skaten in het

8 bewegwijzerde skateroutesskatetips / uitrustingstips

prijs: 2 2,-

3

In dit gidsje staan acht bewegwijzerde skateroutes. Acht routes ontwikkelen en er iets leuks over schrijven lijkt een simpele klus. Maar dat is schijn. Want er is heel wat aan voorafgegaan. Samenwerking is het sleutelwoord.

Het begon met een idee van Cees Meijers, skeelerend ‘ambassadeur’ van het Groene Hart en KNSB-bestuurder, die honderden skeeler-kilometers in de benen heeft. Hij ging met zijn idee naar Ko Droogers van de ANWB, die ermee aan de slag ging. De eerste stap was de financiering rond krijgen via diverse subsidies. Bureau Leisureresult werd ingehuurd om de mogelijkheden met de gemeentes en andere wegbeheerders te bespreken. Het routezaadje viel in vruchtbare bodem, mensen waren enthousiast. IJsclub Otweg (opgericht in 1908!) uit Boskoop zette een route uit, een wethouder verfijnde zijn favoriete Weipoort-rondje, provincies en gemeentes gaven toestemming en beloofden het wegdek in de toekomst niet te voorzien van split, enzovoorts. En zo ontstonden er acht afwisselende routes, in totaal 161,5 kilometer skategenot.

Vervolgens trok een man van Toeristische Bewegwijzering met gps, camera, pen en papier het Groene Hart in en legde vast waar de routeborden moesten komen en met welke bouten ze moesten worden bevestigd. Tenslotte ging een aannemer met palen en gereedschap op stap om bordjes en informatiepanelen te plaatsen. En als laatste in de rij heb ik alle routes nog eens nagefietst om er iets zinnigs over te kunnen schrijven. Nu is de beurt aan jou: skates aan, helm op, rugzakje en portemonnee mee en gaan!

Noes LautierAuteur skategids Groene Hart

voorwoord

Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

De kunst van het skaten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4

Kloppend Groene Hart . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

Lopikerwaardroute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Linschotenroute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

Bosdijkroute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

Coperoute. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

Vierambachtroute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26

Hazerswoudse Polderroute. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30

Weipoortroute . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34

Vlietlandroute. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

Skatetips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42

Veilig skaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44

Uitrustingstips . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46

Paklijst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48

Nuttige (www) adressen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51

2

inhoud & overzichtskaartje voorwoord

lekker zoevenSkaten kan op veel manieren: als zomertraining voor het schaatsen, als wedstrijdsport, of recreatief, gewoon omdat het lekker is om door de natuur te zoeven. Skaten lijkt qua beweging veel op schaatsen. Het is relatief eenvoudig te leren, maar het is wel verstandig dat onder leiding van een goede instructeur te doen. Want vaartmaken leer je snel genoeg, zeker als je kunt schaatsen. Maar veilig skaten - remmen, bochten maken, slecht wegdek nemen en kruispunten oversteken - is andere koek.

cursusTijdens een beginnerscursus leer je de elementaire vaardigheden om veilig te kunnen skaten. Want onderweg moet je rechtdoor kunnen skaten, wat in het begin niet meevalt. Je moet tijdig kunnen remmen. En zowel een bocht naar rechts als een bocht naar links kunnen maken. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar in de praktijk blijken de meeste mensen een makkelijke en een moeilijke kant te hebben. Onderweg kom je allerlei obstakels tegen: putdeksels, zand en koeienpoep op de weg, steile bruggen, trappen, kierende tegels, veeroosters etcetera. Handig als je dan overeind blijft. Er wordt ook aandacht besteed aan een goede houding, verkeersregels, het voorkómen van gevaarlijke situaties, en skaten in tunnels en op slecht wegdek.

5

inline-skaten of skeelerenVroeger was rolschaatsen in, tegenwoordig zie je weinig rolschaatsers, maar des te meer skaters en skeeleraars. Rolschaatsen is spannender sinds er skates zijn. Want in feite is skaten gewoon rolschaatsen op wieltjes die achter elkaar staan in plaats van naast elkaar. Inline betekent in één lijn, dus achter elkaar. Eigenlijk zijn skaten en skeeleren twee verschillende sporten. Maar omdat het in beide gevallen gaat om voortbewegen op wieltjes, worden de begrippen door elkaar gehaald.

vier of vijfSkates hebben vier wielen, skeelers hadden er aanvankelijk vijf. Skeelers hebben langere frames en zijn te vergelijken met langebaanschaatsen. Ze zijn dan ook vaak uitgerust met vier grote of vijf kleinere wieltjes. Skates zijn wendbaarder, geschikt voor korte afstanden en voor allerlei manoeuvres. Je kunt ze vergelijken met kunstschaatsen. Maar je kunt de tochten uit dit gidsje er ook op rijden, al ga je dan wel minder hard.Skeelers zijn ontworpen om vaart te maken en duurtraining te doen. Of om de routes uit dit gidsje te skeeleren. Schaatsers die in de winter op Noren of klapschaatsen rijden, kopen meestal skeelers.

4

de kunst van het skaten

skatevaardigheidsbewijsOmdat skaten geen ongevaarlijke sport is en er regelmatig ongelukken gebeuren, heeft de Nederlandse regering opdracht gegeven om een skatevaardigheidsbewijs in te voeren. Dat is in het jaar 2000 gedaan, maar het is niet verplicht.

vaardigheden svb- Gecontroleerd rechtdoorrijden.- Rechtdoorrijden en omkijken (links en rechts).- Bocht van 180 graden naar links en naar rechts, met een

minimale snelheid van 10 km per uur.- Je kunt twee remtechnieken kiezen. - Remwegtest: met minimaal 10 km per uur moet je binnen 6

meter stilstaan.- Parallelle stap.- Rijden over een drempel: schuine kant op, rechte kant af.- Rijden over een drempel: rechte kant op, schuine kant af.- Slalom.

6

gediplomeerd instructeurLet erop dat je een cursus volgt bij een gediplomeerd instructeur die is opgeleid via de KNSB of de SBN. Bij een gerenommeerde skateschool, skateclub, of schaats-skeelervereniging kun je een skatevaardigheidsbewijs halen. Helaas bestaan er geen sites met alle organisaties die een skate- of skeelercursus geven op een rij. In iedere regio is wel een skate- of skeelerclub. Natuurlijk is internet de oplossing als je op zoek bent naar een goede cursus.

knsb en sbnDe Skate Bond Nederland en de Koninklijke Nederlandsche Schaatsenrijders Bond werken samen op skate- en skeelergebied. Zo worden alle skatetoertochten onder auspiciën van de KNSB-SBN verreden: alle 75 tochten tellen mee voor het toerkanjerklassement. Informatie over de skatetoertochten en de kalender vind je op www.KNSB.nl en www.skatebond.nl.Gevorderden kunnen een gevorderdentraining volgen en aan wedstrijden meedoen. Via de KNSB en de SBN kun je ook een opleiding voor skate-instructeur volgen. Op www.KNSB.nl vind je onder skaten meer skate-informatie.

zon of regenEen regenbui is nooit leuk. Op de fiets en te voet word je dan simpelweg nat. Maar op skates kan regen tot gevaarlijke situaties leiden. De weg wordt glad en remmen wordt problematisch. Informeer dus altijd naar het weerbericht voordat je op stap gaat. Kom je onverhoopt toch in slecht weer terecht, houd er dan extra rekening mee dat je langer nodig hebt om te remmen. Beter nog: zoek een schuilplaats op en wacht tot de weg weer droog is.

