Stappenplan naar

Met tips, handvatten & praktische voorbeelden

vanzelfsprekende samenwerking met

informele zorgverleners

Hoe kom je tot vanzelfsprekende samenwerking met informele zorgverleners?

Beschrijf de visie op samenwerking met informele zorgverleners

Creëer draagvlak binnen de organisatie voor meer samenwerking met informele zorgverleners

Stel beleid op & pas de huidige werkprocessen hierop aan

Train zorgprofessionals in de nieuwe manier van werken

Zorg voor goede communicatie tussen zorgprofessionals & informele zorgverleners

Definities & colofon

Dit stappenplan beschrijft in zeven stappen hoe een zorg- organisatie een verandering in kan zetten naar vanzelfsprekende samenwerking met informele zorgverleners (mantelzorgers, vrijwilligers). Het biedt een leidraad aan diegenen die een kanteling teweeg willen brengen naar méér samenwerking met informele zorgverleners. Hierbij moet wel worden stilgestaan dat dit echt een cultuuromslag binnen de zorgorganisatie betreft en dat dit tijd kost, maar uiteindelijk veel kan opleveren; zeker voor de cliënt.

Dit stappenplan biedt voorbeelden van verschillende organisaties, handvatten en tips om deze cultuuromslag in te zetten.

Daarmee is het zeker niet bedoeld als ‘afvinklijstje’; elke organisatie zal zijn eigen keuzes maken. Het is niet noodzakelijk om vanaf het begin af aan te focussen op de gehele organisatie. Soms wordt bewust gekozen om beleid eerst in enkele teams te implementeren. Zodra beleid wordt verbreedt naar de gehele organisatie is het belangrijk opnieuw aandacht te geven aan alle verschillende stappen.

Evalueer regelmatig hoe de samenwerking verloopt

Richt de werkomgeving in op het nieuwe omschreven beleid

Beschrijf de visie op samenwerking met informele zorgverleners

Als je als organisatie wilt inzetten op meer samenwerking met informele zorgverleners is het belangrijk dat er een duidelijke visie op deze samenwerking wordt bepaald. Betrek hierbij medewerkers werkzaam in alle lagen van de organisatie en cliënten (bijvoorbeeld via de cliëntenraad), mantelzorgers en vrijwilligers, zodat er een reële steekproef van de organisatie betrokken is.

Daarnaast is het goed om te beseffen dat veel medewerkers in hun privésituatie mantelzorger kunnen zijn; zij kunnen vanuit beide rollen hun wensen benoemen. Wees open en eerlijk naar elkaar; welke ambities zijn er en wat is de drijfveer om meer samen te werken met informele zorgverleners? Het opstellen van een nieuwe visie heeft tijd nodig; vaak zijn meerdere sessie nodig.

+

Voorbeelden/best practices van andere zorgorganisaties Het werkboek ‘In voor Mantelzorg’ van Vilans besteedt een hoofdstuk aan visie- & beleidsvorming

Gebruik één van de vragenlijsten van M. van Wieringen, M. Broese van Groenou & P. Groenewegen, ontwikkeld voor de thuiszorg, ter voorbereiding van een brainstormsessie waarin aanzet wordt gemaakt op een nieuwe visie.

Het Expertisecentrum Mantelzorgondersteuning Amsterdam (onderdeel van Markant) kan organisaties begeleiden die de samenwerking met informele zorg willen intensiveren. Markant kan procesbegeleiders leveren die het ontwikkelingstraject begeleiden; van visievorming tot uitvoering.

De Academie voor Informele Zorg (AVIZ; een samenwerking van de Vrijwilligersacademie en de Hogeschool van Amsterdam) biedt organisaties begeleiding en advies bij ontwikkeltrajecten rondom het intensiveren van de samenwerking met vrijwilligers.

Bij Cordaan (VVT) is de visie op informele zorg beschreven in het programma ‘Informele Zorg Voorop’. Voor de uitvoering van dit programma is een programmamanager Informele Zorg aangesteld.

Arkin (GGZ) ziet naastbetrokkenen als een belangrijke samenwerkingspartner bij de behandeling en het herstel van hun cliënten. Arkin werkt dan ook ‘Triadisch’ (samenwerking tussen de cliënt, naastbetrokkenen en de behandelaar als basis van iedere behandeling) en heeft het Triadisch werken benoemd als één van de speerpunten van het strategisch kader 2017/ 2018.

