Strategisch Meerjarenplan 2011-2014 ... - Nationale Parken · een aantal evaluatiepunten dat mede...

Strategisch Meerjarenplan 2011-2014

SamenwerkingsverbandNationale Parken

Strategisch Meerjarenplan 2011-2014

4

De 20 nationale parken zijn de visitekaartjes van de Nederlandse natuur. Zij vertellen het verhaal van de Nederlandse natuur.

De nationale parken bieden u de gelegenheid de mooiste natuurgebieden te ervaren en ervan te genieten.

Om de kwaliteit van de nationale parken voor de toekomst veilig te stellen is samenwerking met alle betrokken partijen van groot

belang. Die samenwerking wordt steeds belangrijker vanwege ontwikkelingen in het maatschappelijke krachtenveld waarin de

parken opereren.

In de afgelopen vijf jaren is de samenwerking met en tussen de parken aanmerkelijk versterkt. Dat heeft een basis gelegd waarop

veel activiteiten in gang gezet konden worden en zijn bereikt.

Op basis hiervan is het tweede Strategisch Meerjarenplan van het Samenwerkingsverband Nationale Parken voor de periode

2011 – 2014 opgesteld. In de komende jaren zal het accent vooral gelegd worden op het verder uitbouwen en het faciliteren van

de samenwerking met en tussen de nationale parken en op het versterken van de belangenbehartiging en het vergroten van het

draagvlak voor de nationale parken.

Ik hoop van harte dat bij de uitvoering van het SNP-Strategisch Meerjarenplan 2011-2014 alle betrokken partijen zich blijvend

verantwoordelijk voelen en zich actief blijven inzetten voor de instandhouding en ontwikkeling van de bijzondere natuur van de

nationale parken, zodat de komende generaties van deze bijzondere natuur kunnen blijven genieten.

frieda van diepen-oost

voorzitter stichting samenwerkingsverband nationale parken

’s-Gravenhage, november 2010

Voorwoord

VOORWOORD

5

INLEIDING

In december 2006 heeft het Samenwerkingsverband Nationale Parken (SNP) zijn eerste Strategisch Meerjarenplan vastgesteld.

Nu hebt u het tweede Meerjarenplan voor u liggen.

Opnieuw is de bedoeling van het plan in hoofdlijnen aan te geven welke doelen en prioriteiten het SNP de komende jaren

nastreeft. En net als in 2006 wil het Samenwerkingsverband daarmee niet in de bevoegdheden van de parken treden, maar

datgene dat hen bindt verenigen, versterken en optimaliseren.

De opbouw van dit Meerjarenplan is als volgt:

Hoofdstuk 1 geeft een schets van de huidige positie van de Nationale Parken en van het SNP, een plaatsbepaling binnen het

beleid en een beeld van de ontwikkelingsfase waarin de parken en het Samenwerkingsverband zich anno 2010 bevinden.

Hoofdstuk 2 bevat een terugblik op de afgelopen vier jaar en op wat daarin zoal gedaan en bereikt is. Deze terugblik mondt uit in

een aantal evaluatiepunten dat mede richting moet geven aan de inzet voor de komende jaren.

In Hoofdstuk 3 geeft een schets van de kerntaken en speerpunten voor de periode 2010-2014. Voor zes speerpunten zal uiteen

worden gezet welke activiteiten en projecten nodig zijn om de doelen van het SNP in deze periode te realiseren.

In Bijlage 1 is een indicatief activiteitenprogramma voor de komende jaren neergelegd. Het gaat daarbij om een weergave van

de ambities ofwel om een ‘streefprogramma’. Dit zal jaarlijks op zijn concrete realisatiemogelijkheden worden bezien en dan in

jaarwerkplannen worden uitgewerkt.

In Bijlage 2 ten slotte is opnieuw het toekomstbeeld voor de Nationale Parken opgenomen, zoals dat in 2006 is geformuleerd en

thans nog als referentiekader fungeert.

Inleiding

6

POSItIE VaN DE NatIONaLE PaRkEN EN HEt SaMENWERkINGSVERbaND

1. Positie van de Nation ale Parken en het Samenwerking sverband

1.1. Beleidsmatige context

Het stelsel van Nationale Parken in Nederland, hoofdzakelijk

ontwikkeld in de periode 1989-2006, biedt een staalkaart

van de Nederlandse natuur. Ieder park omvat namelijk

één of meer voor ons land representatieve, belangrijke

ecosystemen. Het stelsel van de Nationale Parken verbindt

de eigen belevingswaarde en identiteit van elk park tot een

voor burgers herkenbaar netwerk van bijzonder waardevolle,

toegankelijke natuurgebieden.

De Nationale Parken zijn grotendeels gelegen binnen de

Ecologische Hoofdstructuur (EHS). De EHS moet het

duurzame voortbestaan van de gewone en bijzondere planten

en dieren in Nederland mogelijk maken. Vanwege de mooie

natuur en het publieksvriendelijke karakter zijn de Nationale

Parken in de Nota Ruimte (2004) beschreven als de parels

van de EHS.

De parken hebben geen formeel juridische status.

Desondanks betekent de status Nationaal Park dat bij

ingrepen extra rekening wordt gehouden met de kwaliteit en

kwetsbaarheid van het gebied. De natuurwetgeving wordt hier

gewoonlijk extra zorgvuldig toegepast.

Daar komt bij dat de parken voor een belangrijk deel

samenvallen met de Natura 2000 gebieden die Nederland

heeft aangewezen en dus de bescherming genieten die

daaruit voortvloeit. De Nationale Parken vormen daarmee een

onderdeel van het Europese netwerk van natuurgebieden, dat

zich richt op het behouden en verder ontwikkelen van soorten

en ecosystemen in de EU-lidstaten. Met de realisatie van de

Nationale Parken geeft Nederland mede invulling aan haar

internationale verplichtingen, aangegaan in diverse verdragen

en conventies.

De Minister van LNV is eindverantwoordelijk voor het

functioneren van de Nationale Parken. De minister bepaalt

onder meer hoe de Overlegorganen zijn samengesteld

en benoemt de voorzitters daarvan. Sinds 2007 vindt de

financiering van de parken plaats via het Investeringsbudget

Landelijk Gebied (ILG). Het rijk heeft toen met de provincies

zevenjarige overeenkomsten afgesloten, waarin budgetten

zijn vastgelegd voor het realiseren van duidelijk omschreven

rijksdoelen, waaronder de Nationale Parken.

Hoewel de Nationale Parken dus internationaal en

nationaal stevig verankerd zijn ontlenen zij hun kracht

vooral aan hun regionale betekenis en verbindende kracht.

De Overlegorganen fungeren als een regionaal platform,

7


waarin veel partijen en belanghebbenden samenwerken

t.b.v. de ontwikkeling van de parken in brede zin. Via de

Overlegorganen wordt niet alleen de natuurbeschermende

en natuureducatieve betekenis van de parken waargemaakt,

maar wordt ook hun toeristisch-recreatieve functie voor de

wijde omgeving zo goed mogelijk gestalte gegeven.

