Stillerevolutiein koelenen vriezen

Verkopen met kennis van zaken

STILLE REVOLUTIE IN KOELEN EN VRIEZEN

Ontwikkeling en trends De markt van koelkasten voor in huis is een typische vervangingsmarkt: van elke tien apparaten die worden verkocht, dienen er negen als vervanging van een eerdere aanschaf. Inbouwapparaten, die onzichtbaar worden weggewerkt in de in ons land zo populaire in-bouwkeuken, nemen inmiddels ruim een derde van de jaarlijkse afzet voor hun rekening.

Combi’s in opmars Wie op zoek gaat naar een nieuwe, ziet al snel dat de moderne koelkast op tal van punten afwijkt van zijn voor-gangers. Allereerst valt op dat het aanbod van apparaten die uitsluitend koelen, tegenwoordig kleiner is dan van koel- vriescombinaties. Op de meeste boodschappen-lijstjes staan immers vaak ook diepvriesmaaltijden en andere levensmiddelen die langere tijd goed moeten blijven. En levensmiddelen die in bevroren toestand worden gekocht, moeten thuis ingevroren blijven. Daarom zijn combi’s, met vaak ruim bemeten vriesvak(ken), en diepvrieskasten (waarover elders in dit boekje meer) inmiddels gemeengoed.

Vele soorten en maten Opvallend is ook de enorme variëteit in soorten en maten. Hoewel de aloude rechthoekige - en onvermijde-lijk witte - kasten-zonder-poespas nog altijd de boventoon voeren, neemt de concurrentie van ‘niche’-producten toe. Nostalgische ‘jaren vijftig’ modellen met afgeronde hoeken, extra strakke ‘design’-kasten in roestvrij staal of signaalkleuren, volledig ronde koelkasten en mobiele uitvoeringen (serveerwagens); de consument heeft het voor het uitzoeken. Redelijk populair bij mensen met een grote keuken zijn de side-by-side ‘Amerikaanse’ koelkas-ten, sommige 170 centimeter breed, met in de deur een tap voor ijswater, ijsblokjes en/of geschaafd ijs (crushed-ice). Overigens is voor dat laatste wel een aansluiting op de waterleiding nodig.

Wist u dat...... de temperatuur in de koelkast en vriezer vaak te hoog zijn ingesteld? 6 °C in de koelkast en -18 °C in de vriezer is de beste manier om levens-middelen te bewaren!Zuiniger en milieuvriendelijker Andere verbeteringen houden verband met ener-giebesparing en milieu. Sinds 1990 zijn koelkasten maar liefst vijfenzeventig procent zuiniger geworden. Dit is te danken aan een verbeterde isolatie (wanddik-ten tot tien centimeter), geoptimaliseerde compressoren en de toepassing van (micro-)elektronica. Maar let op: in deze vergelijking is uitgegaan van koelkasten met identieke functies. In de praktijk zijn de verschillen veel kleiner. Het daadwerkelijke verbruik hangt meer af van de manier waarop de koelkast wordt gebruikt dan van de technische voorzieningen. Als de koelkast vaak open en dicht gaat of vaak wordt herladen met nog niet afgekoe-lde levensmiddelen, dan loopt het verbruik op.

Uitwendige bedieningspanelen Een volgende zichtbare verandering zijn de uitwen-dige bedieningspanelen, die sommige nieuwere koel- kasten iets van hun soberheid ontnemen. Kleine lampjes (LED’s, light emitting diodes), die aangeven hoe koud het in de binnenruimte is en of de deur goed gesloten is, zijn geen bijzonderheid meer. Daarnaast zijn sommige kasten zelfs voorzien van displays met cijferindicaties waarop de temperatuur exact kan worden afgelezen. En een of meer temperatuurregelaars óp de kast hebben de functie van de draaiknop in de kast overgenomen. Deze uitwendige bediening (druk- of tiptoetsen) zijn niet alleen handiger, maar werken dankzij de toepassing van verbeterde elektronica,zoals sensors of voelers, ook aanzienlijk nauwkeuriger.