Civic (Welzijn) werkt van oudsher nauw samen met verschillende informele partijen. Er wordt standaard beoordeeld of iemand geholpen kan zijn door in contact te komen met een vrijwilliger, of dat diegene mogelijk zelf een taak kan oppakken als vrijwilliger.

+

+

+

+

+

+

Creëer draagvlak binnen de organisatie voor meer samenwerking met informele zorgverleners

Voorbeelden/best practices van andere zorgorganisaties

Betrek de communicatieafdeling van de organisatie en maak een communicatieplan.

Organiseer dialoog-sessies per team. De visie ligt ondertussen vast. Elk team kan met elkaar in discussie gaan over de wijze waarop ze de visie willen uitdragen. De dialoog is een doeltreffende gespreksmethode waarbij mensen in een kleine kring ervaringen met elkaar uitwisselen en een thema onder-zoeken. Bij de dialoog gaat het om echt luisteren en zo inzichten en ideeën op doen. Vaak veranderen tijdens het gesprek de beelden die de deelnemers vooraf van elkaar hadden.

Bij Philadelphia (gehandicaptenzorg) en Cordaan (VVT) heeft elke locatie een aandachtsfunctionaris vrijwilligers. Deze aandacht-functionarissen hebben een grote rol in het creëren en behouden van draagvlak.

Bij Arkin (GGZ) heeft elk team een naastbetrokkenenconsulent als aandachts-functionaris van het mantelzorgbeleid.

HVO-Querido (GGZ) ondersteunt verschillende initiatieven / projecten van een aantal teams. Deze teams gaan aan de slag voordat een vastomlijnd beleid is vastgesteld. De eerste uitkomsten zorgen hopelijk voor meer draagvlak, waardoor uitgebreid kan worden naar andere teams.

Het creëren van draagvlak is één van de belangrijkste onderdelen. Niet iedereen is direct betrokken geweest bij de totstandkoming van de visie, echter is het wel van belang dat iedereen binnen de organisatie achter deze visie staat en deze uitdraagt. Gedurende het gehele proces proces is continue aandacht nodig voor het creëren en behouden van draagvlak. Het is dan ook van essentieel belang dat medewerkers gemotiveerd zijn voordat projecten gestart worden. Vaak is het handig om met enthousiaste ‘ambassadeurs’ te werken.

Probeer te benadrukken dat de samenwerking niet geïntensiveerd wordt vanwege extra handen, maar vanuit de overtuiging dat dit voor iedereen waardevol is (Werkboek; Verder in samenwerking)’. Het gehele systeem om de cliënt heen hangt samen met elkaar, waardoor samenwerking essentieel is. Meer samenwerking leidt tot wederzijds begrip, maatwerk voor de cliënt en daarmee tot meer kwaliteit van zorg. Luister naar de zorgprofessional én de informele zorgverleners; wat zijn de wensen, verwachtingen en knelpunten in de samenwerking?

Meer informatie over het inzetten van een cultuurverandering binnen de organisatie is te vinden in het artikel van Cecile Scholten in het tijdschrift M&G (03-2015); ‘Grenzen verleggen tussen formele en informele zorg’

+

+

+

+

+

Stel beleid op & pas de huidige werkprocessen hierop aan

Vrijwilligersbeleid & mantelzorgbeleid verschillen van elkaar. Zorgorganisaties hebben wettelijk meer verplichtingen en verantwoordelijkheden naar vrijwilligers toe en zijn aansprakelijk voor het handelen van hun vrijwilligers, terwijl mantelzorgers zelf aansprakelijk zijn.

Hierdoor is aan te raden het vrijwilligers- & mantelzorgbeleid apart van elkaar te beschrijven.

Stel een projectleider/ beleidsmedewerker informele zorg aan. Belangrijk is dat deze persoon gelooft in de toegevoegde waarde van informele zorg en dit met enthousiasme kan uitdragen, zodat hij/ zij als ‘ambassadeur’ kan optreden.