1.2. Doelstellingen Nationale Parken en stand van zaken

De meest recente officiële begripsomschrijving van Nationale

Parken is te vinden in het Structuurschema Groene Ruimte 1

(SGR1) van 1993. Daarin is de volgende definitie opgenomen:

Nationale Parken in Nederland zijn conform internationaal

aanvaarde definities aaneengesloten gebieden van tenminste

1.000 ha, bestaande uit natuurterreinen, wateren en/of bossen,

met een bijzondere landschappelijke gesteldheid en planten- en

dierenleven, waar tevens goede mogelijkhedenaanwezig zijn voor

recreatief medegebruik. In Nationale Parken worden

natuurbeheer en natuurontwikkeling geïntensiveerd, worden

natuur- en milieueducatie sterk gestimuleerd en vormen van

natuurgerichte recreatie alsook onderzoek bevorderd.

Op grond van deze omschrijving kennen de Nationale Parken

sinds jaar en dag de volgende vier doelen:

beheer en ontwikkeling van natuur z

Educatie en voorlichting z

Natuurgerichte recreatie z

Onderzoek z

De meeste Nationale Parken in ons land zijn opgericht

in de periode 1989-2006. Daarvoor waren er slechts 3

natuurgebieden die de status van Nationaal Park hadden

(Veluwezoom, De Hoge Veluwe en kennemerduinen, de

voorganger van NP Zuid-kennemerland). In bovengenoemde

periode zijn dus 17 parken gesticht, waaronder het

grensoverschrijdende Grenspark De Zoom-kalmthoutse

Heide.

In 2008 hebben onderzoekers van alterra de stand van zaken

bij de parken in beeld gebracht1. Daarbij concludeerden zij

dat de doelen natuur, educatie + voorlichting en recreatie over

het algemeen door de parken goed behartigd werden. Op

deze terreinen is in de loop der jaren veel gebeurd en in gang

gezet. Op de functie onderzoek wordt echter maar matig

gescoord. In de meeste parken blijkt geen onderzoeksagenda

te bestaan, zoals die er wel is voor de andere doelen.

Naar de toekomst toe hebben de onderzoekers van alterra

onder meer aanbevolen de externe oriëntatie en relaties

van de parken te versterken en de slagvaardigheid van de

Overlegorganen tegen het licht te houden.

Dit laatste is intussen gebeurd in een onderzoek uitgevoerd

door Pro Facto / Rijksuniversiteit Groningen2. Daarin werd

geconcludeerd dat de Nationale Parken hun positie

1 Nationale Parken: naar meer omgevingsgericht werken, alterra-rapport 1710,

Wageningen, 2008

2 Perspectieven voor Nationale Parken, Rapportage over de organisatie,

werkwijze en het functioneren van Overlegorganen van Nationale Parken,

Groningen, september 2009

1. Positie van de Nation ale Parken en het Samenwerking sverband

8


vooral ontlenen aan hun centrale plaats in een netwerk

van bestuursorganen, natuurbeschermingsorganisaties,

grondeigenaren en burgers/gebruikers. Het is de kracht van

veel Overlegorganen dat zij een verbindende rol kunnen

spelen zonder te beschikken over een juridische status of

formele bevoegdheden. Het overlegmodel vormt in de ogen

van de onderzoekers daarom een goed fundament voor de

verdere ontwikkeling van de Nationale Parken.

In het Strategisch Meerjarenplan 2007-2010 (december

2006) is een toekomstbeeld van de parken geschetst dat nog

steeds actueel is en daarom als bijlage in dit nieuwe MJP is

opgenomen.

1.3. Doelen en rol van het SNP

De stichting Samenwerkingsverband Nationale Parken

(SNP) is na een (aanloop)periode van ca. 10 jaar waarin op

informele basis overleg werd gevoerd, officieel opgericht

in november 2005. Het doel van het SNP is in de statuten

omschreven als:

“het door middel van samenwerking ontwikkelen van

de Nationale Parken in Nederland tot natuurgebieden

van bijzondere ecologische, educatieve, recreatieve en

wetenschappelijke betekenis en daarvoor in de samenleving een

solide draagvlak te creëren en in stand te houden”.

9


Het SNP werkt aan dit doel door de volgende activiteiten te

ontplooien:

Het creëren van een overlegplatform voor de parken z

onderling en met landelijke partners, in het bijzonder

met het oog op de uitwisseling van kennis en ervaring.

Het faciliteren van de taakuitvoering door de Nationale z

Parken d.m.v. de ontwikkeling en coördinatie van

gemeenschappelijke projecten vooral op het gebied van

communicatie, educatie en voorlichting, onderzoek en

kwaliteitsverbetering.

Het behartigen van de belangen van het stelsel van z

Nationale Parken in algemene zin, in het bijzonder in de

relatie met het rijk en de provincies.

Het stimuleren van de betrokkenheid en de vrijwillige z

medewerking van de bevolking bij de Nationale Parken

door te zorgen voor grotere bekendheid en duidelijker

zichtbaarheid .

Het Samenwerkingsverband staat ten dienste van de

Nationale Parken en hun gezamenlijke belang. Dat houdt in

dat het SNP sterk opereert vanuit de behoeften en wensen

van de parken. Weliswaar heeft het SNP ook rekening te

houden met wensen vanuit de subsidiegever LNV, maar

haar voornaamste ‘opdrachtgevers’ zijn de gezamenlijke

parken, die het Samenwerkingsverband tenslotte ook hebben

opgericht.

10

tERUGbLIk OP MEERJaRENPLaN 2007-2010

2. Terugblik op Meerjar enplan 2007-2010

2.1. Ervaringen en resultaten 5 speerpunten

In het Strategisch Meerjarenplan voor 2007-2010 heeft het

SNP gekozen voor de volgende vijf speerpunten:

aantoonbare verbetering van de natuurkwaliteit z

Vergroting van het bewustzijn en de verantwoordelijkheid z

voor de natuur

Optimalisering van het natuurgericht recreëren z

Versterking van draagvlak en organisatie z

Profilering van het stelsel van Nationale parken z

In deze paragraaf zal worden aangegeven wat van deze

speerpunten ‘geworden’ is, met de bedoeling zo goed

mogelijk in beeld te brengen waar in de komende jaren de

accenten op gelegd moeten worden.

1. Aantoonbare verbetering van de natuurkwaliteit

Het voornemen om de parken en terreinbeheerders te

ondersteunen bij hun inspanningen om de natuurkwaliteit

te verhogen, heeft voornamelijk uitwerking gekregen via het

Manifest Natuurkwaliteitsimpuls. Hierin werd bij landelijke,

regionale en plaatselijke overheden aandacht gevraagd voor

kwaliteitsverhogende maatregelen in de parken.

Deze actie heeft succes gehad. In samenwerking met de

terreinbeherende organisaties zijn in 2007 maar liefst 44

majeure projecten naar voren geschoven. Eind 2009 waren

daarvan 9 projecten in uitvoering, terwijl voor 23 projecten

serieuze voorbereidingsactiviteiten gaande waren. Van de

€ 120 mln. die voor de uitvoering van de projecten nodig is

was ultimo 2009 - twee jaar na de start - bijna 1/3 concreet

toegezegd. Het Manifest heeft er zeker toe bijgedragen dat

op een aantal plaatsen veel inzet geleverd is om maatregelen

die de natuurwaarden in de parken verbeteren bij voorrang in

uitvoering te nemen.

