Jongeren Politiek

Hoe kunnen jongeren

bij de politiek worden betrokken?

Chris Aalberts

Docentendag Maatschappijleer - 2 februari 2007 - www.chrisaalberts.nl

Programma

• Enkele statistieken over jongeren en politiek• Een andere aanpak: een open gesprek• Twee principes: politiek is belangrijk, en saai• Twee cirkelredeneringen• Zes methoden hoe het (niet) moet• Vier oplossingen


Enkele statistieken (1)

Politieke interesse van jongeren (Nuus, 2002)

12-1415-1617+ Totaal

• Zeer geïnteresseerd 3% 3% 3% 3%• Geïnteresseerd 19% 17% 34% 21%• Neutraal 37% 39% 39% 38%• Ongeïnteresseerd 19% 22% 19% 20%• Zeer ongeïnteresseerd 17% 15% 4% 14%



Politieke kennis van jongeren (Nuus, 2002)

• Naam premier 77%• Partij premier 56%• Naam minister van Financiën 45%• Partij minister van Financiën 21%• Aantal leden Tweede Kamer 34%• Voorzitter Tweede Kamer 6%• Afkorting CDA 29%



Politieke participatie van jongeren (Nuus, 2002)

Stemintentie• Zeker wel 40%• Waarschijnlijk wel 34%• Waarschijnlijk niet 11%• Zeker niet 4%• Weet niet 11%


Een andere aanpak

Veel onderzoek geeft dezelfde resultaten

Vragen: • Hoe ervaren jongeren politiek?• Hoe komen ze aan hun informatie?• Wat doen ze met die informatie?

Methode: interviews en groepsdiscussies


Principe 1: Politiek is belangrijk (1)

Jongeren zeggen:• Politiek is voor iedereen van belang• Politiek is een serieuze zaak• Burgers moeten gaan stemmen• Burgers moeten goed nadenken over hun stem• Rationele discussie is belangrijk• Politieke educatie is essentieel voor jongeren


Principe 1: Politiek is belangrijk (2)

Opvallende punten:• Politiek actieve jongeren stellen hogere eisen

dan inactieve jongeren • Jongeren zeggen dit vooral als er geen andere

jongeren bij zijn• Desondanks is politiek altijd serieus, ook in

groepen• Jongeren weten dus wat er van ze wordt

verwacht


Principe 2: Politiek is saai (1)

Jongeren zeggen:• Politiek is vervelend, suf en oninteressant• Politiek ziet er saai, ouderwets en formeel uit• Politici zijn oud en praten moeilijk• Politieke activiteiten zijn suf• Gesprekken over politiek zijn saai• Bij politiek op televisie zapt men weg• Actieve jongeren zijn vreemd


Principe 2: Politiek is saai (2)

Opvallende punten:• Politiek inactieve jongeren spreken hier veel

over, politiek actieve jongeren nauwelijks• Jongeren zeggen dit vooral als ze in groepen

bij elkaar zijn• Jongeren durven niet geïnteresseerd over te

komen


Een vicieuze cirkel

Politiek inactieve jongeren:• Politiek is wel belangrijk, maar vooral saai• Deze jongeren reageren allergisch op politiek• Zij komen weinig met politiek in aanraking• Zij doen nauwelijks nieuwe kennis op• Zij komen niet tot nieuwe politieke inzichten

• Zij worden niet actiever


Een deugdzame cirkel

Politiek actieve jongeren:• Politiek is heel belangrijk• Deze jongeren zoeken politiek juist wel op• Zij krijgen meer kennis• Zij doen nieuwe politieke ideeën op• Zij komen daardoor tot nieuwe activiteiten


Methode 1: Jongerenraden (1)

• Lokale en provinciale jongerenraden• Invloed op lokale en regionale politiek• Enthousiasme onder ambtenaren



Deelname van jongeren (Zeijl 2003):• Jongerendebat of bijeenkomst 7%• Jongerenraad 5%• Inspraakavond 4%

Eenzijdige groep:• Hoog opgeleid• Ouder• Politiek geïnteresseerd



Verklaring:• Dit lijkt op echte politiek• Inactieve jongeren komen hier niet op af• Inactieve jongeren zeggen dat ze invloed

willen• Maar ze willen er niets voor doen• Alleen beroepsjongeren worden aangetrokken• Zinvol voor gemeenten, niet als politieke

educatie


Methode 2: Jongerenorganisaties (1)

• Jongerenorganisaties van politieke partijen• Institutionele samenwerking• Band met de moederpartij



Aantal leden (DNPP 2005):• SGP Jongeren 5.602• PerspectieF 1.958 • Rood 1.673• Jonge Democraten 1.450• Jonge Socialisten 1.305• JOVD 1.230• Dwars 909• CDJA 850



Verklaring:• Dit lijkt op echte politiek• Ook hier komen alleen beroepsjongeren op af• Inactieve jongeren willen alleen eenmalig een

bekende politicus spreken• Zinvol voor partijen, niet als politieke educatie


Methode 3: Internet (1)

• Uiteenlopende toepassingen• Digitale debatten over diverse thema’s



‘Weleens’ een internetdiscussie gevoerd:• VMBO scholieren 24%• HAVO scholieren 14%• VWO scholieren 11%• Jongens 17%• Meisjes 13%



Verklaring:• Jongeren willen graag hun mening geven• Maar jongeren willen niet over politiek praten• Praten moet voor jongeren een doel hebben• Discussie op zich heeft geen doel• Zinvol voor de politiek, niet als politieke

educatie


Methode 4: Hyves (1)

