SIG

NALEMENT

PERIODIEK BRANCHEMAGAZINE / FHI, FEDERATIE VAN TECHNOLOGIEBRANCHES / DECEMBER 2014, JAARGANG 23

5

PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM

OP ZOEK NAAR PROBLEMEN

THEMA:WORLD TECH IN UTRECHT

ELEKTRONICA, SUBSTRAAT VOOR ALLE TECHNOLOGIE

NESTE OIL INVESTEERT IN EUROPOORT

REDACTIE

Bureau FHI

Emmar Sinnige

Kees Groeneveld

Paul van Nieuwenburg, MUNTZ

REDACTIEADRES

Postbus 366, 3830 AK LEUSDEN

Telefoon: (033) 465 75 07

Fax: (033) 461 66 38

Internet: www.fhi.nl

E-mail: info@fhi.nl

ADVERTENTIEVERKOOP

www.jetvertising.nl

Telefoon: (070) 39 90 000

VORMGEVING

MUNTZ

CARTOON

Studio Artjan

DRUK

Drukkerij Van de Ridder

Hoewel bij deze uitgave de uiterste zorg is

nagestreefd, kan voor eventuele (druk)fouten

en onvolledigheden niet worden ingestaan

en aanvaarden de auteurs, redactie en het

bureau van FHI geen aansprakelijkheid.

PUBLICATIES

Eerdere uitgaven van Signalement

zijn terug te vinden op www.fhi.nl

REDACTIONEEL

COLOFON

Achteruit kijkenDe maand januari is vernoemd naar de Romeinse god Janus, de god van het begin en van het einde. We kennen hem van de term ‘Januskop’. Hij kijkt zowel vooruit als achteruit. Het gezicht dat achteruit kijkt heeft een baard, het gezicht vooruit een frisse kinnebak.

Achteruit kijken maakt niet altijd iedereen vrolijk. Als FHI hebben we het eind november gedaan, in een ledennetwerk meeting ‘nieuwe stijl’ en we werden er vrolijk van. Het jaar 2014 was voor de brancheorganisatie een goed jaar, vooral dankzij het succesvolle WoTS evenement. En achteruit kijken met André Kuipers, naar zijn ruimtevluchten, was zelfs een genot, zeker toen hij zelf steeds enthousiaster ging vertellen over zijn ervaringen toen en daar, met ‘onze’ technologie. Herkenning wederzijds, het was het doel van de hele bijeenkomst.

En dan nu maar weer fris naar voren. Hoewel, technologie is in zekere mate cumulatief, dus zonder het verleden mee te nemen laat je mogelijkheden liggen, ben je opnieuw het wiel aan het uitvinden. Je merkt dat politici en overheden daar vaak moeite mee hebben. Zelfs zo erg dat er én niet goed achteruit wordt gekeken én geen visie op de toekomst is. Twee voorbeelden komen aan de orde in deze editie van Signalement. De dreigende korting op het budget van het VSL standaardenlab en iets soortgelijks bij de diagnostieklabs.

‘Nog even in Brussel regelen’

Maar vooruitkijken doen we natuurlijk ook. Prachtige ontwikkelingen in Europoort waar met onze technologie de industrie biobased gaat worden. Nu nog even in Brussel regelen dat groen afval als feedstock de grens over kan binnen Europa. En ook het verhaal van Siemens, de toekomstgerichte samenwerking met het Academisch Ziekenhuis in Groningen, biedt perspectief. Direct maatschappelijk op beheersing van de zorgkosten, maar ook voor de verdere ontwikkeling van nieuwe kleine start-up bedrijven in de life sciences.

Begin maar met het lezen van het verhaal van de volgende generatie Bastiaan, bij Badotherm. Op basis van een sterke historie toekomstgericht, zelfs mét baard...

KEES GROENEVELD

groeneveld@fhi.nl

Redactioneel 3

Interview Patrick Bastiaan 4

Kort nieuws 8

HARTING blij met 12 nieuw debiteurenbeheer

Bezuiniging op metrologie 16

World Tech in Utrecht 18

Explosieveiligheid minstens 26zo sexy als metrologie

Electronics & Automation 2015 28

Slim 8erlicht 30

Neste Oil investeert 32in nieuwe raffinaderij

Investeren in laboratorium- 36 diagnostiek drukt zorgkosten

Bijzondere samenwerking 38Siemens en UMCG

Boeken/Tentoonstelling 40

Personalia/Agenda 42

Ledennieuws 43

18

16

30

38INHOUD

36

2

SIGNALEMENT 05/2014

3

Badotherm, zo heet het familiebedrijf dat Patrick

Bastiaan sinds 2006 leidt. Inderdaad, ik moest

ook even aan het santairzaakje om de hoek

denken toen ik die naam voor het eerst hoorde.

Dus niet. Badotherm doet op wereldwijde schaal

in industriële meetinstrumenten. In manometers,

thermometers, scheidingsmembranen en

kraanafsluiters om precies te zijn. En mind

you, daar zijn ze een hele grote jongen in. Of

liever gezegd, een niet zo’n hele grote, maar

wel een slanke, flexible, innovatieve, mondiale,

doortastende en erg daadkrachtige jongen. Een

soort Johan Cruyff in zijn beste jaren zeg maar.

Zo iemand die je de bal geeft en waar iedereen

op de momenten dat het er echt om gaat naar

kijkt. En dat hebben ze allemaal te danken aan

het feit dat ze op grond van hun prestaties

door de jaren heen een sterke reputatie van

probleemoplossers hebben opgebouwd. Dat zijn

jullie toch hè, probleemoplossers?

“Absoluut. Onze missie is eigenlijk heel simpel:

wij willen de wereld de beste meetoplossingen

bieden. Dus ga je op zoek naar de grote

uitdagingen, naar excessieve problemen. Hoef

je vaak niet eens zo ver voor te zoeken. Hebben

we er één, dan gaan we er ook helemaal voor.

Verder dan onze concurrenten, veelal grote niet

al te flexibele bedrijven. Waar die tot hier en niet

verder zeggen, zetten wij een tandje extra bij.

Als je dan keer op keer uitstekend werk aflevert

heb je al snel een goede naam opgebouwd.

Die dus inderdaad recht doet aan wat we zijn:

probleemoplossers.”

Als ik je zo hoor zou je bijna de indruk krijgen dat problemen eerder regel dan uitzondering zijn.“In het geval van transmitterseals,

scheidingsmembranen die gekoppeld worden

aan elektronische druktransmitters, wel ja.

Aan deze producten kleeft, kleefde moet ik

eigenlijk zeggen, een negatief imago. Daar

ging nogal eens wat mee mis. Tot wij onze

seals introduceerden. Klinkt misschien wat

arrogant, maar het is wel zo. Het grappige

is overigens dat wij daar op een gegeven

moment ten aanzien van kwaliteit wereldwijd

leidend in waren – met name op het gebied van

uitzonderlijke metingen maar ook van standaard

meetoplossingen – alleen niemand wist het.”

Oh, hoe kwam dat?“Omdat er zo enorm veel komt kijken bij de

projecten waarbij wij betrokken zijn. Als seals

goed werken dan is dat normaal, iets wat je

mag verwachten.”

Snap ik. Maar jullie hebben kennelijk toch iets bijzonders bewerkstelligd als er altijd zoveel problemen mee waren.“Dat is ook zo. De innovatie die wij tot stand

hebben gebracht is eind jaren ’80 in gang

gezet binnen een samenwerking met onze

klant Shell. Daar wilden ze een structurele

oplossing voor de problemen met seals waar ze

voortdurend tegenaan liepen. Samen met hen

hebben we een eisenpakket opgesteld waar

we vervolgens mee aan de slag zijn gegaan.

Dat heeft uiteindelijk geresulteerd in een nieuwe

standaard. Die enorme hoge kwaliteit, waarmee

we onze concurrenten nog steeds achter ons

laten, hebben we vervolgens geclassificeerd als

de norm en is inmiddels onze basiskwaliteit. We

zijn natuurlijk ontzettend dankbaar dat we deze

kans hebben gekregen en enorm blij, trots mag

ik wel zeggen, dat we nog steeds nauw met

Shell samenwerken.”

Kan ik me voorstellen. Trouwens ook dat seals daardoor de hoofdmoot zijn geworden van jullie bedrijfsactiviteiten.“Dat klopt, maar dat is niet altijd zo geweest.

Om je uit te leggen hoe ons bedrijf zich heeft

ontwikkeld moeten we even terug in de tijd.

Laat ik beginnen in 1957, het jaar waarin mijn

grootvader het bedrijf Bastiaan Dordrecht

Thermometers heeft opgericht, het latere

Badotherm. Zoals de naam al doet vermoeden

repareerde hij thermometers. Later ging hij

ze zelf produceren, in eerste instantie voor

de scheepvaart, later ook voor bedrijven als

DuPont en Akzo. Dat ging goed, erg goed zelfs.

Oftewel, het eenmanszaakje groeide uit tot een

serieus bedrijf dat wereldwijd in manometers,

thermometers, scheidingsmembranen en

kraanafsluiters deed. In de jaren ’80, mijn

vader en oom runden toen inmiddels de zaak,

werd een fabriek in Roemenië overgenomen

waardoor Badotherm opeens over een eigen

productieunit beschikte.

TEKST PAUL VAN NIEUWENBURG FOTOGRAFIE LEO DE JONG

Goede hand. Niet klam,

niet koud, niet macho, niet

soft. Goeie kop ook. En

een goed pak, kom daar

tegenwoordig maar eens

om in de technologische

sector. Dit is er één van de

generatie die Nederland

gaat redden, dacht ik toen ik

mijn hand uitstak om Patrick

Bastiaan’s welkomstgebaar

in ontvangst te nemen.

“ Wereldleidend, alleen niemand wist het”

PATRICK BASTIAAN, BADOTHERM

54 INTERVIEW

SIGNALEMENT 05/2014

Dat zal niet gemakkelijk geweest zijn.“Dat kun je wel zeggen. De kwaliteit was niet

van het constante hoge dat we eisten, we

hadden er dus onze handen vol aan. En, vergeet

dat niet, die overname speelde zich allemaal af

in de periode rond de val van Ceausescu. Het

bedrijf, alles eigenlijk, was stuurloos. Bedenk

iets bizars en we hadden er mee te maken.

Ondertussen werkten er bij die fabriek wel

1500 man. Het was een moeizaam proces,

laat ik het daar maar op houden.”

Maar goed toen hadden jullie wel je eigen fabriek. “En konden we verder expanderen. We openden

kantoren in Amerika, het Midden-Oosten en Azië

van waaruit we die markten konden bedienen.

Doen we nog steeds. In India bijvoorbeeld

assembleren we scheidingsmembranen

exclusief voor de Indiaase markt. De productie

van onderdelen vindt overigens nog steeds

in Roemenië plaats. Onze fabriek daar heeft

in de tussentijd een behoorlijke efficiëntieslag

ondergaan. Daardoor hebben we de output

kunnen verhogen en de personele capaciteit

terug kunnen brengen tot zo’n 150 man.”

Hoeveel mensen lopen er in totaal rond bij Badotherm?“Wereldwijd bedoel je? Ongeveer 250 mensen.”

Maar goed, we hadden het over die seals…“Oh ja, de nadruk van onze activiteiten lag in

die tijd op manometers. Maar daar zagen we

eigenlijk te weinig toekomst in. De marges

waren laag en het was een behoorlijke

verdringingsmarkt. Eigenlijk, sinds de

samenwerking met Shell, zijn we ons meer en

meer gaan toeleggen op seals. Daar hebben we

uiteindelijk een naam in weten op te bouwen,

simpelweg door problemen op te lossen en

spraakmakend werk af te leveren. En natuurlijk

ook door meer naar buiten te treden, vooral in

één-op-één-contacten. Het resultaat is dat we

momenteel voor de top van de markt werken.

Men weet ons te vinden, zeker als het om

moeilijke applicaties gaat waarbij extreem hoge

temperaturen of lage druk een rol spelen. De

positie die we hebben verworven hebben we

natuurlijk voor een belangrijk deel te danken aan

de kwaliteitsnorm die we hebben neergezet en

de innovatieve oplossingen die we voor onze

klanten bedenken, maar ook aan het feit dat

we de enige onafhankelijke specialist zijn. En

tevens de kleinste, oftewel, the most dedicated.

