VVJ | Vereniging Vlaamse Jeugddiensten vzw | Ossenmarkt 3 | 2000 Antwerpen T 03 821 06 06 | F 03 821 06 09 | E info@vvj.be | W www.vvj.be

OVERHEID – JEUGDCULTUUR

jeugdcultuur

• Underground vs Mainstream →Underground is de subcultuur waarin idealistische of

kunstzinnige uitingen zich al dan niet bewust afzetten tegen de uitingen voor het grote publiek

→Mainstream (heersende stroming) is een term waarmee men activiteiten (bijvoorbeeld kunst- en muziekstromingen) aanduidt die voor een grote massa mensen interessant zijn en die ook overduidelijk aanwezig

zijn in de maatschappij

jeugdcultuur

• Underground vs Mainstream

→ Jongerencultuur ontstaat meestal als underground - binnen de peergroup

→Indien succes: mainstream (rage, commercie)

• Jongerencultuur wordt “ontdekt”

→Reactie: jongeren keren zich af van commercie en zoeken iets nieuws

→Constant in beweging

• Gevaar: achternalopen

Overheid – jeugdcultuur

• 3 cases

• Overheid en jongerencultuur

→Skaten

→Graffiti

→Urban Culture

Skaten

• Jaren 50 – eerste skateboards

→Surfers die op land gingen surfen

• Sidewalk surfing, lokaal verschijnsel, vooral California

Skaten

• 1963 tot 1965

→Skaten voor de eerste keer een rage

→Vooral Freestyle (te vergelijken met iceskating) en slalom

→Mainstream

→Korte duur

Skaten

• Jaren 70 - tweede skaterage

→Frank Nasworthy ontwikkeld nieuw soort wielen

→Zephyr team (1975) zet skatewereld op zijn kop (streetstyle en pool)

Skating

• Jaren 70

→Alan Gelfand (bijnaam Ollie) ontwikkeld nieuwe stijl van skaten

→ Rodney Mullen werkt stijl verder uit

→ eerste professionele skaters

→ blijft underground cultuur

Overheid – jeugdcultuur

• Ook in België

→Vooral op straat

→Geen infrastructuur

→ Verbod op skaten op

openbare weg

→Skaters komen samen

op pleintjes en

afgelegen terrein

Skaten

• Jaren 80

→Blijft underground cultuur met linken naar Hip hop en punk cultuur

→Jongeren maken zelf rampen

→Eerste commerciële bedrijven in België die rampen bouwen en promoten

→Eerste commerciële initiatieven (skatehal)

Skaten

• Jaren 80

→Overheid weet niet goed wat te doen met skaters

• Burgemeesters verbieden skaten op het openbaar domein

• Sportdiensten krijgen geen vat op skaten = geen georganiseerde sportclub

• Eerste initiatieven van jeugddiensten →skaten = jongerencultuur

• Eerste rampen worden geplaatst maar voldoen niet altijd aan de noden

Skaten

Skaten

• Jaren 90 tot nu

→ Skaten is mainstream maar met rebels imago

• commercie: reclame, mode, muziek eigen stijl

• Jongerencultuur

→ Skateparken en rampen in veel dorpen

→Skatebeleid soms met strakke regels

• Skaten mag in het skatepark, niet op ander openbaar domein

→Privé-initiatieven zijn moeilijk

→Ook BMX, inline, steps

Skaten

Graffiti

• Jaren 60 en 70

→ NY jongeren nemen gewoonte over van straatbendes om naam overal te schrijven

→ Metrotreinen worden speelterrein

Graffiti

• Jaren 70 en 80

→Graffiti duikt op in Europa via de Punk en de Hip Hop – Underground

Graffiti

• Graffiti wordt ervaren als overlast

→Grootsteden hebben het moeilijk

• Veel verkrotting en leegstand

→Geen beleid ivm graffiti

→In Brussel (Neerpede) en Antwerpen (Frans Halsplein) komen eind jaren 80 eerste gedoogzones

• Jongeren nemen zelf initiatieven

→Enorme weerstand tegen graffiti

Graffiti

• Jaren 90

→Jeugddiensten organiseren eerste projecten op vraag van jongeren

• Ligt gevoelig bij overheden

→Steden beginnen eerste stappen te zetten in het ontwikkelen van een beleid (Brugge 1996)

• Meersporenbeleid: →preventie, repressie, curatief, creatiefbeleid

Graffiti

• 2000 tot nu

• Graffiti op hoger niveau

→Graffitiwriters maken overstap naar kunst

→Grote projecten: jams

→Eerste internationale jam: Meeting of Styles in Antwerpen - 70 writers uit heel Europa die 4 dagen een heel plein aanpakken

