Stedenbouwkundig Programma van Eisen Kraaiennest (SPvE)

DE NIEUWE KLEUREN VAN KRAAIENNEST Concept Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) K-midden

Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer Projectgroep Kraaiennest

Amsterdam Zuidoost, 18 december 2001

De nieuwe kleuren van Kraaiennest, concept SPvE K-midden 18 december 2001


Figuur 1: Ligging plangebied


INHOUDSOPGAVE

1. INLEIDING 7 1.1. Algemeen 7 1.2. Aanleiding 7 1.3. Samenhang met andere plannen voor de K-buurt 7 1.4. Doelstellingen 9 1.5. Leeswijzer 9

2. UITGANGSPUNTEN 11 2.1. Huidige situatie, ligging plangebied 11 2.2. Beleid 12 2.3. Fysieke omgeving 15 2.4. Onderzoek en advies 16 2.5. Juridisch-planologisch kader 19

3. ANALYSE EN VISIE 21 3.1. Stedenbouwkundige analyse 21 3.2. Stedenbouwkundige visie 22

4. PROGRAMMA 29 4.1. Woningbouw 29 4.2. Economisch programma 35 4.3. Sociaal- maatschappelijk programma 40 4.4. Openbare ruimte 43 4.5. Verkeer en Infrastructuur 45 4.6. Stedenbouwkundig kader 49 4.7. Inpassing De Key-torens in de stedenbouwkundige structuur 51

5. PLANNING EN FASERING 55 5.1. Plankaders ten behoeve van de planontwikkeling 55 5.2. Realisatie van de plannen 55 5.3. Fasering van de uitvoering 55


5.4. Uitwerking in Stedenbouwkundige plannen 56 6. FINANCIËN 61

6.1. Grondexploitatiegrens 61 6.2. Grondgebruik 61 6.3. Verwervingen en ontruimingen 61 6.4. Kosten en opbrengsten 61 6.5. De grondexploitatiebegroting 62

7. PARTICIPATIE EN OVERLEG 63 7.1. Participatieproces 63 7.2. Inspraak 63

BIJLAGE 1: PROEFVERKAVELING EN PROEFDOORSNEDES 1

BIJLAGE 2: PRINCIPEDOORSNEDES: BEHOREND BIJ KADER 7

LIJST MET FIGUREN

Figuur 1: Ligging plangebied 4 Figuur 2: Aangrenzende plangebieden 8 Figuur 3: Plangrens 8 Figuur 4: Plankaart Plan van Aanpak K-midden 12 Figuur 5: Stedenbouwkundig concept 24 Figuur 6: Plankaart 28 Figuur 7: Programmastructuur (m.u.v. woonfuncties) 30 Figuur 8: Proefverkaveling winkelcentrum 34 Figuur 9: Proefverkaveling markt 37 Figuur 10: 3D programmastructuur 38


Figuur 11: Structuur openbare ruimte 42 Figuur 12: Verkeersstructuur 44 Figuur 13: Profiel Karspeldreef 45 Figuur 14: Kabels en leidingen 46 Figuur 15: Parkeerbalans, aanbod parkeerplaatsen 48 Figuur 16: Bouwblokken 49 Figuur 17: Kader rooilijnen en maatvoering 50 Figuur 18: Families van bouwblokken 51 Figuur 19: Kader openbare ruimte 52 Figuur 20: Globale indeling Stedenbouwkundige Plannen 56 Figuur 21: Proefverkaveling 1


Figuur 2: Aangrenzende plangebieden


7

1. INLEIDING

1.1. Algemeen

In december 2000 heeft de stadsdeelraad Zuidoost het Plan van Aanpak voor K-midden vastgesteld. Het voorliggende Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) is een uitwerking van het Plan van Aanpak. Het bevat het functioneel programma en de stedenbouwkundige hoofdstructuur voor het gebied K-midden.

1.2. Aanleiding

De (her)ontwikkeling van de K-buurt gebeurt in het kader van de vernieuwing van de Bijlmermeer. De vernieuwingsoperatie is begonnen in 1992 en wordt uitgevoerd in een samenwerkingsverband van de gemeente Amsterdam, stadsdeel Amsterdam Zuidoost en woningstichting Patrimonium. De K-buurt is voor de planvorming opgedeeld in drie plangebieden: K-noord, K-zuid en K-midden. K-midden is het gebied direct ten noorden en ten zuiden van de Karspeldreef tussen de 's-Gravendijkdreef en de Groesbeekdreef. Een evaluatie van de eerste fasen van de vernieuwingsoperatie heeft geleid tot het programma De vernieuwing voltooien: de laatste fase van de vernieuwing van de Bijlmermeer. Het plan voor K-midden vormt een onderdeel van dit programma. Voor de gehele K-buurt was eerder - in 1996 - het Plan van Aanpak K-buurt vastgesteld. Voor het gebied K-midden hield dit in dat het winkelcentrum gerenoveerd zou worden en de Karspeldreef hoog zou blijven. Later bleek dat renovatie niet zonder meer een kwalitatief goed winkelcentrum zou opleveren. De hoge Karspeldreef bleek voor de veiligheid en de zichtbaarheid een fysieke belemmering. Mede op basis van dit argument heeft de stadsdeelraad in 2000 de projectgroep Kraaiennest opdracht gegeven het Plan van Aanpak uit 1996 aan te passen voor het gebied K-midden. Dit heeft geresulteerd in het in december 2000 vastgestelde Plan van Aanpak K-midden (herziening december 2000). Het voorliggende Stedenbouwkundig Programma van Eisen

K-midden is een uitwerking van het Plan van Aanpak K-midden. Het betreft een "fase 3 product" volgens het Plaberum Stadsdeel Zuidoost.

1.3. Samenhang met andere plannen voor de K-buurt

De ontwikkelingen in K-midden kunnen niet los gezien worden van andere planontwikkelingen in de K-buurt. Immers, voor mensen die wonen en werken in de K-buurt, zijn er geen plangrenzen zichtbaar. De plannen voor K-noord (3K's) zijn gebaseerd op het oorspronkelijke Plan van Aanpak K-buurt (1996) en de besluiten ten aanzien van het Bijlmermuseum. Het SPvE 3K's is op 30 oktober 2001 vastgesteld door de Stadsdeelraad. Dit plan geeft de uitgangspunten en randvoorwaarden voor (her)inrichting van de openbare ruimte. In datzelfde gebied worden in de periode tussen 2001 en 2005 ook de honingraatflats Kikkenstein, Kruitberg en Kleiburg ingrijpend gerenoveerd. De beginselen van de Bijlmer worden daarbij gerespecteerd en waar mogelijk aangepast aan deze tijd. De flat Koningshoef is gesloopt en de nieuwe wijk Laag Koningshoef is momenteel in aanbouw. De 's-Gravendijkdreef is reeds verlaagd. De plannen voor K-zuid maken deel uit van het "Finale Plan van Aanpak": de uitwerking van de doelstellingen uit de Vernieuwing Voltooien. Het plan geeft een toekomstbeeld voor alle gebieden die nog niet vernieuwd zijn en waarvoor nog geen plan gemaakt is. Voor K-zuid wordt voorgesteld om de honingraatflats van Kralenbeek, Kempering, Klieverink en Kouwenoord te slopen en te vervangen door laag- en middelhoogbouw. Door toevoeging van woningen in K-midden zal het totaal aantal woningen in de K-buurt na de vernieuwing circa 100% zijn van het oorspronkelijke aantal. Het Finale Plan van Aanpak wordt door de stadsdeelraad globaal in dezelfde periode behandeld als voorliggend SPvE. Daardoor is het mogelijk om voor de gehele Bijlmermeer en dus ook voor de gehele K-buurt een toekomstbeeld te schetsen.


8

Figuur 3: Plangrens


9

Voor het gebied Kortvoort wordt momenteel geïnventariseerd welke functies in het gebied aanwezig zijn en welke functies eventueel in de toekomst gewenst zijn. Uitgangspunt daarbij is dat, als er functies toegevoegd worden, deze goed aansluiten bij de bestaande functies. Door het verlagen van de Karspeldreef en een deel van de Groesbeekdreef ontstaan er voor het gebied nieuwe mogelijkheden.

1.4. Doelstellingen

In dit SPvE zijn de hoofddoelstellingen van het herziene Plan van Aanpak uitgewerkt: veiligheid, diversiteit en het creëren van een bruisend hart voor de wijk. Aanvullend moet het plan voor K-midden de voorwaarden scheppen om binnen de K-buurt een woon- en werkcarrière na te kunnen streven. Het vergroten van de sociale veiligheid heeft in dit plan de hoogste prioriteit gekregen. Het streven om de sociale en culturele diversiteit - één van de sterke kanten van de Bijlmermeer - te versterken zal hier naar verwachting aan bijdragen. De keuze voor sociale veiligheid gaat enigszins ten koste van verkeersveiligheid. De scheiding van langzaam en snel verkeer is immers gunstig voor de verkeersveiligheid, maar ongunstig voor de sociale veiligheid. Het veilig en doelmatig integreren van auto, fiets, voetganger en openbaar vervoer heeft daarom in de planvorming veel aandacht gekregen. De K-buurt moet een prettige woonwijk worden met kleurrijke gebouwen en voorzieningen voor alle bevolkingsgroepen in alle leeftijdscategorieën. K-midden wordt het levendige hart van de buurt met een scala aan ontmoetingsplekken, zowel binnen als buiten. Het plan voor de K-buurt voorziet in verschillende: • woonvormen (laagbouw, hoogbouw, senioren, ecologisch) in

uiteenlopende financieringscategorieën (huur- en koopwoningen); • woonomgevingen (autovrij, autoluw, autobereikbaar); • beheervormen (intensief, extensief, corporatiebeheer, zelfbeheer); • soorten bedrijfsruimten (in huis, in plinten, in nieuwbouw);

• verkeersroutes (gemengd verkeer, langzaamverkeer); • groengebieden (landschap, park, privé-tuinen, ecologische zones).

1.5. Leeswijzer

Het SPvE K-midden is als volgt opgebouwd: In hoofdstuk 2 vindt u alle uitgangspunten en randvoorwaarden die de basis vormen voor de stedenbouwkundige structuur. Het hoofdstuk behandelt de huidige situatie van het gebied, het beleid dat ten grondslag ligt aan de vernieuwing van Kraaiennest, de fysieke elementen die in het gebied zullen blijven en het onderzoek en advies die een rol hebben gespeeld bij de inhoud van dit plan. Op basis van de uitgangspunten en randvoorwaarden is een analyse gemaakt van het plangebied. Deze analyse heeft als basis gediend voor het verder ontwikkelen van het ontwerp en de inrichting van het gebied. Een samenvatting van deze analyse vindt u in hoofdstuk 3. Gekoppeld aan de analyse wordt in ditzelfde hoofdstuk de visie van de projectgroep Kraaiennest op het gebied beschreven. De visie is gebaseerd op het in 2000 vastgestelde Plan van Aanpak K-midden en vertaalt de stedenbouwkundige hoofdstructuur naar programmatische elementen. In hoofdstuk 4 staat het daadwerkelijke stedenbouwkundige programma centraal. Omdat het SPvE K-midden in delen uitgewerkt zal worden naar Stedenbouwkundige Plannen, wordt er een stedenbouwkundig kader geformuleerd voor de toekomstige ontwerpen. In dit hoofdstuk wordt tevens het functionele programma van het gebied op een rijtje gezet en beargumenteerd. De planning en fasering van de uitvoering van het plan voor K-midden wordt in hoofdstuk 5 behandeld. De globale berekening van de grondexploitatie voor K-midden is in hoofdstuk 6 opgenomen.


10

Bij het maken van dit SPvE is er met diverse partijen overleg geweest over de inhoud van het plan. Daarnaast is op dit plan de gebruikelijke inspraakprocedure van toepassing. Een verslag van de overleggen en de formele inspraak vindt u in hoofdstuk 7. Alle afbeeldingen in dit SPvE, die niet zijn voorzien van een onderschrift, zijn bedoeld als illustratie bij het SPvE. Zij maken geen onderdeel uit van de besluitvorming, maar zijn wel relevant bij de beoordeling van de voorgestelde plannen.


11

2. UITGANGSPUNTEN

2.1. Huidige situatie, ligging plangebied

K-midden is het gebied direct ten noorden en ten zuiden van de Karspeldreef. Het plangebied grenst aan de noordkant aan het gebied van de 3K's en de in aanbouw zijnde wijk Laag Koningshoef, aan de zuidkant aan het plangebied K-zuid, aan de oostkant aan de laagbouwwijk Kantershof en aan de westkant aan de laagbouwwijken Kelbergen en Kortvoort (kleine K). In dit gebied liggen momenteel de parkeergarages Kruitberg/Kikkenstein en Kleiburg/Koningshoef. Ook de vier woontorens van De Key (Kralenbeek, Kempering, Klieverink en Kouwenoord) en de daaraan grenzende parkeergarages horen tot het gebied. Deze parkeergarages worden tevens gebruikt door de aangrenzende honingraatflats ten zuiden van de Karspeldreef. Het gebied biedt plaats aan het winkelcentrum Kraaiennest en twee keer per week aan de markt. Het winkelcentrum is ondergebracht in de parkeergarage Kleiburg/Koningshoef en heeft entrees in de parkeergarage, in een onderdoorgang in de Karspeldreef en op maaiveldniveau aan de kant van Kleiburg, onder het busplatform, en aan de oostkant van het winkelcentrum. De markt wordt gehouden op het maaiveld voor het winkelcentrum, onder het busplatform. De verkeersstructuur in het gebied is momenteel zoals die oorspronkelijk aangelegd is: er is een scheiding van verkeerssoorten doordat de Karspeldreef verhoogd is aangelegd. Het langzaamverkeer maakt in de noord-zuid richting gebruik van onderdoorgangen in de Karspeldreef (Nellesteinpad en Gaasperparkpad voor de fietsers). In oost-west richting maken fietsers gebruik van het Kantershofpad en het Kraaiennestpad. Op een niveau hoger dan de Karspeldreef ligt de metrobaan, inclusief de metrohalte met één uitgang aan de Karspeldreef. één die uitloopt op het maaiveld en één die bij het busplatform eindigt. Grenzend aan de Karspeldreef en de metrohalte ligt het busplatform, waar momenteel de bussen halteren. Er is tevens een bushalte aan de Karspeldreef.

De Karspeldreef wordt ontsloten richting de A9 door de Kromwijkdreef, door de Gooiseweg richting de A10 en door de Groesbeekdreef en de 's-Gravendijkdreef richting de G-buurt en andere delen van de Bijlmer. De Karspeldreef is één van de drie grote oost-west dreven die de Bijlmermeer ontsluiten. In het gebied is een aantal "losstaande" gebouwen toegevoegd: het gedeeltelijk onder de Kromwijkdreef liggende CREA-gebouw, het medisch centrum Kraaiennest en het buurtcentrum de Bonte Kraai. Daarnaast zijn er diverse functies ondergebracht in zowel de grote, dubbele, garages als in de vier kleinere parkeergarages. In de plinten van de woontorens van De Key is bovendien kleinschalige bedrijvigheid gevestigd.

Kabels en leidingen In de huidige situatie wordt het gebied K-midden zowel aan de noordzijde als aan de zuidzijde begrensd door hoofdtracés van kabels en leidingen. Het tracé aan de zuidzijde is als zodanig aangegeven in het vigerende bestemmingsplan Bijlmermeer. Aan de westzijde net binnen de grens van het plangebied ligt het Nellesteinpad. Langs dit pad liggen hoofdleidingen van stadsverwarming en Nuon (10kV-kabel). Aan de oostzijde, ook net binnen het plangebied, ligt het Gaasperparkpad waarlangs eveneens een hoofdleiding van de stadsverwarming ligt en een hoofdgasleiding. Aan deze laatste leiding is binnen het plangebied een gasreduceerstation verbonden. Ter plaatse van de metro wordt het plangebied doorsneden door hoogspanningskabels. Binnen de grenzen van het plangebied vinden we verder de hooggelegen Karspeldreef, de ontsluitingen van de parkeergarages op dreefniveau en de eveneens op dreefniveau gelegen parkeerplaatsen tussen de garages en de dreef. In dit gebied vinden we enkelriolen voor de regenwaterafvoer en kabels voor de openbare verlichting.


12

2.2. Beleid

Onderstaand volgt een overzicht van het beleid dat taakstellend is voor het plangebied K-midden.

