EEN UITGAVE VAN DE STICHTING TER VERBETERING VAN DE AGRARISCHE STRUCTUUR

Oproep ‘massief protest’ tegen bezuinigingen

HVC en glastuinbouw werken aan CO2-leiding

NR. 9 | DECEMBER 2010

Inhoud

3 Wie,Waar,Wat

JanenGert-JanSmitkrijgenmetDonBoscoovergrotedeelvanpercelenachterhuis

4Interview

JanKuiperzougraagmassiefprotestzientegenbezuinigingeninhetbuitengebied

6Achtergrond

HVCenglastuinbouwstrevenmetCO2-pijphetlabel‘dubbelduurzaam’na

11Driemeningen

HetGrootslaggeeftmaatschappelijkefunctiesaanwaterberging

10www.boerzoektgrond.nl

GoogleAdviseurG.J.Bramerveltoordeelovervindbaarheidsite

8Reportage

Medewerkersvanrentmeesterskantoorlatenpraktijk‘ruimtevoorruimte’zien

14Wisselgesprek

GeensentimentenbijsamenvoegingvanStivas-regio’s

16Portret

BurgemeesterJoandeZwartwaaktoverlandelijkeidentiteitvan‘haar’Blaricum

18Focusopderegio

Bezuinigingen,hunkeringnaarsuccesenhypotheekvoordeel

19Ruilcolumn

RentmeesterJoanNauszietzichzelfalsregisseurvanhetbuitengebied

Jan&Gert-JanSmitWWW.

WieJan en zijn zoon Gert-Jan Smit runnen in

Oudeschild een melkveebedrijf. Jan nam in

het verleden al vaker deel aan kavelruilen.

De veehouder houdt nieuwe ruimtelijke

ont wikkelingen scherp in de gaten en is vaak

aan het puzzelen op een nog optimalere

bedrijfsvoering. Sinds oktober 2010 melken

vader en zoon bijna honderd koeien met twee

robots. Naast Smit namen een agrarische

pachter en de Dienst Landelijk Gebied deel

aan de ruil van in totaal 30 hectare.

WatSmit bracht voor de kavelruil Don Bosco

enkele percelen op afstand in en kreeg er

een strategisch gesitueerd weiland dichtbij

de boerderij voor terug. Met het bewuste stuk

grond ligt 80 procent van al het eigendom

aan de Middellandseweg. Hoewel de situatie

na de ruil sterk is verbeterd, blijft Smit

puzzelen op een nog optimalere structuur.

Don Bosco en de melkrobot zorgen voor

een flinke stap voorwaarts, maar al het land

rondom de boerderij blijft het doel.

WaarKavelruilen zoals Don Bosco zijn op een

eiland als Texel extra belangrijk. Omdat de

grondhonger lastiger met extra ruimte bij

een buurgemeente kan worden gestild.

De boerderijnaam ‘De Leste’ verwijst nog

naar de laatste boerderij die in 1965 werd

gebouwd in het kader van de ruilverkaveling

‘oude stijl’, voor de uitbreiding van Den Burg.

Tot die bewuste dorpsuitbreiding kwam het

overigens nooit. Smit boert sindsdien aan

de Middellandseweg.

STIVASDECEMBER20103

Kijkvoorhetvolledigeverhaalopwww.stivasnh.nl/

portrettengalerij

Het hoofdkantoor van Landschap Noord-Holland in Heiloo

ligt er begin december vredig bij, zo onder een deken van

sneeuw. Maar schijn bedriegt. Voor de natuurorganisatie

dreigt een koude winter. Kuiper houdt de moed erin en

grapt: “Er waait een gure wind, komend uit de richting van

Den Haag….”

WelkegevolgenheefthetnieuwekabinetsbeleidvoorLandschapNoord-Holland?Kuiper: “Desastreus. Op zich heb ik er begrip voor dat er moet

worden bezuinigd. Maar vergeleken met 2010 wordt natuur en

landschap volgend jaar in de rijksbegroting 38 procent gekort.

Dat is buiten elke proportie. De klap komt voor ons werk

dubbel hard aan. We worden van twee kanten gepakt.

Vorig jaar hebben we al een bezuiniging van vier ton van de

provincie moeten doorvoeren. Dit jaar kwam daar nog een

ton bij. Nu moeten we dus nog verder snijden in eigen vlees.

Dat betekent dat we bepaalde vacatures in het veld niet meer

kunnen invullen en er zelfs banen verdwijnen.

Op kantoor is de rek eruit. We hebben tot nu toe zo min

mogelijk bezuinigd op beheer, maar dat is niet langer vol te

houden. Dat is extra zuur, want we zijn een organisatie van

doeners. Daar worden we ook op afgerekend door onze

veertigduizend donateurs. Daarom snoeien we pas op het

allerlaatste moment in het fysieke beheer, omdat we zeker

sympathie verliezen als de kwaliteit van onze terreinen

zichtbaar achteruit gaat. De bezuiniging zal straks het meest

voelbaar zijn op het vlak van voorlichting, excursies en

toezicht.”

WatbetekenthetkabinetsbeleidvoordeEcologischeHoofdstructuur?“De precieze gevolgen zijn nog onbekend, maar de hoofdlijnen

zijn schokkend genoeg. Het betekent dat het natuurbeleid van

de afgelopen twintig jaar in één klap onderuit wordt gehaald.

En dat is frustrerend en totaal onnodig. Natuurlijk is er nú

minder geld. Maar waarom vasthouden aan realisatie EHS

in 2018? In 2021 kan het toch ook?

Ik krijg sterk de indruk dat staatssecretaris Bleker niet veel

opheeft met de natuur. Overigens heeft het me ook sterk

verbaasd dat VVD en CDA zich unaniem achter zijn voorstel

hebben geschaard. Daar zitten ook veel mensen met een groot

gevoel voor natuur en landschap. Er wordt geschermd met een

herijking van de EHS, maar dat is in Noord-Holland onlangs

nog gebeurd. Dat was op zich ook goed, maar dit gaat veel

verder. Het oordeel van het kabinet lijkt: ‘wat we nu hebben,

is eigenlijk wel genoeg’. En als er toch nog iets moet gebeuren,

dan kunnen de boeren dat wel doen. Dat is wel heel simplis-

tisch gedacht.

Nu heeft Bleker als Groningse gedeputeerde wel vaker hoog

ingezet, om vervolgens ergens op een middenweg te eindigen.

Ik vind dat sowieso een onsympathieke manier van werken.

Het zorgt namelijk voor veel onnodige onrust. Trouwens,

het ziet er vooralsnog naar uit dat de harde lijn wordt door-

gevoerd. Dit is toch een enorme kapitaalsvernietiging?

Niet voor niks is destijds ingestoken op een sterke hoofd-

structuur om natuurgebieden met elkaar te verbinden.

Internationaal heeft die aanpak zelfs een voorbeeldfunctie.

We zijn al heel ver, maar mogen het dus niet afmaken.”

Nudestaatssecretarisopderemtraptbijnieuweinvesteringen,staathetILG-beleidookopdetocht...“Het heeft lang geduurd voordat de ILG-commissies een beet-

je functioneerden. En nog steeds verloopt het niet optimaal.

Er moeten zeker één of meer bureaucratische lagen tussenuit.

Sommige subsidieregelingen zijn zo ingewikkeld, dat we er

administratief speciaal iemand op moeten zetten, zeker als het

ook om geld uit Brussel gaat.

Aan de andere kant heeft ILG ons ook vruchtbare vormen

van samenwerking gebracht. En begrip voor elkaar. Nu zitten

we in een impasse. Noord-Holland maakt een pas op de

plaats, want die kan de kar ook niet alleen trekken. Dat heeft

verstrekkende gevolgen. Ik ken meerdere voorbeelden van

projecten die na lang onderhandelen eindelijk de finish

naderden, maar die nu weer op losse schroeven komen te

staan. Voor sommige terreinen, die bijna waren verworven, is

nu geen geld meer. Dat is richting die boeren onverkoopbaar.

Die hebben er rekening mee gehouden, met hun investe-

ringen. Het is weer een flinke deuk in het vertrouwen in de

overheid. Het haalt het enthousiasme eruit.”