• Met geld en steun van de overheid (jeugddienst)

Graffiti

• Meeting of styles

Graffiti

• Conflict underground en mainstream

→Underground – illegale writers

• Doen niet mee aan legale projecten

• Spuiten vooral op treinen

• Kwantiteit - zoveel mogelijk pieces zetten

→Mainstream – legale writers

• Kiezen voor kunstprojecten

• Schilderen ook op doek

• Kwaliteit – vernieuwing

Graffiti

• Meerdere steden en gemeentes hebben meersporenbeleid

→Vooral nadruk op repressie en preventie

→Ook opkuisbeleid

→Projecten en betaalde opdrachten

→Niet beperkt tot jeugddiensten

• Dikwijls ook preventiediensten

Urban Culture

Urban Culture*

“'urban culture' als een toonaangevende jongerencultuur, die typerend zou zijn voor de hedendaagse, door diaspora en interculturaliteit gekenmerkte grootstedelijke samenleving.

(…) als kunstenaar, muzikant, producer, ontwerper, radiomaker, journalist, … een bijdrage leveren aan grootstedelijke cultuur”

* Siebe Thissen (2005) WAT IS 'URBAN CULTURE' ? ( My Adidas ) http://www.siebethissen.net/Kunst_en_Theorie/2005_Wat_is_Urban_Culture_(My_Adidas).htm

Urban Culture en Troef!

• Troef! = wedstrijd

• Talentvolle jongeren krijgen de kans om hun project voor Antwerpse kinderen en/of jongeren te realiseren.

• De winnende projecten krijgen gedurende een jaar financiële, logistieke en inhoudelijke ondersteuning.

• Start 2009 - 2010 – nog geen wedstrijd

Urban Dance

• Sihame – Let’s go Urban - meer dan dans! →Uitbouwen dansproject tot professionele organisatie

• Coach voor andere jongeren

• Workshops

• Eigen producties - eigen dansgroep

→Missie: professionalisering van Urban Dance

• Samenwerking Night of The Proms, Vlaamse Opera,…

• Nu: erkend als jeugdwerk

• Bereik: 800 jongeren

Let’s go urban

http://www.deredactie.be/permalink/1.1228239

Troef!

Troef!

→Vertrekt vanuit jongeren zelf

→Zowel mainstream als underground

→ jongeren worden ondersteund maar moeten het zelf realiseren

→ Groot budget (15.000 tot 25.000 euro per Troef!)

→Proces met de jongeren

→Opvolging na 1 jaar

Weten wat er leeft en zicht hebben op waar jongeren mee bezig zijn.

Overheidssteun kan emanciperen en verbreden (sociale mix tot stand brengen, educatie voorzien) of

bevoogden en betuttelen (alles aan banden leggen en reguleren om

risico’s te vermijden).

• Wat met jongeren die de weg niet vinden?

• Wat met jongeren die een andere smaak hebben?

ALTERNATIEF AMUSEMENT VIRIEL CULTUREEL CORRECT

rock, grunge, alternatieve gitaarmuziek, punk,

hardcore, heavy metal

hitparademuziek, house, schlagers

dance, techno, house, gabber

folk, wereldmuziek, jazz, blues, kleinkunst, klassieke

muziek, rock

Studio Brussel, VPRO Fun X radio Commerciële TV

commerciële TV openbare omroep

cultfilms, psychologisch, sociale en politieke films

buitenlandse soaps, Nederlandse series, dateprogramma’s

gevechtsfilms, science fiction, avonturenfilm,

sportprogramma’s

duiding, politieke films, Man bijt hond, cultfilms

zoeken sterk naar authenticiteit. Vinden ze in subculturen, in alternatieve muzieklabels,… Openheid

voor de muziek van de ouders.

lezen lifestyle- en tv-bladen.

Vrije tijd is plezier.

sterk gericht op eigen leeftijdsgenoten.

lezen De Standaard, De Morgen,…

Gelijklopend smaakpatroon als hun ouders

• Met projectmiddelen kan je jongeren 1 jaar gek laten doen met wat centen, maar na een jaar hebben ze niks meer? (duurzaamheid)

• Een vrij te gebruiken polyvalente ruimte = het summum van ondersteuning van jeugdcultuur? (ruimte)

• Grenzen verkennen in een undergroundscene, moet ook kunnen in een overheidscontext? (legaal – illegaal)

• Vanaf 10 jongeren bezig zijn met iets experimenteels ondersteun ik het als jeugddienst? (kwaliteit – kwantiteit)

• Als je als jeugddienst iets hoort, ben je te laat. Tenminste, als je hip wilt zijn?