• Online vriendennetwerk• Politici houden hun weblog bij• Politici maken online vrienden



Aantal vrienden op Hyves (november 2005):• Jan Peter Balkenende 48.785• Wouter Bos 24.652• Mark Rutte 5.494• Femke Halsema 3.640



Verklaring:• Trekt een heel klein en specifiek publiek aan• Jongeren verwachten hier geen politieke

informatie• Jongeren willen diepgaande informatie en die

staat niet op Hyves• Behoefte van jongeren aan contact met politici

wordt overdreven• Zinvol voor politici om een imago op te

bouwen


Methode 5: Coolpolitics (1)

• Politieke en maatschappelijke activiteiten op plaatsen waar jongeren zijn

• Dikwijls uitgezonden op MTV• Meest bekend: debatten bij Lowlands

• Geen kwantitatieve gegevens


Methode 5: Coolpolitics (2)

Verklaring:• Dit is afhankelijk van de plaats waar het wordt

georganiseerd (specifieke festivals)• Dit is afhankelijk van het tijdstip waarop het

wordt georganiseerd (verkiezingen)• Voor inactieve jongeren niet interessant:

discussie moet een doel hebben• Vraag is hoe politiek deze discussies zijn• Zinvol voor politici, niet als politieke educatie


Methode 6: Lijst Nul (1)

• Jongerenprogramma over politiek• Nadruk op jongerenonderwerpen• Gepresenteerd in een MTV-stijl• Derde serie in 2006



Hoeveel jongeren kennen Lijst Nul?• Geholpen herinnering 42%

Hoeveel jongeren kijken Lijst Nul?• Iedere week 3%• Enkele keren 26%• Een keer 33%• Nooit 38%



Politieke activiteiten van het Lijst Nul publiek

LN Geen LN

• Petitie tekenen 60% 50%• Emailpetitie tekenen 27% 16%• Internetdiscussie voeren 23%

12%• Praten met ouders 74% 62%• Praten met vrienden 66% 51%



Politieke interesse van het Lijst Nul publiek

LN Geen LN

• Zeer geïnteresseerd 9% 4%• Geïnteresseerd 32% 18%• Beetje geïnteresseerd 52% 49%• Niet geïnteresseerd 8% 29%



Politieke kennis van het Lijst Nul publiek

LN Geen LN• Minister van Jeugdzaken 55% 40%• Samenstelling kabinet 70% 55%• Minister van Financiën 83% 72%• Leider GroenLinks 86% 69%• Vorige partij Wilders 48% 34%• Aantal zetels Tweede Kamer 61% 45%



Gebruik nieuwsmedia van het Lijst Nul publiek

LN Geen LN

• Kranten 32% 23%• Televisie 53% 34%• Tijdschriften 5% 3%• Internet 18% 8%



Meningen over Lijst Nul

• Lijst Nul is leuk 36%• Lijst Nul is belangrijk 64%• De presentatoren zijn goed 51%• De onderwerpen zijn interessant 23%



Subjectieve effecten van Lijst Nul op jongeren zelf en

op andere jongeren

ZelfAnderen

• Meer interesse 23% 61%• Meer kennis 32% 61%• Meer vertrouwen 7% 17%• Meer stemmen 45%


Conclusie

Methoden werken meestal ronduit niet• Men bereikt alleen de doelgroep die al

interesse heeft• Vaak hoge verwachtingen over anderen• Cijfers maken verwachtingen niet waar• Methoden hebben een ander nut dan politieke

educatie

• Kan het anders?


Oplossingen (1)

Verwachtingen bijstellen• Te hoge verwachtingen ten aanzien van

jongeren• Jongeren zijn druk met andere zaken• Jongeren willen stemmen en kennis hebben

van de hoofdlijnen van de politiek• De meeste jongeren vragen niet om inspraak• Wat mogen we echt van jongeren verwachten?


Oplossingen (2)

Politiek op zichzelf interessant maken• Andere politici, dus anders recruteren• Andere manier van praten• Debatten op hoofdlijnen• Verschillen tussen partijen laten zien• Pim Fortuyn illustreert dit


Oplossingen (3)

Van eigen initiatief naar verplichtingen• Initiatieven hangen af van eigen initiatief van

jongeren• De beoogde doelgroep toont dat initiatief niet• Jongeren moeten dus verplicht met politiek in

aanraking komen• Dit vinden jongeren prima, want het is

belangrijk• Maatschappijleer is dus heel belangrijk


Oplossingen (4)

Van aanbodgericht naar vraaggericht• Initiatieven zijn nu aanbodsgericht• Jongeren hebben er vaak geen behoefte aan• Men moet inspelen op wat er onder jongeren

leeft• Als jongeren ideeën hebben, ze daarmee aan

de slag laten gaan


Literatuur

DNPP (2005). Jongerenorganisaties van politieke partijen boekten in 2004 winst (persbericht). Groningen: Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen.

Nuus, M. (2002). Scholieren over politiek. Een onderzoek naar politieke oriëntaties van scholieren in 2002. Amsterdam: Instituut voor Publiek en Politiek.

Zeijl, E. (2003). Politieke en maatschappelijke participatie. In: E. Zeijl (red.), Rapportage jeugd 2002 (pp. 103-124). Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.


Jongeren Politiek

News & Politics

Transcript of Jongeren Politiek