7

98

kloppend groene hart

Het valt niet mee om het Groene Hart in een paar woorden te karakteriseren. Maar met ‘een veenweidegebied van grote allure met weilanden vol koeien’ kom je een heel eind. Gelukkig is het Groene Hart veel meer dan dat. Het staat voor fietspaden en landweggetjes die speciaal gemaakt lijken om te skaten. Voor Hollands klein grut in de wei: van lammetjes die met vier poten in de lucht springen tot donzige kieviten en kluten die net uit het ei zijn gekropen. Voor plassen, sloten, meren en kanalen. Knusse dorpen, groene gehuchten en historische steden. En bos? Bos is er ook, maar veelal kleinschalig, van plukjes knotwilgen tot enkele tientallen hetares uit de kluiten gewassen bomen.

synoniemNatuur en Groene Hart zijn eigenlijk synoniemen. Uiteraard is die natuur heel anders dan duizend jaar geleden, toen een groot deel van het gebied uit moeras en moerasbossen bestond. Maar mooi is het nog steeds. Niet voor niets behoort het tot een van de twintig nationale landschappen van Nederland.

polderreliefDe Veluwe is niet de enige streek met fikse hoogteverschillen, ook tussen Den Haag en Utrecht is reliëf. Dat hoogteverschil is niet ontstaan in de ijstijd, maar gemaakt door mensenhanden. Hoge dijken, lage polders en nog lager gelegen droogmakerijen. Al in de 11e eeuw begon men het land te ontginnen, te ontwateren en het veen af te graven. Het afwisselende landschap van nu is het rechtstreekse gevolg van de trend die destijds werd ingezet: landbouwgrond en weilanden creëren en zorgen dat we droge voeten houden. Dat doen we tot op de dag van vandaag. En het einde is nog niet in zicht. Hoe het Groene Hart er over honderd jaar uit zal zien is onbekend. Dat het nu een formidabel (skate)gebied is, staat vast.

zonder skatesGenieten is belangrijk in de alledaagse hectiek. Geniet-arrangementen zijn er dan ook volop, maar eigenlijk ligt genieten voor het oprapen. Gewoon in Woerden, Oudewater, IJsselstein, Kamerik, Hazerswoude-Dorp, Montfoort en Woubrugge. En op de fietspaden en landweggetjes daar tussenin. Want alhoewel het Groene Hart groter is dan het hier beschreven gebied, staan deze acht skateroutes al garant voor dagenlang plezier. Mét en zónder skates; neem voor optimaal genieten gewone schoenen mee. Want zónder skates is het goed dwalen door de oude straten van Montfoort, Woerden en Oudewater. Of in de kamers en het park van Kasteel de Haar, het grootste kasteel van Nederland, om maar eens een willekeurige greep uit de bezienswaardigheden onderweg te doen.

eerbaar voorstelLandwinkels, boerderijwinkels, boerenijs, kersenboomgaarden en slapen bij de boer. Het ‘platteland’ is springlevend en daar kunnen skaters van profiteren. Dat roept een mooi plan in het leven, een regelrechte uitdaging: alle acht de tochten uit dit gidsje aan elkaar rijgen tot één lange ronde. Of, wat bescheidener, twee tochten in een weekend doen en een nachtje lekker slapen op een boerderij of in een hooiberghut.

¨

foto: Ko Droogers

11

van montfoort naar routeMet rug naar P RA (N228), stoplichten LA (De Bleek), einde weg RD (niet met bocht naar links, Benedenkerkweg). Einde weg RA, dan zit je op de route (Blokland). Ca. 1,5 km.

per auto• A2, afslag 9 Nieuwegein, LA IJsselstein in (N210), rotonde RA, voorbij 2e rotonde P Podiumweg + skeelerbaan. • N204, op rotonde naar Montfoort (N228), naar P bij kasteel/gemeentehuis.

oplettenDe route loopt grotendeels over de gewone weg, deels over fietspaden. Let op: op

de parallelweg van de N204 mogen ook auto’s rijden! Op een klein stuk na bestaat de verharding uit asfalt.

horeca• Café-Restaurant Zeevliet Boveneind NZ 38a, Benschop, (030) 687 78 81. Open: wo t/m zo v.a. 11.30 uur.• Voldoende horeca in IJsselstein (en Montfoort).

beheerder route:Recreatie Midden Nederland, Postbus 8058, 3503 RB Utrecht, (030) 297 40 00, www.recreatiemiddennederland.nl (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

lopikerwaardroute

10

lengte17 kilometer

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is de skeelerbaan aan de Podiumweg in IJsselstein. De route kan ook gestart worden bij het gemeentehuis van Montfoort.

foto: Hellen Sturm

de routeVan de parkeerplaats bij de skeelerbaan gaat het meteen richting de polder. Het is een beetje jammer om het échte IJsselstein over te slaan, want het centrum met zijn gezellige terrassen - de oude brug over en voilà - is de moeite waard. Te voet wel te verstaan, want het wegdek is niet bepaald skatevriendelijk.

Van de knusheid van IJsselstein naar de weidsheid van de polder is maar een steenworp. Dan is er nog slechts het groen van de weilanden met hier en daar een boerderij en kleine plukjes van twee of drie knotwilgen met een hekje er omheen. Het fietspad, geflankeerd door een bomenrij en fiere knotwilgen, is smal. Lastig skaten hier en dat haalt de vaart er een beetje uit. Maar erg is dat niet, want dit is landschappelijk het mooiste deel van de tocht.

Om de volgende bocht begint het rechte stuk naar Blokland, een verzameling huizen en boerderijen langs een rustig landweggetje. De enige reden om hier af te remmen is Landwinkel Doruvael (met mini-terras). Vlak vóór Doruvael gaat een smalle weg rechtsaf naar Montfoort, het tweede historische stadje op deze route. Ook het brede fietspad langs de provinciale weg schiet lekker op, totdat het opnieuw oppassen is op de ventweg naar het volgende dorp. Benschop is een stuk groter dan Blokland. Het strekt zich over een paar kilometer uit en is zo’n polderdorp dat de indruk wekt dat er ‘nooit iets zal gebeuren’. Horeca is er pas vlak bij IJsselstein, in de vorm van Café-Restaurant Zeevliet. Maar dan is het einde van de route al in zicht. Nog een stukje over het fietspad en dan door de groene buitenwijken van IJsselstein.

1312

Om indruk op vrouwtjes te kunnen maken, worden gruttomannetjes in het voorjaar roodbruin van kleur. Maar dat lukt alleen als ze genoeg wormen eten

groen winkelenHet Groene Hart klopt onstuimig en is constant in beweging. Dat wordt overduidelijk als je alle routes uit dit boekje skate. Want waar in Nederland kun je midden in de polder zóveel Wilde Weidekaas (EKO), polderijs, proosdijsap, koudgeslingerde honing en nog veel meer kopen? Alles kleinschalig geproduceerd, met liefde en aandacht. Er zijn veertien Groene Hart Landwinkels. Nooit van gehoord? Doruvael (DOor RUilverkaveling VAn ELders) ligt op de route. De Landwinkels hebben het Groene Hart keurmerk in het leven geroepen dat staat voor ambachtelijke, streekeigen producten. De Groene Hart Landwinkels wisselen hun producten onderling uit, dus grote kans dat Le Petit Doruvael, dat pittige kaasje, ook in een andere Landwinkel te koop is. Op www.landwinkel.nl en op www.vriendenvanhetplatteland.nl staan alle producten.

landwinkelLandwinkel DoruvaelBlokland 95, Montfoort, (0348) 47 24 86. Specialiteit: Le Petit Doruvael (roodbacterie-kaasje).