Met de uitvoering, mede op initiatief van het SNP, van het

eerder aangehaalde onderzoek van alterra (Wageningen,

2008), is een begin gemaakt met het in kaart brengen van

de situatie in de Nationale Parken op een aantal onderdelen,

waaronder de natuurkwaliteit. De idee was door het

vaststellen van de nul-situatie de vooruitgang over enkele

jaren te kunnen ‘meten’. Het onderzoek heeft een aantal

punten opgeleverd waarop de parken nog een verbeterslag

kunnen maken, maar heeft niet geleid tot harde gegevens die

‘vergelijkenderwijs’ benut kunnen worden.

De mogelijkheid om de parken te ondersteunen bij het

werken aan de natuurkwaliteit door de organisatie van

visitatiebezoeken is verkend en besproken, maar kon (nog)

niet in concrete actie worden omgezet.

2. Vergroting van het bewustzijn en de verantwoordelijkheid

voor de natuur

Dit speerpunt is vooral nagestreefd door de inzet van

Voorlichting en Educatie (V&E) in de parken. al vóór dat

de stichting SNP officieel is opgericht, waren er afspraken

gemaakt met IVN over de coördinatie en kwaliteitszorg met

betrekking tot V&E. Deze afspraken zijn in de afgelopen jaren

verder in praktijk gebracht en geëvalueerd. Op grond daarvan

kon worden vastgesteld dat een zgn. basispakket V&E in alle

parken gegarandeerd is.

Er zijn initiatieven genomen om met nieuwe middelen nieuwe

doelgroepen te bereiken. Het meest in het oog springende en

succesvolle voorbeeld hiervan is de cursus ‘Gastheerschap

voor horeca- en recreatieondernemers’. De cursus heeft ten

doel ondernemers meer bij de parken te betrekken, onder

meer door hen, ten behoeve van hun gasten, te voorzien

van adequate kennis en informatie. In enkele jaren tijd is

de cursus in ca. 15 parken geïntroduceerd. De reacties van

11


2. Terugblik op Meerjar enplan 2007-2010

ondernemerszijde waren zonder uitzondering positief.

Het voornemen om te onderzoeken hoe vrijwilligers meer

en beter kunnen worden ingeschakeld voor activiteiten in de

parken, is weliswaar geagendeerd maar heeft nog niet tot

concrete resultaten geleid.

3. Optimalisering van het natuurgericht recreëren

Op dit speerpunt waren in het Meerjarenplan drie acties

voorzien, te weten visieontwikkeling (uitmondend

in afspraken over een ‘basispakket’ recreatie),

pilotprojecten mogelijk maken en uitwisseling van goede

praktijkoplossingen via themadagen of workshops.

Vooral op de ontwikkeling van een gezamenlijke visie en

de uitwisseling van kennis en ervaringen is energie gezet.

In 2006, 2008 én 2009 zijn workshops georganiseerd

waarin met vertegenwoordigers van de parken en verwante

organisaties is nagedacht over de optimale vormgeving van

natuurgerichte recreatie in de Nationale Parken. Daarnaast

heeft het kenniscentrum Recreatie in opdracht van het SNP

een quickscan onderzoek uitgevoerd naar de stand van

recreatievoorzieningen in een aantal parken.

Hoewel met deze acties veel informatie en ideeën op tafel zijn

gekomen, bestaat de indruk dat de parken nog steeds een

slag moeten maken om beter aan te sluiten bij hedendaagse

wensen van bezoekers en recreanten en om zich ook op het

punt van duurzame recreatie te onderscheiden van andere

natuurgebieden.

Dank zij samenwerking met het kenniscentrum Groen

en Handicap, zijn duidelijk vorderingen gemaakt m.b.t.

de toegankelijkheid van de parken voor gehandicapten.

12

Nadat aan dit onderwerp een workshop was gewijd, hebben

meerdere parken gerichte adviezen van het kenniscentrum

gevraagd en gekregen over verbeteringen die zij in dit vlak

kunnen aanbrengen.

4. Versterking van draagvlak en organisatie

In de periode 2007-2010 zijn veel initiatieven genomen om

het draagvlak voor en de organisatie van het stelsel van

Nationale Parken te verstevigen. Een opsomming:

Contacten en lobby in de richting van LNV, VNG en IPO; –

Samenwerking met kenniscentra zoals alterra en de –

stichtingen Recreatie en Groen&Handicap;

Idem met belangenorganisaties zoals de aNWb, –

koninklijke Horeca Nederland en Recron;

Gezamenlijk lidmaatschap van de parken van Europarc –

Federation en intensivering van de internationale

contacten, onder meer door deelname aan conferenties;

Intensivering van de samenwerking met de ‘natuurlijke’ –

partners, de terreinbeherende organisaties en het IVN;

Professionalisering van de samenwerking door –

stroomlijning en afstemming van de verschillende

overlegcircuits (voorzitters, secretarissen, werkgroepen);

bevorderen van uitwisseling van kennis en ervaringen, –

zowel tijdens reguliere ontmoetingen als via speciale

themadagen en workshops;

Oriëntatie op de mogelijkheden om d.m.v. externe –

werving, sponsoring e.d. de financiële grondslag voor de

parken en het stelsel te verbreden;

Inschakeling van externe deskundigen / adviseurs –

bij de beantwoording van vragen waarvoor het

samenwerkingsverband zich gesteld zag, zoals m.b.t. de

bestuurlijke organisatie en de communicatiestrategie;

Ondersteuning (met financiële bijdragen) van –

door de parken uitgevoerde pilotprojecten die een

voorbeeldfunctie voor andere parken (kunnen) vervullen.

Zonder ook maar van één van deze punten iets af te willen

dingen, dient de discussie die in 2009/2010 is gevoerd over

de bestuurlijke organisatiestructuur van de parken, hier even

speciaal voor het voetlicht te worden gebracht.

N.a.v. een bestuurskundig onderzoek uitgevoerd door

Pro Facto / Rijksuniversiteit Groningen (zie ook par. 1.2.)

werd breed geconcludeerd dat het overlegmodel in de

huidige verhoudingen een goede basis vormt voor de

verdere ontwikkeling van de parken, en dat er (dus) geen

aanleiding is om een generieke wijziging van de bestuurlijke

structuur na te streven. tegelijkertijd werd vastgesteld dat

er ruimte is om, als de lokale omstandigheden dat vereisen,

structuuraanpassingen en organisatorische verbeteringen

door te voeren. Verschillende parken hebben inmiddels

stappen op dit gebied gezet.


