jaa~gamg ~nummer 2

oktober 1990

ISSN 0921-8017

jaargang 19 - nummer 2 - oktober 1990

Tweemaandelijkse uitgave van deKoninklijke Nederlandse Vereniging

voor luchtvaartAfdeling Parachutespringen

verschijningMedio februari, april, juni, augustus,

oktober en december.

abonnementGratis voor leden van de afdeling parachute-

springen.Losse abonnementen kosten f 40,- per jaar en

zijn aan te melden door overmaking van ditbedrag op girorekening 179618 van de KNVvL

onder vermelding van abonnement SP.

redaktieNathalie Chudiak, Arnold Collenteur, Artnet

Gillebaard, Ua van Heerwaarden, Bauke vanStempvoort en Reimer van der Vlugt.

art directorRonaid van den Boogaard

vormgeving en tay-outNathalie Chudiak

vaste medewerkersHein Cannegieter, Peter Derksen, Kees deGoeijer, Henk Kuizenga, Dick Pluim, Jenny

Ramakers en Bert Wijnands.

advertentiesIngrid Zoetmulder, telefoon 030-436438.

drukVan Deventer bv, 's-Gravenzande.

Koninklijke Nederlandse Vereniging voorluchtvaart

Afdeling Parachutespringen

bestuurHenk Tjassing, voorzitter

vakature, sekretarisEdwin van der Kraan, penninqrneesterKoos Schollen, PR en evenementen

Peter Tolsma, vice-voorzitterBert Wijnands, adviserend lid

hoofd buro parachutespringenArenda van Egmond, Jozef Israëlsplein 8,

2596 AS 's-Gravenhage, telefoon 070-3245457,fax 070-3240230.

lidmaatschapAlle leden f 75,- per jaar, na 1 juli f 42,-.

Het inschrijfgeld bedraagt bij aanmelding f 8,-.Aanmeldingen te richten aan het

Afdelingssekretariaat (via de clubsekretaris).

inleveringsdatum kopijUiterlijk 15 november op het redaktie-adres.

redaktie-adresNathalie Chudiak, redaktie SP, De Eerensplein21,2593 NB Den Haag, telefoon 070-3836687,

giro 699776 t.n.v. redaktie SP.

SP2

VERENIGINGEN AANGESLOTEN BIJ DE AFDELING PARACHUTESPRINGENVAN DE KONINKLIJKE NEDERLANDSE VERENIGING VOOR LUCHTVAART

SCHVVDZTV

sekretarisclubhuisvliegvelddropzonats)typam) Vliégtuigen- aantal springers-inflighl doorspringtijden- weekeinden

sunset

10STWESS

Eerste Nederlandse Parachutisten ClubS: Marjon van der Meer, Reginadonk 42,4707 TPRoosendaal, telefoon 01650-61047.Post: Postbus 1436, 4700 BK Roosendaal.CH: Sportpark Vierhoeven, Roosendaal, telefoon01650-59620.VVo Seppe DZ: Sportpark Vierhoeven TV: C-182/4 10ST: WE 8.00-SS M: sq SP: DZ V: B S ON: C H

Vereniging Nederlandse Paraclub TU-zevenS: Yvonne van Veen, Bahnhofstrasse 6, 0-2730Gyhum, telefoon 09-4942861254.Post: VNPC TU-Zeven, Napo 880-S-146, 3509 VPUtrecht Veldpost.CH: VV Seedorf, BRD, telefoon 09-4942817512410.VVo Seedorf DZ: VV TV: C-182/3 ST: zomer: zater-dag: 13.00-SS, zondag: 10.00-SS, woensdag tlmvrijdag: 17.00-SS M: r pc sq SP: DZ V: B S ON: C H

Noord Nederlandse Parachutisten ClubS: Reinder Pesman, Postbus 1587, 9701 BN Gro-ningen, telefoon 05987-24887.CH: VV Eelde, telefoon 05907-4499.VVo Eelde DZ: VV, Winde TV: C-206/6 ST: WE: 9.00-SS, zomertijd vrijdag: 18.00-SS M: sq SP: VV V: B RS ON: C H CH

Paracentrum HoogeveenS: Gerard Fidom, Postbus 567, 7900 AN Hoogeveen,telefoon 05280-67603.CH: Plesmanstraat. VV Hoogeveen (geen post), tele-foon 05280-71150.VVo Hoogeveen DZ: VV,Nieuw-Balinge TV: C-185/510, C-182/4 10 ST: WE, feestdagen, evt. woensdag-en vrijdagmiddag M: sq SP: VV V: B R S ON: CH. C

Paraclub HohneS: J. V.d. Velden. Stafcompagnie Kaszo Lange-mannshof, Napo 875, 3509 VP Utrecht Veldpost,telefoon 09-4951961031 toestel 222.CH: VV Lohheide, 'Paragasse", Lohheide. Hohne,telefoon 09-4950518021, toestel 450.VVo Lohheide DZ: VV TV: 00-27/5 ST: WE: 9.00-SSM: r pc SP: DZ V: B S ON: kamperen DZ

Vereniging Paracentrum TeugeS: S.J.M. Meijer, Bolkskamp 25. 7576 GH Oldenzaal,telefoon 05410-10586Zie verder Nationaal Paracentrum Teuge.

Cadetten Parachutisten VerenigingS: P. Buijs. Kasteelplein 10, 4811 XC Breda, telefoon076-273574.

huur materiaal- rond-PC- squarebak voor precisie-met naarnDZ

indien niet opvliegveld

VBRSONCHCH

voeding- bar- restaurant- snacksovernachting- camping- hotel- clubhuis

Paraclub HilversumS: J.C.Diliesse, Zonstraat 102b, 3581 MV Utrecht,telefoon 030-540074CH: Noodweg 52, 'De Egelshoek', Hilversum, tele-foon 02157-1888.VVo Hilversum DZ: Baarn, VV TV: C-182/4 ST: WE +dinsdag- en vrijdagavond M: sq SP: VV V: B SON:C

Paraclub IcarusS: Inge Janson, Oude Arnhemseweg 78bis. 3702 BGZeist, telefoon 03404-14812.CH: VV Hilversum, Loosdrecht, telefoon 02157-1849.VVo Hilversum DZ: Maartensdijk, Westbroek, VV TV:P.Porter/8 10 ST: WE + maandag-, dinsdag- en vrij-dagavond M: r pc sq SP: Westbroek, VV V: BON:CH

Skydiving Club The Flying DutchmenS: Joyce Pennock, Safarigeel 23, 2718 CL Zoeter-meer, telefoon 079-614310.CH: Zaventembaan 5, 3945 AR Rotterdam, telefoon010-4158421.VVo Zestienhoven DZ: Pijnacker, Berkel, Schipluiden,Rhoon. TV: C-206/6 ST: dinsdag en woensdag:16.00-SS, zaterdag: sunrise-SS, zondag: 12.00-18.00 M: sq SP: behalve zondag V: BRS ON: H

Stichting Nationaal Paracentrum TeugeVz: H.J. Verbeek, Kerklaan 40, 1211 PR Hilversum,telefoon 035-10342.CH: De Zanden 11, 7395 PB Teuge, 'De Wolk' tele-foon 05763-1842; Ad de Jong, telefoon 05763-1604.VVo Teuge DZ: VV TV: C-182/4 10 ST: dagelijks:9.00-20.00 M: r pc SP: DZ V: BRON: CH kamperenDZ C H

Paravereniging Korps Commando TroepenS: L. Royakkers, Lavadijk 227,4706 KZ Roosendaal.CH: Commandobaan 4, 4706 CL Roosendaal, tele-foon 01650-43920 toestel 155.TV: F-27/ca. 35

Paraclub FlevoS: Herman Boerman, Schorpioenstraat 86, 3318 TPDordrecht, telefoon 078-184428.CH: VV Lelystad, telefoon 03202-469/569.VVo Lelystad DZ: Kavel E-24 TV: C-206/5, C-182/4ST: zaterdag: 1O.OO-SS (20.00), zondag: 10.00-SS(19.00); april tot en met augustus elke 2de en 3dewoensdagavond: 18.00-SS SP: DZ M: sq V: B R SON:C

Subscriptionsto SP for a .lull calender-year can be orderedby payment of Dfl. 40,- (Dtl. 60,- for airmailpostage) toKNVvL Parachuting.Postgiro account: 6881 0 (kontributies).Bankaccount: Pierson, Heldring & Pierson,24921 0428.State 'Subscription SP".

i

Artikelen, reportages, brieven en beeldmateriaal over parachutespringen zijn altijd welkom. Materiaal wordtniet teruggezonden, tenzij op vitdrukkelijk verzoek. Beeldmateriaal moet zijn voorzien van de naam van demaker en/of eigenaar. In geval van beeldmateriaal met copyright dient een schriftelijke toestemming van de

'[ maker voor plaatsing in de SP te worden bijgevoegd. De redaktie behoudt het recht alle ingezonden mate-riaal te korrigeren, zo nodig in te korten of niet te plaatsen.Anonieme brieven worden niet geplaatst. Plaatsing zonder naamsvermelding is op uitdrukkelijk verzoekvan de Schrijver echter wel mogelijk.De met naam onderschreven artikelen zijn voor verantwoordelijkheid van de schrijvers en behoeven niet al-tijd de meningyan de redaktie weer te geven. De niet met naam onderschreven artikelen komen van deredaktie uit en zijn samengesteld aan de hand van informatie uit een of meerdere bronnen.Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, mikro-film, totokopie of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redaktie.

Inhoud RedaktioneelNationale KampioenschappenPrecisie, Stijl en Koepelrelatief

Henk Nijhuis, Herman Boerman,Wilco Peppel man 9

WereldkampioenschappenPrecisie en Stijl

Henk Nijhuis 17Skydive Delucko

Andries de la lande Cremer,Max Dereta 21

A View to a KillReimer van der Vlugt 31

In Memoriam 7CRW weekeinde Hoogeveen

Joeke de Jong 12RW4 wedstrijd Hoogeveen

Gerard Fidom 12Tom Verschoor Bokaal

Edwin van der Kraan 13Texel 16-way

Karel lamboo 14Vrouwenrekord Midden ZeelandBoogie

Ingrid Zoetmulder 24Espace Boogie Vichy

Henny en Selma Wiggers 26Okanagan Skydive Centre

Nathalie Chudiak 27Springweek Ameland 29Ledenraadvergadering

Nathalie Chudiak 29Ferté Gaucher 16-way

Bert Ham 36North Sea Trophy

Victor Spaan 36Jong en oud naar Jumpfest

Reimer van der Vlugt 37PH-BAK van Hoogeveen

Gerard Fidom 38

Rubrieken

Colofon & clubs 2Inhoud 3Redaktioneel 3Springstof 4

Rarapara 4Verzamelbanden 4Personalia 4Beautiful People 4examen springvergunninghouders 4Kopij SP 4Instrukteursopleiding oude stij 5examen riggers 5forum bondsbladredakteuren 5ontwerpers gevraagd 5coca-cola prijs 5mededeling Para Club Hilversum 5springdokumenten 6

Evenementen 6, 23, 24Tjassing Salad

Henk Tjassing 7Cone Lock 30Materiaal 35Recensies 37Wedstrijdkalender 38Materiaalmarkt 38

Hasta la vista, muchachos

Dit zal voorlopig de laatste keer zijn datu, de eerbiedwaardige lezer, getuigekan zijn van die blaartrekkende ver-handelingen die ik elke twee maandenaan het papier toevertrouwde. Kortom,ik verlaat voor langere tijd, of altijd, deredaktie van de Sportparachutist. Dekombinatie van studie en (nieuwe)baan noopt mij tot dit droevig afscheid;echter door deze verandering krijg ikmeer tijd om naar mijn club te gaan omeven uit te waaien!Normaliter zou zo'n afscheidsredaktio-neeltje bol staan van de retrospektie-ven over mijn ervaringen in het SP-bol-werk. Niets ervan, dus. Er is één dingdat ik geleerd heb in die jaren dat ikabsoluut in de groep wil gooien: ONZESPORTPARACHUTIST IS ÉÉN VANDE BETERE PARABLADEN!!! Als re-daktielid krijg je altijd een berg buiten-landse kollegabladen op je dak omdoor te lezen en ik durf botweg te stel-len dat wij met kop en schouders bo-ven het gemiddeld nivo uitkomen.Deze kwaliteit wordt niet alleen ge-waarborgd door de redaktie en hetHBP, maar eigenlijk door de skydiverszelf: die sturen foto's in, die maken raresprongen, die gaan naar seminars, diegaan naar boogies in Verweggistan,die springen op wedstrijdnivo etc. etc.Op deze manier zetten jullie de redak-tie alleen maar aan het werk. Echter,wij zijn altijd de schakel geweest waar-langs al dat goeds weer in gedruktevorm bij jullie terugkwam.Om deze werkverschaffing (onbezol-digd, heren FIOD) te prolongeren, ismenskracht nodig. Dus, jullie voelen'em al: dit is een oproep voor nieuwbloed ten behoeve van de redaktie.Wat de redaktie nodig heeft, zijn door-snee springers die van hun sport hou-den, dat verder willen verbreiden enhun gedachten en woorden aan papierkunnen, en vooral durven toevertrou-wen. Bovendien hoef je geen honder-den sprongen te hebben; als je enthou-siast bent en je kan een beetje leuk

schrijven èn keurig op tijd de kopij inle-veren, dan maak je al kans. Ook voordiegenen die zo af en toe een bijdragewillen leveren zonder redaktievergade-ringen bij te wonen, is ook plaats. Kunje leuk cartoons tekenen? Aanmelden!Het geeft je de vrijheid om je eigen in-breng te lanceren. Neem nou die tweeartikelen over die 007 -stunts: dat wasgewoon mijn eigen idee, ik vond datleuk en ik vond dat iedereen dat maarleuk moest vinden. Je regelt zelf de fo-to's en de teksten en voordat je hetweet zit je met London of de USA tebellen, ... hey, how you're doing .. ?Kosten? Ja als je daarover gaat zittenmuggeziften, zit je in de verkeerdesport; dan moet je lege Conimex-potjesgaan verzamelen!Enfin, als je je aangesproken voelt, belof schrijf dan even met het redaktiead-res. Als je de SP goed vindt dan kun erzelf voor zorgen dat dit zo blijft. Amen.

See you up in the wild blue yonder ...

Reimer van der Vlugt •Op de voorplaat het winnendeEngelse zestienmansteam 'PlasticNono' tijdens een wedstrijdsprongboven Texel.Max Dereta maakte deze opname.

De kleurenplaten van bladzijde 25laten een exit boven Hilversum zienvan Alex Baas, Jos van Drie en Benvan den Boom. Wilco van Dijenmaakte de plaat.Daaronder het vrouwenrekord bovenZeeland en deze foto werd doorMax Dereta gemaakt.

3SP

Springstof

Eindelijk begint het op gang te komen'Voldoende inzendingen om weer eens een heu-se loting te kunnen houden om de winnaar tebepalen van onze vorige rarapara('s)! Alle in-zendingen hadden er minimaal drie goed endus deden ze allemaal mee. Nog even de goe-de namen (van links naar rechts): Koos Ver-haar, Tom Verschoor, Glen Bohnen, Bob Rienksen Bert Wijnands. De foto werd genomen tij-dens de Wereldkampioenschappen Parachute-springen (toen alleen nog precisie) die van 11tot 25 augustus 1968 werden gehouden inGraz, Oostenrijk. De prijs gaat naar Karel Lam-boo en uiteraard hopen wij dat hij veel plezierzal hebben van de attentie die onderweg is.Ditmaal een rarapara die ietwat vooruitloopt opz'n gebruikelijke verschijningsdatum! (Nou ja,vooruitloopt ... ) We begrijpen dat deze heelerg moeilijk is, want men zegt dat ie wel eenpaar honderd jaar oud is, maar ja, als we alle-maal ontzettend ons best doen, komen we ervast wel uit. En voor hulp kunnen we ditmaal in

plaats van naar de oude beter naar de hélejànge springertjes gaan, want die weten hetnog het beste. Hoe dan ook, wij geloven erwel in! Even de naam op een briefkaartje naarhet redaktie-adres en wie weet, is die attentiede volgende keer voor jou!

PersonaliaWijzigingen adreslijst

L.G.L. Royakkers, Kapelier-laan 45, 4702 JN Roosen-daal, telefoon 01650-59671.Herman Landsman, Hoofd-weg 101, 1795 JC DeCocksdorp, telefoon 02220-11658, fax 02220-11492.Sekretaris NNPC: ReinderPesman, Postbus 1587,9701 BN Groningen, tele-foon 05987-24887.Sekretaris FD: Joyce Pen-nock, Safarigeel 23, 2718CL Zoetermeer, telefoon079-614310.Sekretaris TU-7: Yvonne vanVeen, Bahnhofstrasse 6, D-2730 Gyhum, telefoon 09-4942861254.Korrespondentie-adres TU-7: VNPC TU-Zeven, Napo880-S-146,'3509 VP Utrecht

Veldpost. Clubgebouw TU-7: tel. 09-4942817512410.M. Drewitz, Schwachhau-serheer Stras se 254 B, D-2800 Bremen.

Felicitaties

Carl van Dijk en DebbyDouwstra met de geboortevan hun dochter Naomi op9 september.Jac. en Anne-Rose Bovens- van den Hemel met degeboorte van hun dochterRosemarijn op 26 septem-ber.

Beterschap

Rob Aal, Linda Brandt, Pe-tra van de Sande, CharlesSchuilenburg, Jeroen vanZijp.

SP4

Verzamel-banden SP

Op veier verzoek zijn er weerverzamelbanden voor de SPverkrijgbaar: turkoise-blauwelinnen banden met donker-blauwe opdruk van het be-kende SP logo op de voorkanten rug. Er kunnen drie jaar-gangen per band wordenopgeborgen. Op deze manierhoudt u uw verzameling SP'enkompleet en bij de hand enhet staat nog mooi in de boe-kenkast ook.De banden kosten f 17,50per stuk, afgehaald bij deKNVvL in Den Haag. Per postkomt er voor één exemplaarf 4,50 porti kosten bij; voortwee en drie stuks f 5,50 envoor vier of meer stuks f 7,-.Het totaalbedrag dient te wor-den overgemaakt op giro179618 van de KNVvL ondervermelding van 'verzamelban-den SP' en met opgave vanhet aantal. •

I Skydivers are beautiful people

Links:Ik dacht dat jedaarboven alleenmaar Bucklerkreeg!Rechts:Is ie al droog?

Erzalop17november eenexamen voorspringvergun-ninghoudersworden gege-ven. Nadere in-fo via het hoofdburo para.

examenspringvergun-ninghouders

Kopij SPKopij voor de volgende SP(decembernummer) uiterlijk15 november op het redak-tie-adres: De Eerensplein 21,2593 NB Den Haag.Aanbieden liefst op 5 1/4 of 31/2 inch diskettes. Aangevenop diskette: naam operatingsystem (MS-DOS of Apple),naam pakket (Word Perfect,Wordstar, MS-Word, enz.) enfilenaam. Per artikel eenaparte file en een print van de

tekst meezenden.Indien geen PC voorhandenis, de tekst gaarne getyptaanleveren.

Foto's voorzien van naam enadres en gegevens over defoto zelf: waar, wie, wanneeren door wie gemaakt. Let opwaarmee je de tekst schrijften dat die niet vlekt, want danis de onderliggende foto on-bruikbaar.

Instrukteursopleiding 'oude stijl'

Zoals in de vorige SP te le-zen was, kunnen de clubs deinstrukteurs 'nieuwe stijl' pasverwachten begin 1993. Omgeen gat te laten vallen, is ernog eenmaal een instruk-teursopleiding 'oude stijl'.Deze opleiding zal net als af-gelopen jaar bestaan uit tweeweekeinden op Papendal.

Het eerste weekeinde is op 7en 8 december 1990.Het tweede weekeinde is op11 en 12 januari 1991.Kandidaten voor de opleidingkunnen zich aanmelden voor1 november as. bij het HBP.Dit in verband met het toestu-

ren van studiemateriaal.Het examen is in maart1991.Deelnemers aan de opleidingkrijgen automatisch een uit-nodiging voor het examenvan de examenkommissie.Voor de opleiding en het exa-men zal van de deelnemerseen bijdrage in de kostenworden gevraagd van f 125,-. Over te maken voor 1 no-vember op giro 179618 tenname van de KNVvL afdelingpara, met vermelding van uwvolledige adres en 'instruk-teursopleiding 1990'.

hoofd buro para •

Fo r urn Bondsbladredakteuren

Op Initiatief van de NSF werder onlangs een bijeenkomstop Papendal georganiseerdvoor bondsbladredakteurenom over de mogelijkheden totsamenwerking, dan wel totondersteuning te praten.De NSF heeft 92 aangeslotensportbonden, ca. veertig heb-ben een eigen blad en redak-teuren van dertig daarvanwaren aanwezig. Van deKNVvL was ondergetekendede enige vertegenwoordiger.

Drie thema's werden in work-shops besproken:• redaktionele samenwerking• advertentie akwisitie• produktie en distributiewaarbij de groep in drieënwerd gesplitst om de diskus-sie wat te vergemakkelijken.Voor ieder onderwerp was ereen andere voozitter die dekonklusies later plenair sa-menvatte.

Punt één was voor ons nietzo interessant gezien de spe-cifieke doelgroep en drie is bijde SP voor zover dat moge-lijk is geheel geautomati-seerd. Punt 2 was en is ech-ter voor iedereen zeer be-

lang rijk.Tijdens de workshops werdenin dat kader diverse goedesuggesties gedaan om tot sa-menwerking te komen. Dezesamenwerking zou dan doorde NSF moeten worden ge-koärdineerd. Enkele voor-beelden: clustering van bla-den van vergelijkbare sportenwaardoor een grotere oplagebeschikbaar is voor adver-teerders, inserts voor speci-fiek gerichte akties, stoppersvoor een vast aantal plaat-singen per jaar over het ge-hele bondsaanbod.De NSF zal de informatie vandeze dag uitwerken en eenvervolgbijeenkomst plannenom konkrete afspraken tekunnen maken.

Een uitstekend initiatief: eenvorm van samenwerking diede kommunikatie in dubbelezin des woord kan bevorde-ren. Uiteraard blijven wij mee-doen, want kosten, wensenen eisen worden alleen maarhoger en budgetten naar ver-houding alleen maar lager!

Nathalie Chudiak •

Mededeling van het bestuur van Paraclub Hilversum

Met ingang van 1 augustus1990 is de heer W.F.M.Kernkamp te Ermelo nietlanger meer de vertegen-woordiger van de vereniging

ten behoeve van de demon-straties.

Carl van Dijk,penni ngmeester

Examen valschermtechnikus '91

In het kader van het nieuwebeleidsplan ten aanzien vanKNVvL-examens zal in 1991,in gelijke tred met de instruk-teurs/springvegunninghou-ders, het examen voor val-schermtechnikus voor hetlaatst op de oude voet wor-den gehouden.Het examen nieuwe stijl ende daaraan verbonden oplei-ding is op dit moment in demaak. In het begin van hetvolgend jaar zult u hieroverworden ingelicht.Ten aanzien van het examenvan maart 1991 kan wordengesteld dat, buiten de eisendie zijn verwoord in het BVR1990 voor toelating tot hetexamen, streng wordt geletop het bezit van een schrifte-lijke verklaring waaruit blijktdat de kandidaat alle repara-tiewerkzaamheden aan eenparachuteuitrusting heeft uit-gevoerd onder verantwoor-

delijkheid van een bevoegdNederlands KNVvL val-schermtechnikus.Kandidaten, ook diegenenmet een USA senior-riggerlicence of daaraan gelijk ge-steld diploma, zonder eerdergenoemde verklaring hebbengeen toegang tot het exa-men. Personen die in het be-zit zijn van een USA master-rigger licence of een daaraangelijk gesteld diploma kunnente allen tijde gelijkstellingaanvragen bij de Examen-kommissie. De aanvaardingvoor wat betreft de gelijkstel-ling betreft slechts de vaar-digheden. In alle gevallen zalde aanvrager worden getoestop de kennis van de Neder-landse voorschriften.

Namens de Examenkommis-sie,

Charles Schuilenburg •

Ontwerpers gevraagd

Sportkommissie zoekt ont-werpers.Als je dit jaar aan de NKPhebt deelgenomen, is het jezeker opgevallen dat deNederlandse medailles nietbijzonder fraai of origineelwaren. Bij gebrek aan eenmoderne 'skydive'-afbeeldingwerd de voorkant uitsluitendgesierd door een 1, 2 of 3.In de prijzenbranche is op ditmoment geen up to date af-beelding te koop en dat iseen ongewenste situatie. Desportkommissie doet daaromeen oproep voor kreatievelin-gen om een aantal medailleste ontwerpen. Daarbij kanmendenkenaaneenon~werp dat alle disciplines kom-bineert of verschillende ont-werpen, één per discipline.Nadat uit de ontwerpen een

selektie is gemaakt, zullenwe kontakt opnemen met eenaantal fabrikanten met hetverzoek de ontwerpen in hunstandaardprogramma op tenemen. Iedere wedstrijdorga-nisatie zal dan in de toekomstuit een leuk en toepasselijkaanbod kunnen kiezen.Overigenszaldesportkom-missie ingezonden ontwer-pen eventueel ook gebruikenvoor de aanmaak van repre-sentatiegeschenken (voorWK's en andere internatio-nale ontmoetingen) en derge-lijke.

Inzendingen graag richtenaan: Arnold Collenteur, MarieCurielaan 62, 3553 HVUtrecht.

Sportkommissie •

I Coca-Cola Prijs

In 1973 stelde Coca-Cola insamenwerking met de NSFeen tweejaarlijkse Prijs voorde Sportgeneeskunde in voorafgerond wetenschappelijkonderzoek. Daarnaast wordtsinds 1978 eveneens twee-jaarlijks een Stipendium toe-gekend aan een veelbelo-vend wetenschappelijk on-derzoeksprojekt op het ge-bied van de sportgeneeskun-de.

In 1990 wordt het Stipendiumvoor de zevende keer toege-kend en bedraagt f 25.000,-.Een onderzoeksvoorstel dientvóór 1 november '90 in tien-voud te worden gezondennaar het sekretariaat Coca-Cola Stipendium voor Sport-geneeskunde, Postbus 141,2060 AS Bloemendaal.Nadere informatie: de heer H.Beijer, sekretaris, telefoon023-270144.