Condities exact regelbaar Niet direct zichtbare verbeteringen zijn er ook. Revolutionaire verbeteringen, die vreemd genoeg weinig aandacht hebben getrokken. Zo’n twintig jaar geleden werkten koelers en vriezers nog vrij onnauwkeurig: de temperatuur en de luchtvochtigheid in de binnenruimte was alles behalve constant. Koelen betekent in feite dat

je de chemische en biologische processen vertraagt om op die manier de houdbaarheid van levensmiddelen te verlengen. Hoe kouder de koelkast, hoe langer je levensmiddelen kunt bewaren. Tegenwoordig kunnen de condities in de koelkast heel exact geregeld worden. Ont-dooien gaat veelal automatisch, zonder dat de koelkast hoeft te worden uitgeschakeld en het ontdooiwater wordt automatisch afgevoerd. Steeds meer koelkasten zijn voorzien van ‘no-frost’-technologie waarbij de vriezer het koellichaam, de verdamper, automatisch laat ont-dooien. Het is een continu proces dat zich binnen de kast afspeelt. Het komt erop neer, dat met behulp van een ventilator warme lucht uit het interieur wordt onttrokken. Doordat de ventilator de lucht langs de verdamper blaast, wordt de lucht afgekoeld en de gekoelde lucht gaat dan weer terug in de kast. Het vocht verdampt uiteindelijk buiten het interieur. Een gelijkmatiger temperatuurverdeling en een lagere luchtvochtigheid, waardoor rijp en ijs geen kans krijgen, is het resultaat. No-frost heeft bovendien het voordeel dat ingevroren waren niet aan elkaar kun-nen vriezen, producten herkenbaar blijven en etiketten ook nog goed leesbaar zijn.

Verschillende koelsystemen Steeds meer merken werken met twee gescheiden koelsystemen, een voor het vriesgedeelte en een voor

het koelgedeelte, die los van elkaar ingesteld kunnen worden. Overigens is ook in no-frost apparaten met één koelsysteem een gescheiden temperatuurregeling mo-gelijk. Het voordeel van dit systeem is dat energie wordt benut door de koelkast terwijl het vriesdeel draait. Deze apparaten zijn voorzien van een magneetventiel, dat de koeling voor de gehele koelkast kan regelen, maar tijdelijk ook alleen voor het vriesvak. Dat temperatuur en luchtvochtigheid niet overal in de koelkast gelijk zijn, is normaal. Meestal is het achterin de koelkast kouder dan voorin en is het bovenin warmer dan onderin. Dat komt

omdat de verdamper, het systeem dat warmte onttrekt aan het interieur, meestal op of in de achterwand zit (in sommige types op de zijwanden en/of de onderkant) en omdat warme lucht lichter is dan koude en dus op- stijgt. Zodoende ontstaan verschillende temperatuur-zones, wat zowel voor- als nadelen heeft. Voordeel is, dat de beste bewaartemperatuur niet voor alle levens-middelen gelijk is: vlees en vis vragen om een lagere be-waartemperatuur dan (smeerbare) boter, kaas en eieren. Nadeel is dat er bij het opbergen van levensmiddelen rekening moet worden gehouden met deze tempera-tuurzones.

Dynamische koeling Bij koelkasten met dynamische koeling - het bovenbe-schreven principe wordt statische koeling genoemd - is geen sprake van natuurlijke luchtcirculatie. Hier zorgen één, soms twee ventilatoren voor een gelijkmatige ver-deling van temperatuur en luchtvochtigheid. Bij dit princi-pe verloopt de koeling van nieuw ingebrachte voorraden sneller en kunnen alle levensmiddelen op elk niveau worden neergezet, wat tegelijk een voordeel (makkelijk-er) en een nadeel (verschil in beste bewaartemperatuur) is. Steeds meer grotere koelkasten zijn standaard uit-gevoerd met ventilator. Het groentevak is een afgesloten ruimte en doet dus niet mee aan de statische of dyna-mische kringloop. Daar is voor gekozen, omdat groent-en onverpakt moeten worden bewaard bij een hogere luchtvochtigheid. Een aparte bak voorkomt versnelde uitdroging van de groenten en overmatige condensvorm-ing elders in de koelkast. In sommige merken en types kan de vochthuishouding in het groentevak afzonderlijk worden gereguleerd.