Wordenercoalitiesgeslotenmetdeanderebelang-hebbendeninhetbuitengebied?“Zeker. We moeten niet trappen in de valkuil van tegen-

gestelde belangen. Dit beleid zet de verhouding tussen

landbouw en natuur op scherp. En dat vind ik misschien

nog wel het aller vervelendste. Niet alleen de natuur wordt

gepakt, maar ook de boeren.”

Heeftudaarnogeenconcreetvoorbeeldvan?“In het kader de Robuuste Ecologische verbindingszone ‘Van

Kust tot Kust’ waren we druk bezig om het laatste stuk in te

vullen rond Castricum. Samen met LTO Noord is een opzet

gemaakt voor een planmatige kavelruil. Door te schuiven met

gronden zouden we een aangesloten ecologisch lint kunnen

maken en tegelijk de agrariërs een betere kavelstructuur

kunnen bieden. Dat nieuwe perspectief staat nu op de tocht.”

Welkerolkunnenboeren(blijven)speleninhetbeheer?“Die rol blijft groot. We hebben terreinen in de duinen, maar

vooral ook in het cultuurland. Daar zijn de boeren de belang-

rijkste partij. Met de insteek van de staatssecretaris komt er

misschien nog wel meer op de schouders van de boeren te

liggen. Tenminste, als ze dat nog willen…. Want de onduide-

lijkheid blijft voorlopig. Dat is ook het benauwende. Het is

bijna onmogelijk om verantwoord te investeren.”

Welkewaardehechtuaanhetinstrumentkavelruil?“Een steeds grotere. Als er geen geld meer is voor aankopen,

is ruilen nog de enige manier om ontwikkelingen tot stand te

brengen. Wat dat betreft verwacht ik dat de druk toeneemt

om de grondbanken in Noord- Holland beter te benutten.

Daarnaast reken ik erop dat Stivas – ondanks de stop op

ILG-gelden – ingeschakeld blijft worden. Ik verwacht dat

in de toekomst meer op projectbasis wordt gewerkt. Wat nu

soms vrijblijvend of voor niks gebeurt, daar zal straks toch een

marktconforme nota voor worden gestuurd. We leven in een

van de rijkste landen ter wereld. De noodzaak tot aan passing

is er, dan komt het geld er ook.”

‘Bezuinigingbuitengebiedvraagtommassiefprotest’

INTERVIEW

DirecteurJanKuipervanLandschapNoord-Holland:

‘Ditbeleidzetdeverhoudingtussenlandbouwennatuuropscherp’

4STIVASDECEMBER2010 STIVASDECEMBER20105

Hetnieuwekabinettrektdikkestrependoorgevoerdbeleidinhetbuitengebied.Betrokkenenmoetensnelderijensluiten,vindtJanKuiper.DedirecteurvanLandschapNoord-Hollandwildathetliefstpubliekelijkdoen.“Zo’nmassiefprotestalsdatvandecultuursector,spreekttotdeverbeelding.Voornatuurenlandschapstaaterookveelophetspel,duslatenwealséénblokopkomenvooreensterkbuitengebied.”

DeleveringvanwarmteenCO2biedtdeNoord-Hollandseglastuinbouwnieuwperspectief.UitvoerendsecretarisPeterRavenvanLTONoordGlaskrachthooptdatdeinspanningenvanHVCinAlkmaaromeenCO2-leidingtetrekkennaardenoordelijkgelegenkassencomplexenhunvruchtenafwerpen.“DatzouenormpositiefzijnvoordeconcurrentiepositievandeNoord-Hollandseglastuinbouweneenimpulsvoordeherstructurering.”

Duurzaamheidsmanager Wil Sierhuis van HVC waakt voor te

hoge verwachtingen. “We zitten nog steeds in de verkennen-

de fase. Technisch zijn de voortekenen goed, maar het wordt

nog een hele complexe opgave om de fikse investeringen in

duurzaamheid uiteindelijk ook terug te kunnen verdienen.”

Ondanks die relativerende woorden, geeft Sierhuis toe nog

steeds een droom te hebben. Het toppunt van duurzaamheid

is een afvalenergiecentrale zonder schoorsteen, waarbij alle

rookgascomponenten (CO2 en water) nuttig worden toege-

past. De eerste uitkomsten van enkele onderzoeken door

onderzoeksbureau Joulz stemmen Sierhuis licht optimistisch.

Zeker in combinatie met de interesse die de agrarische sector

en de provincie Noord-Holland tonen. “Met een haalbare

business case, eventueel met een subsidie, kan het project

daad werkelijk van start gaan. Overigens duurt het dan

nog zeker tot 2014 voor de leiding is getrokken en de eerste

glastuinders kunnen worden aangesloten”.

RuimevoldoendeVoorlopig kringelen er dus nog wel een pluimen uit de hoge

pijp van het enorme gebouw aan de A9. De centrale scoort

al jaren een ruime voldoende voor het opvangen van schade-

lijke stoffen uit de rook. Onderzoek heeft uitgewezen dat

het technisch mogelijk is om daarnaast ook zuivere CO2 te

filteren, met een kwaliteit die voldoende is voor de glas-

tuinbouw. “Dat willen we uiteraard ook keihard kunnen

garanderen, vandaar dat we in een volgende fase een soort

proefopstelling willen bouwen met een kleine kas naast de

HVC. Daar kunnen dan ook enkele praktische toepassingen

worden getest. Bijvoorbeeld het opslaan van CO2. We zitten

te denken om dat te doen onder een laag folie in het water-

bassin. Zo’n opslag is nodig voor de nachtperiode. Als de

zon niet schijnt is namelijk ook geen CO2 nodig.”

Het eerste concrete verzoek voor de mogelijkheden om een

CO2-pijp te trekken door een deel van Noord-Holland, kwam

van AgriportA7. Een snelle rekensom leerde dat een 35

kilometer lange leiding specifiek voor het tuinbouwcomplex

in de Wieringermeer financieel onhaalbaar was. Sierhuis:

“Agriport was een brug te ver. Vervolgens zijn we het

dichterbij gaan zoeken. Uiteindelijk kom je dan al snel uit op

Heerhugowaard, met het glastuinbouwgebied Alton.” Raven

knikt: “Op dat moment waren we met de gemeente aan het

kijken hoe we het kassengebied konden herstructureren.

Een betere energie-infrastructuur was daarbij de sleutel.

Zodoende was de link snel gelegd.”

VerduurzamenEigenlijk is het idee achter de CO2-leiding heel eenvoudig,

stelt Sierhuis. “HVC wil verduurzamen en de glastuinbouw

ook. De eerste heeft een restproduct dat de tweede goed

kan gebruiken als voedingsstof voor de planten. De vraag is

alleen hoe krijgen we dat zodanig efficiënt voor elkaar dat

we het voor een aantrekkelijke prijs kunnen aanbieden?”

Bij het verbranden van afval en biomassa in Alkmaar wordt

per jaar circa 650.000 ton CO2 geproduceerd. De drie

Noord-Hollandse glastuinbouwgebieden kunnen jaarlijks

ongeveer 450.000 ton CO2 verwerken. De kosten van het

project zijn geraamd op 45 miljoen, waarvan tweederde

nodig is om een speciale installatie te bouwen die CO2 kan

scheiden van de andere rookgassen. De eerste twee tracés

voor de pijpleidingen zijn inmiddels van tafel. Ze waren er

voornamelijk op gericht om via de bestaande infrastructuur

zo snel mogelijk bij Agriport uit te komen. Raven: “Door in

ieder geval een tussenstop te maken in het Altongebied,

kunnen meer ondernemers aanhaken. Daarnaast is de

nieuwe infrastructuur een cruciale factor in het toekomst-

perspectief voor de glastuinbouw. Vooral omdat ook een

koppeling met restwarmte van HVC wordt gemaakt. Gedacht

wordt aan een warmteretourleiding over de hele noordelijke

glasdriehoek. Daarnaast is ook de leveringsgarantie een

groot pluspunt. De kans dat alle verbranders uitvallen is

verwaarloosbaar.”

De glastuinbouwsector zit in zwaar weer en de hoge

energieprijzen zijn daar mede debet aan, weet Raven.