Zo rond 2005 zijn we trouwens begonnen om

in het kader van operations excellence onze

organisatie hier omheen te bouwen.”

Stond jij in die tijd al aan het roer?“Deze ontwikkeling speelde zich af kort voor mijn

aanstelling als algemeen directeur. Het bouwen

aan een nieuwe organisatie is wel iets wat ik

samen met mijn managementteam in gang heb

gezet.”

Een nieuw team neem ik aan?“Inderdaad. We hebben het oude MT er

overigens niet uitgezet hoor. Dat bestond

namelijk uit mijn vader en mijn oom, die zijn

beiden vrijwillig vertrokken. Mijn oom was al

een jaar uit de zaak toen in 2005 mijn vader

terugkwam van een reis naar India – hij had een

poosje voor zichzelf genomen – mij bij zich riep

en mededeelde: “Ik heb er even over nagedacht,

jij wordt de nieuwe algemeen directeur van

Badotherm”.

Schrikken!!“Viel wel mee hoor. Ik zat toentertijd al drie

jaar in de directie van onze Roemeense fabriek

en kende dus het klappen van de zweep wel

een beetje.”

Oh, ik dacht die ligt lekker op het voorplecht van het familiejacht de playboy uit te hangen aan de Côte d’Azur of zo.“Dat staat gepland voor 2040, maar nee hoor,

na mijn studie aan de Erasmus ben ik meteen

aan de slag gegaan bij Badotherm. Maar goed,

directeur dus, je moet het wel doen. Mijn geluk

was dat ik meteen een team om me heen had

dat elkaar feilloos aanvoelde en helemaal op

één lijn zat. Je moet je indenken dat mijn vader

en oom uitstekend met elkaar konden werken,

maar wel strak in hun eigen discipline zaten. Het

huidige team, vier personen in totaal waaronder

mijn jongere broer Robert, kan met elkaar lezen

en schrijven en werkt volledig synergetisch.

Dat is fijn. Nou verwacht je misschien dat we

daardoor onstuimig en vol jeugdig elan een

volstrekt andere koers zijn gaan varen, maar dat

is dus niet het geval geweest. Oké, we zijn als

bedrijf geëvolueerd, van een handelaar naar een

oplosser, maar wat we doen komt 100% voort uit

de potentie die dit bedrijf altijd al bezat. Wat goed

is hebben we beter gemaakt, niet zo zeer anders.”

Geef eens een voorbeeld?“Het beste voorbeeld is onze missie, onze drive.

Badotherm heeft altijd gekoerst op kwaliteit.

Mijn grootvader, mijn oom, mijn vader. Dat heeft

ons succes gebracht. Die mentaliteit, die forte

zeg maar die in het DNA van ons bedrijf zit

besloten, hebben wij benut om op de koers te

komen waar we nu op zitten. En dat is er een

die goed aanvoelt. We zijn probleemoplossers

die de wereld de beste meetoplossingen

willen bieden. Een technologisch bezielde

probleemoplosser, zonder meer, maar wel één

die 100% oplossings- en klantgericht denkt en

daar ook naar handelt. Rendement is niet onze

drive, rendement is het gevolg van onze drive.

Hetzelfde geldt voor onze geografische groei.

In dat oplossend denken gaan we trouwens

ver. We geloven heilig in delen. De tijd dat je als

een moederkloek je nest afschermde is voorbij.

Wij investeren bijvoorbeeld veel in het verhogen

van de kennis van onze relaties omtrent seals.

Ik bedoel, het is geen open-source ondernemen

wat we doen, maar wat ik net al zei, het gaat

om de beste oplossingen, en die bereik je ook

door anderen in je kennis te laten delen.”

Niet bang dat iemand er mee aan de haal gaan?“Totaal niet. Ik denk eerder dat je door op deze

manier uiting te geven aan je betrokkenheid en

kwaliteitsbesef je relaties sterker aan je bindt.

Maar mocht het toch gebeuren, so be it.”

Interessante attitude. Ik moet opeens denken aan Daan Roosegaarde. Voelen jullie daar, misschien vanuit je generatie, enige verwantschap mee?“Ik weet niet of het veel met generatie te

maken heeft.”

Ik denk het wel.“Kan ook wel hoor, we zijn natuurlijk van laat ik

maar zeggen de Apple-generatie, een lichting

die meer in oplossingen denkt dan in producten.

Weet je wat het is, we gaan nog steeds van A

naar B, we zijn daarin op en top gemotiveerd en

willen dat alles klopt, alleen B verandert steeds.

En vraagt telkens om nieuwe oplossingen.

Dus zorgen we dat we die ook telkens kunnen

bieden. Zo simpel is het eigenlijk.”

Weer diezelfde hand. Niet klam, niet koud, niet

macho, niet soft. Vastberaden, down to earth,

vriendelijk. En een goed pak. Een erg goed pak.

‘ Naam opgebouwd door spraak-makend werk’

‘ Van handelaar naar oplosser, van goednaar beter’

6

SIGNALEMENT 05/2014

7

Aandeel topvrouwenmoet beter

Bron: VNO-NCW

28SEPTEMBER

Het aantal vrouwen in raden van commissarissen en bestuur is vorig jaar licht toegenomen. Dat moet beter, vinden VNO-NCW en MKB-Nederland.

Een betere doorstroming van vrouwen naar

topfuncties is niet alleen maatschappelijk,

maar ook bedrijfseconomisch van belang.

“Als het waar is dat bedrijven hierdoor

kansen, talent en winstgevendheid laten

liggen, is dat niet rationeel”, zegt Hans de

Boer, voorzitter van VNO-NCW.

Bron: P&O Actueel

Stijging minimumloon per1 januari 2015

De brutobedragen van het wettelijk minimumloon en minimum jeugdloon worden per 1 januari 2015 enigszins verhoogd.

Het minimumloon stijgt per 1 januari 2015

met 0,44% ten opzichte van het vastgestelde

minimumloon per 1 juli 2014. Volgens de Wet

minimumloon en minimumvakantiebijslag

bedraagt het bruto wettelijk minimumloon

met ingang van 1 januari 2015: € 1.501,80

per maand; € 346,55 per week en € 69,31

per dag. Dit minimumloon geldt voor alle

werknemers vanaf 23 jaar tot de AOW-

leeftijd bij een volledig dienstverband.

14OKTOBER

In drie fiscale beroepszaken heeft de hoogste Europese rechter de Nederlandse fiscus teruggefloten.

In alle gevallen traden moederbedrijven die niet

in Nederland gevestigd zijn op als eisende partij.

De Nederlandse inspecteur had hen geweigerd

de winsten en verliezen van hun Nederlandse

dochters onderling te verrekenen, met als

argument dat de moeders niet in aanmerking

komen voor deze faciliteit doordat ze zelf niet in

Nederland actief zijn. Het Europees Hof stelde de

eisers in het gelijk. Bij zijn motivering wees het

Hof op het hogere belang van het vrije

economische verkeer binnen de EU.

Verliezen Nederlandsedochters verrekenen

Bron: Inzake uw zaken

30OKTOBER

KORT NIEUWS

VAR verdwijnt: minder rechtszekerheid voor opdrachtgevers

Uitbreiding van garanties voorMKB-kredieten

Bron: BDO

Bron: SC kent de wet, nr. 454NOVEMBER

21NOVEMBER

De Verklaring Arbeidsrelatie (VAR) gaat in de loop van 2015 vermoedelijk verdwijnen. Opdrachtgevers en zzp’ers worden beiden verantwoordelijk voor de beoordeling of hun arbeidsrelatie moet leiden tot afdracht van loonbelasting en premies. De volledige vrijwaring die nu mogelijk is voor opdrachtgevers komt daarmee grotendeels te vervallen.

Dit staat in het wetsvoorstel van de Wet

invoering Beschikking Geen Loonheffingen

dat op 22 september 2014 is ingediend bij

de Tweede Kamer. De invoering van de

Beschikking Geen Loonheffing (BGL) maakt

zowel opdrachtgever als opdrachtnemer

verantwoordelijk voor de vraag of feitelijk

sprake is van een dienstbetrekking. Is dat

het geval, dan moet de opdrachtgever

loonheffingen afdragen.

Nieuwe aanbieders die geld willen lenen aan middelgrote en kleine bedrijven kunnen aanspraak maken op een garantie van de overheid.

Dat maakte het ministerie van Economische

Zaken in november bekend. De overheid stelt

voor maximaal 400 miljoen euro aan garanties

beschikbaar voor nieuwe vormen van mkb-

krediet. Het is voor het eerst dat financiers met

voorstellen voor de vergroting van het aanbod

aan mkb-leningen een garantie kunnen krijgen.

Tot nu toe werden alleen garanties verstrekt op

financiering die direct aan bedrijven verleend.

Toch zijn de ondernemingsorganisaties niet

geheel pessimistisch over de toekomst. Dankzij

de regeling, die geldt sinds 1 januari 2013, is in

korte periode al verbetering te zien.

Uit het onderzoek blijkt verder dat veel bedrijven

niet goed op de hoogte zijn van de Wet toezicht

en bestuur. In die wet staat dat grote naamloze

en besloten vennootschappen ernaar dienen

te streven dat hun zetels ten minste voor

30 procent worden bezet door vrouwen en

voor 30 procent door mannen.

Voor werknemers die parttime werken, is het

bruto minimumloon evenredig lager.

Tot nu toe was het advies aan

opdrachtgevers om niet mee te kijken

naar wat de opdrachtnemer invult bij

het aanvragen van een VAR. Als de

opdrachtnemer een VAR WUO of een

VAR DGA kan overleggen -en aan de

overige voorwaarden is voldaan- is de

opdrachtgever gevrijwaard. Met de BGL

gaat dat veranderen. De opdrachtgever

moet meekijken en meebeoordelen of de

opdrachtnemer een aantal vragen wel juist

heeft beantwoord. Mochten de antwoorden

achteraf niet juist blijken te zijn, dan kan

de opdrachtgever alsnog geconfronteerd

worden met naheffingsaanslagen

loonbelasting en premies. De hele procedure

loopt via een webmodule die direct

uitsluitsel geeft over het oordeel van de

Belastingdienst: wel of niet inhouden.

8

SIGNALEMENT 05/2014

9

Per 1 januari 2015 kunnen werkgevers loon-

betalingsverplichting moeilijker uitsluiten als

een werknemer niet meer werkt vanwege een

oorzaak die in de risicosfeer van de werkgever

ligt. Daarnaast wordt de mogelijkheid om een

proeftijd overeen te komen beperkt, wordt het

verboden een concurrentiebeding in de arbeids-

overeenkomst voor bepaalde tijd op te nemen

– tenzij het belang daarvan wordt gemotiveerd –

en wordt de aanzegtermijn geïntroduceerd.

Zo moet de werkgever – op straffe van een

vergoeding – de werknemer minimaal één

maand voor het einde van de arbeids-

overeenkomst informeren over een eventuele

voortzetting.

Per 1 juli 2015 is een aangepaste ketenregeling

van toepassing op alle arbeidsovereenkom-

sten die op of na 1 juli 2015 aanvangen. Hier

begint het gepuzzel met tijdelijke contracten.

De aangepaste ketenregel houdt in dat er nog

steeds drie tijdelijke arbeidsovereenkomsten

elkaar kunnen opvolgen, maar dat de periode

waar binnen deze drie arbeidsovereenkomsten,

elkaar kunnen opvolgen verkort wordt van drie

naar twee jaar. Er zal dus eerder sprake zijn

van een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde

tijd. De keten is pas doorbroken na een periode

van meer dan zes maanden. Belangrijk om

hier goed op te letten, want ook als de laatste

arbeidsovereenkomst is geëindigd vóór 1 juli

2015, zal er sprake moeten zijn van een onder-

breking van meer dan zes maanden. Is dit niet

het geval, dan loopt de keten door.

Minder aandacht is besteed aan de scholings-

plicht, die ook per 1 juli 2015 van kracht wordt.

De werkgever is verplicht de werknemer scholing

te laten volgen die noodzakelijk is voor de functie.

Hierop staat geen sanctie, maar een werknemer

heeft in een procedure een extra argument als er

geen invulling is gegeven aan de scholingsplicht.

Het grootste gevolg van de wet zit in de

wijziging van het ontslagrecht. Om het ontslag

eenvoudiger en goedkoper te maken, zijn

alle ontslaggronden in de wet opgenomen.

