses niet meer onder de

basisverzekering vallen. Dit is opgenomen in de door de NZa gepubliceerde diagnosetabel1.

2. Stel vast welke medewerkers diagnoses classificeren en/of diagnoses registeren in MC EPD. Beoordeel of zij

voldoende getraind zijn om DSM-5 te registeren en beoordeel of de werkinstructie aangepast moet worden.

3. Stel vast of het nodig is uw huidige werkprocessen rondom de registratie van nieuwe en vervolgbehandelingen in

MC EPD aan te passen. Houd er rekening mee dat bij lopende zorgtrajecten die in 2016 gestart zijn, bij het voort-

zetten van de zorg in 2017 niet een vervolgbehandeling aangemaakt wordt, maar een nieuw zorgtraject met een

nieuwe initiële DBC met zorgtype “Overgang naar DSM-5”.

3a. Pas, indien nodig, de werkinstructies aan voor de diagnoseregistratie voor DBC en/of Basis-GGZ behandelingen.

3b. Pas de werkinstructies aan voor het registeren van een vervolgbehandeling vanaf 1 januari 2017, waarbij de

vorige behandeling is gestart vóór 1 januari 2017.

4. Inventariseer of er formulieren zijn waarin het DSM-IV TR diagnosestelsel gehanteerd wordt en beoordeel of hiervoor

een DSM-5 alternatief nodig is. Een consultant van Medicore kan deze voor u aanpassen.

5. Inventariseer of er brieftemplates zijn waarin het DSM-IV TR diagnosestelstel gehanteerd wordt en beoordeel of

hiervoor een DSM-5 alternatief nodig is. Brieven kunt u zelf via brievenbeheer aanmaken en wijzigen. Een consultant

van Medicore kan deze ook voor u aanpassen.

Als u hulp nodig heeft bij het uitvoeren van het stappenplan neem dan contact op met Medicore.

Door middel van een quick scan stelt een consultant van Medicore vast waar u staat met de voorbereiding op het diagnose

registratie in DSM-5. Neem contact op met Medicore voor meer informatie.

1 Klik hier voor de tabel. In de diagnose tabel cl zorgtype is per diagnose vast gelegd in de kolom CL_DIAGNOSE_AANSPRAAK_TYPE of het “Niet verzekerde” (= 1) zorg betreft dan wel “verzekerde zorg onder de basis-ggz” (=2) betreft.

7

Medicore088 – 64 80 700info@medicore.nlwww.medicore.nl

In de snel veranderende zorgmarkt kunnen cliënten, behandelaren en zorginstellingen op ons vertrouwen. Medicore verbindt en ontzorgt met het innovatieve en eigenzinnige MC EPD, zodat zorgverleners kunnen doen wat ze het liefste doen: uitstekende en betaalbare zorg geven aan hun cliënten.

MC EPD van Medicore is een compleet elektronisch patiëntendossier voor de geestelijke gezondheidszorg, vrijgevestigde GGZ praktijken, ziekenhuiszorg, zintuiglijk gehandicaptenzorg en maatschappelijke opvang. Deze web- en cloudbased totaaloplossing voor medische dossiers, zorgadministratie, zorgplanning en e-health ondersteunt behandelaren, managers en medewerkers optimaal.

Wilt u meer informatie over Medicore, of bent u geïnteresseerd in onze aanpak?

Neem dan contact met ons op via onderstaande contactgegevens.

Amy Ahluwalia, productmanager:

“Bent u voorbereid op de overgang van DSM-IV

naar DSM-5? Samen met eindgebruikers van

MC EPD hebben wij vastgesteld hoe een orga-

nisatie zich het best kan voorbereiden op deze

wijziging en hoe Medicore en MC EPD hierin kan

ondersteunen.”

8