September 2012

Jongeren in de bouw en vastgoed in discussie met de politiek

2

2

Onderzoeksverantwoording 2

De politiek 4

Crisisoplossing 9

Inhoudsopgave

3

1

Jongerendebat 134

3

1. Onderzoeksverantwoording

• USP Marketing Consultancy heeft in september 2012 ruim 300 jonge professionals in de bouw- en vastgoedsector geënquêteerd met betrekking tot de vastzittende woningmarkt.

• Voor deze professionals heeft de vastzittende woningmarkt zowel privé als zakelijk grote gevolgen. Privé is het bijna onmogelijk om als starter aan de hypotheekeisen te voldoen en zakelijk kan de carrière vastlopen. Een vastzittende woningmarkt is bovendien catastrofaal voor de economie. Fundamentele hervorming is dus vereist.

• In voorliggend rapport zullen de belangrijkste resultaten van dit onderzoek worden getoond.

4

2

Onderzoeksverantwoording

De politiek

Crisisoplossing3

1

Jongerendebat4

5

2. De politiek

• Er is de jonge professionals de volgende stelling voorgelegd: "Ik vind dat er door de politiek voldoende wordt gedaan om de crisis op de woningmarkt op te lossen“. Onderstaand figuur toont de resultaten. Hierin is te zien ruim driekwart van de professionals (77%) het (zeer) oneens is met deze stelling.

• De tabel hieronder toont de maatregelen die, volgens de professionals die het (zeer) oneens zijn met de stelling, genomen dienen te worden om de crisis op de woningmarkt op te lossen.

(Zeer) mee eens 13%

Neutraal10%

(Zeer) mee oneens

77%

"Ik vind dat er door de politiek voldoende wordt gedaan om de crisis op de woningmarkt op te lossen"

Maatregelen oplossen crisis woningmarkt

Aanpak van de hypotheekrenteaftrek. Een deel van de professionals geeft aan dat de hypotheekrenteaftrek moet worden afgeschaft. Een ander deel geeft aan dat de hypotheekrenteaftrek langzaam moet worden afgebouwd. Waar het grootste deel van de professionals het mee eens is, is het feit dat er duidelijkheid moet komen rondom dit onderwerp.

Naast de hypotheekrenteaftrek wordt ook het probleem ‘scheefwonen’ benoemd. Er moet gezorgd worden voor een betere doorstroming op de woningmarkt. Daarnaast dient het kopen van een woning voor starters aantrekkelijker en meer haalbaar te worden.

Problemen op de woningmarkt

6

Politieke partijen en de crisis op de woningmarkt

2. De politiek

• Volgens de jonge professionals hebben voornamelijk de VVD (22%), D66 (21%) en de PvdA (12%) de beste visie voor de aanpak op de woningmarkt. Daarnaast geeft ruim één derde van de professionals (37%) aan niet te weten welke partij de beste visie heeft.

• Onderstaande tabellen tonen de redenen waarom de VVD en D66 de beste visies hebben volgens de jonge professionals.

De VVD heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt

De VVD geeft duidelijkheid over de hypotheekrenteaftrek; deze wordt

behouden.

De VVD wil de doorstroming en de scheefwoners op de woningmarkt

aanpakken. Daarnaast wordt het kopen van een woning meer haalbaar voor

starters.

De liberalisatie op de huurmarkt.

Tot slot geeft een deel van de professionals aan voor de VVD te hebben

gekozen omdat deze partij door het Analyse Economisch Instituut voor de

Bouw (EIB) werd aangewezen als partij waarbij de woningmarkt het best zou

uitkomen.

D66 heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt

D66 hanteert een integrale aanpak en streeft naar een volledige hervorming van

de woningmarkt.

De geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek is goed voor de

crisis op de woningmarkt.

D66 ondersteund Wonen 4.0 het meest.

D66 wil ervoor zorgen dat het voor starters gunstiger is om een woning te

kopen, waardoor de doorstroming op de woningmarkt zal bevorderen.

PvdA heeft de beste visie op de aanpak van de woningmarkt

De geleidelijke afbouw van de hypotheekrenteaftrek is goed voor de

crisis op de woningmarkt, vooral als de hypotheekrenteaftrek eerst wordt

afgeschaft voor de hogere inkomens. De breedste schouders dienen de zwaarste

lasten te dragen.

De PvdA heeft een sociale visie.

De PvdA maakt het kopen van een woning makkelijker voor starters. Zo

wordt bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting voor deze

doelgroep afgeschaft.

De PvdA ondersteund Wonen 4.0.

7

Een rechts of links kabinet

2. De politiek

• Er komt geen eenduidig antwoord op de vraag of Nederland voor de oplossingen op de woningmarkt beter een links of rechts kabinet kan krijgen. Onderstaand figuur toont de resultaten.

Een links kabinet16%

Een rechts kabinet

30%

Dat maakt mij niets uit

34%

Weet niet/geen mening

20%

Een links of rechts kabinet voor de oplossingen op de woningmarkt

Redenen voorkeur links kabinet

De zwaarste lasten worden bij de mensen met een hoger ingekomen gelegd.