5SP

Springdokumenten (slot)

J Naar aanleiding van de inge-zonden brief van Wiel Han-sen in de laatste SP wil ikgraag een paar opmerkingenkwijt; wat mij betreft is datdan tevens ook het laatstedat we in ons periodiek daar-over fulmineren.In de eerste plaats meen ikdat er in de brief een aantalonjuistheden staan die eenverkeerd beeld van het werkvan de Examenkommissiescheppen.De EK heeft een aantal takenvan het Afdelingsbestuur ge-delegeerd gekregen entreedt dus als zodanig steedsnamens dat bestuur op. Deeisen, die in het BVR staangenoemd en die in overlegmet de EK, op voordrachtvan de Technische Kommis-sie, door het AB zijn vastge-steld, worden vervolgens al-leen maar, op last van datAB, op naleving gekontro-leerd. Deze kontrole is metname neergelegd bij de ver-antwoordelijke instrukteur enin algemene zin ook bij deEK.De noodzaak tot een derge-lijke kontrole komt voort uithet feit dat de luchtvaartwet-geving verbiedt om uit vlieg-tuigen te springen, tenzijdaarvoor een ontheffing isverleend door onze minister.Zoals bekend mag wordenverondersteld, heeft deze,door middel van haar Rijks-luchtvaartdienst, aan het ver-lenen van een dergelijke ont-heffing, zijnde een beschik-king die een wet in materiële

zin genoemd mag worden,steeds de bepaling verbon-den dat parachutespringen inbepaalde gevallen mag mitsmen zich darbij houdt aan debepalingen van het BVR, zo-als opgesteld door de KNVvLen goedgekeurd door het be-voegd gezag en op de nale-ving van deze voorschriftenkontrole wordt uitgeoefend. Inwat populaire termen staathier de taak die de EK voorhet AB uitoefend.De EK toetst nergens in onzeexamens op taalvaardigheidof intelligentiequotiënt, maarpoogt door middel van exa-mens te beoordelen of kandi-daten geschikt of juist nietgeschikt zijn voor een be-paalde vergunning of be-voegdheid konform de eisenvan het BVR. Die geschikt-heid kan ook inhouden dat jeop zijn minst enigszins lo-gisch moet kunnen redene-ren en dat je de Nederlandsetaal zodanig moet beheersendat je goed begrijpt wat bij-voorbeeld de voorschriftene.d. inhouden, zodat je tenbehoeve van je eigen en an-dermans veiligheid verant-woord je sport bedrijft.Ten aanzien van de grens-problematiek is de eenwor-ding van Europa nog steedsgeen feit. Het gevolg daarvanis, of liever tot aan die tijd ishet zo dat Nederlandse sprin-gers met Nederlands goed-gekeurd materiaal springenen ook hun Nederlandse be-voegdheden moeten hebbenals ze hun sport hier te lande

willen uitoefenen. Een buiten-lands gekeurde uitrusting kunje bij een Nederlandse riggerlaten kontroleren en afteke-nen; buitenlandse bevoegd-heden kan je aan de EKvoorleggen en om een gelijk-stelling met een Nederlandsebevoegdheid verzoeken. DeEK overweegt een dergelijkeverzoek aan de hand van deeisen van het BVR en eenvergelijking met de buiten-landse eisen. Een in Neder-land wonende buitenlanderdie regelmatig springt (be-doeld wordt voor alle niet in-cidentele gevallen) zal ookmet diezelfde bepalingen uithet BVR worden gekonfron-teerd omdat ze ook voor hemgelden. Volgens mij is datmisschien niet altijd evenwenselijk of noodzakelijk ofterecht, maar feitelijk gezienwel erg logisch. De konse-kwentie bij andere sportenvalt bijvoorbeeld af te leidenuit het feit dat Belgischescheidsrechters ook niet inde PTT- Telekompetitie mo-gen fluiten, zolang de wed-strijd aan de gang is.Overigens zie ik niets verne-derends en/of lachwekkendsin het springen met een AADof in het leiding krijgen vaneen instrukteur bij de uitoe-fening van mijn sprongen,maar dit terzijde.Naast deze feitelijke zakenvind ik het stuk een verkeer-de sfeer oproepen rond dewerkzaamheden van de EKen de afdeling. Het lijkt alsofhet vele werk dat binnen de

Kenya Boogie 1991 I

De organisatie van de KenyaBoogie is zojuist terugge-keerd uit Kenya en deeldeons het volgende mee:

De data: Vertrek vanuit Lon-den op 5 april 1991 of vanuitFrankfurt op 6 april 1991.Aankomst in Mombassa oprespektievelijk 6 en 7 april.De boogie duurt van 6 tot enmet 16 april en er zijn moge-lijkheden het verblijf te ver-lengen voor safari's, duikenof andere vakantie-aktivitei-ten.

De plaats: Malindi, 100 kmten noorden van Mombassa.De hotels bevinden zich ophet strand in Watamu, 10 kmvan vliegveld/dropzone.

SP6

De vliegtuigen: Gesprongenwordt uit twee DC3's en tweeTwin Otters en er zal een der-de Twin Otter standby staan.

Het springen: Als loadorga-nizers zijn aangetrokken: Jer-ry Bird, Jerome Bunker, Ar-nold Camfferman, Rob Col-pus, Mitch Decouteau, Cor-rine Delbouille, Alexis Perryen Derek Thomas.Overbekende namen die ga-rant staan voor de bestesprongen.

De laatste prijsonderhande-lingen zijn nog in volle gang.Al het vervoer, vijftien spron-gen, vol-pension hotel zijn inde prijs inbegrepen. Elkeavond zijn er feesten gepland

met onder andere lokale live-bands en grote shows.De Kenya Boogie belooft eengrote internationale happe-ning te worden waarin ieder-een van elk nivo volledig aanzijn trekken komt en zonderpolitics of stress optimaal ont-spannen springt.

Binnenkort komt de brochureuit waarin alle details staan.In de brochure staat op welkewijze kan worden ingeschre-ven.

Voor inlichtingen: KenyaBoogie, NZ Voorburgwal 130,Amsterdam, telefoon en fax020-262713.

afdeling wordt verricht door alhet vrijwillige kader, waaron-der kommissieleden, instruk-teurs, scheidsrechters, be-stuursleden en alle anderendie zich inzetten, alleen wordtgedaan uit een ziekelijkehang naar bemoeizucht, pes-terij en formaliteitszin. Erklinkt, zoals wel meer gebeurtin de kommentaren vanaf dezijlijn, weinig begrip in doorvoor hun bedoelingen, laatstaan waardering voor huninzet van vrije tijd en midde-len. Ik wil vanaf deze plaatsopmerken dat ik dat zeer on-terecht vind met name vooralle mensen buiten het AB.De werkelijke reden voor ditvele werk, waardoor de beoe-fening van onze sport moge-lijk wordt gemaakt, valt ken-nelijk buiten het gezichtsveldvan de 'skygod', omdat diezich alleen kan bezighoudenmet hoe hij zoveel mogelijkkan springen en hoe hij metzo weinig mogelijk kosten eninspanning toch zoveel mo-gelijk kan plukken uit het aan-bod dat hem vanuit de sportwordt geboden. Bij enig na-denken en bij een poging omook eens van 'de anderekant' tegen deze zaken aante kijken om zo tot een goedbegrip te komen, kunnen zul-ke 'skygods' mijns inziensniet lang blijven bestaan.

Namens het afdelings-bestuur,

Peter Tolsma •Parach utespringenzonder vliegtuig?

Dat de parapentesport zichsnel ontwikkelt, blijkt wel uitde diverse vormen waaropdeze tak van luchtvaartsportop dit moment wordt beoe-fend. Het koepelrelatief, zoalsdit reeds jaren bij het para-chutespringen gebruikelijk is,wordt inmiddels ook bij hetparapente gedaan.Veel para-chutisten hebben inmiddelshun aktiviteiten met de para-pentesport uitgebreid.Wil je meer weten over hetparapente en de opleidings-mogelijkheden, dan kun jekontakt opnemen met deStichting Para Adventure,André Wieringa, Amsterdam-sestraatweg 396, 3551 CWUtrecht, telefoon op werkda-gen 030-434264.

Tjassing Sa/adLaat ik nou echt gedacht heb-ben dat ik het goed had gere-geld. Nieuw bestuur, nieuwevoorzitter en ik met 'pen-sioen'. Mooi niet dus. Omwillevan allerlei zeer reële en be-grijpelijke argumenten (kon-tinuïteit, inwerken nieuw be-stuur, mijn uiteraard 'onmis-bare' kwaliteiten etc. etc.) hebik me laten vermurwen omnog een jaar in het bestuur teblijven en dan ook nog alsvoorzitter. Ik moet dus nu pu-bliekelijk terugkomen op mijngedane belofte dat jullie vanme verlost zouden zijn. Hetzij zo. Laten we er het bestevan maken en volgend jaarhopelijk beter. Gelukkig heb-ben mijn twee vertrouwdemedebestuursleden KoosScholten en Peter Tolsmazich ook bereid verklaard nogeen poosje de kar te trekkenen zijn drie nieuwelingen be-reid gevonden tot het bestuurtoe te treden. Daarvan eldersin deze SP meer. Edwin vander Kraan gaat ons verlatenen daar heeft hij na al die ja-ren trouwe en goede dienstook recht op.

Dit alles heeft me wel duide-

lijk gemaakt dat er meer aan-dacht moet worden besteedaan kadervorming binnen on-ze afdeling. Het blijkt ergmoeilijk te zijn om mensen tevinden die bestuursfunktiesop zich willen nemen. Ditgeldt zowel voor het cen-trum/clubnivo als op landelijknivo. Daar komt nog bij dat erzo langzamerhand ook veelgevraagd wordt van de kwali-teiten van de 'bestuurders'.Vele centra worden kleine be-drijfjes waar erg veel geld inomgaat en waar verreikendebesluiten moeten worden ge-nomen.We hebben de laatste jarenveel gedaan aan het verbete-ren van het nivo van onsspringtechnisch kader (in-strukteurs, hulpinstrukteurs,springvergunninghoudersetc.) maar het bestuurswerkhangt er vaak maar een beet-je bij. Voor veel centra is het

. soms zelfs niet mogeljk be-stuursleden te vinden.Daardoor blijven bestuurderstegen hun zin langer zitten enkunnen soms opengevallenplaatsen niet eens wordenopgevuld.De meeste parachutisten ko-

SUBSCRIBE TO:

PARACHUTING'S NEWSMAGAZINE

SkydivingThe international newsrnagaztna of sportparachuting. Read about the equipment,techniques, evente, people and places of skydiv-ing. I'ree sample copy. Foreign rates: 12 issues:US$16 (surface mail), $44 (air mail). Pay by In-ternational money order, U.S. currency, Visa,Ma.sterCa.rd,AmEx. Satisfaction guaranteed ormoney back. Order today:

Dept. A3 • P.O. Box 1520DeLand, FL USA 32721

In MemoriamIn de afgelopen zomermaanden heb-ben wij van twee van onze leden af-scheid moeten nemen.

An Steijsiger en Jos van Geel over-leden beiden in het ziekenhuis aan deverwondingen opgelopen tijdens eenvan hun eerste sprongen.

Hoe ontoereikend troostende woordenook zijn, het is de enige vorm van me-deleven en steun die wij aan familie envrienden kunnen geven.Wij zullen hen niet vergeten.

KNVvL, afdeling parachutespringen

Henk na een parapentesprong in de Franse Alpen in augustus ·go.

men om te springen en hetzal hun een zorg zijn hoe datallemaal wordt georgani-seerd. Alleen vaak wel kan-keren als het niet goed gaaten er eens iets in de soeploopt waardoor er niet kanworden gesprongen.Er moeten toch genoeg kapa-bele leden binnen de afdelingzijn om de afdeling en declubs goed te laten draaien?Het zijn bijna altijd dezelfdemensen die alles moetendoen. Dat is niet goed en weworden er erg kwetsbaardoor.Voor diegenen die wel watmoed en adspiraties hebben,wees niet te bang om je aante melden. We kunnen bijnaaltijd mensen gebruiken envooral jongeren! De gemid-

delde leeftijd van het aantre-dende afdelingsbestuur bij-voorbeeld schommelt vol-gens onze penningmeestergevaarlijk dicht rond de pen-sioengerechtigde leeftijd!Het lijkt me een goede zaakdat we het komend jaar eensoort kursus voor adspirant-bestuurs- en kommissieledenorganiseren. Daarmee kun-nen we een potentieel aankader kweken en de be-stuurskracht binnen onzecentra/clubs en afdeling ver-groten. En ... zittende be-stuursleden kunnen opstap-pen zonder dat ze zich schul-dig hoeven te voelen dat zede boel in de steek laten.Volgend jaar dus!

Henk Tjassing •

KROOP'STMGOGGLES

~oo~SINCE 1947

Contact your local supplIer or write:

KROOP'S™GOGGlESDept. SP

9865-E N. Washington Blvd.Laurel, MD 20707

Phone (301 J 498-5848Fax (301J 498-1393

Comfortab/e, /ightweight& economica/ eye protection.

•Wide assortment of lens corors:

c/ear; grey; amber; rose red,b/ue, and mirrored.

•Custom, color-cooroinated edging.

•A/so Avai/ab/e:

Stick-On Foam Nose PadsVent/ess Gogg/es

Over-The-Eyeqlasses Sty/e

7SP

GURTZEUG/RIG HAUPTKAPPEN/MAIN CANOPIESDM Extrakosten für Spectra-/Kevlarleinen,

Atom 1575.-- Modifikationen DMVector II Sport 1350.-- c-sqft-cbi-Kg DM Aufziehgriff 1 Pin 58,--Zerox 1150.-- Laser 9 9-292-629-134 1940.-- Aufziehgriff 2 Pin 68,--Teardrop 1150.-- BT 40 9-125-350-75 2240.-- Aufziehgriff Student 22,--Chaser 990.-- BT 50 9-150-374-80 2240.-- Aufziehgriff Reserve Cutaway 78,--Top Flyer VI 842.-- BT 60 9-170-400-100 2300.-- Aufziehleine 59,--SST Racer Elite 1511.-- BT 65 9-195-460-1 20 2490.-- Brieftaschen ab 23,--Invader 11 990.-- BT 80 9-420-na-210 4590.-- Brillen "Headlites" 17,--Vector 11 Student 1490.-- Sabre 135 9-135 2210.-- Fangleinenverbinder ab 7,--Zerox Student 1390.-- Sabre 150 9-150 2210.-- FXC 12000 USA Modell 1390,--Top Flyer VI Student 1097.-- Sabre 170 9-170 2261.-- FXC Prüfung 57,--Invader 11 Student 1189.-- Sabre 230 9-230 2414.-- FXC-Auge klein 46,--Campus II Student 1887.-- PD 135 9-135-360-60 1632.-- FXC "Y" Stück 76,--

PD 150 9-150-375-68 1632.-- Geldbörsen ab 16,--Die Preise enthalten das komplette System. PD 170 9-170-400- 77 1632.-- Gürtel3-Ring 33,--Das System wird einschliesslich POD, Trage- PD 190 9-190-426-86 1666.-- Hakenmesser mit Tasche 19,--gurte, Steuerschlaufen, Handdeploy, Reserve PD 210 9-210-450-95 1700.-- Handdeploy 106,--Hilfsschirme, Aufziehkabel und Trennkissen PD 230 9-230-489-104 1734.-- Handschuhe Leder Sommer 47,--geliefert. Keine Extrakosten für Farbwünsche. PD 260 9-260-545-118 1768.-- Handschuhe Leder Winter 51,--Extrakosten für Optionen wie zum Beispiel Micro Raven 150 7-150-249-70 1458.-- Handschuhe Leder Stretch 43,--Leather Hackey, Farbstreifen U.S.w.ergeben Super Raven I 7-181-338-81 1458.-- Haupttragegurte small 85,--sich aus der Orderform. Super Raven 11 7-218-364-90 1458.-- Helm-Protec 87,--

Super Raven 111 7-249-416-100 1458.-- Helmeinsätze 25,--Super Raven IV 7-282-468-109 1458.-- Hilfsschirme ab 90,--

RESERVEKAPPEN/RESERVE CANOPIES Falcon 150 9-150-351-70 1696.-- Höhenmesser "Barigo" 141,--Falcon 175 9-175-384-81 1696.-- Höhenmesser Kissen "StoII" 25,--

c-sqtt-cbi-Kq DM Falcon 195 9-195-427-90 1747.-- Höhenmesser Kissen "Leder" 45,--Cricket 7-147-370-72 1421.-- Falcon 215 9-215-480-95 1747.-- Höhenmesserfingerband 11,--Firelite 7-172-410-81 1458.-- Falcon 235 9-235-518-109 1747.-- Klebeband Ifm. 3,--Fury 7-220-496-90 1492.-- Falcon 265 9-265-584-123 1747.-- Kombie einfach 198,--Maverick 7-200-452-88 1475.-- Interceptor 180 7-180-428-57 -73 1849.-- Kombie RW ab 210,--Sharpchuter 9-244-503-100 1513.-- Interceptor 200 7-200-4 76-64-82 1849.-- Lederkappe "Furygan" ab 171,--Swift 5-177-367-81 1090.-- Interceptor 225 7-225-535-72-92 1849.-- Lehrbuch "Scherer" 24,--Swift Plus 7-177 -385-90 1350.-- Interceptor 250 7-250-594-79-102 1849.-- Magnettafel, 24 Springer 49,--PD 143 R 7-143-338- 77 1470.-- Cricket 7-147-370-72 1319.-- Packgummi Standard 500 9 11,--PD 160 R 7-160-364-87 1470.-- Firelite 7-172-410-81 1356.-- Packgummi Tandem 500 9 11,--PD 176 R 7-176-390-96 1470.-- Clipper 9-194-432-88 1696.-- Packgummi Mini 500 9 11,--PD 193 R 7-193-442-105 1470.-- Maverick 7-200-452-88 1373.-- Packgummi Reserve 500 9 11,--PD 218 R 7-218-481-115 1470.-- Fury 7-220-496-90 1390.-- Packschlauch für Gleiter 157,--PD 253 R 7-253-520-115 1470.-- Raider 9-220-484-106 1730.-- Packschürzen 35,--Micro Raven 150 7-150-249-70 1470.-- Sharpchuter 9-244-503-100 1411.-- Packplanen 94,--Super Raven I 7-181-338-81 1470.-- Manta 7-288-627 -124 1781.-- PODfBridle für Reserve ab 114,--Super Raven II 7-218-364-90 1470.-- Parafoil 232 lite 7-232-611-75 1979.-- POD für Hauptschirm ab 55,--Super Raven 111 7-249-416-100 1470.-- Parafoil 252 lite 7-252-677 -90 2075.-- POD für A+M 124,--Super Raven IV 7-282-468-109 1470.-- Parafoil 282 lite 7-282-776-100 2166.-- Plombenzange 69,--

IFalcon 150 9-150-351-70 1696.-- Pursuit 230 7-230-608-102 1780.-- Plomben, 500 Stück 19,--Falcon 175 9-175-384-81 1696.-- CCL 7-250-650-90 1710.-- Rauch weiss 19,--Falcon 195 9-195-427 -90 1747.-- Skymaster 9-287 -620-125 1639.-- Rauch farbig 29,--Falcon 215 9-215-480-95 1747.-- XL Cloud 7-270-631-113 1571.-- Reserve-Loop doppelt 10,--Falcon 235 9-235-518-109 1747.-- Cruislite 7-220-476-98 1490.-- Reserve-Loop einfach 5,--Falcon 265 9-265-584-123 1781.-- COE-D 210 9-210-450-95 1515.-- Reservepacken 48,--Falcon 300 9-300-662-139 1781.-- COE-D 190 9-190-426-86 1465.-- Slider ab 57,--Invader 26 ft 26 ft 115 1017.-- COE-D 170 9-170-400-77 1415.-- Splitslider ab 65,--

Sliderschoner 5,--

DM Skyalarm II 193,--

ANGEBOT d Cordura Mini-Ringe, Hacky1350.-- Wir beliefern Sie mit allen

Sprungbuch "mars" 6,--Sprungbuch "Precision" 22,--

Vector S, V5, me . d Standard-Ringe 900.-- Fallschirmkappen, Syste- SST Bodkin à 25,--

Vector VS, med. oor ura, . 590.-- men, Zubehör und Ersatz- Stempel, RW/CRW 17,--

Centaurus, med. Cordura 990.-- teilen, Reparaturen, Ände- Steuerschlaufen, Paar 25,--rungen, Gutachten, Prü- Spleissnadeln Set 24,--

Centaurus, rned. Cordura 590.--fungen, Unterdruckkam- Superbag "Rucksack" ab 63,--

Invader \I, med. cordura 1274.-- mertest für FXC u.s.w. Teflonkabel, Ifm ab 9,--

Mini-Jaguar 1350.-- Haben Sie ein Problem,Trainingsgurtzeug ab 250,--Trainingsgurtzeug mit Hänger und

SST Racer Elite 990.-- wünschen Sie Informatio- Seilzug 430,--

Bogey 9 1350.-- nen oder Beratung, dann TrenngrillfKissen 48,--

CCL-Foil 1790.-- ruien Sie uns an. T-Shirt USA 29,--

Excalibur 170 1390.--Laser 250 Reserve

LTB SchlemannInhaber Dieter Schlemann, Luftfahrttechnischer Betrieb, LBA II-A 367Verkauf-, Service-, Instandsetzung-, Zubehör-, Gütesiegel- und Nachprüfungen

Alle Preise sind Nettopreise plus Porto und Verpackung. In Deutschland plus 14% MWSt. Änderungen vorbehalten.

Ostweg 20 - 0-2900 Oldenburg - Telefon 0441-204224 - Fax 0441-201990

SP8

Nederlandse Kampioenschappen Pa/StijlAls de grote winnaars van chief-judge Felix van Kerck- veroverden uiteindelijk na Paul uiteindelijk het brons.het Nederlands kampioen- hoven dat een andere bak bij acht ronden met een totaal Voor het Belgische èn inter-schap precisie/stijl, die als een ongunstige windrichting van 13 cm het goud. nationale klassement waslaatste in de rij in Spa (Bel- zou worden gebruikt, baarde Spannender was de strijd om ook een jump-off noodzake-gië) werd versprongen, de ligging van de geplande het zilver en brons. lijk. De strijd ging hier om hetkwamen Black Magic wedstrijd bak (vlak naast een Na een relatief slechte start zilver en brons. Georges(groepsprecisie), Rien hoog talud) de springers veel (20 cm over twee sprongen) Lichtere en Dirk Boidin (iederNieuwesteeg en Leanne zorgen. De weergoden ble- knokte de Nederlandse titel- 6 cm) behaalden in de eerstevan den Hoek (precisie in- ven hen echter gunstig ge- verdediger Black Magic (Van sprong allebei de ideale 0 cmdividueel), Remy Herder stemd en alhoewel de wind Duren, Wesselink, Fredrix, skore, in de daarop volgende(stijl), Henk Nijhuis (overall) regelmatig van richting en Nieuwesteeg en gastspringer sprong deden zij wederomen niet te vergeten de weer- sterkte verandere, waaide het Vos) zich langzaam maar ze- niet voor elkaar onder (2 cm).goden naar voren. nooit uit de fatale richting. ker naar de top in het interna- Bij de derde poging waaide

Na een lange dag kon op za- tionale klassement. Zij be- het tijdens de aanval vanGeorganiseerd door Jean Po- terdagavond, na twee ron- haalden met een totaal van Lichtere te hard zodat hij eenlis van de Royal Aero Club de den, een eerste balans wor- 49 cm tegen 52 cm van het rejump kreeg, Dirk skoorde 6Spa namen, op dit mooi in de den opgemaakt. Het profes- tweede Belgische legerteam cm. Door zijn 3 cm skore eis-Ardennen gelegen vliegveld sionele eerste Belgische le- het zilver. Door dit resultaat te Georges het zilver op. Vvomet een uitstekende facilitei- gerteam had met 1 cm duide- prolongeerde Black Magic van der Maesen behaaldeten biedend centrum aan zo- lijk de leiding genomen, ge- hun Nederlandse titel. Het zil- met 4 cm totaal uit tien spron-wel deelnemers als scheids- volgd door Dutch Connection ver ging (net als vorig jaar) gen het goud.rechters, vijftien teams (ze- (11 cm) en het tweede Bel- met 75 cm naar Dutch Con-ven Nederlandse, zes Belgi- gische legerteam (13 cm). nection (Drost, Bogaards, Van de zes deelnemende Ne-sche, een Engels en een Individueel skoorden vijf Bel- Schmidt, Van Zijp en Wed- derlandse dames leverde Le-Deens) deel. gen 0 cm, gevolgd door Mi- man). Het brons ging met 89 anne van den Hoek de besteVoor het eerst sinds jaren chel Bizot en Henk Nijhuis en cm naar Parateam Nine (Van prestatie. Evenals vorig jaarkonden beide klassieke on- nog twee andere Belgen met Delft, Fraurenrath, Boerman, ging het goud naar haar (63derdelen ruim binnen de ge- ieder 1 cm. De Bruyne en Oerlemans). cm). Marian Werner werd metstelde termijn (zaterdag 28 Tijdens het verdere verloop Ook in het individuele klasse- 91 cm tweede voor Annet Gil-juli tot en met donderdag 2 van de wedstrijd bleef het ment waren de Nederlanders lebaard die met 94 cm derdeaugustus) worden verspron- eerste Be!gische legerteam niet echt opgewassen tegen werd. De 63 cm van Leannegen. Met wat meer druk op hun koppositite versterken; zij hun professionele Belgische leverde haar in het internatio-de ketel had de wedstrijd al opponenten. nale klassement de zilverenop dinsdag beslist kunnen Rien Nieuwesteeg, die bij zijn medaille op. De Engelsezijn in plaats van op woens- Uitslagen Nationale eerste sprong 3 cm skoorde, Cheryl Smyth veroverde metdag. Het trage tempo waarin Kampioenschappen gaf in de volgende vijf spron- 29 cm het goud, terwijl dehet geheel verliep, was de Precisie/Stijl 1990 gen met de ideale 0 cm skore Belgische Jaqueline Peters-enige wanklank die in het Ne- GROEPSPRECISIE echter goed tegengas. Michel borg met 81 cm derde werd.derlandse kamp te beluiste- totaal aantal cm over acht ronden Bizot, Paul Schmidt en Henkren viel. Nijhuis volgden hem na zes Stijl

1. Black Magic 49 ronden met respektievelijk 6,In verband met het goede 2. Dutch Connection 75 10 en 11 cm. Voor wat betreft Alhoewel het stijlspringen opweer werd na een langdurige 3. Parateam Nine 89 de namen bleef de volgorde leven na dood is (zeggen ze)briefing met het stijlspringen 4. Dutch Mix 121 tot en met het einde van het namen toch nog 37 springers5. Aeolus 251begonnen. Het starten duur- 6. Dutch Square Force 300 groepsprecisiespringen gelijk. (negentien Belgen, elf Neder-de echter zo lang dat tegen 7. Zijpo's 442 De echte strijd om het indivi- landers, vier Engelsen ende tijd dat de wedstrijdsprin- duele klassement kon met de drie Denen) deel aan diJ on-gers (37 totaal, waarvan 11 PRECISIE INDIVIDUEEL resterende twee finalespron- derdeel. Na twee ronden ble-Nederlanders) omhoog wer- totaal aantal cm over tien ronden gen beginnen. Rien Nieuwe- ven er nog vier Nederlandersden gestuurd het zicht zoda-

(klassement beste tien) steeg werd ondanks twee over die zich voor de halvenig verslechterde dat er werd 1. Rien Nieuwesteeg 13 'slechtere' finalespronoen van finale hadden geklasseerdovergeschakeld op het on- 2. Michel Bizot 16 2 en 5 cm terecht de nieuwe (Remy Herder, Michel Bizot,derdeel precisie. 3. Henk Nijhuis 17 Nederlandse kampioen met Bram Lasschuijt en Henk Nij-

4. Paul Schmidt 17 een totaal van 13 cm. Michel huis). Voor de finale (de bes-Precisie 5. Herman Boerman 26 Bizot's 0 en 6 cm skores te tien springers) miste Mi-6. Jos Frauenrath 35

7. Rene Drost 45 brachten hem met 16 cm op chel net de boot. Dé finaleHet onderdeel waar zeker de 8. Ronaid van Zijp 46 de tweede plaats. Met 1 cm leverde voor wat betreft hetselektieleden met veel span- 9. Niels Tieland 49 in de halve finale en 3 cm in Nederlandse klassementning naar uitkeken. Voor drie 10. Rien van Duren 51 de finale kwam Paul Schmidt geen verrassingen meer op.springers, Geert Fredrix, Mi- 10. Hans Vos 51 uit op 17 cm, zodat er een Met een totaaltijd van 36.43chel Bizot en Louis Wesse- STIJL jump-off moest plaatsvinden sek over vier sprongen werdlink, was voor het begin van totaal aantal sek over vier ronden met Henk Nijhuis die via een Remy Herder overtuigendde wedstrijd al zeker dat zij 1 en 0 cm skore ook op 17 Nederlands kampioen, Henkzich voor deelname aan de 1. Remy Herder 36.43 cm was uitgekomen. De Nijhuis werd tweede metwereldkampioenschappen 2. Henk Nijhuis 40.24 jump-off, op een 3 cm schijf, 40.24 sek en Bram Lasschuijthadden geklasseerd. Door 3. Bram Lasschuijt 42.46 vond plaats onder wel uiterst met 42.46 sek derde.