Ontslaggronden combineren is niet mogelijk. De

beëindiging wordt niet uitgesproken als het UWV

of de kantonrechter vaststelt dat de ontslaggrond

niet, of onvoldoende, is aangetoond. Het is te

verwachten dat hier sneller sprake van zal zijn,

onder meer omdat de beoordelingsvrijheid van

de rechter wordt ingeperkt. Daarnaast moet de

werkgever aantonen dat herplaatsing binnen de

organisatie niet mogelijk is, ook niet met behulp

van scholing. Daarmee wordt het van groot

belang een goed dossier bij te houden.

Indien de arbeidsovereenkomst langer dan twee

jaar heeft geduurd, en de werkgever beëindigt

deze, dan is een transitievergoeding verschuldigd,

ongeacht de reden van beëindiging. Als de

werknemer de pensioengerechtigde leeftijd heeft

bereikt, ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, of

de arbeidsovereenkomst zelf opzegt, is geen

transitievergoeding verschuldigd.

De Wet Werk en Zekerheid maakt het voor

werkgevers wellicht niet eenvoudiger. Het wordt

roeien met de riemen die er zijn, maar er is wel

degelijk slagkracht voor degene die de wijzi-

gingen oppakt en op praktische wijze doorvoert

in zijn Human Resource Management.

MR. TJEERD HOEKSTRA

ADVOCAAT

CMS DERKS STAR BUSMANN

De Wet Werk en Zekerheid – What’s in it for you?Over enkele dagen treedt het eerste deel van de Wet Werk en Zekerheid

in werking. De wet beoogt de positie van de werknemer met een arbeids-

overeenkomst voor bepaalde tijd te versterken. Daarnaast wordt per 1 juli 2015

het ontslagrecht drastisch gewijzigd. Is iedereen klaar voor wat er komen gaat?

In dit artikel in vogelvlucht een toelichting op de wijzigingen.

1110

SIGNALEMENT 04/2014

ReveNew helpt u bij het bedenken, realiseren en succesvol maken van al

uw internetactiviteiten. Verder brengt ReveNew de kansen en de risico’s

van internetactiviteiten in beeld en realiseert internetoplossingen op maat.

Hierdoor behaalt u een maximaal rendement uit uw internetinvestering.

U kunt ReveNew voor al uw internetactiviteiten inschakelen, zo heeft u

slechts één adres op weg naar uw internetsucces.

Neem vrijblijvend contact op of ga naar www.revenew.nl

Samen met partners Muntz/cross channel communicatie en Marketguide/web based marketing tools, hanteert Revenew de All Active-aanpak. All Active is een resultaatgerichte werkwijze die u verzekert van de juiste specialisten. Die u verzekert van succes.

Openstaande verkoopfacturen zijn een gruwel voor elk bedrijf. Herinneringen

sturen, nabellen, sommaties de deur uit doen; het is vervelend en tijdrovend

werk dat eigenlijk geen waarde toevoegt aan het bedrijfsproces. Bij de firma

HARTING, leverancier van connectoren en lid van de FHI-branche Industriële

Elektronica, gaat het debiteurenbeheer sinds kort veel gemakkelijker en sneller.

Sindskort is dat namelijk geautomatiseerd. FHI-partner Graydon Incasso heeft

speciaal voor FHI-leden een nieuwe incassodienst ontwikkeld, Collector COOL.

HARTING is het eerste lidbedrijf dat hiervan gebruik maakt. Nathalie Slosser,

verantwoordelijk voor debiteurenbeheer bij HARTING, is er blij mee.

‘’We liepen al langere tijd tegen het probleem aan

dat klanten steeds later hun facturen betalen.’’

HARTING’s klanten bevinden zich in verschillende

markten waaronder machinebouw, transportation

en energie. “Met een financiële afdeling van 2,5 FTE

neemt rappelleren en nabellen relatief veel tijd in

beslag. Daarom wilden we het nieuwe automati-

sche incassosysteem van Graydon en FHI graag

proberen.’’ Andreas Meijer, manager ledendiensten

bij FHI: ‘’Al sinds december 2001 bestaat er een

strategische samenwerking tussen FHI en Gray-

don Incasso. Uit ervaring weten we dat Graydon

een partij is die de branche kent en toegevoegde

waarde levert. Door goed te luisteren naar de

leden hebben we samen een eenvoudig te gebrui-

ken incassodienst op kunnen zetten.’’ Esther Kwa,

Account Director bij Graydon Incasso, beaamt:

‘’Het is het beste van beide partijen.’’

Wat de dienst precies inhoudt? ‘’De incassodienst is

bedoeld om facturen sneller betaald te krijgen en

tegelijkertijd het werk van de debiteurenbeheerder

te verlichten. Dat gebeurt enerzijds door het proces

te automatiseren en anderzijds door gemakkelijker

sommaties te kunnen versturen. Voor een vast

bedrag per jaar kunnen leden gebruik maken van

het systeem en een onbeperkt aantal (inter)natio-

nale sommaties en incasso’s via ons doen uitgaan.

Voorheen betaalden leden per losse incasso. Nu is

alles ondergebracht in een vast bedrag per jaar,’’

legt Kiwa uit.

Nathalie Slosser vult vanuit haar ervaring aan:

‘’Graydon werkt met het klantenportal COOL,

incassosysteem Collector Online. Wij kunnen daar

op inloggen en gegevens van debiteuren en

gescande facturen invoeren. Graydon verstuurt

dan vanuit het systeem de sommaties en eventuele

incasso’s. Via een logboek waarin alle updates

worden bijgehouden, kan ik precies in de gaten

houden wat er gebeurt en waar ik financieel risico

loop. We werken nu vier maanden met COOL en

het werkt perfect. In het begin waren er wat opstart-

problemen omdat wij de eerste waren en er nog

wat kinderziektes overwonnen moesten worden.

Maar nu het goed werkt heb ik COOL iedere dag

‘ Minder belletjes nodig, betalingen sneller binnen, COOL geregeld’

HARTING blij met nieuw softwaretool voor debiteurenbeheerNieuwe service van Graydon Incasso en FHI

TEKST EMMAR SINNIGE

open staan. Ik merk dat er veel minder belletjes

nodig zijn; alles kan via COOL geregeld worden. Dat

is een stuk efficiënter. Ik kan zelfs aangeven wanneer

ik wil dat een debiteur sneller doorgezet wordt naar

incasso. Uiteindelijk heb ik mijn betalingen sneller

binnen. Binnen twee weken zijn negen van de tien

betalingen gegarandeerd. Door de naamsbekend-

heid wordt snel op de laatste sommatie brief vanuit

Graydon gereageerd. Scheelt aanzienlijk, voorheen

duurde dat langer dan een maand. Door minder

telefoonverkeer en omdat ik alles maar één keer

hoef in te voeren, heb ik nu tijd vrij voor andere

werkzaamheden.’’

Als een ander FHI-lid ook gebruik wil maken van

de incassodienst, wat moet hij dan doen? Andreas

Meijer: ‘’FHI-leden krijgen 50% korting, wat betekent

dat de dienst jaarlijks maar € 299,50 kost. Het enige

wat je hoefte doen is een mailtje sturen naar mij,

via a.meijer@fhi.nl. Graydon stuurt vervolgens de

inlogcodes voor het klantenportal en er kunnen

direct onbeperkt vorderingen worden ingevoerd.

Easy as pie.’’

COLUMN

PAUL PETERSEN

p.petersen@fhi.nl

Het is nauwelijks nieuws te noemen, dat er de afgelopen decennia

een enorme digitalisering heeft plaatsgevonden. Op alle fronten maakt

de bevolking dat mee en zeker bedrijven in de technologiebranches

zouden aan de voorkant moeten zitten. Voor opkomende bedrijven

is de vindbaarheid op internet van groter belang, dan dat je vooraan

moet staan in De Telefoongids of de Gouden Gids. Als ik die woorden

opschrijf, krijg ik al het gevoel van een geschiedenisles.

Als mijn zoon naar All Stars kijkt en hoort dat de spelers een

voetbalblaadje hebben, waarbij de aanvoerder iedereen nabelt, om

op tijd te zijn voor de wedstrijd, doet hem dat vermoeden dat het een

ver verleden is. Bij de World of Technology & Science en diverse events

kwamen de actuele ontwikkelingen van Industry 4.0, Smart Industry en

the Internet of Things nadrukkelijk aan de orde. We weten het dus.

Tegelijkertijd hebben beursprojecten met apps, die bij die actuele

ontwikkelingen zouden moeten passen, geen grote omarming beleefd.

De ouderwetse stempelkaart lijkt beter bij onze bezoekers te passen,

dan de moderne digitale middelen.

‘ Wij zijn niet de pioniers, volgens mij’

De recente ontwikkeling van WordPress sites voor events en

verenigingen biedt leden en exposanten de kansen om hun content en

nieuws online te zetten. Dat wordt bij WoTS en bijvoorbeeld het event

IT Room Infra nadrukkelijk gedaan, maar bij sommige groepen en

activiteiten is dat beperkt.

Waar de marketingwereld over elkaar heen rolt met termen als

inbound marketing of content marketing is dat bij ‘ons’ nog geen hot

item. Dat vind ik een bijzondere constatering, omdat juist FHI- leden en

exposanten de sterke band met hun klanten en relaties in de technische

inhoud hebben zitten.

Wij zijn niet de pioniers, volgens mij. Dat geldt ook voor de bezoekers,

als ik het kort door de bocht vaststel. Tegelijkertijd zijn de technische

mogelijkheden ontstaan door de bouwwerken van FHI-leden en hun

klanten. Kortom, we hebben de inhoud en de basis. Vanuit die krachten

kunnen we mee met de versnelling in de marketing.

Digitalisering

12

SIGNALEMENT 05/2014

13

Productie bij HARTING Technology Group

Productie index

70

65

60

55

50

45

40

35

30

25

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

Bron: Nevi

Stijging

Terruggang

= Seizoensgecorrigeerd = Ongecorrigeerd 50 = Geen verandering met voorafgaande maand

Producentenvertrouwen industrie86420

-2-4-6-8

-10

10 2011 2012 2013 2014

Bron: CBSSaldo (%) positieve en negatieve antwoorden

Afzetprijzen industrie16

12

8

4

0

-4

-8

10 2011 2012 2013 2014

Bron: CBS(%) -mutatie t.o.v. een jaar eerder

Conjunctuur

Aanhoudende daling inafzetprijzenindustrieDe afzetprijzen van de Nederlandse industrie

waren in september 1,7 procent lager dan

in september 2013. In augustus waren de

prijzen 1,4 procent lager dan een jaar eerder.

Het vertrouwen van de ondernemers in de industrie

is in oktober fors verbeterd. De indicator van het

producentenvertrouwen ging van -0,2 naar 2,0.

In de twee voorgaande maanden daalde het

vertrouwen nog met in totaal 1,4 punten. De verbe-

Het verloop van de afzetprijzen van de industrie

hangt sterk samen met de ontwikkeling van de

olieprijzen. De olieprijzen daalden in september,

net als in juli en augustus. North Sea Brent olie

tering van het producentenvertrouwen in oktober

is vooral toe te schrijven aan een veel positiever

oordeel over de verwachte productie en de order-

portefeuille. Sinds oktober 2012 is de trend van het

producentenvertrouwen positief. In oktober 2014

kostte nauwelijks meer dan 76 euro per vat. Dat

is ruim 8 procent minder dan in september 2013.

In augustus was de prijsdaling ruim 6 procent.

Hoe een negatieve trend positief kan zijn.

ligt het vertrouwen van de industriële producenten

boven het gemiddelde van de afgelopen twintig

jaar (0,5). Het vertrouwen van de ondernemers

bereikte in januari 2008 de hoogste waarde (9,4)

en ruim een jaar later de laagste waarde (-23,5).

De Nederlandse productiesector zette in

oktober een sterke prestatie neer met de hoog-

ste PMI in drie maanden: de NEVI PMI® steeg

van 52.2 in september naar 53.0 in oktober.

Voor de achttiende maand op rij nam de

productieomvang toe, en wel in de grootste

mate sinds juli. Deze groei was het gevolg van

de grootste stijging in acht maanden van het

aantal nieuwe orders.