Stel een projectgroep samen bestaande uit medewerkers vanuit verschillen-de lagen van de organisatie. Vraag ook een vrijwilliger en / of mantelzorger zitting te nemen in de projectgroep, of geef hen een adviserende rol binnen de projectgroep.

Na het opstellen van het vrijwilligersbeleid en mantelzorgbeleid moeten de huidige werkprocessen aangepast worden aan het ontwikkelde beleid. De werkprocessen maken o.a. inzichtelijk waar mogelijke verschillen tussen visie en werkpraktijk zitten en van waaruit problemen in de uitvoering kunnen ontstaan.

Pas de huidige functieomschrijvingen van de zorgprofessionals aan op de nieuw ontwikkelde visie. Mogelijk krijgt de zorgprofessional een meer coördinerende/ begeleidende rol, waardoor zijn/ haar functie verandert.

Meer informatie over wettelijke kaders/ bevoegdheden van vrijwilligers & mantelzorgers is te lezen in de notitie; ‘Grenzen verkennen’ geschreven door Cecile Scholten in maart 2016

+

+

+

+

Meer info en voorbeelden Vrijwilligersbeleid & Mantelzorgbeleid

1. Vrijwilligersbeleid Meer informatie over het opstellen van vrijwilligersbeleid is te vinden in Stevig fundament als basis, Handreiking Vrijwilligersbeleid en in de Toolkit voor beroepskrachten.

+

+

+

2. Mantelzorgbeleid Beschrijf wie (wanneer) verantwoordelijk is voor het contact met mantelzorgers en de coördinatie hiervan. Daarnaast is meer informatie over mantelzorgbeleid te vinden in het werkboek Verder in samenwerking bij het hoofdstuk ‘Visie & Beleid’.

+

+

Stel beleid op & pas de huidige werkprocessen hierop aan

+

Voorbeelden/best practices van andere zorgorganisatiesModel overeenkomst vrijwilligers van Zorg beter met Vrijwilligers te gebruiken als de zorgorganisatie zelf afspraken maakt met een vrijwilliger, zonder tussenkomst van een vrijwilligersorganisatie.

Model vrijwilligersrelement van Zorg beter met Vrijwilligers

Cordaan (VVT) werft zelf vrijwilligers. Zij hebben 10 coördinatoren- vrijwilligerswerk in dienst voor de werkzaamheden rondom het werven, selecteren, introduceren, verbinden en begeleiden van de vrijwilligers. Zij bepalen gezamenlijk met de programmamanager informele zorg het beleid, dit heeft ondertussen geresulteerd in een handboek voor vrijwilligerswerk. Daarnaast hebben ze ‘het Hart’ ontwikkeld als leidraad voor de samenwerking tussen zorgprofessionals en vrijwilligers

Spirit (Jeugd) is een samenwerking aangegaan met verschillende vrijwilligersorganisaties om vrijwilligers te werven. Het voordeel hiervan is dat vrijwilligersorganisaties de kennis & ervaring al in huis hebben om vrijwilligers te werven, verbinden en te begeleiden.

Het BovenIJ Ziekenhuis werkt samen met de Unie van Vrijwilligers. De meeste vrijwilligers komen één keer per week in het ziekenhuis en zijn gekoppeld aan een vast team/ verpleegafdeling.

Voorbeelden/best practices van andere zorgorganisatiesBij Arkin (GGZ) is naast een cliëntenraad en ondernemingsraad ook een naastbetrokkenenraad opgezet om de stem van de mantelzorger meer op de agenda te krijgen. Daarnaast is de functie van aandacht- functionaris-naastbetrokkenen vastgelegd in een functieprofiel om zo de betrokkenheid en borging te kunnen waarborgen.

Voor zorgprofessionals bij Arkin(GGZ) is het soms onduidelijk wat ze wel en niet mogen bespreken met de naasten van de cliënt. Dit dilemma speelt voornamelijk als de cliënt heeft aangegeven dat hij/ zij niet wil dat familie op de hoogte wordt gehouden. Vaak hoeft de familie niet buiten beschouwing te worden gelaten. Arkin werkt momenteel aan nieuwe privacyrichtlijnen om hier meer duidelijkheid over te geven.