4. Michel Bizot 49.63met name Bram Lasschuijt, 5. Rien Nieuwesteeg 53.51 moeilijke omstandigheden: Remy legde met zijn uitste-Ronaid van Zijp, Paul 6. Louis Wesselink 54.96 veel turbulentie, de wind vari- kende prestatie bovendienSchmidt, Rien van Duren en 7. Rien van Duren 56.61 eerde regelmatig in richting beslag op de derde plaats inHans Vos moest de strijd om 8. Rene Drost 57.14 en sterkte (bijna 0 mts en het internationale klassementde resterende twee plaatsen 9. Eric Bogaards ' 60.17 voor het eerst soms over de achter de Belgen Frank Boi-nog worden beslist. 10. Sieb Wedman 62.70 limieten). Henk vé'roverde din (32.88 sek) en Luc Ver-Ondanks de verzekering van

11. Leanne van den Hoek 62.79met 0 cm tegen 16 cm van strepen (33.41 sek).

9SP

I

lili

J

Overall

De beste allround springersinternationaal waren Luc Ver-strepen, Georges lichtere enFrank Boidin. Nederlandsoverall kampioen werd HenkNijhuis, gevolgd door MichelBizot en Rien Nieuwesteeg.

Wereldkampioenschappen

Zoals al eerder gezegd, washet Nederlands kampioen-schap de laatste mogelijk-heid voor de selektieledenom zich een plaats te verove-ren in het nationale team.Iedereen diende in dit sei-zoen aan minimaal vier wed-strijden deel te nemen en mi-nimaal zestien wedstrijd-sprongen te maken. Hieruitzou het gemiddelde wordenberekend. De springers metde beste gemiddelden zou-den vervolgens worden uit-gezonden.Ondanks zijn titel vergooideRien Nieuwesteeg min ofmeer zijn kansen om eenplek in het team door aanslechts vijf wedstrijden in ditseizoen deel te nemen. PaulSchmidt daarentegen namde hem geboden kans welwaar. Na een aanvankelijk

zich: Michel Bizot, PaulSchmidt, Geert Fredrix, LouisWesselink en Ronaid vanZijp.Van het uit te zenden dames-team plaatste alleen Leannevan den Hoek zich. De overi-ge dames mogen op eigenkosten deelnemen: Annet Gil-lebaard, Anita von Eugen,Marian Werner en Annemiekvan Gessel.

Prijsuiteiking

Na een vlotte prijsuitreiking,waarbij Jan de Bruyne (diehier zijn allerlaatste sprongmaakte) de eer was toebe-deeld om alle Nederlandsewinnaars de medailles om tehangen en waarbij ook een

1\ drankje achteraf niet werd\vergeten, mogen Jean Polisen zijn medewerkers als or-ganisatoren terugzien op eengeslaagd evenement waarinop een ongelukkige landingvan Jeroen van Zijp na (vanharte beterschap) geen seri-euze incidenten plaatsvon-den. Er werd ook geen enkelofficieel protest ingedienddoor het goede werk van descheidsrechters onder leidingvan Felix van Kerckhoven.Door het samenvoegen van

Nederlandse kampioenen groepsprecisie: 1. Black Magic, 2. Dutch Connection en 3. ParaTeam Nine. (foto Annemiek van Gessel)

Wij ontvingen van dezekampioenschappen even-eens een verslag van Her-man Boerman. Uiteraardkunnen we ze niet beide inz'n geheel plaatsen. Tochwilden we u Hermans kon-klusies niet onthouden.Hieronder volgt de afslui-ting van zijn rapportage.

Konklusies

Het wedstrijdverloop is goed,sportief en eerlijk geweest ineen goede onderlinge ver-standhouding. Het houdenvan Nationals in Beneluxver-band (waar waren de Luxem-burgse springers?) is dan ook

Links de winnaars stijl: v.l.n.r. Henk Nijhuis, Remy Herder en Bram Lasschuijt. Jan de Bruyne reikt de prijzen uit. Rechts de damesprecisie: v.l.n.r.Marian Werner, Leanne van den Hoek en Annet Gillebaard.

slechte start verbeterde hijzijn gemiddelde zodanig dathij zichzelf (voor het beginvan deze wedstrijd nog op enzesde plaats) na afloop opeen tweede plek terugvond.Hij duwde daarmee BramLasschuijt uit het team.Volgende heren klasseerden

SP10

beide nationale kampioen-schappen wordt de kwaliteitzichtbaar verhoogd, vandaarook (denk ik) dat ik namens(bijna) iedereen kan zeggen:volgend jaar weer samen,maar dan in Nederland.

Henk Nijhuis •

zeker een initiatief dat navol-ging en uitwerking verdient.Een toch wel jammerlijke dis-sonant was de afwezigheidvan (een deputatie van) onsAfdelingsbestuur, maar ge-lukkig heeft Henk Nijhuis inzijn hoedanigheid als lid vande Sportkommissie hierin

kunnen en willen voorzien.Met name was die afwezig-heid jammer met betrekkingtot het volgende.De om zijn jarenlange, lande-lijke inzet bekende precisie-springer Jan de Bruyne heeftbesloten onze parawereld teverlaten en heeft deze Natio-nais aangemerkt als deplaats voor zijn laatste para-chutesprong. Hoewel Janeigenlijk geen aandacht wildebesteden aan zijn afscheid,hebben de aanwezige sprin-gers toch gemeend dat ditniet ongemerkt voorbij kongaan en zij besloten geza-menlijk iets aan te laten bie-den tijdens de prijsuitreiking(door een lid van het Afde-lingsbestuur). Deze taak is nuop uitstekende wijze door Mi-chel Bizot verricht.Gebleken is dat er in de pre-cisiewereld (het stijlspringenwordt al langere tijd nauwe-lijks - enige (militaire) uitzon-deringen daargelaten - nogbeoefend) vrijwel geen aan-vulling is uit de jongere kate-gorie springers. De interdtijddoor Jan de Bruyne opge-richtte Jeugdtraining heeft inhet verleden wel enigenieuwe springers opgeleverd,maar de laatste paar jarenleek het meer een goedkopespring mogelijkheid te wordendan een opleidingsmogelijk-heid voor jonge springers ge-richt op het precisiespringen.Door gebrek aan belangstel-ling uit de clubs is de Jeugd-training aan zijn doel voorbijgeschoten en dan ook inmid-dels beëindigd.Mede door het bovenstaandeis er ook geen uitbreiding vanhet aantal Nederlandse pre-cisieteams; er is zelfs duide-lijk sprake van vermindering.Een aantal van de team ledenvan Black Magic en de ge-hele Dutch Connection (BramLasschuijt verdwijnt ook voortenminste een jaar van hetparafirmament door een VN-taak in het Verre Oosten)heeft besloten samen te

vloeien tot een negen mansterk Dutch Connection team.Parateam Nine zal ook na hetstoppen van Rein Voskampen nu van Jan de Bruyneworden opgeheven maar ineen andere samenstelling enonder een andere naamdoorgaan.Het damesteam 'Aeolus' zalde wereldkampioenschappenin Bied nog meemaken endaarna worden opgeheven.Ondanks deze enigszins ne-gatieve tendens is er tochsprake van een telkenjareverhoging van het precisieni-

vo. Het feit dat het parachute-springen inmiddels een mili-taire sport (met CISM-wed-strijdmogelijkheden) is gewor-den, zal daaraan zeker debetzijn. De resultaten op de ver-schillende wedstrijden zijndaarvoor onmiskenbaar.

Laten we hopen dat het nadeze Nationals vastgesteldeNationale Team in septemberin het Joegoslavische Bied bijde wereldkampioenschappenveel sukses zal hebben.

Herman Boerman •

De winnaars overall: v.l.n.r. Michel Bizot, Henk Nijhuis en Rien Nieuwesteeg. (foto Annemiekvan Gessel)

NKP CRW 1990?Van 19 t/rn 22 juli stond ditjaar het NKP-CRW geplandin Spa. Hoewel in Spa perjaar de meeste regen valtvan West-Europa, was hetweer in deze periode per-fekt. De CRW-omstandighe-den waren buitengewoongoed, absoluut geen turbu-lentie boven de 2000 ft.Door dit uitzonderlijke weerwas de wedstrijd zó ver-sprongen en kon de prijs-uitreiking al op vrijdag-avond plaatsvinden om'1700 uur en 60 minuten'(volgens centrumchef JeanPolis).

CONCEPT 'BENELUX'

Omdat de NKP-CRW samenmet België georganiseerdwas, kon de wedstrijd door-gaan. Anders had sCReWonverrichterzake naar huis

gekund omdat wij het enigeNederlandse team waren.Door de deelname van maarliefst drie Belgische teamskonden de Belgische en deinternationale kategorie ver-sprongen worden,Door het ontbreken van deMafia Brothers en een derdeNederlands team was hetniet mogelijk om de nationaleNederlandse kategorie te ver-springen,

ONZE TRAINING

sCReW heeft vorig jaar be-sloten om zich te specialise-ren in sequential-CRW Wehebben een week in Frankrijkgetraind. Na tig sprongen opPujaut zijn we met de mistralin de rug naar La Ferté ge-gaanenhebbendaardeee~ste dag tussen de wolkendoor nog tig sprongen ge-

maakt, en zijn toen weggere-gend. Verder hebben we zoveel mogelijk trainingsspron-gen op de club gemaakt.Met onze nieuwe chutes had-den we tussendoor maar éénrotatiesprong gemaakt.Hoewel onze rotaties alle-maal tussen de acht en tiensekonden zaten, kregen wehet idee dat het allemaal nogniet zo lekker vloog, Om nuniet weer met lood te moetenexperimenteren en uit te vo-gelen wie het beste op welkeplek kon zitten, besloten weom op de NKP alleen mee tedoen met sequentia!.

WEDSTRIJDREGELS

De wedstrijd sequential-CRWbestond uit zes rondes enzou vanaf drie rondes geldigzijn. Het slechtste resultaatmocht afgetrokken worden.Verder werd er gesprongenvolgens de voorwaarden zo-als die vermeld staan in deCode Sportif, met één uitzon-dering: Op verzoek van descheidsrechters zou niet perpunt de tijd genoteerd wor-den maar alleen de tijd vanhet laatste figuur binnen dewerktijd. Voor rotatie heb jeeen werktijd van twee minu-ten vanaf 6000 ft. Voor se-quential heb je een werktijdvan drie minuten vanaf 7000ft.

NIVO

Gezien het aantal trainings-sprongen waren we van me-ning dat we nog lang nietklaar waren voor de NKP,Over het behaalde trainings-resultaat met zo weinigsprongen waren we wel te-vreden. We besloten om tochte gaan, al was het maar omvan de Mafia en andereteams wat technieken te kun-nen leren, om zelf niet elkwiel uit te hoeven vinden.Helaas waren de Brothersniet van de partij en was hetnivo van de andere teamsniet wat we ervan verwachthadden, zodat we de wed-strijd als een extra trainingopgevat hebben. We hebbentot de laatste wedstrijdsprongtoe van alles bijgeleerd, Zelfshebben we twee figuren ge-maakt die we nog nooit eer-der gevlogen hadden. Delaatste sprong was eensprong van drie punten ruimbinnen tijd. Maar doordat erbij het eerste figuur één gripte vroeg werd losgelaten, kre-gen we een zap. Kortom, vi-deo, scheidsrechters en wed-strijdervaring waren facetten

die we bij deze training ookeven meepikten. Natuurlijkmisten we coaching en uit-wisseling van ervaring. BijNKP-RW was dit immers zoleuk gegaan (Animais, petjeaf!).

ORGANISATIE

De organisatie van deze NKPwas in handen van Jean Po-lis van de Royal Aero Club deSpa. We konden niet anderszeggen dat alles perfekt ge-regeld was.De scheidsrechters en de vi-deogroep willen we nogmaalsbedanken voor hun inzet tij-dens de wedstrijd en de be-reidwilligheid om op ons ver-zoek een aantal sprongennogmaals te mogen bekijkenop video en daarbij uitleg tegeven over het jureren.

LOKATIE

Spa is goed bereikbaar van-uit Nederland. Je kunt goedeten en veel drinken in hetvliegveld restaurant. De grondvan het kampeerterrein heeftmenige kromme haring opge-leverd. De toiletten endouchevoorzieningen mogenvolgens ons toch wel wat uit-gebreid worden. We vragenons af hoe dat gegaan is bijRW met zo'n groot aantaldeelnemers, En als de water-stralen van de douche watharder worden, dan ruikenwe onze teamcaptain watminder in de kist. "Ik ga thuiswel weer, ik moet heen enweer springen om nat te wor-den". Samen met de Belgendoen we het volgend jaarweer, het is ons prima beval-len.

Wilco Peppel man,member of sCReW •

Uitslagen CRW

Sequential Internationaaltotaal aantal punten overzes ronden

1. sCReW, NL 102. Wankel, Schaffen 73. Espace, Spa 54. Les Indédis, Spa 3

Rotatie Belgischtotaal aantal punten overzes ronden

1. Wankel, Schaffen 432. Espace, Spa 143. Toyota, Leopoldsburg 12

11SP

1-II

Succesvol CRW-instruktieweekeinde te Hoogeveenrlilj

Voor de tweede achtereen-volgende keer organiseerdeParacentrum Hoogeveen op15 en 16 september jl. eenC RW-i nstru ktieweekei nde.Aanvankelijk stond op die da-tum een CRW-wedstrijd ge-pland maar na inventarisatievan het CRW-wereldje bleekdat in Nederland de animovoor een wedstrijd niet be-paald groot was.Daarentegen was er welweer belangstelling voor eenCRW-instruktieweekeinde.Derhalve werd in overleg metSimon Woerlee (lid van deSportkommissie en het CRW-team Mafia) besloten het suc-ces van 1989 te herhalen.Simon zou het instruktievegedeelte invullen en wij zou-den weer de organisatorischekant voor onze rekening ne-men.

1\

Het resultaat was dat zich opzaterdagochtend 28 deelne-mers meldden waarvoor achtCRW-instrukteurs beschik-baar waren. Het aantal deel-nemers had evenwel nogflink groter kunnen zijn. Debelangstelling was namelijkoverweldigend groot waar-door meerdere springersmoesten worden teleurge-steld, ondanks dat de aan-vankelijk gestelde limiet (± 20deelnemers) al was over-schreden. Het stellen vaneen limiet was nodig om dedeelnemers binnen een re-delijke liftkapaciteit ook bijminder goed weer aan huntrekken te laten komen.Desondanks verschenen eenaantal springers zonder zichte hebben gemeld en in eenaantal gevallen ook nog zon-der het gewenste springma-teriaal. Doordat enkele sprin-gers het op het laatste mo-ment moesten laten afwetenof een blessure kregen(sterkte Linda), kon men tochnog meedoen.

Afgesproken was dat dit jaarvooral de aandacht zou uit-gaan naar CRW-instruktieaan springers met CRW-er-varing. Vorig jaar was dezegroep niet voldoende aanhun trekken gekomen omdatveel instruktieve aandachtnodig was geweest voor degroep beginnende CRW-ers.

SP12

Het aantal beginnende CRW-ers was daardoor nu beperktgehouden (12 man/vrouw).

De instruktiegroep bestonddit jaar uit (voormalige) ledenvan Mafia en Screw aange-vuld met twee CRW-instruk-teurs van Paracentrum Hoo-geveen.Na een briefing van KeesTops over algemene veilig-heid bij het CRW-springenwerd de groep in tweeën ge-splitst. De ervaren CRW-erskregen een 'eigen' instrukteurtoegewezen en konden direktgaan springen in groepjesvan drie of vier man. Air-tc-airvideo was beschikbaar voorhet geval men de sprongachteraf nog eens goed woudebriefen. De aandacht gingvooral uit naar het snel for-meren van een viermansfor-matie en het onderdeel rote-ren.

De beginners kregen eerst debasis-CRW-instruktie aange-reikt door Simon Woerlee.Daarna kon men met een in-strukteur twee sprongen ma-ken waarin een aantal kerenbase-pin-situaties werden ge-oefend. Dit ging in het alge-meen zo goed dat de derdeen volgende sprongen reedsuit grotere formaties beston-den waarop men als derde ofvierde kon binnenkomen. Ineen aantal gevallen hebbenspringers, die aan het beginvan het weekend nog nooiteen CRW-sprong hadden ge-maakt, ook een rotatie ge-maakt. Helaas moest eentweetal mensen na hun twee-desprongve~erwo~enu~gesloten omdat men niet overhet juiste springmateriaal be-schikte.

Al met al is het tweede CRW-instruktieweekeinde uitste-kend verlopen. Zaterdagswerkte het weer weliswaarniet geweldig mee waardoorde springers iets van de om-geving van Hoogeveen tezien kregen en de bewonerswerden vergast op een spon-tane demonstratie parachute-springen. Desondanks zijnnog 20 sticks gevlogen.Zondags was het ideaal weervoor CRW en zijn ook demeeste sprongen gemaakt.

Voor de statistiek enkele aan-tallen (tussen haakjes cijfersvan 1989):

deelnemers:instrukteurs:CRW-sprongen:instruktiesprongen:sprongen totaal:vlieguren:malfunkties:

28 (25)8 (5)

145 (90)49 (38)

194 (128)19.5 uur

1 (3)

konklusies:

Gelet op de enorme belang-stelling van beginnendeCRW-ers moet worden vast-gesteld dat er blijkbaar be-hoefte is aan goede CRW-instruktie. Helaas moet gelijk-tijdig worden vastgesteld datbij meerdere clubs geenCRW-instruktie wordt gege-ven en het CRW-en zelfswordt afgewezen.Hoewel een CRW-instruktie-weekeinde ook voor begin-ners toegankelijk moet zijn,zou effektiever gebruik vande kennis van ervaren wed-strijdspringers kunnen wor-den gemaakt als de deelne-mers reeds de basistechnie-ken op de clubs hebben aan-geleerd.Een aantal clubs heeft eeneigen CRW-instruktiepro-gramma. Genoemd kunnenworden Paraclub Hilversum,Paracentrum Hoogeveen enParacentrum Texel.Belangstellende beginnerskunnen daar terecht voorCRW-instruktie. Als men hier-voor belangstelling heeft,dient men wel eerst met declubs kontakt op te nemenopdat wel iemand aanwezigis die de CRW-instruktie kangeven.Bij de gevorderde CRW-springers bestaat belang-stelling voor sequentialin-struktie. Dit onderdeel kwamnu niet voldoende uit de verf.Er lijkt voldoende belang-stelling te zijn om hiervooreen weekeinde te organise-ren.

Joeke de Jong

Fallschirm Sport MagazinDas Fallschirrn Sport Maqazm erscheintalle 2 Monate und das FallschirmSport-Info berichtet 111 den dazwischen-hegenden Monaten[ahresabonnement DM 30,-. sr. 30,-, os 210-

RW4 wedstrijd Par

Je zult het altijd zien: na we-ken lang de-mussen-vallen-dood-van-het-dak-weer is hetuitgerekend op het wedstrijd-weekeinde 18 en 19 augus-tus knudde met een rietje.Omdat ook vóór het weekein-de de weersvooruitzichten alslecht waren, kon de extraingehuurde C-206 nog op tijdworden afgebeld.

De echte 'die-hard's' onderde viermanspringers lietenzich door een buitje niet kis-ten. Zo verschenen er uitein-delijk toch nog drie teamsaan de start. Het FD-teamHookipa dat via het optredenop de NKP en Bad Lippsprin-ge enige naam begon op tebouwen (al was dit slechtsten dele een gevolg van hettoch niet kinderachtigespring nivo van de Rotterdam-mers) verscheen in een lichtgewijzigde samenstelling.Omdat een van de ART-istsvan Flevo de plaats vanSjaak Strating had ingeno-men, trad het viermanschaponder de nieuwe naamHookiArt voor het voetlicht.Het -eveneens Rotterdamse-Skunks was ongewijzigd.Remy Herder, Sjaak Strating(beide FD), Jos Arkes en Ge-rard Fidom (PH) dachten dathet misschien zou helpen omin hun team naam een top-springer te vernoemen. Ex-TAG springer Fradet moesteraan geloven en zijn Flightzou inderdaad van zich doenspreken.

• Dat begon al met de trai-ningsronde. Die was ingelastomdat we na driekwart dagwachten toch graag een keeromhoog wilden, terwijl meerdan 7000 ft er echt niet in zat.Sjaak z'n setje vond dat ken-nelijk wel erg laag, want bij

centrum Hoogeveen

het na buiten klimmen voorde exit opende de containerzich spontaan. Gelukkig wasSjaak via een snelle losseexit en een geslaagde reser-veprocedure zijn materiaaluiteindelijk toch te slim af ...

Zondagochtend was het weerstukken opgeknapt en mededankzij de flexibele jureringmet behulp van airvideo kon-den drie volledige rondesworden afgesprongen alvo-rens het Nederlandse weeropnieuw roet in het eten gooi-de.De exit uit de PH-BAK wasvooral voor de niet-Hoogeve-ners even wennen. Maartoen vliegers, springers envideomensen op elkaar inge-speeld waren, bleek elk teamprima in staat te zijn om eensafe exit te maken. De resul-taten waren als volgt:

ronde 1 2 3 tot.1: Fradet's Flight 7 7 5 192: HookiArt 5 3 4 123: Skunks 4 3 1 8

in ronde twee zat de ge-'freesde Interlock. En on-danks dat ook het verdereprogramma niet kinderachtigwas, wist met name Skunksopmerkelijk te presteren. Hungemiddelde van de NKP(1,44) werd maar liefst bijnaverdubbeld!

Bij een wedstrijd horen prij-zen en omdat het deelne-rnersveld nu eenmaal nietgroter was, keerde iedereenin de loop van zondagmiddaghuiswaarts in het bezit vaneen fraaie Paracentrum Hoo-geveen-standaard.

Deelnemers proficiat!

Gerard Fidom

Tom Verschoor Bokaal naar Sjaak StratingSjaak Kouwenhoven, KarelZee, Joop van Rijswijk enRemy Herder van de FDgingen hem voor. In 1990 ishet weer zover, de Tom Ver-schoor Bokaal, de aanmoe-digingsprijs voor jeugdigtalent, gaat weer naar deFD, ditmaal naar SjaakStrating, 23 jaar en zeerenthousiast voor het onder-deel RW.

Voor diegenen die het nogniet weten: Tom Verschoorwas een van springpioniersvan Nederland en hij fun-geerde als 'witte motor' voorjeugdige, enthousiaste en tal-entvolle springers. In 1974 ishij helaas verongelukt en in1975 is voor het eerst denaar hem genoemde bokaaluitgereikt. De eerste gelukki-ge was Henk Nijhuis. De bo-kaal is een marmeren zuilbekroond door een bronzenvijfmansster met een totaalgewicht van een PA-rig!

Helaas waren er dit jaarslechts twee serieuze kandi-daten, beiden in de RW-disci-pline. Uit de CRW- en PA-hoek kwamen helemaal geenkandidaten naar voren. Hetwordt nu toch echt tijd dat er "ook binnen die discipline vooreen wat strukturelere aanpakwordt gekozen. Ik denk datdaarbij ook een duidelijke rolis weggelegd voor de clubsen centra. Zij bepalen mees-tal in eerste instantie de disci-plinekeuze (zien doet navol-gen) en zij begeleiden despringers in de beginfase.

•

Sjaak Strating heeft de bo-kaal dit jaar gekregen omdathij keer op keer blijk geeftvan een groot enthousiasmevoor het springen in het alge-meen en het onderdeel rela-tief in het bijzonder.Daarnaast heeft hij in depraktijk aangetoond erg ta-lentvol te zijn.Sjaak startte met springen inaugustus 1985 en maakte indat seizoen tien staticline-sprongen. De doorbraak voorSjaak kwam tijdens het zo-merkamp van '86. In no-timemaakte Sjaak deel uit van dehulpinstruktiegroep en raaktehij volledig in de ban van hetrelatiefspringen .

Peter Derksen overhandigt de Tom Verschoor Bokaal aan een zeer gelukkige Sjaak Strating.De feestverlichting bij de FD laat jammer genoeg niet toe dat de bronzen vijfmanster te zien is.

