2016

STZ innovatie-uitgave

Inhoudsopgave 20 jaar STZ Back to the future

Martini Ziekenhuis, MyDiagnostick

ZIVVER, Voorkom datalekken met gemak en regie!

Elisabeth Tweesteden Ziekenhuis, Keuzehulp

Devices4Care, EarlySense

St. Antonius Ziekenhuis, Doktr.nl

Maxima Medisch Centrum, Virtual reality bril

Medisch Spectrum Twente, AeoNose

1Minuut Innovatie, Genzo en Google Glas

Canisius Wilhelmina Ziekenhuis, IPAT

Van Abbemuseum, Special guests programma

Zuyderlan, MS eCoach

Rijnstate, GO! ‘Gezond onderweg’

Reinier de Graaf, DORA, de Digital Operation Room Assistant

Medisch Centrum Haaglanden, Skypeconsulten

Maasstad Ziekenhuis, VBHC in RA

Deventer Ziekenhuis, MedEye

Noordwest Ziekenhuisgroep, Foreest Medical School

Catharina Ziekenhuis, PSA calculator

Jeroen Bosch Ziekenhuis, Ketenaanpak overgewicht kinderen

Spaarne Gasthuis, Spaarne Behandelcoach

OLVG, Boezemfibrileren app

HagaZiekenhuis, Juliana Kinderziekenhuis & D-support

Albert Schweitzer ziekenhuis, OCOO, Opleiding, Complicatie, Onderwijs en Onderzoek

Amphia, Prehabilitatie programma voor de oudere kwetsbare patïent

Isala, Tele-medicine in de Hand en Polsrevalidatie: Zinniger en Zuiniger

Behandeling Begrepen, Zorg Video Hulp

Kanta Messenger

Voorwoord

Voor u ligt de STZ innovatie-uitgave ter ere

van het 20 jarig bestaan van de STZ. Naast

de drie pijlers; topklinische zorg,

wetenschap en opleiding heeft de STZ drie

kernthema’s benoemd: innovatie, medisch

leiderschap en transitie van de zorg. In het

kader van het kernthema innovatie,

hebben we al onze ziekenhuizen en

externe partners de mogelijkheid geboden

om hun beste en meest duurzame

innovatie te presenteren in deze speciale

lustrum uitgave. Het doel hiervan is ‘delen

en vermenigvuldigen’.

Naast een mooie plek in deze uitgave, zijn

de inzendingen ook beoordeeld op

toegevoegde waarde voor de kwaliteit van

zorg voor de patiënt. De 10 beste

inzendingen hebben een prominente plek

gekregen op onze innovatie-expo en de

top 4 is met elkaar de strijd aangegaan om

de STZ innovatie award (deze 4 treft u als

eerste aan in deze uitgave en de

exposanten zijn nr 1 t/m 10). Het publiek

aanwezig bij de innovatiepitches tijdens

het lustrum van de STZ op 30 juni 2016

heeft uiteindelijk precies evenveel

stemmen uitgebracht op MyDiagnostick

en ZIVVER. Dat betekent dus een gedeelde

eerste plaats voor twee mooie innovaties

waarvoor de STZ zich de komende periode

in gaat zetten om tot opschaling in zoveel

mogelijk STZ ziekenhuizen te komen.

Wij nodigen iedereen uit die meer van een

bepaalde innovatie wil weten contact met

ons op te nemen, dan brengen wij partijen

graag met elkaar in contact.

Tenslotte bedanken wij alle inzenders voor

het op de kaart zetten van het belang van

innovatie in onze ziekenhuizen. We

kunnen hierdoor goede voorbeelden laten

zien van hoe er vanuit samenwerking

mooie innovaties ontstaan die bijdragen

aan het verbeteren van de kwaliteit van de

zorg voor de patiënt. Daar mogen we trots

op zijn. Veel plezier met lezen, kijken en

geïnspireerd worden.

De award staat symbool

voor goede ideeën,

transparantie, de

netwerkgedachte, is de

beste vriend van uitvinders

en zet de winnaar ‘In the

spotlight’.

20 jaar STZ

Back to the future

Marjanne Sint, voorzitter van het bestuur

van de STZ opent de dag met te vragen

aan het publiek wie op zijn/haar

smartphone of – watch een Gezondheids-

app heeft en wat zo’n innovatie betekent

voor ziekenhuizen? Niet direct. Wel op

termijn. Beschikbare, toegankelijke

informatie verandert het denken over en

de omgang mét gezondheid en ziekte.

Dit vierde lustrum van de STZ – de

Vereniging van Topklinische

Opleidingsziekenhuizen – staat in het

teken van innovatie. Innovatie is meer dan

het uitvinden of toepassen van

baanbrekende nieuwe technieken en

behandelmogelijkheden. Big bangs komen

maar zelden voor. Vaker gaan

veranderingen sluipenderwijs of komen ze

uit een heel andere hoek: pas achteraf zie

je hoe groot de gevolgen zijn in andere

sectoren. Zoals het gebruik van

gezondheids-apps. Of de medische

database van IBM waarin meer expertise

is opgeslagen dan de knapste medisch-

specialist in een mensenleven kan

verzamelen. Om in de top van de

gezondheidszorg te blijven meedraaien, is

het zaak tijdig de signalen van verandering

op te vangen en op waarde te schatten

voor onze instellingen.

Want de dominante rol van ziekenhuizen

als zorgaanbieders verschuift. Een recente

publicatie van consultancy-bureau Gupta -

“No place like home” - stelt dat 46% van

de Nederlandse ziekenhuispatiënten beter

af is met zorg aan huis in plaats van in een

ziekenhuisbed. 46%! Dat heeft enorme

impact op het werk van behandelend

artsen en verpleegkundigen. Een deel van

de zorg vertrekt uit de ziekenhuizen. Naar

de nulde en eerste lijn: een

gezondheidscentrum in Amsterdam

bijvoorbeeld heeft recent een echo-

scopist in dienst genomen.

Belangrijker nog is dat alle beschikbare

informatie een groeiende behoefte

genereert aan samenwerking rondom en

mét de patiënt - over de grenzen van het

ziekenhuis heen.

Mensen zoeken zélf informatie, worden

vaker gesprekspartner van hun arts en

willen meer regie over de eigen

gezondheid – healthcare becomes

selfcare.

Het kan niet anders dan dat het ziekenhuis

van morgen er anders uitziet dan in de

afgelopen twintig jaar, zeker gezien de

terechte maatschappelijke roep om

shared decision making en transparantie

over de kwaliteit en veiligheid van zorg.

In de afgelopen jaren hebben veel

ziekenhuizen het antwoord gezocht in

samenwerking en samengaan. Hoe nodig

ook, in het licht van wat de komende jaren

op ons afkomt, volstaat het niet. Niet de

spelregels veranderen, maar het spel zelf

vernieuwt. Hoe het uitwerkt kan niemand

precies voorzien, maar zeker is dat de

machtsbalans verschuift naar de

burger/patiënt en diens directe omgeving.

Niet van vandaag op morgen, en

hoogstwaarschijnlijk anders dan we nu

denken, maar onvermijdelijk. Daarop

inspelen is de kunst: dat vraagt om

organisatorische en sociale innovatie, om

het inslaan van nieuwe wegen met

behoud van het goede.

De STZ kan mee inhoud geven aan de

vereiste veranderingen. We hebben niet

voor niets dit jaar als onze missie

geformuleerd dat de STZ de vereniging

van voorhoede-ziekenhuizen is die samen

werken aan betere patiëntenzorg.

Een voorbeeld daarvan is tijdens het

lustrum aan de orde gekomen; het

initiatief van het Maasstad Ziekenhuis om

betrokkenheid in de directe omgeving van

nierpatiënten te organiseren. Het laat zien

waar het bij zorg om draait: de inhoud, de

kwaliteit van leven, doen wat goed is voor

de patiënt. Daarbij sta je sterker als je

goede voorbeelden kunt delen en

toepassen - daarom wil de STZ de

vereniging van voorhoede-ziekenhuizen

zijn.

Want de S van de STZ staat voor

Samenwerking. Samen werken in

netwerken, aan sociale innovatie, actief

gebruik maken van de kennis en kunde die

bij onze afzonderlijke leden aanwezig is.

Wij zetten in op kennis–vermeerdering –

door op te leiden, onderzoek te

bevorderen, ervaringen te delen en trends

en ontwikkelingen te signaleren en te

duiden. In de voorhoede: vernieuwing van

traditionele ziekenhuiszorg leidt tot

nieuwe samenwerkingsvormen, een nieuw

profiel en een nieuwe positie met als doel

mensen in staat te stellen de regie over

hun gezondheid verantwoord op te

pakken.

De T staat voor Topklinisch klimaat, dat

wat onze ziekenhuizen onderscheidt en in

staat stelt op een hoog niveau

patiëntenzorg te bieden. Dat onze leden

topklinische zorg leveren, gaan we

transparant maken. We werken aan een

STZ-register Topklinische zorg, dat in 2017

live gaat en dat objectiveert welke vormen

van zorg het predicaat topklinisch mogen

hanteren.