Spirit (Jeugd) wil dat iedere jongere een eigen JIM kiest. JIM staat voor Jouw Individuele Mentor en kan de oom, zus, tante of buur zijn van de jongere. De JIM ondersteunt in het doorbreken van de aanhoudende conflicten thuis, is een vertrouwenspersoon voor de jongere én vertegen-woordiger richting de ouder(s) en zorgprofessionals.

Ypsilon (GGZ) heeft een Quickscan GGZ Werken met familie ontwikkeld. De Quickscan laat zien wat een team of afdeling goed doet en waar de belangrijkste kansen voor verbetering zitten. Hiermee is het een goed hulpmiddel om de focus te bepalen bij de ontwikkeling van het beleid.

+

+ +

Richt de werkomgeving in op het nieuw omschreven beleid

Na het aanpassen van het beleid is het belangrijk dat alle onder-liggende systemen en processen inhoudelijk worden aangepast, zodat de zorgprofessional zo goed mogelijk wordt ondersteund en tijd krijgt om zijn werkzaamheden uit te kunnen voeren. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het herinrichten van het elektronisch cliënten dossier (ECD).

Arkin heeft dit gedaan door vragen over én voor mantelzorgers toe te voegen in het ECD. Vanuit het ECD wordt dit gemonitord, zodat waar nodig professionals ondersteund kunnen worden of even-tueel de inrichting van het ECD kan worden aangepast. Daarnaast kan bijvoorbeeld een cliëntenportaal ervoor zorgen dat zorgprofessionals makkelijk en snel kunnen communiceren met een cliënt en/of informele zorgverlener.

Zorg ervoor dat medewerkers op een vaste locatie meer informatie kunnen vinden over de samenwerking met informele zorg (inclusief een vast contactpersoon bij vragen). Bijvoorbeeld op intranet.

In het werkboek ‘Verder in Samenwerking’ van het Experticecentrum Mantelzorg zijn meerdere praktische tips beschreven, bijvoorbeeld in de hoofdstukken; ‘Zorgleefplan’ en ‘Digitaal communiceren’.

Voorbeelden/best practices van andere zorgorganisaties Cordaan (VVT) heeft heeft een interactieve applicatie aangeschaft voor de registratie van vrijwilligers; Het Vrijwilligersdossier De eigen website en een vacaturebank zijn hieraan gekoppeld. Ook gebruiken zij Familienet; hiermee kunnen zorgprofessionals op een laagdrempelige manier communiceren met de mantelzorger, door het plaatsen van foto’s/ video’s of teksten.

Philadelphia (gehandicaptenzorg) zet de samenwerking met vrijwilligers tijdens elk teamoverleg op de agenda. Daarnaast wordt met vaste regelmaat een teamoverleg georganiseerd waarin de vrijwilligers aansluiten. Het is de bedoeling dat vrijwilligers echt onderdeel worden van het team.

Bij HVO-Querido (GGZ) betrekt de coördinator Informele Zorg van de Regenbooggroep bij intakes en teamoverleggen. Zo wordt in verschillende stadia van een traject bekeken hoe een vrijwilliger kan worden ingezet om de cliënt te ondersteunen.

Civic (Welzijn) combineert een welzijns-hulpvraag met informele hulpver- leners, bijvoorbeeld door mensen met soortgelijke hulpvragen bij elkaar te brengen en te ondersteunen door een professional. Zoals: ‘Mama’s van Oost’; een groep alleenstaande moeders die ervaringen uitwisselen en elkaar ondersteunen. De hulpvrager wordt op deze manier zelf in haar kracht gezet.

Het BovenIJ Ziekenhuis heeft mogelijkheden voor mantelzorgers om bij de patiënt in het ziekenhuis te overnachten (Rooming-in). Rooming-in is bedoeld voor één (meerderjarige) mantelzorger.

De Wegwijzer Mantelzorgondersteuning Amsterdam helpt zorg- professionals (werkzaam in Amsterdam) om zicht te krijgen op de verschillen-de ondersteuningsmogelijkheden. Ook staan de voorwaarden en aanvraag-procedures omschreven. Daarnaast werken in elke wijk buurtcoördinatoren vanuit maatschappelijk dienstverlenende organisaties (MaDi’s). Zij kennen de informele zorgverleners en verschillende initiatieven in de wijk. De contact-gegevens van de MaDi’s in Amsterdam zijn te vinden in de Wegwijzer Mantelzorgondersteuning Amsterdam (pagina 3).