Hij heeft samen met teamsvan verschillende samenstel-ling en naam (Rotturdam echwel, Hookipa CTB, FlyingDutchmen) al suksesvol deel-genomen aan diverse wed-strijden zoals de NKP '89 en'90 en de RAPA Meet '89(respektievelijk eerste natio-nale kategorie, vijfde interna-tionale kategorie en derde in-ternationaal) .Tijdens de voorbereiding vande sprongen en de sprongenzelf is hij zeer serieus enleergierig; daarnaast is hijechter, in welk gezelschap hijook verkeert, altijd de komi-sche noot.Sjaak zit echter met een be-kend probleem. Ook hij heeftmoeite om drie maatjes tevinden die samen met hemover een wat langere periodeaan een glorieuze springkar-rière willen werken. Ik hoopdat de plannen die hij heeft

om samen met Remy Herder(FD), Gerard Fidom en JosArkes (PCN) een team te be-ginnen, vruchten zal afwer-pen. Dat is dan meteen eenmooi voorbeeld dat het ookwel eens zinvol kan zijn om jeblikveld tot over de clubgren-zen uit te breiden.De uitreiking van de Tom Ver-schoor Bokaal en de bijbeho-rende financiële bijdrage heb-ben inmiddels plaatsgevon-den tijdens het daverendefeest ter gelegenheid van het25-jarig bestaan van de FD.Gelukkig was tot het momentdat Peter Derksen het woordnam, de verrassing bewaardgebleven.Sjaak, veel sukses met jenieuwe team en van hartegefeliciteerd namens desportkommissie en het afde-lingsbestuur.

Edwin van der Kraan •

Are You Current?You can be, by reading the most up-to-date

journal ofskydiving in the world:

PARACHUTISTPARACHUTIST is the world's largest and mostauthoritative source of skydiving information, offeringthe latest information on equipment, technique, com-petition, safety, student training and all facets of sportparachuting. The official publication of the UnitedStates Parachute Association, PARACHUTIST ispublished monthly in full color. Subscribetoday-$31.50, $68 for airmail-to:

United States Parachute Association1440 Duke St reet

Alexandria, VA 22314

13SP

1-

I

I Texel, 16 m/vNa negen jaar 16-manswedstrijden op Teuge werdmen vorig jaar door degroene Maffia verdrevennaar Texel. Dit draaide uitop een debacle, veroor-zaakt door overmacht: ka-potte Twin Otter en slechtweer. Vandaar dat de orga-nisatie dit jaar benieuwdwas hoeveel teams zoudenverschijnen.

Nou, dat begon goed: tienteams: de Denen, de Engel-sen, het 'Steam Team' (Duits-land) en de Belgen en verderHoogeveen, Icarus en drieteams grotendeels van Texel.Een internationaal team, bij-eengeraapt op Moorsele,leed aan ernstig personeels-gebrek en met de wel aan-wezige leden konden gatenin andere teams worden

l

Foto rechtsboven: exit van het team The Mob. (foto Witlard Jansen)Foto hierboven: The Mob tijdens een van de wedstrijdsprongen. (foto Willard Jansen)

gedicht, zodat uiteindelijk ne-gen teams overbleven. Groteafwezige was 'Hot & Sticky'.Herman Landsman had hetvolgende klaarstaan: tweeSkyvans, waarvan er één aldrie dagen was gebruikt voorde Boogie-School en eenstuk of tien videospringers,zodat er iedere sprong tweemeekonden. Wat spijtig wasechter dat sommige video-springers een voorliefde voorde goede teams ten toonspreidden, hetgeen echter devoortgang van het geheel ge-lukkig niet wezenlijk beïn-vloedde. Natuurlijk was er

ook weer de deskundige juryin de vorm van Hans 't Harten kompanen.Niets leek een suksesvollemeet in de weg te staan, be-halve dat op dinsdag al eenblik op de weerkaart goedwas voor enkele niet te repro-duceren krachttermen. Deweergoden hadden voor don-derdag, de eerste dag, liefstzes lagedrukgebieden bovenWest Europa gepland en in-derdaad, de wedstrijd begonmet een dag standdown, demakrelen zwommen langs deramen, de meeuwen gingenlopes en de schollen woeien

f/. - Cl L M cl!q;;},L Ua eCALENDARPARAPASCUA - EASTER BOOGIE - April 12 - April 22RW TRAINING CAMP for BEGINNERS (0-100 RW JUMPS) - June 17 - June 30RW TRAINING CAMP for INTERMEDlATES (100-250 RW JUMPS) - July 1 - July 14VAMOS A LA PLA YA - SKYDIVINGIBEACH EXTRA VAGANZA - July 15 - August 18 (2 Pilatus Porters,formation loads, RW organizers, joint ventures with the GAP SKYDIVING CLUB)RW TRAINING CAMP for the ADVANCED (250+ RW jumps) - August 19 - September 1COMPETITION RW TRAINING CAMP for TEAMS - September 9 - September 21CPCB BOOGIE - OCTOBER BOOGIE - October 6 - October 14PARAN AVIDAD '91 - X-MAS BOOGIE - December 2:2~,~1:99:0~-:Ja:n:u:a~rY:..6~,~1~9~9.:1 ---,

- Spain's professional parachute center, open from March 31,1990, through January 6, 1991.

- Turbine NC.- Modern facilities (shop, bar, restaurant, showers,

dormitories)- Air-to-air and ground-to-air video systems, viewing rooms.- AFF, TANDEM.- TEAM TRAINING, COACHING, SPECIAL TEAM

RATES- BOOGlES, SEMINARS

[

Send for our tree informationlregistration package!

CENTRO de PARACAIDISMOCOSTA BRAVA

Apartado de Correos 194, 17486 Ampuriabrava, Gerona, EspariaTel. +3472 45 0111 - Fax +3471450749

SP14

het water uit ...

Vrijdagmorgen, tweede dag,weinig wind, maar overal gi-gantische buien en hier endaar een gat. Het team 'TheMob' ging met beperkt ent-housiasme omhoog. De Sky-van wist op instrumenten hetveld zo'n beetje wel te vindenen spotters, locals achter bijde klep die vol ontzag naar10.000 ft dikke wolken keken,zochten en vonden een gat.Gekonstateerd werd dat hetweliswaar boven zee was,maar nèt achter de brandingmet wind uit zee: geen pro-bleem dus. De rest van despringers, minder bekendmet de lokale topografie,moest wel even slikken. Demeesten landden in natuur-gebied De Buy; vijf gingen erechter lekker koffie halen instrandpaviljoen Paal 21.

weer, lange standdowns af-gewisseld door tien minutencalls en spotters in de kistwiens voornaamste taak hetwas een spring baar gat metuitzicht op wat groens uit tezoeken. Dit werkte goed: demeeste loads landden op hetveld en geen diven of rottigeseparaties in de wolken. Hetteam van Icarus had nog depech dat er iets aan het deur-openingsmechanisme verbo-gen was, zodat men onver-richterzake moest terugke-ren. Zo kon hun lichtelijk in-fantiele teamnaam 'The Fly-ing Miracles' in de volksmondworden verbouwd tot 'SofortAufmachen'.En zo was de wedstrijd bezigmet vooral in de top veelspanning. De eerste rondegaf een lichte voorsprongvoor het 'Steam Team'. Bij ditteam mislukte de overgang

Het volgende team, de En-gelsen, konden geen bruik-baar gat vinden en keerdenterug. Terecht, blinde radio-spots op een vliegveld driekilometer van zee zijn ge-woon gevaarlijk. Met de vol-gende kist ging Herman meeen hij vond een mooi gat.Later hing een team zo verweg dat Bob Rienks met eenvliegtuig ging kijken of ze nietboven het wad hingen; menbleek hier echter nog kilome-ters vandaan te zijn.Grotendeels bleef het weerzo, veel buien afgewisselddoor soms redelijk spring-

van figuur twee naar drie inronde twee, hetgeen de En-gelsen bovenaan bracht. Vande derde ronde was desprongopdracht ietwat dis-kutabelomdat de overgangtussen figuur twee en drie be-stond uit een 360 met tweeachtmannen (zie diagram).Wel schitterend om te doen,alleen het verschil tussen welen niet lukken, scheelde mini-maal twintig punten en alshet mislukte, kon je figuurdrie en verder ook wel verge-ten. Bij vier teams misluktede overgang en de Engelsenstonden weer gelijk met het

Uitslagen 16 m/v Texel 1990 diagram ronde 3

1. Plastic Nono, Engeland2. Steam Team, Duitsland3. The Mob, Texel +4. Oud Turnhout, België5. Team Danmark6. Ja Baas, Icarus7. Haar In De War, Hoogeveen8. Mein Team, Texel +9. Paradogs, Texel

351329299216185170156149

50

1. (18)

een volle blaas hebben ophet moment dat ze moetenomhangen; toiletten bezetnatuurlijk. De in de ogen vande havendienst misdadigeaktiviteiten gebeurden hon-derden meters verwijderd vanhet publiek bij het instappunt.De havendienst moet met kij-kers hebben gekeken. Zielig,er zijn geen andere woordenvoor.Overigens, misschien datvanuit de KNVvL eens kanworden uitgezocht wat pre-cies de verantwoordelijkhe-den van een havendienstzijn, buiten het grasmaaien,info verschaffen, vliegtuigenparkeren en brandstof e.d.afrekenen.De springers verlieten op de-ze manier de wedstrijd meteen toch wat rare smaak inde mond, al kan dat natuurlijkook zijn veroorzaakt door -Texel zou Texel niet zijn - defeestavonden op de PrinsHendrik camping. De eersteavond een grandioze blues-band en vrijdag een echteBig Band, heel anders enmooi om te zien al die trom-petten. En als klapstuk eenCaribische band, waarbij devoorliefde voor Zuidameri-kaans dansen weer goednaar voren kwam.Gezien het suksesvolle ver-loop van het geheel mogenwe veronderstellen dat dethans elf jaar oude 16-manstraditie volgend jaar wordtvervolgd.Laat ons alle verantwoorde-lijken danken.

Tweemaal 'Haar In De War' van Hoogeveen: boven door Max Dereta en links door WillardJansen gefotografeerd.

'Steam Team'.De vierde ronde bracht eenbrainlock bij het 'Steam Team'ofschoon hun vijfde figuur debeste was van de hele wed-strijd (men had één grip vanhet zesde figuur) bleef menop 22 punten achter de En-gelsen steken. De derdeplaats was voor 'The Mob'met een opmerkelijk hoogaantal punten. In dit team zatnogal wat jong talent; eengoede prestatie dus.Met de zesde ronde werdnog wel een begin gemaakt,maar toen gebeurde er iets,ja, hoe zeg ik dat, merkwaar-digs. De havendienst vanTexel haalde het in zijn hoofdom de wedstrijd te cancelen:een kleine tweehonderd manwerd naar zijn moer ge-stuurd. Reden: urineren ophet vliegveld. Nu bekennenwe onmiddellijk dat zoietsniet het toppunt van fatsoenis en dat er al diverse kerenwas gewaarschuwd, maar dewedstrijd om deze reden can-celen is grote onzin.Springers hebben inderdaadde merkwaardige gewoonteom erachter te komen dat ze

In t e r

Lamboolala •15SP

•

I

oorzaak 6 cm. Met een teamto-taal van 14 cm over drie spron-gen doet het team het voorNederlandse begrippen nietslecht. Internationaal gezien,blijken echter 21 landen eenbeter totaal te hebben.

20ste Wereldkampioenschappen PA/Stijl, BiedIn de Joegoslavische deel-staat Slovenië, net over deOostenrijkse grens, ligt Bied.Gelegen aan een groot meeren aan de voeten van eenlange rij indrukwekkendebergketens met vele be-sneeuwde toppen, was dezemooie stad tien dagen langde gastheer voor de deelne-mers aan de 20ste WK in deklassieke onderdelen.Voor de organisatoren washet al de derde keer dat zij indeze schitterende omgevingde WK mochten organiseren.Het allereerste kampioen-schap vond met zes deelne-mende landen 1951 plaats.Tijdens de tiende editie na-men meer dan dertig landendeel. Nu hadden 29 landeningeschreven. Van 7 tot enmet 16 september streden142 heren en 98 dames omde te vergeven titels.

Om een vlot verloop van dewedstrijd te garanderen, wordtop twee verschillende lokatiesgesprongen. Het precisiege-deelte vindt plaats op het vlieg-veld Lesce/Bled, de landings-plaats voor stijl ligt vlak achterons hotel bij het meer in Bied.Vliegend onder je parachute(en sommigen, gezien hundraaitijden, ook tijdens de se-rie) heb je een schitterend uit-zicht over het meer, het daaringelegen eiland en met de opde heuveltop gesitueerdeburcht.

Zaterdag 8 september

Na een regenachtige openings-ceremonie en de obligatoireteamleadervergadering op vrij-dag 7 september wordt zater-dagmorgen door meet-directorScreco Medven het startseinaan de heren gegeven om methun trainingssprong precisie tebeginnen.Michel Bizat en Geert Fredrixskoren ieder een 0, Louis Wes-selink 1 cm, Paul Schmidt enRonaid van Zijp ieder 3 cm.Met een teamskore van slechts4 cm (voor het teamklassementworden de vier beste skores inbeschouwing genomen) reikenze echter niet verder dan een16de plaats.Terwijl de Nederlandse dameshet voor onze begrippen met11 cm ook al niet slecht doen(Annet Gillebaard een 0, Anitavon Eugen 2 cm, Leanne vanden Hoek 4 cm, Marian Werner5 cm en Annemiek van Gessel16 cm) beginnen de heren methet stijlspringen.Onder de ervaren leiding vande uit de DDR stammendeevent-judge Dieter Dastig hoeft

er bijna geen enkele dummy-run te worden gemaakt. Ookzijn er geen holdings, elk vlieg-tuig kan direkt zijn lading los-sen zodra het de vereiste exit-hoogte (7000 ft) heeft bereikt.Op deze eerste wedstrijddagmaken alle heren twee stijl-sprongen.Door het plaatsen van grotebeeldschermen kunnen op bei-de DZ's deze sprongen liveworden gevolgd. Een goedegelegenheid voor Martie Flo-rijn, de Nederlandse videoman,om tijdens zijn vakantie de hierin gebruik zijnde video-appara-tuur te bekijken.De dames blijven intussen pre-cisiespringen. Met een totaal-skore van 67 cm uit drie wed-strijdsprongen wordt al snelduidelijk dat zij samen metEngeland, Oostenrijk, Turkijeen Australië om de beste klas-sering in de achterhoede zullenmoeten strijden.

Zondag 9 september

Tijdens de teamleadervergade-ring houdt de plaatselijke JanPelleboer zijn vijf minutenweerpraatje. Samengevat invier woorden: het blijft goedspringweer. De meet-directordeelt aansluitend op deze opti-mistische blik zijn programmavoor die dag mee. De herenspringen de derde ronde stijl,de vrouwen gaan verder metprecisiespringen .Ondanks of dankzij de weers-omstandigheden skoren deNederlandse dames in rondevier en vijf totaal 42 cm. Detotaalskore bedraagt nu 109cm. Van de vijf 'achterhoede-landen' is Nederland intussendoor het Engelse team gepas-seerd. De drie andere landenlijken op een nog veilige acter-stand te staan.Door een lichte blessure, opge-daan tijdens een harde ope-ning bij zijn eerste stijlsprongen ondanks de uitstekende me-dische verzorging door de altijdbehulpzame DDR arts PeterMeyer, durft Geert geen enkel

risiko te nemen door een derdestijlsprong te maken. Na nogwat tips van teamleader HenkNijhuis, die moesten voorko-men dat er al penalties gege-ven zouden worden voor menüberhaupt met de serie begon,maken de vier overigen hunlaatste stijlsprong.De dames beginnen direkt nade heren aan hun eerste stijl-ronde.Voor de heren kan nu het echtewerk beginnen. Met werderomeen teamtotaal van 4 cm, ge-skoord onder moeilijke omstan-digheden, is dit voor hen geenslechte start. Ronaid vergooitzijn kansen op een goede eind-klassering door scheef op dewindlijn zittend een te abrupterembeweging te maken: hijskoort 15 cm. Schrale troostvoor hem is dat ook springersuit de gerenommeerde landenzelfs met 16 cm genoegenmoeten nemen. Onder hen ookVvo Vandermaessen, die tij-dens de Beneluxkampioen-schappen met slechts 4 cmover tien sprongen nog vanzich deed spreken.Onder dezelfde weersomstan-digheden wordt ook de tweederonde versprongen. Teamskorenu 6 cm. Omdat Paul in een telage hoek naar de schijf vliegt,blijft hem niets anders over danom ernaar te reiken. Zijn ach-terwerk maakt als eerstegrondkontakt waardoor hij let-terlijk 16 cm aan zijn broekkrijgt.In ronde drie lijkt alles goed tegaan en onder de wakendeogen van John den Hartog, deNederlandse scheidsrechter,skoren zij 4 cm. Met 1 cm to-taal voert Michel het NL-teamaan. Louis, die in deze sprongiets te laat afremt, skoort 4 cm.Na een 2 en een 0 skore doetook hij het met 6 cm totaal nietslecht. Paul en Ronaid hebbenhun lesje geleerd, zij skorenbeiden een 0 en hebben nurespektievelijk 17 en 18 cm.Geert, die na twee sprongen 3cm heeft, skoort na een goedeapproach zander duidelijke

Tussen de bedrijven doorhoudt Hein Cannegieter, deNederlandse delegatieleider,tevens voorzitter van de sub-kommissie PNStijl van het IPC,samen met nog twee andereleden een interview met de Ne-derlandse deelnemers. Eengoed initiatief dat door allesporters op prijs wordt gesteld.In dit interview kunnen wensentot eventuele aanpassingenvan de regels uit de sportkodeen de wedstrijdregels kenbaarwo~engemaa~.BijdevorigeWK in Zweden werd ook eendergelijk interview gehouden.De meest in het oog springen-de veranderingen die dankzijde springers werden inge-voerd, waren de kunststoffenlandingsmat en de grote elek-tronische mat met een diame-ter van 1,5 m. (De 'normale'schijf die bovenop deze matligt, wordt automatisch geblok-keerd als de springer de grotemat eerder raakt.)

Maandag 10 september

In verband met laaghangendebewolking krijgen de dameseen standby periode voor stijl.De heren beginnen met devierde ronde precisie. Bewolktweer met 2 m/sek wind zijn ide-ale omstandigheden. Ondanksdat skoort het team bedroe-vend: 13 cm.In ronde vijf lijkt de gekregenklap psychisch door Geert nogniet te zijn verwerkt. Na een 9cm skore in die ronde springthij onder dezelfde ideale om-standigheden nu 16 cm! Zijntotaal bedraagt inmiddels 34cm. Ronaid springt in deze ron-de, evenals in de vorige, 8 cm,hetgeen zijn totaal eveneensop 34 cm brengt. Paul's misserin de tweede ronde en zijn ove-rige vier skores brengen hemop 18 cm. Louis' totaal komt naeen 2 en 4 cm skore uit op 12cm. Michel blijft de enige Ne-derlander die na vijf sprongenmet 3 cm totaal nog uitzichtheeft op een finaleplaats.In ronde zes lijkt het tij, meteen zeer akseptabele 4 cmskore, weer te keren. Met eenteamtotaal van 43 cm staanRoemenië, Australië, Indonesiëen Japan nog achter ons land.De wedstrijdleiding besluit omna deze ronde het precisie-springen te stoppen en door tegaan met de finalesprongen

17SP

Istijl voor heren gevolgd doordie van de dames die inmid-dels ook al hun stijlsprongenhebben gemaakt. Achteraf ge-zien een onjuiste beslissing;snel optrekkende bewolkingverhinderen deze plannen,maar 'who cares' met nog vijfspringdagen te gaan?

Dinsdag 11 september

Met een 32 cm teamskore inde zesde ronde moeten dedames zich tevreden stellen.Voor het landenklassementweten zij zich nog voor deAustralische dames te hand-haven.De 28 beste heren in stijl sprin-gen de beslissende finale.Frank Bernachot (Frankrijk)wordt de nieuwe wereldkampi-oen met een totaaltijd van26.04 sek. De Rus Sergei

uit te delen. Met name het doorEugen Melles getrainde Deen-se team wordt van de wisse-lende omstandheden de dupe.Zij vallen met een totaal van 15cm over zes sprongen van een14de plaats, door hun 31 cm inde zevende ronde, terug naareen met ons team gedeelde24ste plaats.Terwijl de heren precisiesprin-gen, maken de beste 18 da-mes hun finalesprong stijl. OlgaLepezina (Rusland), DeniseBär (DDR) en Jana Korarkova(CS) worden de winnaressenmet respektievelijk 27.90,28.42 en 29.00 sek.Beste Nederlandse blijkt Ma-rian Werner te zijn; met 45.15sek wordt zij 76ste.In de hierop volgende zevenderonde precisie behalen ook dedames hun beste teamskore;de nullen geskoord door Annet

vast te houden. Met een team-skore van 16 cm voldoen zijruimschoots aan deze eis.Jammer voor ons team blijvende overige naaste konkurren-tes ook binnen hun maximalelimieten springen.In het verder verloop vallendoor de sterk wisselendeweersomstandigheden groteklappen. Met spanning wordtdan ook naar de verrichtingenvan de kanshebsters op eenmedaille uitgekeken. De topdrie na zeven rondes: CS 14cm, DDR 15 cm en Rusland 16cm. De Russinnen springeneerst en met vier nullen eneenmaal 1 cm weten ze zichverzekerd van een medaille.Door een technisch manke-ment wordt de spanning verderopgevoerd; de springsters uitde DDR moeten bijna dertigminuten rondvliegen voor zij

re sfeermakers hadden gema-nifesteerd, barsten dan ook inluid gejuich uit toen zij inder-daad een 0 skoorde! Daarmeestaat de uitslag vast: 1 is CSmet 15 cm, 2 is Rusland met16 cm, 3 is DDR met 18 cm.Nederland wordt 16de met 162cm. Internationaal gezien steltdit resultaat niet zoveel voor,maar als je deze cijfers afzettegen de NKP (251 cm) danheeft het team een goede wed-strijd gesprongen. Ook in ver-gelijking met de vorige WK inZweden leverden de dames nueen betere prestatie.Om 14.00 uur beginnen de he-ren met hun laatste ronde pre-cisie. Onder uiterst moeilijkeomstandigheden weten de De-nen 0 cm te skoren. De Neder-landers doen het, gezien deomstandigheden, ook nietslecht: 7 cm. De onnodige

Hierboven de winnaars groepsprecisie; links de heren, rechts de dames. Hieronder de winnaars precisie individueel: Links v.l.n.r. SergeiRazomazov, Branko Mirt en Werner Martin. Rechts v.l.n.r. Denise Bär, Elena Vinogradova en lai Xiaoli. (toto's Henk Nijhuis)

Lanskov wordt tweede met26.27 sek. De ook al uit Frank-rijk komende Christian Lubbewordt met 26.85 sek derde.Beste Nederlander is MichelBizot. Met een totaaltijd van32.07 sek uit drie sprongenbehaalt hij de 107de plaats.Na deze finale gaan de herenverder met de zevende rondeprecisie. Op deze vierde wed-strijddag springen de Neder-landers hun beste teamskore:3 cm. De weergoden die tot nutot aardig meewerkten, begin-nen echter vervelende tikken

SP18

en Leanne, de 1 cm van Ma-rian, de 3 cm van Anita en dete schrappen 9 cm van Anne-miek geven een totaal van 4cm,waa~oorzijnuookdeTurkse dames achter zich heb-ben.

Woensdag 12 september

Met een teamskore van 37 cmin de achtste èn laatste team-ronde van de Turkse damesmoet de Nederlandse spring-sters minder dan 42 cm sprin-gen om hun plaats op z'n minst

mogen springen. Met twee nul-len, eenmaal 1, 2 en 14 cmkomt hun totaal op 18 cm, inieder geval brons. Na een 0-1-o skore door de eerste drieTjechische springsters en de 8cm van de nummer vier moetde laatste een 0 springen omwereldkampioen te worden. Despanning is dan ook te snijdentijdens haar final approach. Detientallen aanwezige Tjechi-sche fans die zich de heleweek al (inklusief beschilderdegezichten en zwaaiende vlag-gen) door spreekkoren als wa-

3 cm van Michel doet de hoopop een finaleplaats definitief inrook opgaan.Door de daarna snelle drama-tisch verslechterende weers-omstandigheden blijven er voorindividuele- en team klasse-menten grote klappen vallen.Canada en Engeland zijn degrootste slachtoffers voordatchief-judge Helmut Schlecht,event-jugde Bruce Wicks enmeet-director Screco Medven,het besluit nemen om hetspringen voor die dag te stop-pen.'s Avonds worden in het sfeer-volle centrum van Bied ondergrote publieke belangstellingde prijzen voor stijl uitgereikt.

Donderdag 13 september

In de morgenuren wordt dedeelnemers de mogelijkheidgeboden om in een soort 'seeEurope in three days' race deomgeving te bekijken. In demiddaguren wordt pas verdergegaan met het afmaken vande achtste ronde PA heren.Ook bij hen zou het een span-nende finale worden. Zes lan-den maken kans op een me-daille. Na zeven rondes leidtCS met 4 cm, de BRD enFrankrijk hebben ieder 5 cm,Rusland en gastland Joegosla-vië hebben 6 cm, Italië 7 cm.

De Belgen, die zich na eenslechte eerste sprong (9 cm)goed hebben gerevancheerd,staan met 14 cm op de negen-de plaats. Door in deze rondeeen 0 te skoren, schuiven zijnog een plaats op. De aan-moedigingen van het (steeds)massaal aanwezige Joegosla-vische publiek ten spijt springthun team 2 cm en valt daar-door van een vierde naar eenzesde plaats terug. (Dit teamheeft evenals het Belgischeteam vijfmaal een rondje 0 ge-sprongen!) De Italianen kunnenhun zenuwen in bedwang hou-den en met een skore van 0cm schuiven ook zij een plaat-sje op. De Russen springen 1cm en bezetten in ieder gevalsamen met Italië een gedeeldevierde plaats. De spanningwordt weer tot het uiterste op-gevoerd als de vijf Fransen elk

----------------------------------------------------------------.--~-----'s Avonds wordt door de sub-kommissie PA/Stijl onder lei-ding van Hein een vergaderingbelegd met betrekking tot deeerder in de week met alle lan-den gehouden interviews. Eengrote opkomst van springersen officials brengen soms boe-iende diskussies over voorge-stelde veranderingen. Het gaatmij echter in dit verband te verom hierover uitgebreid verslagte doen.