En de Z die nu voor Ziekenhuizen staat,

maar moet in het licht van alle

veranderingen moet evolueren naar de Z

van Zorg. Zorg voor gezondheid van en

rondom de patiënt. Waarbij gezondheid

het vermogen is je aan te passen aan en

eigen regie te voeren over je leven, in het

licht van de fysieke, emotionele en sociale

uitdagingen waarmee ieder mens te

maken heeft.

Aan die zorginnovatie invulling geven is dé

handschoen die de STZ oppakt. Oók als dat

betekent dat ziekenhuiszorg verandert of

vermindert.

Doen we dat niet, dan wordt er voor ons

gekozen. Back to the future – wij kijken

niet terug naar de afgelopen twintig jaar,

maar willen inspireren door twintig jaar

vooruit te kijken. Dat is tot uiting gekomen

tijdens de verschillende sessies waar

verrassende ontmoetingen plaats hebben

gevonden en op de innovatie-expo,

afgesloten met de challenge waarvan het

resultaat vastligt in deze innovatie-

uitgave.

artini ziekenhuis MyDiagnostick In samenwerking met Groninger Huisartsen Coöperatie en Menzis

Deze zorginnovatie is simpel, goed

uitvoerbaar, bewezen effectief en leidt tot

een enorme besparing aan kosten en

voorkomt onnodig leed. Het is een

voorbeeld van een project waarbij nieuwe

technische middelen en een goede

samenwerking tussen eerste en tweede

lijn samen leiden tot een verbetering van

zorg en een vermindering van kosten.

Er is een enorme onderdiagnostiek en

onderbehandeling van de

hartritmestoornis atriumfibrilleren (AF).

Dit leidt tot duizenden CVAs (beroertes;

de meest gevreesde complicatie van AF)

per jaar die potentieel voorkomen hadden

kunnen worden. Daarnaast leidt de

vergrijzing tot een toename van het aantal

patiënten met AF, waardoor dit probleem

in de toekomst alleen maar groter wordt.

Door middel van vroege opsporing en

behandeling kan AF en geassocieerde

CVAs in de algemene bevolking worden

voorkomen.

Met MyDiagnostick kan vroege opsporing

van AF worden vereenvoudigd.

MyDiagnostick maakt een 1-kanaals ECG

wanneer het door de patiënt gedurende 1

minuut met 2 handen wordt

vastgehouden. Wanneer de opname klaar

is vind er een automatische analyse plaats

op de aan- of afwezigheid van AF. De

MyDiagnostick is in het Martini Ziekenhuis

gevalideerd waarbij een sensitiviteit van

100% en een specificiteit van 96% is

aangetoond (Tieleman et al Europace

2014).

Economische doorrekening door de

afdeling farmaco-economie van de RUG

heeft laten zien dat deze manier van

vroege opsporing zeer kosten effectief is,

met een life-time kosten besparing van

2662€ en een verbetering van 0,28 QALY

per gevonden AF patiënt (Jacobs et al

2016, submitted).

Actieve vroege opsporing zal echter wel

leiden tot een enorme toename van het

aantal AF patiënten. Om te voorkomen dat

dit een toename geeft van het aantal

verwijzingen naar de 2e lijn hebben we

samen met de Groninger Huisartsen

Coöperatie (GHC) en zorgverzekeraar

Menzis een ketenzorg AF programma

opgezet. Hierbij doet de huisarts aan case-

finding met de MyDiagnostick, en heeft de

huisarts de beschikking over een

eerstelijns echocardiogram. Daarnaast is

er een speciale ICT functionaliteit

ontwikkeld, waarbij de huisarts via een

tele-consult kan overleggen met de

cardioloog. Omdat de gevonden AF

patiënten per definitie meestal

asymptomatisch zijn kan de behandeling

met bovenstaande tools in de eerste lijn

plaats vinden. De cardioloog heeft zich

verder verplicht om patiënten met stabiel

AF terug te verwijzen naar de eerstelijn.

Verwijs- en terugverwijscriteria zijn in een

gezamenlijk protocol van de GHC en de

cardiologen vastgelegd

M

Uitwisseling van informatie is cruciaal

in de zorg. Vaak is die informatie,

zoals patiëntgegevens, zeer

privacygevoelig.

Privacybescherming is hierdoor een

enorm actueel onderwerp.

Zorgaanbieders zoeken bescherming

tegen datalekken. Zeker sinds de wet

meldplicht datalekken die op 1

januari 2016 in werking trad. Hoge

boetes en (reputatie)schade liggen

op de loer.

IVVER Voorkom datalekken met gemak en regie!

ZIVVER is een uit de zorg voortgekomen

startup met een technisch geavanceerde

én gebruiksvriendelijke oplossing voor

veilig e-mailen, chatten en file transfer. De

kennis van de zorg in het team is groot

doordat veel teamleden van origine

medisch informatiekundige of

zorgadviseur zijn.

ZIVVER maakt het eindelijk mogelijk om

veilig te communiceren met collega’s,

patiënten, zorgverzekeraars,

kwaliteitsregistraties, toezichthouders,

leveranciers en andere relaties binnen en

buiten de zorg. Door het aanbieden van

‘tweede factor authenticatie’ voldoet

ZIVVER aan de Handreiking

patiëntauthenticatie van het NICTIZ (sept

2013).

ZIVVER lost een groot hoofdpijndossier op

met bijkomende voordelen. Denk

bijvoorbeeld aan vervangen van brieven

door E-mails. Ook CD’s met

beeldmateriaal maakt ZIVVER overbodig.

Daarnaast levert ZIVVER regie voor

beheerders & bestuurders.

ZIVVER heeft wereldwijde en

marktoverstijgende potentie. Nergens ter

wereld bestaat een vergelijkbare

oplossing. De technologie van ZIVVER legt

de basis om E-health in de toekomst

eindelijk echt goed van de grond te laten

komen.

Secure communication just got simple!

Meer weten? ZIVVER.COM/ZORG

Z

“Vergeleken met alle bestaande

oplossingen is ZIVVER’s basis uniek:

veiligheid, gebruiksvriendelijkheid en regie

zijn alle drie even belangrijk. Bij het

verzenden van privacygevoelige informatie

met ZIVVER voorkom je menselijke fouten,

zorg je dat niemand –dus ook geen hacker-

erbij kan, kun je berichten terugtrekken en

wordt er melding gemaakt van missers.

Voor, tijdens en na het delen van de

informatie houd je dus de regie. Triple Safe

noemen we dat hier.”

lisabeth Tweesteden Ziekenhuis Keuzehulp In samenwerking met Zorgkeuzelab

De keuzehulp, helpt patiënten bij het

maken van een keuze voor een medische

behandeling. Voor elke patiënt kan die

afweging anders zijn. Over deze

persoonlijke afweging gaan behandelaars

en patiënten met elkaar in gesprek. Samen

kiezen, gezamenlijke besluitvorming krijgt

zo ‘body’ en is een individueel

keuzetraject wat je samen doorloopt. Dit

is per definitie een vorm van meer

patiëntgericht handelen. Artsen geven aan

dat deze vorm van gezamenlijke

besluitvorming zinvol is, geen extra tijd

hoeft te kosten en leidt tot verbetering

van de kwaliteit van het arts-patiënt

consult. Desgevraagd geeft 95% aan deze

vorm van informatievoorziening te willen

blijven geven.

In de keuzehulp worden de

behandelopties duidelijk aangegeven; de

informatie is betrouwbaar en geeft keuze

overwegingen, voor- en nadelen aan.

Hierdoor zal de uiteindelijke

behandelkeuze beter bij de individuele

patiënt passen in zijn/haar situatie van dat

moment. Het behandeltraject wordt

hierdoor meer gepersonaliseerd.

Patiënten voelen zich meer betrokken en

ervaren meer inspraak. Patiënten geven in

85% van de gevallen aan dat de keuzehulp

behulpzaam is bij het komen tot de beste

keuze; dat zij gebruik van de keuzehulp als

prettig ervaren en dat zij zich als patiënt

echt gehoord voelen. De overgrote

meerderheid geeft aan gebruik van deze

vorm van informatievoorziening aan te

bevelen bij toekomstige patiënten.

De keuzehulp brengt de belangen van de

patiënt meer in beeld in het proces van

besluitvorming in behandelkeuzes.

E

Patiënten kunnen, in hun eigen

vertrouwde omgeving, na diagnose, nog

eens rustig hun mogelijkheden in

behandeling overdenken en bespreken

met hun naasten. De opbrengsten zijn

vooral te vinden in grotere betrokkenheid

van patiënten in hun eigen

behandeltraject, het als behandelaar en

patiënt samen doorlopen van de

keuzemogelijkheden hierin en het meer in

beeld komen van de patiënt als een

individu met eigen afwegingen. Hierdoor

worden gestandaardiseerde processen

persoonlijker.

evices4Care EarlySense In samenwerking met het Albert Schweitzer Ziekenhuis

Het EarlySense contactloze continue

patiënt monitoring systeem registreert

hartslag en ademhalingsfrequentie en de

mate van beweeglijkheid door middel van

sensor technologie, geplaatst onder het

matras van het ziekenhuisbed. Het wordt

ingezet op “Low Care” verpleegafdelingen

voor vitaal bedreigde patiënten en

kwetsbare ouderen. Klinische studies in

buitenland en in het Albert Schweizer

Ziekenhuis, hebben aangetoond dat de

algemene opnameduur significant met 8-

9% kon worden verminderd als gevolg van

reductie van het aantal complicaties.