Structuurplan In september 1996 heeft de Amsterdamse gemeenteraad het Structuurplan 1996 Amsterdam Open Stad vastgesteld. Met het Structuurplan heeft de gemeente de hoofdlijnen voor het ruimtelijk beleid voor de lange termijn vastgelegd; het bewaken van de samenhang en de structuur van de stad. Leidraad in het plan is het begrip "compacte stad", met intensivering en kwaliteitsverbetering als hoofdthema's. Het plangebied van dit SPvE wordt in het structuurplan getypeerd als milieutype IV. Oorspronkelijk werd met dit milieutype een ruimtegebruik aangegeven waarbij de woonfunctie dominant was en een laag percentage van het terrein bebouwd. In het structuurplan wordt wel gesignaleerd dat in het milieutype IV steeds vaker concentraties van voorzieningen en werkgelegenheid worden ontwikkeld maar uit het plan spreekt geen gewenste ontwikkelingsrichting.

Plan van Aanpak vernieuwing K-buurt Het plan van Aanpak vernieuwing K-buurt is in 1996 door de stadsdeelraad Zuidoost vastgesteld. Voor het plangebied K-midden is in 2000 een herziening van het Plan van Aanpak vastgesteld (zie volgende paragraaf). Met dit besluit is het Plan van Aanpak van 1996 voor K-midden niet meer van kracht. Een aantal besluiten is echter gehandhaafd. Voor een overzicht van deze besluiten wordt verwezen naar de besluitenlijst in het Plan van Aanpak K-midden (2000).

Plan van Aanpak K-midden In december 2000 heeft de stadsdeelraad Zuidoost het Plan van Aanpak K-midden, een herziening, vastgesteld. Het Plan van Aanpak heeft als hoofdgedachte het creëren van veiligheid en diversiteit en het maken van een veilig en levendig hart voor de buurt. Met het vaststellen van het Plan van Aanpak zijn op hoofdlijnen de volgende besluiten genomen:

• de Karspeldreef te verlagen en studie te verrichten naar de mogelijkheid van verlenging van de boulevard ter hoogte van Kelbergen;

• zoveel mogelijk tunnels en onderdoorgangen te verwijderen; • de Karspeldreef als een boulevard in te richten; • de parkeergarages Kruitberg/Kikkenstein en Kleiburg/Koningshoef te

slopen; • het winkelcentrum te slopen en op een andere plek nieuw te bouwen; • de verkeerssoorten te mengen op de Karspeldreef; • woningen aan het gebied toe te voegen; • zowel bedrijfsruimte als maatschappelijke voorzieningen toe te voegen. Voor een compleet overzicht van de besluiten wordt verwezen naar de besluitenlijst in het Plan van Aanpak K-midden (2000).

Figuur 4: Plankaart Plan van Aanpak K-midden


13

Wijzigingen op het Plan van Aanpak K-midden Het voorliggende SPvE K-midden is een uitwerking van het Plan van Aanpak K-midden. Met deze uitwerking komt echter een aantal besluiten uit het Plan van Aanpak K-midden te vervallen. Het betreft de volgende besluiten (inclusief besluitnummers): 7. In te stemmen met de zuidelijke buurtweg voor de ontsluiting van de

zuidzijde van K-midden en het aantakken van K-zuid op de Karspeldreef, waarbij (conform de in de inspraak geuite wens) de mogelijkheid van doorgaand verkeer nadrukkelijk wordt uitgesloten. De aansluitingen voor autoverkeer van Kelbergen en Kantershof op de buurtweg, zoals voorgesteld in het concept plan van aanpak, vervallen.

Met het vaststellen van dit SPvE komt de zuidelijke buurtweg te vervallen. Reden hiervoor is dat de buurtstraat veel overlast veroorzaakt voor de huidige bewoners en niet noodzakelijk is voor de verkeersstructuur.

9. In te stemmen met het herontwikkelen van de parkeergarages Kralenbeek, Kempering, Klieverink en Kouwenoord.

Tijdens het maken van het SPvE is gebleken dat voor een evenwichtige verdeling van de parkeerplaatsen over het gebied, het behouden van vier parkeergarages aan de zuidkant van de dreef te veel is. Met dit SPvE wordt vastgesteld dat de parkeergarages Klieverink en Kralenbeek worden herontwikkeld en de parkeergarage Kouwenoord wordt gesloopt. Naar de haalbaarheid van de sloop van de garage Kempering wordt (met name technisch en financieel) onderzoek uitgevoerd.

17. In te stemmen met verplaatsen van het buurthuis. Het buurthuis is in dit SPvE geïntegreerd in de nieuwbouw,

waardoor sloop en nieuwbouw van het gebouw niet meer nodig is. Wel zullen er bouwkundige en architectonische aanpassingen nodig zijn.

18. In te stemmen met het verplaatsen van het medisch centrum. Het medisch centrum is in dit SPvE geïntegreerd in de nieuwbouw,

waardoor sloop en nieuwbouw van het gebouw niet meer nodig is. Wel zullen er bouwkundige en architectonische aanpassingen nodig zijn.

Daarnaast is in de plankaart van het Plan van Aanpak K-midden een studiegebied opgenomen ten zuiden van de Karspeldreef en ten noorden van de huidige ontsluiting van Kelbergen. Studie heeft geleid tot het voorstel dat de boulevard niet doorgetrokken wordt voorbij de Groesbeekdreef. Het gebied is nog wel deel van het plangebied, bij het maken van het Stedenbouwkundig Plan zal het kruispunt nauwkeurig worden vormgegeven. De plangrenzen van het SPvE K-midden zijn niet identiek aan die van het Plan van Aanpak. Belangrijkste verschil is dat Koornhorst en omgeving (inclusief de scholen) geen deel meer uitmaken van het plangebied. Dit gebied maakt geen onderdeel uit van de stedenbouwkundige structuur van de boulevard en als zodanig van het SPvE.

Stedenbouwkundig programma van eisen 3K's Het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) 3K's is op 30 oktober 2001 vastgesteld door de stadsdeelraad Zuidoost. Het geeft de randvoorwaarden voor de inrichting van de openbare ruimte om de 3K's: Kleiburg, Kruitberg en Kikkenstein en voor de renovatie van de drie honingraatflats, die de komende jaren zal plaatsvinden. De inrichting van de openbare ruimte van de 3K's is onderdeel van het maaiveldontwerp voor het gehele Bijlmermuseumgebied. In het SPvE 3K's worden de locaties van de ontsluitingen voor de nieuwe parkeervoorzieningen in K-noord vastgelegd. Voor Kruitberg en Kleiburg is de ontsluiting van de te bouwen terpen direct ten oosten van de flats vastgelegd. Ook ten oosten van Kikkenstein komt er een nieuwe ontsluiting. De betreffende parkeerplaatsen vervangen de huidige parkeergarages in K-midden. In het SPvE 3K's wordt bovendien een locatie gereserveerd voor de markt. Deze komt te liggen direct ten oosten van de ontsluitingsweg van Kruitberg.


14

In het SPvE 3K's wordt de ligging van het Nellesteinpad en het Gaasperparkpad vastgelegd. Het Nellesteinpad loopt in de toekomst tussen Kruitberg en Kikkenstein door. Het Gaasperparkpad blijft globaal op dezelfde plek liggen als het nu ligt.

Stedenbouwkundig Plan Laag Koningshoef Het Stedenbouwkundig Plan voor Laag Koningshoef, inclusief maaiveldontwerp, is door het Dagelijks Bestuur van het stadsdeel Zuidoost vastgesteld in maart 2001. Deze laagbouwwijk grenst aan het plangebied met een rand eengezinswoningen (drie bouwlagen). De nieuwbouwwijk wordt ontsloten via de 's-Gravendijkdreef.

Finale Plan van Aanpak In 2000 is een evaluatie uitgevoerd van de vernieuwingsoperatie Bijlmermeer. Deze evaluatie, De Vernieuwing Halverwege, betrof de periode 1992 tot 1999. Op basis van deze evaluatie is een programma opgesteld waarin de uitgangspunten zijn vastgelegd voor het vervolg van de vernieuwingsoperatie: De Vernieuwing Voltooien. De Vernieuwing Halverwege en De Vernieuwing Voltooien zijn in juli 2000 goedgekeurd door de besturen van stadsdeel Zuidoost, de gemeente Amsterdam, het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting en Woningstichting Nieuw Amsterdam / Patrimonium. Binnen de uitgangspunten van de Vernieuwing Voltooien wordt in dezelfde periode als dit SPvE K-midden het Finale Plan van Aanpak ter besluitvorming aangeboden. Het Finale Plan van Aanpak omvat de nog niet vernieuwde gebieden van de Bijlmermeer: de D- en E-buurt, K-zuid en het gebied rond de flats Hakfort en Huigenbos. Voor K-zuid stelt het Finale Plan van Aanpak voor om de honingraatflats Kouwenoord, Klieverink en Kempering en het restant van Kralenbeek te slopen. Deze flats zullen dan vervangen worden door eengezinswoningen en appartementen. In totaal zullen er ongeveer 1050 woningen worden teruggebouwd. De ontsluitingen van K-zuid zijn gedeeltelijk opgenomen in het

SPvE K-midden. K-zuid zal ontsloten worden via de Kromwijkdreef en de Karspeldreef. De ontsluitingen op de Karspeldreef zijn in dit plan opgenomen. In totaal zullen er na de vernieuwing van de Bijlmermeer 10% meer woningen zijn dan voor de vernieuwing. In het Finale Plan van Aanpak worden voor verschillende deelgebieden de dichtheden benoemd. In K-zuid komt er een lagere en in K-midden een hogere dichtheid. Gevolg hiervan is dat in K-midden 120 woningen extra gebouwd worden. Bij het maken van het SPvE K-midden is de samenhang met K-zuid nauwlettend in de gaten gehouden. In de toekomst zal dit bij de uitwerking van het Finale Plan van Aanpak in SPvE's ook dienen te gebeuren.

Groen- en waterstructuur De keuzes die gemaakt worden met betrekking tot de groen- en waterstructuur in het Finale Plan van Aanpak hebben geen invloed op de verschijningsvorm van K-midden.

Structuurvisie Bijlmermeer, De Bijlmer is mijn stad In 1997 is een structuurvisie voor de Bijlmermeer opgesteld: "De Bijlmer is mijn stad". De Stadsdeelraad heeft in september 1997 besloten tot een tiental actiepunten voortvloeiende uit de structuurvisie. Voor dit SPvE zijn de volgende actiepunten van belang: • voorstellen genereren voor de stedenbouwkundige, juridisch-

planologische en financieel-economische inpassing van de Straat van 1000 culturen in het gebied tussen Karspeldreef en de flats Kikkenstein-Kruitberg. Elders in dit SPvE wordt de samenhang van K-midden met de Straat van 1000 culturen behandeld. Momenteel wordt dit concept uitgewerkt en is er nog geen vastgesteld beleid dat op het SPvE K-midden van invloed is.

• Uitvoering van de hoofdstructuur van het autoverkeer in de Bijlmermeer conform de structuurvisie. In deze hoofdstructuur wordt de Karspeldreef voor het gebied K-midden als stadstraat ingetekend. Dit houdt in dat de dreef niet alleen gebruikt wordt door autoverkeer, maar ook door langzaamverkeer, en dat er gewoond kan worden langs de dreef.


15

2.3. Fysieke omgeving

Medisch Centrum Kraaiennest Het Medisch Centrum Kraaiennest zal worden geïntegreerd in de bebouwing aan het centrale plein evenwijdig aan de Karspeldreef. Belangrijke uitgangspunten hierbij zijn: • het garanderen van de toegankelijkheid; bij de uitwerking van het ontwerp

moet vooral gelet worden op oriëntatie, bereikbaarheid en zichtbaarheid; • voldoende lichtinval in de verschillende verblijfsruimten; • het minimaal handhaven van de functionaliteit; • het creëren van het wettelijk voorgeschreven aantal parkeerplaatsen

(bijvoorbeeld voor arts en verloskundige) direct bij het centrum.

Buurtcentrum De Bonte Kraai Het buurtcentrum De Bonte Kraai wordt net als het Medisch Centrum Kraaiennest geïntegreerd in het pleinblok. Alcides, eigenaar en beheerder van het buurthuis, heeft aangegeven dat zij het gebouw graag wil oriënteren op het nieuwe sport- en spelcomplex. Dat betekent dat de Bonte Kraai zijn hoofdtoegang aan de noordzijde zal krijgen. Om een goede integratie met het pleinblok mogelijk te maken zal aan de zuidkant een klein deel van het buurthuis worden afgebroken. Aan de noordzijde zal dit worden gecompenseerd door het terugbouwen van een minimaal even groot volume. Aandachtspunten zijn: • zichtbaarheid en toegankelijkheid vanaf het plein; • lichttoetreding.

Winkels, bedrijfs- en maatschappelijke ruimten in parkeergarages Klieverink en Kralenbeek De parkeergarages Klieverink en Kralenbeek worden intern opgeknapt. De parkeergarages zullen geïntegreerd worden in de stedenbouwkundige structuur van de boulevard en de voorruimtes van de Key-torens. De mogelijkheden daartoe bestaan uit het omzomen van de noorden zuidgevel met gebouwstroken met daarin woningen en/of bedrijfsruimten. Het volledig maken van de rooilijn van de boulevard is hierbij belangrijk. Daarbij wordt ervan uitgegaan dat de (bedrijfs)ruimten in de koppen van de garages worden gehandhaafd. Naar de mogelijkheden hiertoe wordt

technisch en financieel onderzoek uitgevoerd. In Klieverink zijn momenteel gevestigd: Alcides, Leger des Heils en de dierenarts. In Kralenbeek zijn dat: Stichting Besob, winkels en bedrijven. Aandachtspunten zijn: • ventilatie van de parkeergarages; • voldoende lichtinval in de verschillende verblijfsruimten; • mogelijke geluidsoverlast van bestaande functies voor de nieuwe functies.

Bedrijfs- en maatschappelijke ruimten in parkeergarage Kempering In het voorliggende plan wordt de parkeergarage Kempering geheel gesloopt, vanuit de optiek om middels een zuidelijk plein met aanliggende sociaal-maatschappelijke functies een optimale aansluiting te bieden met het centrumgebied ten noorden van de Karspeldreef. Er wordt nog (met name technisch en financieel) onderzocht of het mogelijk is om met handhaving van de oostelijke kop van de garage (met Stichting Jeugdzorg en Otrobanda) hetzelfde doel te bereiken. De functies liggen immers op de juiste plek in het plangebied. Voor de Church of the Pentacost moet vervangende huisvesting worden gevonden.

CREA-gebouw Gedurende de vernieuwing van K-midden wordt ernaar gestreefd het CREA-gebouw zo lang mogelijk in zijn geheel te handhaven. Het gebouw zal echter op enig moment worden aangepast aan de nieuwe situatie in de buurt. Het hoofdvolume wordt dan gehandhaafd; het deel onder en ten oosten van de Kromwijkdreef wordt afgebroken. Er wordt een nieuwe gevel aangebracht aan de oostzijde. Het CREA-gebouw gaat deel uitmaken van de bebouwing langs het nieuwe centrumgebied.

Moskee De moskee zal, niet specifiek als deel van de vernieuwing, worden uitgebreid. Het gebouw krijgt een centrale plek aan het zuidelijke deel van het centrumgebied.

Woontorens De Key De woontorens van De Key worden gerenoveerd en deels geherpositioneerd (dit valt overigens buiten de opdracht voor de vernieuwing). De torens krijgen


16

een duidelijk adres en voor(rij)ruimte aan de Karspeldreef. De planvorming voor de renovatie van de flats en het openbaar areaal gebeurt in afstemming tussen woonstichting De Key en de vernieuwingspartners.

Metrostation Kraaiennest Parallel aan de Vernieuwing Bijlmermeer loopt bij het Gemeentevervoerbedrijf (GVB) het project "Metromorfose". Voor Kraaiennest houdt dit in dat het metrostation opgeknapt zal gaan worden. Er zullen, mede in verband met het slopen van het busplatform, één of twee nieuwe toegangen tot het metrostation komen. De planvorming en planning worden in overleg tussen het GVB en de vernieuwingspartners op elkaar afgestemd.

Markt De markt krijgt in de definitieve situatie een L-vormige plek in het hart van het plangebied. Een deel langs de dreef op het centrale plein en een deel onder en langs de metrobaan. Het huidige aantal kramen zal met ca. 10% worden uitgebreid.

2.4. Onderzoek en advies

Onderstaand een overzicht van alle onderzoeken die ten behoeve van dit plan uitgevoerd zijn of die van invloed zijn geweest op de inhoud van dit plan.