Vrijdag 14 september

's Middags zouden pas de hal-ve finales voor heren en damesworden gesprongen. Na eenperfekte morgen wordt de wed-stijd om 14.00 uur gestart. Hetwaait intussen al dusdanighard dat de windspringers ein-delijk gouden tijden beleven.Jammer voor de finalisten; zij

De dames: staand v.l.n.r. Annemiek van Gesset. Anita von Eugen en Marian Werner. Zittend:Annet Gillebaard en Leanne van den Hoek. (foto Henk Nijhuis)

een 0 skoren. Zij zijn daarmeede eersten die zich van eenmedaille verzekerd weten. DeWestduitsers skoren 1 cm; inelk geval brons. De Tjechischefans en de rest van de wereldhouden hun adem in als hetCS team in de lucht hangt.Zouden de heren het suksesvan de dames kunnen herha-len? De eerste springer skoort2 cm. De overigen moeten nueen 0 skoren. Nummer tweedoet dat, de derde skoort 2 cm,hetgeen ze op gelijke hoogtemet de Westduitsers brengt;nummer vier skoort ook een O.Een medaille hangt ook nuweer van de laatste springer afen deze skoort tot grote op-luchting in het CS kamp ookeen O. Een medaille is zekergesteld: in een jump-off met hetDuitse team moet worden be-slist welke het wordt: zilver ofbrons. Door een 0 skore tegen1 cm van de CS ploeg wint deBRD uiteindelijk het zilver. HetFranse team wordt met 5 cmde nieuwe wereldkampioen.Ons team wordt met 53 cm23ste. In vergelijking met deNKP een paar cm slechter, het-geen de konklusie rechtvaar-digt dat dit relatief jonge team,gezien het hoge nivo, het nietslecht heeft gedaan.

moeten tot laat in de middagwachten voor er eindelijk kanworden begonnen. Er zijn 44heren met maximaal 6 cm diede halve finale mogen sprin-gen. Bij de dames springen er25 met maximaal 14 cm dehalve finale.Het programma wordt op dezedag net niet gehaald. Op tweeAntonovs (24 springers) nawordt het programma gehaalden deze springdag gesloten.'s Avonds worden de prijzenvoor groepsprecisie uitgereikt.Het plein waarop dit gebeurt,blijkt een steeds grotere aan-trekkingskracht uit te oefenenom met iedereen in kontakt tekomen. Nieuw voor de wester-se sporters is dat ook onzeoostblokvrienden zich in hetuitgaansleven kunnen/mogenstorten.

Zaterdag 15 september

Na acht spriongen zijn er nogdrie springers met 0 cm totaal:Eric Lauer (Frankrijk), ThomasAngerer (Italië) en Branko Mirt(Joegoslavië). De Italiaan valtmet 2 cm in deze halve finalenaar een voorlopige zevendeplaats in het individuele klasse-ment terug. De twee anderenskoren ieder weer een zekere O.

Direkt na deze halve finale be-ginnen de beste dertien damesmet hun finalesprong. De'slechtste' dame heeft 7 cm!Zeven dames skoren in dezebeslissende ronde een 0, waar-onder de uit China afkomstigeLai Xiaoli en Denise Bär uit deDDR die ieder een totaal van 3cm hebben. De uit Zwitserlandafkomstige Claudia Grätzer diena negen sprongen ook 3 cmhad, skoort nu 2 cm waardoorze van een gedeelde tweedeplaats terugvalt naar de on-dankbare vierde. De Russin \Vinogradova, die met 1 cm definale inging, skoort ook nu 1cm en wordt met een totaal van2 cm de nieuwe wereldkampi-oene. Na een jump-off tussenLia Xiaoli en Denise Bär weetde laatste met een 1 cm skorehet zilver te veroveren.Annet Gillebaard wordt de bes-

tweede en derde plaats skorende Joegoslaaf Roman Poqacaren Andre Heinze uit de DDRieder 2 cm en delen daardoorde vierde plaats. De Rus Ser-gei Razomazov skoort een 0en wordt daarmee tweede.Werner Martin uit de BRDskoort 1 cm en wordt derde.Michel Bizot is de beste Neder-lander; ondanks zijn 9 cmwordt hij slechts 60ste. LouisWesseling wordt met 17 cm90ste, de 25 cm van PaulSchmidt doen hem op plaats105 belanden, Geert Fredrixmet 37 cm en Ronaid van Zijpmet 42 cm worden respektie-velijk 124 en 128.

Op het bekende plein overhan-digt Hein 's avonds de prijzenaan de individuele winnaarsprecisie. Er heerst weer eengoede sfeer met veel publiek.

De heren van het nationaat team: v.l.n.r. Michel Bizot, Geert Fredrix, Louis Wesselink, PaulSchmidt en Ronaid van Zijp. (foto Henk Nijhuis)

te Nederlandse; met slechts 32cm wordt ze 57ste. MarianWerner wordt met 47 cm 75ste,Anita von Eugen met 54 cm83ste. Leanne van den Hoekmet 62 cm en Annemiek vanGessel met 73 cm worden res-pektievelijk 85ste en 89ste.Van de 24 heren die de finalespringen, hebben de tien'slechtsten' ieder 4 cm! Er zijnzes springers die 3 cm hebben,twee met 2 cm, vier herenhebben 1 cm en Branko Mirt enEric Lauer 0 cm. Door dezeskores belooft het weer eenuitermate spannende finale teworden. Alle vier heren met 1cm skoren wederom een O.Branko Mirt, die als eerstespringt, skoort zijn tiende O.Het gejuich van het uitzinnigeJoegoslavische publiek brengtLauer uit zijn evenwicht: na ne-gen maal, na een zekere ap-proach, een 0 geskoord tehebben, komt hij nu niet verderdan een teleurstellende 5 cm.Hij keldert daardoor van eeneerste naar de 23ste plaats!Branko Mirt wordt de terechtenieuwe wereldkampioen en zetmet dit resultaat de kroon op alhet werk dat de Joegoslavenhebben verricht om dit kampi-oenschap tot een sukses temaken. In de jump-off om de

De aanwezige fans uit Joego-slavië, CS en DDR krijgen kon-kurrentie van het gelegenheid-sorkerst dat de Russen hebbensamengesteld om hun medail-lewinnaars extra in het zonne-tje te zetten.

Zondag 16 september

Koud, winderig weer en eenzon die zich de hele dag achtereen dik wolkendek schuilhoudt, kan tienduizenden Joe-goslaven er niet van weerhou-den om naar de aangekondig-de sluitingsfestiviteiten te ko-men. In verband met de slech-te weersomstandigheden kaner echter geen sprake zijn vande speciale precisiewedstrijdwaarbij de springers op tweeschijven moeten landen, géénmassadropping uit alle zevenAntonovs en de MI-8, géén 36-way waar Arnold Collenteur enondergetekende deel van zou-den uitmaken, géén vliegshowdoor de Joegoslavische lucht-macht. Alleen het voorvliegenvan wat kleinere vliegtuigenbleek mogelijk.Tijd genoeg om een voorlopigebalans voor onze delegatie opte maken. Zoals gezegd, de-den beide teams het als teamniet slecht. Als ik echter de ge-

19SP

middelden (die als maatstafvoor uitzending dienden) alsleidraad neem voor de ver-wachtte eindskore, moet ikkonkluderen dat met uitzonde-ring van Leanne alle dames enbij de heren alleen Michel eenbeter resultaat skoorden. Louisskoorde hier iets slechter dan

zijn selektiegemiddelde. Vooriedereen is hier duidelijk ge-worden waar het aan schort. Ikben er dan ook van overtuigddat men daar in de voorberei-ding voor de 21 ste WK in Trie-ben terdege rekening mee zalhouden.Na een vlotte uitreiking van alle

medailles aan de winnaars inhet overall klassement bleefalleen het afscheidsbanket nogover. Dit banket vond plaats inhet casino van het sjieke Park-hotel. Iedereen bleek ervanovertuigd dat de Oostenrijkershet in 1992 zwaar zullen krij-gen om in organisatorisch en

springtechnisch opzicht perfek-te kampioenschap te evenarenof zelfs te overtreffen.

Henk Nijhuis,team manager •De foto's hieronder laten links MichelBizat en rechts Henk Nijhuis zien.

Uitslagen Wereldkampioenschappen PA/Stijl 1990GROEPSPRECISIE HERENtotaal aantal cm over acht ronden

1. Frankrijk2. Duitsland3. Tjechoslowakije4. Rusland5. Italië6. Joegoslavië7. Bulgarije8. België8. Finland

10. China11. Amerika11. Zwitserland13. Polen14. Zweden15. Spanje16. Turkije17. Hongarije18. Oostenrijk19. DDR19. Noorwegen21. Denemarken22. Canada23. Nederland24. Engeland25. Roemenië26. Australië27. Indonesië28. Japan

GROEPSPRECISIE DAMEStotaal aantal cm over acht ronden

1. Tjechoslowakije2. Rusland3. DDR4. China5. Amerika6. Denemarken7. Zwitserland7. Frankrijk9. Joegoslavië

566778

13141417181819222325263040404648535581

112178240

10. Bulgarije11. Canada12. Zweden13. Italië14. Engeland15. Oostenrijk16. Nederland17. Turkije18. Australië

619599

108134144162188345

57. Annet Gillebaard75. Marian Werner83. Anita von Eugen85. Leanne van den Hoek89. Annemiek van Gessel

STIJL HERENtotaal aantal sekonden over vier ronden(klassement beste tien) NL over drie ronden

3247546273

PRECISIE INDIVIDUEEL HERENtotaal aantal cm over tien ronden(klassement beste tien) NL over acht ronden

1. Branko Mirt, Joegoslavië 02. Sergei Razomazov, Rusland 13. Werner Martin, Duitsland 14. Roman Pogacar, Joegoslavië 14. Andre Heinze, OOR 16. Thomas Angerer, Italië 27. Jaroslav Koribsky, Tjechoslowakije 37. Christian Lubbe, Frankrijk 37. Oliver Seigner, Frankrijk 37. Paolo Philippini, Italië 3

60. Michel Bizot 990. Louis Wesslink 17

105. Paul Schmidt 25124. Geert Fredrix 37128. Ronaid van Zijp 42

151618334148494955

PRECISIE INDIVIDUEEL DAMEStotaal aantal cm over tien ronden(klassement beste tien) NL over acht ronden

1. Elena Vinogradova, Rusland 22. Denise Bär, OOR 33. Lai Xiaoli, China 34. Kalrin Sperschneider 54. Olaudia Grätzer, Zwitserland 54. lsábella Carjuzaa, Frankrijk 57. Katarina Babincova, Tjechoslowakije 67. Eileen Vaughan 69. Olga Lepezina, Rusland 79. Mira Groio, Joegoslavië 7

1. Franck Bernachot, Frankrijk2. Sergei Lanskov, Rusland3. Christian Lubbe, Frankrijk4. Sergei Razomazov, Rusland5. Eric Lauer, Frankrijk6. He Jahuai, China7. Christian Frei, Zwitserland8. Chuck Lacky, Amerika9. Josef Pavlata, Tjech.

10. Jaques Baal, Frankrijk107. Michel Bizot119. Louis Wesselink121. Paul Schmidt123. Ronaid van Zijp

26,0426,2726,8527,0227,0527,1327,1727,2127,6127,8932,0640,3143,1343,35

STIJL DAMESlotaal aantal sekonden over vier ronden(klassement beste tien) NL over drie ronden

1. Olga Lepezina, Rusland 27,902. Denise Bär, OOR 28,423. Jana Kocarkova, Tjech. 29,004. Tatjana Vojnova, Rusland 29,035. Tamara Kachan, Rusland 29,276. Michaela Franke, OOR 29,557. Patricia Glanard, Frankrijk 30,268. Katrin Sperschneider, OOR 30,589. Elena Jarmolchuk, Rusland 30,95

10. Zhang Hongyan, China 30,9676. Marian Werner 45,1577. Leanne van den Hoek 46,5580. Annet Gillebaard 47,4782. Annemiek van Gessel 47,8483. Anita von Eugen 48,00

SP20

Een Kluz 1, een Joegoslavisch produkt van niet geringe omvang! (foto A. de la Lande Cremer)

Op een regenachtige zater-dag in augustus reizen ArieSlob en ondergetekende africhting Joegoslavië omdaar Max Dereta bij te staanin het geven van een RW-seminar op de club waar hijooit begon met springen.Wat ons precies te wachtenstaat, is eigenlijk niet hele-maal duidelijk. Wel dat wemet video gaan springen,dat er ca. veertig deelne-mers zijn en dat we de be-schikking krijgen over eenMI-8 heli met een beperktaantal vlieguren.

Op aanraden van Max rijdenArie en ik onderweg via Bied(NW Joegslavië) waar devoorbereidingen voor de WKPAIStijl in volle gang zijn. Eenschitterend gelegen veld, om-ringd door hoge bergkam-men. Blue sky! Maar we tref-fen het verschijnsel 'rustda-gen', zodat Arie's fantasieënover het berijden van stijg-winden met z'n Blue Track inrook opgaan.Op maandagavond bereikenwe via een aantal met zorguitgekozen e-wegen onzebestemming, de Aeroklub Za-greb in het plaatsje Lucko.Tijdens het etentje met Maxen de organisatoren dieavond wordt Lucko overigensal snel omgedoopt in De-Lucko (als DeLand). Eenveelbelovend begin dus!In de loop van dinsdag blijktmet welke situatie we de ko-mende dagen gekonfronteerd

gaan worden. Er komen in-derdaad zo'n veertig deelne-mers die grotendeels géénverstand van, dan wel erva-ring met RW hebben.Probleem: hoe draai je eenvoor alle nivoos zinvol semi-nar in elkaar met zo weinigervaren mensen (RW-instruk-teurs)? Besloten wordt metkleine groepjes no-contactsprongen te gaan maken,waarbij steeds één instruk-teur als base en observatormeegaat. Na de sprong wordtdan een soort rapport je inge-vuld, zodat na verloop vantijd de groepen beter kunnenworden ingedeeld.Max houdt 's avonds een wel-komstspeech en, hoewel mijnJoegoslavisch niet helemaalje dat is, begrijp ik dat hij hetheeft over de 'brotherhood ofskydivers' en daarmeevriendschap tussen alle na-tionaliteiten. Speciaal in Joe-goslavië op z'n plaats, omdater nogal wat wrijving tussende verschillende nationalitei-ten bestaat. Aan het eind vande avond gebruiken we inons Aerotel een late en zeervlezige maaltijd, niet voor hetlaatste deze week trouwens!

Woensdagmorgen begintMax met een verhaal overRW-basistechnieken. Omdathij zich plotseling niet lekkervoelt, wordt Arie gevraagd ditover te nemen met behulpvan een van de organisato-ren als tolk en ondergeteken-de als model. Ter illustratie

draaiden we later een video-band van het TAG-team, het-geen prompt als 'science fic-tion' wordt bestempeld.'s Middags (na een warmevlezige lunch) kunnen we ein-delijk gaan springen, voorlo-pig uit een Antonov omdat deheli pas donderdag schijnt tekomen. No-contact sprongenblijken voor de meerderheidnog lang niet mee te vallen!Tijdens de after-jump dieavond ontstaat een diskussieover een andere aanpak, be-doeld om juist de gevorder-den meer kans te geven zichte ontwikkelen zodat zij naons vertrek de opgedanekennis kunnen doorgeven.Probleem is dat die gevorder-den praktisch allemaal uit Za-greb komen en dat de deel-nemers van andere clubszich achtergesteld zoudenkunnen gaan voelen.Uiteindelijk resulteert dit don-derdag in een soort om enom systeem: sprongen metleerlingen worden afgewis-seld door sprongen met heteigen team. Arie houdt zich

groep we eigenlijk meesprin-gen. Maar het is allemaal 'ne-ma problema' en aan het ein-de van de dag debriefen wemet de hele groep.

De dagen daarop begint alleslangzamerhand gesmeerd telopen. De heli maakt steedsdrie vluchten achter elkaarwaarbij Arie, Max en iksteeds in de eerste en dederde load zitten. Daarna iser gelegenheid om met ieder-een te debriefen zodat devideotent regelmatig bar-stensvol zit. Al met al makenwe behoorlijk lange dagen ende organisatoren werken zichhelemaal uit de naad. Maaruiteindelijk zijn zondagmid-dag de vlieguren op en is hettijd voor groepsfotoos, af-scheidsspeeches en datsoort zaken. Het einde vaneen seminar waar we eenhoop leuke en enthousiastemensen hebben ontmoet.Nou maar hopen dat er zoeen goede basis. voor het re-latieven is gelegd en dat wevolgend jaar kunnen konsta-

Boven: Deelnemers en vliegers. Onder: Arie en Andries in de MI-8. (foto's Max Dereta)

zoveel mogelijk met verschil-lende groepjes bezig, terwijlMax en ik zoveel moglijk allesop video zetten.Na een rustig begin ligt hettempo op een gegeven ogen-blik zo hoog dat er voor hetbekijken van de videobeeldengeen tijd is. Vaak moeten wezelfs nog in de heli omhan-gen en uitzoeken met welke

teren dat er juist ook bij an-dere clubs vorderingen wor-den gemaakt.Terugkomen doen we graag:de sfeer was uitstekend eneigenlijk is het allemaal weerveel te snel voorbij. Afscheidvalt zwaar ...

Andriesde La Lande Cremer •

21SP

Een zeer persoonlijke kijk op RW in loegoslavitHet was in Joegoslavië datAmerikaanse springers RWvoor het eerst in Europademonstreerden. Dat wasin 1970 tijdens de wereld-kampioenschappen in Bied.De Amerikanen maakteneen ongelooflijke dertien-manster en de wereld zagdat Relatief de nieuwe dis-cipline in het springen was.Weer was het in Joegosla-vië tijdens de wereldkampi-oènschappen RW op MaliLosinj vijftien jaar later('85) dat de wereld de besteRW-springers van dertig

gers van de wereld. Maar hettegenovergestelde is waar:RW in Joegoslavië is op het-zelfde nivo als twintig jaargeleden: erg laag!Natuurlijk zijn er veel enthou-siaste springers die RW wil-len doen omdat ze erover ho-ren, lezen in buitenlandsebladen en op de TV kunnenzien. Maar de kansen om RWte leren, praktisch zowel alstheoretisch, zijn minimaalomdat men er ouderwetse enkonservatieve ideeën op declubs op nahoudt.Sportparachutespringen is

Een exit van Arie Slab en drie Joegoslaven uit de MI-8. (foto Andries de la Lande Cremer)Max boven DeLucko Dl. (foto Andries de la Lande Cremer)

landen kon aanschouwen.Zelfs de Russen dedenvoor het eerst mee en stre-den tegen de beste Ameri-kaanse teams 'Air Bears'en 'Coors'.

Je zou verwachten dat deJoegoslaven de eersten zou-den zijn om hiervan te profi-teren en om RW-techniekente leren van de beste sprin-

SP22

een ~vendesportinJoego-slavië. Een aantal zeer goe-de stijl- en precisiespringerszijn Joegslaven. Maar hoe zitdat met RW? Waarom is datniet van de grond gekomen?Degenen die verantwoorde-lijk zijn voor die slechte situa-tie rond RW zijn de instruk-teurs. Dat zijn de mensen diein de jaren '60 en '70 begon-nen met springen en nog

steeds denken in termen als'parachutespringen' en niet'skydiven'. Hun RW-kapaci-teiten liggen in het vlak van'pakken wat je pakken kan'en 'grijpen en vasthouden'.En omdat ze zelf geen dege-lijke RW ervaring hebben,waarom zouden ze het danstimuleren? Het is veel mak-kelijker om bij datgene te blij-ven wat je het beste kan: pre-cisie en stijl. Hun argument isook dat RW te duur is. Jemoet daarvoor naar eenhogere en dus duurderehoogte vliegen. Dat is natuur-lijk maar gedeeltelijk waar. Zewillen echter niet diskus-siëren over het feit dat er on-noemelijk veel vlieguren perjaar worden gespendeerdaan stijltraining. Wat--dacht jedat een vliegtuig of helikopterkost die op 6000 ft 15 runsvoor 15 stijlspringers moetmaken? Waarschijnlijk nogmeer dan een of twee jump-runs op 12.000 ft voor een oftwee groepen RW springers!Als we het toch over geldhebben: springen in Joego-slavië is nog steeds gratis.De aeroclubs worden in prin-cipe gesponsord door destaat. Naast hun eigen vlieg-tuigen kunnen de clubs ookgebruik maken van lucht-macht-vliegtuigen en heli's.Om een aantal uren te krij-gen, moeten de clubs vooruiteen jaarprogramma aanbie-den. Hoe beter het program-ma, hoe meer vlieguren. Infeite zijn het dus de instruk-~uffid~h~progffimmam~ken zowel als de beslissinghoeveel sprongen en watvoor soort sprongen er hetvolgende jaar zullen wordengemaakt. RW krijgt praktischgeen aandacht. Ondanks hetfeit dat RW sinds vijf of zesjaar een nationale discipline is!RW is een westerse uitvin-ding en de populariteit ervangroeit snel in het westen.Jongere generaties van Joe-goslavische springers wetendat heel goed. Ze weten ookdat de kansen om RW in huneigen land te leren erg kleinzijn en als ze het zich kunnenveroorloven, gaan ze naarbuurlanden zoals Oostenrijkof Italië om daar te springen.Maar het reizen en het sprin-gen is kostbaar. Het meren-deel van de Joegoslaven kanzich dat niet permitteren enmoet op hun eigen DZ blijvenen stijl en precisie springenen dat is tenslotte beterdanop de grond blijven zitten ...

Joegoslavische instrukteursspreken doorgaans geenvreemde talen en dus kunnelze geen buitenlandse litera-tuur lezen. Daarom zijn zeniet goed geïnformeerd overde veranderingen en ontwik-kelingen in de sport, zoalsnieuw materiaal, RW pro-gramma's voor leerlingen,AFF en tandemtraining, enz.Ze leven in een wereld vanonwetendheid en dat ver-klaart alles!Dit verhaal is net zo oud alsRW. Feitelijk is dit een van d!redenen dat ik in 1976 bengestopt met springen bij deAeroclub Zagreb en dat ikbesloot Joegoslavië voorgoed te verlaten.

Maar een tijdje geleden ge-beurde er iets interessants. Irde januari-editie van de Amerikaanse 'Parachutist' las ikeen ingezonden brief van eerlid van mijn oude club. Deschrijver, Robert Pecnik,schreef onder andere dat ..."parachutespringen ontwik-kelde zich door de jaren heeren nu heeft de club ca. veer-tig leden inklusief iemand dieeen jaar in Perris Valley heeflgezeten. Een van wereldsbeste vrijevalfotografen, MaxDereta, is hier begonnen inZagreb eind jaren '60 en hijwas lid tot midden jaren '70tot hij naar Nederland ver-trok" ... "We zouden het ergop prijs stellen als er iemanduit Amerika zijn ervaringen inhet springen en de vrijevaIfo-tografie met ons per brief wil-de uitwisselen. We zulleniedere brief beantwoorden". ,Wat een kompliment! Wateen verrassing! Ik schreef bij·na dezelfde brieven naar deUSPA 20 jaar geleden. Nu,na al die jaren, is er bij de-zelfde Aeroclub nog steedsiemand is die hetzelfde wensals waarvan ik 20 jaar gele-den droomde: te leren rela-tieven.Robert is een enthousiaste,goed ingelichte springer dieEngels spreekt, buitenlandsespringbladen leest en gek isop RW. Hij is tevens rigger ereen uitstekende vrijvaIfoto-graaf en videoman - een jongtalent!Robert en ik wisselden tigbrieven en fotoos uit tussenjanuari en mei en, om eenlang verhaal kort te maken,we verzonnen het plan omhet eerste RW seminar inJoegoslavië te organiseren,van 21 to 26 augustus.

Daar was ik dan weer op hetvliegveld Lucko in de buurtvan Zagreb, voor het eerst invijftien jaar! Ik herinnerde mijde jaren '60 en '70 toen iknog een 'skydive-puppy' was(erg sentimenteel, toegege-ven). Nu zouden er vijftigdeelnemers aan het seminar,enthousiaste springers van

we om alleen no-contact tetrainen. Men was verbaasd,zo niet teleurgesteld. Ze ver-wachtten waarschijnlijk 'hotskydives', maar na een paarsprongen realiseerden zezich dat no-contact het moei-lijkste was wat ze ooit in vrije-val hadden gedaan.De taal was ook geen pro-

zeven verschillende clubs,naar me komen luisteren omte leren en RW te oefenen. Ikvroeg me af hoe ik moest be-ginnen, wat ik moest zeggen?Gelukkig was ik niet alleen.Arie Slob met zijn ervaringmet wereldkampioenschap-pen, coaching en instruktieen Andries de la Lande Cre-mer met zijn talent voor hetfoto/video-gebeuren arriveer-den ook in Lucko. Voordat zenaar Joegoslavië gingen, ver-telde ik ze niets bijzonders teverwachten in Joegoslavië, inieder geval niet op springge-bied. Ze vonden het niet ergen zeiden dat ze in ieder ge-val een pretttige vakantiezouden hebben en wat vanJoegoslavië zouden zien.

De organisatie van het semi-nar was praktisch perfekt(nog nooit heb ik dat woordvoor springen in Joegoslaviëkunnen gebruiken). Wemaakten vijf tot acht spron-gen per dag van 13.000 ft uitde MI-8 heli met mensenwaarvan de ervaring varieer-de tussen 10 en 500 RW-sprongen. De meesten had-den de slechte gewoonte omte pakken wat ze te pakkenkonden krijgen en vast tehouden en daarom besloten

bleem. Tot mijn verbazingkonden veel springers Engelsof Duits spreken en dus had-den Arie en Andries eigenlijkgeen kommunikatieproble-men. En als er een misver-stand was, zei Arie in zijnbeste Joegoslavisch "nemaproblema". Nog een handigwoord voor Arie 's avonds inde bar was "Pivo!" (bier).Terwijl het seminar vorderde,groeide het enthousiasme.De springers gaven toe datze na al die jaren eindelijkiets geheel nieuws en nuttigsleerden voor hun RW erva-ring. 's Avonds kwamen webij elkaar in de grote briefing-zaai en keken we naar dia'sen videoos. En we sprakenveel over springen in het al-gemeen en RW in het bijzon-der; over waarom springen inhet westen zo ontwikkeld isen populair; hoe springen isveranderd sinds de introduk-tie van AFF en tandem (erbestaat geen AFF en tandemin Joegoslavië en CRW is erverboden!); hoe de 126-wayin Koksyde was georgani-seerd; hoe springen eruit zietop boogies ... thema's dievoor ons uit het westen heelgewoon zijn, maar die voorde deelnemers aan het semi-nar wel sprookjes leken.

Skydive in ParadiseNa een afwezigheid van ruim45 jaar is parachutespringenals sport weer teruggekomennaar Trinidad & Tobago en devereniging aldaar heet dan ookde Trinidad & Tobago Sport Pa-rachute Association (TTSPA).Skydive in Paradise Ltd. organi-seert er regelmatig trainingen,

doen zowel AFF als tandem envanaf oktober '90 tot april '91 no-digen ze iedere maand ervarenspringers uit om springvakan-ties te organiseren.Het adres is: Skydive in Paradi-se Ltd., 70 Caspian Cove North,Westmoorings, Trinidad, WestIndies, telefoon 1-809-632-1152.

Iedereen luisterde doodstil enmet open mond.