Tevens werd een reductie in mortaliteit

tijdens opnames in het weekend

aangetoond. In andere studies werd

aangetoond dat valincidenten met 50%

werden gereduceerd, de ligduur op de IC

significant werd verkort en er een

significante reductie was in de

ontwikkeling van decubitus.

Het EarlySense reduceert vermijdbare

onbedoelde schade bij vitaal bedreigde

patiënten en kwetsbare ouderen (VMS

thema’s). Op basis van een

verpleegafdeling van 30 bedden ontstaat

door ligduurreductie een besparing van

200 -250.000 Euro per jaar of een extra

inkomen gegenereerd uit additionele

DBCs. Het reduceren van valincidenten en

daar uit voortvloeiende kosten, worden

met 50% gereduceerd. Het leed voor de

patiënt en de kosten die hier mee

bespaard worden zijn moeilijk te bepalen,

maar kunnen oplopen tot 30.000 Euro bij

ernstige secundaire schade (Heup

fractuur, schedel letsel)

D

t. Antonius Ziekenhuis

Doktr.nl In samenwerking met Medworq B.V.

Zorgverleners die begrijpen dat het

uitwisselen van tekstberichten met

patiënten past bij deze tijd en dat het kan

helpen om informatie beter bij de patiënt

te krijgen. Of het nu gaat om het geven

van uitslagen, medicatieadviezen of

antwoord op algemene vragen: Doktr.nl

wordt een onderdeel van het werk van de

arts of verpleegkundige in de

spreekkamer, maar helpt ook bij de

patiënt die rustig op de bank het bericht

van de behandelaar leest. Het gebruik van

Doktr.nl past ook bij moderne zorg, en bij

een duidelijk visie op communicatie en

kwaliteit.

Het doel van Doktr.nl is om consulten

waar mogelijk online aan te bieden. De

zorgverlener kan zo berichten (zoals

uitslagen) klaarzetten in de Doktr.nl-

applicatie, bijvoorbeeld door gebruik te

maken van vaak gebruikte standaard-

tekstblokken. De patiënt leest vervolgens

het bericht op het moment dat het hem of

haar uitkomt. Dat kan direct, maar ook op

een later moment. Daarmee zorgt Doktr.nl

ervoor dat zorgverleners en patiënten niet

tegelijkertijd online of op dezelfde

plaats aanwezig hoeven te zijn. Op die

manier hoeven patiënten minder vaak

naar het ziekenhuis te komen voor een

consult en beklijft de door de zorgverlener

overgebrachte informatie veel beter

omdat deze ook (altijd) na te lezen is.

In de pilot die Doktr.nl in het st. Antonius

Ziekenhuis heeft doorlopen, bleek een

besparing van 30% in tijd voor de

zorgverlener, die in plaats van 43 minuten

maar 30 minuten nodig had voor hetzelfde

zorgtraject met gebruik van Doktr.nl. De

patiënttevredenheid nam daarnaast toe,

en de reistijd voor patiënten voor dat type

consulten was verdwenen.

Doktr.nl past als oplossing in de visie op de

inzet van EHealth in de zorg en de roep

om betere informatievoorziening: doordat

zorgverleners in Doktr.nl een uitgebreid

antwoord kunnen formuleren, inclusief

zaken als behandelopties, tips en

verwijzingen naar relevante (juiste!)

websites, krijgt de patiënt de beste

informatie op maat aangeleverd.

S

axima Medisch Centrum Virtual reality bril In samenwerking met Brainport Development, Brabantse

Ontwikkelmaatschappij, Health Innovation Campus, Visyon360,

Technische Universiteit Eindhoven, Reshape center voor innovatie

RadboudUMC.

Huidige communicatie en

contactmiddelen zoals skype, facetime,

bellen of bezoek aan het ziekenhuis

voldoen onvoldoende aan deze behoefte.

Daarbij komt dat familie van patiënten

vaak een drukke agenda heeft en ver van

een ziekenhuis vandaan woont. Live

virtual reality geeft de echte beleving die

patiënten nodig hebben, op ieder moment

van de dag. Ook buiten bezoekuren om

kan men levensecht met elkaar in contact

komen.”

Door het ontwikkelen van een livestream

systeem voor virtual reality toepassingen

kan een patiënt eenvoudig vanuit

zijn/haar ziekbed een virtual reality bril op

zetten. In de bril speelt men een speciale

applicatie af die via internet directe

verbinding heeft met een 180 of 360

graden livestream camera. Deze camera

krijgt de familie van de patiënt mee naar

huis tijdens de ziekenhuisopname.

Eenmaal in de thuissituatie, of op locatie

waar de patiënt wil zijn, sluit men de

camera eenvoudig aan op de computer

waarbij de livestream beelden

automatisch verzonden worden naar de

virtual reality bril van de patiënt.

Juist door innovaties te ontwikkelen door

en voor patiënten en uit te laten voeren

door zorgpersoneel, zullen deze innovaties

beter aansluiten bij de wensen van

patiënten en daardoor optimaal ingezet

kunnen worden. Belangrijk is daarom

naast doorontwikkeling van VisitU oog te

houden voor implementatie en daarbij

gepaard gaande logistiek in ziekenhuizen

en zorginstellingen.

M

“Could a greater miracle take place than for us to look through each other’s eyes for an instant?” – Henry David Thoreau

Patiënten (zoals Willem) geven

aan behoefte te hebben aan meer

– en belevingswaardig echt –

contact met dierbaren. Ze willen

zich beter en meer op hun gemak

voelen binnen de muren van een

ziekenhuis én het ‘normale’ leven

kunnen voortzetten.

edisch Spectrum Twente AeoNose In samenwerking met The eNose Company

The eNose Company heeft een apparaat

(Aeonose™) ontwikkeld dat snel en

betrouwbaar ziektes kan diagnosticeren

aan de hand van ademanalyse.

De AeonoseTM werkt zeer eenvoudig. De

patiënt blaast enkele minuten in het

apparaat waarna binnen 15 minuten de

uitslag van de test bekend is. Hiermee kan

mogelijk op termijn de huidige diagnostiek

vervangen worden door deze goedkopere,

snellere en patiëntvriendelijkere methode.

De eerste studies die zijn uitgevoerd

hebben tot een positieve uitkomst geleid.

Nu is het moment om de Aeonose als

diagnostische ademtest te valideren voor

diverse ziektebeelden. Een haalbaarheid

studie wordt momenteel uitgevoerd door

Med Value (Radboud MC) op het gebied

van darmkanker. Klinische resultaten dmv

pilotstudies zijn bekend op gebied van

Longkanker, Alvleesklierkanker,

Darmkanker, Hoofd-halskanker,

borstkanker en prostaatkanker. En er is

een groot cohort aan patiënten gemeten

op gebied van Tuberculose.

Nu is het moment gekomen om deze

innovatie onder de aandacht te brengen

en middelen te werven voor

vervolgstudies, versnelde

marktintroductie en pilots voor andere

aandoeningen. Door erkenning van

ademanalyse kan het zorgpad voor diverse

oncologische en andere indicaties enorm

veranderen ter faveure van de patiënt

(minder belastend), specialist (snelle en

betrouwbare diagnostiek) en

gezondheidszorg (enorme kosten

besparing).

Deze ademtest met eNose Technology

wordt beschouwd als “disruptive”

technology.

M

Minuut Innovatie Genzo en Google Glass

1

Vanuit 1Minuut innovatie houden

wij ons bezig met het makkelijker

maken van het werken in de

zorg middels technologische

oplossingen.

1Minuut werkt vanuit de praktijk aan nieuwe, en verbetering van bestaande,

innovaties. Zo wordt de software Genzõ voor het gebruik van Google Glass

volledig samen met verpleegkundigen en artsen gemaakt.

De centralisatie van specialisaties, ziekenhuizen en steeds meer zorg thuis

(via bijvoorbeeld de thuiszorg) maakt dat kennis niet meer altijd en overal

beschikbaar is. In de ziekenhuizen is expertise aanwezig die nu en in de

toekomst ook op andere plaatsen nodig is. De vraag is dus hoe zorg je voor

effe

c

t ie ve spreiding van kennis?

Kijk eens mee uit de ogen van een collega of andere discipline, en heb

gelijktijdig een audioverbinding, terwijl diagnostiek en/ of behandeling plaats

vindt. Integraal zonder dat de patiënt hierdoor belast wordt maar wel betere

en snellere zorg krijgt.

anisius Wilhelmina Ziekenhuis IPAT (Intraveneuze Poliklinische Antimicrobiële Therapie

in de thuissituatie)

Wie antibiotica via het infuus nodig heeft,

was tot voor kort dagen of zelfs weken

opgenomen in het ziekenhuis. Ook als

diegene al was opgeknapt en weer naar

huis zou kunnen. Dit was nadelig en

belastend omdat het herstel beter

verloopt in de thuissituatie. De meeste

mensen zijn bovendien liever thuis dan in

het ziekenhuis.