AMC/Omval

Algemeen Het wegennet in Zuidoost kent een tweedeling: ten oosten van de Gooiseweg bevinden zich voornamelijk woonfuncties, terwijl ten westen van de Gooiseweg, zowel woningen als kantoren / bedrijven aanwezig zijn. De geplande wegconfiguratie voor 2010 in Zuidoost zal globaal gezien voldoen. Knelpunten in dit wegennet hebben in essentie slechts te maken met de (toekomstige) vormgeving van kruispunten. Het stadsdeel zal, ter garantie van de doorstroming, kruispunten zodanig moeten dimensioneren dat er voldoende afslag- en opstelvakken aanwezig zijn.

Conclusies ten aanzien van de Karspeldreef Ook de Karspeldreef zal bij versmalling tot 2 maal 1 rijstrook op de kruispunten een ruime opzet moeten krijgen. Gedetailleerd vervolgonderzoek zal uitsluitsel moeten geven over de noodzakelijke detaillering van de toekomstige kruispunten in het projectgebied. Hierbij zal worden uitgegaan van een maximale snelheid van 50 km per uur op de gehele Karspeldreef. Versmalling van deze dreef zal leiden tot extra druk op de parallelle routes, variërend van een lichte toename op de Bijlmerdreef en de Holendrechtdreef tot een iets grotere toename op de Daalwijkdreef en de Gaasperdammerweg.

Straat van 1000 culturen Op basis van de structuurvisie "De Bijlmer is mijn stad" zijn de mogelijkheden onderzocht voor uitwerking van het concept de Straat van 1000 culturen. De Straat van 1000 culturen wordt gekenmerkt door economische en maatschappelijke activiteit aan en levendigheid op een brede strook die diagonaal door de Bijlmer loopt. De uiteinden worden gevormd door enerzijds het Arenagebied en anderzijds Kraaiennest. Door de verlaging van de Karspeldreef wordt deze functioneel onderdeel van de Straat van 1000 culturen. In de K-buurt wordt gewoond door alle verschillende bevolkingsgroepen die de Bijlmer rijk is. In het gebied komen bovendien de markt die in haar aanbod op de behoeften van bewoners inspeelt met allerhande producten, een business centre voor kleine startende ondernemers en ruimten in de plinten van de flats Kruitberg en Kleiburg waar ook kleinschalige bedrijven gehuisvest kunnen worden. Ook het maatschappelijk cluster aan de zuidzijde van de Karspeldreef en de religieuze activiteiten in het gebied leveren een bijdrage aan het karakter van de Straat van 1000 culturen.

Afzetonderzoek Stuurgroep Woningbouw Het afzetteam van de stuurgroep woningbouw onderzoekt in welke mate de woningen die in het programma zijn opgenomen afzetbaar (verhuurbaar en verkoopbaar) zijn. Daarbij wordt rekening gehouden met woningtypen, woningaantallen, de productieplanning (op welk moment komen welke woningen op de markt), de locatie, de marktpositie van de Bijlmer in het


17

algemeen en de K-buurt in het bijzonder. Binnenkort zullen de definitieve conclusies van het onderzoek bekend worden. De voorlopige algemene conclusies van het advies zijn: • sterke punten zijn de ligging en bereikbaarheid van de woningen – en het

groen, het water en de voorzieningen in de buurt; • zwakke punten zijn dat het imago van de Bijlmer en de luxe opzet van het

plan mogelijk niet met elkaar stroken en het risico dat verbonden is aan het groot aantal appartementen in het plan;

• de verkoop- en verhuurbaarheid van de woningen is door de grote differentiatie aan woningtypen en de upgrading van de buurt goed; er zijn twijfels bij de verkoopbaarheid van enkele (voor de K-buurt te dure?) types;

• er is een kleine markt voor woon-werkwoningen; wellicht kan een deel van deze woningen in de sociale sfeer (als broedplaats) worden gebouwd;

• de markt voor vrije kavels en ouderenwoningen in de vrije sector is waarschijnlijk te klein;

• omdat de vierkante-meterprijzen in de Bijlmer relatief laag zijn kunnen met name grote woningen (een- en meergezins-) concurrerend op de markt worden gezet.

Advies Commissie Winkelplanning De opzet voor het winkelcentrum, zoals verwerkt in het SPvE, is tot stand gekomen in samenwerking met de winkeliersvereniging en de eigenaar van het bestaande winkelcentrum. De opzet is gepresenteerd en besproken in de adviescommissie Winkelplanning van de gemeente. De commissie zal in het laatste kwartaal van 2001 schriftelijk advies uitbrengen. Tijdens de behandeling werd echter duidelijk dat de commissie: • positief is over de hoofdopzet van het centrum (ligging, oriëntatie,

zichtbaarheid, parkeren etc); • een kritische kanttekening plaatst bij de positie van het "pleinblok", waarin

horeca en specifieke winkelfuncties zijn gedacht. In combinatie hiermee zet de commissie vraagtekens bij de haalbaarheid van de omvang van het winkelcentrum. Zij benadrukt daarom dat door het plaatsen van balie- en horecafuncties in het "pleinblok" de invulling en het programma voor het winkelcentrum evenwichtiger wordt.

• zich zorgen maakt over de daadwerkelijke - financiële - mogelijkheden van de zittende ondernemers om zich te vestigen in het nieuwe winkelcentrum; zij vraagt hiervoor een, niet specifiek voor dit SPvE, onderbouwd beleid. De commissie dringt erop aan om een brancheselectiecommissie in het leven te roepen, onder andere om het belang van de zittende ondernemers te bewaken.

• voor de volgende planfase het advies geeft om te streven naar variëteit in winkeloppervlaktes en om de locatie van de twee supermarkten en de onderlinge afstand nader te onderzoeken.

Op basis van bovenstaand advies wordt in dit SPvE het pleinblok de functie baliefunctie en horeca toegekend. Bovendien is de doorgang in het winkelcentrum flexibeler gemaakt. Hierdoor is het in de volgende planfase mogelijk de omvang en locatie van de supermarkten nader uit te werken. In combinatie hiermee kan de variëteit aan winkeloppervlaktes worden meegenomen.

Business centre In het licht van het investerings- en stimuleringsbeleid van de gemeente Amsterdam is door A. Assante en M. v.d. Horst de notitie “Business Centre Amsterdam Zuidoost” opgesteld. In deze notitie is de aanleiding van, en de ideeën over een Business Centre in de K-buurt op hoofdlijnen beschreven. Het concept ‘Business Centre‘, zoals is beschreven in de notitie, omvat een gecombineerd bedrijfs- en cultuurcentrum met een internationaal en multicultureel karakter, dat ruimte biedt aan ondermeer (startende) ondernemers en bedrijven in het MKB (met name ten behoeve van handel en dienstverlening). De ideeën over het concept Business Centre worden zowel op behoefte (o.m. aantal m2) als op (financiële) haalbaarheid nog nader getoetst. Getracht wordt dit onderzoek begin 2002 te hebben afgerond. In de grondexploitatie zijn, in afwachting van dit onderzoek, de kosten en opbrengsten van het business centre niet opgenomen.

Energievisie Op basis van het concept SPvE wordt in opdracht van stadsdeel Zuidoost een energieonderzoek voor K-midden uitgevoerd. Het onderzoek moet leiden tot een pakket van maatregelen voor een duurzaam energiegebruik voor de verschillende gebouwen in het gebied. Het onderzoek moet bovendien


18

bijdragen aan een goede afstemming van het energiegebruik binnen K-midden. De uitkomsten van het energieonderzoek worden ingebracht bij het opstellen van een stedenbouwkundig plan.

Accommodatie-onderzoek sociaal-maatschappelijke voorzieningen De sector Maatschappelijke Ontwikkeling van het stadsdeel Zuidoost zal in het najaar in het kader van de Vernieuwing Bijlmermeer een accommodatie-onderzoek laten verrichten. Dit onderzoek moet inzicht geven in de haalbaarheid (van realisatie en exploitatie) van gewenste maatschappelijke voorzieningen. Een belangrijk onderdeel van dit onderzoek betreft de haalbaarheid van een verzamelgebouw voor zelforganisaties in K-midden.

Beheer uitgangspunten Wanneer de vernieuwing van de Bijlmermeer is afgerond, moeten de beheerorganisaties een adequaat beheerniveau kunnen nastreven. De ruimtelijke vernieuwing moet hiervoor goede randvoorwaarden creëren. In het planproces moet aandacht zijn voor diverse beheeraspecten. De ontwerpen van woningen, bedrijfsruimten, voorzieningen en openbare ruimte moeten hierbij zijn afgestemd op preventie van beheerproblemen. Uitgangspunten vanuit het oogpunt van beheer voor het SPvE K-midden zijn:

Leefbaarheid algemeen • voorzieningen die veel publiek trekken of op een andere manier overlast

veroorzaken situeren aan het plein of langs de Karspeldreef, niet aan de woonkant van het gebied;

• de openbare ruimten in het gebied een functie geven en deze functies goed op elkaar afstemmen;

• routes zo veel mogelijk concentreren; • zoveel mogelijk onderdoorgangen opheffen en geen nieuwe

onderdoorgangen creëren.

Scheiding openbaar – privé • duidelijke scheidingen realiseren tussen openbaar gebied en privé terrein.

Een goede scheiding leidt ertoe dat duidelijk is wie waar verantwoordelijk is voor het onderhoud van een gebied en handhaving van de regels.

Speciale aandacht is hierbij vereist voor de laad- en loslocaties van het winkelcentrum en van andere voorzieningen;

• de betrokkenheid van bewoners, bedrijven en instellingen bij de directe leef- en werkomgeving moet worden gestimuleerd. Dit betekent onder meer dat de bebouwingsgrens niet altijd samen hoeft te vallen met de beheergrens. Het beheer van delen van het openbaar gebied moet door inrichting en beoogd gebruik vanuit het stadsdeel overgedragen kunnen worden aan anderen.

Verkeer en parkeren • duidelijke en geconcentreerde routes voor de verschillende

verkeerssoorten; • geen doodlopende straten, ook niet op parkeerterreinen; • voor niet-winkelvoorzieningen parkeren op eigen terrein realiseren; • voor bezoekers van het winkelcentrum en van andere voorzieningen

openbare fietsenstallingen realiseren. Voor mensen die er wonen en/of werken stallingvoorzieningen op eigen terrein aanbrengen.

Inrichting openbare ruimte (overig) • materialisatie: voor het centrumgebied Kraaiennest is afgesproken dat er

kan worden afgeweken van de standaard inrichtingseisen voor de openbare ruimte, zoals opgenomen in het concept Programma van Eisen Inrichting Openbare Ruimte van het stadsdeel Zuidoost. De gekozen materialen zullen wel getoetst worden op beheerbaarheid. Het is hierbij wenselijk om de diversiteit aan materialen in het centrumgebied te beperken;

• hoogteverschillen: geen hoogteverschillen creëren die bij het stadsdeel in beheer komen;

• groen en speelvoorzieningen: in het nieuw in te richten gebied kan een beperkte hoeveelheid groen voor de te realiseren woningen worden aangelegd (ca. 20 m2 per woning, geen groenvakken kleiner dan 50 m2). Speelvoorzieningen alleen aanleggen voor de leeftijdscategorie 0-6 jaar.

Winkelcentrum • laden en lossen: opslag moet op eigen terrein kunnen staan, laden en

lossen bij voorkeur in een af te sluiten laad- en loshof, goed toegankelijk


19

voor vrachtverkeer, alle winkels moeten een aparte (achter)ingang hebben voor laden en lossen;

• terrassen en uitstallingen: het winkelcentrum zo situeren dat uitstallingen en terrassen geen hinder opleveren voor het publiek;

• veiligheid: bij het ontwerp van het winkelcentrum geen onoverzichtelijke plekken creëren.

Markt • de markt op het plein houden, geen dubbel gebruik zoeken met andere

functies; • bij de inrichting van de locatie waar markt wordt gehouden, rekening

houden met de voor de markt benodigde voorzieningen; in de SPvE-fase zijn dat in ieder geval de omvang van de markt en de toegankelijkheid van het marktterrein.

Vuilinzameling • woningen: bij laagbouw de inzameling door middel van individuele

minicontainers; bij gestapelde bouw indien bouwkundig mogelijk ook door middel van individuele minicontainers, anders door middel van ondergrondse vuilcontainers; verder rekening houden met aanbiedplaatsen voor grof vuil, glas en papier;

• winkels en overige voorzieningen dragen zelf zorg voor hun vuilafvoer; • vuil moet altijd op eigen terrein worden opgeslagen.

Interimbeheer Uitgangspunt bij de uitvoering van het SPvE K-midden is dat het gebied tijdens de werkzaamheden leefbaar, beheerbaar en bereikbaar is. Daartoe is er inmiddels een interim-beheerplan opgesteld. Hierin staat beschreven welke maatregelen nodig zijn. Het concept interim-beheerplan wordt besproken met beheerders, bewoners en andere betrokkenen. Het maakt geen onderdeel uit van de besluitvorming.

2.5. Juridisch-planologisch kader

Voor het plangebied SPvE K-midden is thans het bestemmingsplan Bijlmermeer van kracht.

Het bestemmingsplan Bijlmermeer is vastgesteld door de Gemeenteraad van Amsterdam bij besluit van 19 maart 1975, nr. 242. Het plan is gedeeltelijk goedgekeurd bij besluit van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland van 18 mei 1976, nr. 458 en gedeeltelijk goedgekeurd door de kroon bij Koninklijk Besluit van 16 juli 1981. In het bestemmingsplan hebben de gronden de bestemming hoge woonbebouwing, parkeergebouwen, rijwegen, openbaar groen en fietspaden. De bouwprogramma’s, die thans worden ontwikkeld, passen niet in het vigerende bestemmingsplan. Om te kunnen starten met de deelprojecten in K-midden moet er voor het gehele gebied een voorbereidingsbesluit worden genomen. Vervolgens kunnen bouwprojecten die conform het SPvE zijn een art. 19-procedure doorlopen. Het voorbereidingsbesluit wordt genomen tegelijkertijd met het vaststellen van dit SPvE.. Gezien de grote wijzigingen en nieuwe samenhang in het gebied zal een nieuw bestemmingsplan worden gemaakt. Dit is bovendien noodzakelijk omdat het bestemmingsplan meer dan tien jaar oud is. Het plangebied wordt als volgt beschreven:

Bestratingvlakken Er wordt een wegenstructuur vastgelegd in de vorm van een nieuw boulevardprofiel en een beperkt buurtstratennetwerk. De bestaande fietspadenstructuur is hierin opgenomen alsmede de nieuwe openbare ruimtestructuur in het centrumgebied.

Groenvlakken In het boulevardprofiel zijn groene bermen opgenomen en aansluitend op de ingepaste fietspadenstructuur zijn twee groene verbindingszones opgenomen. Het groene karakter van het Kantershofpad wordt gehandhaafd.

Bebouwingsvlakken Het plan is opgebouwd uit de te handhaven Key-torens en een bouwblokkenstructuur die is aangegeven door middel van


20

bebouwingsvlakken. Bij enkele bouwvlakken is sprake van een groen binnenterrein. De strook woningen direct ten oosten van de 's-Gravendijkdreef en ten zuiden van de toegangsweg van Kantershof is onderdeel van het bestemmingsplan Laag Koningshoef en zal geen onderdeel worden van het bestemmingsplan K-midden.


21

3. ANALYSE EN VISIE

3.1. Stedenbouwkundige analyse

Huidige situatie In de Bijlmer is er een verschil tussen de functionele en de ruimtelijke structuur. Functioneel is zij opgebouwd uit enkele grote buurten; ruimtelijk uit kleinere woonclusters met een specifiek woonmilieu. Het langzaam-verkeersnetwerk koppelt deze kleinere woonclusters aan buurtcentra, terwijl de drevenstructuur de buurten verbindt. Er is hierdoor zowel sprake van scheiding van verkeer, als van functies en van woonmilieus. Het plangebied K-midden in zijn huidige vorm is een typisch voorbeeld van deze structuur van de Bijlmermeer. Het gebied kenmerkt zich door:

• scheiding van langzaam en autoverkeer. De dreef ligt verhoogd waardoor fietsers en voetgangers het autoverkeer ongelijkvloers kruisen;

• hiermee samenhangend een openbare ruimtestructuur op twee niveaus. Alle autoverkeer, toegangen tot de parkeergarages en openbaar vervoer bevinden zich op dreefniveau. De meeste woon- en werkfuncties (markt, winkelcentrum, moskee, maatschappelijke voorzieningen, woningen en bedrijfsruimten) bevinden zich op maaiveldniveau. Hier is ook het centrum van de buurt, met als focuspunt het winkelcentrum. Het centrum is via paden verbonden met de verschillende woonbuurten;

• aan de dreef staan grote, grauwe parkeergarages, die de dreef en de binnenstraten van de flats verbinden. In de parkeergarages is een groot aantal functies ondergebracht;

• een groot aantal onoverzichtelijke plekken (in en onder de garages, in de tunnels onder de dreef), die niet bijdragen tot (het gevoel van) de veiligheid in de buurt;


22

• een levendige en informele uitstraling. Zowel op maaiveld- als op dreefniveau is een scala aan functies. Hierdoor is sprake van veel activiteit op straat. Met name op marktdagen is het erg druk in het centrumgebied.