Nul graden vak Naast koelkasten met twee temperatuurzones zijn er sinds enkele jaren ook types met drie of vier zones in de handel. Behalve om de vrieszone (- 18°C of kouder) en de koelzone (+ 2°C tot + 10°C), gaat het om een of twee koudezones (-2’C tot +3°C en soms een ‘kelder-zone’ (+8°C tot +14°C). De koudezone, die ook wel ‘nul graden zone’ wordt genoemd, is er in twee varianten: de droge koudezone (met een luchtvochtigheid van veertig tot vijftig procent) voor dierlijke producten en de vochtige koudezone (tachtig tot negentig procent) voor onverpa-kte plantaardige levensmiddelen. In het nul graden vak kunnen levensmiddelen die aan bederf onderhevig zijn twee tot drie maal langer goed worden gehouden dan onderin een conventionele koelkast (circa 5°C). Boven-dien blijven smaak, vitaminen en andere bouwstoffen langer behouden. Het biefstukje dat op vrijdag wordt ge-kocht, kan, zonder dat het ingevroren hoeft te worden, zonder bezwaren na het weekend gebakken en gegeten worden. Een handige noviteit in sommige koelkasten heet ‘superkoelen’. Als in één keer grote hoeveelheden

levensmiddelen worden ingeladen, kan met deze functie het koelproces worden versneld. In de praktijk betekent dit dat de temperatuur eenmalig tot 2°C wordt verlaagd. De functie kan met de hand worden uitgeschakeld; in sommige types gebeurt dit automatisch na zes uur.

CFK- en HFK-vrij De moderne koelkast is voor 95 procent of meer recy-clebaar. Dat geldt ook voor de koelmiddelen die tegen-woordig worden toegepast. Tot circa 1990 werd alge-meen gebruik gemaakt van chloorfluorkoolwaterstoffen (CFK’s, beter bekend onder de merknaam freon). Die stof heeft ongekend goede koeleigenschappen, maar het is medeverantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag. Daarom deed men de CFK’s in de ban en stapten de fabrikanten over op andere middelen: eerst de minder schadelijke fluorkoolwater- stoffen (HFK’s) en later de volstrekt onschadelijke koolwaterstoffen. De verwacht-ing is dat rond 2010 alle koel- en vriesapparaten die in omloop zijn CFK- en HFK-vrij zijn. Tot slot noemen we een hoorbare verbetering. Conven-tionele koelkasten wilden nog wel eens zoemen en zelfs een beetje schommelen als de compressor aansloeg. De huidige compressoren zijn aanzienlijk stiller geworden. Doordat de motoren van de koelkasten steeds beter zijn geworden, hoor je de koelsystemen wel steeds beter. Klanten die een borrelend en sissend geluid horen, ver-geten vaak dat het koelproces een continu proces is.

Diepvriezer populair bij grotere gezinnen De diepvrieskast en in mindere mate de diepvrieskist worden steeds belangrijker. Ruim de helft van de Neder-landse huishoudens bezit er inmiddels een. Opvallend is dat de diepvrieskast vooral populair is bij grotere gezin-nen (vier personen of meer).

Anders dan bij koelkasten en koel- vriescombinaties worden vooral vrijstaande diepvrieskasten verkocht. Dat komt omdat de vriezer vaak niet in de (inbouw)keuken staat, maar in bijkeuken, berging of op zolder. De ruimte is daar vaak beperkt, reden waarom kasten ongeveer driemaal zo veel worden verkocht als de meer ruimtevre-tende kisten. De kasten variëren sterk in grootte. De kleinste ‘tafelmodellen’ hebben twee tot vier laden, de kastmodellen vijf of meer.

Technische werking De technische werking van de diepvrieskasten is gelijk aan die van koelkasten en koel- vriescombinaties. Het koelproces wordt langer doorgezet, zodat temperaturen van minus 18°C en lager worden bereikt. In diepvriesk-isten ligt de verdamper rondom de binnenwand. In som-mige diepvrieskasten vind je vaste verdamperplaten tussen de laden of weggewerkte verdamperleidingen rondom de gladde binnenruimte. In de meeste diepvrie-

skisten is de condensor, het zigzagvormige buizenstel-sel dat warmte afgeeft aan de buitenlucht, weggewerkt achter de buitenwanden. Deze geven daardoor enigszins warmte af, waardoor condensvorming wordt voorkomen.

