Studiedag Innovatie in de sociale economie – lokale dienst introduceert het gebruik van een tablet-pc bij oudere buurtbewoners

Voorstelling van het project Ziezoc

Dinsdag 11 december 2012

Welkom en inleiding Projectvoorstel:

Maatschappelijke tendens

• Zo lang mogelijk thuis blijven wonen • Assistieve technologie

knelpunt

• Technologische hulpmiddelen worden niet gebruikt door doelgroep zorgbehoevende ouderen

opportuniteit

• Vraag kansengroepen naar maatschappelijke meerwaarde werk

• Interesse in computing & IT

Nieuwe niche sociale economie: medewerkers ondersteunen zorgbehoevenden in het leren gebruiken van assistieve technologie

Lokale diensten:Sociale cohesie, wijkontwikkelingKwaliteit van de dienstverleningToegankelijkheid van diensten, zowel op vlak van

tarifering als op aangeboden dienstverlening Inschakeling op de arbeidsmarkt van verzwakte

bevolkingsgroepen via het scheppen van kwaliteitsbanen op maat

Participatie van de doelgroep bij het installeren van de dienstverlening, zowel van de gebruikers als van de werknemers

Het waarborgen van het voortbestaan en de doeltreffendheid van de dienst

DoelEmpowerment op buurtniveau

DoelgroepVerschillende buurtgebonden

actoren en relevante buurtoverstijgende actoren

Tablet als instrumentDoel:

Empowerment op het individuele

niveauDoelgroep

Medewerkers en ouderen

Tablet met sociale functie

Evolutie en uitdagingen in de ondersteuning

van thuiswonende ouderen: een buurtgerichte benadering

• Professor D. Verthé, VUB

Voorstelling van ziezoc

Contextanalyse:

Unieke setting in Zeebrugge: Zoc, het Zeebrugs ontmoetingscentrum Zoc@home, dienst aanvullende thuiszorg Buurtwerk

Vaststelling van de medewerkers: sociale isolatie & eenzaamheid

Zelfredzaamheid staat centraal

Doelstellingen van Ziezoc: Participatie van ouderen in het dagelijkse

leven verhogen Moderne technologie toegankelijk maken Tewerkstelling creëren voor de

medewerkers

Introductie van een tablet-pc

Rekrutering, profilering en het in kaart brengen van de noden van de deelnemers

Verrassingskoffienamiddag in maart 2012 Opmaak van een gebruikersprofiel Individuele en collectieve begeleiding

vanaf juli 2012

Groepssessie 1: uitreiking tablets, het digitaal dienstenplatform

Groepssessie 2: foto’s nemen en bekijken, inleiding tot Skype

Groepssessie 3: Google en muziek beluisteren Groepssessie 4: YouTube Groepssessie 5: Instellingen tablet Groepssessie 6: E- mail Groepssessie 7: Geheugentrainingsspelletjes Groepssessie 8: Evaluatie van ziezoc

Vorming van de medewerkers:

5 sessies

persoonlijke begeleiding sociale vaardigheden en technische

bekwaamheid gebruik van digitaal dienstenplatform

Ziezoc.be vanuit een ICT- perspectief

Karel Poupeye, Adviseur Informatica, OCMW Brugge

Maxim Devos, Dienst Informatica, OCMW Brugge

Assistieve Technologie

We willen de communicatie met de dienstverlening faciliteren, en het isolement van de cliënt doorbreken d.m.v. ICT

Met welke technologie? Wat zijn de criteria?- maximale gebruiksvriendelijkheid- mobiel- prijsbewust- toegankelijk platform, voor productie en implementatie van maatsoftware (apps)

Een tablet?

We hebben gekozen voor tablets.

iPad? Samsung Galaxy?- te duur?- toegankelijk platform?- toegankelijke stores?

Via marktstudie: - Archos- Android- 8 Inch- 3G / Wifi

Een app?

Beeldbellen

Wij gebruiken Skype:- standaard- uniek VOIP-protocol

Wat nu?