In CWZ kunnen mensen met antibiotica

via het infuus toch snel en veilig naar huis.

Een antibiotica-infuus kan ook thuis,

doordat CWZ goede afspraken heeft

gemaakt met zorgpartners. De internist-

infectioloog blijft verantwoordelijk en ziet

de patiënt elke week voor controle.

Thuiszorg komt elke dag bij patiënt thuis

voor het aansluiten van de easypump en

de trombose-dienst prikt thuis bloed. De

CWZ-apotheek zorgt voor de medicatie.

Het mes snijdt aan drie kanten:

- Patiënt kan naar huis en is mobiel

door de easypump die in een

heuptasje kan. Hij houdt regie over

zijn eigen leven en geneest sneller

in de eigen omgeving.

- Behandeling spaart zorgkosten

doordat geen ziekenhuisopname

nodig is.

- Minder kans op

ziekenhuisgerelateerde

complicaties zoals kolonisatie met

resistente bacteriën.

Het project is zo succesvol dat ook

zorgverzekeraars het omarmen en

gebruiken als voorbeeld van ‘best

practice’.

C

Met de zogenaamde ‘easypump’ kan intraveneuze antibiotica in de thuis-situatie gegeven

worden.

“Mijn jongste miste me verschrikkelijk”, zegt Elma Elbertse. “Wat was ik blij dat ik in aanmerking kwam voor een behandeling thuis. Nu kon ik thuis voor mijn gezin zorgen.”

an Abbemuseum Special guests programma

Wat zou het mooi zijn als je even het ziek-zijn en de beperkingen die dat met zich meebrengt zou kunnen vergeten en vanuit je bed een bezoek zou kunnen brengen aan een museum. Zelf ronddwalen door de zalen, inspiratie op doen bij de kunstwerken, in gesprek gaan met andere bezoekers in het museum en gefascineerd raken, reflecteren. Even weer deelnemen aan het openbare leven in een sociale context. Het museum toegankelijk maken voor iedereen, ongeacht eventuele beperkingen, dat is het doel van het Special Guests programma van het Van Abbemuseum. Mensen die in het ziekenhuis liggen of langdurig ziek zijn kunnen het museum bezoeken met de museumrobot. Vanuit hun ziekbed besturen ze de robot in het museum en maken ze een liveverbinding met het museum. Een combinatie van de focus verleggen naar dat wat de mensen nog wel kunnen en een interactief gesprek n.a.v. de kunstwerken zijn een gouden combinatie om een positieve

evenerverende ervaring te hebben die soms nog dagenlang nawerkt. Kunst kan naast een esthetische ervaring voor sommige mensen ook een positieve invloed hebben op het leven van een individu, maar voor veel mensen is het museum en de kunst ontoegankelijk. Met steun van de BankGiro Loterij is het Van Abbemuseum begonnen met het Special Guests programma, waarmee het museum toegankelijk wordt gemaakt voor iedereen, ongeachte eventuele beperkingen. Met de museumrobot van het Van Abbemuseum willen we mensen in het ziekenhuis de mogelijkheid geven even de wereld van het ziek-zijn te vergeten en een bezoek te brengen aan het museum. We geven hen hiermee een stukje zelfstandigheid terug en deelname aan een sociale context waarin ze zelf kunnen interacteren. Zelfs als je door ziekte fysiek niet meer in staat bent om zelfstandig een museum te bezoeken Kunst biedt ruimte om te reflecteren, even te vergeten en weg te dromen.

V

ijnstate GO! ‘Gezond onderweg’ In samenwerking met de Gemeente Arnhem (en regio Arnhem), Zorgverzekeraar Menzis, GGD Gelderland-Midden (VGGM), Provincie Gelderland; Serious gaming accelerator Yellow Riders, Weber Interactive.

GO! is een nieuw ontwikkeld en wijkgericht behandelprogramma gericht op leefstijlverandering van kinderen met ernstig overgewicht en hun ouders/gezin. In regio Arnhem (Malburgen en Herveld-Zetten) hebben zorg- en hulpverleners in het sociale en zorgdomein de handen ineen geslagen om overgewicht en obesitas bij kinderen te lijf te gaan. Een duidelijk en vast geprotocolleerd multidisciplinair en wijkgericht behandelprogramma voor de signalering en behandeling is gemaakt. Inmiddels zijn er 2 pilots gestart met een langdurige aanpak die in elk geval 2 jaar beslaat. Spin in het web in deze netwerkorganisatie is de kindergezondheidscoach die het kind behandelt op drie assen: beweging, voeding en psychologische coaching. Daarbij wordt het hele gezin betrokken.

GO! sluit tevens aan op bestaande activiteiten en programma’s in de wijk, zodat samenwerking met zowel maatschappelijke als zorgpartijen geborgd is, de activiteiten aansluiten bij de leefomgeving van kind & gezin en laagdrempelig toegankelijk zijn. Serious game als aanvulling op GO! Tijdens de ontwikkeling van GO! is in een parallel traject een serious game ontwikkeld als aanvulling op het programma. Inzet van de game werkt additief door op de momenten dat de coach er niet is, toch aan gedragsinterventie te werken. Bovendien is de game attractief voor kinderen, bevat het bijvoorbeeld informatie over gezonde voeding en zet het aan tot bewegen door verschillende spelvormen.

R

Beoogde resultaten

Het inzetten van GO!, de

kindergezondheidscoach en de game

beslaat drie domeinen:

1. Betere patiëntervaring

2. Gezondheidswinst & verbetering

van de kwaliteit van zorg

3. Zorgkostendaling

De resultaten van GO! op deze drie

domeinen worden tijdens de pilots

wetenschappelijk gemeten. De eerste

positieve resultaten druppelen inmiddels

binnen.

Petra van Setten, kinderarts bij Rijnstate:

"Kinderen met overgewicht moeten

geprikkeld worden om te bewegen en

goed inzicht krijgen in wat ze eten. Een

goede game helpt aan de hand van de

juiste prikkels bij de totstandkoming van

een gedragsverandering en een gezonde

levensstijl."

Petra van Setten, kinderarts bij Rijnstate:

"Kinderen met overgewicht moeten

geprikkeld worden om te bewegen en

goed inzicht krijgen in wat ze eten. Een

goede game helpt aan de hand van de

juiste prikkels bij de totstandkoming van

een gedragsverandering en een gezonde

levensstijl."

einier de Graaf DORA, de Digital Operation Room Assistant In samenwerking met TU Delft en Double Sense

Veilig gebruik van

operatiekamerapparatuur is een

topprioriteit voor ziekenhuizen.

Operatiekamers zijn een complex geheel

door de grote variëteit aan patiënten en

ziektes, onverwachte gebeurtenissen,

zoals spoedoperaties en onverwachte

wendingen tijdens operaties. Controle

van de onderhoudstatus van de

apparatuur én goede procedures rondom

het signaleren en afhandelen van defecten

zijn cruciaal. Om OK-personeel en medisch

specialisten te ondersteunen heeft het

Reinier de Graaf ziekenhuis een track en

trace systeem geïntroduceerd waarmee

de controle en defectmeldingen van OK-

apparatuur is geautomatiseerd. Dit

betekent minder werk voor het personeel,

minder kans op fouten en daarmee een

verhoging van de (patiënt)veiligheid. Dit

systeem heet DORA. DORA staat voor

Digital Operating Room Assistant, en is dus

een digitale OK-assistent. DORA bewaakt

de veiligheid en kwaliteit van de medische

apparatuur op de OK en checkt en dubbel

checkt alles. Reinier de Graaf is het eerste

ziekenhuis dat met dit systeem werkt en

alle operatiekamers ermee heeft

toegerust.

Deze geautomatiseerde checklist kan

dankzij een unieke koppeling aan de OK

planning en de onderhoudsdocumentatie

real-time informeren over de

aanwezigheid en de onderhouds- en

veiligheidsstatus van de in de OK

benodigde apparatuur.

Alle medische apparaten zijn voorzien van

kleine tags. Deze verstoren het

operatieproces niet, maar worden wel

gedetecteerd door het track & trace

systeem dat in het hele OK-complex is

aangebracht. Zo wordt DORA voortdurend

voorzien van actuele informatie en levert

het systeem snel de juiste informatie. Met

behulp van de tags wordt vastgesteld

welke apparaat zich in welke

operatiekamer bevindt (track and trace).

De tags zijn voorzien van een drukknop.

Hiermee kan het personeel direct een

defect van een apparaat melden. Een LED

op de tag geeft aan of een apparaat defect

is, of aan een onderhoudsbeurt toe is.

R

DORA is onderdeel van het OK-team dat

eindverantwoordelijk is voor de controle op

de aanwezigheid en goede staat van

apparatuur. Staat het DORA-scherm op groen,

dan kan de operatie beginnen. Staat het

DORA-scherm op rood, dan wordt het

personeel direct geattendeerd op

bijvoorbeeld een storing. Hierdoor kunnen

medewerkers tijdig bewuste keuzes maken.