13

5. Profilering van het stelsel van Nationale Parken

In de achterliggende jaren zijn veel dingen gedaan om de

identiteit van de parken verder te ontwikkelen en de Nationale

Parken als een herkenbaar sterk merk neer te zetten. Ook hier

kan een opsomming verhelderen waar het zoal om ging:

Restyling en nadere uitwerking van de NP huisstijl opdat –

deze centraal en decentraal in alle producten en uitingen

benut kan worden;

Digitaal beschikbaar stellen van een handboek –

“Huisstijl” met voorbeelden en aanbevolen

toepassingen;

Invoering van gedeeltelijk uniforme beeldmerken voor de –

parken, waarin naast de gemeenschappelijke vormentaal

ook de eigenheid van ieder park naar voren komt;

Productie en plaatsing van 60 zgn. Informatiezuilen bij –

entrees en / of parkeerplaatsen van de parken;

Vernieuwing van de website (o.m. aanpassing aan de –

huisstijl) zowel van het samenwerkingsverband als van

individuele parken;

Uitwerking van afspraken met terreinbeherende –

organisaties over (wederzijdse) zichtbaarheid, o.m. op

het vlak van bebording;

Medewerking aan tV series en de uitgave van publicaties –

over de Nationale Parken;

Productie en uitgave van een NP Magazine dat de –

kennis over Nationale Parken i.h.b. onder bestuurders en

beleidsmakers kan vergroten;

Verbetering van de afstemming en samenwerking op –

het gebied van de communicatie door instelling van een

werkgroep die zich speciaal hierop richt;

Ontwikkelen van een (strategisch) Communicatieplan –

waarin de gemeenschappelijke uitgangspunten voor

de communicatie verzameld zijn. Dit plan moet de

komende tijd nog in concrete maatregelen worden

uitgewerkt


14

Geconcludeerd kan worden dat op het punt van de profilering

en ‘branding’ (vergroting merkbekendheid) belangrijke

vooruitgang is geboekt, maar ook dat we op dit gebied

nog niet ‘klaar’ zijn. Het zojuist aangehaalde Strategisch

Communicatieplan bevat diverse actiepunten die nog om

uitwerking vragen.

2.2. Reflectie

De resultaten van de achterliggende 4 jaar overziend

en daarop reflecterend kunnen een paar dingen worden

opgemerkt.

Het eerste dat naar voren komt is dat drie van de vijf

speerpunten die de afgelopen jaren leidend waren voor het

werk van het SNP, rechtstreekse ‘doorvertalingen’ waren

van de doelen die voor de Nationale Parken zijn vastgesteld,

te weten natuurontwikkeling, voorlichting en educatie en

natuurgerichte recreatie.

Dit heeft ongetwijfeld motiverend gewerkt en bijgedragen

aan versterking van de eenheid binnen het stelsel (“we

werken aan dezelfde dingen”). toch is het de vraag of de

verwachtingen die hierdoor worden gewekt op termijn wel

door het SNP kunnen worden waargemaakt. Immers, het zijn

vooral beheerders en andere werkers in de parken die, onder

regie van de Overlegorganen, ervoor moeten zorgen dat

verbeteringen op deze taakvelden worden gerealiseerd.

Het Samenwerkingsverband in brede zin (de “familie” NP)

moet natuurlijk altijd aan deze doelen blijven werken. Maar

het Samenwerkingsverband in engere zin (de “stichting”

SNP) heeft amper directe mogelijkheden om te werken aan

natuurontwikkeling, educatie en/of recreatieve voorzieningen.

Het SNP lijkt er verstandig aan te doen zich eerst en vooral te

richten op ondersteuning van de parken, draagvlakverbreding,

belangenbehartiging, e.d.


15

In de tweede plaats is de samenwerking aanmerkelijk

versterkt en is er bij alle betrokkenen een groter enthousiasme

voor het stelsel ontstaan. Dat heeft een basis gelegd waarop

veel dingen in gang konden worden gezet en bereikt zijn

(kwaliteitsimpuls, huisstijl, cursussen gastheerschap, website,

workshops, goede onderlinge overlegstructuur, etc, etc.).

In de komende jaren gaat het erom wat bereikt is te borgen

en verder uit te bouwen in het belang van de 20 parken.

Niet alleen liggen er volop kansen om door bundeling

van krachten aan verbeteringen te blijven werken, maar

samenwerking wordt ook steeds belangrijker vanwege

ontwikkelingen in het maatschappelijke krachtenveld waarin

de parken opereren.

Daarbij moet het SNP met twee elementen rekening houden:

De SNP-werkorganisatie is klein en relatief kwetsbaar. 1.

Dat houdt in dat als méér activiteiten geïnitieerd worden

dan deze kleine werkorganisatie aankan, er gaten vallen

in afwerking en onderhoud. Daarom is het zaak selectief

te zijn in de dingen die worden opgepakt. Steeds moet

bedacht worden dat het beter is een beperkt aantal zaken

goed te faciliteren, dan veel dingen half te doen.

Vanwege het streven om van het SNP een succes te 2.

maken, was er in de afgelopen jaren misschien niet

altijd voldoende oog voor vragen die in de parken zelf

leefden én voor hun vermogen om landelijk ontwikkelde

zaken te ‘absorberen’. Een leerpunt is dus nog wat

gevoeliger te worden voor de wensen en behoeften van

de deelnemende parken. Omgekeerd moeten de parken

‘leren’ voor welke zaken zij een beroep op het SNP

kunnen doen en dat de samenwerking ook verplichtingen

met zich meebrengt. Samenwerking is geen volledig

vrijblijvend gebeuren en vraagt erom dat de partners

elkaar steeds opnieuw opzoeken.

terugblikkend is een derde punt dat de externe oriëntatie

op de omgeving, zowel bij de parken als bij het SNP, meer

aandacht verdient. Dit is de voornaamste conclusie uit het

eerder aangehaalde onderzoek van alterra (2008) en werd

bevestigd in het rondetafelgesprek met diverse stakeholders,

dat ter voorbereiding van dit nieuwe Meerjarenplan heeft

plaatsgevonden.

In dit verband zijn er voor het SNP in elk geval drie

aandachtspunten:

In vergelijking met de jaren waarin het stelsel is 1.

opgebouwd is de beleidsmatige omgeving van de

parken aanzienlijk turbulenter geworden. Decentralisatie

van geldstromen en introductie van nieuwe

beleidscategorieën (EHS, Natura-2000, Nationale

Landschappen, etc.) hebben de verhoudingen diffuser

gemaakt. Dit vraagt dat de Nationale Parken zich méér

dan ooit onderscheiden als dé visitekaartjes van het

natuurbeleid.

Er valt naar verwachting veel winst te behalen door 2.

het belang en nut van de Nationale Parken voor hun

omgeving duidelijker te definiëren en voor het voetlicht

te brengen. In het bijzonder de sociaal-economische

functie van de parken voor de regio blijft nog te vaak

onderbelicht. Door meer samenwerking te zoeken en

verbindingen aan te gaan met partners in de regio kan de

positie van de parken aanzienlijk versterkt worden.

Zowel de parken als het Samenwerkingsverband zoeken 3.

al langere tijd naar verbreding van hun financiële basis.

Gelet op het feit dat overheden de komende jaren

moeten bezuinigen en thans nog niet duidelijk is hoe

de financiering na afloop van de ILG-periode wordt

geregeld, neemt het belang van deze zoektocht toe.