Het seminar was een sukses.Robert zei dat wat we had-den gedaan en waarover wehadden gepraat als een kul-tu rele schok voor veel sprin-gers was. Prima, dat was hetdoel van het seminar tenslot-te en ik ben blij dat de sprin-gers ideeën en inspiratie heb-ben gekregen hoe RW te Ie-ren en te trainen. Maar ikvraag me af welke antwoor-den ze zullen krijgen op huneigen dropzones als ze huninstrukteurs vragen "Waaromwaren jullie niet op het RW-seminar?"Met gemengde gevoelensverliet ik Joegoslavië.

linksboven: Arie Slob met twee RW·leerlin·gen met Joegoslavische rigs. Rechtsboven:Een poging tot een wat grotere formatie (14·man) met Arie en Andries. Midden: RobertPeen ik met een videokamera op zijn buik.Rechtsonder: Arie Slob (rechts) leert tweeleerlingen no-contact vliegen. Foto's MaxDereta

Max Dereta •

Damesrekordtijdens EersteHoewel van te voren bekendwas dat er veel springsters inde periode van 9-12 augus-tus elders vertoefden ofmoesten werken, gingen weop donderdag van start om inieder geval een 9-vrouw vanvele jaren geleden te verbe-teren. Er waren al eens een11-vrouw en een 15-vrouwgemaakt, maar bij beide for-maties miste iemand.Tijdens de Eerste MiddenZeeland Boogie hadden weeen Britse Skyliner tot onzebeschikking met plaats voor

ca. 20 springers. Onze eer-ste poging met twaalf gingdirekt goed; even hadiemand een klein level pro-bleem, maar dat werd opge-lost en er lag een mooie 12-vrouw. Toen moesten wewachten tot zeterdag, bij ge-brek aan dames.Om aan vijftien te komen,werden zaterdag toch enkelevrouwen uitgenodigd die watminder ervaring hadden dande anderen. Het werkte niet,er werd te hard gedoekt: fun-nel. Terug naar veertien, datging goed. Max Dereta en

SP24

Pim Pennock fotografeerdenen filmden een geslaagde 14-vrouw, een nieuw Neder-lands rekord.

Deelneemsters waren RietBeeker, Mariska Breevaart,Enna Butte, Monique vanDam, Wilma Dereta, Anitavon Eugen, Monica van derGraaf, Elly van de Hemel,Helene de Koning, Yvette deSmidt, Caroline Verkerk, IrmaWalvaart, Marjolein Woerleeen

Ingrid Zoetmulder •

foto's:

Rechtsboven:Een 21-mans wedge georganiseerddoor Si man Woerlee en gefotografeerddoor Max Dereta.Linksboven:Een 21-mans cluster, die door ArieSlab werd georganiseerd en door MaxDereta op de plaat werd gezet.Linksonder:Norbert Streng met passagier geflan-keerd door Luc en Elly van den Hemel,met videoman Frank van den Bosch endat alles vastegelegd door fotograafJeroen Karstens.Rechtsonder:Norbert Streng geeft instruktie aanWillem Rouw, die met zijn 85 jaar deoudste tandempassagier tot nu toe inNederland is. (foto lngrid Zoetmulder)Middenboven:Het orkest 'Quibus' dat op zaterdag-avond tot in de kleine uurtjes voor puurgezellige muziek zorgde, zowel bij hetclubhuis als later tijdens de barbecueop het terras van het vliegveldrestau-rant. (foto lngrid Zoetmulder)

diverse kategorieën en op za"terdag is er een receptie en eensoirée met diner.De kosten zijn per deelnemerFfrs. 1.500 en dat is inklusiefhotel en ontbijt, lunches en ga-ladiner. Inschrijvingen vóór 20oktober ontvangen een kortingvan Ffrs. 100.Inlichtingen: Ecole de Para-chutisme Sportif de Savoie,Aéroport de Chambéry, Aix-Ies-Bains, 73420 Viviers-du-Lac,telefoon 79544293 of79544541.

Challenge International d'AutomneVan donderdag 25 tot en metzondag 28 oktober zal voor devijftiende keer de 'Grand PrixEuropéen' precisiewedstrijdworden gesprongen in het sta-dion van Aix-Ies-Bains.De wedstrijd bestaat uit acht(minimum twee) dag- en nacht-sprongen voor zesmansteams.Er wordt gesprongen vanaf3500 ft uit een Cessna 207Soloy Turbine. De laatste tweerondes zijn finalerondes. Erwordt gemeten tot drie meter.Er zijn prijzen beschikbaar in

EspaceZaterdagavond 11 augustus21.00 uur. Aankomst in Vichy,Zuid Frankrijk.Prachtige avond, veel tentjes,bekende springers op de ter-rasjes en in de verte nog netzichtbaar de enorme rotorbla-den van de MI-26, de groot-ste helikopter ter wereld, eenRus. Trouwens, dezelfde dieop Texel was.Ja, hij staat er echt! Zo'n foutmet de kist kunnen ze zichmaar één keer permitteren.(Swiss-Boogie '88 een ver-lengde herc en vorig jaar een... nee de eerste tijd zelfshelemaal geen.)De tentjes kunnen we opzet-ten rondom de enorme bak.De (vele) douches en toilet-ten getuigen van goede voor-zieningen. Zo te zien is hetnog vrij rustig met het aantalspringers.

BoogieBij de naar schatting 400 in-schrijvingen blijken opmerke-lijk veel Engelsen en maar 12Hollanders.Achter de tent van het mani-fest steken de rotorbladen aftegen de helder blauwe he-mel. Wat een lengte! De bla-den hangen door hun hogegewicht als een paraplu overde heli heen. Alleen al destaartrotor zou zonder moeiteeen huiskamer vullen. Gaandaar 120 para's in? Hij is welerg groot, maar toch ...

De loadorganizers (waaron-der Herman Landsman enRonaid Overdijk) nemen ombeurten een bepaalde groeponder hun hoede om een leu-ke sprong te organiseren. Hetsysteem doet een beetje den-ken aan dat van Z'hills. De ni-vo's verschillen van 150 plus

De volgende morgen gaanwe inschrijven bij het mani-fest. Dat kost ongeveer 70piek. Materiaal wordt gekon-troleerd en je krijgt een pasjeen een polsbandje met naamen nummer. Je voelt je neteen patiënt voor een opera-tie. Tickets à 45 piek kun jelos kopen.

(groep F: achtman) tot erva-ren (groep A: twintigman),waarbij de bedoeling is dat jekan promoveren of degrade-ren, hetgeen niet altijd uit deverf komt.Patrick Passe organiseert degrotere formaties, waarin ookJan, Henny, Rob en Harrie te-recht komen. Geen sequen-

SP26

I ~

tial (helaas), maar groot (60)en nog groter (100) met in hetachterhoofd 'piepel' kwekenvoor een eventuele revangeop het wereldrecord in 1992te Koksijde, België. Helaasiets te veel minder ervarenspringers om echt 'Big Foot'sprongen mee te maken.Goed opletten wanneer je op-geroepen wordt jongens,

ben je op 4,5 km hoogte! Desnerpend hoge toon nood-zaakte je om ter plekke oor-dopjes à f 5 aan te schaffen.De sfeer is prima en de zeervele (f 7 betalende) toe-schouwers geven hun ogende kost, ook in de kist, wantdeze staat de helft van de tijdstil. Wat waarschijnlijk ookwel nodig is voor onderhoud,

want je beurt is zo voorbij!Harrie had dus mooi pech,want toen ze lekker aan eenbakkie zaten, werd hij bij debriefing verwacht! (If yousnooze, you loose!)De video van Willy liegt erniet om, dus als je foutenmaakt, wordt je zo gewipt uitde groep. Gelukkig ook posi-tieve geluiden: Geklap tijdensde video-debriefing; eenkomplete 64-man diamonden later een 96-man uit 100,bravo!Rob heeft iets met FXC's,want hij hangt tot twee keerachter elkaar op 14.000 ftaan een bolletje, dus dat dingtoch maar verwijderd. Mooidal daar in Vichy en zo uitge-strekt ...Selma heeft met groep F eenaantal leuke sprongen ge-maakt. Hard werken natuur-lijk, maar alles leert! Wat eenbeleving is die kist! En dietailgate dan? Breder dan eenHercules! Wel veel herriehoor, vooral hoge frequentiiiii-iiiiies ... maar in tien minuten

want bij elke stop worden demotorluiken geopend vooreen inspektie.Quoi? Hoekturns verboden?Hoezo Blue Track, zijn er ookandere chutes dan? Gelukkigweten de Fransen er aardigmee om te gaan. Trouwensiemand als Herman Lands-man draait er zich de handook bepaald niet voor om!Alhoewel ...We hebben de hele week lek-ker door kunnen springen, al-leen soms kort onderbrokenomdat de bewolking zich opopeningshoogte bevond.Gemiddeld zo'n drie à viersprongen per dag, zodat eruiteindelijk bijna 10.000sprongen in 'n week gemaaktzijn. (Ca. 80 sticks van 120man.) Even iets anders danmet een Cessnaatje.Al met al een prima weekje inVichy, al is het alleen alomde sorbets. En met denieuwe snelweg A71 ben jeer zo!

Henny & Selma Wiggers •

Drie weken vakantie bijvrienden in Canada! Danmoet er toch, naast de nor-male toeristenaktiviteiten,tijd overblijven voor eensprongetje! En dat was eruiteraard. In 'beautiful Bri-tish Columbia' tussen debergen en boven de merenvan de Rocky Mountains,halverweqe Calgary enVancouver, ligt de DZ vanhet Okanagan SkydiveCent re.

De club is begin '90 op papiergeboren en in juni '90 met pa-ra-aktiviteiten gestart en on-der de enthousiaste leidingvan Colin Cox, zijn vrouw Ja-nice en vader Tony waren ereind augustus al ruim zestigman opgeleid!Er waren nog niet veel 'erva-ren' springers, maar deson-danks heb ik met Colin, Ken(een instrukteur van een an-der centrum), Jim (een vete-raan die wel eens wilde lerenRW'en) en Tony (een ervarenspringer uit Vancouver) leukesprongen gemaakt: meestaléén figuur, waarbij dan steedsvan positie werd gewisseld.Vooral die met de marquiswas zeer leerzaam. Ook eenleuke was de stijl-RW, waarbijwe met z'n tweeën (maar hetkan ook met meer) vanaf

4 editions : maart, mei, aug., nov.

The interesting infonnationlor every skydiver!

Subscriptions :H FL. 20 - BFR. 300

10 V.V.P .. SKYDIVERSchomslraal 22

B·2600 BERCHEM

Ref.: AB/SKY/87Rekening KB 423-9080501·81

7000 ft een hele serie draai-den met na iedere manoeu-vre een linkup!De sunsetloads zijn 'breath-taking': op 9000 ft boven debergen een exit in de zon eneen landing tussen de bergenin het dal zowat in hetdonker.De weersomstandighedenwaren goed: soms wat be-wolking (die ze 'industrialhaze' noemen, want daarmag je doorheen vliegen ... )maar meestal 'clear blue'.Praktisch geen wind, wat mijeen paar harde landingenopleverde, maar ja: wachtenop wind betekende niet sprin-gen en daarvoor sleep je jesetje niet helemaal mee naarCanada!

Nog iets over de club, wanthet is best de moeite waardom die richting eens op tegaan om te springen.Het centrum is gevestigd ophet vliegveld van SalmonArm. Met de auto drie kwar-tier van Vernon, een uur vanKamloops en anderhalf uurvan Kelowna. De terrein-hoogte is 1700 ft en er zijngeen hoogterestrikties voorhet springen.Colin is instrukteur en riggeren hoewel het springen nunog alleen in het weekeindeplaatsvindt, wijdt hij al zijn tijdaan het centrum. Ken Som-merfeit, een instrukteur uitKamloops met een eigen pa-ra-C182 met klapdeur, komtin het weekeinde naar Sal-mon Arm om Colin te assis-teren met droppen terwijlDon, een vriend van hem meteen paar honderd sprongen,de kist vliegt.Het is een rustig vliegveld: eris een vliegschool met tweekisten, een vliegclub met eenaantal (privé) vliegtuigen eneen eindje verderop een bos-brandbestrijdingsgroep met

een paar heli's. Een immensgrote vlakte, bijna geen om-wonenden en een lange be-tonbaar (1500 m) voor grotekisten zijn goede ingrediën-ten voor boogies (en voorleerlingen natuurlijk).In het havengebouw is dekelder als club/instruktieruim-te voor de para's met eenkeuken (grote ijskast) en WC.

re pijl en batjes. De leerlingenspringen af door middel vande 'hanging exit': langs devleugelstrut omhoog en danbenen los. De dropper klimtmee naar buiten en houdt depilotchute vast tot de af-sprong. Ik heb geen onsta-biele exits gezien.Voor teams (eventueel metvideoman) zijn er altijd speci-ale afspraken te maken. Ookvoor door de week.Leerlingen betalen voor eenéénsprongsopleiding C$ 99en daarna C$ 35 per sprongen ze hoeven niet te vouwen.Springers met eigen materi-aal betalen C$ 17 voor 9000ft.De centrumchef Colin (25jaar) begon met springentoen hij 17 was. In '85 haaldehij in twee weken zowel deinstruktie- als riggerbevoegd-heid. Hij heeft veel rondge-reisd om nieuwe techniekente leren en heeft voor RW4een keer een medaille ge-haaid. Nu is hij helemaal be-schikbaar voor leerlingen(binnenkort ook AFF) en

Samen met het 'kader" op de foto: v.l.n.r. de vlieger Don Kennedy, Tony Cox, ik zelvers, ColinCox en James Lang en 'zittend' Ken Sommerfelt. Rare jongens, die Canadezen!

Gebruik van de bar van deaeroclub wordt toegejuichd.Er is een softdrinkautomaatin het havengebouwen etenmoet je nu nog zelf meene-men. Volgend jaar zijn er klei-ne snacks te krijgen.Overnachten kan op cam-pings (met zwembad), hotelsen motels in de buurt.Ze hebben vier squares(Manta's) met AAD voor leer-lingen, maar dat zal zich welsnel uitbreiden want Colinstreeft naar 600 leerlingenper jaar. Vouwen kan buitenbij het havengebouw waareigenlijk alle aktiviteitenplaatsvinden. Theorie wordtin de kelder gegeven en depraktische begeleiding bij hetsturen van de leerlingen gaatdoor middel van een draaiba-

uiteraard voor funjumps!

Een nog jonge club, maargoed opgezet kwa akkomo-datie en DZ-faciliteiten enmet een zorgvuldige begelei-ding van leerlingen (iedereleerling krijgt een keurig ver-zorgd en zeer volledig trai-ningsmanual). Nu nog be-scheiden in de aktiviteitenmaar met de mogelijkhedenuit te groeien tot een volwas-sen centrum waarvan we denaam nog wel eens zullentegenkomen in de bekendespringbladen.Ik ga in ieder geval volgendjaar weer een paar spronge-tjes maken bij het OkanaganSkydive Centre!

Nathalie Chudiak •

27SP

()~!Cif'a~O;Z(JI(~(J-al(Pryat<tI~!MIY;t<~~~rI0; ~~I(~t<i (J-~!Ï(J-1't~!(J-~lrIIÎrrIe~1ff!~(J-IÎrf(J-al(rIeb~~l(rIe Za.;r!f~al(.f~.ftarllf(J-til(~l(.

Zo", !~z~/l'ti~ ~I((J-~/~l(rleljte1ff~1(.f~",aklff~rIe~~I(aiti~1 !Cif'a~(J-~1(~1(1ff~~~1(rIe.f/~~~0; rIe~o;Z~I(~.

* Elke dag geopend* Twin Otter, Pilatus Turbo Porter, C-206

* video en videoruimte* gerenommeerde riggers

* parashop* square vanaf de eerste sprong

* vervolgkursussen, tandem, AFF* keurig sanitair; vrij gebruik (warme) douches!

* zwembad op dropzone* gezellige bar/restaurant

uT

sprongprijzen: 7000 ft10000 ft12000 ft(korting voor teams)

FF 90,-FF 100,-FF 120,-

In de nabije omgeving van de dropzone:

* supermarkt* tennisbanen

* watersportaktiviteiten* fitnesscentrum

* bekende wijnkelders van Tavel* voormalig pauselijk paleis

* enz. enz.

overnachting: camping (tent) pppn FF 15,-(caravan) FF 23,-

10-persoonskamer FF 15,-4-persoonskamer FF 23,-

Voor meer informatie: sekretariaat, telefoon 09 3390264183clubhuis, telefoon 09 3390264696

Jeroen Karstens fotografeer-de tijdens de springweek opAmeland een exit van de da-mes Marjon van der Meer,Yvon Thomassen en Riannede Kruyf ter gelegenheid vande 1DOste sprong van Yvon.De boodschap van de vliegeris duidelijk. Zou de houdingvan Remco Jonker er ietsmee te maken hebben?

Springweek Ameland ENPC

LEDENRAADVERGADERINGOp maandag 24 septemberkwam het Afdelingsbestuuren de ledenraad weer in deMTS te Amersfoort bijeen omlopende zaken te bespreken.

Nederlandse en BelgischeKampioenschappen '90

De gekombineerde kampi-oenschappen zijn goed be-vallen. Zowel springtechnischals sociaal gezien. Er was ze-ker sprake van nivoverhogingen daarnaast was het erg ge-zellig door een veel groterdeelnemersveld. Ook voorvolgende jaren zal men stre-ven naar samenwerking hoe-wel men op dit moment nogniet weet waar de wedstrijdenzullen plaatsvinden.

Besluit GeluidsbelastingKleine Luchtvaart

Het BGKL is een AlgemeneMaatregel van Bestuur vande minister van VROM. Pasna advies van de Raad vanState kon overleg plaatsvin-den tussen RLD en VROM.Het resultaat is een grens-waarde van geluidsbelastingvoor luchtvaartterreinen van50 BKL (BelastingseenheidKleine Luchtvaart). De zone-ring daarvoor moet nog wor-den vastgesteld en daarbijkunnen (en moeten!) belang-hebbenden hun invloed aan-wenden. Dit heeft dan ook

een hoge attentiewaardevoor de voorzitter van deKNVvL.

Nieuw Afdelingsbestuur

De vertrouwenskommissieheeft drie kandidaten bereidgevonden in het Afdelingsbe-stuur zitting te nemen. Dedrie kandidaten worden doorde ledenraad aangenomenen zo wordt het zittende be-stuur: Henk Tjassing, PeterTolsma en Koos Scholten,aangevuld met Dolf van Zijp,Igor van Aperen en BobRienks. Edwin van der Kraantreedt af en wordt opgevolgddoor Dolf van Zijp, die uiter-aard door Edwin nog geruimetijd zal worden ingewerkt.Naar aanleiding van deze sa-menstelling zullen de statutenmoeten worden aangepastvan vijf naar zes bestuursle-den.In de volgende SP zullen wiju de nieuwe leden van hetAfdelingsbestuur uitgebreidvoorstellen.

Financieel Jaarverslag

Op voorstel van de kas kom-missie wordt de penning-meester décharge verleendvoor het boekjaar '89.Er is evenwel een aantal vra-gen, met name rond deSportparachutist. In tegen-stelling tot '88 heeft in '89 een

budgetoverschrijding plaats-gevonden. Oorzaken hiervoorzijn gestegen kosten en eenwisselend advertentie-aan-bod. Daarnaast bestond in'89 nog steeds de handicapniet over aktuele gegevens tekunnen beschikken. Met dehuidige verwerking binnen deKNVvL kan vanaf '90 echterbeter en sneller op de situatieworden ingespeeld.Voor 1991 zal er in het kadervan de adspirant-leden aktiemoeten worden ondernomenvoor de verkoop van losseabonnementen.De diskussie over de top-sportlrekreatiesport wordtweer opgepakt omdat in hetkader van de topsport eenbetrekkelijk keine groep spor-ters relatief veel geld nodigheeft. Uiteindelijk is men vanmening dat juist de topsportlandelijk gezien erg belangrijkis om een volwassen rol inhet maatschappelijk gebeu-ren te kunnen spelen.Tenslotte wordt er afgespro-ken een betere onkostenver-goedingsregeling op papier tezetten. De steeds verder-gaande professionaliseringeist tenminste een redelijketegemoekoming in de onkos-ten.

International ParachutingCommittee

Hein Cannegieter zal nog

eenmaal naar de IPC verga-dering gaan om zijn aktivitei-ten voor de kommissie stijl enprecisie af te sluiten.Daarnaast houdt hij zich be-zig met het opnieuw opzettenen herschrijven van de CodeSportif wat een enorme hoe-veelheid werk is. Henk Tjas-sing zal de vertegenwoordi-ging in de toekomst overne-men.

European ParachutingUnion

Op 12 oktober is er weer eenvergadering van de begin ditjaar in Den Haag opgerichteEuropese Unie in BishamAbbey bij Londen. In de vol-gende SP vindt u hiervan eenuitgebreid verslag. Op dit mo-ment is het zo dat gemeen-schappelijke belangen enknelpunten zijn vastgestelden een plan van aanpak, eentijdsplanning en afsprakenvoor de uitvoering daarvanmoeten worden worden ge-maakt.

Tenslotte ontvangt Wim Velt-huizen uit handen van devoorzitter een attentie voorhet steeds weer regelen vande grote gastvrijheid die wijvoor zoveel afdelingsaktivi-teiten in de MTS te Amers-foort mogen genieten.

Nathalie Chudiak •

29SP

"

CONE LOCK wind, maar ook dat er soms deze fase voortijdig opent, kun-forse verschillen kunnen voor- nen de problemen snel uit dekomen. hand lopen.In dit geval was het een warmedag, waardoor aan de kust het EXTREEM LAGE OPENING

ONGEKONTROLEERDE LICHAAMSDELEN IN LIJNEN land-zee-effekt optreedt. Als RESERVE-PARACHUTEOPENING SQUARE RESERVE overdag het land is opgewamd,

Beschrijving zal daar de lucht gaan stijgen. BeschrijvingBeschrijving Een staticlinespringer maakt bij Dit leidt tot aanzuigen van lucht Een houder van een A-brevetEen AFF-sprong, level V, is zijn eerste sprong een onsta- vanaf de koudere zee en daar- raakt bij een vrijevalsprong on-voor een springster haar der- biele exit. Hij raakt met zijn lin- mee tot aanlandige wind. Als stabiel. Bij de opening blijft detiende sprong. Bij de opening kerbeen in de linker lijnengroep de bovenwind al aflandig was, pilotchute van zijn squarevan haar hoofdparachute, vol- van zijn square en met zijn ontstaat hiermee het grote ver- hoofdparachute achter zijngens de melding op 2500 ft, rechter arm in de rechter lijnen- schil in windrichting. been haken. Deze kan zich nietopent de automaat de reserve- groep. Na circa tien sekonden In de nacht, wanneer het land ontplooien, waardoor eencontainer met daarin een slaagt hij er in zijn been te be- is afgekoeld en de zee relatief draaiende storing ontstaat. Bijsquarereserve. De pilotchute vrijden en op een hoogte van nog warm, zal door dit effekt de de daaropvolgende reservepro-ondervindt echter te weinig 1000 ft ook zijn arm. Hij slaagt grondwind weer aflandig zijn. cedure krijgt betrokkene hetweerstand om de bag uit de er voor de landing niet meer in afwerpkussen er niet verdercontainer te trekken. zijn rechter stuurlijn nog van de LlNE-OVER OP RESERVE- dan 2 cm uit.Vlak na de opening wordt een halve rem te halen. PARACHUTE Daarom besluit hij meteen omtweetal draaien gemaakt, maar de reserveparachute te trek-verder wordt vanwege een ver Letsel Beschrijving ken. Deze opent echter doorexitpunt alleen maar in rechte Spierblessure aan schouder. Een staticlinespringer heeft na de lijnen van de hoofdpara-lijn voor de wind gevlogen. een onstabiele afsprong een chute heen en ontplooit zichTijdens deze vlucht komt ook Konklusie line-over op zijn ronde hoofd- niet. Op een hoogte van 100 ftde bag van de reserve eruit en Voorkomen is beter dan gene- parachute. Bij het uitvoeren schiet alsnog de pilotchute van~ijftonderhaarhangen. zen. Een goede exittraining is van de low speed reservepro- de hoofdparachute van zijnBij het indraaien voor de lan- bij iedere staticlinesprong een cedure wordt de reservepara- been, waardoor deze op hetding op een hoogte van 200 ft must. chute niet krachtig wegge- laatste nippertje zijn vorm krijgt.komt de reserve alsnog uit de gooid. Vervolgens ontstaat Betrokkene ondervindt geenbag. Waarschijnlijk vanwege PROBLEEM MET HAND- hierop eveneens een line-over. blessure.een twist vult hij zich met de DEPLOYED Hoewel met driemaal de nor- Bij kontrole achteraf blijkt hetneus naar de grond en vormt male daalsnelheid wordt ge- afwerpkussen normaal te funk-zo tesamen met de hoofd para- Beschrijving land, raakt betrokkene niet ge- tioneren.chute een downplane. Een springvergunninghouder blesseerd.

krijgt met zijn handdeployed KonklusieLetsel een pilotchute in tow. Hij voert Konklusie Op zich was de beslissing omRuggewervelfraktuur. de reserveprocedure korrekt uit. Essentieel onderdeel van de na het falen van het afwerpen

low speed reserveprocedure gelijk de reserve te trekkenKonklusie Konklusie voor ronde hoofdparachutes is juist. Dit voorval toont echterIn eerste instantie is hier spra- Het voorval is veroorzaakt dat de reserveparachute krach- duidelijk aan welke risiko's datke van een onjuiste aktivatie doordat tijdens het vouwen bij tig wordt weggegooid. Dit blijft met zich meebrengt.van de openingsautomaat. het sluiten van de container aandacht houden.Tevens wordt opgemerkt dat niet konsekwent is gewerkt. HOOFDPARACHUTE NIETafwerpen van een goede Wanneer op de normale ma- VOORTIJDIGE OPENING GOED AFGEWORPENhoofdparachute volgens de nier wordt gevouwen, is het zo CONTAINERprocedure is uitgesloten zolang goed als onmogelijk om deze Beschrijvingniet is gekonstateerd dat de fout te maken. Probleem is dat Beschrijving Een staticlinespringer maakt bijreserve zich goed heeft geo- het niet meer valt te konstate- Een springvergunninghouder zijn eerste sprong een onsta-pend. Daarnaast spelen de vol- ren bij de pincheck. springt voor een RW-sprong biele exit. Hij slaat voorover engende twee zaken: van 7000 ft uit een vliegtuig haakt met één been achter eenTen eerste blijkt het bij square- LANDING IN ZEE VAN RW- met welk type hij weinig erva- stuurlijn. Bij het afwerpen vanreserves mogelijk te zijn dat na FORMATIE ring heeft voor wat betreft de de hoofdparachute trekt hij nietopening van de container de exit. Bij het uitstappen en het volledig door zodat alleen depilotchute door de pakking van Beschrijving innemen van zijn positie voor linker riser los komt. De reser-de bag niet in staat is om met- Een springvergunninghouder, de exit schuift hij een aantal veparachute schiet langs deeen de parachute te laten ont- twee houders van een C-brevet malen langs de deurrand, hoofdparachute en opent traag,plooien, maar dat dit later op en één van een B-brevet ma- waarbij waarschijnlijk de pin maar wel volledig.een ongekontroleerd moment ken vlak bij de kust een RW4- van de hoofdcontainer opgebeurt. sprong van 9000 ft. Het exit- scherp komt te staan. De con- KonklusieDaarnaast blijkt ook de moge- punt wordt aan de rand van de tainer opent zich plotseling, De linker afwerpkabel is langerlijkheid aanwezig dat in zo'n duinen genomen. De grond- waardoor de bag er uit valt. dan de rechter omdat hij overgeval de squarereserve niet wind is aanlandig. Door een Een versnelde afsprong volgt, de rug heen een grotere af-netjes achter de hoofdpara- forse misspot gekombineerd waarbij betrokkene met zijn stand moet overbruggen naarchute komt te staan, maar met een aflandige wind boven handen in enkele lijnen ver- het loopje van het drieringsys-daarmee tesamen een down- 2000 ft hangt het viertal na ward raakt. De parachute teem. Deze extra lengte isplane vormt. Dit geeft zo'n ho- opening ver boven zee. Twee opent zich desondanks, waarbij echter met circa 5 cm ingekortge daalsnelheid dat er voor af- springers weten het strand nog ook de pilotchute uit de pocket om er voor te zorgen dat bij af-werpen veelal geen tijd meer te bereiken, de andere twee wordt getrokken. Vervolgens werpen eerst de linker riserzal zijn. landen in zee. Geen van hen wordt afgeworpen waarbij en- vertrekt en dan pas de rechter,

loopt letsel op. kele lijnen van de armen afgIij- waar immers de aktiveringslijn'iI In studie is momenteel de keu- den, maar betrokkene met zijn aan is bevestigd.t( ze tussen ronde en square re- Schade kin in de 'V' van een risergroep Daardoor kon het hier gebeu-,l serves voor leerlingen. Eén FXC en twee hoogteme- blijft haken. Nadat hij zich hier- ren dat niet volledig doortrek-~-1 Aanvankelijk was er in de af- ters zijn door zeewater aange- uit heeft bevrijd, trekt hij op ken van het afwerpkussen leid-

weging van argumenten voor tast. 4500 ft zijn reserveparachute. de tot het blijven hangen vanen tegen geen doorslaggeven- Bij inspektie op de grond blijkt de hoofdparachute. Het in allede. Zeker moet worden be- Konklusie dat breuk van de loop is uitge- gevallen volledig uitvoeren vandacht dat de vraag nog open Houd bij het bepalen van het sloten. de reserveprocedure blijft eenstaat of de oorzaak van deze exitpunt niet alleen rekening must.blessure een op zichzelf met de grondwind, maar ook Konklusiestaand incident is of dat ge- met de bovenwind. Bedenk Wees bedacht op beschermingbruik van squarereserves voor daarbij dat de richting van de van de sluiting van de contain- Technische Kommissie •leerlingen op strukturele gron- bovenwind meestal iets ver- er bij de exit, vooral bij eenden moet worden afgeraden. schilt van die van de grond- RW-exit. Als een parachute in

SP30

A View toIn de vorige SP stond te le-zen hoe de heren Deluca,Worth en Lombard in deBond-film 'Octopussy' hals-brekende toeren uithaaldenvoor andermans kijkplezier.Ditmaal nemen we weer eenkijkje in de keuken van De-luca en Worth die in '84 an-dermaal op de loonlijststonden van Albert 'Cubby'Broccoli, het groot opper-hoofd achter de Bond-films.