Ook de technisch afdeling heeft direct inzicht

in de storing, zodat zij snel kunnen optreden.

Het proces en de samenwerking tussen de OK

en de technische afdeling wordt daardoor

overzichtelijker en eenvoudiger, waardoor de

patiëntveiligheid wordt verhoogd.

Door dit systeem:

• is het zicht in de operatiekamer op

het onderhouds- en reparatieproces

beter;

• bestaat meer zekerheid over het

veilig gebruik van apparatuur;

• is het traceren van defecte of te

onderhouden apparatuur voor de

onderhoudsafdeling (klinische fysica)

eenvoudiger;

• wordt registratie van

storingsinformatie automatisch en

betrouwbaar;

• is actuele informatie voor handen

over de beschikbaarheid van

apparatuur die noodzakelijk is voor

een bepaalde operatie;

• kunnen storingsmeldingen naar

locatie, datum en tijdstip herleid

worden.

Voordelen van het systeem:

• verhoging van de patiëntveiligheid;

• minder kans op procedurefouten;

• verhoogde werkefficiëntie Een scherm in de operatiekamer presenteert de

actuele veiligheidstatus van alle aanwezige

apparatuur

edisch Centrum Haaglanden Skypeconsulten

De tweedelijnszorg is in beweging en

ziekenhuizen en specialisten zijn bezig hun

aanbod aan te passen aan de wensen van

de tijd. Daarbij beter gebruik makend van

de mogelijkheden die in de laatste jaren

zijn ontstaan onder andere op het gebied

van de communicatie.

https://www.youtube.com/watch?v=xkb6

-7Wu_is

Met een groep willekeurige patiënten uit

diverse leeftijdscategorieën die vanwege

verschillende chronische ziekten in

behandeling zijn in MCH Bronovo zijn door

artsen en verpleegkundigen consulten

gevoerd via Skype. Die consulten zijn

voorbereid en ondersteund door Pluhz dat

apparatuur voor de verbinding en voor

bloeddruk en gewichtsmetingen

verschafte, de installatie verzorgde en een

24 uurs bereikbaarheid en vragenservice

bemande.

Kwalitatieve evaluatie vond plaats middels

interviews en vragenlijsten en was vooral

gericht op acceptatie van het Skype

consult als alternatief voor een

ziekenhuisbezoek, tevredenheid over de

logistieke uitvoering en ondersteuning van

de consulten en of deze consulten

aansloten bij de behoefte van de

patiënten.

https://www.youtube.com/watch?v=L4-

LzQAONng

Aan het eind van de pilot geeft 64% van de

patiënten aan door te willen gaan met

Skype consulten, 15% wil doorgaan nadat

er enkele verbeteringen zijn doorgevoerd.

In totaal is dat 79%. 7% wil niet doorgaan

en prefereert consulten op de polikliniek,

de overige 14% twijfelt. Bij de groep die

door wil gaan is de tevredenheid over de

consulten vergelijkbaar met die van

poliklinische consulten.

Alle deelnemende artsen en

verpleegkundigen geven aan de Skype

consulten een goed alternatief te vinden

naast de consulten op de polikliniek. Het

betreft dan vervolgconsulten. Voor een

eerste consult en voor consulten waarbij

lichamelijk onderzoek door de arts nodig

is, zijn de Skype consulten niet geschikt.

Van de mogelijkheid om aan Pluhz per

mail (of Pluhz app) vragen te stellen aan

deskundigen is frequent gebruik gemaakt.

Het merendeel van de vragen betrof

praktische en niet medische noodzakelijke

vragen. Laagdrempelige ondersteuning en

service werd hooggewaardeerd, en is een

noodzakelijk voor het vertrouwen van

patiënten om over te gaan tot e-consulten

ipv fysieke consulten.

M

aasstad Ziekenhuis VBHC in RA

De patiënt weer mens laten zijn door het

leveren van goede zorg is de drijfveer voor

dokters, verpleegkundigen en andere

teamleden. Het team streeft de beste zorg

voor de patiënt na. Echter is “optimale”

zorg een moeilijk definieerbaar begrip dat

vaak verward wordt met het leveren van

meer zorg. Michel Porter heeft duidelijk

gemaakt dat door te kijken naar de

uitkomsten van zorg voor de patiënt en

daar de kosten in te betrekken, dit

meetbaar wordt en de hoogste waarde

kan worden bepaald. Binnen de

reumatologie is dit een actueel thema

door buitengewoon effectieve medicatie,

echter tegen een hoge prijs. De waarde

van de huidige behandelstrategieën vanuit

het oogpunt van de patiënt gerelateerd

aan de kosten is niet bekend. Dat geldt

ook voor de afdeling Reumatologie binnen

het Maasstad Ziekenhuis.

Door het oprichten van een waarde-

gedreven zorgsysteem kan de zorg voor de

patiënt met reumatoïde artritis (RA)

geoptimaliseerd worden. Hiertoe wordt

het zorgproces in kaart gebracht en samen

met de patiënt en de behandelaars

worden de relevante uitkomstindicatoren

bepaald en geïmplementeerd in de

dagelijkse routinezorg.

Door inzicht te krijgen in de factoren die

bijdragen aan een betere sturing van de

zorg voor RA patiënten kan een waarde-

gedreven zorgrichtlijn ontwikkeld en

geïmplementeerd worden voor RA

patiënten. Dit zal leiden tot verbetering

van de zorgkwaliteit en -transparantie.

In dit project is de patiënt met RA volledig

betrokken door middel van een

patiëntenpanel en -focusgroep. De patiënt

actief betrokken bij het ontwikkelen van

procesinnovaties die belangrijk zijn voor

de patiënt.

M

eventer Ziekenhuis

MedEye In samenwerking met Mint Solutions

Het elektronisch identificeren van

medicatie op het moment van toedienen

is een voorwaarde om een volledig

gesloten medicatieproces te

bewerkstelligen. Dit is een belangrijke

ontwikkeling op het gebied van

patiëntveiligheid. De elektronische

identificatie op het moment van

toedienen kan de arbeidsintensieve, in de

praktijk vrijwel niet te waarborgen,

menselijke (dubbele) controle vervangen.

De MedEye biedt deze oplossing!

De Medeye van Mint Solutions in het

Deventer Ziekenhuis is een

onderscheidend innovatief concept om

het toedienen van medicatie voor de

verpleegkundige een stuk prettiger te

maken en de zorg voor de patiënt een stuk

veiliger. Door de toepassing van een

computerscan met behulp van de Medeye

scanner zonder daarbij barcode registratie

uit te sluiten, wordt een uniek systeem

gecreëerd die alle beperkingen en nadelen

van huidige puur op barcode gerichte

concepten wegneemt. In combinatie met

toediensoftware die er puur op gericht is

datgene aan verpleegkundige (en patiënt)

te tonen dat op dat moment relevant is,

kan echt worden gesproken revolutionair

andere benadering dan datgene wat tot

nu op de markt beschikbaar is.

D

oordwest Ziekenhuisgroep Foreest Medical School De Verpleegkunde opleiding niveau 4 in de klinische praktijk (VIP)

Omdat de kwaliteit van de beginnende

verpleegkundige niet voldeed aan de

eisen van de beroepspraktijk in het

ziekenhuis, het uitvalspercentage

gedurende de opleiding te hoog was

(35%), praktijk en studenten ontevreden

waren over het bestaande onderwijs en de

aansluiting op de praktijk, is Foreest

Medical School (FMS), leerhuis van

Noordwest Ziekenhuisgroep (Noordwest)

gestart met de Verpleegkunde opleiding in

de praktijk (VIP), in samenwerking met

ROC Nova College (Nova).

Er is gekozen voor een gecombineerde

BOL/BBL opleiding. De eerste twee jaar

van de opleiding krijgt de cursist de kans

om student te zijn. Stap voor stap wordt de cursist wegwijs gemaakt in het

ziekenhuis en leert de cursist wat het

werken als verpleegkundige inhoudt.

De belangrijkste uitgangspunten voor deze

nieuwe opleiding zijn:

Sterk praktisch en branchegericht;

Vanaf de start van de opleiding neemt de

student het geleerde mee naar de praktijk;

Kleinschalige leeromgeving waarbij er

sprake is van hoge mate van belangstelling

en sociale controle;

Naast voldoende gekwalificeerde

docenten ook instructieverpleegkundigen

en gastdocenten;

Snelle aansluiting op ontwikkelingen

binnen de beroepspraktijk;

Het predicaat ‘excellent opleiding’, door

meer verdieping, verzwaring en

verbreding.

Dit alles met als resultaat:

• Een dynamische opleiding met een hoge

actualiteitswaarde;

• Een continue aanpassing van het

onderwijs aan ontwikkelingen in de

praktijk;

• De praktijk stelt dat de VIP studenten

beter presteren vanwege praktische

gerichtheid en een hoog kennisniveau;

De waardering TOP-opleiding 2015 door

studenten in de MBO studiegids

N

atharina Ziekenhuis PSA calculator

In samenwerking met 30 ziekenhuizen, die elk in 8 monsters PSA gemeten hebben.