Bebouwingselementen die in de huidige situatie markant zijn, zijn de volgende:

• de Key-torens, als ruimtelijke ritme aan de zuidzijde; • de moskee als beeldbepalend architectonisch herkenningspunt; • de koppen van de hoogbouwschijven als herkenningspunten van de

oorspronkelijke Bijlmerstructuur; • de monumentale werking van de metrobaan/station.

3.2. Stedenbouwkundige visie

Het SPvE K-midden is gebaseerd op een stedenbouwkundige visie met als hoofdelementen:

• verlaging van de dreef; • een veilig en levendig hart voor de K-buurt; • de Karspeldreef als boulevard; • noord-zuid verbindingen; • de verkeersstructuur op basis van een 2x1-baans Karspeldreef; • een samenhangend architectonisch beeld; • openheid en zichtbaarheid.

Verlaging van de dreef De Karspeldreef wordt in het plangebied (tussen de 's-Gravendijkdreef en het Kortvoortpad) verlaagd. Het verlagen van de dreef heft de scheiding van verkeer en functies op. Het gebied gaat heel letterlijk de verbinding vormen tussen K-noord en K-zuid en maakt van de K-buurt een geheel. De ruimtelijke verbinding tussen noord en zuid en de oversteekbaarheid van de dreef zijn centrale thema's in het plan. Met het verlagen van de dreef wordt ook het busplatform gesloopt. De bussen zullen langs de dreef gaan halteren. De grote parkeergarages aan de noordzijde en twee van de parkeergarages aan de zuidzijde worden gesloopt.


23

De Groesbeekdreef, de Kromwijkdreef en de toegangweg tot Kelbergen zullen ter plekke van de Karspeldreef laag zijn en vanaf de Karspeldreef stijgen tot de oorspronkelijke hoogteligging.

Een veilig en levendig hart voor de K-buurt De K-buurt krijgt een veilig en levendig hart door de huidige sterke – ruimtelijk en sociaal-culturele - kenmerken van de buurt te combineren met nieuwe elementen als openheid en kleur. De inrichting van de openbare ruimte en architectuur zijn belangrijke middelen voor de transformatie van het karakter van de buurt. Begrippen die de nieuwe situatie zullen kenmerken zijn: vitaliteit, ontmoeting, openheid, zichtbaarheid, multi-culturaliteit, gelaagdheid en diversiteit. Belangrijk uitgangspunt voor het veilig en levendig hart is dat het ook een beheerbaar hart wordt.

Het centrum van de buurt wordt opgebouwd rond drie centrumfuncties: het winkelcentrum en het business centre aan de noordzijde van de dreef en het sociaal- maatschappelijk centrum aan de zuidzijde. Het centrumgebied ligt aan de noordzijde langs de dreef tussen de twee groene verbindingszones.

Door de terugliggende rooilijn en de markante gebouwen aan de oosten westzijde wordt het duidelijk begrensd. Rondom het nieuwe metrostation komt, in het verlengde van de Kromwijkdreef, een gezellig verblijfsplein. Ook aan de zuidzijde komt een zuidelijk plein tussen het CREA-gebouw, de moskee en het nieuwe sociaal-maatschappelijk centrum. Door een hoge mate van functiemenging moet de levendigheid overdag en 's avonds worden gewaarborgd. De openbare ruimte in het centrumgebied - de straten, paden en het plein- krijgt een eigen, kleurrijke en herkenbare inrichting. Het kenmerkt zich door een goede kwaliteit van materialisatie en vormgeving.

De Karspeldreef als boulevard De verlaagde dreef wordt uitgevoerd in de vorm van een boulevard met aan de noordzijde een vrijwel continue wand en aan de zuidzijde een regelmatig ritme van bebouwing en openingen. De nieuwe en bestaande gebouwen worden zoveel mogelijk op de dreef gericht. Over de gehele lengte wordt, op de middenbermen, laanbeplanting aangebracht die samen met de wanden de lineaire structuur van de boulevard accentueert en de groene sfeer van de Bijlmer benadrukt. Aan de noordzijde van de dreef, ter plaatse van het winkelcentrum en het business centre, wordt een verbreed wandelgebied gemaakt dat grenst aan de winkels enerzijds en de parkeerplaatsen anderzijds.

Noord-zuid verbindingen Het gebied verbindt K-noord en K-zuid door drie verbindingszones dwars op de dreef in de vorm van een stedelijke zone en twee groene verbindingszones. In de zones zijn de oversteekplaatsen voor het langzaamverkeer opgenomen. De stedelijke zone ligt parallel aan de metrobaan en verbindt het nieuwe centrum van de K-buurt met de centrale ruimte van het Bijlmermuseum. Hierin zijn onder meer de markt, de metrohalte en het sport- en spelcomplex opgenomen. De kleurige bestrating geeft het gebied een eigen identiteit en zal geschikt zijn voor de diverse soorten van gebruik.


24

Figuur 5: Stedenbouwkundig concept


25

De twee groene verbindingszones kenmerken zich door de aaneenschakeling van verschillende soorten groene ruimtes met elk een andere sfeer. Zij vormen een verbinding tussen het water in het Bijlmermuseum met het water van het Achterpad. In de groene verbindingszones zijn doorgaande fietspaden en speelvoorzieningen voor kinderen opgenomen.

Verkeersstructuur op basis van een 2x1-baans Karspeldreef De Karspeldreef vormt de hoofdverkeersas in het gebied. Door de verlaging van de dreef is het belangrijk de oversteekbaarheid goed te regelen. Dit is mogelijk door de dreef uit te voeren als een stadstraat, waar niet harder dan 50 kilometer per uur wordt gereden en door de oversteekplaatsen duidelijk zichtbaar en veilig te maken. Uit onderzoek blijkt dat het verkeersaanbod in de toekomst zodanig zal zijn dat de dreef kan worden uitgevoerd met een 2x1 baans hoofdrijbaan en aan beide zijden ventwegen. De functies aan de boulevard worden via de ventwegen ontsloten. De achterliggende buurten worden ontsloten via buurtstraten. In principe zullen alle kruispunten in een T-vorm worden uitgevoerd. In de uitwerking van het SPvE in

Stedenbouwkundige Plannen is het mogelijk dat er een ruimere opzet van de kruispunten noodzakelijk is.

Samenhangend architectonisch beeld Over de gehele lengte van de Karspeldreef wordt gestreefd naar een samenhangend beeld, opgebouwd uit een sterke stedenbouwkundige structuur uitgewerkt in een afwisselende architectuur. De gebouwen aan de noordzijde manifesteren zich aan de dreefzijde als een formele doorlopende wand en aan de parkzijde als open en informele bouwblokken. Zij onderscheiden zich onderling door afwisseling in bouwhoogte, vormgeving en kleuren materiaalgebruik. De zuidzijde wordt gedomineerd door de woontorens van De Key, die elk een eigen voorruimte aan de dreef krijgen, afgewisseld met gesloten bouwblokken. De kwaliteit van de openbare ruimte en de architectuur vormen belangrijke criteria om tot een goede uitstraling te komen, zodat er sprake is van een herkenbare buurt voor bewoners met een duidelijk eigen karakter en identiteit.


26

Openheid en zichtbaarheid Het verbeteren van de sociale veiligheid in de buurt is een belangrijk thema. De ruimtelijke vernieuwing kan daaraan bijdragen door het verbeteren van openheid en zichtbaarheid en het vergroten van levendigheid in de buurt. Door het verlagen van de dreef, het slopen van parkeergarages en het vanaf de dreef zichtbaar maken van functies op maaiveld wordt het gebied overzichtelijker gemaakt. Het parkeren voor de flats wordt naar de randen van het gebied verplaatst. Door het toevoegen van woningbouw en centrumfuncties wordt het gebied intensiever gebruikt en wordt de sociale controle bevorderd. Het winkelcentrum krijgt een prominente plek aan de Karspeldreef en wordt direct gekoppeld aan het verkeer van de dreef.


27


28

Figuur 6: Plankaart


29

4. PROGRAMMA

In vergelijking met het huidige K-midden verandert het functionele programma in het plangebied ingrijpend. Er worden woningen toegevoegd en het aantal vierkante meters voor bedrijfsruimte en sociaal-maatschappelijke functies wordt fors uitgebreid. Het centrum wordt om drie trekkers opgebouwd: het winkelcentrum, het business centre en een cluster maatschappelijke voorzieningen. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de verschillende functies over het gebied verdeeld en onderling gecombineerd worden.

4.1. Woningbouw

Volgens dit Stedenbouwkundig Programma van Eisen zullen er in K-midden ongeveer 720 woningen en wooneenheden gebouwd worden. Hiermee wordt de woningdichtheid in het gebied fors opgevoerd tot circa 130 woningen per hectare. De torenflats Kouwenoord, Klieverink, Kempering en Kralenbeek zullen door De Key verbeterd en aangepast worden aan de nieuwe omstandigheden. Het grote aantal woningen per hectare, gecombineerd met een nieuw winkelcentrum en extra gebouwen voor bedrijven, kantoren en voorzieningen, geeft aan dat er in dit gebied sprake is van een stedelijke dichtheid. Het aantal van 720 woningen komt voort uit de taakstelling van 600 woningen in het Plan van Aanpak K-midden en de taakstelling in het Finale Plan van Aanpak van 120 woningen extra in samenhang met de planontwikkeling voor K-zuid. Met de bouw van deze woningen wordt voldaan aan de doelstelling van terugbouwen van 110% van de woningen in de Bijlmermeer. Het totale woningaantal in de K-buurt na de vernieuwing is 100% ten opzichte van het aantal voor de vernieuwing. Ten opzichte van het Plan van Aanpak kunnen de extra woningen gebouwd worden door het programma te verdichten: • in de nieuwe bouwblokken ter plaatse van de garages Kempering en

Kouwenoord; • met het opnemen van kleine wooneenheden in het 'pleinblok'; • door extra woningen te bouwen aan de zuidwanden van de

parkeergarages Kralenbeek en Klieverink.

De financiële consequenties van het bouwen van de extra woningen (o.m. hogere bouwkosten, lagere opbrengsten en benodigde parkeerplaatsen) maken geen deel uit van de grondexploitatie van dit SPvE, maar van het Finale Plan van Aanpak, omdat ze in principe niet behoren tot de financiële taakstelling vanuit het Plan van Aanpak K-midden.

Kwaliteitsvisie Doordat er in hoge dichtheid wordt gebouwd zal er veel aandacht gegeven moeten worden aan het woon- en leefklimaat. Daarbij zijn vier aspecten van groot belang: • de woonomgeving moet schoon, heel en veilig zijn en ook een veilig

gevoel geven; • er moeten in de directe nabijheid voldoende aantrekkelijke voorzieningen

zijn; • auto’s moeten zo veel mogelijk van de straat en parkeren moet

betaalbaar zijn; • de woningen moeten niet alleen veel waar voor hun geld leveren maar

moeten zich positief onderscheiden van de rest van de woningen die in de regio worden aangeboden.

Doelgroepen De vernieuwing van de Bijlmermeer verbetert het imago van de Bijlmermeer. Desondanks zal de vraag naar woningen in de Bijlmermeer, zowel in de koop als in de huur, achterblijven bij wat regionaal gezien gebruikelijk is. De vraag wordt tevens beperkt doordat in K-midden veel appartementen worden gebouwd en er een stedelijk woon- en leefklimaat wordt ontwikkeld. Daardoor valt een groot deel van de groep gezinnen met kinderen af en zal de vraag met name van een- en tweepersoons huishoudens zijn. Deze groep zal aangevuld worden door ouderen (gemiddeld > 50 jaar) die de anonimiteit van de hoogbouw en de grootschalige middelhoogbouw elders in Zuidoost willen ontvluchten en op zoek zijn naar een comfortabel stedelijk woonmilieu. Naar verwachting zal het inkomen van degenen die een koopwoning betrekken twee maal modaal bedragen.


30

Figuur 7: Programmastructuur (m.u.v. woonfuncties)


31

Koopprijs Uit het bovenstaande kan afgeleid worden dat het accent op deze locatie moet liggen op middeldure koop. Om de verkoop te bevorderen zal een behoorlijk aantal woningen via het Amsterdamse Middensegment Hypotheek verkocht worden. In hoeverre daar contingent voor is, is nog niet duidelijk.

Kinderen Gezien de nabijheid van lagere scholen en voorzieningen voor de jeugd is het niet uitgesloten dat ook een gering aantal huishoudens met kinderen een woning wil kopen of huren. De woningen, met name de woningen op de begane grond, moeten daarom geschikt zijn voor gezinnen met een of twee kinderen. De vierkamerwoningen zullen bij voorkeur grondgebonden of grondontsloten moeten zijn. Voor beide groepen geldt dat men in de woningplattegrond en de woonomgeving ook rekening moet houden met de culturele diversiteit. In de buurt moeten op verschillende plekken kinderspeelplaatsen en trapveldjes opgenomen worden.

Woonvormen Vanuit verschillende kanten is interesse getoond in het zelfstandig ontwikkelen van bijzondere woonvormen zoals atelierwoningen of woningen gekoppeld aan een maatschappelijke voorziening. Vanuit het oogpunt van de volkshuisvesting en een gevarieerd woonklimaat is het gewenst om enkele bijzondere woonvormen in het plan op te nemen. Voorgesteld wordt om de eis te stellen dat deze bijzondere woonvormen door de ontwikkelaar van het gebied worden ontwikkeld. In het plangebied is ruimte voor één project waarin een maatschappelijke ruimte aan woningen wordt gekoppeld en onder bepaalde voorwaarden voor één project begeleid wonen. De woningen gekoppeld aan de maatschappelijke voorzieningen worden gerekend tot de sociale huurwoningen, de atelierwoningen tot het goedkope middensegment.

Woningdifferentiatie De nieuwbouw moet bestaan uit 30% sociale huurwoningen, 40% woningen in het middensegment en 30% in de vrije sector.

Tabel: Verdeling naar prijssegment (richtgetallen)

Sociale huurwoningen 215 30 % Middensegment 290 40 % Vrije sector 215 30 % Totaal 720 100 %

In het plan worden circa 80 1- en 2- kamerwoningen gebouwd voor alleenstaanden. Verder is het ten opzichte van het Plan van Aanpak het percentage 3-kamerwoningen verhoogd, omdat deze locatie vooral geschikt is voor kleine huishoudens. Een tweede reden is dat 3- kamerwoningen gezien hun geringere aantal vierkante meters een lagere verkoopprijs hebben en daardoor voor een ruimer publiek bereikbaar zijn. Dit betekent overigens ook dat een fors aantal sociale huurwoningen als 3- kamerwoning gebouwd wordt.

Tabel: Verdeling naar woninggrootte (richtgetallen)

1-3 kamerwoningen 360 50 % 4 kamerwoningen 290 40 % 5 kamerwoningen 70 10 % Totaal 720 100 %

Woningen voor minder validen In het plan komen circa 5 woningen voor minder validen.

Tabel: Verdeling naar woontypen (richtgetallen)

Compacte laagbouw 20 % Middelhoogbouw 60 % Hoogbouw 20 %


32

Woon-werkwoningen In het gebied wordt relatief veel bedrijfsruimte en kantoorruimte gerealiseerd. Goedkope bedrijfsruimte en kantoorruimte wordt naar alle waarschijnlijkheid in het business centre gerealiseerd. Dat wil echter niet zeggen dat het om andere redenen niet gewenst is om werken en wonen aan elkaar te koppelen. Die redenen zijn onder meer:

1. de beëindiging van de Straat van 1000 culturen in de K-buurt; 2. de wil om met name in het gebied tussen de Groesbeekdreef en het

nieuwe winkelcentrum een levendig straatbeeld te realiseren; 3. de trend dat steeds meer mensen een gedeelte van hun tijd thuis

gaan werken en daarom een goede werkplek op prijs stellen; 4. de praktische noodzaak (lichtinval - bezonning) om met name in de

nieuwbouw tegen de zuidelijke parkeergarages bedrijfsruimte te realiseren.

