Scriptie Sharon Kuen 0763812- Bijlagenboek, De kunst van het verleiden- juni 2012

MADELEINE BERKHEMER

De kunst van het verleiden

een succesvolle relatie tussen kunst en commercie

BIJLAGENBOEK

2

MADELEINE BERKHEMER

De kunst van het verleiden een succesvolle relatie tussen kunst en commercie

BIJLAGENBOEK

Sharon Kuen (0763812)

Klas COV4F

In opdracht van Madeleine Berkhemer

Begeleider, Karen de Jager

Opleiding Communicatie

Instituut voor Commercieel Management

Hogeschool Rotterdam

Juni 2012

3

INHOUDSOPGAVE

Bijlage 1: Impressie werk Madeleine Berkhemer 4

Bijlage 2: Milly-Molly-Mandy geeft een partij, J L. Brisley, 1955 7

Bijlage 3: Column Residence, Hélène van der Ven, juni 2012 8

Bijlage 4: Interview Madeleine Berkhemer, autonoom kunstenaar 9

Bijlage 5: Interview Eefje Zalm, curator Bergarde Galleries 11

Bijlage 6: Interview Peter Haasbroek, financieel directeur NAi/verzamelaar 12

Bijlage 7: Interview Hélène van der Ven, art consultant/columnist 13

Bijlage 8: Interview Jacques van der Bom, marketing/communicatie Zeeman 14

Bijlage 9: Interview Wouter van Dijk, brandmanager Absolut 15

Bijlage 10: Interview Michel Schelvis, docent kunst&cultuur management 17

Bijlage 11: Brainstorm Jerome Severin, eigenaar Contain.r 19

Bijlage 12: Interviewschema Madeleine Berkhemer 20

Bijlage 13: Interviewschema kunstkenner/verzamelaar 22

Bijlage 14: Interviewschema Absolut/Zeeman 26

Bijlage 15: Interviewschema Michel Schelvis 26

Bijlage 16: Publicatie Christian Louboutin & Madeleine Berkhemer 28

Bijlage 17: Printscreen website & weblog 29

Bijlage 18: Voorbeeld mailing 30

4

Bijlage 1: Impressie werk Madeleine Berkhemer

7

Bijlage 2: Milly-Molly-Mandy geeft een partij, Joyce L. Brisley, 1955

8

Bijlage 3: Column Residence, Hélène van der Ven, juni 2012

9

Bijlage 4: Interview Madeleine Berkhemer, autonoom kunstenaar

Het interview met Madeleine is er op gericht haar identiteit beter in kaart te kunnen brengen

aangezien dit als aanknopingspunt dient voor de potentiële samenwerkingspartners. De identiteit

van een merk is normaalgesproken opgebouwd uit een visie en een missie, tezamen vormen zij de

strategie. In het geval van een autonoom kunstenaar ligt dit iets lastiger. Deze is namelijk niet bezig

met het verwezenlijken van een bepaald doel en werk puur vanuit eigen belang. Het is daarom ook

moeilijk om de visie en missie van Madeleine Berkhemer in kaart te brengen.

Madeleine’s werk is een verlenging en expressie van haar gedachten die zij op elke gewenst moment,

op elke gewenste plaats en door middel van elk beschikbaar medium of materiaal wil uiten. Ze werkt

niet volgens een bepaalde methode of een bepaald systeem en is niet bezig met hoe het publiek haar

ziet, dat laat zij aan hen over.

Madeleine vindt het moeilijk om uit te leggen wat de visie achter haar werk is. Zij maakt haar werk

vanuit een bepaald gevoel, dit kan en wil zij niet in woorden uitdrukken. Zij verwoord haar gedachten

en gevoel op een beeldende manier door middel van haar werk. Als zij dit zou verwoorden zou dat

haar werk minder interessant maken. Ze wil juist dat de waarnemer in staat is om haar werk op zijn

eigen manier te interpreteren. Het feit dat de waarnemer in staat is een eigen interpretatie te geven

aan haar werk vindt zij belangrijk.