Voor de diagnostiek en vervolging van

prostaatkanker, worden er binnen

Nederland minstens 7 verschillende PSA-

methoden gebruikt . PSA staat voor

prostaat specifiek antigeen en is de meest

gebruikte bloedtest in het kader van

prostaatkanker. De verschillen tussen deze

methoden kunnen oplopen tot 40%.

Hierdoor bestaat de mogelijkheid op

interpretatiefouten. Zeker wanneer een

patiënt naar een ander ziekenhuis wordt

verwezen kunnen deze verschillende

methoden ook leiden tot (onnodige)

ongerustheid bij de patiënt.

Het laboratorium van het Catharina

Ziekenhuis heeft een app ontwikkeld

waarmee de specialist, huisarts en patiënt

PSA concentraties van de verschillende

laboratoria naar elkaar kunnen

omrekenen. Op deze manier kunnen

patiënten en hun behandelaars onder

meer in de prostaatwijzer.nl. bekijken hoe

groot de kans is dat zij met een bepaalde

PSA-waarde prostaatkanker hebben.

Met het vergelijkbaar maken van de PSA-

waarden van verschillende ziekenhuizen

door middel van de app, kan onnodige

diagnostiek worden voorkomen en de

keuze tot direct of later behandelen van

prostaatkanker op dezelfde gronden

worden gemaakt. Omdat er nog geen

gouden standaard techniek bestaat, is het

harmoniseren van de verschillende PSA-

methoden het hoogst haalbare doel.

Patiënten die voor hun diagnostiek of

behandeling naar een (ander) ziekenhuis

worden verwezen, kunnen met deze app

nu eindelijk hun PSA-waarden van beide

ziekenhuizen vergelijken. Ook huisartsen

en medisch specialisten kunnen met deze

app veel angst bij hun patiënten

wegnemen. Patiënten die hun PSA-waarde

door een ander laboratorium lieten

meten, werden soms geconfronteerd met

een hogere of een lagere waarde. Maar

dan hoeft het niet zo zijn dat de tumor is

toegenomen of geslonken. Door de PSA-

waarden van andere laboratoria met

elkaar te vergelijken, kan onnodige onrust

bij de patiënt voorkomen worden en

wordt vermeden dat we belastende en

soms ook risicovolle diagnostiek moeten

uitvoeren. Daarnaast kan de beslissing om

wel of niet te gaan behandelen op

correctere gronden worden genomen.”

C De app ‘PSA calculator’

is in Nederland gratis te

downloaden in de App

Store en Google Play.

eroen Bosch Ziekenhuis Ketenaanpak overgewicht kinderen In samenwerking met GGD Hart van Brabant, Gemeente ’s-Hertogenbosch, gemeente

Oss, ziekenhuis Bernhoven, diverse gezondheidscentra en huisartsenpraktijken, diverse

basisscholen, diverse sociaal wijkteams, diverse diëtistenpraktijken, diverse

kinderfysiotherapiepraktijken.

Instroom naar programma’s voor

begeleiding van kinderen met overgewicht

of obesitas en hun ouders verloopt

moeizaam. De vraag is wat er nodig is voor

deze kinderen om tot de gewenste

gedragsverandering op leefstijl te komen

en hoe tot effectieve zorg te komen. Voor

dit vraagstuk is zowel organisatorisch als

inhoudelijk een antwoord gevonden door

de inrichting van de ketenaanpak

overgewicht bij kinderen.

Met deze aanplan is een zorgnetwerk

gerealiseerd waarin het zorgdomein en

het sociale domein samenwerken.

Professionals uit het onderwijs

(vakleerkracht gym, interne begeleider,

leerkracht),

jeugdgezondheidsprofessionals (jeugdarts,

jeugdverpleegkundigen), huisartsen,

kinderartsen, wijkprofessionals en

professionals uit het sociale wijkteam.

Door deze samenwerking is het beter

mogelijk om overgewicht tijdig te

signaleren, breed te diagnosticeren, uitval

halverwege het traject te voorkomen en

de benodigde gedragsverandering te

realiseren en te borgen met

gezondheidswinst als gevolg.

Spil in het netwerk is de

jeugdgezondheidszorg als verbindende

schakel tussen het zorgdomein en het

sociale domein. De zorgpaden in het

ziekenhuis vormen een onderdeel in de

keten. Deze vorm van samenwerking is

uniek in zijn soort vanwege de combinatie

van drie relevante factoren:

1. Behandeling van overgewicht en

obesitas wordt niet als een nieuw

zorgtraject ontwikkeld maar ingevoegd in

bestaande organisaties, functies en

samenwerkingsverbanden.

2. Met behulp van een nieuw ontwikkeld

‘assessment’ is men er in geslaagd om een

effectieve samenwerking te bereiken

tussen het zorg- en het sociale domein

3. Via dergelijke nieuw ontwikkelde

instrumenten zijn alle professionals in de

keten primair gericht op het versterken

en/of faciliteren van ‘self management’

competenties bij ouders en kind.

J

paarne Gasthuis Spaarne Behandelcoach In samenwerking met behandelcoach b.v.

“Behandelcoach zorgt ervoor dat alle relevante behandelinformatie in de App voor de patiënt op het juiste moment beschikbaar is”

In najaar van 2015 is vanuit de ICT van het

Spaarne Gasthuis in samenwerking met

Behandelcoach een Proof-on-Concept

(PoC) gestart op de afdeling

Oogheelkunde. Doelstelling van dit traject

was ervaring op te doen om de

informatieverstrekking aan de patiënt

rondom contactmomenten op de

polikliniek te verbeteren d.m.v. een

informatie ondersteunende patiënten

App. De patiënt kan zich hierdoor beter

voorbereiden en er ontstaat een

gelijkwaardigere relatie met meer regie

voor de patiënt, wat past in het kader van

samen beslissen (shared decision making).

Daarnaast was ook het toetsen van de

voordelen voor het ziekenhuis een van de

doestellingen. Met de Behandelcoach App

wordt de patiënt aantoonbaar beter

betrokken waardoor er directe voordelen

worden bereikt rondom het terugdringen

van no-show’s en het belverkeer met het

ziekenhuis, het uitsparen van

bevestigingsbrieven en sms-

herinneringsberichten. Indirecte

voordelen liggen op het terrein van

verbeterde service aan patiënten. De App

draagt bij aan de doelstelling, gastvrijheid

van het Spaarne Gasthuis (te gast in

elkaars leven) en sluit aan op het

innovatieve karakter dat het ziekenhuis uit

wil stralen.

De (technische) doelstelling van de PoC is

ruimschoots behaald. Behandelcoach

biedt een open platform waarmee naast

informatie uit het ZIS (Epic) er ook

eenvoudig andere informatiebronnen

kunnen worden ontsloten in de App, zoals

informatiefolders, instructievideo’s en o.a.

ook de foto van de behandelend arts. De

koppeling met het Zis zorgt ervoor dat het

ondersteunde zorgpersoneel geen extra

werkzaamheden hoeft uit te voeren, dat is

een groot voordeel, de App wordt

automatisch gevoed met de relevantie

patiëntinformatie! Behandelcoach biedt

een eenvoudig in te voeren platform wat

voldoet aan alle eisen rondom

databeveiliging en privacy reglementen.

klik op het plaatje en bekijk de App video (2min)

S

LVG Boezemfibrilleren app In samenwerking met Happitech

Voor mensen met een

hartritmestoornis is het vaak lastig om te

bepalen of ze ook daadwerkelijk met de

stoornis te maken hebben, of dat hun hart

gewoon even wat sneller klopt dan

normaal. Om te voorkomen dat ze

hierdoor constant naar het ziekenhuis

moeten rijden om hun hartslag te

controleren, heeft het hartcentrum van

het OLVG in Amsterdam een iOS-app laten

maken die vooral voor rust in je hoofd

moet zorgen. Via de camera van de iPhone

stelt de app vast of de persoon in kwestie

met een ritmestoornis te maken heeft.

De iOS-app van OLVG gebruikt flitser en

camera van je iPhone op de bekende

manier, die je ook wel bij andere

hartslagmeter-apps ziet. Door je vinger

tegen de cameralens te plaatsen gebruikt

de app de flitser om je hartslag te meten.

Op het scherm vult een cirkel zich om te

laten zien hoe ver de meting gevorderd is.

Na een minuut of twee krijg je direct te

zien of je waarschijnlijk wel of niet met

boezemfibrilleren te maken hebt. De

gegevens kunnen na de meting worden

verstuurd naar de behandelend cardioloog

in het OLVG.

Naast een meetinstrument heeft de app

ook een informatieve functie dankzij de

animaties van de werking van het hart en

de uitgebreide FAQ’s over de aandoening.

Hoewel de app in de App Store te vinden

is, is hij vooralsnog bedoeld voor

patiënten van OLVG met gediagnosticeerd

boezemfibrilleren. De app moet nog

verder ontwikkeld worden om het ook als

screeningstool te gebruiken.

Door gebruik van de app:

hebben patiënten meer controle over hun

ziekte, omdat ze beter voorgelicht zijn;

kunnen kosten bespaard worden bij de

post ablatie follow-up;

kunnen eerste hulp bezoek voorkómen

worden als er klachten zijn die niet

gerelateerd zijn aan een ritmestoornis.