“Als straks voor een concurrerende prijs warmte kan worden

geleverd, dan heeft de sector daar uiteraard baat bij. Vandaar

dat we graag de optie openhouden om ook een aansluiting op

Het Grootslag mee te nemen in de berekeningen.”

RuimtelijkbeleidRaven verwacht dat de tracékeuze voor de pijpleidingen ook

invloed heeft op het ruimtelijke beleid van de provincie.

“Zo’n 1000 tot 1500 hectare in Noord-Holland is nog

aangewezen als zoekgebied. Wat dat betreft is het ook van

belang om te achterhalen wat de plannen van de onder-

nemers zijn. We weten dat er in Heerhugowaard behoefte

is aan hervestiging. Dan is het essentieel om te achterhalen

welke contracten ondernemers hebben afgesloten met hun

energieleverancier en hoe het staat met de afschrijving van

investeringen. Ik zie daar een belangrijke rol weggelegd

voor Stivas. De stichting heeft in het verleden al bewezen

dergelijke inventarisaties goed te kunnen uitvoeren.”

Sierhuis knikt instemmend. “Als HVC steken we onze nek

uit, met deze ontwikkeling. Dit is toch een vrij maagdelijk

gebied. Hier zijn nog geen ervaringen mee, zeker niet op zo

grote schaal. Het enthousiasme bij de glastuinbouw is

gelukkig groot. Dat is de basis. Als het ons samen lukt, dan

is dat een knap staaltje werk, al zeg ik het zelf. Daar mag

zeker het label ‘dubbel duurzaam’ aan worden gehangen.”

‘Tracékeuzepijpleidingheeftookinvloedopruimtelijkbeleidprovincie’

6STIVASDECEMBER2010 STIVASDECEMBER20107

HVCentuinbouwstrevenlabel‘dubbelduurzaam’na

ACHTERGROND

WilSierhuisenPeterRavenhopenopaanlegCO2-leiding:

WilSierhuis PeterRaven

IneeneersteverkennendestudiedoorHVCzijnenkeletracésdoorgerekend.Depreciezeliggingvandeleidingenmoetnognaderwordenbepaald.

-

12.08uurOp verzoek mag Stivas Magazine aanschuiven bij rentmees-

ter Wouter Haaksema (Noordanus & Partners) en land-

schapsarchitecte Lara de Graaf (Agroplan) in hun kantoor

aan de Linie, direct aan station Apeldoorn-Osseveld. Het is

een van de vijf vestigingen van het rentmeesterkantoor, dat

momenteel zeker dertig projecten voor functieverandering

in de portefeuille heeft. Het zegt iets over de populariteit

van het instrument ‘ruimte voor ruimte’, maar ook over

de lange looptijd. De Graaf: “Er hangt toch een schimmig

waas over de regeling. Het zou een verkapte manier zijn

om eenzijdig snel geld te verdienen. De praktijk wijst

anders uit. Het zijn sowieso meestal langdurige procedures,

terwijl we daarnaast echt nastreven een locatie een pure

meerwaarde mee te geven. We verdiepen ons niet voor

niets in de historie van het gebied en het vastgoed.”

12.42uurTijd om te gaan rijden. Haaksema toetst ‘Woudweg 63 –

Klarenbeek’ in op zijn navigatiesysteem. De route leidt

langs de Leigraaf, waar een klein dorp wordt ontwikkeld,

waar nu nog een kippenbedrijf en een varkenshouderij

staan. Het project wordt ook door het samenwerkings-

verband begeleid en trok al veel publiciteit. Niet altijd even

positief. Onterecht vindt Haaksema. “Voor de ondernemers

vertegenwoordigt de waarde van hun bedrijfslocatie

grotendeels de pensioenvoorziening of het is dé kans om te

herinvesteren op een andere locatie. Natuurlijk verdienen

de ondernemers er aan, maar de samenleving geniet mee.

Er komen namelijk gelden vrij om oude opstallen te slopen.

Het landschap knapt er echt van op.”

13.03uurWe rijden het erf op van Arie en Marie - Van Baak. De oud -

melkveehouder heeft al enkele jaren plannen voor het op -

waarderen van zijn monumentale boerderij met bijbehoren-

de schuren tot een multifunctioneel landgoed. De gebouwen

zijn destijds ontworpen door architect L.H. Eberson, die

ook veel tekende in opdracht van het koningshuis. De ont-

ginningsboerderij dateert van 1875 . Het werd gebouwd in

het Beekbergerwoud, het laatste oerbos van Nederland, om

gronden van daaruit cultuurrijp te maken. Van Baak woont

er al meer dan zestig jaar. “We zouden hier graag willen

blijven. Zoals het er nu naar uitziet gaat dat lukken ook.”

13.19uurMarie van Baak schenkt koffie in en serveert er een kerst-

krans bij. Op de keukentafel ligt het plan voor de Woudweg

63. De bedoeling is om de twee schuren om te vormen tot

meerdere woningen. De ‘moderne’ ligboxenstal en werk-

Bezoeklandgoedereninspémetrentmeesterkantoor:REPORTAGE

tuigschuur worden gesloopt. Op de vergunning aanvraag

om een nieuwe woning te bouwen naast het complex is

geen bezwaar binnengekomen. “We willen dit plan heel

graag zelf uitvoeren,” glundert Van Baak. Nog steeds,

ondanks de moeite die het kost. Want hoewel de gemeente

vanaf het eerste moment positief reageerde, staat het echt-

paar nog bijna dagelijks versteld van de berg papieren en

procedures die dat met zich meebrengt. “We hadden alles

ook kunnen overdragen aan een projectontwikkelaar, maar

dit is veel leuker. Ik kijk er echt naar uit om nog een nieuw

huis te mogen bouwen, uiteraard passend in de sfeer van

de rest van het complex. Ik mag dan 64 zijn, ik ga er van uit

hier toch nog zeker dertig jaar te kunnen wonen,” zegt Arie

met een knipoog. Die scheppingsdrang is kenmerkend voor

Van Baak, die al eerder heeft bewezen oog te hebben voor

cultureel en landschappelijk schoon. Enkele jaren geleden

liet hij achter het bedrijf een poel graven. “Als boer had ik

het eerst niet zo op natuurontwikkeling, maar toen ik wat

ouder werd,dacht ik toch anders over de dingen na….”

14.09uurWe wandelen richting het eigen natuurterrein ’t Kleine

Woud. Op de poel ligt een laagje ijs. Van Baak heeft er met

de kleinkinderen al eens geschaatst. Nu is het een oase van

rust. Op de graswal zijn enkele bankjes getimmerd. “Ieder-

een die geniet van de natuur, is hier van harte welkom,”

zegt Marie. De Graaf benadrukt die meerwaarde: “Een

terrein als dit, geeft het geheel duidelijk meer cachet.

De combinatie van natuur en open cultuurgrond, heeft iets

authentieks. In de schetsen borduren we voort op wat er

vroeger was. Dat maakt het zo aansprekend.”

14.17uurHoewel Van Baak nog honderduit kan en wil vertellen over

de rijke historie van de hoeve, mogen we onze volgende

afspraak niet langer laten wachten. Via de kronkelende

wegen rond Klarenbeek, stuurt Haaksema zijn auto naar

de A50 om vandaar koers te vatten richting Twello, waar

kuipplantenkwekers Willem Diks en Annemieke Goossens

zich al enkele maanden serieus beraden op hun toekomst.

Rijdend door de regio wordt wel duidelijk waar De Graaf

en Haaksema hun inspiratie voor landgoederen vandaan

halen. In bijna iedere bocht doemt in de rustieke omgeving

een volgend statig pand op. Wouter mijmert vanachter zijn

stuur: “Tja, het is hier mooi wonen.” En dat is een under-

statement.

14.56uurOok Diks heeft niks te mopperen, qua onderkomen. Het

voormalige koetshuis, horend bij landhuis ‘De Witte Brug’,

‘Samenlevinggenietmee’

13.09uur

14:09uur

14:17uur

14:56uur

8STIVASDECEMBER2010 STIVASDECEMBER20109

APELDOORN,MAANDAG13DECEMBER

Watvoorbedrijfheeftu?

“WSI Alkmaar houdt zich bezig met zoek-

machineoptimalisatie. Kort gezegd ben ik een

soort Google Adviseur. Ik probeer klanten

optimaal gebruik te laten maken van de wijze

waarop zoekmachines werken.”