Meerdere platforms

Beter beeldbellen

Onze app nog meer ‘smart’ maken

Een betere portaalsite

Een portaalsite?

http://www.ziezoc.be

Opleiding medewerkers

Basisgebruik van de tabletMogelijkheden van de tablet

Kennismaken met het systeem door het te gebruiken

Zelf ontdekken

Support deelnemers

Inschakelen medewerkers voor persoonlijke begeleiding

Oplossen van kleine problemen (zoals bvb verdwenen app)door persoonlijke begeleider

Oplossen van grotere problemen (zoals bvb connectie) door dienst ICT

Vragen?

Voorstelling onderzoeksrapport

• Getuigenis van Marian Beheyt en Agnes Vandepitte

• Reflecties op het leerproces, Luc Verheijen, Kessels & Smit, The Learning Company

Betekenis van Ziezoc voor het lokaal Brugs verhaal

• Martine Meganck, Adviseur Seniorenzorg, OCMW Brugge

• Stefaan Lambrecht, wnd. Adviseur Maatschappelijke Dienstverlening, OCMW Brugge

Zorginnovatie: de uitdaging ?

Het Kenniscentrum Gezondheidszorg becijferde dat tegen 2025 het aantal ouderen met een residentiële zorgbehoefte met 32% zal toenemen.Om hieraan tegemoet te komen zou er vanaf nu elk jaar 1600 tot 3500 plaatsen moeten bijkomen.

Uitgaande van 1600 extra plaatsen zou betekenen dat er een shift moet gerealiseerd worden naar thuiszorg met 50%. Voor elke twee zorgverleners zou er dus een derde moeten bijkomend tewerkgesteld worden.

Geen van beiden een realistisch scenario.

Enkele cijfergegevens over BruggeIn 2008 was 20,4% van de Brugse bevolking ouder dan 65 jaar. Twaalf jaar later, in 2020 verwacht men dat 24,2% van de bevolking ouder is dan 65 jaar.

In 2030 zal dit verder oplopen tot 28,3% van de Brugse bevolking.

In absolute cijfers zal het aantal Brugse 65+ers stijgen van 23926 (2008) naar 32461 mensen in 2030. Dit is een stijging van 35,6 procent.Het aantal 80+ers stijgt zienderogen in Brugge. Van 2008 tot 2030 is er een concrete stijging van 55%. Een pak meer in vergelijking met de grootsteden Antwerpen en Gent.In Brugge was 5,7% van de bevolking in 2008 ouder dan 80 jaar. Concreet gaat het om 6692 mensen. Dit aantal stijgt in 2020 tot 8948 of 7,6% van de Brugse bevolking. In 2030 zouden 10384 mensen (9%) ouder zijn dan 80 jaar.

Brugge heeft een sterk uitgebouwd aanbod aan diverse vormen van dienstverlening gericht op ouderen. Dit aanbod wil ouderen zo lang als mogelijk thuis laten wonen mits de nodige ondersteuning , anderzijds is het aanbod ook gericht op ouderen voor wie thuiswonen niet meer mogelijk is.

Zo telt volgens trefpunt Zorg de regio Brugge de meeste vestigingen in de gezondheidszorg en de sector van de maatschappelijke dienstverlening van de provincie (427). Er zijn 226 vestigingen in de menselijke gezondheidszorg, 69 in de maatschappelijke dienstverlening met huisvesting en 132 in de maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting.

Bijna 1 op 5 Bruggelingen vindt werk in de zorgsector.

Sterke troeven regio Brugge

Algemeen vastgestelde vergrijzing is dus ook onmiskenbaar in Brugge aanwezig en nadert langzaam maar zeker de verhouding 1/3

Aanpakken van de vergrijzingsproblematiek gaat voor een lokaal bestuur veel verder dan het aanbieden van specifieke diensten voor ouderen.Om de golf van zorguitbreiding enigszins af te remmen is het belangrijk verder in te zetten op de mogelijkheden van ouderen om zo gezond als mogelijk en gelukkig thuis en in hun omgeving te blijven wonen.