O

agaZiekenhuis, Juliana

Kinderziekenhuis & D-Support

In samenwerking met Stichting D-Support, Haga ambassade, Accenda,

Stichting Stabij, Haagse Hogeschool, JKZ diabetesteam, Buddynetwerk

Den Haag, Radboud Ziekenhuis Nijmegen, KDCN,

Partner van Landelijk Preventieprogramma “Alles is gezondheid”

Tijdens de begeleiding en behandeling van

kinderen met Diabetes Mellitus type 1

wordt regelmatig ernstige overbelasting

van het kind en gezin gesignaleerd met als

gevolg slechtere diabetesinstelling,

slechtere gezondheid en slechtere

toekomstkansen voor het kind.

Binnen de reguliere zorg is ondersteuning

pas te organiseren als de situatie al ernstig

ontregeld is. Dit is de reden waarom

Stichting D-Support samen met ouders,

professionals en adviseurs ontwikkeld en

opgericht is om zo de vitaliteit en

veerkracht van het gezin te beschermen.

D-Support doet dit door:

het opleiden van in diabetes

opgeleide oppas

ondersteuning op scholen

veilige logeer mogelijkheden,

bijvoorbeeld op zorgboerderijen

het ontwikkelen van een tool(s)

die dit nog beter mogelijke maakt

Dit zal een enorme ontlasting zijn

van kind, ouder en directe omgeving

Alle informatie, kennis en vaardigheden

die ouders in de loop van de tijd hebben

opgebouwd is niet één-twee-drie door te

geven aan een oppas. Dat heeft tot gevolg

dat de mogelijkheden voor een

adempauze beperkt zijn: avondje uit of

nachtje logeren. Veel gezinnen met een

kind met diabetes komen ongemerkt in

een kleinere wereld terecht door dit

praktische punt. Stichting D-support wil met haar eerste

project, het Oppasproject voor kinderen

met diabetes mellitus type 1 (0-18 jaar) de

gezinnen/systemen adequate praktische

ondersteuning bieden. De nadruk ligt niet

op de aandoening van het kind, maar op

veilige aanvulling van het netwerk van het

kind en het gezin. Wanneer het gezin

normaal kan functioneren, kan het kind in

balans opgroeien.

De toegeruste oppas van D-support is

bedoeld als praktische aanvulling op het netwerk van het kind en zijn

gezin/systeem. Het vult de leemte tussen

ouderlijke zorg en reguliere zorg en levert

daardoor een bijdrage aan de gezondheid,

de veerkracht en de balans van het

gehele gezin. Verbetering van de

zelfredzaamheid en het in balans

opgroeien van het kind

(netwerkversterking) is een belangrijke

motief om dit project op te zetten.

H

Als hulpmiddel wordt een ondersteunde

app ontwikkeld die tot doel heeft alle

belangrijke informatie voor alle verzorgers

van het kind beschikbaar te maken.

Studenten van de Haagse Hogeschool

werken dit hele concept nu uit om hier

straks de Tool mee te ontwikkelen.

Als resultaat van het project zal:

Minder aanspraak op ondersteuning door

het behandelend diabetesteam gemaakt

worden. Het diabetesteam kan efficiënter

en betere diabeteszorg verlenen.

Minder noodzaak zijn tot inzetten

professionele zorgverleners zoals

(kinder)psychologen, maatschappelijk

werk, thuiszorg, jeugdzorg.

er een betere diabetesinstelling,

acceptatie van de ziekte, minder andere

gezondheidsproblemen en minder late

diabetescomplicaties ontstaan.

Uiteindelijk zal dit dus resulteren in veel

minder zorgkosten.

Arbeids- en ziekte verzuim door ouders

afnemen.

duurzame inzetbaarheid van ouders op de

arbeidsmarkt behouden blijven

het kind opgroeien tot een volwaardig lid

van de maatschappij, en hoeft het geen

aanspraak te maken op ziekte- of

arbeidsongeschiktheids uitkeringen.

www.d-support.org

lbert Schweitzer ziekenhuis

OCOO: Opleiding, Complicaties, Onderwijs en

Onderzoek

De vakgroep-overstijgende

complicatiebespreking voor en door

artsen is uitgegroeid tot een maandelijks

‘heilig uur’ waar calamiteiten worden

besproken, waarbij ook verpleegkundigen,

bedrijfsleiders, RvB, Stafbestuur, medisch

managers en andere medewerkers en

soms ook patiënten of familie aanwezig

zijn. Het doel van de OCOO is het

individueel en collectief reflecteren op en

het leren van een calamiteit. Het goede

voorbeeld geven, het uitgangspunt dat

overal fouten gemaakt worden en dat het

belangrijk is wat je daarvan leert, staan

centraal. Andere specialismen geven aan

wat zij zouden doen. Het is een uniek

discussie forum naar aanleiding waarvan

verbeterpunten gezamenlijk worden

vastgesteld.

De sfeer is goed en de sprekers stellen zich

open en kwetsbaar op. Het is voor de

calamiteit 'veroorzaker' lastig en knap. Ten

overstaan van je eigen organisatie en

anderen stel je je uitermate kwetsbaar op,

geef je aan wat je dacht en waarom je

bepaalde beslissingen genomen hebt en

stelt deze ter discussie. Had het anders

gekund, had het anders gemoeten en wat

was er gebeurd als je het anders had

gedaan, ….geen calamiteit ….?

Tijdens de laatste 4-5 jaar hebben we m.n.

drie elementen kunnen benoemen waarbij

een verbeteringstraject kon worden

bewerkstelligd, te weten: herkenning van

shock op de verpleegafdelingen, het

overdragen van patiënten op diverse

niveaus m.n. binnen het multi-locatie

model en het naleven van bestaande

protocollen.

De bespreking is een leermoment voor

alle groeperingen in het ziekenhuis en is

een voorbeeld van hoe wordt gewerkt aan

een zich continue ziekenhuisbreed

verbeterende leercultuur. Het OCOO is

voor elke deelnemer een individueel en

collectief reflectiemoment.

Ook de maatschappelijke context vergt

van een ziekenhuis openheid over hoe

wordt omgegaan met grote complicaties

en calamiteiten.

A

mphia

Prehabilitatie programma voor de oudere kwetsbare

patiënt

Uit een prospectieve registratie met

behulp van het digitaal patiënt dossier is

gebleken, dat de kans op een delier

toeneemt met de leeftijd van de patiënt.

Het ontstaan van een delier komt relatief

vaak voor bij de oudere patiënt met een

AAA- of colorectale operatie en heeft

ernstige gevolgen voor de overleving op

de langere termijn.

Uiteraard is er momenteel uitgebreid

aandacht voor de verschillende factoren

die deze patiënten populatie zo kwetsbaar

maken. De ondersteuning vindt nu

voornamelijk plaats in het klinische traject.

Om postoperatieve problemen te

voorkomen of te verminderen (minder

complicaties zoals delier en dus kortere

opname duur, minder heropnames,

minder morbiditeit en mortaliteit) is

specifieke aandacht voor de verschillende

factoren die de oudere patiënt kwetsbaar

maken in het poliklinische traject nodig.

In dit nieuwe zorgpad voor de kwetsbare

oudere patiënt zullen de gebruikelijke

onderdelen geclusterd worden en van het

klinische deel naar voren geschoven

worden naar de polikliniek.

In dit preoperatieve traject komen de

volgende domeinen naar voren:

identificeren van kwetsbare factoren,

voedingsstatus optimaliseren (middels

diëtetiek), kracht en algehele conditie

verbeteren (middels fysiotherapie), de

geriatrische screening, controle van

medicatie behandeling van anemie

(middels ferinject) en het evalueren van

de thuissituatie. Aanvullend en zeer

belangrijk zal er een kwaliteit van leven

vragenlijst afgenomen worden. Op deze

manier zal de patiënt in een betere

lichamelijke en geestelijke conditie de

behandeling ondergaan. Better in, Better

out.

A

sala Tele-medicine in de Hand- en Polsrevalidatie: Zinniger en

Zuiniger

Het Hand- en polscentrum van Isala is een

interdisciplinair samenwerkingsverband

tussen de afdelingen plastische chirurgie,

revalidatiegeneeskunde en handtherapie

waar een breed scala aan handpatiënten

conservatief en/of chirurgisch behandeld

worden. Regelmatige en intensieve

behandeling is meestal nodig, teneinde

een optimale handfunctie te bereiken.

Patiënten krijgen naast instructies en

eventuele hulpmiddelen (zoals spalken),

oefenprogramma’s geïnstrueerd zodat zij

meerdere keren per dag zelfstandig de

handfunctie kunnen trainen. Naast de

instructies worden ter ondersteuning

folders met afbeeldingen van de

oefeningen uitgereikt. Patiënten dienen

hiertoe het hand- en polscentrum vaak 2 à

3 keer per week te bezoeken vanuit een

supra regionaal adherentiegebied

(Friesland, Drenthe, geheel Overijssel,

Gelderland). Met tele-medicine dient de

mogelijkheid zich aan om, op ieder

gewenst moment van de dag, het

oefenprogramma in de vorm van

instructiefilmpjes patiënten aan te bieden.