Om bovengenoemde redenen is het toch gewenst om in de plinten van de woningbouwblokken woningen te bouwen die gedeeltelijk of zelf geheel als kantoorruimte of bedrijfsruimte (categorie 3) te gebruiken zijn. Dat betekent dat deze woningen een hogere verdiepingshoogte moeten hebben en vrij

indeelbaar moeten zijn. Het bestemmingsplan moet de vrijheid geven om zowel te kunnen wonen als te werken in deze ‘woningen’.

Kwaliteitseisen Op de bouw van de woningen in dit plan zijn de volgende regels van toepassing: • het bouwbesluit; • de Amsterdamse bouwverordening; • het stedenbouwkundig programma van eisen. Daarnaast zijn de volgende richtlijnen van toepassing: • richtlijnen Kwaliteit Woningbouw 1995 + supplement 1999 van de

Stedelijke Woningdienst (SWD); • handboek Keurmerk Veilig Wonen; • handboek Toegankelijkheid; • handboek Seniorenlabel; • DHV rapport kosten-kwaliteit analyse; • de Voorlichting Informatie Mededelingen (VIM's) van de SWD.


33

Kwaliteitsfonds Voor verbetering van de kwaliteit van de overgang tussen openbaar en privé en extra kwaliteit voor de inrichting van semi-openbare binnenterreinen en andere semi- openbare ruimten wordt f 3000,- (inclusief BTW) per koopwoning en per 100 m2 b.v.o. gereserveerd. De projectmanager van de projectgroep bepaalt samen met de ontwikkelaar waaraan en op welke wijze dit geld wordt besteed.

Kunsttoepassing Om de toepassing van kunst te stimuleren en de kwaliteit van de openbare ruimte te verhogen zal de ontwikkelaar een bijdrage leveren van f 250,- per woning, te reserveren in de stichtingskosten. In overleg met het fonds voor de kunst zal dit geld besteed worden.

Woonomgeving Alle gebouwde voorzieningen ten behoeve van de elektriciteitsvoorziening, gas, water en kabeltelevisie dienen in de bebouwing te worden geïntegreerd opdat zij op het maaiveld geen storend element vormen. Overeenkomstig het beleid van het stadsdeel Zuidoost moet er ruimte gereserveerd worden voor de opslag van huisvuil. Voor de nieuwbouw gaat het om minicontainers, voor de bestaande woningen om ondergrondse containers.

Architectuur De visuele kwaliteit en de gebruikskwaliteit van de woning en van de directe woonomgeving zijn mede afhankelijk van de architectenkeuze.

Duurzaam bouwen

Materiaalgebruik De materialen die in de woning worden gebruikt moeten zo min mogelijk milieuschade toebrengen. Voor het materiaalgebruik wordt verwezen naar het Nationaal pakket.

Afval Bij de ontwikkeling van de woningplattegrond moet er rekening mee gehouden worden dat het huishoudelijke afval in verschillende fracties moet worden gescheiden. Zo mogelijk moet sloopmateriaal van elders ( b.v. Betongranulaat) hergebruikt worden. De productie van afval tijdens de bouw moet tot een minimum beperkt worden.

Sociale veiligheid Bij de ontwikkeling van deze locatie moet overleg plaatsvinden met de afdeling criminaliteitspreventie van de politie. Voor deze wijk zal het politiekeurmerk veilig wonen behaald moeten worden. Ook de in het Plan- en Besluitvormingsproces Ruimtelijke Maatregelen Zuidoost opgenomen checklist sociale veiligheid zal als hulpmiddel worden gebruikt. .


34

Figuur 8: Proefverkaveling winkelcentrum


35

4.2. Economisch programma

Winkelcentrum Het nieuwe winkelcentrum Kraaiennest vormt het zwaartepunt van de boulevard. Het winkelcentrum bestaat uit twee separate bouwblokken, welke beide aan de noordzijde van de boulevard zijn gelegen en aansluiten op het plein dat in het midden van de boulevard en bij het metrostation is gelegen. De ruimtelijke opzet gaat uit van een open uitstraling, een naar buiten gekeerde presentatie van winkels en aanvullende functies. De winkels bevinden zich uitsluitend op de begane grond. Boven het winkelcentrum zijn een groot aantal appartementen, ééngezinswoningen en woon-werkwoningen gesitueerd. Deze presentatie verhoogt de herkenbaarheid en veiligheid van het centrum. In de opzet worden "achterkanten" zoveel mogelijk vermeden. Het huidige winkelcentrum heeft veel ondernemers onder haar dak die prima passen in het toekomstige winkelgebied. In dit SPvE wordt uitgegaan van een naadloze overgang van de huidige winkeliers naar het nieuwe winkelcentrum. Het centrum behoudt het karakter van een versterkt wijkwinkelcentrum, hetgeen inhoudt dat naast het aanbod van dagelijkse benodigdheden een aantal branches wordt ondergebracht dat hierop een goede aanvulling vormt. De omvang van het nieuwe winkelcentrum bedraagt, inclusief horeca- en consumentgerichte dienstverlening, in totaal circa 8.500 m2 b.v.o. Het grootste deel hiervan (circa 7.800 m2) zal zijn gelegen aan de westkant van het plein, het overige deel (circa 700 m2) aan de oostkant van het plein. Qua omvang en aanbod bevindt het nieuwe Kraaiennest zich hiermee tussen de Ganzenpoort (boodschappencentrum) en de Amsterdamse Poort (stadsdeelcentrum). De branchering wordt verder bepaald door het inspelen op actuele ontwikkelingen in de detailhandel en dienstverlening. Recente voorbeelden zijn winkels op het gebied van communicatie, GSM -telefoons en toebehoren, internetcafés, software voor (spel)computers en DVD's. Over enkele jaren gaat het mogelijk weer om andere artikelen of diensten.

Een aangenaam verblijfsklimaat is minstens zo belangrijk als het aanbod van producten. Niet alleen moeten consumenten zich in het winkelgebied veilig voelen, ze moeten er ook graag komen. In dit verband kan goede, detailhandel ondersteunende, horeca meewerken. Bezoekers van het winkelcentrum vinden voldoende parkeergelegenheid aan de openbare weg direct voor en naast het centrum. Op basis van een norm van één parkeerplaats per 50 m2 winkeloppervlak worden specifiek voor het winkelcentrum 170 parkeerplaatsen aangelegd. De parkeergelegenheid is met een volle winkelwagen goed te bereiken en voldoet aan alle eisen van veiligheid en beheer. Dit vergt bijzondere aandacht voor interne logistiek, in het bijzonder met betrekking tot de supermarkten.


36

Voor de bevoorrading en het afvoeren van verpakkingsmateriaal en overig afval van de supermarkten en eventueel de middelgrote winkels wordt door de ontwikkelaar een inpandige distributievoorziening aangelegd. Aandachtspunt hierbij is altijd de (geluids)overlast voor omwonenden. Voor de bevoorrading van de overige winkels zal gewerkt gaan worden met venstertijden.

Horeca Aanvullend op de winkelfunctie in het centrum zullen in het winkelcentrum en aan het plein enkele horecagelegenheden worden gevestigd. Hierbij moet met name gedacht worden aan eet- en/of drinkgelegenheden. Het aantal, de maximale omvang en het horecatype zal in het nieuwe bestemmingsplan voor het betreffende gebied worden aangegeven. De horecafuncties zullen met name zijn gevestigd in het oostelijk deel van het winkelcentrum.

Zoals reeds gesteld is de horecafunctie ondersteunend aan de winkelfunctie. Zij mag niet overheersen en zal in ieder geval overdag geopend moeten zijn. Uitgangspunt hierbij is de Nota Horecavestigingsbeleid Zuidoost van 1997, waarin de verhouding detailhandel - horeca wordt voorgeschreven. Tevens zal nauw aandacht worden besteed aan het beheer van de horecagelegenheden.

Markt De reguliere markten in Zuidoost, waaronder de markt Kraaiennest, vormen een wezenlijk onderdeel van de sociale- en economische activiteiten van de bewoners en ondernemers in Zuidoost en in het bijzonder K-midden. Een gunstige ligging van de markt ten opzichte van het nieuwe winkelcentrum en het openbaar vervoer is hierbij van belang. Bij de inrichting van het gebied zal hiermee dan ook rekening worden gehouden. Voor de markt Kraaiennest moet voldoende ruimte worden opgenomen om circa 130 marktkramen te kunnen herbergen. In het plangebied is, rekening houdend met een toenemend gebruik van eigen materialen door de marktplaatshouders, voortvloeiende uit de Warenwet die voor enkele


37

branches extra voorschriften geeft, deze ruimte aanwezig (zie figuur 9). De markt krijgt een nieuwe plek op het plein en onder de metrobaan.

Figuur 9: Proefverkaveling markt

Ter bevoorrading van de marktkramen is de markt goed via de openbare weg te bereiken. Er is voldoende parkeergelegenheid in de directe nabijheid. Parkeerplaatsen aansluitend op het winkelcentrum, met name aan de openbare weg, zullen echter zo veel als mogelijk dienen te zijn voorbehouden aan het winkelend publiek.

Business centre Beoogd wordt om, aansluitend op het centrale plein, een business centre te realiseren. Het ‘business centre‘ omvat in principe een gecombineerd bedrijfs- en cultuurcentrum, dat ruimte biedt aan ondermeer (startende) ondernemers en bedrijven in het MKB (met name ten behoeve van handel en dienstverlening). Het karakter van het te realiseren business centre is internationaal en multicultureel. Het is bestemd voor zakelijke dienstverlening zowel “business to business” als "business to consumer". Het business centre

zal zowel een lokale als een meer regionale functie vervullen, hetgeen aansluit bij de actuele vastgoedmarkt. Hoewel enkele andere gebouwen in Nederland verschillende vormen van bedrijfshuisvesting onder één dak weten te brengen, is hier zeker sprake van een innovatief project. Naar de precieze behoefte (o.a. aantal m2) en de (financiële) haalbaarheid is nader onderzoek gaande (zie § 2.4). In de grondexploitatie zijn daarom de kosten en opbrengsten, die gegenereerd worden door het business centre, niet opgenomen. Vooruitlopend op het onderzoek is vooralsnog ruimte gereserveerd voor een business centre van 15.000 tot 20.000 m² aan de noordkant van de boulevard en aan de oostkant van het plein in het midden van de boulevard. Naar verwachting zal het onderzoek begin 2002 zijn afgerond.

Het functioneren van een business centre stelt hoge eisen aan het ontwerp en de stedenbouwkundige inpassing. Een rommelig straatbeeld door het parkeren en de logistieke functies (opslag, reclamedrukwerk, import / export, pakketdiensten e.d.) moet worden voorkomen. De benodigde parkeergelegenheid zal dan ook zoveel als mogelijk inpandig, door middel van een gebouwde voorziening, moeten worden opgelost. Aspecten van veiligheid en beheer zullen uitdrukkelijk en integraal in de verdere planontwikkeling tot uiting moeten komen.


38

Figuur 10: 3D programmastructuur


39

Bedrijfsruimten in parkeergebouwen Van de vier zuidelijk gesitueerde parkeergebouwen zal het parkeergebouw Kouwenoord worden gesloopt. De parkeergebouwen Klieverink en Kralenbeek zullen worden gehandhaafd en gerenoveerd. Voor het parkeergebouw Kempering wordt nog nader onderzocht of dit kan worden gehandhaafd danwel wordt gesloopt. Hierbij zullen met name de stedenbouwkundige, financiële en functionele aspecten nader worden afgewogen. Het aantal parkeerplaatsen zal hiermee worden gewijzigd, doch zal in overeenstemming blijven met de parkeerbalans in K-midden. De gehandhaafde parkeergarages zullen in ieder geval aan de noordkant worden omzoomd door nieuwe gebouwen. Aan de boulevardzijde wordt gelaagde woningbouw gerealiseerd, waaronder op de begane grond mogelijkheid wordt geboden voor circa 4.500 m2 (kleinschalige) multifunctionele bedrijfshuisvesting. Hiermee zullen de parkeergarages uit het zicht van de Karspeldreef worden onttrokken. Door de mogelijkheid deze

bedrijfsruimten te koppelen aan de bovengelegen woningen zijn de ruimten mogelijk ook als woon-werk woningen te gebruiken. De bestaande functies in de koppen van de te handhaven parkeergebouwen worden functioneel en ruimtelijk geïntegreerd in de nieuwe configuratie van de gebouwen. Bedrijven en instellingen die in de koppen van de te slopen parkeergebouwen zijn gevestigd worden geherhuisvest. Voor het parkeergebouw Kempering wordt onderzocht in hoeverre handhaving van de oostelijke kop (waar jeugdzorg en Otrabanda zijn gevestigd) op een verantwoorde wijze kan worden geïntegreerd in de voorgestelde stedenbouwkundige structuur, danwel dat in geval van sloop ook deze zullen worden geherhuisvest.

Woon-werk woningen Naast de mogelijkheid van koppeling van bedrijfsruimten aan (bovengelegen) woningen aan de Karspeldreef (zie hiervoor) worden aan de noordzijde van het nieuwe winkelcentrum tevens woon-werk woningen gerealiseerd. De woon-werk woningen zullen aan de achterzijde zijn gekoppeld aan het winkelcentrum.

Globaal totaaloverzicht bedrijfs- en winkelhuisvesting (exclusief business centre)

Functie Huidige situatie (m2) Nieuwe situatie (m2) Winkelruimte ca. 7.300 m2 ca. 8.500 m2 Bedrijfs/kantoorruimten* ca. 5.500 m2 ca. 12.500 m2 Markt ca. 6.000 m2 ca. 7.000 m2

Key-torens (huidig)** ca. 4.000 m2 ***

* Hierbij is inbegrepen ca. 2000 m2 bedrijfs- en kantoorruimte, welke nu in gebruik is bij m.n. de Pinkstergemeente en Jesus Christ Mission. ** Hoewel de kantoor- en bedrijfsruimten wel in het gebied K-midden zijn gevestigd worden ze echter voor het nieuwe programma K-midden niet meegerekend. *** Nader te bepalen in renovatieplan voor de Key-flats


40

4.3. Sociaal- maatschappelijk programma

Onderbouwing en kenmerken Het welzijns-, onderwijs-, sport- en cultuurbeleid van het stadsdeel is gericht op het verbeteren van de sociale samenhang en de sociale kwaliteit in de te vernieuwen gebieden, waarbij thema's als opvang, ontmoeting en recreatie, vorming en educatie, belangenbehartiging en activering een centrale plaats innemen. Het gaat om versterking van de maatschappelijke positie van bewoners en maatschappelijke organisaties die een belangrijke bijdrage leveren aan de sociale infrastructuur in Zuidoost. Gerealiseerd wordt dat sociaal-culturele zelforganisaties een belangrijke rol vervullen in de sociale infrastructuur en in belangrijke mate bijdragen aan de participatiedoelstelling van het stadsdeel. De algemene (ruimtelijke) doelstelling voor de sociale infrastructuur voor K-midden is de volgende: de infrastructuur sluit aan bij het gegeven dat het gebied als centrum fungeert voor alle bewoners van de K-buurt inclusief Kelbergen, Kantershof en Kortvoort. Maatschappelijke voorzieningen gericht op bestaande en toekomstige bewoners van de K-buurt moeten een plek krijgen in de buurt, waarbij met name wordt ingespeeld op de sociaal-culturele diversiteit van de bevolking. Bestaande en toekomstige voorzieningen moeten de sociaal-economische potentie van de bewoners aanboren en versterken. Door de ligging aan de Karspeldreef en de nabijheid van het metrostation en scholenclusters is de buurt zeer geschikt voor maatschappelijke voorzieningen, die een groter gebied bedienen dan het plangebied zelf. Het centrum in de K-buurt moet voor bewoners en bezoekers een eigen identiteit krijgen, die tevens zorgt voor grotere herkenbaarheid op grotere schaal.

Ruimtelijke inbedding Wat betreft de ruimtelijke inbedding van de sociale infrastructuur geldt een aantal uitgangspunten, grotendeels voortkomend uit het plan van aanpak: • gebundelde spreiding van voorzieningen over het gebied; • goede samenhang tussen buurt en centrum; • kleinschalig overzicht, bevordering van sociale contacten en ontmoeting;

• stimulering bebouwing rondom scholenclusters, vanwege sociale veiligheid;

• goede doorstroom van verkeersbewegingen in verschillende richtingen in verband met levendigheid en sociale veiligheid.

Programmatische invulling In het plangebied wordt rekening gehouden met een totaaloppervlak van maximaal 7.000 m2 aan maatschappelijke voorzieningen. Daarvan bedraagt het oppervlakte nieuw te realiseren maatschappelijke voorzieningen circa 3.400 m2. Er heeft nog niet met alle betrokken partijen overleg plaatsgevonden over de toekomstige ruimtebehoefte. Onderzocht moet nog worden wat de werkelijke vervangingsbehoefte is van de huidige sociale infrastructuur.