Tip:Niet meteen de skates aantrekken, maar eerst het historische hart van IJsselstein bekijken (of van Montfoort als je daar start)

Op een helling van meer dan 10% kan je snelheid makkelijk tot boven de 50 km per uur oplopen. Bloedlink!

foto

: Mar

grie

t S

pan

genb

erg

15

startDe officiële startpunten (met infopaneel) zijn de skeelerbaan in Woerden, de skeelerbaan in Oudewater en station Woerden. De route kan ook gestart worden op de parkeerplaats aan de N204 bij Linschoten (ca. 1 km naar route).

per auto• A12, afslag 14 Woerden (Europabaan), LA Wulverhorstbaan, onder spoor door, LA en 1e inrit LA (skeelerbaan op P voetbalvereniging VEP). • Skeelerbaan Oudewater: Statenlaan 1, achter zwembad, vlak aan de N228.• A12, afslag Woerden, N204 naar Linschoten, RA P Huis te Linschoten (kleine parkeerplaats). Naar route: op P LA Noord-Linschoterdijk, vóór brug RA Schapenlaan, einde weg scherp LA. oplettenDe skateroute gaat grotendeels over fietspaden, deels over smalle landweggetjes. Op een enkel stuk na bestaat de verharding uit asfalt.

linschotenroute

14

lengte18,5 kilometer

horeca oudewaterEethuisje ’t Backertje Markt Oostzijde 14, (0348) 56 53 05; www.backertje.nl. Open: di t/m zo v.a. 9.30 uur.Eetcafé Lumière Markt Westzijde 7, (0348) 56 00 04; www.eetcafe-lumiere.nl. Open: do t/m di v.a. 10 uur.Hotel Abrona Broeckerstraat 20, (0348) 56 74 66; www.hotelabrona.nl. Open: dagelijks v.a. 7 uur ’s morgens. Bijzonder: mooi terras, bediening door verstandelijk gehandicapten.

boerderijwinkelsEKO-boerderij Adriana-hoeve Haardijk 10, Linschoten, (0348) 41 00 51; www.adriana-hoeve.nl. Open: geen vaste tijden. Vnl. vleesverkoop, maar soms ook groente en fruit.

beheerder route:Recreatie Midden Nederland Postbus 8058, 3503 RB Utrecht, (030) 297 40 00; www.recreatiemidden nederland.nl (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB: 088 269 55 70).

de routeHet mooiste deel van de route is zonder twijfel het stuk door Landgoed Linschoten en langs de Lange Linschoten naar Oudewater. Vlak na de start in Woerden duikt de route onder de A12 door. Vrijwel direct verstomt het autogeraas en zwelt het vogelgekwetter aan. Het statige bos wordt doorsneden door weilanden. Een uitgelezen plek voor biologische veeboerderij Adriana-hoeve waar varkens in lichte stallen vol stro rondscharrelen en koeien tevreden in enorme weiden grazen.

Verderop stuit het landweggetje op de Lange Linschoten, een smalle rivier met aan weerskanten een weggetje. Tot Oudewater volgt de route de kronkels van de rivier, aan de overkant is een klimaatbosje te zien, daar geplant als symbool voor het CO2-probleem. Het asfalt is goed, maar toch zal de vaart er niet altijd in zitten, want hier is ook autoverkeer. Oudewater verdient een bezoek, aan de beroemde heksenwaag en aan een van de gezellige terrassen (die iets van de route af liggen). Keus genoeg. Dan gaat het voorzichtig (gehavend asfalt) richting Papekop, om vervolgens met lekker lange slagen door de polder te zoeven.

Verrassend is het Zwarte Dijkje dat als scheidslijn tussen twee veenwinningsgebieden diende: rechts lopen de sloten noord-oost, links oost-west. Het Dijkje is getooid met bomen met ijle stammen. Heel mooi. Dan gaat het de bocht om, onder de A12 door en naar Woerden. Door het groenste deel van de stad, waar het prima skaten is.

1716

mooie legendeRietstengels hebben een ‘duivelsbeet’, een gekarteld patroon. Daarmee onderscheidt riet zich van andere grassoorten. Lang geleden daagde de duivel God uit voor een wedstrijd Wie schept de mooiste plant. God dacht lang na en schiep tenslotte een graanveld met volle, goudgele korenaren. De duivel crëerde een rietveld met glanzende, paarsbruine

pluimen. Beiden waren erg tevreden en vonden dat ze hadden gewonnen. Een winnaar aanwijzen lukte niet. Om uit de impasse te komen, kozen ze een vrouw als scheidsrechter. Zij vond het graan even mooi als het riet, maar omdat je graan kunt eten en riet niet, riep ze God uit tot winnaar. De duivel ontstak in razernij. Eén voor één beet hij in alle rietstengels en zo ontstond de duivelsbeet.

De bonte specht zoekt zorgvuldig een goed resonerende stam uit voor zijn roffel, waarmee hij een vrouwtje lokt en laat weten: dit is mijn territorium

• • • foto: Margriet Spangenberg

19

openbaar vervoerStation Breukelen naar route: ca. 1 km, bewegwijzerd.

per auto• A12, afslag Woerden, N204 en N212 richting Wilnis, LA P Oortjespad.• P Heinoomsvaart: aan N212, ten noorden van Oortjespad.• P Bosdijk: bij recreatiegebied Bosdijk. oplettenDe skatetocht gaat grotendeels over fietspaden, deels over smalle landweggetjes. De verharding bestaat uit asfalt, met uitzondering van een klein stukje tegelpad. Let goed op bij het oversteken van de drukke N212 (via een rotonde) en in het tunneltje (met metalen roosters) onder de N212. bezoekerscentrumBezoekerscentrum Oortjespad Oortjespad 1, Kamerik, (0348) 40 11 93; www.groenehartcentraal.nl/bezoekerscentra; www.recreatiemiddennederland.nl. Open: apr t/m okt za t/m do 9.30-17 uur.

bosdijkroute

18

lengte20 kilometer

route verlengenDe route sluit aan op de Cope-route, zodat ook een tocht van 44 km geskate kan worden.

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is het Oortjespad.De route kan ook gestart worden bij de parkeerplaatsen Heinoomsvaart en Bosdijk, en station Breukelen.

landwinkelVoor Landwinkel Koppers: bij Portengensebrug ca. 100 m richting Haarzuilens. Zie Coperoute (p. 23).

horecaRestaurant KameryckOortjespad 3, Kamerik, (06) 53 74 36 59; www.kameryck.nl. Open: di t/m zo 10-22 uur.

beheerder route:Recreatie Midden Nederland Postbus 8058, 3503 RB Utrecht, www.recreatiemiddennederland.nl, (030) 297 40 00 (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

Veilig skaten betekent goed kijken en vooruitdenken, want remmen kost meer tijd dan op ski’s of op schaatsen

21

de routeAan het Oortjespad zijn twee parkeerplaatsen met natuur-recreatiecentrum Kameryck (met restaurant) er tussenin. Van het Oortjespad gaat het meteen de polder in, over strak asfalt op een breed fietspad. Boerderijen zijn dun gezaaid. Dan wijzen de bordjes naar links. Een oogstrelende boerderij, een smal fietspad door een weiland. Vervolgens een smal, kort tunneltje onder de N212 met 2 metalen roosters (oppassen en bellen).

Ter hoogte van De Gagel, een stukje puur natuur, is het genieten van het zicht op brede sloten, geriefhoutbosjes en rietkragen. Vroeger werd hier op kleine schaal veen afgegraven. Nu zoeken weidevogels er ijverig naar wormen en insecten. Alhoewel het asfalt hier minder glad is, is het toch heerlijk skaten op dit rustige landweggetje. Bosdijk, even verderop, is precies wat het woord zegt: een stukje bos op een dijk. Mooi, die afwisseling tussen eindeloze vergezichten en de geborgenheid van het bos met het glinsterende water ertussen. De huizen en boerderijen op het stuk richting Breukelen markeren de bewoonde wereld. Maar dan gaat het weer polderwaarts, op een smal fietspad: typisch Nederlands, het water ligt hoger dan het land.