Ontdooien en invriezen Er worden verschillende automatische ontdooi- of anti-rijpsystemen toegepast, die zorgen dat vochtige lucht uit de kist of kast worden gehaald, waardoor rijp- en ijs-vorming wordt tegengegaan. Sommigen maken gebruik van het zogenaamde rugzakprincipe waarbij de kist ademt uit een rugzak. Hierdoor kan de vochtige lucht bij het sluiten van de deksel niet in de kist komen. Bijna alle types beschikken over een invriesfunctie. Volgens inter-nationale standaardisatieafspraken moet een vriezer in een etmaal tenminste 4,5 kilo levensmiddelen per 100 liter inhoud van een temperatuur van +25°C tot minus 18°C kunnen afkoelen.

Energieverbruik Het energieverbruik van diepvriezers hangt sterk af van het aantal malen dat de deuren worden geopend en van de beladingsgraad. Een halfvolle kast of kist werkt mind-er efficiënt dan een volle. Sommige types hebben ener-giespaarfuncties. Diepvrieskasten verliezen bij opening meer koude lucht dan diepvrieskisten. Dat komt omdat koude lucht zwaarder is dan warme. In diepvrieskisten blijft de koude lucht dus hangen, tenzij er door gerom-mel in de kist een luchtwerveling ontstaat. Nadeel van di-epvrieskisten is dat levensmiddelen minder overzichtelijk opgeborgen kunnen worden en vaak gestapeld worden. In diepvrieskasten wordt het koudeverlies beperkt door het gebruik van rondom gesloten laden. Sommige di-epvrieskasten hebben op de laden of kleppen een sys-teem aangebracht dat aangeeft wat in het betreffende vak is opgeborgen.

Beproefde techniek op veel fronten drastisch verfijnd Of het nu gaat om gebruiksgemak of houdbaarheid van levensmiddelen, om zuinigheid of milieuvriendelijkheid; op alle fronten geven de moderne koel- en diepvrieskast en de koel-vriescombinatie de voorgaande generaties het nakijken. Koelen en vriezen is gebaseerd op het natuurkundige verschijnsel dat vloeistoffen verdampen (lees: gasvormig worden) als ze verwarmd worden en daarbij warmte opnemen. Vergelijk het maar met een duik in het zwembad op een warme zomerdag. Terug op het droge verdampt het zonlicht de waterdruppels op de huid, wat een verkoelend effect heeft.

Basiscomponenten Het koelproces werkt op dezelfde manier. Uit de levensmiddelen wordt warmte opgenomen (ver-damping) en afgevoerd naar buiten. Dat effect wordt bereikt met behulp van vijf basiscomponenten:

een goed geïsoleerde kast of kist;

een interne verdamper, die zich in de binnenruimte bevindt;

een externe condensor, het traliewerk van dunne buisjes en koelribben achter op de buitenkant van het apparaat (in nieuwe modellen eveneens soms ingeschuimd);

een compressor of pomp, meestal kolfvormig, die zich op de bodem achter in het apparaat bevindt;

en een gesloten leidingenstelsel, gevuld met een koel- of koudemiddel (voorheen freon, tegenwoordig isobutaan, R600a, of ammoniak), dat al bij lage temperaturen verdampt. Een compressor-koelsysteem gebruikt nooit ammoniak. Een absorptie-koelsysteem gebruikt wel ammoniak. Ammoniak heeft als voordeel dat het geruisloos is en als nadeel dat het energie- verbruik hoger is.

Verkooptips

Adviseer de klant een koelkast of combi die bij haar/hem past. Informeer naar gezinssamen- stelling en inkoopgedrag. Bij een gemiddeld gebruik volstaat een netto-koelruimte van circa zestig liter per persoon.

Waar komt het apparaat te staan? In een warme ruimte of in een koude ruimte? Het is belangrijk om de juiste klimaatklasse aan te bevelen.Vraag de klant of er een aparte regeling van het koel- en vriesdeel gewenst is.

Koelapparaten kunnen het beste rechtstandig vervoerd en verplaatst worden: de apparaten (op de kant) neerleggen kan schade aan het koel- systeem veroorzaken.

Het apparaat moet zijn warmte kwijt kunnen. Wijs erop, dat het apparaat enigszins vrij moet staan en niet te dicht bij de verwarming (ketel, radiator of buizen) of andere warmtebron (direct zonlicht) wordt geplaatst. Beluchting- en ontluchtingssleuven moeten vrij- en schoon gehouden worden.

In de meeste apparaten kan de draairichting van de deur worden veranderd. Zo niet, wijs de klant daar dan op.