De patiënt wordt op deze manier meer

ondersteund bij het uitvoeren van het

oefenprogramma, hoeft hij/zij minder

frequent naar Isala te komen en kunnen

door de handtherapeuten meer patiënten

in dezelfde tijd behandeld worden. Naast

het oefenen op afstand kunnen patiënten

ook vragen stellen aan de behandelend

therapeut.

In het Hand-polscentrum wordt gebruik

gemaakt van een tele-medicine portaal

waarin de volgende onderdelen zijn

opgenomen:

• Oefeningen en instructies van de

meest gebruikte hand-

polsoefeningen waarmee de

handtherapeut een persoonlijk

oefenprogramma voor de patiënt

kan samenstellen (meer dan 80

filmpjes).

• Een berichtenportaal waarmee

patiënt en handtherapeuten

kunnen communiceren (dit

project).

• Een teleconsultingportaal waarbij

de handtherapeut en de patiënt op

afstand kunnen communiceren

(volgend project).

• Isala wil aantonen dat de

uitkomsten van een groep

patiënten die de handrevalidatie

met behulp van tele-medicine

hebben ondergaan leidt tot ten

minste dezelfde (functionele)

uitkomsten maar met minder

behandelingen in vergelijking tot

een groep handpatienten die

volgens de reguliere

handrevalidatie zijn behandeld. De

toegevoegde waarde van het

I

oefenen met behulp van het tele-

medicine portaal in vergelijking tot

een groep die de reguliere

behandeling heeft ondergaan

wordt op dit moment in een

wetenschappelijke studie

onderzocht. Er wordt niet alleen

gekeken naar handfunctie en

efficiëntie maar ook de ervaringen

van de patiënten worden in de

uitkomsten meegenomen om het

portaal verder te verbeteren.

• Tele-medicine binnen de

handrevalidatie beoogt de

kwaliteit van behandeling (betere

uitvoering van de oefeningen)

maar ook de efficiëntie (minder

behandelcontacten) te kunnen

verbeteren. Met het gebruik

maken van tele-medicine stimuleer

Isala het zelfmanagement en

krijgen patiënten een grotere

verantwoordelijkheid voor het

eigen behandelproces.

• Dit innovatieve project is een

voorbeeld van hoe met behulp van

internet de gezondheidszorg

‘Zinniger en Zuiniger’ gemaakt kan

worden. De eerste reacties van

patiënten zijn veel belovend. Zij

geven aan dat ze meer de regie

over het eigen oefenprogramma

hebben. Daarnaast vinden ze het

prettig dat ze niet zo vaak naar het

ziekenhuis hoeven komen. Ook

verwachten wij dat de

handtherapeuten met deze nieuwe

behandelmethode met minder

behandelingen patiënten dezelfde

resultaten kunnen laten bereiken.

Het wetenschappelijk aantonen

van de voordelen van het gebruik

van tele-medicine in de

handrevalidatie kan een

vliegwieleffect veroorzaken bij het

gebruik van een dergelijke e-health

toepassing bij andere

diagnosegroepen binnen de

revalidatiegeneeskunde/gezondhei

dszorg. Zover wij weten is dit het

eerste revalidatieproject waarbij

tele-medicine wordt ingezet ter

(gedeeltelijke) vervanging van

‘hands on’ revalidatie.

ehandeling Begrepen

Zorg Video Hulp

Uit onderzoek blijkt dat gedeelde

besluitvorming met name door inzet van

keuzehulpen effectief is op verscheidene

uitkomsten, zoals bijvoorbeeld dat

patiënten beter geïnformeerd zijn, meer

tevreden over het proces en minder

twijfel en spijt achteraf over de beslissing

ervaren.

Daarnaast toont onderzoek aan dat complexe gezondheidsboodschappen het

meest efficiënt worden overgebracht met

eenvoudige teksten, afbeeldingen en

animaties

De juiste informatie op het juiste moment

is een belangrijke voorwaarde voor Samen

Beslissen.

Behandeling Begrepen ontwikkelt samen met

artsen en zoveel mogelijk met patiënten,

kwalitatief hoogstaande en duidelijke

medische (3D) animatie-video's om

patiënten uitleg te geven over hun

aanstaande behandeling (zorgpad),

medische instructies óf informatie om

gedrag te veranderen en op deze manier

zorg te voorkómen (preventie).

De animaties zijn platform-onafhankelijk

en worden gebruikt op websites, in

keuzehulpen, EPD, behandelpaden apps,

zorg-op-afstand tools, medicatie apps, etc.

Behandeling Begrepen werkt samen met

diverse ziekenhuizen en innovatieve

bedrijven in de zorg w.o. Behandelpad,

Patient+, Mount, Medapp.

Diverse voorbeelden van animaties zijn hier te

zien:

https://vimeopro.com/awesomepreview/prev

iew-videos-behandeling-begrepen-medische-

animaties

Zorg Video Hulp is een product van

Behandeling Begrepen en een middel om de

(video) content heel makkelijk én veilig op het

juiste moment naar de patiënt sturen.

Hoe werkt het?

Gekoppeld aan het zorgpad ontvangt de

patiënt een linkje via mail of SMS met

video('s) met informatie die op dat

moment relevant is. Denk aan informatie

vóór, tijdens en na een

(ziekenhuis)opname. Dit kan voorlichting

rond specifiek medicatiegebruik of

bepaalde procedures zijn, maar ook

bijvoorbeeld video's of informatie m.b.t.

de revalidatie. Door op het juiste moment

de juiste informatie laagdrempelig aan te

bieden, worden onnodige hulpvragen van

patiënten sterkt verminderd.

Omdat de video’s ook interactief te

maken zijn, kan vanuit een

videoboodschap worden doorgelinkt naar

digitaal foldermateriaal, vragenlijsten,

(korte) enquêtes / PROMS, agenda etc.

Ook kan de patiënt of cliënt vragen

beantwoorden in de video.

B

Betere informatievoorziening voor

patiënten draagt bij aan verdere

verbetering van de kwaliteit van zorg, en

aan een verlaging van de kosten in de

zorg.

Dit kan worden waargemaakt doordat

patiënten die beter geïnformeerd zijn:

• Een hogere therapietrouw hebben

• Minder complicaties krijgen

• Minder no-shows vertonen

• Zich beter voorbereiden op

ziekenhuisbezoek waardoor annulering

van onderzoeken of behandeling wordt

voorkomen

• Minder vaak naar de arts/ziekenhuis

gaan

anta Messenger

Moderne technologie in de broekzak van de

dokter, versus logge, of verouderde systemen

binnen de organisatie, die nieuwe processen

nauwelijks ondersteunen. Consumerization;

de zorgprofessional beschikt sinds enkele

jaren over betere tools dan zijn werkgever!

Het is dan ook begrijpelijk dat artsen,

verpleegkundigen, thuis- en mantelzorgers

vertrouwelijke informatie, diagnostische

informatie, foto’s van wonden, labuitslagen,

ziektebeelden enzovoort delen met de zeer

populaire App ‘WhatsApp’. Mooi toch! Of toch

niet?

De regels met betrekking tot de ‘Wet

bescherming persoonsgegevens (Wbp)

worden onbewust of bewust steeds vaker

overtreden. Vanaf 2016 is dit ‘lekken van

privacygevoelige informatie’ formeel

strafbaar, boetes kunnen voor

organisaties oplopen tot bijna een miljoen

euro’s.

Kanta Messenger is een berichten dienst

die beschikbaar is op de smartphone en de

tablet. Doel is verantwoord informatie te

delen waarbij rekening wordt gehouden

met de privacy, de integriteit en de

rechten van de cliënt. De mogelijkheid tot

het lekken van vertrouwelijke informatie

wordt geminimaliseerd. Ook is het

mogelijk Kanta organisatie overstijgend,

systeemonafhankelijk en voor het gehele

zorgnetwerk, te gebruiken.

Kanta wil de standaard zetten voor veilige

en verantwoorde communicatie in de zorg

en de deur openen voor het gebruik van

andere eHealth toepassingen. Een boost

geven aan zogenaamde ‘Blended Care’, en

een nieuwe mogelijkheid bieden de

behandelrelatie tussen klant en

zorgprofessional en de hierbij horende

behandelresultaten substantieel te

verbeteren, vanzelfsprekend tegen lagere

kosten.

Kanta voldoet aan Nederlandse wet- en

regelgeving en kan ook de WGBO

ondersteund worden. Kanta maakt geen

gebruik van 06 nummers of e-mailadressen.

Afbeeldingen worden niet opgeslagen in de

‘camera roll’, en het adressenboek van de

cliënt wordt niet gedeeld met Kanta. Het

kunnen scheiden van ‘werk en privé, of

‘behandeling en privé’ is ook een hele prettige

bijkomstigheid!

Doordat Kanta ook gekoppeld kan worden

aan bijvoorbeeld HIS en EPD kunnen

bijvoorbeeld afwijkende risicovolle

labuitslagen naar de behandelaar

‘gepushed’ worden, waarmee zelfs levens

gered gaan worden.

K