Handleiding PrestatiegericHt Programma van eisen

Bij Hart van Zuid is gezien de complexiteit van de opgave gekozen voor de aanbestedingsvorm de ‘Concurrentiegerichte

Dialoog’. Zo’n aanbestedingsvorm leent zich niet voor een traditioneel programma van eisen waarin de oplossing vooraf al

bekend is. Het Programma van Eisen is voor Hart van Zuid prestatiegericht geformuleerd. Het schrijft geen oplossingen voor,

maar prestaties waar de gebiedsontwikkeling toe moet leiden. Daarom wordt gesproken van een Prestatiegericht Programma

van Eisen (PPE). Het PPE is vastgelegd in elektronische vorm en toegankelijk via een relationele database. Meer dan een

papieren PPE maakt dit elektronische PPE de wijze waarop de eisen met elkaar in verbinding staan inzichtelijk. Ook is hiermee

vanuit de verschillende eisen makkelijk de link naar de bijbehorende documenten met normen en richtlijnen en achtergrond-

documenten te vinden.

Binnen het PPE wordt onderscheid gemaakt naar gebiedsbrede uitgangspunten en eisen aan onderdelen.

gebiedsbrede uitgangspunten

Relatie met project doelen

In de leidraad zijn de projectdoelen geformuleerd. Deze zijn vertaald naar de gebiedsbrede uitgangspunten (te vinden onder

het tabblad ‘gebiedsbrede uitgangspunten’), waarin de vertaling is gemaakt naar eisen die gelden voor het gehele gebied. In de

database zijn de doelen opgenomen (tabblad ‘doelen’), waarbij per doel te zien is welke gebiedsbrede uitgangspunten aan het

betreffende doel gekoppeld zijn. Andersom is bij elke categorie gebiedsbrede uitgangspunten te zien aan welke doelstellingen

deze is gekoppeld (volg link bij achterliggende doelstellingen)

Opzet gebiedsbrede uitgangspunten

Ieder gebiedsbreed uitgangspunt bestaat uit een omschrijving, eisen en relevante normen en richtlijnen. In een aantal gevallen

zijn aan een gebiedsbreed uitgangspunt ook referentiebeelden toegevoegd.

De omschrijving geeft een algemene toelichting op het uitgangspunt. Deze omschrijving helpt de biedende partijen te begrijpen

waarom het uitgangspunt belangrijk is voor de gemeente en wat er met het uitgangspunt beoogd wordt.

De specifieke eisen per uitgangspunt zijn te vinden onder het kopje kenmerken. Hierin is opgenomen aan welke aan het uit-

gangspunt gerelateerde eisen de Inschrijving moeten voldoen.

Deze eisen zijn van toepassing op het gehele plangebied, dus zowel op de buitenruimte als op de vastgoedobjecten. Om een

goede toetsing mogelijk te maken is iedere eis opgesplitst in een kenmerk en een waarde. Het kenmerk geeft het onderwerp

van de eis (bijvoorbeeld: oppervlakte), de waarde geeft weer aan welke waarde het kenmerk moet voldoen (1.000 m2).

De verschillende eisen worden alfabetisch op kenmerk geordend. In sommige gevallen is hier omwille van de leesbaarheid een

nummering in aangebracht, zodat er een duidelijke volgorde in de eisen ontstaat. Dit wil nadrukkelijk niet zeggen dat hier een

bepaalde prioritering van eisen aan gekoppeld is.

onderdelen

Structuur PPE onderdelen

Het tweede deel van het PPE bestaat uit de eisen aan de onderdelen. Bijvoorbeeld Ahoy, het Kunstenpand of een bepaalde

verbinding in de buitenruimte. De onderdelen zijn in het PPE te vinden onder het tabblad ‘onderdelen’ en onderverdeeld naar

basis-, plus- en keuzepakket.

Kenmerkend voor de wijze waarop de onderdelen in het PPE gepresenteerd worden is de ruimteboom. Deze ‘boom’ maakt on-

derscheid naar verschillende ruimtes binnen een onderdeel. Zo kan steeds verder worden ingezoomd op de ruimtes binnen een

bepaald onderdeel. Op ieder niveau kunnen een omschrijving, eisen, normen en richtlijnen en referentiebeelden van toepassing

zijn. Hierbij geldt dat wanneer een eis wordt gespecificeerd op het niveau van een gebouw, of een gebouwdeel, deze eis dan

ook van toepassing is op de onderliggende ruimten (tenzij in een specifieke onderliggende ruimte anders gedefinieerd).

Zoals gesteld wordt er bij de onderdelen onderscheid gemaakt naar een basis- plus- en keuzepakket. Aan de eisen en normen

en richtlijnen in het basispakket moet per definitie voldaan worden. Aan de eisen en normen en richtlijnen uit het plus- en keu-

zepakket hoeft alleen voldaan te worden indien deze onderdeel uitmaken van de Inschrijving.