Desondanks daalde de hoeveelheid onvoltooid

of nog niet uitgevoerd werk opnieuw en aan-

zienlijk. De voorraad gereed product daalde voor

de tweede achtereenvolgende maand, zij het

gering. De inkoopprijzen waren voor de tweede

opeenvolgende maand lager, maar deze daling

bleef beperkt. De verkoopprijzen daalden in

oktober voor de derde maand op rij.

Industrie presteert sterk: NEVI PMI september 53.0

Vertrouwen producenten neemt weer fors toe

15

resultaat telt

bureau voor effectieve campagnes

www.muntz.nl

Muntz A4 adv.indd 1 02-09-13 11:18

“Mijn opa was lid van ‘De blauwe knoop’, omdat hij vond dat hij die club moest steunen, maar hij lustte zelf wel een borrel. Zo is het ook met mij en de overlegeconomie.”

Hans de Boer, voorzitter VNO-NCW in SER Magazine, september 2014.

“Laat ik de werkgevers geruststellen: mijn beide opa’s waren zzp-ers. De ene opa had een melkkar, de andere een eenmansherenkapperszaak.”Mariëtte Hamer, nieuwe voorzitter van de Sociaal Economische Raad,

gevraagd naar haar affiniteit met werkgevers in SER Magazine, september 2014.

“Een wijze wordt nog wijzer als je hem berispt, een rechtvaardige vergroot zijn inzicht door wat je hem leert.”Salomo, koning van Israël, in het Bijbelboek Spreuken, ongeveer

920 jaar voor Christus.

“Alle schriftcultuur komt voort uit het gesprek, maar het is niets als het niet ooit opnieuw wordt gebruikt. Daarom spreek ik bij DWDD over Aristoteles.”René Gude, Denker des Vaderlands, oud-directeur van ISVW en

columnist van i-Filosofie, in NRC Weekend, zaterdag 27 september 2014.

“Het klinkt banaal, maar tijd is eigenlijk het enige dat schaars is. En daar kom je te laat achter.”Mirjam Sijmons, algemeen directeur ArboNed, sprekend over de

deeleconomie in Het Financieele Dagblad, maandag 6 oktober 2014.

“Moet de politiek volksoplopen organiseren om over toewijzing van onderzoeksubsidies te beslissen?”Robbert Dijkgraaf, hoogleraar theoretische natuurkunde aan

de Universiteit van Amsterdam, directeur van het Institute for

Advanced Study in Princeton (IAS), V.S. en Leon Levy Professor, schrijvend over

‘burgeronderzoek’, in zijn column in NRC Wetenschap, zaterdag 25 oktober 2014.

“Met kunstmatige intelligentie roepen we de demon op. In zulke verhalen is er altijd iemand met een pentagram en wijwater die denkt de demon te kunnen controleren. Werkt nooit.”

Elon Musk, ondernemer, uitvinder, investeerder, CEO en CTO van SpaceX, CEO en

chief product architect van Tesla Motors, and chairman of SolarCity, tijdens het MIT

AeroAstro Symposium, 24 oktober 2014.

“Als de bom valt kun je maar beter in de bouw werken. Daar gebeurt alles vijf jaar later.” Radboud Baayen, senior technical consultant STABU, tijdens de

Nationale Conferentie Gebouw Automatisering, 6 november 2014.

Zo gezegd,zo geschreven

VSL, het Nationaal Metrologisch

Instituut van Nederland, dreigt

in een paar jaar tijd met 25% te

worden gekort op haar budget!

Dat levert de schatkist direct 2,5

miljoen euro op, maar kost de

Nederlandse economie ten

minste 125 miljoen, waarover

de overheid toch zeker wel 25

miljoen euro belasting kan

innen. Hoe kortzichtig kan ons

politiek/ambtelijke bestel zijn?

Als dit doorgaat, dan raakt het

direct de waardeketen waarin

tientallen technologiebedrijven

opereren.

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE PEER DE WIT, STUDIO AKSENTO

Albert Dalhuijsen en Cees van ’t Wout van VSL,

voorheen bekend als NMi-VSL, zien met lede

ogen aan hoe de innovatieve slagkracht van de

Nederlandse economie verder afbrokkelt: “Het

is de politiek die de ogen geopend dient te wor-

den.” “Dit is echt onverantwoord,” stelt Wybren

Jouwsma, DGA van Bronkhorst High Tech en

bestuurslid van de FHI-branche Industriële

Elektronica, voormalig commissaris van NMi.

VSL ontwikkelt en beheert meetstandaarden.

Misschien is dat voor politici niet zo’n sexy

onderwerp. Kan het bedrijfsleven dat niet zelf

regelen? Het is zoiets als van winkels vragen

voortaan hun eigen geld maar te drukken

of de politie privatiseren, of stoppen met het

onderhoud aan onze snelwegen. Het beheer

van meetstandaarden bepaalt de internatio-

nale concurrentiepositie van elk handelsland

dat het moet hebben van technologie. Veel

toeleveranciers van bijvoorbeeld een bedrijf

als ASML kunnen alleen goed functioneren als

hun producten volgens referentiestandaar-

den op de juiste afmetingen, ook op micro en

nanoschaal, kunnen worden geproduceerd

en geleverd. Een aantal hoogwaardige Neder-

landse bedrijven verliest zelfs haar bestaans-

grond bij het wegvallen van VSL-faciliteiten.

Maar de overheid heeft ook heel direct belang.

De ademtest bij alcoholcontroles heeft een

referentie nodig om na te kunnen gaan of

de uitkomst wel klopt. Het elektriciteitsnet kan

alleen goed functioneren als powerkwali-

teit kan worden bepaald aan de hand van

referentiestandaarden. Milieuproblemen en

medische diagnostiek, het is allemaal niet aan

te pakken zonder dat je onomstotelijk kunt

vaststellen wat er mis is.

INVESTERINGEN IN LNG AANLANDING“Natuurlijk kan het bedrijfsleven meebetalen,”

zegt Albert Dalhuijsen. “Dat gebeurt ook volop.

Het overheidsstreven om van Nederland een

‘gasrotonde’ te maken wordt gedragen door

het bedrijfsleven. Dat blijkt uit het feit dat er

gezamenlijk met bedrijven en de EU wordt

geïnvesteerd in de ontwikkeling van een

meetstandaard voor vloeibaar aardgas op de

Tweede Maasvlakte, ter ondersteuning van de

LNG terminal die daar is gebouwd. Het maakt

Nederland en Europa minder afhankelijk van

een beperkt aantal landen met onbetrouw-

bare regimes.” Daar kan de Nederlandse

overheid zich natuurlijk niet zomaar uit terug-

trekken. “We kunnen enkele referentiestan-

daarden al niet meer aanbieden. Voor kracht,

trillingen en akoestiek moeten bedrijven nu al

naar het buitenland.” In dat buitenland kom

je achteraan in de rij bij de instituten. ‘Eigen

bedrijven eerst’ geldt in alle buitenlanden meer

dan in Nederland handelsland. Voor een aan-

tal lidbedrijven van FHI en voor de procesin-

dustrie is nu actueel dat er een herleidbare

multifase flowstandaard komt. Komt die er niet

in Nederland, dan kan die technologie hier

minder snel worden ontwikkeld dan elders.

VSL werkt aan een rapport waarmee het

Ministerie van Economische Zaken en de poli-

tiek overtuigd moeten worden. Internationaal

onderzoek kan daar bij helpen. Daaruit blijkt

dat de cost/benefit ratio van investeringen in

metrologie ruim 1/54 is, elke geïnvesteerde

euro levert ruim 54 euro op. De ratio blijkt

ook andersom op te gaan: minder investeren

levert krimp op in dezelfde orde van grootte.

Binnen FHI zijn het in elk geval de bedrijven

die zijn betrokken bij vloeistofmeting, bij

energiemeting en bij wegen en doseren die

ernstig bezwaar maken tegen de beleidsvoor-

nemens die nu zijn aangekondigd. Gezien

de contacten met verschillende leden van de

Tweede Kamer blijft er vooralsnog hoop dat

men op haar schreden terugkeert, net als een

jaar of tien geleden toen eenzelfde gebrek

aan kennis en begrip gerepareerd werd.

Bezuiniging op metrologie typisch geval van penny wise pound foolish

16

SIGNALEMENT 05/2014

17

De voorzitter van FHI, Eric van Schagen ‘on air’, live vanaf de beursvloer van World of Technology & Science.

Het illustreert wat er gebeurde in de laatste

week van september / eerste week oktober. Het

verdwijnen van de naam HET Instrument en het

verschijnen van de nieuwe beurstitel was een

gok die goed is uitgepakt. Naar de primaire

doelgroepen zeker: ruim 21.000 professionele

bezoekers tegen ongeveer 15.000 twee jaar

geleden. Met dank aan de FEDA-organisatie

waarmee een succesvol partnerschap kon

worden gerealiseerd en geëffectueerd!

Het ‘on air’ gaan moet bijdragen aan de bredere

naamsbekend op langere termijn en aan een

scherper imago voor de hele technologiesector

in Nederland.

SIGNALEMENT 05/2014

18 19

Twee wereldmarktspelers in instrumentatie voor de procesindustrie, Samson Regeltechniek en Endress + Hauser.

Decennia lang presenteerden ze beiden in Nederland op HET Instrument

hun voortdurend vernieuwende technologie. Tijdens World of Technology

& Science stonden beiden weer gebroederlijk naast elkaar, elkaar

aanvullend in technologie om de meest complexe industriële processen

te kunnen sturen en beheersen.

SIGNALEMENT 05/2014

20 21

De introductie van een nieuw type, in Nederland ontwikkeld, klimaatkasten-reeks voor het kweken van planten voor researchdoel-einden. Ook dat gebeurde in Utrecht tijdens de beurs World of Technology & Science.

Hettich Benelux directeur Henk Valster: “ik kan het

bijna niet over mijn lippen krijgen, maar ik ben

dik tevreden over onze deelname aan de beurs.”

Valster zag het vooraf niet zitten. “Mijn managers

hebben mij onder druk gezet om hier te gaan

staan.” Hoe sportief kun je zijn als in een groot

aantal bezoeken van relevante potentiële klanten

blijkt dat er volop belangstelling is vanuit de markt.SIGNALEMENT 05/2014

22 23

Genzo Shimadzu begon in 1875 in Kyoto met het produceren van instrumenten voor chemische en fysische analyse.

Kwaliteit, duurzaamheid en innovatie zijn begrippen die sinds die

tijd actueel zijn. Hoe bijdetijds ziet dat er uit op de beurs World of

Technology & Science 2014. Technologie uit de hele wereld was

er inderdaad in de Global Village die FHI en Feda creëerden in de

Jaarbeurs Utrecht afgelopen 30 september tot en met 3 oktober.

SIGNALEMENT 05/2014

24 25

Pieter van Breugel is een bekende verschijning in FHI-kringen.

Ruim 17 jaar was hij actief bij NMi, het Nederlands Meetinstituut.

In zijn rol als salesmanager en later als directeur speelde Pieter een

belangrijke rol in de overlegplatforms die FHI organiseert rond de

verschillende onderdelen van de uitvoering van de ijkwet en later de

metrologiewet. Sinds vorig jaar runt Van Breugel een nieuwe

bedrijfsmatige activiteit: Kiwa ExVision. Een nieuw test- en

certificeringinstituut voor explosieveiligheid. Hoezo, hoe en waartoe?

Het is meer dan nieuwsgierigheid. Het gaat om de relevantie voor

FHI-lidbedrijven en hun afnemers waarom we uit de monden

Van Breugel en van zijn launching customer André Boer, directeur

van KROHNE Nederland, willen weten hoe het zit.

“Ik merkte dat de fabrikanten die ik kende uit mijn

NMi tijd grote problemen hebben met het op tijd

verkrijgen van hun explosieveiligheid approvals.