Waarmoeteengoedesiteaanvoldoen?

“Een goede site rust op een aantal pijlers:

allereerst moet het er aantrekkelijk uitzien

qua ontwerp. Daarnaast is de technische

opbouw van belang. Een derde aspect is de

vindbaarheid van een site. En uiteraard is het

essentieel dat de site wordt gebruikt, zoals

de opdrachtgever voor ogen staat. Als aan

een van die voorwaarden niet wordt voldaan,

functioneert de site ook niet goed.”

Zijnersitesdieaanallevoorwaarden

voldoen?

“Uiteraard, maar er zijn er veel meer waarbij

dat niet het geval is. Sommige bedrijven

besteden duizenden euro’s aan een site,

maar vergeten een of meer van de genoemde

aspecten. Vooral de vindbaarheid heeft weinig

prioriteit. En da’s niet handig met het enorme

aanbod aan sites, dat nog iedere dag groeit.”

Hoestaathetmetsiteswaarop

agrarischekavelswordenaangeboden?

“Op zich valt er in deze branche nog een

wereld te winnen. Sites van makelaars blinken

niet bepaald uit in finesse. Veel verder dan

het erop plempen van aanbod, gaat het niet.

Er is te weinig kennis van de mogelijkheden.

Daarom haalt eigenlijk niemand nog het opti-

male uit het enorme potentieel van internet.”

Watvindtudesterkepuntenvande

sitewww.boerzoektgrond.nl?

“De site is duidelijk en overzichtelijk. Voor het

doel – kavels ruilen – is het dus een perfect in-

strument. De potentie is groot. Wat dat betreft

zou het ook best buiten de Noord-Hollandse

provinciegrenzen ingezet kunnen worden.”

Watzouuaandesiteveranderen?

“Hoewel ik geen bezoekersaantallen ken,

kan ik me voorstellen dat de site niet snel

wordt gevonden. Het geheel is opgebouwd

uit plaatjes en bevat nauwelijks tekst. Dat

betekent dat er geen elementen zijn, die

eventueel belangstellenden op het spoor van

‘boerzoektgrond’ zetten. Als de site meer

bezoekers trekt, verbetert daarmee uiteraard

ook het functioneren ervan.”

Zouuzelf(alsuagrarischondernemer

was)vaneendergelijkesitegebruik

willenmaken?

“Lijkt me wel. De site kan agrariërs helpen om

hun bedrijfsvoering te optimaliseren. Er zijn

voor de gebruikers geen kosten aan verbon-

den, dus als ondernemer loop je geen risico.

Plaatsen dus die kavels en zoekopdrachten!”

10STIVASDECEMBER2010

staat er fantastisch bij. Als we binnenstappen via de achter-

deur, zit de ondernemer gewapend met een geodriehoek,

wat linialen en potloden net te schetsen. Komend voorjaar

worden er nog planten gekweekt, maar daarna is de

toe komst ongewis. Momenteel wordt gekeken naar

alternatieven om de periode te overbruggen, die het kost

om het plan verder te ontwikkelen.

15.01uurOp tafel ligt een rapport van 26 pagina’s, met uitleg over

de bouw van drie vrijstaande woningen op de plek van

kas. Het bewuste principeverzoek werd eerder deze maand

voorgelegd aan de gemeente Voorst. De eerste reactie is

positief, hoewel Diks ook wel een zekere terughoudendheid

proeft. “Eigenlijk willen ze precies weten wat onze revenuen

zijn. Dat is een beetje vreemd. Het zou de gemeente toch

vooral om het fysieke resultaat moeten gaan?” De eerste

schetsen zijn gebaseerd op een historische kaart uit 1891.

Uitgangspunt is een lommerrijk park, gelegen langs het

beekje De Fliert. “En dat is toch vele malen beter dan een

verouderde kas, zo aan de entree van het dorp,” meent Diks.

15.09uurDe tuinder gaat ons voor naar de kas. De helft staat nog leeg,

om straks alle groene aanwas te kunnen herbergen. Bevlogen

vertelt Diks over het kweken van kleinere soorten. Door de

schaalvergroting in de sierteelt is het helaas onmogelijk om

de concurrentie met de prijsvechters nog aan te gaan.

“Omdat we ook geen bedrijfsopvolger hebben, zijn we gaan

nadenken over de toekomst. De gemeente Voorst is bezig om

een tuinbouwconcentratiegebied aan te leggen. Dit is toch

een perfecte kans om op een betaalbare manier glas uit de

dorpskern te plaatsen?”

DRIEMENINGEN

Grootslaggeeftmaatschappelijkefunctiesaanwaterberging

G.J.BramerWWW.BOERZOEKTGROND.NL

15.09uur

BijkavelruilGrootslagvoldoetHetGroot-slagBVdoordeuitruilvangrondenniettennoordenmaartenzuidenvanhetglastuin-bouwgebiedaandeverplichtingomvoldoende

waterbergingterealiseren.DenieuwelocatieligttegenhetbestaandenatuurgebiedDeWeelenaandatdaardoor,alsonderdeelvandeEcologischeHoofdStructuur(EHS),robuusterwordt.InclusiefhetbeheerwordtdewaterbergingstraksovergedragenaanStaatsbosbeheer.Degrondentennoordenvanhetkassengebiedwordeneigendomvanderooms-katholiekekerkinLutjebroek,diezeintweegrote,rechteblokkengaatverpachtenaantweevollegronds-groentetelers.DekavelruilbiedtbollentelerJ.deWitdemogelijkheidomzijnbedrijfskaveltevergroteneneenafscheidingssloottegraventussendezekavelenhetkassengebied.DirecteurRoelofdeHaanvanHetGrootslagBV,GerardBroersenlidvandefinanciëlecommissievanderooms-katholiekekerkinLutjebroekenNathanKrabvanStaatsbosbeheergevenhunmeningoverdekavelruildiedoorStivasingoedebanenwerdgeleid.Naariederstevredenheid?Ja,alzijnenblijvenermensendiezichlatenleidendoorwreveloverdekomstvanglastussendebloemkoolendetulpen.

Dekwestie

‘Goedeoplossingvoorruimtelijkeordeningenstructuurtuinbouw’

RoelofdeHaanDIRECTEURHETGROOTSLAGBV

Dereacties

‘Vollegrondstuinbouwisniethetkindvanderekening’

NathanKrabBEHEERDER/ PROJECTLEIDER STAATSBOSBEHEER

‘Tuindersdenkennietmeeringemeentegrenzen’

GerardBroersenLIDFINANCIËLECOMMISSIEVANDE ROOMS-KATHOLIEKEKERKINLUTJEBROEK

STIVASDECEMBER201011

“Het Grootslag is een bijzonder glastuin-

bouwgebied van 370 hectare bruto, dat

een substantiële bijdrage levert aan de

werkgelegenheid in de regio. Er is veel

aandacht besteed aan de inrichting, met

veel groen en water. Het is een mooi ge-

bied, dat bezoekers aangenaam verrast.

Dat kregen we ook letterlijk zo te horen

van de provinciale delegatie die in 2008

een kijkje komen nemen in Het Groot-

slag. Mensen fietsen of wandelen er met

plezier. Varen kan ook: in Het Grootslag

hebben we al 16 hectare waterberging

gerealiseerd. Dat zijn we ook verplicht.

Als we nog 3,5 hectare waterberging

realiseren, heeft Het Grootslag aan zijn

verplichting voldaan: 7,8 procent water

binnen hetzelfde peilgebied. Voor die

resterende water opgave hadden we ten

noorden van het kassengebied ongeveer

16 hectare grond aangekocht. Wat we

voor ogen hadden was een recreatieplas,

met watersportmogelijkheden en

misschien zelfs een restaurant. Die

noordvariant stuitte op weerstand. De

gemeente en LTO Noord waren tegen,

vanwege de negatieve effecten op de

vollegrondstuinbouw eromheen. Die

weerstand was voor Het Grootslag

aanleiding om samen met Stivas verder

te gaan zoeken in de omgeving. We

hebben veel tuinders benaderd, allerlei

varianten onderzocht en uiteindelijk ons

oog laten vallen op een gebied ten

zuiden van Het Grootslag. Naast natuur-

gebied De Weelen bezat de rooms-

katholieke kerk van Lutjebroek 15,75

hectare tuinbouw grond. Daarvan wordt

circa 10,33 hectare in het kader van de

kavelruil geruild tegen circa 11,60 hec-

tare ten noorden van Het Grootslag.