Opzet per onderdeel

Net als de gebiedsbrede uitgangspunten bestaan de onderdelen uit een omschrijving, eisen en normen en richtlijnen. In een

aantal gevallen is sprake van referentiebeelden of specifieke bestanden, zoals een relatieschema.

Voor de omschrijving, normen en richtlijnen en referentiebeelden geldt hetzelfde als hiervoor beschreven onder uitgangspunten.

Voor de eisen geldt – net als bij de eisen aan de uitgangspunten – dat deze bindend zijn en opgesplitst zijn naar een kenmerk en

een waarde.

Anders dan bij de uitgangspunten wordt er bij de onderdelen echter onderscheid gemaakt naar verschillende type eisen:

•Algemeneeisen.Hetgaatmetnameomfunctioneleeisenaaneenruimteen/ofaandeindeling.Ookeisenophetgebiedvan

de gewenste sfeer of aansluiting hebben hier een plek;

•Ruimtelijkerelaties.Hiergaathetomeisenaanruimtelijkerelatiestussen(ruimtesvan)onderdelen.BijvoorbeelddatruimteA

en B direct verbonden dienen te zijn of juist niet in elkaars nabijheid gelegen moeten zijn;

•Comforteisen.Ditbetreftdebouwfysischeeisenwaaraanvoldaanmoetworden,voorzoverzebovenhetbouwbesluituitstij-

gen. Deze eisen zijn bedoeld om een integrale kwaliteit van het leef- en werkcomfort te kunnen realiseren. Binnen de comfor-

teisen wordt onderscheid gemaakt naar verschillende type eisen:

› Luchtkwaliteit: alle prestatie-eisen die van invloed zijn op de luchtkwaliteit van het onderdeel, zoals ventilatiecapaciteit, eisen

aan spuiventilatie, kwaliteit toevoerlucht, windhinder, enz.;

› Thermisch comfort: prestatie-eisen zoals temperatuurregeling, beperking warmtelast in de zomer, individuele invloed op

warmteregeling, enz.;

› Akoestisch comfort: prestatie-eisen die je stelt aan de ruimteakoestiek, het contactgeluid , de geluidsisolatie, enz.;

› Visueel comfort: prestatie-eisen die worden gesteld aan de verlichting, daglichttoetreding, luminantieverhouding, uitzicht, enz.;

Handleiding PrestatiegericHt Programma van eisen

› Luchtdichtheid, waterdichtheid en condensatie: prestatie-eisen die van invloed zijn op de afdichting van het gebouw en de

afdichting voor lucht en water;

› Externe bouwfysische conditie: prestatie-eisen die gesteld worden aan de bouwfysische conditie buiten, zoals eisen aan

windhinder, lichtuitstraling en lichtreflectie.

•Voorzieningen.DevoorzieningenzijngeordendopbasisvandeElementenmethodeNL-Sfb.Hierzijnmetnameeisen

opgenomen met betrekking tot:

› Gebouwdelen: o.m. binnenwanden, afwerkingen, ramen en deuren, etc.;

› Werktuigbouwkundige voorzieningen: o.m. verwarming, koeling, luchtbehandeling, enz.;

› Elektrotechnische voorzieningen: o.m. centrale elektrische voorzieningen, beveiliging, communicatie, verlichting, transport

voorzieningen, enz.;

› Losse inventaris: o.m. losse inventaris gebruiksruimten (m.n. meubilair), losse keukeninventaris, enz.;

› Vaste voorzieningen:o.m. vaste verkeervoorzieningen, vaste gebruikersvoorzieningen, vaste keukenvoorzieningen, vaste

inrichtingen, vaste onderhoudsvoorzieningen, enz.;

› Terreinvoorzieningen: o.m. speeltoestellen, straatmeubilair, enz.

De verschillende type eisen zijn ieder in een eigen tabblad terug te vinden1. Aan alle eisen dient voldaan te worden met inacht-

name van hetgeen is gesteld aangaande de eisen van het basis-, plus- en keuzepakket

Gebruikers

Onder het tabblad ‘Gebruikers’ is meer informatie te vinden over huidige gebruikers en (beoogde) doelgroepen per onderdeel.

Hierbij is vooral gericht op de verplichte onderdelen uit het basispakket.

normen & richtlijnen en achtergrondinformatie

Normen & Richtlijnen

Hier zijn documenten opgenomen die gerelateerd zijn aan specifieke uitgangspunten of onderdelen. Het document is gekop-

peldaanhetuitgangspuntofderuimteinhetalgemeenofaanéénofmeerdereeisenbinnenhetuitgangspunt/deruimteinhet

bijzonder2. Het model ‘normen & richtlijnen en achtergrondinformatie’ biedt een totaaloverzicht van alle normen en richtlijnen,

gegroepeerd naar onderwerp (duurzaamheid, verkeer en vervoer, etc.). Voor de specifieke normen & richtlijnen die gaan over

onderdeleniseenapartemapopgenomen.Normenenrichtlijnenzijnookbenaderbaarviadegebiedsbredeuitgangspuntenen/

of eisen voor onderdelen waar een norm of richtlijn op van toepassing is.

