1

Sessie 13: De kracht van cultureel erfgoed(objecten) voor ouderen

30 mei 2017

#kunstdoetleven

FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed vzw

2

Ouderen als erfgoedparticipant Alexander Vander Stichele

Ouderen als erfgoedparticipant (deel 2)Hildegarde Van Genechten

De kracht van (erfgoed)objecten Bart De Nil

3

4

Ouderen als erfgoedparticipant (deel 2)

Handreiking lokaal beleid ouderen en cultuur: ‘Nooit te oud voor cultuur’ (LKCA)

Vitale oudere

Kwetsbare oudere

Zorgbehoevende oudere

Vitale oudere

ICE ‐ Krullenbollen, Meetjesland

5

Engagement als vrijwiliger, in Heemkundige kring of lokaal museum …

Als grootouder op bezoek in museamet kleinkinderen (afb. Krokuskriebels)

Kleinkinderen maken stamboom op m.b.v. grootouders, Familiekunde Vlaanderen

6

Kwetsbare oudere

Expo ‘58, project erfgoedcellen mondelinge geschiedenis

7

Collection Day WOI Europeana ‘14‐’18Kempense Klaprozen, erfgoedcel k.Erf

Zorgbehoevende oudere

Meet me @ M HKA, M HKA

8

Meet me @ Middelheim, Middelheim Museum

Herinneringskoffer, erfgoedcel Brugge

9

De kracht van objecten

dit is een ijsbreker

Iedereen toont een object dat ze dragen of iets dat ze bij zich hebben (zoals een foto uit uw portemonnee, halsketting, ring, restaurantrekening, sleutelhanger, ed.). Iedereen stelt zich voor en vertelt aan de groep een verhaal met betrekking tot dat voorwerp. Stel vragen aan elkaar!

10

1

1 2

2

Tactiele eigenschappen van objecten

Aanraken, zintuigelijke waarnemingen en emoties

Neuropsychologie: inzicht krijgen in de psychologie van het aanraken en de onderliggende mechanismen achter de emoties die worden ervaren bij het aanraken van objecten

Inzichten en methodieken die druppelen naar cultureel‐erfgoed

11

Sleutelpublicatie

Raamwerk voor de tactiele kwaliteiten van erfgoedobjecten en de toepassing van object handling in verschillende domeinen in de gezondheids‐ en welzijnssector

Chatterjee en Noble : onderzoeksprojecten waarbij ze het therapeutisch potentieel van het werken met museumkoffers aan het bed van patiënten onderzochtenLink met evidence based!

Leverde de eerste toolkits en gidsen object handling op

Toepassingsgebieden: bij patiënten in ziekenhuizen, bij mensen die revalideren in dagklinieken, bij therapieën in de geestelijke gezondheidszorg, bij activiteiten in rust‐en verzorgingstehuizen, bij dienstencentra en in de thuisverzorging. 

12

Voortschrijdend inzicht in impact hersensytemen bij personen met dementie

Daarbij komen meer en meer nuances bij effect klassieke reminiscentie (onderzoek P. Camic)

Outreach aanbod beginnende en matige dementie naar inspireren of  “new learning” met object handling

13

In de praktijkBeschrijving

• wat? wanneer? wie? waarom? hoe?

• Een mok om object handling te trainen: welke kleur? van wie is het? voor wat dit dient het? Wat staat erop geschreven? Stel dat je het niet zou kennen dan kan je het via deductie uitzoeken (een oor om vast te houden, recipiënt om iets in te gieten, …)

• mysterie object: een object dat ze niet kennen, mensen kiezen vaak iets dat ze niet kennen

• Er is een alien geland (bv. blik met bonen)

• Raadt mijn mysterie object (één deelnemer heeft een object in een doos anderen trachten het te tekenen)

• Object is een katalysator voor verschillende thema's, ze faciliteren

In de praktijkGevoelens (maakt het praktische persoonlijk)

• Multi sensoriële ervaring: deelnemers sluiten de ogen, je plaats een knikker, artefact, wol, textiel dat riekt naar zeep, … in uw handen. Met de ogen gesloten verkennen ze met al hun zintuigen, eenmaal de ogen geopend vraag je hen om hun emoties te beschrijven

• Object poëzie: blad met 5 zintuigen en 5 andere triggers (emoties, dieren)  laten matchen aan een object

14

Meten en evalueren

15

Cursusreeks:Maandag 11 september 2017, Huis van Alijn, Gent

Maandag 25 september 2017, Universiteitsbibliotheek KU Leuven, Leuven

https://faro.be/nieuws/vormingsreeks‐erfgoedcollecties‐gezondheid‐en‐welzijn

Object handling oefening 2

De Sierteeltkoffer

Munte, Lochristi

Sierteeltmuseum, Christoforusgemeen‐schap, EGC Viersprong, FARO

Outreachsessie voor bewoners Christoforusgemeen‐schap

16

Object handling oefening 2

Ingemaakt Erfgoed

Melle

Gemeentemuseum Melle, PC Caritas, FARO

Creatieve sessies voor cliënten van PC Caritas

Object handling oefening 1

Welke gevoelens roept het bij je op?

Zou je dit als decoratie in je huis willen?

Waarvoor denk je dat het werd gebruikt?

Hoe oud zou dit zijn?

Is dit een nieuw object dat we erin hebben gegooid om jullie op het verkeerde been te zetten?