Wereldwijd blijkt er te weinig capaciteit te zijn voor

dit soort diensten, het testen en certificeren van

explosieveilige producten. Door het gebrek aan

faciliteiten lopen fabrikanten zes tot negen maan-

den vertraging op bij de introductie van hun product

in de markt.” Pieter van Breugel is nog altijd een

enthousiast verteller. “Ik was net voor mezelf begon-

nen, drie jaar geleden. Ik dacht, dat is een business

case! Onderzoek naar gedaan. Inderdaad een

probleem. De Duitse PTB is deze activiteit zelfs aan

het afbouwen. Dat instituut heeft gekozen voor meer

wetenschappelijke inslag en wil stoppen met het

werk voor de productieomgeving. Ik was nog maar

een kleine beginnende ondernemer, dus dacht,

misschien kan ik aanhaken bij een gerenommeerde

organisatie met imago, logo en een accreditatie

infrastructuur. Aangeklopt bij Kiwa, met verhaal

onder de arm. Was direct raak. Waarom Kiwa?

Ik kende de organisatie goed. Het voormalige

Gastec maakt er onderdeel van uit, men heeft

ervaring met Europese richtlijnen. En er heerst daar

een ondernemersklimaat dat mij aansprak.”

Vanaf juli 2013 tot april 2014 is er gewerkt aan de

opzet. “Plan uitrollen, in no-time een lab neerzetten,

mensen vinden en trainen, ATEX/IECEx accreditatie

halen plus een alternatief pad voor Noord Amerika

via een Canadese partner, QPS. Deze zomer is alles

rondgekomen en het loopt storm nu.”

De investering voor het lab was niet extreem, een

kleine half miljoen euro. Van Breugel heeft wel flink

moeten investeren in kennis. Bij de opening kon

uiteindelijk wel meteen het eerste certificaat

worden uitgereikt, aan KROHNE, fabrikant van

flowmeters. Hoe kan dat, meteen bij de opening

al, vraag je je af. ‘’Openingen plannen moet je

nooit te vroeg doen,’’ lacht Van Breugel. “Het was

meer ceremonieel, we draaiden natuurlijk al.”

KROHNE-man André Boer bevestigt het verhaal

over schaarste aan capaciteit. “Jazeker, KROHNE

was één van de fabrikanten die daar last van had.

We willen met innovatieve nieuwe apparatuur snel

de markt in. Als de technische ontwikkeling achter

de rug is en je er daarna een jaar of meer achter-

aan moet plakken om certificering rond te krijgen,

dan kan dat funest zijn.”

De ontwikkelingen in het testen blijken vooral te

maken te hebben met de technologieontwikkelin-

gen in de producten die moeten worden getest.

De functionaliteit en technologische complexi-

teit van die producten neemt toe en dat betekent

dat de normen voor het testen en certificeren

daarop moeten worden aangepast. “Bovendien

worden producten steeds meer meteen voor de

wereldmarkt ontwikkeld en niet voor een regio of

alleen voor Europa. Dat betekent nogal wat voor

bedrijven,” weet Van Breugel. Boer ziet dat binnen

KROHNE. “Wij hebben zes man op certificering aan

het werk, alleen al in Nederland. Daarnaast zijn er

certificeringsmedewerkers actief in Duitsland, Enge-

land en Frankrijk. We zitten net in de budgetronde

en dan blijkt dat er behoorlijke bedragen uitgetrok-

ken worden voor certificering en testen.”

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE KIWA EXVISION

Desgevraagd legt Van Breugel uit wat er nou precies

gebeurt bij het testen. “Explosierisico begint bij het

product. Het komt alleen bij ons als het een potenti-

ele ontstekingsbron bevat. Er zijn twee manieren om

veilig te zijn. Elektrisch intrinsiek veilig, als er sprake is

van een dusdanig laag vermogen dat er nooit ontste-

kingsenergie kan ontstaan. Het vonkje heeft te weinig

energie om iets aan te steken. Als we wel een vonk

hebben, dan moeten we gaan inpakken, de zaak

veilig maken via een dikke behuizing, mechanisch, of

ingieten in een compound, zodat er nooit explosief

gas bij kan komen. Wat we doen is of de elektro-

nica certificeren, of het product in een explosieveilige

omgeving laten ploffen. We brengen dan geclassi-

ficeerde gascomposities in een omgeving, product

erin, van binnen laten ontploffen en dan mag de

omgeving niet worden aangestoken. Als het vervol-

gens ook nog viermaal de gemeten explosiedruk kan

weerstaan, dan is het veilig.”

Wat KROHNE leuk vindt aan Kiwa ExVision is “het

prachtige lab en de mooie locatie in Apeldoorn,

precies tussen de KROHNE vestigingen in Dor-

drecht en Duisburg in, dus centraal voor ons.”

Van Breugel denkt in de komende jaren te groeien

met twee tot drie FTE per jaar tot zeker twintig

mensen. “Nu zijn we nog voor de helft opleidings-

instituut. Echte explosieveiligheidsdeskundigen zijn

schaars. Daarbij is ons doel niet om op winst van

vandaag te sturen, maar op potentiële winst in de

toekomst. Als ik dat niet doe, ben ik nu wel lucratief,

maar haal ik in de toekomst de vereiste doorlooptijd

niet. Doorlooptijd is voor ons selling point.”

Van Breugels’ enthousiasme komt naar buiten

in een prachtige oneliner: ‘’Explosieveiligheid is

minstens zo sexy als metrologie!!’’

Explosieveiligheid minstens zo sexy als metrologie

‘ Snelcertificerenvoor nieuwe producten’

26

SIGNALEMENT 05/2014

27

Kaartjes wisselen via een handshake en je Smartphone

Elektronica, substraat voor alle technologieWe leven nog steeds in het elektronicatijdperk. Al

sinds halverwege de twintigste eeuw zijn eigenlijk

alle technologie ontwikkelingen gebaseerd op wat

er in de elektronica gebeurt, op basis van de wet

van More. Of het nu The Internet of Things, LED,

Organ-on-a-chip, Solar Energy, Process Intensifica-

tion, grafeen in fietsbanden of what ever is, overal

is iedere keer de volgende generatie elektronica

doorslaggevend. Het woord ‘substraat’ biedt daar-

toe een mooie metafoor. Aanvankelijk werd dat

woord vooral gebruikt in de zin van voedingsbo-

dem voor planten en champignons en dergelijke.

Maar in elektronica heet ook elk oppervlak waarop

een schakeling wordt aangebracht ‘substraat’, met

silicium als het meest bekende materiaal daarvoor.

Aldus is de elektronica als zodanig de voedingsbo-

dem voor allerlei ontwikkelingen in de technologie

in andere branche, ook binnen FHI. Logisch dus dat

de FHI-branche Industriële Elektronica elke twee

jaar haar eigen beurs heeft, voorheen naast HET

Instrument, nu naast WoTS, World of Technology

& Science. Volgend jaar juni zullen weer zo’n 140

bedrijven exposeren, zijn er weer drie dagen lang

allerlei inhoudelijke seminars en worden er rond

de vierduizend professionele bezoekers verwacht.

Electronics & Automation 2 t/m 4 juni 2015

Jaarbeurs Utrecht

www.eabeurs.nl

Het dak van het Yas Viceroy Hotel in Abu Dhabi

is een voorbeeld van een ‘2.5D free form rigid

electronic circuit’. Deze spectaculaire toepassing

illustreert wat er aan zit te komen qua éénmalig

vervormbare elektronica. De eerste presentatie

die al definitief is in het programma van het

seminar Tomorrows Electronics tijdens de beurs

E&A 2105, wordt verzorgd door Wim Christiaens,

R&D-director van Quad Industries.

Niet alleen geeft hij een inkijk in de wereld van

printed Electronics, met name hybride systemen,

hij komt ook vertellen hoe je die technologie toe-

past en realiseert. Quad Industries is een van de

partijen die is betrokken bij het Terasel project, in

het kader van EU-FP7.

Christiaens gaat zijn toehoorders ook oproepen

tot partnership bij mogelijke innovatietrajecten

met deze technologie. Het Tomorrows Electro-

nics seminar staat gepland voor 2 juni tijdens de

beurs Electronics & Automation.

Tomorrows Electronics eenmalig vervormbaar in Abu Dhabi

De armband wordt ontwikkeld op een Arduino

platform, dus kan de gebruiker er zelf later extra

applicaties mee realiseren. Het is uiteraard de

bedoeling dat ook deze gadget weer live op

de beursvloer wordt geproduceerd en gratis

beschikbaar is voor bezoekers.

Bedrijven die deelnemen aan de beurs kunnen

aanhaken bij dit project, dat wordt gemanaged

vanuit het FHI-bureau. Die bedrijven profiteren dan

van de promotie en contactmomenten die met het

project zijn verbonden.

Al meer dan dertig bedrijven hebben gemeld bij

het gadgetproject 2015 betrokken te willen zijn.

Men kan componenten sponsoren, het testen

van de gadget verzorgen, een sponsorbijdrage

leveren in de productie of daadwerkelijk

deelnemen in de Live Productielijn. Het ontwerp

van de gadget wordt goed bekeken op de

produceerbaarheid en de testbaarheid, want

er moeten wel werkende gadgets uitgegeven

kunnen worden en aan de bezoekers van de

beurs afgeleverd worden.

De opzet van de Live Productielijn is wat anders

dan andere jaren. Naast de lijn waarop de gadget

wordt geproduceerd komt er ook een demolijn,

zodat alle deelnemers de zekerheid hebben dat

hun equipment ook live werkend getoond kan

worden aan de bezoeker.

Uiteraard kan het project alleen doorgaan

wanneer er voldoende funding en steun is

vanuit de betrokken exposanten. Wie interesse

heeft bijvoorbeeld in de BoM, Bill of Materials of

anderszins: h.wijsman@fhi.nl

Elektronica-ontwikkelaar Metatronics

heeft alweer een eerste opzet voor de

Electronics & Automation-beursgadget

voor volgend jaar juni gepresenteerd.

Twee mensen schudden elkaar de

hand en hun visitekaartjes worden

automatisch via hun smartphones

uitgewisseld. Om dat te kunnen,

krijgen ze een slimme armband,

dat is wat Metatronics voorstelt.

28

SIGNALEMENT 05/2014

29

IE

TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE CHIEL VAN DIEST

INDUSTRIËLE ELEKTRONICA

‘’Ik ben altijd mijn fiets kwijt, dus zocht ik iets om ‘em makkelijk terug te vinden.’’ Zo ont-

stond het idee voor ‘een slim achterlicht’-project van Joost van Velzen, systeemarchitect

bij Salland-Electronics. Hij zocht een idee om studenten op te zetten die zouden kunnen

gaan onderzoeken wat er allemaal mogelijk is met de beschikbare technologie.

Het onderzoek van de HBO-studenten kreeg een vervolg. Stagiair Johan Froon werd op

het spoor gezet te gaan proberen via Kickstarter geld op te halen om de productie te

kunnen starten, want ja, het 8Rlicht krijgt steeds meer ‘toeters en bellen’ en dreigt echt

voor iedereen leuk te worden om op je fiets te hebben.’’

Kickstarter, toeters en bellen!

Slim 8Rlicht van SallandElectronics stagiaires

Van Velzen is niet alleen systeemarchitect / onder-

zoeker bij SallandElectronics, maar ook lid van

de research task force van DevLab, de tien jaar

geleden vanuit FHI opgerichte R&D coöperatie. Hij

is altijd opzoek naar nieuwe ontwikkelingen, nieuw

onderzoek. ‘’SallandElectronics is een dienstverle-

nend bedrijf, we moeten kennis actueel houden en

voorop lopen, investeringen doen die de klantvraag

vooruitgaan. Soms willen we meer weten van

een bepaalde technologie, of een demonstrator

bouwen. Dan zetten we daar studenten op, via

stages of afstudeerprojecten. Zo is ook het 8Rlicht

project ontstaan. 8Rlicht is een fietsachterlicht met

85 LEDS, die je kunt aansturen met je smartphone.

Er zit een remlicht in, richtingaanwijzer, anti-diefstal

alarm, waarschuwingssignalen als je valt en je kan

er via de mobiel plaatjes en animaties naar toe

sturen. Daarnaast kan je via een app je verbruikte

calorieën zien, op basis van sensoren op de fiets

en de communicatie via het 8Rlicht. Technologisch

zitten hier leuke uitdagingen in, zoals de voeding

in een schokkende omgeving, of de radiomodule

die erin zit. Laat dat maar eens goed werken in

zo’n dynamische situatie, in weer en wind. Wat

kun je doen met een versnellingsmeter? Daar is

de calorieteller uitgekomen. Niet elke klant heeft

waarschijnlijk een calorieteller nodig, maar heel

vaak wel een andere sensortoepassing in trillende

of bewegende omgeving. Daar zit de waarde van

dit soort onderzoek.’’