Hierdoor ontstaan er gelijke kansen voor de rijken en armen. De armere bevolking heeft op deze manier meer kans op het krijgen van een goede woning. Ook de hypotheekrenteaftrek zal eerder bij een links, dan bij een rechts kabinet worden

afgeschaft.

Redenen voorkeur rechts kabinet

Een rechts kabinet richt zich meer op de hardwerkende bevolking. Zo wordt er

meer aandacht besteed aan de koopmarkt in plaats van aan de

huurmarkt. De hypotheekrenteaftrek zal blijven bestaan en de huurprijzen zullen stijgen. Tot slot houdt een rechts kabinet zich meer bezig met bezuinigingen dan

een links kabinet.

8

Partij in debat

2. De politiek

36%

16%

15%

5%

2%

1%

1%

23%

Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD)

Partij van de Arbeid (PvdA)

Socialistische Partij (SP)

Democraten 66 (D66)

Partij voor de Vrijheid (PVV)

Christen Democratisch Appèl (CDA)

GroenLinks (GL)

Weet niet

Met welke partij het liefst in debat over woningmarkt

9

2

Onderzoeksverantwoording

De politiek

Crisisoplossing3

1

Jongerendebat4

10

84%

83%

79%

71%

64%

63%

62%

62%

61%

52%

51%

48%

35%

34%

32%

22%

19%

25%

45%

28%

51%

12%

20%

9%

3%

18%

1%

28%

21%

8%

7%

2%

1%

2%

Vraaguitval koopmarkt

Strenge regels van banken

Krimpende werkgelegenheid

Hypotheekrenteaftrek

Krimpende bouwproductie

Overstap van huur naar koop bijna onmogelijk

Afnemende investeringscapaciteit corporaties

Afnemende investeringscapaciteit ontwikkelaars

Complexiteit systeem door woud van regels

Afnemende investeringen pensioenfondsen huurmarkt

Scheefwonen

Huurprijsbeleid

Lange wachttijden voor sociale huur

Omvang gereguleerde huurmarkt

Waardekloof bedrijfs- en verkoopwaarde sociale huurwoningen

Omvang corporatiebezit

Werkterreinen corporaties

Draagt (heel) veel bij aan de crisis

Moet als eerst worden aangepakt

Elementen crisis

3. Crisisoplossing

Overige elementen die bijdragen aan de crisis

De Europese crisis.

De onduidelijkheid over verschillende zaken. Hierdoor is er een politieke

onzekerheid en is het slecht gesteld met het consumentenvertrouwen.

11

Integrale hervorming

3. Crisisoplossing

(Zeer) mee eens 66%

Neutraal 9%

(Zeer) mee oneens

18%

Weet niet/geen mening

7%

"Ik vind dat alleen een integrale hervorming van de huur- en koopmarkt een oplossing is"

• Er is de jonge professionals de volgende stelling voorgelegd: “Ik vind dat alleen een integrale hervorming van de huur- en koopmarkt een oplossing is“. Onderstaand figuur toont de resultaten. Hierin is te zien twee derde van de professionals (66%) het (zeer) eens is met deze stelling.

• De tabel hieronder toont de maatregelen die, volgens de professionals, genomen dienen te worden om de woningmarkt integraal te hervormen.

Maatregelen die met betrekking tot een integrale hervorming genomen

dienen te worden

De hypotheekrenteaftrek verminderen of geheel afschaffen.

Scheefwonen aanpakken.

Starters meer helpen bij het kopen van een woning.

12

Overige maatregelen overheid, opdrachtgevers, ontwikkelaars en bouwers

3. Crisisoplossing

• Tot slot is er de jonge professionals gevraagd welke maatregelen de overheid, opdrachtgevers, ontwikkelaars en bouwers kunnen nemen om de woningmarkt integraal te hervormen. Onderstaande tabellen tonen de meest gegeven antwoorden.

Maatregelen overheid

Het kopen van een woning stimuleren, voornamelijk bij starters.

De overdrachtsbelasting afschaffen.

Duidelijkheid geven.

Maatregelen ontwikkelaars

Vraaggericht ontwikkelen.

Meer betaalbare woningen ontwikkelen.

Maatregelen bouwers

Efficiënter/goedkoper bouwen.

Duurzaam bouwen.

Kwalitatief en innovatief bouwen.

Maatregelen opdrachtgevers

Blijven investeren in de woningmarkt.

Corporaties moeten zich weer gaan richten op hun kerntaak.

Scheefwonen aanpakken.

13

2

Onderzoeksverantwoording

De politiek

Crisisoplossing3

1

Jongerendebat4

14

4. Jongerendebat

“©[September 2012] USP Marketing Consultancy B.V.

De in deze uitgave vermelde gegevens zijn strikt vertrouwelijk en alle hierop betrekking hebbende auteursrechten, databankrechten en overige (intellectuele) eigendomsrechten worden uitdrukkelijk voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van USP Marketing Consultancy B.V. worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt.”