Samenvattend betekent het bovenstaande dat

belangenbehartiging en stevige maatschappelijke en politieke

positionering belangrijke opgaven vormen voor het SNP in de

komende jaren.


16

SPEERPUNtEN VOOR DE PERIODE 2011-2014

3. Speerpunten voor de periode 2011-2014

De ervaringen uit de jaren 2007-2010, en de reflectie die

daarop hiervoor is gegeven, leiden tot de keuze om in de

komende periode in te zetten op twee kerntaken, namelijk:

verder uitbouwen en faciliteren van de samenwerking

en van daaruit:

belangenbehartiging en draagvlakvergroting

Samenwerking is goed beschouwd de core business van het

SNP en zoals eerder aangegeven is er de afgelopen jaren op

dit gebied veel bereikt. De bestaande samenwerking moet

thans worden geborgd en uitgebouwd met als doel het hele

stelsel kwalitatief op een (nog) hoger plan te brengen.

Vanuit een sterke samenwerking is het vervolgens mogelijk

effectief te werken aan de versteviging van het draagvlak voor

(de ambities van) de parken en het stelsel. Dat vraagt om het

aantrekken van de relaties op verschillende niveau’s bij

3 Strategisch Communicatieplan 2010-2014, maart 2010

overheden, het bedrijfsleven, maatschappelijke organisaties,

alsook met het brede publiek. Van daaruit kunnen nieuwe

allianties en ‘win-win’-situaties worden gecreëerd.

De hiervoor benoemde kerntaken worden in de periode 2011-

2014 geoperationaliseerd via de volgende zes speerpunten:

Gezamenlijk de ambities bepalen en (helpen) realiseren1.

Versterken en faciliteren van de samenwerking2.

kennisuitwisseling en vernieuwing3.

Profilering van het stelsel van Nationale Parken4.

Draagvlakvergroting5.

belangenbehartiging6.

1. Gezamenlijk de ambities bepalen en (helpen) realiseren

In het recent vastgestelde strategisch Communicatieplan3 is

de identiteit van de Nationale Parken als volgt omschreven:

De twintig nationale parken vertellen het verhaal van de

Nederlandse natuur. Elk park wordt gekenmerkt door een

karakteristiek Nederlands natuurlandschap met bijzondere

planten en dieren. Het zijn gebieden met een aantoonbaar hoge

natuurkwaliteit, die toegankelijk zijn en waar bezoekers welkom

zijn, waar een aansprekend pakket aan educatieve producten

wordt aangeboden en waar bezoekers kunnen genieten van rust,

ruimte en voorzieningen zonder de natuurdoelstelling van het

gebied te schaden. Alle betrokken partijen bij het park werken

met elkaar samen om dit beeld vorm te geven.

Het SNP wil samen met de parken de ambities die hierin

doorklinken operationaliseren en de parken helpen bij de

realisatie daarvan. Daarbij gaat het er niet alleen om in de

parken de hoge kwaliteit waar te maken die het keurmerk NP

belooft, maar óók om de verbinding tussen mens en natuur

in stand te houden, die steeds meer op de achtergrond dreigt

te raken.

17

3. Speerpunten voor de periode 2011-2014


Voor de komende vier jaar betekent dit o.m. de volgende

acties:

kwaliteitscriteria ontwikkelen voor het (keur)merk NP z

en de toepassing daarvan uitdragen en ondersteunen.

De karakteristieken en waarden van de Nationale Parken

moeten door alle betrokkenen gedeeld worden om

gericht en eensgezind aan de realisatie van alle ambities

te kunnen werken (Communicatieplan pag. 30/31).

Evaluatie van de Natuurkwaliteitsimpuls z uit 2006,

de impact daarvan en de mogelijkheden om deze

op enigerlei wijze een vervolg te geven. Versterking

van de kwaliteiten van de natuur, het landschap en

de aanwezige cultuurhistorische elementen blijft een

hoofddoel van de parken en het SNP wil hen daarbij waar

mogelijk behulpzaam zijn.

De z uitbouw van recreatieve mogelijkheden in de

parken stimuleren, opdat deze beter gaan aansluiten

bij (veranderende) wensen van meerdere doelgroepen.

Hierbij kan o.m. gebruik gemaakt worden van het quick-

scan onderzoek dat het kenniscentrum Recreatie begin

2010 heeft uitgebracht4. bij de ontwikkelingen op dit

terrein moeten eisen op het gebied van duurzaamheid

een belangrijke rol spelen. Het door Europarc Federation

opgestelde ‘Charter for sustainable tourism’ biedt

hiervoor goede handvatten.

aansturen op de ontwikkeling z en invoering van

stimulerende, nieuwe vormen van communicatie en

educatie in de parken. Denk daarbij aan het gebruik

maken van nieuwe media en meer vraaggericht werken

in het educatieve vlak. De voorstellen die IVN in

september 2010 heeft uitgebracht n.a.v. de herijking van

het basis- en Pluspakket communicatie en educatie,

leggen hiervoor de basis. Speciale aandachtspunten in

dit verband zijn:

zorgen voor toereikende capaciteit voor 1.

communicatie en educatie in de parken en

benutten van de mogelijkheden om als parken mede 2.

het nationaal natuurbeleid uit te dragen.

De organisatie van z visitatiebezoeken of audits

die de parken kunnen benutten om voor zichzelf

verbeterpunten in kaart te brengen en na te gaan op

welke manier optimalisering tot stand gebracht kan

worden. De audits zullen o.m. aandacht hebben voor de

samenhang en afstemming tussen de doelen en kunnen

leiden tot het (eventueel gezamenlijk) opzetten van

projecten om kwaliteiten op een hoger plan te brengen.

4 Vraag en aanbod van recreatievoorzieningen in nationale parken,

kenniscentrum Recreatie, februari 2010

18

2. Versterken en faciliteren van de samenwerking

Dat betekent allereerst zorgen voor adequate

overlegstructuren en informatiekanalen, die de basis voor de

samenwerking vormen. Het SNP wil dé ontmoetingsplaats

voor de parken zijn waar wordt bepaald wat het stelsel van

Nationale Parken is, wat het wil bereiken, op welke manier

en waarom. Overeenstemming daarover met alle interne

betrokkenen is een belangrijke voorwaarde om de parken bij

de buitenwereld goed voor het voetlicht te kunnen brengen.

In het verlengde hiervan zal gewerkt worden aan de rol van

het SNP als servicebureau, dat handreikingen levert, adviezen

verstrekt en op andere manieren ondersteuning aan de

parken verleent.

Dit leidt tot de volgende actiepunten:

Organisatie van effectief overleg en informatie- z

uitwisseling tussen de partners op diverse niveaus.

Denk aan de reguliere overlegverbanden en

werkgroepen, maar ook aan de uitbreiding van interne

communicatiemethoden, gericht op versterking van de

interne betrokkenheid, zoals voorgesteld in het eerder

aangehaalde strategisch Communicatieplan (pag. 35/36).