Na de periode in het voorjaar waarin de elektro-

en informaticastudenten het onderzoek deden

stortte Johan Froon, student technische bedrijfs-

kunde aan het Windesheim, zich sinds september

vol op de crowdfunding. ‘’Het is een hele ervaring

om dit op te zetten. De markt voor crowdfunding in

Nederland is nog niet zo groot. Pas sinds een half

jaar kunnen Nederlandse projecten op het online

platform Kickstarter gezet worden. Natuurlijk gelden

er wel regels. De projecten moeten bijvoorbeeld

zelf ontwikkeld en creatief van aard zijn. De kans

van slagen moet je zelf inschatten. Dat hangt af

van het idee, product, prijs en natuurlijk je naams-

bekendheid. Hoe het werkt? Je stelt een doel wat je

aan totaalbedrag op wilt halen, Kickstarter geeft je

maximaal 60 dagen om dat doel te bereiken.

Jij, ik, elke geïnteresseerde kan ‘intekenen’ voor een

zelf gekozen bedrag, variërend van 5 tot 250 euro.

Maar als iemand twee ton wil doneren mag dat

ook! Als het gestelde eindbedrag wordt gehaald

na 60 dagen, doneren de mensen het bedrag

waarvoor ze hebben ingetekend. Voor hun steun

krijgen ze een beloning, vaak het product zelf.

Wordt het gehaald, dan is dat natuurlijk een mooie

opzet naar een marktplan of verdere ontwikkeling

van het product. Als er niet genoeg geld binnen-

gehaald is, dan hoef je als ‘toezegger’ niet te

betalen, dus het is een relatief veilige manier om

te investeren.’’

Op het moment van schrijven stond de teller op

145 toezeggingen, goed voor een bedrag van

€ 8.149 van het totale doel van € 200.000 met

nog 11 dagen te gaan. Oei. En nu? Van Velzen:

‘’We voeren regelmatig updates en innovaties

uit, zoals een afstandsbediening, waarmee we

hopelijk weer wat extra publiciteit trekken.’’ Froon:

‘’Het leuke is dat mensen feedback kunnen geven

via Kickstarter. Daar leren we van en dat nemen

we mee in de ontwikkeling. We stonden ook met

het 8Rlicht op de beurs World of Technology &

Science. Dat leverde ons ook veel respons op. Hat

was de eerste keer dat we met mensen spraken

die nooit eerder iets van het 8Rlicht hadden

gehoord of gezien. Superleuk om hen dan enthou-

siast te zien worden en met ze te praten. Een dove

bezoeker kwam met het idee om een toepassing

voor doven te ontwikkelen. Met handen en voeten

hebben we daarover ‘gepraat’, vervolgens contact

gezocht met de belangenorganisatie voor doven

voor feedback en nu hebben we een waarschu-

wingsdriehoek ontworpen met knipperende oranje

LEDs, afwisselend met de tekst ‘DEAF’.’’ Niet alleen

voor het grote publiek interessant dus, maar ook

voor specifieke doelgroepen. Joost van Velzen:

‘’Het is natuurlijk de bedoeling dat Kickstarter lukt.

Maar als we dat niet redden, dan is dat zeker niet

per definitie het einde voor het 8Rlicht. Dan kijken

we gewoon naar alternatieven.’’

Mooi voorbeeld hoe je een bedrijf jong en bij de

tijd houdt, het onderwijs stimuleert en steunt en

tegelijk een band onderhoudt, die maakt dat je

als bedrijf relatief eenvoudig nieuwe medewerkers

kunt selecteren en aantrekken.

‘ Als iemand twee ton wil doneren mag dat ook!’

30

SIGNALEMENT 05/2014

31

Hen

k Tu

kker

Fot

ogra

fie

SIGNALEMENT 05/2014

32 33

‘ Spannend hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen’

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE NESTE OIL

Fins Neste Oil investeert in nieuwe raffinaderij voor biopropaan in Europoort

“Wat we hier gaan doen is uniek in de wereld.

Het proces is ontwikkeld door Neste Oil zelf in

Finland. Voor propaan, LPG is het echt nieuw.

De technologie is wel verwant aan die voor de

productie van biodiesel, NEXBTL, zoals we die

hier in Europoort al langer doen.” We moeten

Martijn van den Berg een klein beetje remmen

anders duikt hij snel in de procestechno-

logie en volgen we het niet meer. “We passen

hydrofracture technologie toe die vraagt om

de toepassing van speciale materialen in de

procesinstallatie. Qua instrumentatie vraagt

dat niet om heel speciale sensoren. Analyse

gebeurt enerzijds online, maar we hebben er

ook voor gekozen een eigen lab te bouwen

omdat we een korte responstijd zeker moeten

stellen bij een nieuw proces.” Neste Oil werkt

voor de realisatie van de plant samen met engi-

neering contractor firma Jacobs.

Gevraagd naar de besturingssystemen vertelt

Van den Berg dat gekozen is voor een control

system, van Metso, net zo Fins als Neste zelf.

“Het is een sequentie gestuurd systeem met

een interlocking control filosofie, niet veel anders

dan bij een chemische fabriek. De investering

is ook vergelijkbaar met die van een complexe

conventionele raffinaderij.” Volgens Joppe

Hendriks van SHV Energy wordt het “spannend

hoe bio LPG zich gaat ontwikkelen. Wat gaat

de vraag naar het nieuwe product doen, hoe

wordt er door de verschillende overheden naar

bio LPG gekeken? Voor SHV Energy past deze

stap binnen onze duurzaamheidstrategie. We

zijn ook bezig met zonne-energie en biomassa,

maar onze focus ligt toch bij LPG. Daar zijn we

in Europa groot in, met merken als Liquigas en

Primagaz. De markt is vooral daar waar geen

aardgasgrid bestaat, dus buiten Nederland en

vooral in plattelandsgebieden bijvoorbeeld in

Frankrijk, Polen en Groot-Brittannië. De strategie

van SHV is leidend te zijn in nichemarkten.”

Bij de productie van biobrandstoffen kan er

discussie ontstaan over de herkomst van

grondstoffen. De bezwaren tegen grootscha-

lige tropische houtkap om plaats te maken voor

palmolieplantages zijn bekend. “Neste Oil en

SHV spreken hierover met elkaar en werken

aan een route naar een tweede generatie

feedstock.” Net als werd gesignaleerd door

DSM CTO Marcel Wubbolts tijdens het World

Technology Forum van FHI, geldt ook hier dat de

regelgeving een probleem vormt als het gaat

om het over landsgrenzen transporteren van

restproducten uit de landbouw die ‘afval’ zijn

gaan heten.

“Als SHV Energy volgen we de discussie hierover

in Brussel. Vooral de milieuproblematiek op het

Europese platteland verdient aandacht. Daar

worden nog steeds vervuilende energiebronnen

gebruikt. Bio LPG kan hier een belangrijke rol

spelen,’’ meent Joppe.

Eigenlijk is dit wel een heel mooi voorbeeld van

de centrale rol van Nederland in een waarde-

keten die de hele wereld omspant, op basis

van technologie.

IA

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

De noodzakelijke transitie van de chemische industrie in Europoort komt stap voor stap tot stand. De Finse

olieproducent Neste Oil besloot recent om zestig miljoen euro te investeren in een nieuwe fabriek voor

de productie van bio propaangas, LPG. De biogrondstoffen, ‘feedstock’ wordt over zee aangevoerd naar

Rotterdam, meest plantaardige olie. Voor de afname van het eindproduct is er al een klant, het Nederlandse

SHV Energy, dat het gas in elk geval gedurende de eerste vier jaar na de productiestart eind 2016 zal afnemen

en exporteren naar landen in West Europa. Een dergelijke investering in technologie is direct van belang voor

FHI-bedrijven, met name in de branches Industriële Automatisering en Laboratorium Technologie. Reden om

technisch manager Martijn van den Berg van Nest Oil en Joppe Hendriks, manager externe communicatie

van SHV Energy te bevragen op wat achtergronden.

SIGNALEMENT 05/2014

3534

LT

Recent vroeg een drietal prominente laboratorium diagnostiek experts in Het Financieele

Dagblad aandacht voor de betekenis van laboratoriumdiagnostiek. “Doelmatigheid in de

zorg kan worden bevorderd als de waarde van diagnostiek in de juiste context gezien

wordt. Dit blijkt uit steeds efficiëntere en effectievere laboratoriumtesten,” schreven NVKC

voorzitter Claudia Pronk en de hoogleraren Ron Kusters en Jan Kluytmans in hun

gezamenlijke opinie-artikel. Signalement vroeg klinisch chemicus Claudia Pronk naar de

achtergronden van het verhaal en naar de betekenis ervan voor de leveranciers van

laboratorium apparatuur en hulpmiddelen.

TEKST KEES GROENEVELD FOTOGRAFIE MAASTRICHT UMC

Pronk is behalve voorzitter van de Nederlandse

Vereniging van Klinisch Chemie en Laboratorium-

geneeskunde in het dagelijks leven COO van Atal

Medial, bij de fusie van Atal en Medial in 2012

een van de grootste medische laboratoria van

Nederland. “De aanleiding om aan de bel te trek-

ken was het rapport dat KPMG Plexus maakte

op verzoek van het ministerie van Volksgezond-

heid. Plus het voornemen van de minister om een

beleidsbrief op te stellen over de toekomst van

het medische diagnostische laboratoriumwerk.

In dit traject is het belangrijk te voorkomen dat

er uitsluitend wordt gekeken naar korte termijn

kostenreductie.” Pronk heeft een genuanceerd

verhaal. “De wereld van medische diagnostiek is

flink in beweging. Fusies en schaalvergroting

kunnen de efficiency zeker verbeteren. Daar wer-

ken we graag aan mee. Maar tegelijk moeten we

ons realiseren dat meer en betere diagnostiek,

dichtbij de patiënt, verspilling in de zorg kan voor-

komen. Tijdige diagnose en juiste diagnose kan

enorm helpen bij het voorkomen van onnodige of

inadequate medische handelingen.”

De voorbeelden die in het artikel in het FD werden

genoemd hebben een sterk innovatief karakter.

Op onze vraag of er bij zo’n sterke focus op korte

termijn kostenreductie nog wel ruimte is voor

innovatie, reageert Pronk “daar zitten wij ook mee.

Hoe bekostig je innovatie? Daar is gezamenlijke

actie voor nodig van zowel het ministerie als

de zorgverzekeraars en wijzelf als laboratoria.”

Desgevraagd voegt Ron Kusters hier een

opmerking aan toe: ”het is zaak om innovaties

te identificeren en te stimuleren die aantoonbaar

gunstige effecten hebben zowel op de patiënten-

zorg als op de kosten. We moeten slim investeren

in laboratoriumdiagnostiek om winst te behalen

in de zorg door het preventieve effect. Die bena-

dering vergt een omslag in het denken van

beleidmakers en verzekeraars.”

Wat de rol van leveranciers daarbij zou kunnen

zijn, willen we graag weten. Het lijkt er op dat

daar nog niet zo’n helder beeld van bestaat.

“We zien wel dat door het aanbod van automati-

seringstechnologie er naast de schaalvergroting

tegelijk de mogelijkheid ontstaat om dichter bij de

patiënt meer te doen aan analyse en interpretatie

van de testresultaten. Dat past helemaal in ons

beeld van kostenreductie door preventieve

diagnose.” Als we opmerken dat het erop lijkt dat

veel mensen het eerst met elkaar eens moeten

zien te worden voordat er iets kan gebeuren - er

doelgericht kan worden geïnvesteerd, kan Pronk

gelukkig ook wel wat positieve ervaringen delen.

“In ziekenhuizen zien we langzamerhand steeds

meer dat vakgroepen samenwerken en geza-

menlijk tot aanschaf van apparatuur komen.”

Mooie cijfers waren het die de drie presenteerden

in het krantenartikel. “Testresultaten bepalen 60

tot 70% van alle medische beslissingen. De totale

kosten van die tests bedragen slechts 2% van het

totale gezondheidszorg budget. Nederland is per

hoofd van de bevolking slechts € 18,50 kwijt aan

laboratoriummaterialen en is daarmee een van

de zuinigste landen in West Europa.”