+

+

+

+

+

+

Train zorgprofessionals in de nieuwe manier van werken

Er zijn veel trainingen voor zorgprofessionals beschikbaar. Daarnaast is het vaak mogelijk om trainingen op maat in te kopen. Probeer hierin niet opnieuw het wiel uit te vinden. Ga na welke kennis en vaardigheden binnen de organisatie worden gemist door de zorgprofessionals. Vaak gaat het om soft-skills als communiceren, coachen, samenwerken, begeleiden, leiding-geven, organiseren en/of netwerken. Daarnaast is het belangrijk om de informele zorgverlener écht te begrijpen en empathie te kunnen tonen. De eerder omschreven dialoogsessies zijn hiervoor geschikt.

Naast het beheersen van de juiste soft-skills is het belangrijk dat de zorgprofessionals op de hoogte zijn van het beleid binnen de organisatie, het ondersteuningsaanbod in de regio en is het belangrijk dat eventuele tools op de juiste manier gebruikt worden.

Trainingen voor zorgprofessionals over vrijwilligersStoc: Cursus Binden, boeien en motiveren van vrijwilligers Deze tweedaagse cursus is bedoeld voor vrijwilligerscoördinatoren.

AVIZ (Academie Voor Informele Zorg; onderdeel van de Vrijwilligersacademie Amsterdam) traint begeleiders en coördinatoren van vrijwilligers: Workshops, trainingen en masterclasses op het gebied van samenwerkingsvaardigheden en gesprekstechnieken

Vilans; Online leerinterventies voor iedereen werkzaam in de zorg, over de samenwerking met informele zorgverleners (ook over mantelzorg).

Aanbod voor HR- en/of beleidsmedewerkersStoc: Workshop HRM en Mantelzorg; speciaal voor HR-medewerkers.

Leergang optimale samenwerking met informele zorg van Vilans voor medewerkers met een adviserende of coördinerende functie in de organisatie.

++

+

+

++

+++

+

+

+

+

Post-HBO opleidingen/ cursussen voor de zorgprofessionalStoc: Casemanagement Mantelzorg en Mantelzorgmakelaar (Post HBO) Voor iedereen die zich wil bekwamen als opgeleid mantelzorgondersteuner, casemanager of mantelzorgmakelaar.

Stoc: Ondersteuning van werkenden en zwaarbelaste mantelzorgers

Trainingen voor zorgprofessionals over mantelzorgStoc: Ondersteuning van jonge mantelzorgers Gericht op ondersteuning van jonge mantelzorgers en hun leefomgeving.

Stoc: Training familiezorg Voorziet beroepskrachten van instrumenten en een werkwijze voor iedere fase in het zorgproces.

Stoc: Verlies en rouw bij mantelzorgers De zorgprofessional leert omgaan met verlies en rouw bij mantelzorgers.

Maatjez: Maatwerktrajecten op verzoek van individuele formele hulpverleners

Mantelzorgcentrum Noord-Holland Noord: Trainingen op aanvraag

Markant: (samenspel) trainingen aan voor de zorgprofessional over actuele thema’s in mantelzorgondersteuning; Trainingen

Publicarea: Training Houd de naaste vast Het bevorderen van het bondgenootschap tussen mantelzorgers en medewerkers ten behoeve van de bewoners.

Vilans; Online leerinterventies voor iedereen werkzaam in de zorg, over de samenwerking met informele zorgverleners (ook over vrijwilligers).

+ +

Zorg voor goede communicatie tussen zorgprofessionals & informele zorgverlenersGoede samenwerking met informele zorgverleners is erg belangrijk. Zorg ervoor dat zorgprofessionals en informele zorg-verleners elkaar begrijpen én versterken in de zorg voor de cliënt. Hoe zorg je ervoor dat ze elkaar begrijpen én versterken in de zorg voor de cliënt? De Vrijwilligersacademie geeft aan dat vrijwilligers de onderstaande thema’s voornamelijk als belangrijk benoemen in de samenwerking met zorgprofessionals;

- Juiste bejegening & het opbouwen van een (vertrouwens)relatie - Gelijkwaardigheid - Taal; woorden kunnen verschillende betekenissen hebben. Het gebruik van jargon kan leiden tot miscommunicatie of onbegrip.