Uitbouw van z SNP als servicebureau dat zorgt voor

up-to-date website, moderne huisstijl met bijbehorend

handboek, voor partners toegankelijk fotoarchief, etc. De

opbouw van een helpdeskfunctie ten behoeve van parken

die met vragen en problemen kampen op andere dan de

zojuist genoemde terreinen, is een volgende stap op dit

gebied. Denk aan advisering bij organisatievragen, bij het

opzetten van een lobby, etc.

Ondersteuning van de parken en een coördinerende z

rol spelen t.b.v. de realisatie van de primaire taken van

de parken op het gebied van natuurkwaliteit, recreatie,

educatie en onderzoek (zie ook speerpunt no. 1).

Ondersteuning van de parken bij het aangaan van z

internationale contacten en samenwerkingsrelaties,

onder meer via het netwerk van de Europarc Federation.

3. Kennisuitwisseling en vernieuwing

Het uitwisselen van kennis en ervaringen en uitvoeren van

gemeenschappelijke, parkoverschrijdende projecten behoort

tot de kerntaken van het SNP. Het samenwerkingsverband is

immers mede in het leven geroepen om van elkaar te kunnen

leren en te voorkomen ieder park zelf steeds weer het wiel

moet uitvinden.

Daar komt bij dat de parken niet stil kunnen blijven staan

en zich voortdurend verder willen ontwikkelen. Dat betekent

dat zij ‘in’ zijn voor innovaties en vernieuwingen die kunnen

bijdragen aan de doelrealisatie. Het SNP heeft dit de


19


afgelopen jaren waar mogelijk ondersteund en zal dat de

komende tijd blijven doen.

Een en ander betekent als actiepunten:

De z organisatie van workshops, minisymposia en

andere activiteiten die zorgdragen voor de kennis- en

ervaringsuitwisseling tussen de parken en betrokken

partners. Het zorgen voor onderlinge uitwisseling

van onderzoeksrapporten en –resultaten kan hier

heel goed deel van uitmaken. De actie kan mede

leiden tot versterking van de interne betrokkenheid

en het ‘wij’ gevoel, zoals betoogd in het strategisch

Communicatieplan (pag. 34/35).

Het z ondersteunen en eventueel initiëren van

pilotprojecten die nieuwe oplossingen (kunnen)

opleveren voor vragen van de parken en als zodanig een

voorbeeldfunctie vervullen.

4. Profilering van het stelsel van Nationale parken

De inspanningen om de gemeenschappelijke identiteit van

de parken (zie speerpunt 1) te verduidelijken en uit te dragen

zullen de komende jaren onverminderd worden voortgezet.

Dat is de voornaamste drijfveer geweest voor het (laten)

opstellen van het strategisch Communicatieplan dat hiervoor

de kaders aangeeft.

De profilering van de Nationale Parken staat centraal in

de communicatie van het SNP en is vertaald naar drie

strategische communicatiedoelen en doelgroepen (zie

Communicatieplan, pag. 15/16). De voornaamste acties die

hieruit voortvloeien voor dit meerjarenplan zijn:

De z doorontwikkeling en promotie van de huisstijl opdat

deze zichtbaar is in alle visuele uitingen van de parken.

Dit vraagt onder meer om het beheren, onderhouden

en verder uitwerken van het huisstijlhandboek en het

adviseren over het gebruik daarvan (Communicatieplan,

pag. 32).

Vergroten van de zichtbaarheid z van de parken / het

stelsel in pers en media. De SNP wil hierin actiever

worden. Dat kan door persberichten te maken over

interessante ontwikkelingen en gebeurtenissen in (een

van) de parken of door jaarlijks een actie/evenement te

organiseren waarmee de (landelijke) pers wordt gehaald

(Communicatieplan, pag.36/37).

Stimuleren en ondersteunen z van bestuurders en

medewerkers van de partners om de identiteit van het

Nationaal Park en het stelsel als ambassadeurs uit te

dragen bij hun externe contacten. Dit kan bijdragen

aan de gewenste beeldvorming over de parken bij de

buitenwereld (Communicatieplan, pag.34).

Meewerken aan publicitaire initiatieven van derden z

(uitgevers, omroepen, etc.) die de parken onder de

aandacht van een breder publiek kunnen brengen. Mede

op grond van ervaringen uit de afgelopen periode zal

alleen worden meegewerkt als initiatieven aan een aantal

criteria voldoen (Communicatieplan, pag.37).

20

5. Draagvlakvergroting

als de interne samenwerking solide is en een stevig draagvlak

heeft bij alle betrokkenen (zie speerpunt 2) is de basis

aanwezig om te kunnen werken aan draagvlakvergroting in

de buitenwereld. Doel daarvan is de maatschappelijke steun

voor de parken en het stelsel te verstevigen.

Dat begint uiteraard met vergroting van de bekendheid en

zichtbaarheid van de Nationale Parken (zie speerpunt 4),

maar zal vooral moeten gebeuren door maatschappelijke

organisaties, bedrijfsleven, beleidsmakers en politici en

uiteindelijk brede bevolkingsgroepen, de betekenis van de

parken te laten zien en ervaren.

Een belangrijk aandachtspunt in dit verband is het uitwerken

en benutten van de sociaal-economische functie van de

parken voor hun omgeving. De samenwerking van veel

parken met recreatieondernemers, zoals de afgelopen

jaren opgebouwd in het kader van het ‘gastheren’-project,

kan bijvoorbeeld worden verbreed met andere groepen

ondernemers, met profijt zowel voor het park als voor de

betrokken bedrijven.

Onder dit speerpunt worden de komende jaren de volgende

acties voorzien:

Evaluatie en continuering van het NP-Magazine z . als dit

kwartaalblad twee jaar bestaat zal worden nagegaan of

daarmee onder bestuurders, politici en beleidsadviseurs

een duidelijker notie over de nationale parken is bereikt

en of aanpassingen in de bladformule nodig zijn.

Ontwikkeling van handreikingen voor de z uitbouw van de

samenwerking van parken met het bedrijfsleven in hun

omgeving, mede op basis van ervaringen die daarmee in

het buitenland zijn opgedaan.

Onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden met het z

onderwijs en andere maatschappelijke organisaties, met

het doel jongeren meer bij de parken te betrekken.

Ondersteuning van initiatieven om de inzet van z

vrijwilligers in de parken te vergroten. Hoewel op veel

plaatsen al vrijwilligers in de parken werkzaam zijn, valt

door betere coördinatie en informatie-uitwisseling op dit

gebied nog veel winst te boeken. In een workshop eind

2010 zijn hiervoor de eerste stappen gezet.

6. Belangenbehartiging

Het SNP zal op verschillende fronten de belangen van de

parken behartigen en bevorderen dat in beleid en regelgeving

de functie van de parken goed gewaarborgd blijft.

De belangenbehartiging is o.m. gericht op het veilig stellen

van een structurele basis voor de parken, ook ná de ILG-

periode, en op verbreding van die financiële basis door het

aanboren van nieuwe geldstromen.

Daartoe zal het SNP in de richting van het rijk en het IPO de

betekenis van (het stelsel van) parken voor het natuurbeleid

duidelijk blijven neerzetten. In de richting van het publiek zal


21


meer en meer duidelijk gemaakt moeten worden dat toegang

tot en beleving van natuur niet altijd gratis kan zijn.