Waarom een landelijk dagblad als podium

gezocht? “We wilden eens aan een breed

publiek duidelijk maken wat de meerwaarde is

van diagnostiek en welke mogelijkheden het

kan bieden.”

LABORATORIUM TECHNOLOGIE

Investeren in laboratoriumdiagnostiek drukt zorgkosten

‘ Nederland is één van de zuinigste landen’

Klaar voor de Toekomst, het nieuwe Centraal Diagnostisch Laboratorium

Een korte informatieve film

over het nieuwe Centraal

Diagnostisch Laboratorium

van het Maastricht UMC+

maakt in een paar minuten

duidelijk hoe investeren loont.

http://bit.ly/1v1osl1

36

SIGNALEMENT 05/2014

37

Een investering van 135 miljoen met een totale looptijd van vijftien jaar,

dat is bijzonder nieuws in de medische technologie. Eind september

tekenden Siemens en het Universitair Medisch Centrum Groningen een

contract voor strategische samenwerking. Projectnaam is PUSH,

Partnership of UMCG-Siemens for building the future of Health. Reden

om eens te praten met Kees Smaling, CEO Siemens Healthcare Nederland.

Personalised Healthcare, Big Data, Genomics en Healthy Ageing zijn

de steekwoorden.

TEKST EMMAR SINNIGE FOTOGRAFIE SIEMENS HEALTH CARE

Bijzondere samenwerking Siemens en UMCG moet PUSH opleveren

MT

MEDISCHE TECHNOLOGIE

‘ Zóóó mooi hier in Groningen’

Waarom zo’n project juist in Groningen? “We heb-

ben al jaren een hele goede relatie en spreken

daarbinnen al langer over ‘waar gaat het naar

toe’. Niettemin is het project via een Europese

aanbestedingsprocedure gegund. En uiteraard

speelt het grote Life Lines project hier in Groningen

een rol.” Binnen dat project worden sinds 2006

165.000 mensen gedurende dertig jaar gevolgd

qua levenswijze en worden van al die mensen

gegevens verzameld, ondermeer via bloed- en

urinemonsters die worden opgeslagen.

“We weten inmiddels dat de helft van alle

medicijnen die worden gebruikt niet functioneel

is. Personalized Medicine kan dus tegelijk een

enorme besparing opleveren en de gezondheid

bevorderen. Als alle informatie uit de verschil-

lende disciplines er is, dan moet er binnen een

paar weken een persoonlijk medicijn kunnen zijn.”

Smaling noemt de naam van professor Morris

Swertz, bioinformatica hoogleraar en hoofd

van het Genomics Coordination Center, als

sleutelfiguur. “Beelden, beelden, beelden,

daar gaat het om. En het is zóóó mooi hier

in Groningen…”

Wat bedoel je daar mee, Kees? “Nou de

sfeer en de mentaliteit is anders dan in

de Randstad. Men is meer op elkaar

betrokken. ‘We doen het met elkaar.’

Dat is heel belangrijk in zo’n traject waar

het gaat om interdisciplinair samenwerken.

Professor Herman Requart, van Siemens’

international board, was in Groningen.

Hem viel dat ook meteen op. Die atmosfeer

past bij ons.”

In het kader van de strategische samen-

werking is Siemens ook toegetreden tot het

HANNN, Healthy Ageing Network Noord

Nederland. Het bedrijf heeft zich gecommi-

teerd om de ontwikkeling van nieuwe

innovatieve bedrijven in de regio te

stimuleren en te ondersteunen. “Disruptive

technology, daar willen we graag in

participeren. We staan echt te trappelen

om aan de slag te gaan.”

Natuurlijk gaat het over veel geld voor de beeld-

vormende apparatuur, een specialisme van

Siemens Healthcare. Maar dit project gaat veel

verder. Iedereen die hem kent, en dat zijn veel

mensen binnen FHI, weet dat Smaling een radde

prater is. ‘’Klassiek werkten radiologie en cardiolo-

gie samen. Nu komen daar de genomics groep,

genetica, big data, de analyse groep en diagnos-

tica laboratoria bij. Door de unieke combinatie

van de grote datagroep van Groningen, Siemens’

kennis over beeldverwerking, MR, röntgen, CT en

andere medische apparatuur plus die geno-

micsinfo en big data kun je heel gericht diagnos-

ticeren en een behandelingspatroon bepalen,

specifiek op het DNA van de patiënt, gepersonali-

seerde healthcare. Daardoor kun je ook vooraf het

effect van de behandeling bepalen.’’

Behalve dat Siemens de nieuwste scanapparatuur

in Groningen gaat neerzetten, behelst de samen-

werking ook wetenschappelijk onderzoek. Er komt

een R&D vestiging van het bedrijf op de Healthy

Ageing Campus in Groningen. “We gaan toe naar

scanapparatuur met een schil van Big Data, data

vanuit de beeldvorming in combinatie met geno-

mics data. We zien een nieuwe era komen. Een

diagnose dokter moet met die interdisciplinaire

info aan de gang,” volgens Kees Smaling.

Het einde van 2014 nadert snel. In veel bedrijven betekent dit dat de

activiteiten in een extra hoge versnelling zitten. Het nieuwe jaar moet

worden voorbereid. Het oude jaar willen we zo goed mogelijk afsluiten.

Voor menigeen is het een stressvolle periode, waarbij de feestdagen er

nog een schepje bovenop doen.

De drukte in deze periode komt bovenop een ontwikkeling die we

allemaal al lang heel normaal zijn gaan vinden: we moeten steeds

meer en alles moet sneller. Meer omzet, meer marktaandeel, meer

communiceren, meer informatie verwerken, sneller antwoorden op

vragen geven, sneller bestellingen verwerken en zo kan ik nog wel

even doorgaan.

‘ Reageren met een vecht- of vluchtreactie’

De druk op vele werknemers wordt steeds groter. Vooral van

diegenen, die in de commercie zitten of leidinggevend zijn. Mensen

zijn gewoonweg niet gebouwd op zo’n overvloed aan ‘moeten’ en

op al die gehaastheid. Evolutionair gezien, reageren we er namelijk

nog steeds op met een vecht- of vluchtreactie. De adrenaline spuit

ons overdag bijna de oren uit en als het gevaar ’s avonds voor even

verdwenen is, vallen we doodmoe neer op de bank of in bed. Ondanks

minder roken, minder alcoholgebruik en meer bewegen stijgt het aantal

ziekenhuisopnamen ten gevolge van hart- en vaatziekten nog steeds.

Ook het aantal mensen met psychische problemen is gestegen.

Het aantal mensen met hoge bloeddruk is sinds 2001 bijna verdubbeld.

Het is ook niet verwonderlijk dat het aantal sterfgevallen elk jaar het

hoogst is in december en januari (bron: CBS).

Een ander negatief effect van telkens meer druk op mensen, is dat het

twee, voor bedrijven steeds belangrijker eigenschappen, juist smoort:

creativiteit en proactiviteit. Beide hebben baat bij meer tijd. Bij creativiteit

is het de tijd om ideeën te laten incuberen, bij proactiviteit is het de tijd

die ligt tussen prikkel en reactie. Wie snel beslissingen neemt, gaat veel

meer af op emoties. Vaak pakt dat ongunstig uit en kost het herstellen

ervan veel meer tijd (en geld) dan anders nodig was geweest.

Om al deze redenen wens ik u in de komende maanden

en in 2015 een beetje meer tijd.

COLUMN

Een beetjemeer tijd

FREEK ROOZE

ISYS verkoopondersteuning

info@salessupport.nl

info@freekrooze.nl

38

SIGNALEMENT 05/2014

39

Da Vinci, the joy of under- standing

‘THE NOBLEST PLEASURE IS THE JOY OF UNDERSTANDING’ - LEONARDO DA VINCI

Leonardo da Vinci komt naar Utrecht!

In het oude Postkantoor aan de Neude zijn

van 16 september tot 4 januari veel van

zijn uitvindingen te zien en aan te raken.

‘Da Vinci – the joy of understanding’ is een

echte ‘Do It Yourself’-expositie met werkende

werktuigen en schaalmodellen van 70 van

Da Vinci’s belangrijkste uitvindingen.

Laat uw kinderen ontdekken hoe geniaal

Leonardo da Vinci was en hoeveel van zijn

ontwerpen we nu heel gewoon vinden en

soms zelfs dagelijks gebruiken. Laat ze zelf

in de studio aan de slag gaan als ‘uitvinders

in de dop’, een 3D scan van zichzelf maken

in het LAB, of laat ze zien hoe de ideeën van

Da Vinci over techniek en machines praktisch

uitgewerkt worden in vliegmachines en een

15e eeuws machinegeweer.

www.thejoyofunderstanding.nl

TentoonstellingRecensie Kees Groeneveld

Explosieveiligheid in het Procesveld

De Arbowet vereist dat de werkgever schriftelijk

met een inventarisatie en evaluatie vastlegt welke

risico’s en gevaren arbeid voor de werknemers

met zich meebrengt, en wat de risicobeperkende

maatregelen zijn. Natuurlijk betreft dit ook de

risico’s van explosies in installaties waarbij de

brandbare stoffen worden opgeslagen, verwerkt,

geproduceerd of getransporteerd. De ATEX-

richtlijn vereist van de werkgever aandacht

voor explosierisico, een veilige werkplek voor

werknemers en gedegen kennis van relevante regelgeving. Deze issues worden

geadresseerd in ‘Explosieveiligheid in het Procesveld’, een praktisch handboek

voor de plant technician, operator, installation supervisor, engineer of student,

geschreven door Sikko de Jong (Sr.).

Te bestellen via www.automatie-pma.com voor € 18,95 excl. BTW, of tijdelijk in

combinatie met het boek ‘Instrumentatie in het procesveld’ voor € 30,00

incl. BTW en verzendkosten.

Boeken

Landgoed Leusderend per bus te bereiken!

Per 15 december 2014 heeft

Landgoed Leusderend nieuwe

buslijnen en -halte voor de deur

gekregen. Met lijn 82 en 83 is de

bushalte ‘Schutterhoef’ binnen

tien minuten te bereiken vanaf

station Amersfoort.

Voor haar leden biedt FHI de

mogelijkheid tegen geringe

kosten gebruik te maken van

vergaderfaciliteiten. Indien u hier

gebruik van wenst te maken,

kunt u contact opnemen met

het FHI-bureau: Shirley van Schaarenburg of Lola van Ruler, via (033) 465 75 07.

Vergaderfaciliteiten

Wat een verhaal!Over een halve eeuw life science en echte mensen

Op de eerste pagina grijpt het je al. Een page

turner, maar het gaat over wetenschaps-

geschiedenis. Ja, maar ook over een soapachtig

familiedrama. In ‘Het onsterfelijke leven van Henrietta Lacks’ beschrijft wetenschapsonder-

zoeksjournalist Rebecca Skloot hoe het in 1951

voor het eerst lukt om menselijke cellen buiten

het lichaam in leven te houden ‘op kweek’.

Ze beschrijft ook wat er met de vrouw gebeurt

van wie de kankercellen zich vervolgens, tot op

heden, voortdurend vermenigvuldigen en over

de hele wereld worden verkocht om

wetenschappelijk onderzoek mee te doen.

Skloot beschrijft hoe ze de familie, de

nabestaanden opzocht van de zwarte vrouw in

het zuiden van de VS, in Baltimore, waar het

indertijd niet ongebruikelijk was dat vooral

‘zwarten’ ongevraagd werden ingezet als

proef personen voor de medische wetenschap.

Het verhaal gaat over wat er allemaal mis ging

in de wetenschappelijke wereld in de tijd dat de

life sciences ontstonden.

De tweede verhaallijn is die van de familie, wat

het met hen deed, dat schimmig bleef wat er

rond Henrietta’s ziekte en sterven was gebeurd;

wat de impact was van de onthulling dat haar

cellen werden gebruikt voor allerhande

onderzoek; dat het onderzoek op die cellen

leidde tot krantenkoppen waarin werd

gesuggereerd dat het was gelukt om de

sterfelijkheid te overwinnen.

Het is dus ook een verhaal over de problematiek

van het omgaan met lichaamseigen materiaal,

de privacy van mensen, de integriteit van de

wetenschap, het ongegeneerd geld verdienen

met een beroep op ‘de medische vooruitgang.’

Het is een bijzonder verhaal, op een bijzondere

wijze boven water gehaald en beschreven.