Madeleine heeft niet als doel een bepaalde missie te volbrengen, zij werkt puur vanuit haar eigen

behoefte. Omdat zij vanuit verschillende disciplines werkt vindt zij het belangrijk dat al haar werk in

staat is te ‘teasen’ en te ‘pleasen’. Dit zou je eventueel kunnen zien als haar missie.

Ondanks dat Madeleine niet vanuit een bepaalde visie of missie werkt is er wel een bepaalde lijn te

ontdekken in haar werk. Dit is terug te herleiden naar haar filosofie. Al haar kunst heeft een seksuele

connotatie, want zij vindt dat kunst zonder seksuele connotatie geen bestaansrecht heeft. De reden

dat Madeleine voor erotiek kiest is het feit dat erotiek een universele en tijdloze expressie is.

Madeleine vindt het belangrijk dat kunst tijdloos is, dat is ook een van de redenen dat zij de

modewereld achter zich heeft gelaten. Mode is namelijk erg vergankelijk en onderhevig aan trends

en seizoenen. Vanwege het tijdloze en universele karakter is erotiek onmisbaar in haar artistieke

ontwikkeling en de ontwikkeling van haar concepten.

Daarnaast staat het opzoeken van de grenzen in haar werk centraal. Letterlijk gezien wanneer je kijkt

naar het gebruik van lichaam en ruimte, inhoudelijk gezien is er sprake van grensoverschrijding

omdat zij speelt met taboes en een kritische blik werpt op de maatschappij.

Uiteraard vindt Madeleine het belangrijk dat haar werk een bepaalde reactie bij de waarnemer

losmaakt, maar dit is niet iets wat zij bewust nastreeft. Zij gaat er vanuit dat wanneer zij kwalitatief

hoogwaardig werk aflevert, dit altijd in staat is een bepaald gevoel los te maken bij de waarnemer.

Autonomie is voor Madeleine ontzettend belangrijk. Al haar werk wordt vanuit een totale vrijheid

gemaakt. Zij is van mening dat je als kunstenaar alleen goede nieuwe dingen kunt maken wanneer je

puur blijft en trouw blijft aan jezelf.

Tijdens de totstandkoming van een samenwerking is Madeleine best bereid concessies te doen, maar

dan enkel wat de externe factoren betreft. Hierbij kan je denken aan bijvoorbeeld de locatie waar het

werk gepresenteerd wordt. Inhoudelijk gezien wil zij graag haar autonomie behouden.

Het belangrijkste vindt zij dat haar partner inspirerend is. Dit is een van de voornaamste eisen die zij

aan een samenwerkingspartner stelt. Als de samenwerkingspartner niet interessant is, is zijn

doelgroep dat ook niet. Wanneer je bijvoorbeeld kijkt naar Cristian Louboutin zie je dat zijn

producten over het algemeen gekocht worden door mensen die van exclusiviteit, luxe en design

10

houden en bereid zijn daar meer voor te betalen. Dit zijn over het algemeen ook mensen die kunst

kunnen waarderen aangezien kunst een luxeproduct is.

Desondanks vindt zij sluit zij een samenwerking met een commerciëler georiënteerde partner niet

per definitie uit. Dit kan juist ook een uitdaging voor haar zijn en daardoor inspirerend werken.

Naast dat de partner een belangrijke bron van inspiratie is, vindt Madeleine het ook interessant om

een commerciële samenwerking aan te gaan vanwege de mogelijkheden die het haar biedt. Zo kan

de samenwerking haar een platform bieden waardoor zij haar werk aan een grotere groep mensen

kan tonen. Ze kan op deze manier ook meer publiciteit genereren, wat haar zichtbaarheid vergroot.

Het verwerven van kapitaal is niet zo zeer van toepassing, ze vindt het belangrijker dat er een

kwalitatief hoogwaardig werk uit voortkomt waar zij zelf wat aan heeft. De partner kan echter

financieel gezien wel deuren voor haar openen die normaalgesproken gesloten blijven. Zo kon zij in

haar sculpturen voor Christian Louboutin gebruik maken van zijn schoenen. Deze kosten rond de

duizend euro per paar, iets wat zij normaliter dus niet zou uitgeven. Voor haar sculptuur in het NAi

maakte zij gebruik van verlichting van Tom Dixon, iets waar zij enkel door deze samenwerking de

gelegenheid toe had. Op deze manier heeft Madeleine nieuwe contacten opgedaan en kan een

samenwerking dus nieuwe deuren openen wat weer handig is met het oog op de toekomst.