Links van de weg, voorbij Portengensebrug, ligt Kockengen, een uit de kluiten gewassen dorp met een mooie kern. Voort gaat het over het fietspad, zoef-zoef, totdat de vaart eruit gaat op de paar honderd meter tegelpad vóór de N212. Nog even over superasfalt en dan is het Oortjespad alweer in zicht.

20

de knotwilgDe knotwilg is super-Hollands, nergens anders wordt het landschap zo gekenmerkt door de wilde pruiken van deze nuttige boom. Want een rijtje knotwilgen breekt de wind die in de polder nogal eens tekeergaat. Koeien en schapen staan beschut. De wortels voorkomen erosie, niet onbelangrijk voor oevers en dijken. En omdat wilgen in blad wel honderd liter per dag kunnen verdampen, dragen ze bij aan de waterhuishouding. Maar waarom worden wilgen geknot? Omdat boeren het snoeihout gebruikten. In de kachel, voor klompen (het dikke hout), om manden te vlechten enzovoorts. Om van een wilg een knotwilg te maken, wordt de bovenste helft afgezaagd. Op die

In vroeger tijden werd het geknotte wilgenhout gebruikt voor (bezem)stelen,

hekwerk en stookhout

bovenkant groeit van alles. Van gras en paardenbloemen tot fluitenkruid en zelfs vlierstruiken. Wilgen zijn geliefd bij steenuilen, broedende wilde eenden, torenvalken, spitsmuizen, bunzingen en mezen. Om nog maar te zwijgen van de insectenlarven die in de schors leven. Wilgen moeten regelmatig worden geknot. Vroeger deden de boeren dat, tegenwoordig is het veelal vrijwilligerswerk. Om te voorkomen dat de knotwilg verdwijnt. Er is een chronisch gebrek aan knotploegen; goed idee voor een nieuwe hobby?

Fluitenkruid heette vroeger toeterloof: van de stengels kun je een fluitje snijden

foto: Noes Lautier

Bosdijk

Steenuil

23

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is het Oortjespad.De route kan ook gestart worden bij station Woerden.

openbaar vervoerStation Woerden naar route: 5 km, bewegwijzerd. per autoA12, afslag Woerden, N204 en N212 richting Wilnis, LA P Oortjespad.

horecaRestaurant Kameryckzie Bosdijkroute (p. 19).Eetcafé De Herberg Teylingenweg 48, Kamerik (0348) 40 19 02. Open: di t/m zo v.a. 11 uur.PannenkoekenrestaurantKort-JakBreudijk 60, Harmelen, (030) 677 33 55; www.kortjak.nl. Open: di t/m zo v.a. 12 uur.

coperoute

22

lengte24 kilometer

route verlengenDe route sluit aan op de Bosdijkroute, zodat ook een tocht van 44 km geskate kan worden.

oplettenDe tocht gaat over fietspaden en landweggetjes. Er zijn enkele stukken tegelpad. Kijk heel goed uit bij het oversteken van de N212; de brug over de Oude Rijn eindigt op een voorrangsweg!

landwinkelsKersenboomgaard Breudijk 56b, Harmelen, www.kersen1.eu. Open: ma t/m zo 9-22 uur.Landwinkel Koppers Portengen 31, Kockengen, (0346) 24 12 63; www.koppers.landwinkel.nl. Open: di/do 10-18 uur; za 9-13 uur.

beheerder route:Recreatie Midden Nederland Postbus 8058, 3503 RB Utrecht, www.recreatiemiddennederland.nl, (030) 297 40 00 (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB: 088 269 55 70).

foto: Noes Lautier

Scholeksters doen iets dat geen enkele andere weidevogel doet: broeden op grintdaken. Lekker rustig en veilig voor maaimachines

2524

over copes en kavelsIn de 12e en 13e eeuw betekende een ‘cope’ een overeenkomst om een perceel land te mogen ontginnen. De grondeigenaar gaf meestal kavels met een vaste maat uit: 1250 meter lang en 113 meter breed. In opdracht van de grondeigenaar verdeelde een coper de onontgonnen kavels onder de gegadigden, die direct aan de slag gingen. Afwateringssloten werden gegraven, kades werden

de routeVan het Oortjespad naar Kamerik is het een beetje woekeren met de ruimte, want de weg is smal en er rijden ook auto’s. De oorspronkelijke lintbebouwing van het gezellige Kamerik is uitgeroepen tot beschermd dorpsgezicht: het terras van De Herberg biedt er ruim zicht op. Richting Woerden gaat het fietspad al snel over in een landweggetje. Prachtig mooi is het hier, met water, stroken land ertussen en een indrukwekkende bomenrij. Van de provinciale weg vlakbij is weing te merken, wel moet het landweggetje gedeeld worden met autoverkeer.

Een brug over de Oude Rijn voorzien van een tegelpad dient zich aan. Niet steil, maar beheersing van de remtechniek is hier wel handig, want de helling van de brug eindigt op een voorrangsweg. Dan volgt een afwisseling van fietspad (met asfalt of tegels), landweg, weer fietspad. Langs Landgoed Vijverbos waarvan slechts een smalle strook bos is overgebleven, ingeklemd tussen bouwland en de provinciale weg. Op een grenspaal staat dat hier ooit de grens van het Romeinse Rijk liep. Even verderop, vlak na het spoor, ligt Landwinkel De Kersenboomgaard (specialiteiten: kersen en fruitsappen). En na een paar minuten is het alweer stoppen geblazen voor pannen-koekenrestaurant Kort-Jak. Dorst en honger lijden is er op deze tocht niet bij.

Kasteel de Haar, het grootste kasteel van Nederland, ligt midden in het bos rond Haarzuilens. Dan is het gedaan met de bomen. Jammer genoeg is het fietspad afwisselend bestraat met tegels en asfalt, wat de vaart er een beetje uithaalt. Maar van Landwinkel Koppers aan de rand van Kockengen tot het Oortjespad kan de turbo erop. Mits de slag even wordt ingehouden op de paar honderd meter tegelpad vóór de N212 en op de oversteek via een rotonde.

opgeworpen om droge voeten te houden en boerderijen werden gebouwd. Die kades werden later beplant als houtkades. Tussen Kamerik en Kockengen zijn nog een een paar van die houtkades te zien. In de polders van Teckop en Gerverscop, waar deze route zijn naam aan te danken heeft, is het regelmatige ontginningspatroon nog steeds zichtbaar. Gerverscop is zelfs een schoolvoorbeeld van een cope-ontginning.

kasteel de Haar foto: Ko Droogers

foto: Margriet Spangenberg

27

vierambachtroute

26

lengte28 kilometer

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is de parkeerplaats bij de Zegerplas. De route kan ook gestart worden bij de Langeraarse Plassen (zie kaartje).

route verkortenNoordlus 15 km, zuidlus 18 km.

Aanbieding: op vertoon skate-boekje 10% korting op lunch.Pannenkoekenboerderij Schaapskooi bij P start, (0172) 24 12 04;www.deschaapskooi.com. Open: di t/m zo v.a. 11 uur.

Aanbieding: op vertoon skateboekje bij koffie met gebak 2e kop koffie gratis. Weger B. Hosangweg 86, Woubrugge, (0172) 51 82 68. Open: wo t/m zo v.a. 12 uur.