Op verzoek van co-producentMichael Wilson werkten Ran-de en BJ een aantal stout-moedige stunts uit voor devolgende Bond-film 'A View toa Kill'. Eén van deze stuntsbetrof een sprong van deEiffeltoren. In de periode vanMoonraker had BJ deze stuntal eens tevergeefs voorge-steld, maar ditmaal toondende producenten erg veel in-teresse. Ze hadden echtertwee vragen: kan zo'n sprongabsoluut veilig worden uitge-voerd? En: zou de Franseoverheid toestemming verle-nen aan iemand die zich vanFrankrijks meest wereldbe-kende bouwsel ging storten?De laatste vraag was makke-lijk: BJ zou nog niet eensvoorbij de gendarmes komen,maar de HH producentenzouden wel eens deuren ge-opend krijgen die voor gewo-ne skydivers gesloten blijven.Voor wat betreft de sprong:BJ was er van overtuigd dathet kon met een redelijke vei-ligheidsmarge. Als toerist washij al enige malen op deEiffeltoren geweest en tijdenselk bezoek aan het de hoog-ste etage had hij omlaag ge-tuurd, dromend van een af-sprong. Hij had zelfs al eenafgelegen daktuin als eerstelandingsplaats uitgekozen.Omdat dit slechts dagdromenwaren, deelde BJ de produ-centen mee dat hij een aantalexacte berekeningen en be-oordelingen moest makenvoordat hij hun met enige ze-kerheid kon melden dat diteen uitvoerbare stunt konworden.

Het onderzoek

De eerstvolgende keer dat BJde Eiffeltoren onder ogenkreeg, was in januari '84.Terwijl hij naar de ingang liepmet zijn ogen gefixeerd ophet hoogste platform, gierden

de koude rillingen door zijnruggegraat: àf zijn geheugenfunktioneerde niet of dezeberg balken en bouten wasmaar half zo hoog als eerst.Bij nader onderzoek bleek detoren ongewijzigd en voor BJbleef er dus niets anders overdan zijn geheugen verrot teschelden.Volgens de folder is de topvan de antenne op de Eiffelto-ren zo'n 1052 voet boven hetdek. Met twee hoogtemetersomgegespt nam BJ aarzelendde lift naar de top. Daar aan-gekomen wezen beide me-ters iets meer dan 900 voetaan. Omlaag kijken bleek aliets meer bemoedigend; vandit punt leek dit platform bijnaduizend voet hoog te zijn. Metde juiste vouwmethode openteen chute zich binnen enkelehonderden voeten. Ook hadBJ al een aantal keren afge-worpen op deze hoogte endaarna een veilige landingonder zijn reserve gemaakt.Toch was de psychologischefaktor van het beginnen onderde duizend voet erg sterk.En dan was er nog de bouwvan de toren. Deze wordtsteeds breder naar gelangmen lager komt. Maar meteen ferme afsprong moesthet wel mogelijk zijn om bo-ven de grasvelden uit te ko-men, redeneerde BJ. Om ditte beoordelen, wurmde hij zijnhoofd door het hekwerk dathet platform omsluit. Terwijl hijzijn nek half verrekte, keek hijrecht naar beneden. "Als ie-mand hier zou afspringen, zalhij gegarandeerd 250 voet la-ger een bek vol staal oplo-pen," moest BJ konkluderen.Zelfs met een enorme hori-zontale afsprong zou het na-genoeg onmogelijk zijn om detweede verdieping te passe-ren.Met een lanceerplatform eneen aanloop leek het hemmogelijk een volle 500 voetvrije val ruimte te krijgen. Deveiligheidsmarge zou echterwel minimaal zijn. Een twistzou ook die bek vol staal op-leveren. En een malfunktie?Daar was eerlijk gezegd geenruimte voor!Terug in de VS werden alleverzamelde gegevens geana-lyseerd. BJ pakte zijn natuur-kundeboeken van de middel-bare school erbij voor eenopfrisser omtrent vallendevoorwerpen. Ook kreeg hij

adviezen en tips van de grotebollebozen in de parachute-industrie. Na uitgebreide be-rekeningen en herberekenin-gen kon hij aan de producen-ten melden dat, met het juistemateriaal, optimale weersom-standigheden en voldoendevoorbereidingen de sprongmet een aanvaardbare veilig-heidsmarge kon worden uit-gevoerd.

007 jaagt de belager, die on-herkenbaar vermomd is, de1671 treden op van de toren-trappen. Uiteindelijk springtde onbekende belager van dehoogste verdieping, opent zijnof haar square en zweeft naarde onderliggende Seine.Maar James is niet van zijnstuk gebracht; hij springt opeen afdalende lift, konfiskeerteen gloedje nieuwe Renault-taxi en volgt de zwevendevluchteling. Na een trajektvan botsingen en sprongen isBond's vervoermiddel gere-duceerd tot een motorblokmet een stuur waaraan deonbewogen geheimagent zichferm vastklemt. De gemas-kerde onbekende landt in-tussen op het glazen dak vaneen restaurantboot waar zicheen bruiloftsfeest voltrekt.Bond stuurt zijn wrak naar de

31SP

Het plot

Met dit goede nieuws begon-nen de schrijvers een boeien-de aktiescène te schrijven inParijs met als focus desprong van de toren. In deuiteindelijke versie wordenBond en een kollega gekon-fronteerd met een vijand inhet restaurant op de tweedeverdieping van de Eiffeltoren.

volgende brug over de Seineen springt bovenop het schip,dwars door het glazen dak zoin de armen van een kok. Zijntegenstander, intussen, ont-snapt door over te stappen ineen speedboot, onthult deidentiteit van May Day, ge-speeld door Grace Jones.Dit verhaaltje maakte hetnoodzakelijk voor BJ van deEiffeltoren te springen, driesekonden vrijeval te makenen na de opening te landenop een lege promenadelangs de oever. Daarnaastmaakte hij nog enkele spron-gen uit een helikopter, waar-bij hij moest landen op deoever en uiteindelijk ook nogeens op een restaurantbootvlak bij de mooiste brug overde Seine: de brug vanAlexander 111,een anderhalvekilometer stroomopwaartsongeveer.Kamera's stonden opgesteldop de Eiffeltoren, in de heli enop verschillende puntenlangs de oever. Uit deze bergfilmmateriaal zou uiteindelijkéén lange scene wordengemonteerd waarbij het eropzou lijken dat alles in éénstunt was uitgevoerd. RandeDeluca weigerde zeer be-leefd toen de producentenhem uitnodigden achter-waarts van de toren te sprin-gen voor een paar mooieexitbeelden.

De voorbereidingen

Zoals verwacht, bleek toe-stemming voor een stunt inhet hartje van Parijs niet echtmakkelijk. Vanwege de ver-schillende lokaties die ge-bruikt werden, moest er wor-den overlegd met vijf ver-

schillende polities met elk eeneigen wetsgebied.Na vriendschappelijk overlegmet de luchtvaartpolitie werdtoestemming verleend voorde helisprongen rondom deEiffeltoren. De waterpolitie lieteen landing op een schip toe,de gemeentepolitie assi-steerde bij het omleiden vanhet verkeer indien nodig, deparkpolitie liet BJ met tegen-zin landen in één van de be-lendede parken en de toren-politie moest als laatste nogworden overtuigd dat desprong veilig kon worden uit-gevoerd.Halverwege deze onderhan-delingen kwam het berichtdoor dat twee onbekendenkans hadden gezien door eengat in de veiligheidskooi teslippen en met succes eenparachutesprong van deEiffeltoren hadden gemaakt.De angst dat dit soort illegalestunts een dergelijke nega-tieve publiciteit zouden krij-gen waardoor het hele projektgevaar zou lopen, bleek onn-odig. Het had zelfs een posi-tief effekt: nu de torenautori-teiten wisten dat men veiligvan hun toren af kon sprin-gen, werden ze opeens heelbehulpzaam. Niet alleen ga-ven ze toestemming voor desprong maar ook drongen zeerop aan dat de filmtechnicikonden bouwen wat ze nodigachtten, voor wat betreft lan-ceerplatforms en dergelijke.Nu alles liep, ging alles insneltreinvaart verder. Op enrondom de toren werden dematen genomen voor hetplatform en keuzes gemaaktvoor kamera-opstellingen.Langs de rivier koos men debeste landingsplaatsen en

IV!ét/(UI!.!./Para Ongevallen Dekking

* doorlopende- 24 uurs-

* werelddekking* in en buiten beroep!

* ook voor de CHUTEPOLIS

SP32

een restaurantboot met eenglazen dak werd ergens ge-vonden. In deze laatste fasewerd BJ voorgeleid aan devijf betrokken politieprefektendie hem beleefd uithoordenover zijn achtergronden engeplande sprongen. Na eenovereenkomst aangaandedeadlines, zodat presidentMitterand niet gestoord werden er geen horden toeristenop afkwamen, boden ook zijhun volledige medewerkingaan.

Het materiaal

Het beste materiaal werdaangekocht, alles dubbel,want vertragingen zijn bijfilmopnamen zonder uitzon-dering prijzig. De vorige dui-zend sprongen van BJ warenallen gedaan met een Cruis-lite, zonder malfunkties enmeerdere deadcenters. Hijhad dus een vooroordeel voorwat betreft zijn hoofdkoepel.Deze Cruislites gingen samenmet een Swift reserve in eenVector container. Een lerenjumpsuit, Franse parabootsen een leren kapje komple-teerde de hele outfit. Het kap-je werd voorzien van eenkoptelefoon met mikrofoonvoor de radiokommunikatietijdens de afdaling.

Het oefenen

Samen met Don Caltvedt, diemeewerkte aan twee eerdereBond-stunts als technischassistent en invaller, dokterdeBJ de beste vouwmethode uitvoor deze één-sprong-één-kans. Het doel was simpel:konstante, recht naar vorenopeningen krijgen bij spron-gen van een vast platform.Uiteindelijk werd besloten datexits uit een heteluchtballondie een konstante hoogtehield de beste simulatie zouzijn. Tijdens een aantal vroe-ge ochtenden in juli werdende oefensprongen uitge-voerd. Door het gebruik vanslow motion opnamen werdhet mogelijk vast te stellenwat er gebeurde tijdens deopeningen. Na een paar min-der goede openingen ontwik-kelden ze een makkelijkemaar betrouwbare vouwme-thode. Na een korte vrijevalvan twee tot drie sekondenvanaf 2000 voet leverde datuiteindelijk konstante openin-gen op, nabij de 200 tot 250voet onder de mand.

Peye-a~~t<f<'ar!et<f<'

(/cllrr!er-treel( t1;eldÓ(Jr-1(bellel(: 055-218028 Parijs

Op de zondagavond voor de

opnamen dineerde BJ metfamilie en Don Caltvedt in hetvarende restaurant waarop hijmoest landen. Het landings-plaatsje was twee bij zevenmeter en volledig van glas.Het was de bedoeling dat BJop het restaurant zou landenop het moment dat het schiphalverwege twee bruggenzou zijn terwijl het stroomop-waarts voer. De boot zouonder de eerste brug, Pontdes Invalides, blijven wachtentotdat BJ vanonder zijnsquare het startsignaal zoudoorseinen. Dan duurde hetongeveer één minuut voordatde tweede brug, Pontd'Alexandre 111,werd bereikt.Met de regisseur werd over-eengekomen dat er voor dezescène twee keer gesprongenzou worden, ongeacht of deeerste opname perfekt was ofniet. Tijdens de eerste sprongzou BJ een steile precisie-aanval maken zodat de opna-me meteen zou lukken. In detweede sprong wilde hij eenkeurig geflarde landing ma-ken om de indruk te gevendat May Day een vaardigspringster was.Op maandagochtend, terwijlze opstegen voor de eerstebootsprong, lag het grootseParijs aan hun voeten. Alsvoorproefje vlogen ze langsde Eiffeltoren op duizendvoet. BJ richtte zijn aandachtop de bruggen; onder de Pontdes Invalides wachtte het res-taurantschip, kompleet voor-zien van huwelijksfeest.Terwijl ze uitstegen naar drie-duizend voet, werd radiokon-takt onderhouden met de re-gie. Toen deze meldde dat de150 'feestgangers' op hunplaatsen stonden, sprong BJaf en opende onmiddellijk.Voor de eerstvolgende minu-ten kreeg hij waarschijnlijk demooiste tour die een toeristmaar aangeboden kan krij-gen. Op duizend voet draaidehij in richting de beide brug-gen. Over de radio kreeg hijvan Caltvedt te horen dat dewind ongeveer vijf knopen be-droeg en konstant draaide.Op 600 voet zond BJ dooraan de regie: "Aktie, startenmet die boot!"Met een schuimend kielzogbegon de boot stroomop-waarts te varen. Heel voor-zichtig behield BJ zijn steiledaalhoek terwijl de boot on-der de brug vandaan kwam.De landingsplaats was welerg klein!!! BJ probeerde alletips van zijn precisievriendenvoor de geest te halen.Gelukkig lukte het op duizendvoet al recht boven het doel

uit te komen en om zo af tedalen bovenop het restaurant.Met opluchting flarde BJ zijnCruislite op het dak. Hij voel-de er niks voor om te gaanzwemmen in de Seine, zekerniet met 250 man figurantenen personeel als getuige.Meteen ging hij terug naar deheli voor de tweede opname.Tijdens deze tweede sprongwas hij veel meer ontspan-nen, tenminste tot 500 voet,toen de boot onder de brugvandaan kwam. Ditmaal hadde boot een voorsprong enBJ liet zijn chute voor de laat-ste 200 voet voluit lopen ter-wijl hij recht boven het kol-kend schroefwater hing.Uiteindelijk kreeg hij iets meergrondsnelheid, flarde en land-de als een ballerina preciesop het doel. Alles ging goedtot nu toe en hij hoopte dat ditzo blijven zou.

De toren

Op woensdagochtend om zesuur waren de straten leeg,met uitzondering van de loka-ties waar de drie kameraploe-gen zich gereed maakten.Negenhonderd voet hogerwerd een vierde kamera on-der het lanceerplatform in po-sitie gebracht.Met een opkomende zon eneen zacht ochtendbriesje alsdecor zat BJ op het platformzich mentaal voor te berei-den. Met alle vertrouwen inde berekeningen en de vouw-methode van Don Caltvedt,richtte hij zich op het makenvan een zo goed mogelijkeafsprong.Tweede regisseur Peter Ben-nett was verantwoordelijkvoor het koärdineren van deverschillende kameraploegen.De stunt zou met verhoogdesnelheid opgenomen wordenom bij het afdraaien een ver-tragend effekt te krijgen. Hetgeheel stond in verbinding via

walkie-talkies zodat elkeploeg kon melden wanneerze de juiste draaisnelheid be-reikte. Dan pas kon BJ af-springen.Nadat hij zijn kostuum en righad aangedaan, deed hij eenaantal oefen-exits op de vloervan de etage. Even later

vijf stappen van de rand, bal-de de pilotchute in zijn rech-terhand en veegde zijn besla-gen goggletje schoon. Zijnhartslag bulderde in zijn orenen hij had moeite met slikken.Hij ademde eens diep enknikte naar Peter Bennett."Draaien maar!" kom man-

tendlicht. Gedurende detweede sekonde werd deluchtstroom hoorbaar door detoenemende valsnelheid. Zijnblikveld daalde en hij bewon-derde de bomen en vijversvan het park aan de voet vande toren.De derde sekonde zal hem

kwam Peter met de bood-schap: "Wij zijn klaar, jij ook?"BJ slikte een keer en pro-beerde zo vastberaden mo-gelijk te klinken, maar pieptezacht: "Zeker, beginnenmaar."Hij klom boven op het plat-form dat slechts een meterbreed was en een drie meter-tjes het niets instak. Hij schui-felde voorzichtig naar de randvan het platform en keek dediepte in naar zijn landings-plaats. Hij kon zijn vrouwBobby zien staan met doch-tertje Sara die lag te slapen inde wandelwagen."Standby, iedereen!" blafteBennett in zijn walkie-talkie,"Jij ook, BJ"Hij nam zijn startpositie in op

Met dank aan ...

De twee artikelen rondom destunts in 'Octopussy' en 'A Viewto a Kil!' zijn tot stand gekomenmet de hulp van een aantal per-sonen die ik vanaf deze plaatsdaarvoor wil danken:Bill Ottley (Executive Directorvan de USPA): via hem kreeg ikde beschikking over een aantalpublikaties handelend over pa-rastunts. En bovendien de toe-stemming erbij ze vrij te gebrui-ken.Kevin Gibson (Redakteur Pa-rachutist-magazine): hij leverdeeen aantal specifieke foto's aandie bij de originele artikelen ookwaren gebruikt.

Caroline Huisman (AfdelingPubliciteit United InternationalPictures): voorzag mij van eenverzameling Bond-foto's dieallen iets met stunts hadden temaken.Russel Haywood (UIP-Iegalaffairs, London): verzorgde voorde SP de vrijstelling voor hetbetalen van rechten die aan hetgebruik van de foto's normaliterzijn verbonden.Speciaal gaat mijn dank uit naarIBM en Wordperfect die dankzijde uitvinding van respektievelijkde PC en WP deze artikelen bij-na stressloos hebben geprodu-ceerd en gereproduceerd engeprint en gecorrigeerd en weergeprint ... afijn, u weet wel.

deerde deze. Het bericht "Ka-mera twee rolt," kwam al snel,en daarna ... stilte."Kamera drie, heb je snel-heid?" vroeg Bennett."We kunnen niet op snelheidkomen," antwoordde het der-de kamerateam."Cut! CUT!" brulde Bennettover het radionet. Hij richttezich omhoog naar het plat-form, "Sorry, BJ we hebbeneven vertraging, alles nogOK?"BJ knikte en ging liggen. Eending wist hij zeker: hij zouspringen, daarover had hijgeen twijfel meer. Met dezewetenschap viel hij meteen inslaap.Vijftien minuten later warende kamera's standby, ook ka-mera drie die voorzien wasvan een nieuwe batterij.Bennett maakte BJ wakker,"Klaar voor een herkansing,BJ?""Zeker weten," antwoordde hijen kwam weer in positie.Ditmaal verliep de opstartpro-cedure probleemloos en na-dat kamera vier zich gereedhad gemeld, brulde Bennett:"Aktie, BJ ga maar wanneerje wilt, wij draaien al!"BJ ademde diep in en spurttede plank af en dook over derand met zijn borst naar dehorizon. De tijd kwam tot stil-stand.Een volle sekonde lang keekhij uit over Parijs in het och-

altijd bijblijven: "Er was eenoorverdovend gebulder dataanzweide en ook al was ikparallel met de grond, tochwas ik gefixeerd op de stalenbalken die als wazige spoor-bielsen voorbijraasden ."Hij gooide de pilotchute in dewind en voelde meteen eengeruststellende KNAL van deopening. Keurig met de rugnaar de toren vloog hij zijnchute naar de Seine enlandde dertig sekonden laterin het park naast zijn vrouwen dochter. Nog geen uur la-ter werd een kist champagnein zijn hotelkamer afgeleverdmet de komplimenten van deheer Broccoli.Die middag maakten hij nogvijf helisprongen rondom deEiffeltoren en Seine voor demooie plaatjes. In de avondwerd de kist champagne doorde gehele crew soldaat ge-maakt.

Voor BJ zat het erop en terwijlhij de set de volgende dagverliet, realiseerde hij zich dathij weer een gewoon toeristwas. En lopende langs deSeine keek hij voor een laat-ste keer omhoog naar dezonbeschenen Eiffeltoren. Enstiekem genoot hij van hetidee dat dit bakbeest tocheen beetje van hem was ge-worden.

Reimer van der Vlugt •

33SP

••

poro-eeer ~ equipment co.3839 W. OAKTON STREET • SKOKIE, IL 60076 USA· (708)679-5905$25.00 minimum on credit card purchase

IVISA' J ~~- IJ~ @® !i!~lil• TELEX: 724438 • FAX: (708)679-8644

~Dealer Inquiries Invited ~Member Parachute Industry Association

StealthAmerikaan met vijftigsprongen ontwikkeltnieuwe koepel.

Ene Leonard Morehead wasals 'ketting beer' al van me-ning dat er nog het een enander aan bestaandesquares te verbeteren viel.Hij ontwikkelde in twee eneen half jaar tijd, samen metzijn lokale rigger, de Stealth.Eerst werd er een schaalmo-del gebouwd en uit de kistgegooid. Pas toen alles naarwens verliep, werd het eersteprototype gemaakt. Tijdenshet testspringen bleek dat deeigenschappen van de Exca-liber (hoge voorwaartse snel-heid en snelle draaien) en

Paraflites Evolution (enormefloat, lift, flair en vergevings-gezindheid) in één enkelekoepel bijeengebracht waren.Inmiddels zijn de opgetredenproblemen (zoals harde ope-ningen) verleden tijd en is erzelfs een tweede prototypegebouwd.Zelfs Mike Fury van Glide-path voorspelt dat de Stealtheen kans van slagen heeft in-dien er een betere kwaliteitripstop wordt gebruikt. En hijgeeft de Stealth ook daad-werkelijk die kans door eenmarktonderzoek in te stellenom te zien of de Stealth welecht 'levensvatbaar' is.

Rini Meeuwisse

FXC 12000Indien de AAD is ingebouwdin een reservecontainer dienthij bij iedere repack te wor-den getest in een drukkamer.De Franse fabrikant echterstelt dat de AAD ieder jaar bijde fabriek moet worden aan-geboden.Omdat dit laatste juist vaakduur is en veel tijd kost, heeftde KNVvL -in cas u de Techni-sche Kommissie- beslotenom de keus vrij te laten. Dus:* àf bij iedere repack de

FXC 12000 testen in dedrukkamer,

* àf éénmaal per jaar opstu-ren naar de fabrikant vooreen kontrolebeurt.

Technische Kommissie •

Nieuw logboekAeroGraphics timmert aan deweg voor wat betreft parapu-blikaties. Nu is er weer eennieuw logboek uitgegeven.Het valt toch wel zo veel bui-ten de 'normale' logboeken,dat een paar regels erover inde SP wel op zijn plaats zijn.Het heet Skylog System. Deomslag is staalblauw en ver-hard geplastificeerd met witteopdruk en meet 18 x 13 cm.Er zit een zesringsbinding inmet kaartjes van 16,5 x 11cm. Op de eerste bladzijdenkunnen diverse persoonlijkegegevens worden ingevuld,staat een vrijeval tabel voorRW en een voor freestyle.Verder een materiaalkaart,een kaart voor namen en

adressen, een kaart voor or-ganizers, notities en eenmeerjarige kalender. Dan isde inhoud in drie verschillen-de uitvoeringen te krijgen:Twee sprongen op een blad-zijde (bestelnummer 1002),zes sprongen op een bladzij-de (bestelnummer 1006) oftwee tot zes sprongen op eenbladzijde (bestelnummer1004).