Handleiding PrestatiegericHt Programma van eisen

1 Het gaat hier niet in een tabblad helemaal bovenin het scherm, maar om een tabblad dat pas verschijnt als er een onderdeel is geselecteerd.2 Normen en richtlijnen zijn gekoppeld aan één of meerdere uitgangspunten en / of onderdelen (zie kopje onderdelen). In sommige gevallen zijn ze daarbij specifiek

gekoppeld aan één of meerdere eisen binnen die uitgangspunten en / of onderdelen. Als dat het geval is, wordt hiervan melding gemaakt in de betreffende eis.

De koppeling van een document uit de normen en richtlijnen aan een uitgangspunt, onderdeel en / of specifieke eis dient ter structurering van het grote aantal

normen en richtlijnen. De normen en richtlijnen zijn echter op alle (eisen binnen de) uitgangspunten en onderdelen van toepassing, tenzij anders vermeld. Dus ook

als er geen sprake is van een directe koppeling.

Onder normen en richtlijnen vallen grofweg drie type documenten:

•Kaarten.DeAanbestedendeDienstheeftverschillendekaartenopgestelddieaangevenwathetminimumniveauvantoegan-

kelijkheid is, etc. Deze kaarten zijn opgenomen onder normen en richtlijnen en zijn kaderstellend. Biedingen moeten aan deze

kaarten voldoen, tenzij anders vermeld bij de betreffende kaart;

•Specifiekedocumenten,waarinspecifiekenormenenrichtlijnenzijnopgenomen,behorendebijdeeis(en)inhetPPE.De

beleidsdocumenten die zeer relevant worden geacht voor de biedingen zijn opgenomen onder normen en richtlijnen. Het gaat

danvaakomspecifiekRotterdamsbeleid.Aanditbeleiddientvoldaanteworden;

•Wet-enregelgeving.Eriseenbreedpaletaanwet-enregelgevingwaardebiedingenaanmoetenvoldoen.Hetgrootstedeel

hiervan wordt algemeen bekend verondersteld en is voor de biedende partijen goed toegankelijk. Deze zaken zijn niet

opgenomen in de normen en richtlijnen. Wet- en regelgeving die meer specifiek en lastiger vindbaar is, is wel opgenomen

in normen en richtlijnen. Opgemerkt wordt dat biedingen aan alle wet- en regelgeving dienen te voldoen, ook als deze niet

opgenomen zijn onder normen en richtlijnen. Het gaat dan bijvoorbeeld om beleid dat is gekoppeld aan gemeentelijke

verordeningen zoals de APV en bouwverordening. Het beleid dat op het moment van de definitieve bieding vigerend is, is van

toepassing als eis. Voor eventuele wijzigingen die na afronding van de Biedingsfase kunnen voorkomen, is in het HOK een

passage opgenomen hoe hiermee om te gaan.

Achtergrondinformatie

In de database is ook achtergrondinformatie opgenomen die geen norm of richtlijn is. Deze informatie kan helpen om een

beter inzicht te krijgen in bijvoorbeeld het gebied, de omgeving, marktomstandigheden en huidige gebruikers en activiteiten in

het gebied. Onder het tabblad ‘normen & richtlijnen en achtergrondinformatie’ bevindt zich in het model ook een map ‘achter-

grondinformatie’, waarin relevante documentatie is verzameld, die benut kan worden bij het maken van een passende propo-

sitie. Deze informatie is gegroepeerd naar onderwerp (bijvoorbeeld duurzaamheid, verkeer en vervoer, etc.) en naar onderdeel,

maarnietdirectgelinktaan(eisenbinnen)uitgangspuntenen/ofonderdeleninhetPPE.

Referentiebeelden

Ten slotte zijn er aan sommige uitgangspunten referentiebeelden toegevoegd. Deze beelden dienen ter verduidelijking van

wat er met het uitgangspunt of één of meer specifieke eisen bedoeld wordt. De referentiebeelden zijn bedoeld ter inspiratie en

illustratie en zijn daarmee niet bindend. Aan de referentiebeelden hoeft dus niet voldaan te worden.

verificatiemodel

De Gemeente toetst of de biedingen voldoen aan de eisen en normen en richtlijnen. Hiervoor gebruikt de dienst een verifica-

tiemodel. Dit model zal op een later moment bij het PPE gevoegd worden. Dit model sluit aan bij de aangegeven werkwijze in

bijlage 3 en geeft aan welke eisen uit het PPE in welke fase worden getoetst en op welke wijze de toetsing van de betreffende

eis plaatsvindt.

Het PPE kan worden geraadpleegd middels reeds genoemde applicatie Briefbuilder.

Handleiding PrestatiegericHt Programma van eisen