Het is belangrijk om verwachtingen af te stemmen, maak afspraken over de frequentie en manier van contact met de informele zorgverlener. De behoefte zal per situatie verschillen. Zorg ervoor dat informele zorgverleners een vaste contactpersoon hebben binnen de organisatie. Contacten die in al een vroeg stadium zijn gelegd, kunnen later makkelijker uitgebouwd worden.

Een mantelzorger kan verschillende rollen vervullen. Elke rol van de mantelzorger vraagt om een andere benadering & activiteiten door de zorgprofessional. Het SOFA-model geeft dit duidelijk weer.

Werkboek Verder in Samenwerking van Experticecentrum mantelzorg. Hierin staan tools en hulpmiddelen beschreven.

De Handreiking zorg- & welzijnsarrangement biedt formele- en informele zorgverleners handvatten, tips en tools om zo gezamenlijk tot goede samenwerking te komen rondom een persoon met ondersteuningsvraag.

Toolkit samenwerken met mantelzorg voor paramedici

Toolkit familieparticipatie in ouderenzorg en gehandicaptenzorg

Voorbeelden/ best practices van andere zorgorganisaties Philadelphia (gehandicaptenzorg) benadrukt dat vrijwilligerswerk niet altijd vrijblijvend is. Een vaste wekelijkse afspraak kan soms als een belemmer-ing worden ervaren. Het is ook niet vanzelfsprekend dat een vrijwilliger zich gewaardeerd voelt. Hierdoor is het van extra belang dat een zorgprofessional hier oog voor heeft.

Met behulp van de 3-minuten check kan een mantelzorger zijn eigen situatie in kaart brengen. Deze check helpt om het gesprek op gang te brengen tussen een mantelzorger en zorgprofessional.

De EDIZ (Ervaring Druk door Informele Zorg) helpt de belasting van mantelzorgers van mensen met dementie in kaart te brengen. Het gevalideerde meetinstrument bestaat uit een vragenlijst voor mantelzorgers.

Arkin (GGZ) heeft een familie-ervaringsdeskundige in dienst; diegene kan veel betekenen voor mantelzorgers, o.a. door mentale ondersteuning en bij het voorbereiden van behandelgesprekken.

Cordaan (VVT) ontwikkelde samen met Markant en het VUmc een Moreel Kompas Mantelzorg; neem voor meer informatie contact op met Anna Riemersma, programma manager Informele zorg. Daarnaast worden regelmatig dialoog-sessies gehouden met medewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers over het samenspel tussen formele en informele zorgverleners.

Cliënten met een verstandelijke beperking van Philadelphia wonen samen met (zelfstandige) ouderen in een voormalig woon-zorgcentrum van Cordaan aan de Cornelis Outshoornstraat. Voorafgaand aan de verhuizing is veel aandacht besteed aan de communicatie en het proces. Hierdoor is er veel dynamiek tussen de verschillende groepen en wordt samen met vrijwilligers uit de buurt 4 x per week gekookt. De wens is dat deze mix blijft bestaan en mogelijk zelfs wordt uitgebreid met bijvoorbeeld inwonende studenten.

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

+

Evalueer regelmatig hoe de samenwerking verloopt

Het is belangrijk dat het initiëren van evaluaties bij iemand binnen de organisatie of het team belegd wordt om te voorkomen dat deze belangrijke stap wordt overgeslagen. Worden gestelde doelen behaald en is de samenwerking tussen formele en informele zorgverleners inderdaad geïntensiveerd?

Evalueer op verschillende niveaus binnen de organisatie en onder-zoek de ervaringen en wensen van de informele zorgverleners. Pas het beleid aan op de uitkomsten.

Voorbeelden/ best practices van andere zorgorganisaties De Samenspelscan van het Expertisecentrum Mantelzorg geeft inzicht waar verbetering nodig is in de organisatie (intra & extramuraal) rond de samenwerking met mantelzorgers. De Samenspelscan kan worden ingevuld door de mantelzorger, leidinggevende, helpende, verpleegkundige, cliënt & het management en geeft hierdoor een breed beeld.