Natuurlijk, het is Amerikaanse dramatiek.

Maar net niet over de top.

Iedereen die te maken heeft met life sciences

zou het in elk geval moeten lezen. Maar

eigenlijk ook iedereen die met ziekte en

sterfelijkheid te maken krijgt. Ik heb er in elk

geval van geleerd hoe je indianenverhalen van

mensen die de wetenschap citeren door moet

prikken, hoe je mensen kunt helpen

bangmakerij, bijvoorbeeld rond nanotechnologie,

te onderscheiden van de realiteit: kijk af en toe

eens door een microscoop, of verdiep je in elk

geval in wat achtergronden.

Je kunt het ook lezen als een kerstverhaal...

Met dank aan Philips-researcher Anja van de

Stolpe, die in de vorige editie van Signalement

vertelde over de ontwikkelingen rond ‘heart-on-a-

chip’. Zij gaf me de tip om dit boek te lezen.

Het onsterfelijke leven van Henrietta Lacks, Rebecca Skloot, uitgave van Nieuw Amsterdam, ISBN13: 9789046808832.

40

SIGNALEMENT 05/2014

41

LEDENNIEUWS

Kijk voor meer info op www.eabeurs.nl

Paulette Timmerman werd per 1 sep-

tember de nieuwe directeur van Zelf-

standige Klinieken Nederland (ZKN). Tot

1 september bekleedde Timmerman de

functie Director Public Affairs & Market

Access bij Nutricia Advanced Medical

Nutrition. Zij volgt Theo Roos op, die de afgelopen 10 jaar

directeur was van Zelfstandige Klinieken Nederland.

Jeroen Hol, voormalig CEO van Minkels,

startte per 1 november 2014 als deputy

vice president digital inftrastructures bij

moederbedrijf Legrand. Daar krijgt hij de

leiding over de strategische businessunit

Legrand Digital Infrastructures.

Oscar van den Brink leidt per 1 novem-

ber als directeur het TKI Chemie bureau.

Met de bekendmaking van de benoe-

ming van Van den Brink als TKI directeur

wordt een transitieperiode afgesloten

waarin de Topsector Chemie naar één TKI

Chemie en één cross-sectorale TKI BBE (Biobased Economy)

is gegaan. Daarnaast blijft Van den Brink als managing

director verbonden aan COAST, het Top Instituut Comprehen-

sive Analytical Science and Technology.

De Technische Universiteit Eindhoven heeft

Volkher Schamhorst benoemd tot hoogle-

raar klinische Chemie aan de faculteit Bio-

medische Technologie. Schamhorst werkt

als klinisch chemicus in het Algemeen Kli-

nisch Laboratorium van het Catharina Zie-

kenhuis in Eindhoven. Als hoogleraar aan de TU/e gaat hij de

samenwerking van de TU/e, Maxima Medisch Centrum en het

Catharina Ziekenhuis in het Expertise Centrum Klinische Chemie

Eindhoven stroomlijnen.

Directeur Leo Kuipers van Kuipers Elec-

tronic Engineering is begin september

opgevolgd door zijn zoon Peter-Paul

Kuipers. Peter-Paul heeft uitgebreide

commerciële en leidinggevende ervaring

opgedaan in uiteenlopende sectoren. Na

een overgangsperiode van drie maanden nam Peter-Paul

medio november de leiding over.

Adrie van Bragt gaat per 1 januari de raad

van het bestuur van Neways Electronics

versterken. Van Bragt wordt als Chief Ope-

rating Officer onder meer verantwoordelijk

voor de dagelijkse productie. De raad van

bestuur van Neways wordt met de benoe-

ming van Van Bragt uitgebreid naar drie personen.

Paul Planken is benoemd tot hoogleraar

Nanophotonics (de wisselwerking van

licht met metalen en halfgeleiders) aan

de Faculteit der Natuurwetenschappen,

Wiskunde en Informatica van de Universi-

teit van Amsterdam (UvA).

De Italiaanse natuurkundige Fabiola

Gianotti is in november verkozen tot

nieuwe directeur van het CERN in Genève.

Gianotti is de eerste vrouwelijke directeur

van het CERN en volgt per 1 januari 2016 de

Duitser Rolf Huer op. Vorig jaar hielp Gia-

notti mee de co-Belgische Nobelprijs voor Fysica te

verwezenlijken.

PERSONALIA

Magnetrol ontvangt BREEAM-certificaat Instrumentenbouwer Magnetrol International NV

in het Belgische Zele heeft een voorlopig

BREEAM®-certificaat met de score ‘Zeer Goed’

ontvangen voor de designfase van de uitbreiding

van zijn productie- en kantoorgebouwen. Voor

het luik ‘productiecomplex’ gaat het zelfs om één

van de eerste industriële gebouwen in België die

dit certificaat mogen ontvangen. BREEAM is de

meest gebruikte methode ter wereld voor de

beoordeling en het geven van een score aan de

duurzaamheidsprestatie van gebouwen.

Eric Leijtens, managing director van

TE-connectivity, is als nieuw bestuurslid

toegetreden tot het bestuur van de

branche Industriële Elektronica.

Gerjan van de Walle, Philips Innovation

Services, is afgetreden als bestuurslid van

MinacNed, vereniging voor microsysteem

en nanotechnologie. Niels Kramer,

eveneens werkzaam bij Philips Innovation

Services, heeft zijn bestuurszetel overge-

nomen in het MinacNed bestuur.

Hans Mulders, FEI company, trad uit het

MinacNed bestuur en heeft zijn bestuurs-

functie als penningmeester overgedra-

gen aan Peter Stiphout, director van

Cytocentrics.

Marco Verhofstadt van Mediq is binnen

het bestuur van de Nederlandse Bran-

cheorganisatie voor Medische Technolo-

gie benoemd tot penningmeester.

FHI BESTUURSWISSELINGEN

NIEUWE LEDEN

INDUSTRIËLE AUTOMATISERING

RARITAN EUROPEJan van Galenstraat 593115 JG SCHIEDAM

KEYSIGHT NETHERLANDS Hullenbergweg 2881101 BV AMSTERDAM

SYRINX INDUSTRIAL ELECTRONICS Postbus 40311620 HA HOORN

LABORATORIUM TECHNOLOGIE

HOLOGIC NETHERLANDS Transistorstraat 601322 CG ALMERE

TECHNIDATA BENELUX Minervum 7065C4817 ZK BREDA

MEDISCHE TECHNOLOGIE

FLEN PHARMA Postbus 55244801 DZ BREDA

GEBOUW AUTOMATISERING

DEERNS Postbus 12112280 CE RIJSWIJK

ABBPostbus 1046710 BC EDE

MINACNED

PROXCYS B.V. Bedrijvenweg 4 7833 JH Nieuw Amsterdam

JB Systems kiest Modelec als partner voor

communicatie-oplossingen bij de realisatie van

een stabiele loopbrug op zee. In opdracht van

Ampelmann levert JB Systems de complete

besturing voor een stabiele loopbrug die past bij

de hoge veiligheidseisen en extreme omstandig-

heden op zee. Het zesbenig hydraulisch

platform met bewegingscompensatie houdt een

platform met loopbrug op een stabiele positie

ten opzichte van de offshore-faciliteit, ongeacht

de beweging van het onderliggende schip. Dit

versnelt en vergemakkelijkt de toegang tot deze

faciliteiten aanzienlijk. Daarbij zijn de kosten per

transfer een stuk lager en is het systeem veiliger

dan per helikopter of kabel. Modelec heeft

bijgedragen aan het ontwerp van de installatie

en ondersteuning geboden bij het configureren

van alle apparatuur.

Per 1 november 2014 is de naam van

Dutch Space B.V. gewijzigd in Airbus

Defence and Space Netherlands B.V.. Met

de integratie van Astrium en Cassidian in

Airbus Defence and Space eerder dit jaar

groeit de samenwerking tussen de

verschillende divisies. Het onder eenzelfde

internationale naam werken is voor de

organisatie een logische vervolgstap en

sluit aan op de ambitie van Airbus om

wereldwijd als één merk herkenbaar te

zijn. De nieuwe naam Airbus Defence and

Space Netherlands B.V. moet wereldwijde

herkenning en commerciële potentie bieden.

Dutch Space wordt Airbus Defence and Space Netherlands

MinacNed-lid Flowid heeft de Herman Wijffels-innovatieprijs in de categorie Circulaire Economie

gewonnen. Flowid verkleint chemische processen en maakt ze flexibel: kleine modules met grote

capaciteit kunnen overal geplaatst worden. Zo maken hun ‘chemische fabrieken van de toekomst’

gedecentraliseerde productie zonder grote fabrieken of hoge investeringen mogelijk. “Zo wordt

werkgelegenheid en kennis behouden en loopt Nederland voorop”, aldus de jury.

Flowid wint Herman Wijffels-innovatieprijs

JB Systems en MODELEC partners voor stabiele loopbrug op zee

AGENDA

INTERNATIONALE BEURZEN EN CONGRESSEN

Offshore Middle East

www.offshoremiddleeast.com

Dohar (Qatar)

26 t/m 28 januari 2015

EXPO MANUFACTURA

www.expomanufactura.com

Monterrey (MEX)

3 t/m 5 februari 2015

SEMICON Korea

www.semiconkorea.org/en

Seoul (KR)

4 t/m 6 februari 2015

Vakbeurs Zorgtotaal

www.zorgtotaal.nl

Utrecht (NL)

18 t/m 20 maart 2015

Laborama Expo

expo.laborama.be

Brussel (BE)

19 & 20 maart 2015

Forum labo & biotech

www.forumlabo.com

Parijs (FR)

31 maart t/m 2 april 2015

Biotechnica

www.biotechnica.de

Hannover (D)

6 t/m 8 oktober 2015

Productronica

www.productronica.com

München (D)

10 t/m 13 november 2015

Hannover Messe

www.hannovermesse.de

Hannover (D)

13 t/m 17 april 2015

World Congress on

Industrial Biotechnology

www.bio.org/events/

conferences/world-congress-

industrial-biotechnology

Montreal (CA)

19 t/m 22 juli 2015

Semicon West

www.semiconwest2015.org

San Franciso (USA)

14 t/m 16 juli 2015

INDUSTRIËLE

ELEKTRONICA

Telecom Infra event

25 maart 2015

User Interface

Design seminar

1 april 2015

Vermogenselektronica

event

23 juni 2015

INDUSTRIËLE

AUTOMATISERING

Productie Proces

Automatisering

12 februari 2015

Industrial Ethernet

26 maart 2015

Flow, Analyse & Control

Show

Juni 2015

LABORATORIUM

TECHNOLOGIE

Workshop Laboratorium

Technologie voor Dummies

11 februari 2015

LabAutomation

31 maart 2015

LabSafety event

2 juni 2015

MINACNED

Nanotech voor Dummies

28 januari 2015

Voor meer informatie kijk op www.fhi.nl

42

SIGNALEMENT 05/2014

43

EXTRA PROFITEREN VAN UW FHI LIDMAATSCHAP MET TNT EXPRESSTNT Express is de ultieme partner voor elke industrie. Wij begrijpen de belangrijke rol die transport

speelt voor uw groei. Daarom hebben wij een overeenkomst gesloten met FHI, zodat u altijd kunt

rekenen op onze betrouwbare en fl exibele services voor nóg scherpere tarieven. Met TNT Express

heeft u een zeer geschikte partner, waardoor u zich kunt richten op uw kerntaken.

Door onze ongeëvenaarde ervaring met een grote diversiteit aan industrieën, zijn wij bij uitstek geschikt

voor alle benodigde transporten van bedrijven actief in de industriële elektronica, industriële automatisering,

laboratorium technologie, medische technologie, gebouw automatisering en/of micro- en nanotechnologie.

Zo hebben wij bijvoorbeeld onze Clinical Express dienst speciaal ontwikkeld voor medische transporten en

alles wat daarbij komt kijken.

Als lid van een bij FHI-aangesloten brancheorganisatie, kunt u direct profi teren. U komt namelijk in

aanmerking voor een scherpe korting als u gebruik maakt van de diensten van TNT Express. Bovendien

kunt u ervan verzekerd zijn dat TNT Express kan voldoen aan al uw branchespecifi eke eisen.

Neem voor de voorwaarden contact op met onze Customer Service, 0800-1234.