De mogelijkheden om financiële partnerships met het

bedrijfsleven te vormen worden steeds belangrijker. Het SNP

wil niet alleen de parken ondersteunen bij hun inspanningen

om nieuwe geldbronnen aan te boren, maar zal ook zelf

serieus sponsors en fondsen zoeken die willen bijdragen aan

projecten of hun naam aan de parken willen verbinden.

Per saldo brengt belangenbehartiging de volgende acties met

zich mee:

Het z onderhouden van relaties met het Ministerie van

LNV, tweede kamerleden en het IPO. LNV en tweede

kamer moeten worden aangesproken op hun blijvende

verantwoordelijkheid voor de instandhouding van

het stelsel. In de richting van het IPO gaat het vooral

om het veiligstellen van de basisfinanciering en de

secretariaatsfunctie van de parken.

Het z aanboren van fondsen en het ontwikkelen

van financiële partnerships met bedrijven. Dit

moet beginnen met het gezamenlijk opstellen van

richtlijnen waaraan bedrijven moeten voldoen die

het SNP of individuele parken willen sponsoren (zie

Communicatieplan, pag.38/39). aansluitend zal een

plan voor fondsenwerving worden opgesteld en in

uitvoering worden genomen. In het kader van speerpunt

2 zal het SNP ook individuele parken zoveel mogelijk

ondersteunen bij het zoeken van sponsors of fondsen.

Het z onderhouden en uitbreiden van het landelijk

netwerk met strategische partners. Daarbij gaat het

niet alleen om de vertrouwde partners als aNWb,

Recron, kenniscentrum Recreatie, etc., maar ook om

het aanknopen van nieuwe relaties met partijen die een

toegevoegde waarde voor de parken kunnen hebben.

22

De in hoofdstuk 3 geschetste acties en projecten nodigen

uit tot het maken van een activiteitenprogramma waarin

de ambities van het samenwerkingsverband maximaal tot

uitdrukking komen. Een zodanig ‘streefprogramma’, dat

hieronder zal worden weergegeven, gaat echter al gauw de

financiële en personele mogelijkheden van het SNP te boven.

Daarom moet onderstaand programma als leidraad worden

beschouwd, als een indicatie voor de activiteiten die het

SNP hopelijk kan entameren. Jaarlijks zal e.e.a. in concrete

jaarwerkplannen en begrotingen worden uitgewerkt, waarbij

rekening wordt gehouden met feitelijke mogelijkheden, maar

ook met nieuwe ontwikkelingen, vragen en verwachtingen.

Bijlage 1: Indicatief Activiteitenprogramma

bIJLaGE

No. Speerpunt / activiteit / project Bijdragen van Indicatie

kosten per jaar

1. Gezamenlijk de ambities bepalen en (helpen) realiseren

1.1. kwaliteitscriteria ontwikkelen voor het (keur)merk NP beheerders, IVN e.a. partners pm

1.2. Evaluatie + vervolg Natuurkwaliteitsimpuls beheerders pm

1.3. Stimuleren uitbouw van recreatieve mogelijkheden aNWb,Recron, St. Recreatie, € 15.000,-

andere externe org.

1.4. aansturen op de ontwikkeling van nieuwe vormen van IVN, beheerders € 15.000,-

educatie en voorlichting

1.5. De organisatie van visitatiebezoeken of audits ext. desk. € 15.000,-

2. Versterken en faciliteren van de samenwerking

2.1. Organisatie van effectief overleg en informatie- pm (zie ook 7)

uitwisseling tussen de partners

2.2. SNP als servicebureau + ontwikkeling helpdeskfunctie Externe org. € 150.000,-

2.3. Ondersteuning en coördinerende rol t.b.v. realisatie pm (zie ook 7)

primaire taken parken

2.4. Ondersteuning Internationale contacten en Europarc, € 25.000,-

samenwerkingsrelaties Eurosite, IUCN, DCNa, e.a.

23

bIJLaGE

3. Kennisuitwisseling en vernieuwing

3.1. Organisatie van kennis- en ervaringsuitwisseling adviesburo’s e.a. org. € 10.000,-

3.2. Ondersteunen van pilotprojecten € 10.000,-

4. Profilering van het stelsel van Nationale Parken

4.1. Doorontwikkeling en promotie van de huisstijl Externe org. € 25.000,-

4.2. Vergroting van de zichtbaarheid in pers en media beheerders e.a. partners € 20.000,-

4.3. Stimuleren en ondersteunen van bestuurders en € 5.000,-

medewerkers om als ambassadeurs op te treden

4.4. Meewerken aan publicitaire initiatieven van derden Externe org. € 5.000,-

5. Draagvlakvergroting

5.1. Evaluatie en continuering van het NP-Magazine Externe org. € 70.000,-

5.2. Handreikingen voor de uitbouw van de samenwerking van Partners pm

parken met het bedrijfsleven bedrijfsleven

5.3. Onderzoeken van samenwerkingsmogelijkheden met het LNV, OCW, pm

onderwijs om jongeren meer bij de parken te betrekken IVN e.a. org.

5.4. Ondersteuning van initiatieven om de inzet van beheerders, pm

vrijwilligers in de parken te vergroten IVN, e.a. org.

6. Belangenbehartiging

6.1. Onderhouden van relaties met het Ministerie van LNV, alle partners pm

tweede kamerleden en het IPO

6.2. aanboren van fondsen en het ontwikkelen van financiële bedrijfsleven + € 5.000,-

partnerships met bedrijven Particulieren

6.3. Onderhouden en uitbreiden van het landelijk alle partners pm

netwerk met strategische partners

Subtotaal € 370.000,-

24

bIJLaGE

Organisatie SNP

7. Organisatie SNP

7.1. Personele kosten:

- Directeur SNP (1 fte) pm

- ambtelijk secretaris (0,5 fte) € 55.000,-

- Stafmedewerker (1 fte) € 95.000,-

- administratief medewerker (0,2 fte) pm

7.2. Drukwerk / organisatie / bureau / vergaderkosten € 35.000,-

7.3. algemene administratieve lasten € 15.000,-

7.4. Financiële administratie € 20.000,-

Subtotaal € 220.000,-

Totaal generaal € 590.000,-

26

bIJLaGE

Nationale Parken zijn gebieden met een aantoonbaar

hoge natuurkwaliteit, die vrij toegankelijk zijn, waar een

aansprekend pakket aan educatieve producten aanwezig is

en die een infrastructuur hebben waarbij de mens van rust

en ruimte kan genieten, zonder daarbij de natuurdoelstelling

van het gebied te schaden. Het zijn gebieden waarin

terreinbeheerders, overheden en belanghebbende instanties

samenwerken om een voorspoedige ontwikkeling van het

gebied volgens afspraken in een beheer- en inrichtingsplan te

realiseren. Alle partijen voelen zich verantwoordelijk voor het

Nationaal Park en zijn er trots op. Ieder park heeft een vorm

van bewonersparticipatie.

Het ideale toekomstbeeld zou er zo uit kunnen zien:

De bezoeker:

Iedere Nederlander weet dat er 20 Nationale Parken zijn, waar

de natuurkwaliteit aantoonbaar hoog is, waar verschillende

soorten natuur van Nederland te zien en te beleven zijn.