We gaan er 5 hectare waterberging

realiseren, die deel uit gaat maken van

de EHS. Het Grootslag gaat het gebied

inrichten en draagt het daarna om niet

over aan Staatsbosbeheer, dat het gaat

beheren. Het beheer van natuurgebieden,

wegen of fietspaden is tenslotte niet de

core business van Het Grootslag.

Zonder Stivas had deze uitstekende

oplossing voor de structuur van de

tuinbouw en de ruimtelijke ordening de

eindstreep niet gehaald. Het Grootslag

is een paar keer geconfronteerd met

onrealistische eisen, van tuinders die zich

laten leiden door sentimenten rond het

glastuinbouwgebied. Voor Het Grootslag

is het bijzonder lastig om rechtstreeks te

onderhandelen met mensen die gewoon

het liefst helemaal geen glas hadden

gezien tussen de bloemkool en de tulpen.

Als onafhankelijke partijen hebben Stivas

en LTO Noord dit vanuit een totaalvisie

op de landbouwontwikkeling benaderd,

met als resultaat een uitstekende op-

lossing die de grenzen van gemeenten en

sectoren overschrijdt. En zo hoort het ook

in een klein, vol land als Nederland.”

DRIEMENINGEN

RoelofdeHaan

“Wat grond betreft mogen we er niet

op achteruit gaan. En onze pachters

moeten er mee instemmen. Die twee

voorwaarden hebben we als bestuur

van de rooms-katholieke kerk in

Lutjebroek meteen gesteld toen Stivas

bij ons aanklopte met de vraag of we

mee wilden werken aan een kavelruil.

Naast natuurgebied De Weelen bezaten

we 15,75 hectare grond, die we verpach-

ten aan zes tuinders. Prima tuinbouw-

grond, maar de hoogwatersloot rond

De Weelen veroorzaakte wel regelmatig

wateroverlast. Het Grootslag herkende

de mogelijkheden om daar te voldoen

aan zijn waterbergingsopgave en haalde

Stivas erbij om te kijken of een kavel-

ruil haalbaar was.

Dat bleek het geval. Stivas heeft alle

pachters benaderd en is er in recht-

streekse onderhandelingen met hen

uitgekomen: twee zijn er blijven zitten,

twee hebben de pacht beëindigd en

twee zijn er verhuisd naar het gebied

van 11,60 hectare ten noorden van

Het Grootslag dat we hebben geruild

tegen 10,33 hectare naast De Weelen.

Zelf houden we daar ongeveer 4,5

hectare over, verdeeld over twee

blokken die worden omgrind door

laagwatersloten zodat we van de water-

overlast verlost zijn.

De kavelruil heeft de agrarische struc-

tuur verbeterd en was voor de parochie

financieel interessant. We hebben er

iets meer grond aan overgehouden en

hebben een vergoeding gekregen, die

we goed kunnen gebruiken want de kerk

wordt momenteel gerestaureerd en dat

kost handenvol geld. Dat de wateropgave

van Het Grootslag uiteindelijk niet in

Andijk maar in Lutjebroek, op grond-

gebied van de gemeente Stede Broec,

wordt opgelost, vind ik niet relevant.

Tuinders denken allang niet meer in

gemeentegrenzen. Voor de teelt van

boerenkool en vooral spinazie huurt en

ruilt ons bedrijf ook overal in de regio

land.

Bij dit soort processen merk je wel dat de

bollentelers en vollegrondsgroentetelers

rond Het Grootslag weinig gemeen

hebben met de glastuinders in het gebied.

Het zijn verschillende sectoren met

weinig overlap. Hooguit valt er op

logistiek gebied wat winst te behalen.

Nee, dat twee van de zes pachters niet

participeren in de kavelruil heeft niets te

maken met eventuele negatieve senti-

menten richting de glastuinbouw. Zij

hebben een gezamenlijk bedrijf en gaan

er ook flink zij er op vooruit.

Hun percelen, die los van elkaar lagen,

zijn samengevoegd en worden met een

op hun wensen aangepast kavelpad goed

ontsloten. Dat die percelen zo dicht bij

de EHS en de waterberging liggen, leidt

niet tot een grotere kans op wildschade.

De grens agrarische grond/natuur-

gebied is in deze constructie niet langer

geworden. Grauwe ganzen veroorzaakten

voorheen vooral schade in de buurt van

natuurgebieden, maar tegenwoordig

zitten ze overal in de polder en vormen

een groot probleem.”

GerardBroersen

“Staatsbosbeheer kwam al in beeld toen

Het Grootslag nog plannen had om ten

noorden van het glastuinbouwgebied

een waterberging te realiseren. Ik zag

echter geen heil in het beheer van zo’n

solitaire waterplas die wordt omringd

door glas en percelen met kool en bol-

len. Qua natuur is dat niet interessant

en bovendien zijn er geen potjes waar

het beheer van kan worden betaald.

Heel anders wordt het als je zo’n water-

berging onderdeel kunt maken van de

EHS. Omdat we er een reële vergoeding

voor krijgen, wordt beheer door ons

dan wel interessant. Bovendien maakt

zo’n uitbreiding de EHS robuuster,

iets waar we altijd voor te porren zijn.

En tenslotte biedt het ook nieuwe

recreatieve mogelijkheden: er komen

een uitkijktoren en een wandelpad rond

de waterberging en je kunt er straks

vissen en met een bootje rondvaren en

aanmeren.

Met Stivas hebben we al vaker projec-

ten gerealiseerd, waarbij functies als

waterberging, natuurontwikkeling,

landbouw en recreatie met succes zijn

gecombineerd. Ook deze kavelruil is

een schoolvoorbeeld van een veel-

belovende combinatie van functies,

die voorheen scherp van elkaar werden

gescheiden. Als je niet denkt in pro-

blemen maar in oplossingen, blijkt er

heel veel mogelijk. Voorwaarde is wel

dat je partijen hebt die verder kunnen

kijken dan de eigen horizon. Wat dat

betreft heb ik waardering voor de drie

betrokken wethouders. En ook voor Het

Grootslag. Vergeet niet dat de grond om

de waterbergingsopgave ten noorden

van het kassengebied in te vullen al

was gekocht. Het Grootslag was in feite

al klaar maar heeft gehoor gegeven

aan de roep om een oplossing waarmee

meer maatschappelijke doelen worden

gediend.

Ik vind niet dat de vollegrondstuinbouw

daarbij het kind van de rekening is.

Die waterberging moest er komen en dit

is misschien wel de allerbeste plek er

voor, juist door de mogelijkheid het aan

De Weelen te linken en er een waardevol

onderdeel van de EHS van te maken.

Als je rekent vanaf het moment dat Het

Grootslag grond voor waterberging wist

te verwerven ten noorden van het

kassengebied, kost deze oplossing de

land- en tuinbouw geen extra grond.

Blijft over de ganzenproblematiek.

In het voorkaar was ik een van de

sprekers op een bijeenkomst van LTO

Noord. In het hol van de leeuw, zoals

ik het gekscherend noemde, heb ik

uitgelegd dat wij het beleid niet maken

maar uitvoeren. Zodra ik van de pro-

vincie eieren mag schudden, doe ik dat.

Ik heb begrip voor de emoties rond dit

onderwerp. Juist door de locatie, tegen

De Weelen aan, ben ik er overigens van

overtuigd dat de extra wildschade door

de waterberging van Het Grootslag

beperkt blijft.”

NathanKrab

‘ZonderStivashaddezeoplossingdeeindstreepnietgehaald’

‘Grauweganzenvormentegenwoordigoveralindepoldereengrootprobleem’

‘Diewaterbergingmoesterkomenenditismisschienweldeallerbesteplekervoor’

STIVASDECEMBER20101312STIVASDECEMBER2010

14STIVASDECEMBER2010

Nico van Tunen: “Ik zit inmiddels een jaar of tien in het

bestuur van De Groene Buffer en fungeer al acht jaar als

voorzitter. Vooral de eerste jaren hebben we weinig kavel-

ruilen gehad. Dat leidde tot minder contacten met agrariërs.