Een goed passende skatehelm beschermt ook bij een val op het achterhoofd; fietshelmen verschuiven vaak als je achterover valt

horecaSnackbar Amigobij P start, (0172) 43 06 42; www.paviljoenamigo.nl.Open: dagelijks v.a. 10 uur.Het Gerecht Raadhuisstr. 2, Woubrugge, (0172) 51 81 03. Open: wo t/m vr v.a. 12 uur; za v.a. 16 uur; zo v.a. 14 uur.

beheerder route:Rijnstreekberaad Postbus 353, 2400 AJ Alphen a/d Rijn, (0172) 47 69 61; www.rijnstreekberaad.nl (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

per autoN11, afslag Alphen a/d Rijn ring Oost, N207 richting Ter Aar. Afslag Zegersloot, overkant water terugrijden naar P (noordkant Zegerplas, 3 restaurants).

oplettenDe skateroute loopt groten-deels over de gewone weg met ook autoverkeer, deels over fietspaden. De verharding bestaat uit asfalt. Er zijn 2 veeroosters (bij Zegerplas) en 2 op routeverkorting.

aspergewinkelAspergehofWoubrugge, (0172) 51 82 36; www.aspergehofnoordam.nl. Open: ma t/m vr 10-18 uur; za 9-17 uur.

de routeDe korte bewegwijzerde aanlooproute gaat over glad asfalt dwars door recreatiegebied Zegersloot. Toch gaat het niet hard, want het fietspad door dit gevarieerde gebiedje is bochtig. Ondanks dat je door en langs vijf dorpen komt, heeft de natuur op deze route ruim de overhand. Nog niet op het stuk langs het Aarkanaal en ook niet op het matige asfalt naar Papenveer. Maar in Papenveer wordt het zicht op de met knotwilgen omzoomde Langeraarse Plassen steeds mooier. Dan volgt puur polderlandschap, beginnend met een stukje tussen de plassen door.

Fietspad wordt afgewisseld door landweggetjes. Weinig verkeer hier, zeker op het sublieme stuk naar Leimuiden dat gelukkig lekker lang is. Rechts schemert de Drecht tussen de huizen en bomen door, links strekken zich lange lappen weilanden en akkers uit. Op de weg naar Rijnsaterwoude moet hier en daar een hobbel of een putdeksel worden ontweken. Dan gaat het rechtsaf langs de zuidpunt van het Braassemermeer, waar het goed skaten is tegen een decor van blatende schapen in de wei en zeilboten op het meer.

Op weg naar Woubrugge, langs de Woudwetering, zijn het terras van Hotel de Weger met daarnaast de Aspergehof niet te missen. Dan volgen twee kaarsrechte ventwegen met prima asfalt. Dat schiet op en dat is maar goed ook, want dit stukje is een beetje saai. Maar de finale mag er zijn, over een smalle weg met een sloot een beide kanten en dan als toegift nog het superasfalt (en de veeroosters) van de aanlooproute door Zegersloot. 2928

grassoort (Cyperaceae). Door de continue begrazing en bemesting krijgen inheemse planten een kans. Egels scharrelen ijverig rond op zoek naar voedsel, vlinders gaan van bloem tot bloem en in de avondschemering scheren vleermuizen haarscherp tussen de bomen door. Ook aan vogels geen gebrek: koperwiek, sperwer, boomkruiper, zwartkop enzovoorts. Maar de opvallendste is de ooievaar, die op de talloze nesten niet te missen is.

Ooievaars hebben een hekel aan vliegen. Om op het overwinteradres in Afrika te komen leggen ze een groot deel van de route zwevend af

Pas op voor tegels met naden in de rijrichting: rij schuin over de naden heen en zorg dat je wielen niet in de naad blijven steken

meer natuurOp de drassige grond van recreatiegebied Zegersloot gedijen Galloway-runderen prima. Ze zijn zelfs dag en nacht hard aan het werk om meer natuur te creëren, al weten ze dat zelf niet. Galloways zijn relatief licht, zo’n 400 tot 600 kilo, en hebben brede hoeven, zodat ze niet snel in de natte bodem wegzakken. Omdat ze geen horens hebben en een vacht van lekker krulhaar, zien ze er aaibaar uit. Op hun menu staan onder andere distels, brandnetels en biezen, een

Gemaal van der Breggen uit 1879 foto: Noes Lautier

31

route verkortenVia de Galgweg (bewegwijzerd): noordlus 15 km, zuidlus 11 km.

doenMolen de Rooie WipGemeneweg 22, Hazerswoude-Dorp. Bezoeken: zaterdag als molen draait. per autoN11, afslag Hazerswoude, bij rotonde (N209) naar parkeerplaats. Of naar Hazerswoude-Dorp, dan bordjes Landvliethal volgen.

hazerswoudsepolderroute

30

lengte23 kilometer

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is Sporthal Landvliethal in Hazerswoude-Dorp. De route kan ook gestart worden bij de parkeerplaats aan de N209 (ten noorden van Hazerswoude-Dorp).

oplettenDe route loopt over wegen (weinig autoverkeer) en fietspaden. Er zijn een paar bruggetjes met leuningen en een tunnel (onder N11). Op enkele stukjes na bestaat de verharding uit asfalt.

beheerder route:Rijnstreekberaad Postbus 353, 2400 AJ Alphen a/d Rijn, (0172) 47 69 61; www.rijnstreekberaad.nl (melden ontbrekende routebordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

Rietveldse Molen foto: Noes Lautier

de routeHazerswoude-Dorp is een van de oudste dorpen van Rijnland. Van de Landvliethal aan de rand van het dorp is het maar een klein stukje naar de N209 met het mooi geasfalteerde fietspad ernaast. Bij de oud-roze molen de Rooie Wip (uit 1639) gaat het de polder in, waar rechthoekige weilanden worden onderbroken door kleine plukjes bos, een paar knotwilgen en De Wilck, een 15 hectare groot natuurreservaat met een vogelplas omzoomd door riet. Wormen en insecten houden van drassig en weidevogels houden weer van wormen en insecten. Daarom houdt Staatsbosbeheer de grondwaterspiegel hoog. Honderden kleine zwanen zwemmen er soms rond. Dan volgt een heerlijk fietspad, op het laatst evenwijdig aan de N11, midden door de grote groene weiden. De vluchtschachten zijn het enige zichtbare bewijs dat hier de HSL loopt. Via een tunnel gaat het richting Groenendijk; het asfalt is hier hobbelig en soms zanderig.

Rechts van de Oude Rijn staan oogverblindende oude huizen en boerderijen tussen het groen van boomgaarden en weilanden. Links staat wat nieuwbouw, maar vaak is het zicht op de rivier met zijn grote meanders onbelemmerd. Bij een industrieterrein gaat het over de N11, naar het stukje bos van natuurgebied Kruiskade met het ooievaarsnest, dat vaak in gebruik is. Dat de Hazerswoudse Polder een natte voetengebied is, is duidelijk, want op dit skaterondje van 23 km staan maar liefst vijf molens. Het laatste stuk gaat over rustige landweggetjes langs kwekerijen van buxussen, bomen en struiken. Café de Hoek in Koudekerk a/d Rijn opent zijn deuren doordeweeks pas laat, maar Theetuin ’t Woutje, Café Klein Giethoorn en Café Egelantier hebben ruimere openingstijden.

33

met hoge snelheidHet enige dat in de Hazerswoudse Polder aan de HSL herinnert, zijn de hoge betonnen vluchtschachten die vlak aan de skateroute liggen. Die vluchtschachten zijn eigenlijk zeer interessante bouwwerken, waarvan slechts een klein bovengronds stukje zichtbaar is. Maar ónder de grond is zo’n veertig meter diep gebouwd, een heel flatgebouw bij wijze van spreken. Volgens de organisatie HSL Zuid is het - samen met de brug over het Hollandsch Diep - het imposantste kunstwerk van de HSL. Vijf vluchtschachten zijn er op het zeven kilometer lange traject onder het Groene Hart. Het heeft wat gekost, maar het resultaat is ernaar. Want in plaats van de voortrazende trein hoor je in de polder gekwetter, geloei, geblaat en het zoeven van skatewieltjes en fietsbanden.