Het is duidelijk dat deze gebieden onderdeel zijn van een

ecologisch netwerk dat niet alleen van nationaal maar ook

van internationaal belang is. Men weet de Nationale Parken

te vinden, en weet dat het gebieden zijn waar men goede

informatie kan krijgen in een bezoekerscentrum of bij een

informatiepunt.

bij de entrees van het park is duidelijk zichtbaar dat het

hier om een Nationaal Park gaat; vanaf de entrees zijn

duurzaamheid, kwaliteit en soberheid kernwoorden. De

bezoekerscentra zijn goed uitgerust met informatie over

het hele gebied. als men het bezoekerscentrum verlaat

weet men waarom dit gebied zo uniek is en welke betekenis

het heeft in de nationale en internationale context. bij het

bezoekerscentrum zal men vaak kennis kunnen maken

met regionale producten en in de directe omgeving zijn

voorzieningen en activiteiten voor bijzondere doelgroepen.

De auto wordt hier achtergelaten en men kan te voet, per fiets

of met ander speciaal vervoer zoals bijvoorbeeld electrobusjes

verder. Er zijn voldoende wandel en fietspaden om van de

natuur te genieten. In het park zijn de voorzieningen sober en

prevaleren rust en ruimte. De hele bejegening draagt eraan bij

dat de bezoeker zich in het park verantwoordelijk gedraagt.

De bewoner:

De bewoners/omwonenden realiseren zich dat zij in een

bijzonder gebied leven. Zij genieten daarvan, maar zien

ook de veranderingen het eerst en worden daar actief bij

betrokken. Zij zijn kritisch maar ook trots en betrokken

bij hun gebied. Zij voelen zich verantwoordelijk en zijn de

ogen en oren van het park. Er is een open verhouding met

de terreinbeherende instanties en het Overlegorgaan. De

ondernemers in het Nationaal Park zijn gastheren van het

Nationaal Park, en laten dat in hun bedrijf zien. Er is een

uitgebreid vrijwilligersnetwerk dat op verschillende wijze

betrokken is bij het NP.

De terreinbeheerders en het IVN:

De beheerders werken samen om in het gebied die

meerwaarde en natuurkwaliteit te realiseren die de Nationale

parken zo bijzonder maken. Zij dragen de bouwstenen

daarvoor aan in het beheer- en Inrichtingplan, en worden

gesteund in de uitvoering door het Overlegorgaan. Voor grote

knelpunten worden nieuwe en creatieve oplossingen gezocht.

De beheerders realiseren zich daarbij dat zij werken in een

omgeving die van hen vraagt open en transparant te zijn;

ook vragen de wetgever en de samenleving van hen om de

effecten van maatregelen voor het gebied duidelijk te maken.

In nauwe samenwerking met deskundigen van het IVN

dragen zij zorg voor een goede communicatie en voorlichting

over wat er in de terreinen gebeurt. In de verschillende

Nationale Parken zijn de beheerders/eigenaren van het park

zichtbaar op een wijze die past binnen een Nationaal park..

Bijlage 2: Toekomstbeeld zoals geformuleerd in 2006

27

bIJLaGE

De overheden:

Het ministerie van LNV heeft een blijvende

verantwoordelijkheid voor de Nationale Parken; Het

ministerie gebruikt deze natuurgebieden vanwege

hun bijzondere status als pilot gebieden voor nieuwe

systemen van monitoring en kwaliteitstoetsing. Men zet

onderzoeksbudgetten in om effecten en spin-off te meten,

en gebruikt de parken als proeftuin voor innovatie. De

Nationale Parken en de Nationale Landschappen worden

in communicatie-uitingen beide als de Nederlandse

paradepaardjes van natuur en landschap gepresenteerd. Het

Samenwerkingsverband Nationale Parken is gesprekspartner

in de relevante beleids- en adviesgremia van het ministerie.

De provincies zijn trots op hun nationale parken, en

zetten gelden actief in om de doelen van de parken te

verwezenlijken. Zij ontwikkelen een visie op de nationale

parken in hun regio, waarbij ontwikkelingsmogelijkheden

uitdrukkelijk in beschouwing worden genomen, en

cultuurhistorie als thema nadrukkelijk wordt meegenomen.

Zij betrekken de parken bij hun beleid. Zij verankeren de

parken in hun streekplan en beheersplan.

De waterschappen hebben een belangrijke functie in een

aantal nationale parken. Zij nemen in hun beheersplannen

de visie van het b&I plan over en bekijken actief de kansen

voor optimalisatie in het kader van de kaderrichtlijn Water en

Wb 21.

De gemeenten staan dicht bij de parken en voelen zich bij

uitstek verantwoordelijk. Zij weten wat de economische

spin-off van de parken is, en hoe de omgeving het gebied

waardeert. Zij respecteren de grondslagen van het NP en

houden bij hun beleidsontwikkeling rekening met de effecten

op het NP. De Nationale Parken worden verankerd in de

bestemmingsplannen.

Andere partners:

De Nationale Parken hebben op regionaal en op nationaal

niveau een stevig netwerk waardoor zij met partner-

organisaties ( aNWb, Recron, Natuurverenigingen, etc.)

projecten kunnen opzetten.

Betekenis van deze visie voor de individuele parken en het Samenwerkingsverband

De individuele parken zijn zelf aan zet om met hun

Overlegorganen in hun beheer- en Inrichtingsplan een visie

voor het gebied te ontwikkelen. Realisatie van het ideaalbeeld

ligt vooral in handen van de parken zelf.

Uitgangspunt van dit toekomstbeeld is echter wel dat er een

eenduidig en gedragen beeld is van wat een Nationaal park is

c.q. hoort te zijn, en dat dit beeld ook zichtbaar is. Veel is al

gerealiseerd, maar van eenduidigheid is op dit moment geen

sprake. Het is essentieel voor de verdere doorontwikkeling

van de Nationale Parken dat het Samenwerkingsverband, de

nationale overheid en de terreinbeherende organisaties op

nationaal niveau tot een gedeeld beeld komen.

Het Samenwerkingsverband wil bij het realiseren van dit

toekomstbeeld ondersteunen en faciliteren door:

het behartigen van de belangen van de gezamenlijke –

parken

het stimuleren van kennisuitwisseling tussen de parken –

het genereren van middelen voor grotere projecten t.b.v. –

meerdere NP

het opzetten en onderhouden van relevante netwerken –

op nationaal en internationaal niveau

Colofon

UitgaveSamenwerkingsverband

Nationale Parken

FotografieLars Soerink

Vormgeving en drukaktief bV

www.aktief.nl

Oplage1.000 exemplaren

Den Haag, januari 2011

Deze uitgave is gedrukt op FSC gecertificeerd papier.

Strategisch Meerjarenplan 2011-2014 ... - Nationale Parken · een aantal evaluatiepunten dat mede...

Documents

Transcript of Strategisch Meerjarenplan 2011-2014 ... - Nationale Parken · een aantal evaluatiepunten dat mede...