Momenteel is Madeleine nog niet erg bezig met communicatie aangezien zij communicatie binnen de

kunst een delicaat iets vindt. Het liefst zou zij haar werk voor zichzelf willen laten spreken, maar

daarbij is enige zichtbaarheid natuurlijk wel belangrijk. De zichtbaarheid verkrijgt zij op dit moment

door haar Galeries, deelname aan tentoonstellingen en kunstbeurzen en daarnaast via haar website,

weblog en mailing.

Madeleine maakt op dit moment geen gebruik van social media. Ze kan hier niet direct een reden

voor geven, maar vindt het lastig om zich hier mee in te laten. Ze vindt wel dat kunst een bepaalde

exclusiviteit moet behouden en weet niet of zij deze kan waarborgen wanneer zij intensief gaat

communiceren door middel van social media. Ze denkt dat ze haar zichtbaarheid ook op een andere

manier kan vergroten, met name door het maken van werken voor publieke ruimten. Het werk in het

NAi is hier een goed voorbeeld van. Dit hangt in een publiek ruimte en kan dus door veel mensen

worden waargenomen. Vervolgens wordt dit ook opgepikt door de media. Zo heeft het werk in het

NAi haar onder andere publicaties in HPdeTijd en Elle opgeleverd en heeft zij een vermelding

gekregen op het blog van De Bijenkorf. Op deze manier wordt haar zichtbaarheid vergroot en kan

haar werk weer door anderen worden opgepikt.

De reden dat Madeleine in het buitenland een grotere bekendheid geniet dan in Nederland wijt zij

aan het cultuurverschil. In Nederland wordt haar werk blijkbaar op een andere manier

geïnterpreteerd. In andere landen hebben ze een andere kijk op het leven die misschien meer

aansluiting vindt bij haar werk.

11

Bijlage 5: Interview Eefje Zalm, curator Bergarde Galleries

Eefje Zalm is sinds enkele jaren werkzaam als curator bij Bergarde Galleries. Deze gallerie toont

werken van gevestigde kunstenaars uit binnen- en buitenland maar stelt ook beginnende

kunstenaars in staat hun werk te tonen. Jaarlijks organiseert Bergarde een aantal solo

tentoonstellingen met werk van vooraanstaande binnen- en buitenlandse kunstenaars. In 2010 heeft

Bergarde Galleries de pantysculptuur ‘Tuin der Lusten’ van Madeleine Berkhemer aangekocht.

Bergarde selecteert kunst op basis van kwaliteit en diepgang. De kunst moet naar Eefje’s overtuiging

de collectie verrijken. Het moet kunst zijn die blijft boeien, spraakmakend is en een plaats in de

kunstgeschiedenis heeft verworven of zal gaan verwerven.

Eefje kwam met Madeleine Berkhemer in contact via een gezamenlijke kennis en raakte door het

werk geboeid. Ze omschrijft het werk van Madeleine als heel krachtig en intrigerend. Volgens haar is

Madeleine zelf heel ruimdenkend en dat zie je terug in haar werken. Dit zie je niet alleen aan de

achterliggende gedachte en thema's die ze gebruikt, maar ook aan de vorm, het materiaalgebruik en

de kleur. Het is werk waar je eigenlijk niet omheen kan. Over het algemeen kan je stellen dat het

werk van Madeleine Berkhemer uitdagend is en daardoor grensverleggend. In het geval van Bergarde

Galleries is het kenmerkend voor bij de rest van de verzameling: vooral heel opvallend.

Wat Eefje vooral erg mooi vind aan ‘Tuin der Lusten’ is dat de sculptuur in de galerie hangt alsof het

de andere werken omarmt. Het hangt helemaal boven in de nok van de ruimte en vult het plafond,

het lijkt de andere werken te beschermen en bij elkaar te houden. Wat de vorm betreft is de

spannend, qua kleur ook en er zit beweging en vorm in.