32

horecaCafé de Hoek Dorpsstraat 50, Koudekerk a/d Rijn, (071) 341 20 19. Ca. 100 m van route, in Hazerswoude-Rijndijk brug over naar Koudekerk, café ligt rechts. Open: ma t/m vr v.a. 16 uur; za v.a. 14 uur; zo v.a. 12 uur.Theetuin ’t Woutje Burg. Tenheuvelhofweg 83, Hazerswoude, (0172) 58 77 04; wouttuinen@hetnet.nl. Open: wo t/m zo 13-18 uur. Ca. 200 m van route.Café Klein Giethoorn Rietveld 1, Hazerswoude-Dorp, (0172) 58 91 90. Open: Pinksteren tot ca. december wo t/m zo v.a. ca. 10 uur. Ca. 400 m van route.Café Egelantier Raadhuisplein 1, Hazerswoude-Dorp, (0172) 58 86 50; www.egelantier.com. Open: di t/m vr v.a. 11 uur; za/zo v.a. 14 uur.

Met een kilometerteller meet je snelheid en afstand

foto: Margriet Spangenberg

foto: Noes Lautier

35

openbaar vervoerStation Leiden-Lammenschans naar route: ca. 1,5 km, bewegwijzerd.

per autoA4 afslag Zoeterwoude-Dorp. Dorp inrijden, kruising RD, P Gemeentehuis. Voor start recreatiegebied Vlietland: p. 39.

horecaCronesteynVlietweg 2, Leiden, (071) 576 69 30. Open: april tot oktober di t/m zo v.a. 11 uur. Winterperiode: zie www.brasseriecronesteyn.nl.

oplettenDe route loopt over wegen (weinig autoverkeer) en fietspaden. Sommige fietspaden zijn smal en in het weekend druk. Er zijn twee tunnels (N206 en A4) en meerdere bruggetjes voorzien van leuningen. De verharding bestaat uit asfalt.

beheerder routeGroenservice Zuid-Holland Postbus 341, 3100 AH Schiedam, (010) 298 10 10 www.gzh.nl (melden ontbrekende bordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

weipoortroute

34

lengte18 kilometer

route verlengenDe Weipoortroute sluit aan op de Vlietlandroute. Beide routes samen zijn 31 km skategenot.

startDe officiële startpunten (met infopaneel) zijn Gemeentehuis Zoeterwoude-Dorp, Noordbuurtseweg 27. En recreatiegebied Vlietland.De route kan ook gestart worden bij Station Leiden-Lammenschans.

De kaasboerderij van Sjaak & Karin van Veen foto:Margriet Spangenberg

de routeDirect achter het gemeentehuis begint het smalle fietspad richting de Groote-Molen. Het is de opmaat voor wat komen gaat, want het wordt nóg mooier. Gelukkig is de HSL diep onder de grond weggestopt, horizonvervuilers zijn er daardoor nauwelijks. Aan het fietspad richting het gehucht Weipoort ligt Kaasboerderij Captein, de eerste die kaas (of ijs) verkoopt. Opschieten is er op dit eerste deel niet bij, want in het gehucht Weipoort verkoopt men zowel kaas als ijs. Daarna is het genieten op de smalle weg en de oude kerkenpaden (inmiddels fietspad). Het gaat rechtsaf, linksaf en weer rechtsaf, naar de tunnel (met haakse bocht) onder de N206 door. Ook al is de route te vangen onder één noemer, ‘weidelandschap’, is saai of eentonig beslist niet van toepassing. Daarvoor is de afwisseling tussen weiden, steile bruggetjes (met leuning), en aantrekkelijke boerderijen te groot. Het Hellepad naar de A4 is een nieuw ‘kerkenpad’, aangelegd in 1997, maar de molen Zelden van Passe is juist oud, uit 1642. Pas voorbij de A4 kan er vaartgemaakt worden, door Vlietland en langs de Vliet. Dorst kun je lessen op het terras van Brasserie Cronesteyn, alvorens de laatste kilometers naar Zoeterwoude-Dorp onder de wielen te nemen.

37

land van wijk en woudenDe Weipoort, waar deze fraaie route naar is genoemd, is een klein gebied in het Land van Wijk en Wouden. Vóór het jaar 1000 kreeg je hier kletsnatte voeten in een moerasbos. Maar in de vroege middeleeuwen ging men het land ontginnen. Lange evenwijdige sloten - die je nu nog ziet - zorgden voor de ontwatering. Hennep, boekweit en rogge gedijden prima. Totdat het veen zo ver was ingeklonken en de bodem daardoor zo ver was gedaald, dat men opnieuw natte voeten kreeg. Er zat niets anders op dan er een veenweidegebied van te maken, want de molens konden het water onvoldoende afvoeren. Daarom staan er vandaag de dag zoveel koeien en schapen in de wei en hoor je overal het geluid van waterhoentjes, kieviten, grutto’s, tureluurs, wulpen en slobeenden.

36

boerderijwinkelsKaasboerderij Captein (071) 580 32 45. Open: wo t/m za 11-18 uur. Specialiteit: Goudse Oplegkaas en oude kaas (tot 7 jaar).Versteegen (071) 580 27 71. Open: vr/za 10.30-18/17 uur. Specialiteit: échte Boeren-Leidse.Sjaak & Karin van Veen (071) 580 11 54; www.kaasboerderijvanveen.nl. Open: ma t/m do 13-17 uur; vr/za 11-17 uur. Specialiteit: jong belegen (hart- of tulpvorm).Peter & Nel de Jong(071) 580 12 79; www weipoorts-ijs.nl. Open: dagelijks 10.30-21 uur. Koffie, thee etc. Specialiteit: boerenijs.Kaasboerderij de Jong (071) 580 13 17. Open: ma t/m za 12.30-15 uur. Specialiteit: Komijnenkaas en 48+.Kaasboerderij Onderwater (071) 580 12 17. Open: wo t/m vr 10-13/15-8 uur; za 10-17 uur. Specialiteit: Zoeterwoudse Boerengoudse.

Neem geld en een rugzakje mee als je van kaas of boerderij-ijs houdt!

foto: Margriet Spangenberg

foto: Noes Lautier

foto: Margriet Spangenberg

39

openbaar vervoerStation Leidschendam-Voorburg - route: ca. 3 km. Naar centrum Leidschendam, Damlaan volgen, brug over en LA (Leidsekade, slecht wegdek). Deze volgen, dan kom je vanzelf op de route, die langs de Vliet loopt.

per autoOp A4 afslag Zoeterwoude-Dorp/Recreatiegebied Vlietland. Recreatiegebied Vlietland volgen. Einde weg RA rietpolderweg. Parkeren op eerste P. Vol? Doorrijden naar P einde Rietpolderweg (ook aan de route).

oplettenMet mooi weer is het erg druk met fietsers en wandelaars.

vlietlandroute

38

lengte13 kilometer

startHet officiële startpunt (met infopaneel) is de parkeerplaats van recreatiegebied Vlietland. De route kan ook gestart worden bij station Leidschendam-Voorburg.