En hoewel het tot dusver steeds is gelukt om alle bestuurs-

functies te vervullen, zagen we wel aankomen dat het steeds

lastiger zou worden. Twee jaar geleden hebben we een

eerste gezamenlijke bijeenkomst met Stivaseo gehouden.

Dat beviel goed en was voor beide besturen aanleiding om

de koppen eens bij elkaar te steken. Samenvoeging van

beide Stivassen tot één grote, sterke regionale Stivas, leek

de meest voor de hand liggende manier om het hoofd te

bieden aan het afnemende aantal boeren en tuinders waar

zowel De Groene Buffer als Stivaseo mee te maken heeft.”

Gerardine Vahl-Res: “De eerste aanzet voor de fusie-

besprekingen werd een paar jaar geleden gegeven door de

plannen voor het OerIJ, de robuuste verbindingszone die

door beide werkgebieden loopt. In plaats van twee presenta-

ties is er toen één presentatie geweest, voor beide Stivassen.

Na afloop zeiden we: dit smaakt naar meer.”

GéénfusieVan Tunen: “Formeel is het geen fusie. Daar zaten wat

meer haken en ogen aan. Stivaseo wordt opgeheven, De

Groene Buffer gaat door, met een nieuw bestuur, een groter

werkgebied en een nieuwe naam: Zaan en Kennemer.”

Vahl: “Een fusie zou duurder en complexer zijn geweest

en meer tijd hebben gekost. Al met al is het verrassend snel

gegaan. Voor mij is de opheffing van Stivaseo aanleiding

om helemaal te stoppen met mijn bestuurswerk voor Stivas.

Destijds was ik de eerste vrouwelijke voorzitter van een

regionale Stivas. Hoe ik er in verzeild ben geraakt? Via het

agrarische jongerenwerk. Mijn broers hebben een gemengd

bedrijf aan de provinciale weg tussen Castricum en Uitgeest.

En mijn man had tot zeven jaar geleden een bollenbedrijf.

Zelf heb ik altijd in het onderwijs gewerkt, dat doe ik trou-

wens nog steeds, maar ik had en heb veel affiniteit met de

land- en tuinbouw. Toen ik tien jaar geleden werd gevraagd

als voorzitter van Stivaseo, heb ik gezegd: goed, maar dan

wordt ik alleen technisch voorzitter.”

Van Tunen: “Natuurlijk verschillen De Groene Buffer en

Stivaseo van elkaar, maar dat heeft geen rol gespeeld bij het

samengaan. De Groene Buffer heeft veengrond en alleen

maar veehouders, Stivaseo heeft veel zandgrond en ook veel

tuinders. Het nieuwe bestuur vormt een goede afspiegeling

van beide gebieden. Het zal in het begin even wennen zijn,

maar in de praktijk verwacht ik dat het zijn weg wel zal

vinden. Letterlijk en figuurlijk: veertig jaar geleden was het

een wereldreis als je vanuit Assendelft naar Bergen moest,

tegenwoordig ben je er in een vloek en een zucht.”

Vahl: “Een cultuurshock? Ben je gek. We hebben te maken

met nuchtere Noord-Hollanders. Dat bleek ook wel tijdens

de gezamenlijke bestuursvergaderingen die we hebben

gehad. Dat waren bepaald geen sentimentele bijeenkomsten.

Iedereen is trots op wat De Groene Buffer en Stivaseo de

afgelopen decennia hebben bereikt en ziet vooral de voor-

delen in van het samengaan. De vorming van Stivas Zaan

en Kennemer komt de efficiëntie van de Stivas-organisatie

bijvoorbeeld ten goede. Voor de twee veldmedewerkers

wordt het overzichtelijker. Op termijn zal zowel het

‘Geensentimentenbijsamenvoegenregio’s’

HETWISSELGESPREK

VormingStivasZaanenKennemeris‘nieuwbegin’

StivasZaanenKennemer.Datissinds1januari2011denieuwenaamvanderegionaleStivas,dieisontstaandoorhetsamengaanvanStivasDeGroeneBufferenStivaseo.Een‘wisselgesprek’metdeex-voorzittersvanbeideStivassen,respectievelijkNicovanTunenenGerardineVahl-Res,maaktduidelijkdatheteenafscheidéneennieuwbeginzondersentimentenis.

dagelijks bestuur als het algemeen bestuur kleiner worden.

Het lijkt me bijvoorbeeld niet meer nodig dat alle

gemeenten in het veel grotere werkgebied van Stivas Zaan

en Kennemer nog zitting krijgen in het algemeen bestuur.”

Beginvanheteinde?Van Tunen: “Het samengaan van De Groene Buffer en

Stivaseo is zeker niet het begin van het einde. Stivas heeft

nog steeds bestaansrecht. Er zal altijd behoefte blijven

bestaan aan verbetering van de agrarische structuur. Juist

de laatste twee jaar, toen we al in gesprek waren met het

bestuur van Stivaseo, hebben hier weer enkele kavelruilen

plaatsgevonden. In Spaarnwoude moest bijvoorbeeld een

bedrijf worden verplaatst voor de Polderbaan. Dat was de

aanleiding voor een grote kavelruil die in een gebied van

misschien wel 200 hectare de agrarische structuur flink

heeft verbeterd.”

Vahl: “Diverse complexe, slepende kavelruilen hebben

ook in ons werkgebied de laatste jaren aangetoond dat

Stivas nodig blijft. De agrarische structuur zal nooit

klaar, nooit af zijn. En juist omdat ze op basis van vrij-

willigheid plaatsvinden, krijg je zonder een onafhankelijke,

professionele organisatie als Stivas geen kavelruil van de

grond.”

Van Tunen: “Zelf melken we 70 koeien. We hebben 55

hectare land tot onze beschikking, maar de huiskavel tegen

de A9 aan is maar zeven hectare groot. Mede daardoor lukt

het hier niet om de beweiding goed rond te zetten, reden

om de koeien al een jaar of tien binnen te houden en met

behulp van een melkrobot te melken. Of een kavelruil in

onze situatie uitkomst zou bieden? Nee, echt uitbreiden

kunnen we pas als het bedrijf compleet wordt verplaatst.”

Vahl: “Mijn famous last words richting de provincie?

Wees trots op de land- en tuinbouw in Noord-Holland.

En blijf het grote belang inzien van Stivas bij de verbetering

van de agrarische structuur in de provincie.”

STIVASDECEMBER201015

‘DevormingvanStivasZaanenKennemeriszekerniethetbeginvanheteinde’

‘Eencultuurshock?Benjegek.WehebbentemakenmetnuchtereNoord-Hollanders’

JoandeZwart,burgemeestermetlandbouwinportefeuillePORTRET

16STIVASDECEMBER2010

Met name de karakteristieke landelijke sfeer van Blaricum

spreekt De Zwart aan. Inmiddels weet ze dat dit geen

vanzelfsprekendheid is. De gronden in en rondom het

dorp zijn erg in trek bij projectontwikkelaars. “Blaricum

zit niet te wachten op de bouw van allerlei ‘nep-villa’s”,

stelt de burgemeester zonder omwegen. “Vandaar dat het

gemeentelijk beleid er op is gericht om de gronden zo lang

mogelijk agrarisch te laten beheren.” Dat is op zich niets

nieuws. Vroeger had Blaricum verschillende meenten,

waar boeren gemeenschappelijk hun vee konden weiden.

“De gemeente heeft die gronden in eigendom gehouden en

waar mogelijk extra weiland en akkers verworven, met als

belangrijkst oogmerk dat ze niet ten prooi zouden vallen

aan speculanten. In april hebben we de laatste hectares

in het buitengebied overgedragen aan de Agrarische

Stichting Blaricum (ASB), die ze verpacht aan agrarische

ondernemers in de buurt. De gebieden zijn overgedragen

onder de voorwaarden dat het huidige gebruik in stand

wordt gehouden en het agrarisch karakter behouden

wordt.”