Koel- en vriescombinaties met meerdere temperatuurzones hebben voordelen. Meerdere temperatuurzones met no-frost heeft het voordeel dat er nooit meer ontdooit hoeft te worden. Wijs de klant daarop.

Geeft de klant aan bederfelijke waar in niet-bevroren toestand enkele dagen langer te willen bewaren, dan is een type met 0°-vak een optie.

De apparaten zijn sinds 1980 zo’n zestig procent zuiniger geworden. Toch zijn verbruikscijfers moeilijk te geven. Het totale verbruik is namelijk sterk afhankelijk van de soort en hoeveelheid belading, het aantal keren dat de deur wordt geopend, plaats van opstelling en dergelijke.

Begrippen van A tot Z

Absorptiesysteem Koelsysteem zonder bewegende onderdelen waardoor het volstrekt geluidloos is. Het systeem wordt vooral toegepast in kleine koelkasten en koelboxen. Ideaal voor in caravans en kampeerauto’s, omdat verschil-lende brandstoffen (230 volt wisselspanning, 12 volt gelijkspanning, flessengas) kunnen worden gebruikt.

Automatische ontdooifunctie Systeem dat permanente rijp- en ijsvorming in de bin-nenruimte voorkomt. Het ontdooien van de verdamper door middel van beschikbare warmte in de koelruimte of door middel van een verwarmingselement. Sommige systemen werken met een ventilator, die vochtige lucht naar de verdamper leidt. In een opvangschaal boven de compressor wordt het dooiwater andermaal verhit en aan de omgevingslucht afgegeven. Boxmodel Een klein model koelkastje met deksel.

Barmodel Een klein model koelkastje met deur. Een klein model vrieskastje met deur wordt ook wel ‘opzetmodel’ ge-noemd omdat het op een tafelmodel kan worden geplaatst.

Capillair Een dunne leiding in de kringloop (soms als een veer opgerold), die zich vlak voor de verdamper bevindt. Door het koelmiddel door het capillair te persen wordt druk opgebouwd. In de verdamper wordt de druk ver-laagd en verdampt het koelmiddel, waarbij warmte aan de binnenruimte wordt onttrokken.

CFK’s Chloorfluorkoolwaterstof, beter bekend onder de merknaam freon. Ideaal koelmiddel, dat wegens schadelijke effecten voor het milieu (gat in de ozonlaag) niet meer wordt toegepast bij nieuwe apparaten.

Koelsysteem met compressor / compressor- koelsysteem Meest gangbare koelsysteem voor koelkasten en vriezers. De verdamping van het koelmiddel, nood-zakelijk om warmte uit de binnenruimte te onttrekken, wordt op gang gebracht door een compressor.

Compressor Kolfvormig zuigersysteem onderin het apparaat, dat door op- en neergaande bewegingen het koelmiddel rondpompt en onder druk zet om het verdampingspro-ces te laten plaatsvinden.

Condensor Buizenstelsel, vaak voorzien van koelribben, aan de buitenzijde van koelers en vriezers. De condensor zorgt dat het koelmiddel in het buizenstelsel de warmte die het aan de binnenruimte heeft onttrokken, afgeeft aan de buitenlucht. De condensor, vergelijkbaar met de radiator in auto’s, is er in allerlei soorten en maten. Meestal bevindt hij zich aan de achterzijde (zichtbaar of ingeschuimd), soms ook aan de onderkant (L-vorm) of aan de zijkanten (U-vorm). Soms wordt de condensor met een ventilator gefor-ceerd gekoeld.

Cijferindicatie Digitale weergave van temperatuur in cijfers.

Droogpatroon Cilindervormig onderdeel voor het capillair. De droog-stof in het patroon haalt, als het apparaat in bedrijf wordt gesteld, vochtdeeltjes uit het koelmiddel. Vocht beïnvloedt de werking van het koelmiddel nadelig.

Dynamische koeling Systeem, waarbij een of twee ventilatoren temperatuur en luchtvochtigheid gelijkmatig verdelen.

Energiespaarfunctie Functie in sommige vriezers om het koelsysteem op een lager aan-uit ritme of lager toerental te laten draaien.