Volgens Eefje zit de kracht van het werk van Madeleine Berkhemer hem in het feit dat ze thema’s

behandelt die nogal gevoelig liggen binnen onze maatschappij. In dat opzicht zijn wij Nederlanders

eigenlijk best preuts. Wanneer Eefje aan mensen vertelt dat erotiek, genot en seksuele lust

belangrijke thema's zijn in het werk van Madeleine Berkhemer ziet zij mensen al snel van kleur

verschieten.

Een andere kracht volgens Eefje is dat het werk van Madeleine Berkhemer exclusief is. “Het werk in

onze galerie is door Madeleine gemaakt, maar wij kunnen het niet verplaatsen, dat zou het werk

veranderen.” Daarnaast speelt zij ook met tijd. Hoe ziet het werk er bijvoorbeeld over 100 jaar uit?

Dat vindt zij heel interessant en kenmerkend aan haar werk.

Het feit dat Madeleine Berkhemer in Nederland wat minder groot is wijt Eefje aan de preutsheid van

de Nederlanders. Daarnaast kan zij zich ook voorstellen dat het te maken heeft met de eigenaren van

de werken. Wanneer Madeleine haar werk vooral verkoopt aan verzamelaars blijft het werk

onzichtbaar. Wanneer het in publieke ruimtes komt te hangen, zoals bijvoorbeeld in musea, kan het

door meer mensen worden waargenomen.

Wat de communicatie van Madeleine Berkhemer betreft vindt Eefje dat ze het goed aanpakt. Zij is

van mening dat je werk als kunstenaar moet worden 'gevonden'. Als het werk goed is komen mensen

vanzelf bij je terecht.

Wat de website van Madeleine betreft vindt zij dat deze makkelijk te vinden is, alleen vindt zij deze

niet zo toegankelijk. Op zich is de informatie snel te vinden (duidelijk ingedeeld wat betreft bio, werk

enz.), maar aan de vormgeving en invulling kan veel meer aandacht worden besteed.

De mailing is wel altijd heel helder en ook leuk om te krijgen. Zo blijft ze goed op de hoogte van de

laatste ontwikkelingen.

12

Bijlage 6: Interview Peter Haasbroek, financieel directeur NAi/verzamelaar

Peter Haasbroek is sinds januari 2009 zakelijk directeur van het NAi. Daarnaast is hij ook lid van de

Raad van Toezicht van het Centrum Beeldende Kunst in Rotterdam en de Kunstcommissie van de

Consumentenbond. Hij heeft veel affiniteit met kunst en de culturele sector en verzamelt onder

andere het werk van Madeleine Berkhemer. Peter ontmoette Madeleine in 1997 in galerie Cokkie

Snoei tijdens haar eerste tentoonstelling. Tijdens deze tentoonstelling hingen er drie sculpturen aan

de muur waarvan hij de middelste kocht. Een jaar of twee later bezocht hij haar atelier en was

definitief verkocht.

Peter Haasbroek omschrijft het werk van Madeleine als energiek, verleidelijk, optimistisch en alles

overstijgend. Hij vindt dat zij werken weet te maken met een voor hem iconische status. Het werk is

altijd weer verrassend en altijd weer opwekkend. In de zomer van 2011 ontwikkelde Madeleine

Berkhemer een groot hangsculptuur voor in het café van het NAi. De hangsculptuur roept bijzondere

reacties bij de mensen op, de meesten vinden het heel bijzonder en prachtig, maar er zijn ook

mensen die het afstotend vinden. Peter vermoedt dat dit komt door de vrijheid die het werk van

Madeleine heeft. Die vrijheid geeft sommigen een gevoel van bevrijding, namelijk even los komen

van het alledaagse. Voor anderen zal deze vrijheid bedreigend zijn, want het alledaagse moet je

vangen en begrijpen. Daarvan los komen geeft dan mogelijk een ongemakkelijk gevoel.