Welzijn Het buurthuis en het medisch centrum blijven gehandhaafd en vormen een cluster ten noorden van de Karspeldreef. Ten zuiden van de Karspeldreef blijven het CREA-gebouw en de moskee gehandhaafd. Naast de moskee is ruimte gereserveerd voor een cluster maatschappelijke voorzieningen. Gedacht wordt aan een verzamelgebouw voor zelforganisaties gecombineerd met een centrum voor hulp en advies. Een verzamelgebouw zou inspelen op de grote ruimtebehoefte onder zelforganisaties. De doelstelling van een centrum voor hulp en advies is de sociale cohesie te versterken via sociaal-culturele lijnen door het aanbieden van professionele hulp en advies op diverse terreinen. De trekkers in het voorzieningenaanbod, zoals het buurthuis en het medisch centrum, hebben een centrale positie en goed zichtbare plek in het hart van de K-buurt. Deze buurtoverschrijdende voorzieningen zijn gunstig gelegen ten opzichte van het wegennet, de parkeervoorzieningen en de metro. Een aantal welzijnsvoorzieningen zoals Alcides Zuidoost kan gehandhaafd blijven op de huidige locatie in de plinten van parkeergarage Klieverink. In de percelen langs de Karspeldreef is op een aantal plekken ruimte gereserveerd voor maatschappelijke voorzieningen. Hier kunnen bestaande en nieuwe


41

voorzieningen gevestigd worden die zich minder goed lenen voor combinatie met andere maatschappelijke functies.

Onderwijs De scholenclusters zijn gesitueerd in Kantershof en Kortvoort en vervullen een belangrijke rol voor de buurten in de directe omgeving. Het is de bedoeling dat de gebruiksmogelijkheden en openingstijden van de schoolgebouwen worden verruimd ten behoeve van activiteiten voor volwassen ouderen en voor sportactiviteiten. Stimulering van voorzieningen rondom scholenclusters is van belang uit oogpunt van sociale veiligheid.

Sport en recreatie In het plangebied wordt rekening gehouden met een aantal verspreid liggende speelvoorzieningen voor 0-6 jarigen. De oudere doelgroepen kunnen gebruik maken van Fort Kraaiennest en de sport- en spelbaan. Uit oogpunt van sociale veiligheid zijn veilige fiets- en looproutes naar de maatschappelijke voorzieningen van groot belang. Bijzondere aandacht zal in de volgende fase besteed moeten worden aan het creëren van goede, levendige verblijfsplekken waar mensen elkaar kunnen ontmoeten. De inrichting van deze plekken zal in samenwerking met diverse culturele groepen tot stand worden gebracht. Voor de levendigheid en sociale veiligheid is het tevens van belang dat aan beide zijden van de dreef avondactiviteiten (mogelijk ook horeca-activiteiten) plaatsvinden.

Indicatie programma en haalbaarheid Op een aantal punten van het programma kan nog geen helderheid worden geboden over de haalbaarheid. In de volgende fase zal dit in overleg met betrokken organisaties nader worden uitgezocht. De sector MO van het stadsdeel laat momenteel onderzoek verrichten naar de (financiële) haalbaarheid van een verzamelgebouw voor zelforganisaties in het plangebied. Zaken die daarbij aan de orde komen zijn de ruimtebehoefte van potentiële gebruikers, de beheervorm, inrichting van het gebouw en de financiële haalbaarheid. Onderstaand wordt een indicatie gegeven van het sociaal maatschappelijke programma:

Tabel: Indicatie Sociaal maatschappelijk programma

Ongewijzigd

Buurthuis De Bonte Kraai Medisch Centrum Alcides Centraal Bureau Krater CREA-gebouw Moskee Scouting

Mogelijk nieuw te realiseren

Inloopvestiging De Meren Jongerencentrum Ouder- en kindcentrum Verzamelgebouw zelforganisatie Centrum voor Hulp en Advies Pinkstergemeente Begeleid Wonen

Nadere studie

Church of the Pentacost Otrobanda Bureau Jeugdzorg


42

Figuur 11: Structuur openbare ruimte


43

4.4. Openbare ruimte

Door het opheffen van de verschillende verticale niveaus ontstaat de ruimte die als multifunctioneel centrumgebied wordt ingericht. In vergelijking tot het omliggende gebied zal er in K-midden vanwege het intensieve ruimtegebruik sprake zijn van veel verharding. Bij de inrichting van de openbare ruimte staan de sociale veiligheid en de kwaliteit voorop. De hoofdstructuur van de openbare ruimte bestaat uit de boulevard met drie noord-zuid verbindingen: twee in de vorm van groene verbindingszones en één van hoogstedelijke aard in het centrumgebied. De inrichting van de openbare ruimte wordt op een aantal plekken verbijzonderd: • in het centrumgebied, tussen de groene noord-zuid verbindingen in, en op

het noordelijk en zuidelijk plein; • rond de entrees van de Key-torens, gekoppeld aan de buurtstraten dwars

op de Karspeldreef. Ter plekke van het winkelcentrum en het business centre liggen de gebouwen iets verder naar achter, waardoor een voorzone van ongeveer 10 meter ontstaat. Deze voorzone biedt ruimte aan winkeluitstallingen, straatmeubilair en winkelend en wandelend publiek. De voorzone is tevens een plek waar mensen elkaar ontmoeten. Het noordelijk plein vormt het hart van de buurt. Dit plein ligt in het verlengde van de Kromwijkdreef, biedt ruimte aan een groot deel van de markt en is tevens gekoppeld aan de entree van het metrostation. Aan het plein is ruimte voor allerlei publiektrekkende functies zoals horeca, zodat er een levendig plein kan ontstaan. Het centrumgebied krijgt een hoog kwaliteitsniveau qua vormgeving en materialisatie. De materialisatie van de centrale openbare ruimte-inrichting dient qua sfeer en kleur passend te zijn bij de architectuur en de groeninrichting.


44

Figuur 12: Verkeersstructuur


45

Beheerbaarheid De realisering van dit plan moet bijdragen aan een goed beheerbaar centrumgebied Kraaiennest. Met dit plan verdwijnen veel onoverzichtelijke en donkere plekken en ontstaat een heldere structuur en een overzichtelijk centrum. Bij de uitwerking van dit SPvE in een stedenbouwkundig plan en maaiveldontwerp blijft er echter een aantal aandachtspunten vanuit beheersoogpunt bestaan: In het SPvE zijn in het centrumgebied van Kraaiennest veel pleinen en andere grote openbare ruimten opgenomen. Afgezien van de beheerkosten van de gebieden is het belangrijk dat de openbare ruimten een duidelijke invulling krijgen om te voorkomen dat er net als in de huidige situatie moeilijk te beheren plekken ontstaan. Rond het winkelcentrum kunnen veel overlastsituaties ontstaan, bijvoorbeeld bij het laden en lossen. Bij de uitwerking van de plannen is aandacht nodig voor het voorkomen van donkere hoeken en achterkanten en aandacht nodig voor een goede scheiding tussen openbaar en privé. Overige aandachtspunten bij de uitwerking van het SPvE zijn de materialisatie van het gebied, de vormgeving van de hoogteverschillen, de vuilinzameling en de uitwerking van de verkeersstructuur.

4.5. Verkeer en Infrastructuur

Uitgangspunt voor het SPvE K-midden is, zoals vastgesteld in het Plan van Aanpak K-midden van december 2000, verlaging van de Karspeldreef. Dit betekent dat de verkeersstructuur in de nieuwe situatie fors zal verschillen van de verkeerssituatie zoals die nu is. Belangrijkste verschil is dat de verkeerssoorten niet meer gescheiden zijn van elkaar. Met betrekking tot het verlagen van de dreven binnen K-midden geldt het volgende: • de Karspeldreef wordt verlaagd vanaf de onderdoorgang bij het

Kelbergenpad tot aan de reeds verlaagde 's Gravendijkdreef; • de Groesbeekdreef wordt verlaagd vanaf de onderdoorgang bij het

Kraaiennestpad tot en met de kruising met de Karspeldreef;

• de Kromwijkdreef is verlaagd tot en met de kruising met het Kantershofpad en zal vanaf daar weer stijgen.

De stijgen daalpunten op de dreven zijn ingetekend in de plankaart op pagina 28.

Verkeersstructuur De Karspeldreef zal een totaal nieuw profiel krijgen met een breedte van ongeveer 52 meter. Hij zal worden ingericht als boulevard met twee maal "één rijstrook plus" (de strook is breed genoeg om een afslaand voertuig te passeren) voor het doorgaand verkeer en twee parallelwegen. De boulevard krijgt een groen karakter door het aanleggen van twee middenbermen en zijbermen. Naast de boulevard wordt K-midden ontsloten door een netwerk van buurtstraten, waarbij de woonbuurten zo veel mogelijk solitair ontsloten worden vanaf de dreef.

Figuur 13: Profiel Karspeldreef


46

• om de doorstroom te bevorderen wordt zo veel mogelijk gebruik gemaakt

van T-kruisingen; • de dienwegen van de flats Kikkenstein, Kruitberg en Kleiburg krijgen

directe aansluitingen op de Karspeldreef; • de vier geplande woonbuurten van K-zuid krijgen elk een eigen

ontsluiting. Laag Kralenbeek en Laag Kouwenoord worden primair vanaf de Karspeldreef ontsloten. Laag Kempering en Laag Klieverink worden primair vanaf de Kromwijkdreef ontsloten;

• in het profiel van de boulevard worden rond het metrostation twee dubbele bushaltes opgenomen;

• taxi-standplaatsen worden mogelijk in de zone met dubbelzijdig dwarsparkeren voor het business centre opgenomen;

• het gerenoveerde metrostation wordt onderdeel van de noordwand van het plein en toegankelijk vanaf de boulevard.

Langzaamverkeer De bestaande fietspadenstructuur wordt zo veel mogelijk gehandhaafd. De fietspaden in noord-zuid richting lopen door in de groene verbindingszones. In oost-west richting zullen fietsers gebruik maken van het Kantershofpad aan de zuidzijde, het Kraaiennestpad aan de noordzijde en de parallelwegen langs de dreef. Uitgangspunt is dat de fietspaden zo gestrekt mogelijk door K-noord, K-midden en K-zuid lopen. Op drie plekken zullen er oversteekplaatsen worden aangelegd: bij de beide groene noord-zuid verbindingen en bij het centrumgebied. Door de ruime opzet van de boulevard met midden- en zijbermen kunnen er veilige oversteekplaatsen worden gecreëerd.

Kabels en leidingen Ter plaatse van de metro wordt het plangebied doorsneden door hoogspanningskabels ten behoeve van het plangebied en de metro. Verwacht mag worden dat vooruitlopend op de verbouwing van de metro hoogspanningskabels omgelegd moeten worden.

Ter plekke van de hooggelegen Karspeldreef, de ontsluitingen van de parkeergarages op dreefniveau en de eveneens op dreefniveau gelegen parkeerplaatsen tussen de garages en de dreef vinden we enkelriolen voor de regenwaterafvoer en kabels voor de openbare verlichting. Met het verlagen van de dreef en de sloop van parkeergarages zullen al deze kabels en leidingen verdwijnen en vervangen worden door een nieuwe infrastructuur. In de directe omgeving van ’De Key’-torens zijn meer voorzieningen die waar nodig omgelegd of vernieuwd kunnen worden. Het meest noordwestelijk geprojecteerde bouwblok valt voor een deel samen met een hoofdleiding van de stadsverwarming. Die leiding zal wellicht moeten worden omgelegd.

Figuur 14: Kabels en leidingen

Het bestaande tracé van het Gaasperparkpad doorkruist een bouwblok in de noordoosthoek van het plan. Daarmee is het blok ook geprojecteerd over


47

hoofdleidingen van de stadsverwarming, het gasnet, en het gasreduceerstation. De leidingen kunnen worden omgelegd en het gasreduceerstation kan worden geherpositioneerd en opgenomen in de geprojecteerde bebouwing. Op diverse plaatsen zullen te handhaven hoofdleidingen die onder nieuw aan te leggen wegen blijken te liggen beschermd moeten worden.

Parkeren Het totaal aantal benodigde parkeerplaatsen is circa 1.600. Dit aantal is berekend op basis van de normen zoals vastgelegd in de Parkeernota van het stadsdeel zuidoost.

• voor nieuwbouwwoningen met koppelverkoop van parkeerplaats: 1,0

parkeerplaats per woning in afgeschermd gebied en additioneel 0,1 in openbaar gebied;

• voor overige nieuwbouw 1,0 per woning in openbaar gebied; • voor bestaande woningen 0,7 per woning;

• voor het winkelcentrum 1 per 50 m2; • voor de markt 1 per kraam; • voor bedrijven 1 per 150 m2; • voor kantoren 1 per 75 m2; • voor overige voorzieningen 1 per 100 m2.

Tabel: benodigd aantal parkeerplaatsen: Programmaonderdeel Hoeveelheid Norm Aantal pp Woningen met koppelverkoop

360 1,1 op 1 396

Overige woningen nieuwbouw

360 1 op 1 360

Bestaande woningen 588 0,7 op 1 412 Winkelcentrum 8.500 1 op 50 m2 170 Markt 130 1 per kraam 130 Bedrijven 8.300 1 op 150 m2 56 Voorzieningen 7.000 1 op 100 m2 70 Totaal 1.594 pp In het plan zijn ongeveer 1650 parkeerplaatsen opgenomen. Van deze parkeerplaatsen bevinden er zich circa 800 in de te handhaven parkeergarages Kralenbeek en Klieverink aan de zuidzijde van de dreef. De overige parkeerplaatsen zijn als volgt over het gebied verdeeld: • 240 parkeerplaatsen half verdiept onder de woningbouwblokken aan de

noorden zuidzijde van de dreef; • 150 parkeerplaatsen onder het winkelcentrum; • 460 parkeerplaatsen op het maaiveld. In het plan is dus een surplus van circa 60 parkeerplaatsen opgenomen. Dit surplus kan op topdagen ingezet worden voor het opvangen van extra parkeerdruk en 's avonds en in de weekends eventueel worden ingezet ten behoeve van parkeren voor de 3K’s. Naar de mogelijkheden hiervoor wordt verder onderzoek verricht.


48

Figuur 15: Parkeerbalans, aanbod parkeerplaatsen


49

Het maaiveldparkeren worden uitgevoerd in de vorm van langsparkeren langs de buurtstraten en parallelwegen en in dubbelzijdig dwarsparkeren voor het winkelcentrum en het business centre. Parkeren voor het business centre dient opgelost te worden binnen het bouwblok. Binnen de parkeerbalans voor het SPvE K-midden zijn er geen parkeerplaatsen voor het business centre gereserveerd.

4.6. Stedenbouwkundig kader

In de volgende planfase zal op basis van het SPvE gewerkt worden aan ontwerpen van de afzonderlijke gedeelten van het gebied K-midden. Gezien de fasering in de uitvoering is het van belang om in het SPvE de belangrijke kaders vast te leggen. Deze kaders, opgenomen in figuur 17, betreffen rooilijnen, globale bouwhoogten, plinthoogten, uitgiftegrenzen, bouwaccenten, globale verdeling van woningaantallen over de bouwblokken, entrees en woningoriëntaties. De kaders manifesteren zich met name aan de dreefzijde, waar de eenheid van de boulevard en daarmee het plan gegarandeerd moet worden. Bij het formuleren van het stedenbouwkundig kader is onderscheid gemaakt tussen:

1. de blokken ten noorden van de Karspeldreef en het blok op de plek van de huidige garage Kouwenoord (A t/m K + O);

2. overige blokken aan de zuidkant van de Karspeldreef (L + M + N). Voor de eerste categorie zijn de kaders scherper vastgelegd dan voor de tweede categorie. Op basis van financieel, technisch, stedenbouwkundig en programmatisch onderzoek zal voor de tweede categorie gezocht worden naar een optimale ontwikkelingsstrategie. Dit zal gebeuren in nauw overleg met betrokken partijen (in ieder geval De Key en Dienst Parkeergebouwen). De blokken L + M + N zijn in figuur 17 met een arcering aangeduid als ontwikkelingsgebied. Met name de verkaveling, de locatie van functies en de vorm en ontsluiting van de bouwblokken moeten nog nader worden uitgewerkt. Een aantal zaken wordt voor het gebied met dit SPvE echter wel vastgelegd: • de rooilijnen ter plekke van de boulevard; • de programmatische eisen;

• de globale bouwhoogte; • de architectonische en ruimtelijke kwaliteit; • de ligging van de groene noord-zuid verbindingen en de zuidelijke

centrale pleinruimte. In Bijlage 2 zijn principedoorsneden, inclusief het profiel van de Karspeldreef, toegevoegd. Deze behoren bij dit stedenbouwkundig kader. Hierbij moet worden aangemerkt dat de bouwhoogten ook in de doorsneden indicatief zijn opgenomen.