Het grootste deel van de route loopt over fietspaden, een deel over de gewone weg (geen drukke doorgaande weg). De verharding bestaat uit asfalt. Er zijn enkele bruggetjes met leuningen.

horecaRestaurant Vlietland Rietpolderweg 13, Leidschendam, (071) 561 82 55. Dagelijks geopend eind mrt - 1 okt (11-20 uur); winterseizoen: zo v.a. 12 uur.

beheerder routeGroenservice Zuid-Holland Postbus 341, 3100 AH Schiedam, (010) 298 10 10, www.gzh.nl (melden ontbrekende bordjes etc., of bij ANWB, 088 269 55 70).

route verlengenDe Vlietlandroute sluit aan op de Weipoortroute. Beide routes samen zijn 31 km skategenot.

foto: Edwin Hoogendoorn

de routeDe route loopt helemaal rondom de twee plassen van het recreatiegebied Vlietland. Aan de noordzijde ligt de grootste plas die als vaarwater dienstdoet. Op de vogelplas Starrevaart aan de zuidzijde is iedere vorm van waterrecreatie verboden. Dit is het domein van de watervogels. Zomer en winter is het er een vogeldrukte van belang. Aan de oevers, in de vogelobservatiehut en op de uitkijktoren staan altijd wel vogelaars met grote telescopen om kluten, buizerds of grutto’s te observeren. Het gebied is gevarieerd: rondom de vaarplas ligt het recreatiegebied met bossen, recreatieweides en een zwemstrand. In de zomer wordt hier gevaren, gezonnebaad, gespeeld, gezwommen en gebarbecuet. De weg in oost-westrichting tussen de twee plassen fungeert als een echte scheidslijn. Ten zuiden van die weg is de recreatiedrukte abrupt voorbij. Hier zie je slechts wandelaars, fietsers, vogelaars en skaters.

De route begint in het noorden, door mooi bos met braam-struiken. Bomen die omvallen mogen gewoon langzaam vergaan en dienen als voeding voor boktorren, schimmels en zwammen. Er is slechts één minpuntje: soms is de A4 te zien en te horen. Dan volgt de vogelplas, waar je omheen kunt wandelen via een zompig, maar mooi natuurwandelpad. Even verderop, aan de linkerkant, is het Leidschendammerhout, nu nog een braakliggend weiland doorsneden door sloten. Maar in de nabije toekomst kan men hier golfspelen. De sloten blijven! Een uitdaging voor golfers om er overheen te slaan. De boerderijen rechts doen aan vogelvriendelijk weidebeheer.

De terugweg verloopt langs de Vliet, via een kaarsrechte weg. Er is genoeg te zien: statige huizen aan de overkant van het water, alle soorten en maten boten óp het water. Vlak bij het eindpunt ligt restaurant Vlietland, met een terras pal aan het water, en met het mooiste uitzicht van Nederland (zeggen ze zelf).

41

recreatiegebied vlietlandHet ontstaan van recreatiegebied Vlietland is een ingewikkeld verhaal met een happy end. Door zandwinning voor wegen- en huizenbouw die begon in de jaren ’60 van de vorige eeuw was de Meeslouwerpolder (het huidige Vlietland) onder water verdwenen. De Provincie Zuid-Holland had echter een belofte gedaan. Het resultaat van die belofte is het recreatiegebied Vlietland en de vogelplas Starrevaart.

40

vogelobservatiehutOngeveer vijftig meter van het fietspad, aan de vogelplas Starrevaart, ligt een vogelobservatiehut. Vogelliefhebbers moeten zeker hun verrekijker meenemen, want het is hier altijd prijs. Daarvoor hoef je niet eens naar de hut te gaan. Kluten, grutto’s, torenvalken en ooievaars; het is slechts een hele kleine greep uit wat er onderweg aan vogels te zien is.

De wulp herkennen is een fluitje van een cent als je dit rijmpje kent: De snavel van de wulp wijst naar zijn gulp

Een vingerbel is handig: om iemand in te halen, of in onoverzichtelijke tunnels

foto: Hellen Sturm

IJsvogel

43

- Anticipeer op een verandering van de bestrating en verminder je snelheid als het asfalt bijvoorbeeld overgaat in een tegelpad.

- Met een iPod knalhard aan hoor je de andere weggebruikers niet. Bewaar de muziek voor ná het skaten.

skate beleefd- Blijf zoveel mogelijk rechts.- Neem nooit voorrang, maar wacht tot er voorrang wordt

verleend.- Zorg voor een goed imago voor alle skaters.

voor onderweg- Brood, fruit en energierepen, want je komt niet op elke tocht

horeca tegen. En soms sta je voor een gesloten deur. - Een bidon of een drink(rug)zak met water of een sportdrankje.

Skaten maakt dorstig.- Geld, mobieltje, fototoestel en strippenkaart. Als er iets gebeurt

(valpartij, slecht weer, kapot materiaal) kom je dan in ieder geval nog thuis.

- Inbussleutel(s) van de juiste maat om bijvoorbeeld losgetrilde schroeven vast te zetten. Als je een lange tocht maakt, kun je een reserveremblokje meenemen.

- Regenkleding, een extra (fleece)trui, gewone schoenen.- Rugzakje met een bevestiging voor skates. - Een kleine EHBO-set mag nooit ontbreken. Ook belangrijk is

dat je weet wat je met de spullen uit die set moet doen. Dat vind je in een EHBO-boek en op internet (o.a. op www.oppad.nl).- Zonnebrandcrème.

42

slabSLAB is een raar woord dat staat voor Slim, Legaal, Alert en Beleefd skaten, oftewel volgens de Regels van de Weg. De meeste dingen die daaronder vallen, staan in Veilig Skaten! op pagina 44 en 45. Daaronder extra tips die nog niet aan bod zijn gekomen.

skate slim- Zorg dat je zichtbaar bent in het verkeer, door bijvoorbeeld

reflecterende kleding te dragen.- Veel ongevallen worden veroorzaakt door slecht of slecht

onderhouden materiaal. Zorg dus voor goed onderhouden skates.

- Skaten onder invloed van drank of drugs is niet slim.- Met een aansprakelijkheidsverzekering die schade aan anderen

dekt ga je goed voorbereid op pad.

skate legaal- Houd je aan de verkeersregels. - Skaters vallen onder de regels voor voetgangers, dus heb je

voorrang als je via een zebrapad oversteekt. Maar neem geen voorrang, wacht liever tot er voorrang wordt verleend.

skate alert- Let goed op de weg vóór je, zodat je putdeksels, zand, olie,

koeienpoep en losliggende stoeptegels kunt ontwijken. - Let goed op je medeweggebruikers (kinderen, honden

etc.), zodat je tijdig een noodstop kunt maken als er iets onverwachts gebeurt.

tips voor ontspannen skaten

foto: Margriet Spangenberg

45

naderen van een kruising of zebrapadVerminder tijdig je snelheid.

naderen van een hellingVerminder tijdig je snelheid.

van rijrichting veranderenSteek tijdig je hand uit.Linksaf op een kruising: - Steek haaks in twee keer over. - Kijk goed naar achteropkomend verkeer.

persoonlijke veiligheidZorg dat je goed kunt:- Rijden- Remmen Draag altijd: - Helm- Polsbescherming- Kniebescherming- Elleboogbescherming

veilig skaten!

44

plaats op de wegSkaten doe je op het fietspad of het trottoir.Bij het ontbreken van een fietspad of een trottoir, skate je op de rijbaan.

altijd doenHoud altijd rechts.Rijd achter elkaar.Houd tijdig je slag in als er andere weggebruikers zijn.

voorrangSkaters hebben géén voorrang, dus voorrangsborden gelden níet voor skaters.Voor skaters gelden dezelfde verkeersregels als voor voetgangers. Rechtdoor op dezelfde weg gaat voor geldt wél voor skaters. Dus afslaande bestuurders moeten voorrang verlenen, evenals bestuurders die een in-/uitrit verlaten.Skaters die oversteken via een zebrapad hebben voorrang.

inhalenGeef een signaal als je gaat inhalen (met een vingerbel). Kijk altijd eerst goed achterom.Pas je slag aan.