Kelder-zone Zone in een meer-zone-koelkast, waar de temperatuur enkele graden hoger is dan in de standaard koelzone. betere bewaartemperatuur voor bepaalde groenten en fruit. Koelmiddel of koudemiddel Vloeistof in het gesloten koelsysteem, die al bij lage temperaturen verdampt. Tegenwoordig wordt veelal isobutaan gebruikt.

LED Light emitting diode. Waarschuwingslampjes op het bedieningspaneel van steeds meer koelers en vriezers.

Meer-zone-koelkasten Koelkasten en koel- vriescombinaties met drie of meer temperatuurzones. Naast de gangbare vries- en koelzone zijn dit een koudezone (-2°C tot +3°C voor dierlijke producten (luchtvochtigheid circa 50%) en voor plantaardige producten (circa 95% luchtvochtigheid) en een kelderzone (+8 tot +14°C).

No-frost Systeem dat ijsvorming in de vriezer voorkomt. Tech-niek, waarbij niet alleen warme lucht, maar ook vocht aan de binnenruimte wordt onttrokken. Leidt tot een gelijkmatige temperatuur- en vochtverdeling. Bovendien vriezen levensmiddelen niet aan elkaar en blijven etiket-ten goed leesbaar.

Nul graden zone Zone in de koelkast waar een temperatuur van om en nabij 0°C heerst. Bepaalde levensmiddelen blijven twee tot drie keer zo lang vers, zonder verlies van vitaminen of bouwstoffen en zonder in bevroren toestand gebracht te worden.

Omgevingstemperatuur / KlimaatklassenDe fabrikant garandeert een goede werking van het ap-paraat onder bepaalde omgevingsomstandigheden.

Klasse SN Bestemd voor omgevingstemperaturen van +10°C tot +32°C Klasse N Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +32°C Klasse ST Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +38°C Klasse T Bestemd voor omgevingstemperaturen van +16°C tot +43°C

Statische koeling Systeem, waarbij door natuurlijke luchtcirculatie (ge-bruikmakend van het verschijnsel dat warme lucht stijgt en koude lucht zakt) koudezones in de binnenruimte ontstaan.

Sterren (kwalificatie) 0-sterren vriesvak: vriesvak uitsluitend voor het maken van ijsblokjes. Diepvriesproducten bewaren kan niet.

1 -ster vriesvak (komt nauwelijks meer voor): vak van -6°C of lager. Maximale bewaartijd diepvries producten: een week.

2-sterren vriesvak: vak van -12°C of lager. Maximale bewaartijd: een maand.

3-sterren vriesvak: vak van -18°C of lager. Maximale bewaartijd (afhankelijk van soort en kwaliteit): een maand tot een jaar.

4-sterren vriesvak: een ruimte met een aparte frontdeur waar in de temperatuur -18°C of lager bedraagt en waarin het zelf invriezen van levensmiddelen mogelijk is.

Superkoelen Stand, waarbij de temperatuur meestal tot minimaal 2°C wordt verlaagd om levensmiddelen die in de koelkast zijn gelegd sneller af te koelen. De stand kan soms handmatig worden uitgeschakeld, soms gebeurt dat automatisch na zes uur.

Invriezen of supervriezenStand in bijna alle vriezers om nieuwe voorraad extra snel op de gewenste temperatuur te brengen en om ervoor te zorgen dat de reeds in de kast liggende pro-ducten niet stijgen in temperatuur na het bijvullen van de vriezer. Deze stand wordt, afhankelijk van het type kast, wel of niet automatisch beëindigd.

Tafelmodel Het woord zegt het al: zo hoog als een tafel (85 cm). Dit model heeft doorgaans een deur en kan zowel een koelkast als een diepvriezer zijn.

Tweedeurs kastmodel (dubbeldeurs koelkast) Normaal gesproken bedoelt men echter een koelkast met twee deuren met daarachter een koelruimte en een 4-sterren vriesruimte met 1 temperatuurregeling. Daar-bij kan de vriesruimte zich zowel achter de bovenste deur als achter de onderste deur bevinden. In het geval van de vriesruimte onder spreekt men ook wel van een ‘upside-down’. Het is echter geen koel-vriescombinatie, want een upside-down heeft geen gescheiden temper-atuurregeling zoals een koel-vriescombinatie.

Thermostaat Systeem, steeds vaker elektronisch, dat de temperatuur in de binnenruimte regelt door de compressor te laten lopen dan wel stil te zetten. De feitelijke temperatuur-meting geschiedt met behulp van een sensor of voeler.