Figuur 16: Bouwblokken

Oriëntatie bouwblokken De bouwblokken en gebouwen in het centrumgebied worden specifiek gericht op de centrale openbare ruimte. Aan de dreefzijde zal sprake zijn van hoogteaccenten als begrenzing van het centrale openbare ruimtegebied. Arcades, terugspringingen, dubbele gevels etc. moeten de maat en schaal passend bij een verblijfsgebied creëren.


50

Figuur 17: Kader rooilijnen en maatvoering


51

Architectuur Qua architectuur zullen de bouwblokken aan de oosten westzijde van het plangebied terughoudend zijn en familie van elkaar zijn. De centrumfuncties dienen juist elk een eigen specifieke vormgeving te krijgen. Wel moeten deze blokken en gebouwen in het centrum nadrukkelijk met elkaar en met de inrichting van de openbare ruimte afgestemd worden.

Er zal sprake zijn van afwisselend, maar ingetogen kleurgebruik, waarbij het accent ligt op lichte kleuren. Er is een goede afstemming van architectuur, inrichting van openbare ruimte en van het groen noodzakelijk. Er zal gewerkt worden met verschillende families van bouwblokken. Bouwblokken die familie zijn worden qua programma, materiaalgebruik, bouwhoogte en plinthoogte nauw op elkaar afgestemd. De verschillende families bij elkaar moeten een levendig en coherent beeld opleveren. Er zijn 4 families van bouwblokken. Op nevenstaand kaartje staan de families aangegeven.

Rooilijnen en maten • het nieuwe profiel van de Karspeldreef heeft een maat van 52 meter (58

meter voor het terugliggende gedeelte ter plaatse van het winkelcentrum en business centre);

• de groene verbindingszones hebben een minimale breedte van 36 meter;

• het nieuwe metrostation wordt in de rooilijn geplaatst van het blok E aan het centrale plein, zodat het metrostation zijn toegang heeft aan het plein en in de oksel van de marktopstelling ligt;

• de rooilijnen van de blokken aan de noordzijde van de dreef worden aan alle zijden vastgelegd. Voor de blokken aan de zuidzijde van de dreef en de oostzijde van de ‘s-Gravendijkdreef worden alleen de rooilijnen aan de dreef vastgelegd;

Figuur 18: Families van bouwblokken

• de uitgiftegrenzen vallen samen met de rooilijnen, met uitzondering van

de parkzijde van de aan de noordzijde van de boulevard gelegen woningbouwblokken, waar sprake zal zijn van een overgangszone;

• het centrumgebied wordt beëindigd door bebouwingsaccenten.

4.7. Inpassing De Key-torens in de stedenbouwkundige structuur

De woontorens van De Key blijven behouden, maar ondergaan een ingrijpende renovatie. Op basis van een bouwkundige verkenning naar de mogelijkheden van de flats, worden plannen ontwikkeld om de torens een goede toekomstwaarde te geven. Hierbij gaat het zowel om de buitenkant (uitstraling, identiteit) als om de binnenkant (aanpassing entrees en installaties, samenvoegen van woningen en herinrichting van de commerciële ruimten).


52

Figuur 19: Kader openbare ruimte


53

Door hun hoogte en potentiële uitstraling bieden de torens de mogelijkheid om afzonderlijke deelgebieden identiteit te verlenen. Dit kan onder meer door bij elke toren een passende manier te kiezen waarop de openbare ruimte en het gebouw met elkaar in contact staan. Daarnaast kunnen ingrepen in de torens ervoor zorgen dat individuele identificatie met de eigen woning mogelijk is. Door bijvoorbeeld de hoogte te breken (met sleuven of uitkragingen) of te wisselen met gevelmaterialen, kunnen bewoners zonder verdiepingen te hoeven tellen gemakkelijker hun eigen woning aanwijzen. Omdat loskoppeling van de flats en de parkeergarages plaatsvindt, komen er nieuwe entrees op maaiveldniveau. Deze zijn op dezelfde plaats gesitueerd als de huidige entrees, dus niet aan de zijde van de Karspeldreef. De flats krijgen een duidelijk adres aan de Karspeldreef. Daarnaast moet er een logische en veilige route voor zowel voetgangers als auto’s van de flats naar

de parkeergarages en vice versa komen. De renovatie van de woontorens hangt nauw samen met de renovatie van de parkeergarages en de herinrichting van het maaiveld aan de zuidzijde van de dreef. Voor de vernieuwing van de woontorens van De Key zullen dezelfde randvoorwaarden gelden als voor de vernieuwingsoperatie. De Key vindt herpositionering van de torens belangrijk en onderzoekt de verschillende mogelijkheden daartoe. Ook de bedrijfsruimten in de plinten worden ingrijpend gerenoveerd. Dit betekent een aanvulling op het economische programma.


54


55

5. PLANNING EN FASERING

5.1. Plankaders ten behoeve van de planontwikkeling

Voordat een ontwerp voor bijvoorbeeld woningen, een straat of een wijk gemaakt kan worden, moet een kader ontwikkeld zijn. Dit kader wordt gevormd door het Plan van Aanpak en het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE). Het Plan van Aanpak, het fase-2 product volgens het PLABERUM, is in december 2000 vastgesteld door de Stadsdeelraad Zuidoost. In 2001 is het voorliggende SPvE ontwikkeld, een fase-3 product volgens het PLABERUM. De uitgangspunten uit het Plan van Aanpak zijn verder gedetailleerd. Het SPvE bevat tevens het zogenaamde go-no go besluit. Zodra het SPvE is vastgesteld door de Stadsdeelraad Zuidoost wordt er gestart met het ontwerp van de nieuwe Karspeldreef, gevolgd door het centrumgebied en omgeving. Tevens wordt direct gestart met het Bestemmingsplan Kraaiennest-midden. Hoe eerder dit immers geldig is hoe sneller de bouwvergunningsprocedures kunnen worden afgerond. Een bouwvergunning is nodig voor onder meer de nieuwe dreef, het nieuwe centrumgebied en de renovatie van de torens van De Key.

5.2. Realisatie van de plannen

Het ontwikkelen van plankaders en ontwerpen heeft tot doel om een nieuw en/of ander gebied te realiseren. Voordat het nieuwe centrum daadwerkelijk gerealiseerd is, is nog een lange weg te gaan. Na de ontwikkeling van de plannen start de voorbereidende fase ten behoeve van de uitvoering. Om deze voortvarend te kunnen doorlopen is nu reeds gekeken naar de huidige ligging van de kabels en leidingen; het is vooral van belang in een vroeg stadium te weten welke verlegd moeten worden. Daarnaast is een opzet gemaakt voor de positie van bouwwegen, hoe de tijdelijke bushaltes komen te liggen, welke bomen gekapt en waar mogelijk

weer teruggeplant moeten worden, etcetera. Al deze voorbereidingen vereisen overleg met bewoners en instellingen en duren minimaal twee jaar.

5.3. Fasering van de uitvoering

De vernieuwing van K-midden zal gefaseerd worden uitgevoerd. Dit is noodzakelijk om de bereikbaarheid van en de leefbaarheid in de buurt te kunnen waarborgen. Zo zal bijvoorbeeld het huidige winkelcentrum pas gesloopt worden als het nieuwe is geopend. Tijdens de uitvoering zullen de woningen, winkels, bedrijven en markt bereikbaar blijven al of niet via tijdelijke hulpwegen. In de bijgevoegde planning is rekening gehouden met de sloop van de parkeergarage Kempering en de voorkeursverkaveling voor het zuidelijk deel van het gebied. Nader onderzoek naar de financiële en technische haalbaarheid van dit ontwikkelingsgebied kan invloed hebben op de planning. De uitvoering start medio 2003 met de reconstructie van de Karspeldreef. De verlaging van de dreef zal in twee fases worden uitgevoerd: eerst het deel tussen Kromwijkdreef en 's-Gravendijkdreef, daarna het deel tussen de Kromwijkdreef en de Groesbeekdreef. Door middel van hulpwegen blijft de buurt bereikbaar. Eind 2004 is de reconstructie van de Karspeldreef een feit. Aan de noordzijde van de dreef wordt medio 2003 gestart met de sloop van de parkeergarage Kikkenstein. Daarna wordt het westelijke deel van het plan (met o.m. het nieuwe winkelcentrum) gerealiseerd (blokken C en D). Het gebied tussen de Groesbeekdreef en parkeergarage Kikkenstein (met de realisatie van bouwblokken A en B) kan al vanaf begin 2004 bebouwd worden: daar hoeft immers niets gesloopt te worden. Deze blokken kunnen medio 2005 opgeleverd worden. Het noordelijke centrumgebied, tot aan de parkeergarage Kleiburg/Koningshoef, wordt begin 2006 opgeleverd. Zodra dit klaar is kan de parkeergarage gesloopt worden en de rest van het noordelijke plangebied gerealiseerd worden. De realisatie van deze blokken (E, F, G en H) loopt van medio 2007 tot begin 2009.


56

Het metrostation krijgt ook een grote opknapbeurt. Het ligt in de verwachting dat het GVB tegelijk met de ontwikkeling van het centrumgebied in 2004 gaat starten met de werkzaamheden.

De planning voor de realisatie van de zuidzijde van de dreef is mede afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek en het overleg tussen betrokken partijen. Voorlopig wordt uitgegaan van renovatie en ombouwing van de parkeergarages Kralenbeek en Klieverink in 2004 en 2005. Begin 2006 wordt de parkeergarage Kouwenoord gesloopt. Indien uit onderzoek blijkt dat sloop van de parkeergarage Kempering haalbaar is, wordt deze ook in 2006 gesloopt (in de planning is dit opgenomen). De nieuwbouw wordt hier gerealiseerd tussen medio 2006 en eind 2007. Woningstichting De Key gaat de vier torens tussen 2004 en 2007 toren voor toren renoveren.

De inrichting van het maaiveld komt telkens aan bod na afronding van de bouwwerkzaamheden in de verschillende deelplangebieden en is in 3 tot 4 maanden na oplevering van de laatste gebouwen gereed. 5.4. Uitwerking in Stedenbouwkundige plannen

Het SPvE zal in de planvorming in verschillende Stedenbouwkundige Plannen (SP's) worden uitgewerkt. In onderstaande afbeelding worden de verschillende SP's globaal weergegeven.

Figuur 20: Globale indeling Stedenbouwkundige Plannen


57


58


59


60


61

6. FINANCIËN

De financiële paragraaf is gebaseerd op de grondexploitatiebegroting K-midden (plannummer 280.81). De grondexploitatie K-midden maakt onderdeel uit van de in het kader van de vernieuwing Bijlmermeer beschikbare financiële middelen.

6.1. Grondexploitatiegrens

De in de grondexploitatie opgenomen kosten en opbrengsten hebben betrekking op activiteiten binnen het gebied zoals omschreven in hoofdstuk 2 en aangeduid in figuur 3.

6.2. Grondgebruik

Het plangebied K-midden is een gebied met een oppervlak binnen de grondexploitatiebegrenzing van ca 17 hectare. Hiervan is ca. 7 ha. groen, 6 hectare verhard en 4 hectare bebouwd. De bebouwing bestaat uit een zestal parkeergarages, vier hoogbouwtorens, een moskee, het CREA-gebouw, Medisch Centrum Kraaiennest en Buurtcentrum De Bonte Kraai. Na realisatie van de plannen resteert van de huidige bebouwing nog iets meer dan 1 hectare. Toegevoegd wordt ca. 7 ha bebouwing. Het resterend oppervlak bestaat uit 6 ha. verharding en 3 ha. groen.

6.3. Verwervingen en ontruimingen

Het totale gebied, minus de te handhaven gebouwen, dient min of meer ‘kaal’ te worden opgeleverd. In het plangebied blijven de volgende gebouwen gehandhaafd: het Medisch Centrum Kraaiennest, buurtcentrum De Bonte Kraai, het grootste deel van het CREA-gebouw, de moskee, de vier woontorens van woningstichting De Key, en de parkeergarages Kempering en Klieverink. Dit betekent dat de volgende gebouwen dienen te worden aangekocht en ontruimd: de parkeergarages Kikkenstein/Kruitberg, Kleiburg/Koningshoef, Kempering. en Kouwenoord (met inbegrip van de erin en eronder gevestigde functies zoals de Pinkstergemeente en het winkelcentrum Kraaiennest) De in de grondexploitatie opgenomen bedragen

hiervoor zijn gebaseerd op ramingen en taxaties. Voor wat betreft het winkelcentrum wordt uitgegaan van een naadloze verhuizing van het oude naar het nieuwe winkelcentrum. Niet opgenomen in de grondexploitatie zijn de sloopkosten voor de garages Kleiburg/Koningshoef, Kikkenstein/Kruitberg en Kouwenoord. Tevens zijn de verwervings- en ontruimingskosten voor de beëindiging van de in deze garages aanwezige huurrechten niet opgenomen De benodigde financiële middelen voor de hiervoor genoemde posten zijn geregeld in het parkeergaragebudget uit de Saneringsmiddelen Nieuw Amsterdam. In de grondexploitatiebegroting is rekening gehouden met mogelijke aanpassingen aan de te handhaven in te passen bestaande gebouwen voor zover deze noodzakelijk zijn in verband met het realiseren van dit SPvE..

6.4. Kosten en opbrengsten

In de grondexploitatiebegroting zijn de kosten van bouwen woonrijp maken, inclusief rioleringen, opgenomen. Deze kosten en opbrengsten zijn gebaseerd op uitgangspunten en richtlijnen zoals gebruikelijk in Amsterdam. Er zijn ramingen gemaakt door de DWR ten aanzien van de rioleringen. In overleg met de sector Beheer & Milieu zijn de kosten van aanpassingen aan kabels leidingen en andere bijzondere infrastructuur geraamd. De overige ramingen zijn gebaseerd op de eenheidsprijzensystematiek zoals wordt gehanteerd in het Grondexploitatie en Planning Systeem (GEPS) van de stad Amsterdam. De gangbare opslagpercentages voor onvoorzien, BTW en overhead zijn in de kosten opgenomen. Bij de grondopbrengsten is rekening gehouden met 595 nieuwbouwwoningen, 8.500 m2 detailhandel, 4.500 m2 bedrijfsruimte en 7.000 m2 maatschappelijke functies. In de grondexploitatie zijn geen kosten en opbrengsten opgenomen voor het business centre. Indien meer duidelijkheid bestaat over de haalbaarheid van het business centre zal hiervoor een aparte grondexploitatie worden opgenomen. Voor de woningbouw heeft een locatiewaardering plaatsgevonden door de Stuurgroep Woningbouw. Deze hebben de locatie beoordeeld op de positie die deze inneemt op de woningmarkt van het stadsdeel Zuidoost en een en


62

ander is tevens geplaatst in de context van de woningmarkt in geheel Amsterdam. Voor de bepaling van de grondopbrengsten zijn de gegevens gebruikt die ook zijn gehanteerd bij het Finale Plan van Aanpak Bijlmermeer.

6.5. De grondexploitatiebegroting

In de grondexploitatiebegroting is een post onrendabele investeringen vervangende parkeergelegenheid voor de flats Kikkenstein, Kleiburg en Kruitberg opgenomen. Deze kosten zijn een gevolg van de sloop van de huidige parkeergelegenheid. Tevens wordt in deze grondexploitatiebegroting de dekking geregeld voor het krediet Sport en Spelcomplex waarover op 14 december 1999 reeds een besluit is genomen. (SDR141299 RO/sport/192). Het is mogelijk dat de (vertrouwelijk) vast te stellen grondexploitatiebegroting in de planuitvoering afwijkingen ten opzichte van het thans geraamde vertonen. Deze afwijkingen kunnen zowel positief als negatief voor de gemeente uitvallen. Deze risico’s zijn echter onvermijdbaar in dergelijke complexe plannen. Voor het plan K-midden gelden op dit moment als belangrijkste risico’s: de verwervingskosten (met name van het winkelcentrum) en voor de woningbouw: de grondopbrengsten en de afzetmogelijkheden. Aan de zuidzijde van de Karspeldreef worden naast de in het SpvE voorgestelde ruimtelijke maatregelen ook de vier woontorens van woningstichting De Key en twee parkeergarages opgeknapt De door de verschillende partijen te nemen maatregelen zullen fysiek, financieel en in tijd goed op elkaar moeten worden afgestemd. Daarom wordt voorgesteld de gebieden rondom de parkeergarages Kralenbeek en Klieverink in nauwe samenwerking met de betrokken partijen te ontwikkelen.