Ook al is het warm, de helm hoort op het hoofd.

47

lekker opvallendOpvallende kleren zijn veilig, want daardoor val je eerder op. Natuurlijk is er speciale skatekleding, maar in feite voldoen alle shirts, fleecetruien, jacks en broeken die bewegingsvrijheid garanderen, goed ademen, geen vocht vasthouden en lekker zitten. Als je nog geen skate-expert bent is het verstandig een lange broek te dragen in verband met valpartijen. Een winddicht superlicht jack is een aanwinst in de rugzak, want vaak is het in de polder kouder dan thuis.

onderhoudWie zijn skates regelmatig een onderhoudsbeurt geeft, kan er lang plezier van hebben. De wielen slijten niet overal even hard, daarom kun je ze het beste regelmatig omwisselen: zowel van voor naar achter als van buiten naar binnen. De lagers zijn het zorgenkindje, want ze kunnen niet tegen vocht, zand en vuil. De lagers schoonmaken is tijdrovend precisiewerk, maar wel de moeite waard. Koop in een skatewinkel het juiste ontvetmiddel. Je kunt de lagers er niet altijd uithalen, sommige skates hebben gesloten lagers.

46

Minstens de helft van het skateplezier zit hem in de uitrusting. Want met blaren in je schoenen, wieltjes die niet goed draaien en schroeven die om de haverklap loszitten wordt het skaten een kwelling. Hieronder geen technisch verhaal maar een paar praktische tips.

thuis voorbereidenHet is de moeite waard om je te verdiepen in het skatemateriaal voordat je naar de winkel gaat. Er is namelijk veel keus. Eerst moet je bepalen waar je de skates voor gaat gebruiken, want dat is meestal de eerste vraag die men in de winkel stelt. Alles heeft met alles te maken. De hardheid, de ronding en de diameter van de wielen bepalen of ze wel of niet wendbaar zijn, snel slijten of juist niet en of ze comfortabel rijden. De lagers zijn klein maar fijn en van grote invloed op het rijgedrag. Evenals het frame: hoe stijver, hoe minder energie je verliest. Bij de schoenen is er keus tussen softboots en hardboots. Soft zit uiteraard lekkerder, hard geeft meer steun aan de enkels en een beter contact met het frame en de wielen.

juiste maatEen helm moet precies passen en een keurmerk hebben. Een goed passende skatehelm beschermt ook bij een val op het achterhoofd; fietshelmen verschuiven vaak als je achterover valt. Ook pols-, elleboog- en kniebeschermers moeten passen, anders vermindert de werking. Er zijn grote verschillen in kwaliteit. Een polsbeschermer met een verharding kan een polsbreuk voorkomen. Zonder verharding voorkom je alleen schaafwonden. Bij elleboog- en kniebeschermers is het belangrijkste dat ze op hun plek blijven zitten bij een val.

tips voor de uitrusting

foto: Margriet Spangenberg

4948

kledingLange broek (met name voor beginners, i.v.m. schaafwonden bij een valpartij)Naadloze, vochtafvoerende (skate)sokkenSjaaltje (als zweetband of tegen verbranding)Jack, lichtgewicht, wind- en waterdicht

(veiligheids)materiaalSkatesRugzakje of hipbelt (voor bidon, energierepen, EHBO-setje)HelmPolsbeschermersKniebeschermersElleboogbeschermersVingerbelKilometertellerSpeedometer (voor afstand & snelheid)Achteruitkijkspiegeltje (op helm of polsbeschermer)Mobieltje (met 112 erin geprogrammeerd)EHBO (met extra blaarpleisters en pleisters)Tekenpincet

inwendige mensBidon of drinkzak (met slangetje)DrinkenEten

diversenGeldIdentiteitskaart, rijbewijs of paspoortRoutebeschrijving en/of topografische kaartStrippenkaart, treinticket of treinabonnement

gereedschapInbussleutelLagertoolWD-40 multi-spray (stopt piepen en kraken lagers)Tangetje

paklijst voor skatetochten(met dank aan op pad, www.oppad.nl)Voor een klein rondje skaten heb je niet veel nodig, maar als je een paar uur onderweg bent en er zijn geen gezellige terrasjes waar je iets kunt eten of drinken, moet er meer mee. Deze paklijst is een handig geheugensteuntje, zodat je goed voorbereid op stap kunt gaan. Vanzelfsprekend moet het veiligheidsmateriaal altijd mee en is het onverstandig om zonder helm op je hoofd en beschermers de skates onder te doen.

5150

nuttige adressenANWB/VVV-vestigingenAlphen a/d Rijn (0172) 49 56 00Woerden www.vvvwoerden.nl

VVV-kantoren Leiden www.hollandrijnland.nlMontfoort www.vvvmontfoort.nlOudewater www.vvvoudewater.nlIJsselstein www.utrechtyourway.nlVinkeveen www.vvvhollandsmidden.nlGouda www.vvvgouda.nlZoetermeer (0900) 202 02 24

ANWB-vestigingenLeiden en Zoetermeer, www.anwb.nl, Contact & Service, ANWB-winkels

Handige skatesiteswww.knsb.nlwww.skatebond.nlwww.inline-skate.nlwww.buienradar.nlwww.knmi.nlwww.skate-magazine.nlwww.skate4fun.nlwww.schaats-en-skate.nl

Enkele adressen voor skateles1)

www.ijsclubotweg.nl (Boskoop)www.omniskaters.nl (Alphen a/d Rijn)www.svooudewater.nl (Oudewater)www.marinskate.nl (Gouda)www.skeelervereniging.nl (Woerden)

Handige Groene Hartsiteswww.groene-hart.nl. www.groenehartcentraal.nl. www.groenehartkloppendhart.nlwww.groenehartlandwinkel.nl.www.groenehartlogies.nl.www.vvvhetgroenehart.nl

Handige toeristische siteswww.recreatiemiddennederland.nlwww.staatsbosbeheer.nlwww.anwb.nlwww.molens.nlwww.molendatabase.nlwww.kasteeldehaar.nlwww.kasteeltoren.nlwww.hooiberghutten.nl

Coördinatie: ANWB ALB, Ko Droogers, ANWB MMU, Tessa MourikAdviseur skateroutes: Cees MeijersSamenstelling, tekst en redactie: Noes LautierOntwerp, opmaak en beeldredactie: Olé Ontwerpen, Eveline de HeijBeeld: Margriet Spangenberg, Noes Lautier, Hellen Sturm, Edwin Hoogendoorn, Ko Droogers, Istockphoto.com Kartografie: Armand Haye, AmsterdamFoto omslag: Edwin HoogendoornGegevens afgesloten: april 2008

© ANWB B.V. 2008 Alle rechten voorbehouden

Deze uitgave werd met de meeste zorg samengesteld. De juistheid van de gegevens is mede afhankelijk van informatie die ons werd verstrekt door derden. Indien die informatie onjuistheden blijkt te bevatten, kan de ANWB daarvoor geen aansprakelijkheid aanvaarden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

colofon

1) Er zijn meer adressen waar je een skatecursus kunt volgen. Bij een skate/

schaats/skeelervereniging kun je alleen lessen volgen als je lid bent.

Zonder financiële steun zou dit skateproject nooit tot stand zijn gekomen. We vonden gehoor bij Rijnstreekberaad, de Provincie Zuid-Holland, de Provincie Utrecht, Leader+ en het ANWB-Fonds. Dankzij deze organisaties heeft het Groene Hart er 161,5 kilometer bewegwijzerde skateroutes bij.