JoandeZwart-BlochkendeBlaricumvooraluitdetijddatzenoginAmsterdamwoonde.TijdensdevakantiesbrachtzegeregeldeenbezoekaanhetfraaiedorpinhetGooi.Sindsapril2008isdeD66-politicaerburgemeester.“Ikmoetzeggen:deeerstemaandenvoeldehetbijnaweeralsvakantie.Ennogsteedsvindikheteenvoorrechtomhiertewonenentewerken.”

‘AgrarischbeheercruciaalvooridentiteitBlaricum’

De ASB speelt dan ook een belangrijke rol in het behoud

van de landelijke sfeer. De Zwart maakt deel uit van de

stichting. Logisch want ze heeft onder meer agrarische

zaken in haar portefeuille. En dat is een stuk minder

logisch. “Ik denk inderdaad dat weinig collega’s mij dat

kunnen navertellen. Het heeft deels te maken met de

kleine omvang van de gemeente. Ik ben de enige fulltime

bestuurder. Aan de andere kant is het ook een bewuste

keuze geweest bij mijn komst. Samen met kunst & cultuur,

is landbouw een wezenlijk onderdeel van mijn taken-

pakket. Dat is niet voor niets. Beide aandachtsvelden zijn

van groot belang voor de identiteit van Blaricum. Een

betere manier om in te burgeren is er niet. Ik ben hier dan

ook helemaal op mijn plek.”

De zetel in de ASB heeft daar zeker een grote bijdrage aan

geleverd, vertelt De Zwart. “Het is een club met razend

enthousiaste mensen. Een heel inspirerende omgeving.

Er leven van allerlei ideeën om de landelijke uitstraling

te behouden. Lang niet allemaal zijn ze haalbaar of

uitvoerbaar, maar de verbondenheid en de liefde voor het

dorp maken het iedere keer heel boeiende bijeenkomsten.”

De gemeente Blaricum stond enkele jaren geleden voor

een tweesprong: of opstoten in de vaart der volkeren of

behouden wat er was. “Het lijkt misschien eenvoudiger

om aan iets vast te houden, maar dat gaat hier niet

op. Blaricum is een populaire woongemeente. Het zou

eenvoudiger zijn om dat uit te buiten en her en der nog

enkele wijken uit de grond te stampen. De bevolking wil

het echter houden zoals het is. Als in de tekeningen van

Anton Pieck. Daarop is ons beleid dus gericht.”

Steun aan de overgebleven agrariërs is dan ook onont-

beerlijk vindt De Zwart. Schaalvergroting is geen optie.

Ondernemers moeten het zoeken in verbreding. Mede

om die reden bracht de ASB onlangs een bezoek aan de

Achterhoek om daar enkele agrarische bedrijven met

een neventak te bekijken. “Het was een hele leerzame

excursie. We hebben bewust ingezet op voorbeelden die

ook van toepassing waren op Blaricum. Zo hebben we

een zorgboerderij, een boerderijwinkel en een wijngaard

bezocht. Stuk voor stuk activiteiten die hier ook spelen

of kunnen gaan spelen. Wat ook aardig is dat tijdens zo’n

uitje de tongen ook wat losser komen. Zo hebben

we gebrainstormd over neventakken die een kans van

slagen zouden kunnen hebben. Het herintroduceren van

‘vergeten groenten’ is zo’n mogelijkheid met potentie.

Zeker met de vele restaurants die Blaricum rijk is.”

De aandacht voor het landelijk gebied is een behoorlijke

ommezwaai voor De Zwart. “Eigenlijk ben ik een

stadsmens. Ik heb in het hart van Amsterdam, Haarlem

en Zutphen gewoond. Met name de laatste stad lag wel

in een prachtige landelijke omgeving, waarvan ik erg heb

genoten. Dit is dus voor het eerst dat ik in een dorp woon

en dat bevalt me uitstekend.”

De Blaricumse burgemeester heeft een verpleegkundige

achtergrond. Via de raadsfractie van D66 in Zutphen,

klom ze langzaam op in de politiek. “Ik heb het altijd

interessant gevonden om met beleid bezig te zijn dat

de mensen echt raakt”, aldus De Zwart. In 2002 wordt

ze wethouder, met onder meer welzijn en zorg in haar

portefeuille, maar ook toerisme en recreatie. “Vanaf dat

moment ben ik me dus meer met het buitengebied gaan

bezighouden. Ik moet zeggen dat ik het een heel interes-

sant beleidsterrein vind.” Dat laatste komt zeker ook door

het enthousiasme van de betrokkenen, zegt De Zwart.

“We mogen hier dan niet zo veel en geen grote agrarische

ondernemers hebben, ze zijn wel heel betrokken en

merendeels vastbesloten om door te zetten. Dat verdient

een steun in de rug van de gemeente. Dat hoeft niet altijd

in de vorm van geld, maar kan ook in de vorm van hulp bij

vergunningaanvragen, het organiseren van evenementen

of het generen van een subsidies bij provincie of het Rijk.”

‘Blaricum, authentiek dorp in ’t Gooi’, luidt de toekomst-

visie van de gemeente. De Zwart: “Dat zijn we en willen we

graag blijven. Daar zijn we hard mee bezig en daar speelt

de agrarische sector dus een voorname rol in. Zeker met

de constante dreiging van gemeentelijke herindelingen.

Blaricum is altijd zuinig geweest op zijn identiteit. Dat kun

je niet zomaar verloren laten gaan….”

‘Hetherintroducerenvan‘vergetengroenten’ishiereenmogelijkheidmetpotentie’

‘Blaricumzitniettewachtenopdebouwvanallerleinep-villa’s’

‘BevolkingwilBlaricumhoudenalsindetekeningenvanAntonPieck’

STIVASDECEMBER201017

GEBOREN: 15 APRIL 1959

BEROEP: BURGEMEESTER

PLAATS: BLARICUM

PERSOONLIJK: SINDS HAAR KOMST NAAR BLARICUM IS

JOAN DE ZWART HET DORPSE LEVEN GAAN WAARDEREN.

SINDS ENKELE MAANDEN VOLGT ZE PAARDRIJLESSEN

NAAM: JOAN DE ZWART-BLOCH

TexelTexel is toe aan een nieuw (kavelruil-)

succes, maar ambitieuze plannen voor

een kavelruil met circa dertig partijen op

het oostelijk deel van Texel bleken een

brug te ver. De afgelopen periode is door

technisch medewerkers Monique van

Peperstraten en Jelle de Ruyter gewerkt

aan meerdere scenario’s. Op dit moment

is een kavelruil in afgeslankte vorm in

voorbereiding. De verwachting is dat

daarna minimaal nog één kavelruil kan

worden gerealiseerd. In het algemeen is

het zo dat de oplevering van meerdere

kavelruilen geenszins betekent dat de op-

pervlakte agrarische structuurverbetering

automatisch kleiner wordt. Alleen door

opsplitsing worden partijen die sneller

vooruitgang willen boeken, gemotiveerd

om daadwerkelijk tot een afronding te

komen.

StivasDeNoordkopTechnisch medewerker Wouter van

Egteren en directeur Erwin van den

Berg van Stivas Noord-Holland hebben

donderdag 8 december een presentatie

gegeven voor de lokale afdeling van de

KAVB in BolleNoord in ’t Zand. Voor

een groep van dertig ondernemers is een

drietal kavelruilen inhoudelijk toegelicht.

Een van de deelnemers van een kavelruil

wees zijn collega’s nog eens extra op de

toegevoegde waarde van een dergelijk

project. Een interessant punt dat hij

opmerkte is dat een eventuele hypotheek

- afgesloten onder gunstige voorwaarden

en met een gunstig rentepercentage bij -

het inbrengen en toebedelen van grond in

een kavelruil zonder meer mee overgaat.

Dit kan indirect een behoorlijk financieel

voordeel met zich meebrengen.

StivasZaanenKennemerStivas Zaan en Kennemer is met ingang

van 1 januari 2011 een feit. Het afgelopen

jaar hebben de twee – dan voormalige

– regio’s De Groene Buffer en Stivaseo

diverse keren overleg gevoerd. Dit heeft

geresulteerd in een samengaan van deze

twee regio’s. Aan de ene kant vermin-

de ring van bestuurlijke drukte en

anderzijds versterking van het bestuur.