Verdamper Buizenstelsel in of met direct contact met de binnen-ruimte van de koeler of vriezer In de verdamper ver-dampt het koelmiddel, waarbij warmte aan de binnen-ruimte wordt onttrokken. In oude modellen fungeert het vriesvak als zodanig.

Warmewandsysteem Systeem in diepvrieskisten, waarbij de condensor is aangebracht in de isolatie, vlak tegen de buitenwand. Hierdoor zijn deze kisten beter geschikt voor vochtige ruimten.

Verkooptips

Vraag de klant naar het “afwasgedrag”: voor kleine gezinnen met een kleinere keuken is een smalle machine (45 centimeter) wellicht een goed alternatief

Het schoonhouden van filters en de sproeiarm is zeer belangrijk voor een optimaal afwasresultaat.

Ga na wat de klant van de afwasautomaat verwacht: heeft zij of hij een open keuken, dan is een laag geluidsniveau een belangrijk voordeel.

Slechte afwasautomaten zijn er in principe niet: de prijsverschillen zitten vooral in de functies, geluids-isolatie en inbouwmogelijkheden.

Adviseer de klant over de hardheid van het water in de regio: vraag dit na bij het plaatselijke waterleiding-bedrijf of stel de klant voor dit te doen.

Nieuwe energielabels voor afwasautomatenVanaf 30 november 2011 is het verplicht om nieuwe afwasautomaten in de showroom te voorzien van het bijgeleverde energielabel.

Nieuwe apparaten worden vanaf de verplichte datum van ingang door de fabrikant / importeur geleverd met een volledig energielabel (moederlabel met datastrip gecombineerd). Het is dan niet langer nodig om moederlabels te bestellen en die te voorzien van een datastrip. Alleen voor apparaten waar-voor (nog) geen label beschikbaar is, kunnen moederlabels (zonder datastrip) besteld worden op de gebruikelijke manier op de VLEHAN site, www.vlehan.nl.

De nVWA blijft toezien op de naleving van de verplichting om het label op een apparaat in de showroom zichtbaar aan te brengen.

Omlabelen niet nodigHet is niet nodig om apparaten die reeds / nog in de showroom staan te voor-zien van een nieuw label. Deze apparaten mogen met het oude energielabel in de showroom blijven staan.

Kijk voor meer informatie over de nieuwe energielabels op de CECED site www.newenergylabel.com en op www.vlehan.nl voor de verordeningen en de hoofdpunten uit de richtlijnen in een handzame flyer.

VLEHAN Ledenlijst

Asimotion B.V.Dr. van Deenweg 138025 BP Zwollet 038 845 83 63f 038 845 83 33www.asimotion.nl

Asko Nederland B.V. Sasdijk 14a 8281 BM Genemuiden Postbus 137 8280 AC Genemuiden t 038 385 40 26 f 038 385 68 65 www.asko.nl

Asogem Nederland B.V. Signaalrood 21 2718 SH Zoetermeer Postbus 41 2700 AA Zoetermeer t 079 363 73 10 f 079 342 21 92 www.asogem.nl www.beko.com www.blomberg-nl.com www.wiedoeterwat.nl

Atag Nederland B.V.Impact 836921 RZ DuivenPostbus 10336920 BA Duivent 026 882 11 00f 026 882 12 10www.atagnederland.nl

Babyliss B.V.Weltevreden 2b3731 AL De Biltt 030 221 96 30f 030 221 96 49www.babyliss.nl

BSH Huishoudapparaten B.V. Inspiratiehuis 20120, Taurusavenue 36 2132 LS Hoofddorp Postbus 259 2132 LS Hoofddorpt 088 424 44 44 f 088 424 44 00www.bosch-home.nl www.constructa-home.nlwww.gaggenau.nlwww.neff.nl www.siemens-home.nlwww.solitaire.nl

Buram Electro B.V. Handelsweg 30 1422 DW Uithoorn Postbus 74 1420 AB UITHOORN t 0297 23 99 99 f 0297 23 99 20 www.koelen.nl

Candy Hoover Nederland B.V. Kryptonweg 8 3812 RZ Amersfoort Postbus 763 3800 AT Amersfoort t 033 422 40 00 f 033 422 40 15 www.candyhoover.nl