Met behulp van de Samenspel Vrijwilligersscan van Zorg Beter met Vrijwilligers ontdek je hoe vrijwilligers en zorgprofessionals hun samenwerking ervaren. De scan is gebaseerd op het WIFA-model. WIFA staat voor; waarderen, informeren, faciliteren & afstemmen.

Zet het thema op de agenda tijdens de jaargesprekken.

Philadelphia zet zich in om het NOV-keurmerk Vrijwillige Inzet Goed Geregeld te verkrijgen. Met dit keurmerk wordt aangetoond dat een organisatie professioneel omgaat met vrijwilligers. De organisatie moet een evaluatietraject doorlopen om in aanmerking te kunnen komen voor het keurmerk.

Amsta (VVT) organiseert jaarlijks (thema-)bijeenkomsten voor vrijwilligers, mantelzorgers & zorgprofessionals.

Binnen Cordaan (VVT) worden regelmatig metingen gedaan (o.a. via Familienet) naar de mate van tevredenheid bij mantelzorgers en vrijwilligers.

Arkin (GGZ) sluit iedere behandeling af met een tevredenheidsonderzoek. Naastbetrokkenen worden hierin meegenomen. Een nieuwe vragenlijst is in ontwikkeling.

+

+

+

+

+

++

Definities en colofon

Mantelzorg Mantelzorg is de langdurige en onbetaalde zorg voor een naaste die chronisch ziek is of een lichamelijke, verstandelijke of psychiatrische beperking heeft. Een mantelzorger geeft zorg aan iemand met wie hij of zij een persoonlijke band heeft. Mantelzorg overschrijdt de normale (gebruikelijke) zorg. Een mantelzorger is geen beroepskracht. *(Platform Mantelzorg Amsterdam). Sommige organisaties geven de voorkeur aan termen als ‘naasten’, ‘verwanten’, ‘familie’ of ‘netwerk’. Om één term aan te houden is in dit stappenplan gekozen voor ‘mantelzorg’.

*Platform Mantelzorg Amsterdam: Een nieuwe definitie van mantelzorg

Vrijwilliger Verricht onbetaald en onverplicht werkzaamheden vanuit een geor-ganiseerd verband. Dat doet hij/zij ten behoeve van anderen die zorg en ondersteuning nodig hebben en met wie ze - bij de start - geen persoonlijke betrekking hebben. Ze ontvangen daarvoor geen salaris*. Actieve buurtbewoners die zich inzetten voor hun buurt via buurt- initiatieven of bijvoorbeeld via huizen van de wijk vallen in dit document ook onder vrijwilligers.

*Scholten, C., Zonder cement geen bouwwerk Vilans, Movisie, NOV; 2011

Informele zorgverleners Deze overkoepelende term wordt in dit document gebruikt wanneer over vrijwilligers & mantelzorgers wordt gesproken.

Zorgprofessional In dit document wordt de term zorgprofessional gebruikt. Het gaat hierbij om de zorg- en/of hulpverlenende professional, die direct contact heeft met een hulpvrager en mantelzorger of vrijwilliger. Bijvoorbeeld; een huisarts, verpleegkundige, verzorgende, specialist of maatschappelijk werker.

++++++

Expertisecentrum mantelzorg Zorg beter met Vrijwilligers In voor zorg Mezzo Vilans Movisie

Colofon Dit document is ontstaan met behulp van verschillende SIGRA-leden. De volgende organisaties hebben ervoor gezorgd dat het stappenplan gevormd kon worden (deels vanuit de stuurgroep Informele zorg); Amsta, Arkin, Boven IJ, Civic, Combiwel, Cordaan, GGZ inGeest, Huisartsenkring Amsterdam, HVO-Querido, Mantelaar, Pennemes, Platform Mantelzorg Amsterdam, Philadelphia, Sensazorg & Spirit. Daarnaast hebben diverse stakeholders meegedacht bij de ontwikkeling van het stappenplan; Markant, de Vrijwilligersacademie, Vilans en de HVA

Naast bovenstaande organisaties zijn ook informatiebronnen van onder-staande landelijke organisaties geraadpleegd. Op hun websites is veel aanvullende informatie terug te vinden.

Voor meer informatie over dit document kunt u contact opnemen met Irene Hermans van SIGRA