De dagelijks bestuur en algemeen bestuur

van Stivas Noord-Holland juichen dit

samengaan toe. Hoewel het geen hoofd-

item was bij de verzelfstandiging, past

het wel in het streven om nog efficiënter

te werk te gaan (in de regio’s). Zie ook

Het Wisselgesprek (pagina 14 & 15) waar-

in de voorzitters van beide regio’s hun

licht over het samengaan laten schijnen.

WestfrieslandVorige maand zijn er drie kavelruilen

(waarvoor eerder dit jaar een overeen-

komst was getekend) notarieel getrans-

porteerd. Deze ruilen worden ook door

de provincie in behandeling genomen.

Daaronder ook De Oude Gouw als een

wel heel aansprekende (naast Belkmer-

weg en Waterberging Oudesluis; beiden

in De Noordkop). Stivas is hier erg blij

mee. Als gevolg van de aangekondigde

bezuinigingen hebben Rijk en provincie

op de rem getrapt en projecten in het

landelijk gebied stopgezet (zie ook

interview met Jan Kuiper van Land-

schap Noord-Holland op pagina 5 & 6).

De komende maanden wordt nagegaan

welke projecten geld krijgen en welke

niet. Ook agrarische structuurverbetering

en kavelruil hebben hier mee te maken.

In de praktijk is het zo dat Stivas blijft

doorwerken aan kavelruilen.

StivasDeVechtstreekDe verwachting was dat in de Noordelijke

Vechtstreek nog voor het einde van dit

jaar een kavelruilovereenkomst tot stand

zou komen. Dit is niet gelukt. De ruil is

afhankelijk van onder meer de aankoop

van grond en een bedrijfsverplaatsing. De

bezuinigingsrondes hebben er toe geleid

dat even onduidelijk was of wel aan

deze voorwaarden kon worden voldaan.

Inmiddels is gebleken van wel, maar is

hiervoor wel weer veel maatwerk nodig.

In het nieuwe jaar zal technisch mede-

werker Dick Wismeijer een agrarische

kavelruil, die deels in de provincie

Utrecht moet plaatsvinden, gaan vorm-

geven. De Vechtstreek is toe aan een

succes. Stivas Noord-Holland - maar ook

andere betrokkenen in het gebied - had-

den dit graag eerder gezien.

Met de Kring West van de Nederlandse

Vereniging van Rentmeesters (NVR)

hebben we dit najaar – mede op uitnodiging

van Stivas - een bezoek gebracht aan twee

Noord-Hollandse melkveehouders. Ik was

vooral onder de indruk van de onderne-

merszin op beide bedrijven. Het toont aan

dat de landbouw in de provincie zeker

toekomstperspectief heeft. Enkele jaren

geleden hebben we dat ook al ervaren

tijdens een bezoek aan het nieuwe

glastuin bouwgebied Agriport A7 bij

Middenmeer.

Zelf ben ik als rentmeester voornamelijk

actief in Zuid-Holland. Hoewel ik niet over

harde cijfers beschik, denk ik dat land- en

tuinbouw bij ons (nog) meer in de verdruk-

king zit door de verstedelijking. Neemt

niet weg dat ook de agrarische structuur

in Noord-Holland nog stukken kan worden

verbeterd. Dat is ook logisch met de

schaalvergroting die doorzet.

Het eerste bedrijf dat we hebben bezocht

is uitgeplaatst vanwege de beoogde

uitbreiding van een bedrijventerrein.

De nieuwe stal is gebouwd met een ruime

overcapaciteit en verschillende werkzaam-

heden zijn geautomatiseerd. Ik vond het

vooral interessant om de nieuwe voerrobot

eens aan het werk te zien. Het bedrijf is

klaar voor de toekomst, zeker wanneer het

melkquotum wordt afgeschaft.

De ondernemer was heel open in zijn

opstelling. Dat spreekt me aan. In onze

kring opereren we eigenlijk ook zo. We

hebben rentmeesters met uiteenlopende

achtergronden. De een werkt vooral voor

de overheid, de ander voor kerkelijke

genootschappen of meer als agrarisch

makelaar. Dat maakt het ook zo aardig

om enkele keren per jaar samen te komen.

We zijn geen belangenorganisatie, maar

een beroepsvereniging met als belangrijk-

ste doelstelling het uitwisselen van kennis

en ervaring.

Op zich is het verschil in interesses ook

iedere keer weer leuk om mee te maken,

met name tijdens die excursies. De een

heeft vooral belangstelling voor de laatste

technische ontwikkelingen, de ander voor

het persoonlijk verhaal van de ondernemer

of de economische kengetallen. Hoewel

de interesse van het merendeel van ons

uiteraard ook uitgaat naar cijfermateriaal.

Dat is toch een essentieel onderdeel van

ons werk. Onderling zijn we overigens ook

niet terughoudend in het uitwisselen van

kennis. Gelukkig maar. Het geeft de NVR-

kring een duidelijk meerwaarde en maakt

het tot een goede netwerkorganisatie. Het

is belangrijk om op de hoogte te blijven van

de laatste stand van zaken, zeker over de

financiële ontwikkelingen in de land- en

tuinbouw.

Op het tweede bedrijf dat we bezochten,

werd getoond dat bedrijfsontwikkeling

niet alleen schuilt in vergroting van

het oppervlak. Ook de keuze voor een

neventak – in dit geval een zorgtaak – kan

toekomstperspectief bieden. Het bedrijf

heeft overigens meegedaan aan een

kavelruil, met een efficiëntere ligging van

de percelen als gevolg. Dat bewijst dat een

goede verkaveling belangrijk is, voor welke

agrarische onderneming dan ook.

Zelf leveren we daar als rentmeesters ook

onze bijdrage aan. We spreken de taal

van de boeren, weten welke regelgeving

actueel is en welke ontwikkelingen er

spelen. We kijken als het ware met een

helikopterview naar een gebied, speurend

naar de beste uitkomst voor alle partijen.

Dat kan zijn voor een klant, maar ook als

onafhankelijke deskundige. Bij ons gaat het

zelden sec om de verkoop- of aankoop al-

leen, maar meestal om een ideale integrale

oplossing. Net als bij Stivas, reikt onze rol

dus verder. Dat maakt ons tot een soort

regisseur in het gebied.

Joan Naus,

VOORZITTER KRING WEST

Nederlands Vereniging van Rentmeesters

RegisseurRUILCOLUMN

Bezuinigingen,hunkeringnaarsuccesenhypotheekvoordeelFOCUSOPDEREGIO’S

18STIVASDECEMBER2010 STIVASDECEMBER201019

‘Goedeverkavelingisbelangrijkvoorwelkeagrarischeondernemingdanook’Werkgebieden regionale Stivassen

1.StichtingAgrarischTexel

2.StivasDeNoordkop

3.Altonstichting

4.StivasZaanenKennemer

5.StivasWestfriesland

6.StivasMiddenNoord-Holland

7.StivasDeMeerlanden-Amstelland

8.StivasDeVechtstreek

COLOFON

UitgaveStivas Noord-HollandDecember 2010

BezoekadresHertog Aalbrechtweg 22dAlkmaarT: 072 57 66 990F: 072 57 66 991

PostadresPostbus 1451800 AC Alkmaar

www.stivasnh.nlinfo@stivasnh.nl

RedactieDe Geus & Hartman, HaarlemStivas Noord-Holland

FotografieDe Geus & Hartman, Haarlem

ConceptenbasisontwerpFraaie Zaken grafisch ontwerp, Haarlem

OpmaakendrukPrint Factory, Broek op Langedijk

Papier9Lives, 170 gramsFSC gecertificeerd papier

Oplage1500

Stivas Noord-HollandHertogAalbrechtweg22D

1823DLAlkmaar

(072)5766990

info@stivasnh.nl

www.stivasnh.nl

www.boerzoektgrond.nl

Stivasiseenzelfstandigestichtingdiezichbezighoudtmetdeverbeteringvande(agrarische)

ruimtelijkestructuur.HetwerkvanStivaswordtfinancieelondersteunddoordeprovincie

Noord-HollandendeEuropeseUnie.

Stivas wenst u fijne

kerstdagen en een

goed nieuwjaar!