De’Longhi Nederland B.V Claudius Prinsenlaan 128a 4818 CP Breda Postbus 32063 2303 DB Leiden t 076 523 36 00 f 076 522 88 86 www.delonghi.nl www.kenwoodworld.com

Dyson BV Keizersgracht 209 1016 DT Amsterdam t 020-521 98 90 f 020-521 98 99 www.dyson.nl

Electrolux Home Products (Nederland) B.V. Vennootsweg 1 2404 CG Alphen aan den Rijn Postbus 120 2400 AC Alphen aan den Rijn t 0172 46 84 68 f 0172 46 85 23 www.aeg.nl www.electrolux.nl www.mijnapparaten.nl www.zanussi.nl www.marijnen.net

Fagor Benelux B.V. Produktieweg 16 2404 CC Alphen aan den Rijn t 0172 24 33 55 f 0172 24 47 30 www.fagor.com/nl www.inbouwapparatuur-fagor.nl

Glen Dimplex Benelux B.V. Antennestraat 84 1322 AS Almere t 036 538 70 40 f 036 53 70 41 www.glendimplex.nl

Colofon

Uitgave VLEHAN, Vereniging Leveranciers van Huishoudelijke Apparaten in Nederland, juli 2010

Bezoekadres Boerhaavelaan 40, 2713 HX Zoetermeer

Correspondentieadres

Postbus 190, 2700 AD Zoetermeer

Telefoon

079 353 13 72

Fax

079 353 13 65

Website

www.vlehan.nl

E-mail

vlehan@vlehan.nl

Philips Consumer Lifestyle Boschdijk 525 5621 JG Eindhoven Postbus 90050 5600 PB Eindhoven t 040 279 11 11 f 040 278 82 35 www.philips.nl

Princess Household Appliances B.V.Liesboslaan 574813 EB BredaPostbus 47224803 ES Bredat 076 53 14 715f 076 52 20 348www.princess.nl

Samsung Electronics Nederland B.V. Olof Palmestraat 10 2616 LR Delft Postbus 681 2600 AR Delftt 015 219 61 00 f 015 219 63 00 www.samsung.nl

Severin Nederland B.V. Witteweg 601431 GZ Aalsmeert 0297 34 70 54 f 0297 34 73 71www.severin.com

SMEG Nederland B.V. Veemkade 384 1019 HE Amsterdam t 020 449 01 20 f 020 358 26 40 www.smeg.nl

Tristar Europe B.V. Emma Goldmanweg 10 5032 MN Tilburgt 013 59 40 33f 013 46 70 61www.tristar.eu

Whirlpool Nederland B.V. Heerbaan 50-52 4817 NL Breda Postbus 7112 4800 GC Breda t 076 530 65 30 f 076 530 65 39 www.whirlpool.nl www.bauknecht.nl www.kitchenaid.nl

Groupe SEB Nederland B.V. Generatorstraat 6 3903 LJ Veenendaal Postbus 238 3900 AE Veenendaalt 0318 58 24 24 f 0318 55 46 58 www.tefal.nl www.krups.nl www.rowenta.nl www.fabulousyou.nl www.tefalgezondenlekker.nl www.dolcegusto.nl

Indesit Company Nederland Rijnzathe 8 3454 PC De Meern t 030 669 29 700 f 030 669 29 999 www.indesitcompany.com www.indesit.nl www.hotpoint-ariston.nl www.scholtes.nl

Jura Nederland B.V. Koraalrood 141 2718 SB Zoetermeer Postbus 494 2700 AL Zoetermeer t 079 330 07 90 f 079 330 07 99 www.jura.nl

LG Electronics Benelux Krijgsman 1 1186 DM Amstelveen t 020 456 31 00f 020 456 32 99www.lge.nl

Magimix Nederland B.V.Schimminck 10a 5301 KR Zaltbommel Postbus 2086 5300 CB Zaltbommel t 0418 54 05 05 f 0418 54 05 06 www.magimix.nl

Miele Nederland B.V. De Limiet 2 4131 NR Vianen Postbus 166 4130 ED Vianen t 0347 37 89 11 f 0347 37 82 90 www.miele.nl

Novy Nederland B.V.Admiraal de Ruyterstraat 23115 HB SchiedamPostbus 8423100 AV Schiedamt 010 427 87 25f 010 427 88 90www.itho.nlwww.ithokeukencomfort.nl