Belangrijk

Het is dus belangrijk om voorbereid te zijn door op verschillende domeinen actief te zijn :

- Samenwerking, netwerking en coördinatie Een oudere kan zonder een adequate coördinatie van zijn of haar zorgvragen in de gaten van het systeem vallen. Werken rond woonzorgnetwerken kan hier een antwoord op bieden

- Focus op kwaliteit en welzijn Ook belangrijk om via preventie een vermindering van de gezondheid en welzijn te voorkomen via : - woonomgeving binnenshuis : preventieve aanpassingen - aangepaste ruimtelijke ordening - natuurlijke omgeving (groen, parken, luchtkwaliteit,…) - sociale omgeving (buurt, sociaal netwerk, sport, vrije tijd, kwetsbare groepen,…)

Hoe ?

- Focus op expertise en kennisopbouw

Belangrijk hierbij is inzetten op innovatie en zoeken naar nieuwe wegen om zorg kwaliteitsvol en maatschappelijk betaalbaar te houden

- zoeken naar nieuwe instrumenten om de oudere zo lang mogelijk thuis te laten wonen en actief te blijven betrekken in het maatschappelijk leven - zoeken naar nieuwe wegen voor zelfzorg (e-health) - zoeken naar nieuwe wegen om het comfort, de beleving, de betaalbaarheid, de gezondheid en het welbevinden van de oudere zorgbehoevende persoon te verhogen. - zoeken naar nieuwe wegen om zorgpersoneel te motiveren en te stimuleren om te werken in de ouderenzorg

Hoe ?

Verhaal rond twee cirkels

Zorgcirkel

Participatiecirkel

Zorgcirkel

De meeste senioren willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen (en zeker in hun vertrouwde omgeving).

Belang van thuiszorg

Interneomgevingsanalyse

Deze figuur geefteen overzicht vanalle zorgverlenersbinnen de mantelzorg.

zorgbehoevende persoon

mantelzorg

Aanvullende diensten

- ergotherapeuten - logopedisten- Kinesitherapeuten - voetbehandeling- diëtist - tandarts aan huis- oppas of assistentie - poetshulp- nachtopvang - klusjesdiensten- tijdelijke opvang buitenhuis- opvang van senioren in gastgezin of welkomgezin- maaltijdverstrekking aan huis- vrije tijd en vakanties

Professionele basisdiensten

- huisarts - apotheker- thuisverpleging - diensten voor gezinszorg

Ondersteunende diensten

- zelfhulpgroepen en patiëntenverenigingen- lokale en regionalen dienstencentra- ziekenfondsen- samenwerkingsinitiatieven- OCMW’s- vrijwilligerswerk- verenigingen voor gebruikers en mantelzorgers- andere sociale diensten- privé personen…

Voor specifieke doelgroepen

- centra voor ontwikkelingsstoornissen- kinderen met chronische ziekte of handicap op school- vroeg- en thuisbegeleidingsdiensten- expertisecentra dementie- palliatieve patiënten- geestelijke gezondheidszorg- diensten voor pleegzorg- kinderen- en jongerenwerking- psychiatrische zorg voor patiënten in de thuissituatie

Mantelzorg(het natuurlijk zorgmilieu)= gezin en naaste familieleden

ZorgcirkelDienst-verleni

ng

Dienst-verleni

ngDienst-verelni

ng

buurtgerichtnetwer

kToegangs-

poort

Middelen en mensen

Participatiecirkel

regio

Buurt

Thuis

Men

sen

Mid

dele

n

Participatiecirkel

OpportuniteitenExpertise in thuisondersteuning

en netwerkvorming in de wijk;Expertise in lokale dienstenWijkgerichte werkingenWijkgerichte aanspreekpuntenTechnologie…

Conclusie

- Expertise verder uitbouwen

- Uitrollen van deze expertise

Slotwoord

Frank Vandevoorde, voorzitter OCMW Brugge