63

7. PARTICIPATIE EN OVERLEG

Het voorliggende Stedenbouwkundig Programma van Eisen is tot stand gekomen met de inbreng van belanghebbenden. In dit hoofdstuk wordt het proces van participatie en het traject van de formele inspraak beschreven.

7.1. Participatieproces

Niet alleen de ondernemers, instellingen en bewoners in K-midden, maar ook de bewoners in de gehele K-buurt hebben een direct belang bij de plannen voor K-midden. Daarom was bij de totstandkoming van het SPvE naast kwaliteit en tempo ook zorgvuldigheid een belangrijk criterium. Vanuit het belang van kwaliteit zijn belanghebbenden regelmatig in verschillende gremia inhoudelijk betrokken bij de planvorming. Vanwege het belang van tempo is ervoor gekozen zoveel mogelijk alleen organisaties van ondernemers, instellingen en bewoners te benaderen. Het is aan de organisaties overgelaten hun achterban te informeren en te raadplegen. Vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid en om zoveel mogelijk mensen te bereiken is driemaal een informatiemarkt georganiseerd in de buurt. Daarnaast staat de deur van de projectgroep altijd open voor iedere belanghebbende. De projectgroep is van mening dat de intensieve inbreng van bewoners en ondernemers een zeer positieve invloed heeft gehad op de kwaliteit van het SPvE. Het planproces van het SPvE is onderverdeeld in twee fasen: • hoofdopzet voor de uitwerking van het Plan van Aanpak; • vastleggen hoofdprincipes en uitwerking naar een proefverkaveling. In beide planfases is een consultatieronde gehouden. De projectgroep deed een voorzet en de belangenorganisaties gaven hun reactie. In beide ronden kregen de belangenorganisaties gelegenheid schriftelijk te reageren. De direct betrokken stadsdeelwethouders voor Ruimtelijke Ordening/Sociaal-economische Vernieuwing en Economische Zaken en de leden van de Commissie van Advies RO/SEV zijn door de projectgroep regelmatig geïnformeerd over de voortgang.

Partijen voor het winkelcentrum Met vertegenwoordigers van de eigenaar, de winkeliers en het stadsdeel is regelmatig overleg geweest over de plannen voor het winkelcentrum. Dit heeft geresulteerd in een opzet die door alle partijen wordt gedragen. In de volgende fase zal de opzet op basis van een gecontinueerde samenwerking verder worden uitgewerkt.

Bewonersverenigingen De bewoners van de verschillende buurten en flats in de K-buurt hebben zich over het algemeen georganiseerd in bewonersverenigingen. Vertegenwoordigers van de verenigingen zijn tweemaal uitgenodigd om plenair van gedachten te wisselen over de voortgang van het SPvE K-midden. Uit buurten en complexen waar bewoners zich niet georganiseerd hebben, zijn (helaas) bewoners op persoonlijke titel uitgenodigd. Daarnaast is er met vertegenwoordigers van de meeste bewonersverenigingen bilateraal gesproken over de plannen. De projectgroep organiseert periodiek communicatieoverleg met vertegenwoordigers van het bewonersplatform K-buurt, Patrimonium, De Key en het stadsdeel. Onderwerp van gesprek is de participatie van bewoners en de (afstemming van) communicatie naar bewoners en belanghebbenden.

Belanghebbenden en ondernemers Met een groot aantal belanghebbenden (eigenaren, huurders en beheerders in het gebied) zijn gesprekken gevoerd. Doel van de gesprekken was om enerzijds mensen te informeren over de plannen en anderzijds hun mening en inbreng te vragen.

7.2. Inspraak

Het SPvE K-midden heeft gedurende vier weken ter inzage gelegen. Gedurende deze periode was er de mogelijkheid een inspraakreactie op het plan te geven. Tijdens de inspraakperiode is er een informatieavond en een inspraakavond georganiseerd. Tijdens deze avonden zijn er veel vragen gesteld over de plannen. Deze vragen hadden veelal een informatief karakter en zijn


64

beantwoord in de verslagen van respectievelijk de informatie- en inspraakavond. Ook zijn er formele inspraakreacties ingediend. Deze inspraakreacties hebben op onderdelen geleid tot wijzigingen in het plan. Onderstaand worden de inspraakreacties op een rijtje gezet en van antwoord voorzien. De inspraakreactie staat telkens cursief vermeld. De inspraakreacties zijn verdeeld in drie categorieën:

1. Inspraakreacties die hebben geleid tot wijzigingen; 2. Inspraakreacties die worden meegenomen bij de uitwerking van de

plannen; 3. Niet gehonoreerde inspraakreacties.

Inspraakreacties die hebben geleid tot wijzigingen Koornhorst wordt ingepakt door nieuwbouw. De afstand tussen Koornhorst en de nieuwe bebouwing op de plek van de garage Kouwenoord is te klein en de bouwhoogte is te groot.

Naar aanleiding van deze inspraakreactie heeft nadere bestudering van het bouwblok Kouwenoord plaatsgevonden. Het hoogteaccent van het bouwblok is naar de zuidkant verplaatst en de noordkant van het gebouw is iets kleiner gemaakt, zodat de afstand tot Koornhorst groter is en daarmee het uitzicht wordt verbeterd.

De oriëntatie en de bouwhoogte van het gebouw vóór het medisch centrum en de Bonte Kraai. Als je het gebouw anders oriënteert kan de Bonte Kraai gebruik maken van het plein. De bouwhoogte zorgt voor te weinig lichtinval.

In het nieuwe bouwblok aan het plein worden medisch centrum en Bonte Kraai geïntegreerd. De voorgestelde omvang is nodig om tegemoet te komen aan het programma voor woningaantallen en oppervlakte aan commerciële ruimte. De voorgestelde orientatie is nodig om ruimtelijk een goed plein creëren. Mede om tegemoet te komen aan de inspraakreactie wordt in het definitieve SPvE de bouwhoogte minder strak voorgeschreven dan in het document dat voor inspraak aan de belanghebbenden is voorgelegd. In de volgende

fase zal het bouwblok in nauw overleg met de besturen van het medisch centrum en Bonte Kraai ontwikkeld worden. Daarbij zullen de uitgangspunten als verwoord in paragraaf 2.3. van het SPvE als leidraad gelden.

De hoge bebouwing op het winkelcentrum belemmert het uitzicht van de bewoners van Kikkenstein en Kruitberg. Bovendien geeft dit meer schaduw in de winter.

De woontorens op het winkelcentrum zorgen ervoor dat het hof van Kruitberg ruimtelijk begrensd wordt. De beschaduwing zal op een zonnetafel worden onderzocht. Hieruit moet blijken in hoeverre de torens tot hinderlijke schaduwwerking leiden. Mogelijk zal de bouwhoogte van de torens naar aanleiding hiervan worden aangepast. Mede om tegemoet te komen aan deze inspraakreactie wordt in het definitieve SPvE de bouwhoogte minder strak voorgeschreven dan in het document dat voor inspraak aan de belanghebbenden is voorgelegd.

De ontsluiting van de nieuwe wijk ten zuiden van de Key-toren Kralenbeek op de Karspeldreef. In combinatie met de verlaging van de entree van Kralenbeek is dit een verkeersonveilige situatie.· Ontsluiting van nieuwe buurten in K-zuid op de Karspeldreef. Heel K-zuid moet ontsloten worden op de Kromwijkdreef. De woontorens mogen wel op de Karspeldreef ontsloten worden. De ontsluiting van de bedrijven in de garage van Kralenbeek en De Key toren wordt opgelost via de ontsluiting van Kelbergen. Deze wordt doorgetrokken richting K-zuid. Dit geeft teveel overlast op de ontsluiting van Kelbergen. Er moet een rechtstreekse aftakking komen op de Karspeldreef komen zoals bij Kouwenoord.

Voorgesteld wordt om de wijk Laag Kralenbeek niet te ontsluiten via de ontsluitingsweg van Kelbergen. Dit betekent dat het SPvE op dit punt wordt aangepast. Laag Kralenbeek en Laag Kouwenoord worden ontsloten op de Karspeldreef, ofwel direct op de Karspeldreef ofwel op de


65

ventweg. Onderzoek naar de mogelijkheden, mede in relatie tot de afstand tot het kruispunt Groesbeekdreef / Karspeldreef, wordt momenteel uitgevoerd.De belasting voor de woontorens door ontsluiting van Laag Kralenbeek en Laag Kouwenoord wordt niet als problematisch gezien. De belasting in de toekomst zal minder zijn dan de belasting nu in de tijdelijke situatie In totaal gaat het voor Laag Kralenbeek om ongeveer 150 woningen en voor laag Kouwenoord om ongeveer 270 woningen. De afstand tussen de ontsluitingsweg naar Laag Kralenbeek en de entree van de woontoren Kralenbeek is voldoende om de veiligheid te garanderen.

Inspraakreacties die meegenomen worden in de volgende planfase Er zijn te weinig parkeerplaatsen voor Koornhorst. De parkeerplaatsen die in de garage Kouwenoord worden gebruikt, moeten worden gecompenseerd.

Omdat dit gebied buiten de plangrens valt kan in het kader van dit SPvE niet tegemoet gekomen worden aan dit inspraakpunt.Los hiervan zal een onderzoek worden gedaan naar de huidige parkeersituatie voor bewoners van Koornhorst. Het stadsdeel zal op basis van het resultaat van dit onderzoek voorstellen doen aan eigenaar en bewoners voor oplossing van een mogelijk parkeerprobleem.De bewoners van Koornhorst die parkeerplaatsen huren in parkeergarage Kouwenoord kunnen van deze faciliteit gebruik blijven maken tot medio 2005.

De onbereikbaarheid van het medisch centrum in de nieuwe situatie en het gebrek aan parkeerplaatsen voor de deur.

Op korte afstand worden parkeerplaatsen ten oosten van Kruitberg aangelegd. Er is ruimte voor parkeerplaatsen voor de deur voor ontheffinghouders. Het plan blokkeert de mogelijkheden van het medisch centrum op dit punt niet en biedt mogelijkheden om aan de wensen en eisen tegemoet te komen. In de volgende planfase zal dit verder worden uitgewerkt.

De afstand tussen het Nellesteinpad en de garage Kralenbeek. Er moet meer ruimte voor de deur vrij blijven omdat er kinderen gebruik maken van de ruimte.

Het Nellesteinpad loopt aan de oostzijde dicht langs de garage, om goed aan te sluiten op het pad ten noorden van de dreef. De exacte ligging wordt pas in de volgende planfase bepaald. Momenteel is de minimale afstand ingetekend (4 à 5 meter). Er zal bij de uitwerking een veilige oplossing gegarandeerd worden.

Een juridische vrijwaring voor geluidsoverlast die kan ontstaan voor nieuwe functies die dichtbij de stichting BESOB worden toegevoegd.

Er zijn geen mogelijkheden om een juridische vrijwaring te geven. Op dit moment kan alleen worden toegezegd dat bij het ontwerp van het bouwblok Kralenbeek, in samenwerking met BESOB, rekening zal worden gehouden met het beperken van effecten van mogelijke geluidsoverlast door gebruikers van het pand van BESOB.

Er moet een veilige oplossing komen van de kruising van het Kantershofpad met het autoverkeer.

Op zich is dit een normale situatie voor de Bijlmer. De woonwijken zullen 30 kilometer zones worden. De kruisingen met fietspaden zullen veilig (bijvoorbeeld oor het aanleggen van drempels) en overzichtelijk worden vormgegeven.

Het Nellesteinpad en het Kantershofpad moeten gehandhaafd blijven volgens de huidige situatie.

Vanuit K-midden is er geen aanleiding om de schuine ligging van het Kantershofpad Kelbergen in aan te passen. In de plankaarten van het SPvE wordt daarom de huidige situatie ingetekend. De aansluiting van het Kantershofpad naar het zuiden wordt in het SPvE Laag Kralenbeek verder vormgegeven.


66

Niet gehonoreerde inspraakreacties Het versmallen van de Karspeldreef. Dit geeft verkeersoverlast. Door congestie ontstaat er geluidsoverlast en stank.

Met het verlagen van de dreef is het mogelijk een rustige stadstraat te creëren. Om de oversteekbaarheid te bevorderen is het wenselijk om de Karspeldreef te versmallen. Onderzoek naar de verkeersstructuur van de gehele Bijlmermeer heeft aangetoond dat de Karspeldreef versmald kan worden. Dit is onder andere mogelijk doordat verkeer over andere dreven wordt geleid. Uit het onderzoek is gebleken dat kruispunten zorgvuldig moeten worden vormgegeven, onder andere om sluipverkeer te voorkomen. Door versmalling van de dreef wordt de afstand tussen het doorgaande autoverkeer en de woningen groter en zal de geluidsbelasting kleiner worden.

Er wordt met een te hoge dichtheid gebouwd. Er zou oorspronkelijk ruim gebouwd worden, nu komt er toch weer gestapelde bouw.

Doelstelling van de vernieuwing van de Bijlmermeer is onder andere het creëren van verschillende woonmilieus en verschillende dichtheden. Dit draagt bij aan de mogelijkheden voor een wooncarrière in de Bijlmermeer. Het gebied K-midden is in het kader van het totaalbeeld van de Bijlmermeer aangewezen als een gebied waar in hoge dichtheden gebouwd gaat worden. Uitgangspunt bij de vernieuwing van de Bijlmermeer is het terugbouwen van 110% van het aantal woningen. Dit percentage is door de gemeenteraad vastgelegd. K-midden moet een bijdrage leveren aan dit terugbouwpercentage.

Het aantal parkeerplaatsen bij het winkelcentrum is te groot. Het is een subcentrum en niet bedoeld voor bezoekers uit de regio.

Kraaiennest is inderdaad een subcentrum. Het aantal parkeerplaatsen dat in het huidige plan verwerkt is, is hierop afgestemd.

Er moeten speeltoestellen voor de leeftijdscategorie 7-10 in de buurt komen.

In het plangebied K-midden komen alleen speelvoorzieningen voor 0-6 jarigen. In K-zuid en K-noord worden voldoende voorzieningen voor 7-10 jarigen opgenomen.

De vernieuwing zorgt ervoor dat er te weinig sociale huurwoningen overblijven. Nu is er 100% sociale huur, jullie bouwen in K-midden maar 30% sociale huur. Er is een grote groep sociaal zwakkeren.

In het Finale Plan van Aanpak wordt een eindbeeld van de Bijlmermeer gegeven. In dit plan wordt een passende en betaalbare woning voor iedereen die in de Bijlmer wil blijven gegarandeerd. Hierbij zal zoveel mogelijk met de woonwensen van bewoners rekening worden gehouden. Een aantal bewoners kan verhuizen naar de nieuwbouw en anderen naar gerenoveerde hoogbouw. Om snel te “huisvesten” worden pioniersblokken ontwikkeld, waar met name de sociale huurwoningen in een hoger percentage (50%) worden gebouwd. In de K-buurt zal Laag Kralenbeek als pioniersblok worden ontwikkeld, Voor mensen die in de beginfase toch niet direct naar een woning van hun keuze in de Bijlmer kunnen verhuizen, ontwikkelt Patrimonium een systeem waarbij zij, die er recht op hebben, later alsnog met voorrang een kans krijgen. De totale woningvoorraad in de Bijlmer na de vernieuwing bestaat voor 55% uit sociale huurwoningen.

Waarom slopen jullie hoogbouw en bouwen er hoogbouw voor terug?

De oude hoogbouw bestond uit galerijflats. De nieuwe hoogbouw zal bestaan uit portiekflats. Het grote voordeel van portieketageflats is de compartimentering, waardoor de woning meer identiteit heeft dan een galerijwoning die in de massa opgaat. Effect hiervan is minder inbraakgevoeligheid door betere afsluitbaarheid en grotere sociale controle. Verder is er een betere scheiding tussen openbaar en privé en zijn er minder openbare ruimtes, hetgeen positief is voor het beheer. De nieuwe hoogbouw is bovendien veel kleinschaliger dan de bestaande hoogbouw.


1

BIJLAGE 1: PROEFVERKAVELING EN PROEFDOORSNEDES

Figuur 21: Proefverkaveling


2


3


4


5


6


7

BIJLAGE 2: PRINCIPEDOORSNEDES: BEHOREND BIJ KADER


8


9


10


11


12

Stedenbouwkundig Programma van Eisen Kraaiennest (SPvE)

Documents

Transcript of Stedenbouwkundig Programma van Eisen Kraaiennest (SPvE)