Nieuws van de JumpshackDe Jump Shack heeft beslo-ten de Racer en de Racer/Eli-te springer-vriendelijk te ma-ken. Voor Nederland echterhoudt dat in dat genoemderigs slechts instrukteur- enrigger-vriendelijk zijn gewor-den. Men heeft namelijk in defabriek de Cap en de Ouick-Loop aan de reserve-pilot-chute bevestigd, zodat eenen ander geïnstalleerd kanworden zonder naai- en tack-werk. Alleen wanneer meneen ouder rig van een nieuweCap en/of Ouick-Loop wilvoorzien, betekent dit extrariggerwerk.Tevens beweert de JumpShack dat het een pretjewordt om pop-top rigs te vou-wen als men gebruik maaktvan zogenaamde 'AutomaticBodkins', waarbij er niet meer

met een pull-up koordje hoeftte worden gewerkt. In feitezijn het gewoon verbeterde'Kees Sassen Bodkins'.

Verder is de Elite/Trainer (hetAFF rig van de Jump Shack)tegenwoordig verkrijgbaarmet een extra main ripcordaan de linkerzijde indien ergebruik wordt gemaakt vaneen sprinçloaded pilotchute.De hoofdkoepel kan dus doorzowel de rechts als de linksmeevallende jumpmasterworden geaktiveerd. Dit isgerealiseerd door de sluitloopaan beide zijden van een oogte voorzien, waarbij het zoge-naamde back-up ripcord decontainer aan de binnenzijdegesloten houdt.

Rini Meeuwisse

Nog even dit ...Er bereiken zowel de VvV alsde Technische Kommissienog steeds vragen omtrenthet onderhoud van de FXC12000. Al deze vragen zijn teherleiden tot één: "Moet deFXC 12000 elke vier maan-den worden getest of moet hijelk jaar worden opgestuurdnaar de fabriek voor revisie?"Het antwoord hierop kan wor-den gevonden in het BVR.Hier staat in hoofdstuk 7, arti-kel 43, lid 2 dat men zich bijhet vouwen moet houden aande voorschriften van de fabri-kant en de KNVvL.Voor wat betreft de FXC12000 geeft de Amerikaanse

• fabrikant het volgende op:

\,.-.-_." .- .::-,3, r'-r~~~;&'...••

Het logboek kost $ 14.95kompleet met inhoud. Een re-fill kost $ 3.95.Verzendkosten voor het log-boek $ 2.-, voor de inhoud$ 0.95 en voor buitenlandsebestellingen $ 4.- extra.Te bestellen: AeroGraphics,PO Box 1520, Deland, FL32721 USA, telefoon (904)736-9779, fax (904) 736-9786.

•

Technisch BulletinFXC 12000

Pobleem: Het komt regelma-tig voor dat de zeskantigemoer van de airhose aan depowerunit-zijde los zit.Oplossing: Voorzichtig vast-zetten met een passendesteeksleutel.

Probleem: Een loszittendepowercable tevens aan depowerunit-zijde doordat deborgring niet in een uitsparingvan het uiteinde van de po-wercable kan vallen. Hierdoorkan de powercable eenvou-dig onder een hoek wordenlosgetrokken van de power-unit. Er zijn echter ook FXC'swaarbij de borgring wel ineen uitsparing valt. Bij dezeFXC's zal het probleem zichniet voordoen .

!!!Gestolen rig terecht!!!

Gelukkig hoor je niet vaakdat er paramateriaal wordtgestolen; nog minder vaakhoor je dat materiaal te-recht komt. Edoch, mijn pa-ra-uitrusting is weer terug!Door voortreffelijk optredenvan de Apeldoornse politiezijn de daders gepakt enheb ik mijn uitrusting weerterug.Toch wil ik de clubs bedan-ken voor de eventueel ge-nomen aktie.

Fans Sanders

Oplossing: De powercableen borg ring op hun plaatsbrengen en ervoor zorgen datbij het inbouwen in een rig debuitenkabel geen te scherpebocht maakt.

Blue Track 40, 50, 60 en 65

Probleem: Het deformerenen/of uitscheuren van de mid-delste rib.Oplossing: Het versterkenvan de middelste rib. Dit isechter niet verplicht, maareen aanbeveling van de fabri-kant wanneer het probleemzich voordoet.

Alle modifikaties dienen teworden uitgevoerd door eenerkende valschermtechnikus.

TK-VVV •35SP

16-way Ferté GaucherEen reis van ongeveer zesuren en een aankomst op 30augustus rond middernachtgaven het startsein voor de16-mans wedstrijd in La Fer-té, Frankrijk. Voor de achtstekeer werd deze wedstrijd opLa Ferté gehouden en ons(Teuge) team 'Hot & Sticky'deed voor het eerst mee.In Nederland hebben we alvaker 16-man gesprongen.De basissamenstelling be-staat al vier jaar uit ongeveertien dezelfde springers en isontstaan uit twee viermans-teams, aangevuld met kame-ramensen en losse sprin-gers. Wat ons nivo betreft,was er door de jaren heeneen goede progressie te zienin onze prestaties. Dat magook wel, gezien het aantalpunten dat bijvoorbeeld hetwinnende Franse team'Peace and Love' skoorde.Dit team bestond uit de Fran-se achtman, het dames Co-ca-Cola team en nog eenviermansteam (het Tag teamwas aan het trainen).Helaas vrijdag een regen-achtige dag, maar op zater-dag kon de wedstrijd begin-nen: blue sky. Er waren ne-gen teams aanwezig, waar-van vier Franse, twee Duitse,een Engels, een Hollandseen internationaal team. Erwas een Skyvan en een TwinOtter om ons naar 13.000 ftte brengen. De exit van deTwin was ons onbekend,maar leverde geen grote pro-blemen op omdat we er nietlinked uit sprongen.Tijdens de eerste rondebleek al dat de Franse teamshadden getraind, want maarliefst vier teams skoordenvier punten of meer in tijd,'Peace and Love' zelfs zevenpunten. Wij bleven steken bijtwee punten met het derdepunt op een grip na kom-pleet.Zaterdag werden vier rondesafgewerkt. En de schiftingwas gemaakt; 'Peace andLove' ver bovenaan, dan vierteams die elkaar niet veelontliepen en wij behoordenbij de laatste vier.Wat opviel, was dat de kwali-teit van de meespringendevideomensen niet zo goedwas. Veel bewegende beel-den, maar als alleen komple-te formaties worden getelden geen grips, dan valt erook minder te jureren.Dat er over de sprongen wasnagedacht, was duidelijk, ze

SP36

waren zeer kreatief. Alleensprong drie was heel moeilijk,slechts twee teams lukte hetom het tweede punt te kom-pleteren. Er moest met zes'catjes' en vier losse sprin-gers een soort lange op-posed diamond worden ge-bouwd en dat was iets tehoog gegrepen.Op zondag werden ronde vijfen zes afgemaakt, waarbijons nivo steeg tot drie puntenwaarvan twee in tijd. Demeeste tijd verloren wij bij hetopbouwen van de eerste fi-guur, omdat de afstand tus-sen de basis en de springersdie moetsen sluiten veel tegroot was. Als de eerste fi-guur lag, hadden we daarnaweinig problemen.Een van de meest originelesprongen vond ik de sprongwaarbij drie viermans op-posed stairstep formaties uitelkaar moesten schuiven omplaats te maken voor vierlos-se springers die tussen dezelijnen door moesten vliegen.Daarna schoven de drie stair-steplijnen weer naar elkaaren werden gesloten en delosse springers dockten weeraan.Na afloop van de wedstrijdwas het mogelijk om een vi-deoband te bestellen waaropalle sprongen van alle teamste zien zouden zijn. Maar deband was alleen af te spelenop het Franse videosysteem,SECAM, zodat we helaasgeen band konden aanschaf-fen.Het was zonde dat Ingrid alna twee rondes moest afha-ken vanwege een flinke ver-houdheid. Een Franse sprin-ger nam haar plaats in.We eindigden met 'Hot &Sticky' op de zevende plaats,wat geen reden tot wanhoopgaf, want we zitten bijna opdrie punten in tijd en wehebben nooit echt getraind.

Enkele resultaten: 'Peaceand Love' 37 punten, 'SteamTeam' (Duitsland) 18 punten,het Engelse team 17 punten.Het was een zeer geslaagdewedstrijd, we hadden gelukmet het prachtige warmeweer, de organisatie wasgoed en vooral opvallendvriendelijk voor de buitenlan-ders en dus was de sfeer ookprima.Wat 'Hot & Sticky' betreft, totvolgend jaar (ook op Texel!).

Bert Ham

North Sea Trophy 190

Geheel volgens de traditiewas de 11de North Sea Tro-phy te Middelkerke-Belgiëvan 11 tlm 13 augustus weereen daverend succes.De beide organisatoren: Ed-dy Lombrez en Barth Fou-card, hadden zich dit jaar we-ten te verzekeren van MilkaChocolades als hoofdsponsormet daarnaast nog twee sub-sponsors.Uiteraard is een dergelijkevenement ondenkbaar zon-der de steun van de bad-plaats Middelkerke. In de per-

sonen van - zoals onze zui-derburen plegen uit te druk-ken - de eerste schepen, dedirekteur van toerisme en hethoofd redders was dezeruimschoots aanwezig.De weersomstandighedenwaren ideaal. Er waren achtviermansteams en er werdenacht ronden precisie ge-draaid. Gesprongen werd uiteen Ecureuil 350 B helikop-ter, waarbij er steeds eenplaats overbleef voor ééngrote of twee kleine passa-giers.

Boven: Koos Verhaar op finaf met overweldigende belangstelling van het publiek.Onder: Het Nederlandse team Surprise.

•

Naast de wedstrijd heeft dezemanifestatie ook een promo-tionele achtergrond. In hetkader hiervan hadden deorganisatoren de preciesie-skore vertaald naar een pun-tenstelsel, dat zeer aansloegbij het grote publiek.Ter afwisseling werden er tij-dens de wedstrijd nog enkeletandemsprongen gemaakt,o.a. met de misses België1989 An de Baetzelier en1990 Katia Alens.

Gedurende de eerste dagstond het semiprofteam Com-paq uit Duitsland, met daarinbekende namen zoals EddyTheissen en Siegi Bäcker, opde eerste plaats, direkt ge-volgd door ons team Sur-prise.

Aan het einde van de tweededag werden we verdrongenvan deze plaats door het ge-mengde Nederlands-DuitseTeam Aerophil, waarin de la-tere winnaar Ad Oerlemansen Arthur Oudejans.Deze eerste dag werd beslo-ten met een 'zeer' uitgebreidereceptie in het casino; cham-pagne vloeide rijkelijk en deheel speciale hapjes warenook niet te versmaden. Degebruikelijke gasten, allenformeel gekleed zoals voor-geschreven in dit casino, ke-ken met stomme verbazingnaar de verzameling para-chutisten en partners in hunT-shirts en korte broeken.Door alles op alles te zetten,lukte het ons om op de laat-ste dag toch nog beslag teleggen op de tweede plaats.Ad Oerlemans behaalde alsenige het maximale aantalpunten, direkt gevolgd doorde leden van Compaq.

Terugkijkend kunnen wijzeggen dat het talrijke pu-bliek deze drie dagen net zovan onze sport heeft genotenals wij en dat het geheel eenware promotie is geweestvoor het parachutespringen.Nog te vermelden valt dat,net als de voorgaande jaren,ook nu Gerry Testroote enhaar vrouwenteam weer aan-wezig waren als juryleden.Als extraatje krijgen alle deel-nemers van hoofdsponsorsMilka nog enkele kilo's cho-colade toegestuurd. Het isechter begrijpelijk dat dit nietde belangrijkste reden iswaarom we nu alweer uitkij-ken naar de volgend jaar tehouden 12de North SeaTrophy.

Victor Spaan

-

Jong en oud naar Jumpfest

•

De twee Noorse springersPal Bergan en Audun Wikhebben een prima handboekgeschreven dat nagenoegalle informatie bevat overachtmansrelatiefspringen.Men heeft er meer dan tweejaar over gedaan om dit boeksamen te stellen. De informa-tie is afkomstig van Irv Calla-han (Coors '85 8-way Gold).Het boek beschrijft de basicsen de daarbij behorende dis-cipline die een absolute mustis bij deze tak van sport. Metbehulp van kleurkodes wordtaangegeven wie center, fla-ker en diver is en wat dedaarbij behorende taak is.Tevens worden de exits be-schreven van twee typenvliegtuigen.Bij elke figuur wordt aange-geven wie de setup maakt,waar de key's vandaan ko-men en welke problemen jekunt verwachten met de op-bouw van het figuur. Alle ran-dom formaties worden op diemanier beschreven en de 24blocks passseren op dezelfde

In het noorden van de VS, te-gen de grens met Canada, ligtde staat Minnesota. In dezestaat wordt sinds '82 elk jaarhet Jumpfest gehouden. Dezeintussen razend populaireboogie trok dit jaar 'slechts'een vierhonderd skydivers.Over een periode van negendagen werden er 5000 spron-gen gelogd! Geen Hercules-sen, maar gewoon twee Da-kota's, een Twin Beech en delaatste nog vliegende HelioStallion in de VS.Tijdens dit Jumpfest ontmoet-ten twee uitersten elkander inde 'blue yonder': Charlie Mul-lins versus H. Truesdell Smith.Niks wereldschokkend denktu! Mispoes: Charlie is slechtstwaalf jaar en heeft reeds 188sprongen in z'n logboek en H.Truesdell Smith staat ook be-kend als 'Smitty the Jumper,World's Oldest Active Para-chute Jumper' en hij telt 92lentes. Deze generatiekloofvan maar liefst tachtig jaarprobeerde men te slechten tij-dens een gezamenlijkesprong; Smitty als tandem-passagier natuurlijk. DoordatSmitty problemen met zijngoggletje had, lag de tandemte draaien, hierdoor mochtCharlie niet aandocken van

de tandempiloot.Wie de meeste sprongenmaakte, werd beloond met deJumphog Gal/Guy Award.Nancy Dwyer (die ons dezeinfo stuurde) werd 'Gal' met23 sprongen en Bill Younger,de 'Guy', maakte na sunsetmeerdere hop-en-plops ommet 58 sprongen zijn prijs inde wacht te slepen.Voor de US$ 35 inschrijfgeldkreeg men gratis bier, anderedrank, gratis ijs, een verzorg-de maaltijd en twee avondenlive-muziek. De foto's zijn vanNancy Dwyer en Jamie Paul.

Achtmans HandboekM A N u A

.KEYS

.EXITS.RANT.lOMS

• ShTUPS • ANGLES :• 10 BASIC RlH"ES [

• POSSlBLE PROBLEMS ;• BLOCK MOVES •• TURNING PlECES :

•• PROXIMITY Iproject iJ rIJmi Norway !

.....--J

wijze de revue.Het is een prima handboekdat alle details goed weer-geeft en zeker de moeitewaard is om te lezen. Helaaszijn er op dit moment maartwee plaatsen in Nederlandwaar je de achtmanssportkunt beoefenen. Niettemin isde beschreven techniek zeergoed te gebruiken voor zes-mansrelatief.Dit boekwerk is een prima

voorbeeld van sportkennis ende uitdraging daarvan.Het is te bestellen bij Aero-Graphics, PO Box 1520, De-Land, FL USA 32721 , tele-foon 904-736-9779 (JulieHubbard), fax 904-736-9786en kost $ 19.95. En natuurlijkook in de Nederlandse para-shops te koop.

Peter Derksen, SK RW •

37SP

De Paracentrum Hoogeveen BAK

Negentiennegentig lijkt hetjaar van de grote paralucht-vlootvernieuwing te worden.Eerst Teuge met z'n turbine-206, toen Eelde die een ei-gen vliegtuig aanschafte -ook een 206 en Flevo die devloot uitbreidde van één naartwee vliegtuigen.Temidden van al die ver-nieuwingsdrang - sommigeSP'en leken wel geheel aanzo'n nieuweling gewijd, totaan de voorplaat toe! - heeftook Paracentrum Hoogeveenhaar vertrouwde PH-PCNvervangen. Die is verkochtaan collega-club TU-7 in

Seedorf en blijft daar naarverwachting nog vele jaren inparadienst.

Groter, sneller, goedkoper

Zonder tam-tam, geen fancyspuitwerk aan de kist en zon-der feestelijke inwijding dooreen of andere bobo (dus ge-heel in de no-nonsense stijldie de Hoogeveners zo eigenis ... ) stond ie er ineens: dePH-BAK.De BAK is een Cessna 185Skywagon. Het werkpaard uitde Cessna-stal. Een stoere'bush'kist. Door de Belgen

(Oud Turnhout, Namen) aleerder als parakist ontdekt,maar in Nederland nog nieteerder in het luchtvaartregis-ter ingeschreven.Het vliegtuig heeft globaal deafmetingen van een 182maar heeft een staartwiel enis voorzien van de 300 PK-inspuitmotor uit de 206. Datstaat dus garant voor primavlieg- (lees klim)eigenschap-pen. De op de BAK gemon-teeerde Robertson STOL -mo-difikatie maakt extreem kortestarts en landingen mogelijk.De stallspeed (wanneer ienèt niet uit de lucht dreigt tegaan vallen) ligt bij slechts 37knopen; dat is nog geen 70km/uur!Doordat met de BAK vijf pa-ra's mogen worden vervoerd,is de liftkapaciteit ten opzich-te van de PCN met 25% ver-groot. Bovendien kan er nuvierman-met-video wordengetraind. Extra voordeeldaarbij is dat dankzij de uit-stekende klimprestaties vanaf11.000 ft wordt gesprongen.En dat alles voor een prijs dienog onder het 9000 ft tariefvan de meeste clubs ligt! Datje daarbij wel wat krap zit metz'n vijven nemen de springersgraag op de koop toe.

• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • 1,1 •

TBE HAPPy LANDING CO. presents ...,

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••Wil je ook door de week van parachutespringen genieten?Bestel dan nu je eigen videofilms direkt bij het afdelingssekre-tariaat! De volgende titels zijn verkrijgbaar:

WINGS, EL CAPITAN en SKYDIVE 1150,- FREAK BROTHER CONVENTION 1 98,-

Drie films van Carl Boenish op één band. Vooral WINGSis een must voor de verzameling, omdat deze film een mijl-paal in het RW·springen markeert. EL CAPITAN bevat op-namen van rotsspringen, BASE dus.

Norman Kent legde de sfeer van de grootste boogie terwereld vast. De brothers freaken in vrije val vooral op hunrug. De ware skydiver zal veel plezier beleven aan dezefilm die muzikaal uitstekend wordt ondersteund door deswingende rock van de Booze Brothers. Oe film duurt 20minuten.TROLL VEGGEN 1 90,-

Een film van Carl Bo!\!t~~ Jorma Öster over base-springen van ~~~ergte in Noorwegen.

SYMBIOSIS AND FRIENDS 1 98,-

RIDE A CLOUD 1118,-Pete Reynolds maakte een verslag van het Engelse vier-mansteam Symbiosis tijdens hun training voor de WorldCup in Canada, 1983 en van de wedstrijd zelf. Zeer leer-zaam voor degenen die sequential trainen I De film duurt40 minuten.

Norman Kent etaleert zijn talent met een prachtige film-impressie van het moderne skydiven. Mooie opnamen vankoepel relatief I

PLAYGROUND IN THE SKY I en 11 per deel 1140,-BLUE MAGIC 1100,-

op deze banden verzamelde Carl Boenish opnamen vanalle mooie, leuke en gekke dingen die je in de lucht kandoen. Niet alleen parachutespringen dus, maar ook veelhanggliding.

Een film over het Zwitserse viermansteam Blue Magie datin 1983 wereldkampioen werd in Zuid Afrika. De overwin-nende sprong is erin opgenomen 'Ook de achtman wordtgevotgd. Martin Genge is de maker. De film duurt 30minuten.

AIR BEARS 1 98,-WALKING ON AIR

De nieuwste produktie: wederom een zeer professionelefilm van Norman Kent over het Amerikaanse vier-mansteam Air Bears dat vorig jaar wereldkampioen werdin Joegoslavië. Geniet van perfekt sequentialwerk boveneen schitterende lokatie. Een must als je up to date wiltzijn. De film duurt 12 minuten.

Een ware dokumentaire over alle vormen van parachu-tespringen, gemaakt door de Australiër Jas Shennan,voorzien van kommentaar door een ervaren springer. De-ze film is ook leuk voor leerlingen en nlet-sprinqers. Vooriedereen wat wils! De film duurt 48 minuten.

Bestelling kan geschieden door overmaking van de kosten op girorekening 179618 van de KNVvL, afdeling para, in DenHaag. Per videoband moet 114,- extra worden overgemaakt voor verzendkosten (vanuit Engeland). Denk eraan om hettype band te vermelden: VHS, Beta of V2000. Voor V2000 wordt per videoband f 18,- extra gerekend! Na ontvangst vande betaling is de levertijd ongeveer twee weken. Voor inlichtingen kunt u terecht bij het afdelingssekretariaat in Den Haag,telefoon (070) 245457.

1136,-

SP38

Geparasiteerd

De BAK (van 'bakje droppen'of PH-BAK als letterspelingop PA-bak) is voorzien vannet zo'n komfortabele inflight-door als de 182. Inmiddels isgebleken dat vanaf de verste-vigde standaardstep uitste-kend gelinkte vijfmannen zijnte lanceren. Ook het droppenvan AO'ers die half floatendnaast de kist hangen, gaatprobleemloos.

Voorlopig kunnen we dusweer even vooruit in Hooge-veen. Op naar een Porter?Wie weet; voor de zekerheidzou ik binnenkort die 185maar eens komen proberen.Je bent welkom!

Gerard Fidom •Wedstrijdkalender21-30 oktober: Europa Cup Gap,Frankrijk. RW4 en RW8, CRW4 se-quential en rotatie.25-28 oktober: Grand Prix Européen,PA wedstrijd in Aix-Ie-Bains.17-25 november: Thanksgiving Su-per Boogie, Perris Valley, Californië.14 december - 1 januari '91: Kerst-Nieuwjaarsboogie, Perris Valley, Cali-fornië.22 december - 1 januari: Paranavi-dad '91 Kerstboogie, Ampuriabrava,Spanje .22 december - 1 januari: X-masBoogie, Mmabatho, Afirka.21-23 januari: PIA International Pa-rachute Symposium, Orlando, Florida.30 en 31 maart en 1 april: Grote pa-rachute ruilbeurs bij The ParachuteCase op Teuge. Voor info: The Para-chute Case, telefoon 05763-1928.6-16 april: Kenya Boogie. Voor infozie rubriek evenementen.6-14 april: WerelkampioenschappenPara-Ski, Wengen, Zwitserland.3-11 augustus: Zomerkamp ENPC inDahlemer Binz, Duitsland. Campingen hotel bij het vliegveld.10-18 augustus: Vichy Boogie,Frankrijk. Gesprongen worden uit deRussische MI26 heli.24-31 augustus: World Cup Classicin Jakarta, Indonesië.1992: World Parachuting Show, Que-bec, USA.

MateriaalmarktKomplete set: Rig: Vector 4, '87 (licht-blauw). Main: Wildfire 168 sq.ft, 133sprongen. Reserve: Firelite, 0 spron-gen. Prijs n.O.t.k. Info: Maaike vanGeldere, telefoon 020-935929.Komplete set: Rig: Warp 111 '84. Main:Firefly '82, 450 sprongen. Reserve:Preserve '82. Prijs f 1.600,-. Komple-te set: Rig: Chaser '83. Main: Skylark11 '85, 100 sprongen, geheel CRW-ge-modificeerd. Reserve: SOS '84. Prijsf 3.000,-. Altimaster II op kussentje,prijs f 175,-. Komplete Terts, prijsf 625,-. Info: Rien Meeuwisse, tele-foon 01686-4781.Komplete set: Rig: Invader (donker-blauw-lichtblauw). Main: Fury (zwart-roze) 25 sprongen. Reserve: Swiftsquare, 0 sprongen. Set als nieuw!Prijs n.O.t.k. Info: Peter van Maas-dam, telefoon 085-233266 (na 18.30uur).

ALS J E V A K... dan is regelmatig overleg noodzakelijk.Om bij te tanken zoeken wij vakgenoten omvan gedachten te kunnen wisselen. Daaromzijn we dit naseizoen in ieder geval in Enge-land bij het Technisch Congres en in Ame-rika bij de riggersconferentie. Zo houden weonze vakkennis up to date, doen we ideeënop, maken we nieuwe vrienden in het vaken toetsen we Nederlandse denkbeelden.Kortom wintertijd is voor ons Rigger-Boogie-time.

De werkplaats van The Parachute Casedraait in de winter gewoon volop door. Deshop zetten wel op een lager pitje. Maartussen 10 en 18 uur kun je toch wel dage-

"'",,

PRECISIE VRAAGTlijks op ons rekenen. Voor extra of bijzonde-re zaken en voor een gesprek over materi-aalkeuze bijvoorbeeld maak je gewooneven een afspraakje.

Je vindt ons op De Zanden 11, 7395 PATeuge. Door onze telefoonservice op05763-1928, kun je ons 24 uur per dagbereiken. Als een fax uitkomst biedt, beldan: 05763-2038.

Onze DECEMBER-CADEAU-TIP dit jaar:een BOEK! We hebben zo'n 25 soortenvoor je in huis.* Mooie plaatjesboeken als Skies Cal! 1, 2& 3, Zwischen Himmel und Erde, Sky'diving

van Simons en de Skydiving Library.* Algemene en (vrije val) skydiving boekenals: The Skydiving manual van Poynter,Parachuting & Skydiving van Max Dereta,Body pilot van Nelson en The art of free fal!van Pat Works en Skydiving in 8 days doorMiles Clark.* Bijzondere boeken zoals: Filming theimpossible van Dickinson, De koepel relatiefgids van Parsons, de Free Style Notes vanTamara Koyn, Base-ics van Jéan Boenishof de The RW8 manual van Bergan en Wik.

Eén telefoontje en we sturen jouw presentjeper ommegaande onder rembours naar jetoe!

AlOM. This rig knows how to fit the contours of your body.

• With ATOM the experts at PARACHUTES DE FRANCE have foundthe solution for the skydiver wfro demands the best.

• ATOM is a rrew harness and container system made up ofperfectly matched cornporrents. It combines aUthe meritsof modern technology induding laser cutting of aUtextile parts.

• Modern skydivers have expressed their need for rrarrowcontainers that dori't extend bevond their back. A rrarrowrig increases faUrate by reducing drag and atlowsunhindered movement ofthe arms.

• The ATOM size 0, whtch is show-nhere, measures29 cm (11.5 in.) w-ideat the bottorn. wfieri it containsa BT-50 main and a Mayday reserve.

• T0 achieve the highest degree of comfort, safetyand durability, w-ehave integrated features likeluxury foam padding, plastic tongues, reserve pinprotection and a molar shaped freebag.

• We are proud to have created ATOM. You w-illbeproud to owri this real "objet dart".

• Contact one of our know-Iedgeable distributors.They w-illbe happy to inform you of availablesizes, materiais, colors and opttons.

PARACHUTES DE FRANCE S.A. B.P. 247, 95523 CERGY-PONTOISE CEDEX (FRANCE)Tél. (1)30321633 - Télex: PARCHUT 607061 F - Fax: (1)30324311