Peter Haasbroek associeert het werk van Madeleine vooral met kunstwerken en kunstenaars die

eenzelfde vrijheid hebben, maar ook met de mooie perioden uit de kunstgeschiedenis zoals de

Italiaanse renaissance en de Russische constructivisten. Hij vindt dat Madeleine zich voornamelijk

onderscheidt door haar non-conformisme en totale vrijheid. Ze trekt zich niets aan van de heersende

regels en opvattingen en doet haar eigen ding. Dat zorgt er voor dat haar werk en bepaalde

eigenheid uitstraat, en dat maakt het uniek. Peter vindt haar werk in dat opzicht een voorbeeld voor

andere kunstenaars.

Peter Haasbroek begrijpt niet zo goed waarom Madeleine Berkhemer in Nederland achterblijft. Dat

vindt hij eigenlijk wel bijzonder. Hij denkt dat het voornamelijk te maken heeft met de Nederlandse

cultuur. Deze schrijft vooral voor dat je moet meebewegen met de massa, bijzondere

persoonlijkheden en prestaties worden in Nederland niet echt gewaardeerd. Hij geeft als voorbeeld

dat in Nederland bijvoorbeeld niemand weet wie de Nobelprijswinnaars zijn. In het buitenland weet

met dat wel. De opvatting ‘doe maar normaal dan doe je al gek genoeg’ heerst in Nederland heel

sterk en dat zorgt er misschien voor dat Madeleine’s werk niet geheel begrepen wordt.

Wat PR en communicatie betreft vindt Peter Madeleine Berkhemer zeer zichtbaar. Hij geeft daarbij

wel aan dat zij minder zichtbaar is via de gebruikelijke kanalen voor kunstenaars, zoals galeries of

musea, maar wel via de meer populaire media. (website, weblog, mailing, publicaties) Hij vindt dit

goed aangezien hij vindt dat deze kanalen beter bij haar werk en haar karakter passen. Peter

vermoedt dat Madeleine voor een Nederlandse kunstenaar een relatief zeer hoge zichtbaarheid

heeft, maar dan met name bij het ‘gewone’ publiek door middel van publicaties in de media. Ze

wordt niet ruim vertegenwoordigd in kunstbladen en recensies en zal daarom bij het vakpubliek

minder opvallen. Tot slot geeft hij nog aan dat de informatievoorziening voor haar publiek, de

mensen die in haar werk geïnteresseerd zijn, prima is.

13

Bijlage 7: Interview Hélène van der Ven, art consultant/columnist

Hélène van der Ven behaalde haar doctoraal kunstgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit te Leiden. Zij

was vijftien jaar schilderijenspecialist bij veilinghuis Sotheby’s en gebruikt haar opgedane kennis en

ervaring nu om een internationale clientèle te begeleiden bij de aan- en verkoop van kwalitatief

hoogwaardige kunstwerken. Daarnaast schrijft zij maandelijks een column voor het magazine

Residence. Voor haar column is zij altijd op zoek naar nieuwe en interessante dingen in de

kunstwereld. Via de website van Madeleine kreeg zij een indruk van haar werk en was zij eigenlijk

meteen enthousiast. Voor de editie van juni 2012 nam zij voor een van haar clienten en kijkje bij

Madeleine Berkhemer en interviewde zij haar over haar werk.

Hélène kwamen met elkaar in contact via een gezamenlijke vriendin. De vriendin wees Helene op het

werk van Madeleine aangezien dit interessant kon zijn voor haar clientèle. Het resultaat van dit

interview is de column ‘Bomb shell’ welke ter illustratie is terug te vinden in bijlage …..

Hélène omschrijft het werk van Madeleine als glamoureus en sexy met een, zoals zij dat proeft,

melancholieke ondertoon. De gelaagdheid die het werk bezit maakt het voor haar interessant.

De associaties die het werk bij haar oproepen zijn internationaal, vernieuwend door het gebruik van

ongebruikelijke materialen als panty’s en funky. Het is duidelijk kunst van een sterke vrouw, wat juist

door het frêle voorkomen van Madeleine een contrast vormt en daardoor extra interessant is.

Hélène vindt dat Madeleine prachtig kan tekenen en vindt dat zij dit best verder zou kunnen

ontwikkelen dan alleen het erotische. De fotogrammen van de panty’s vindt zij daarom erg geslaagd

aangezien Madeleine hiermee echt een nieuwe weg inslaat. Het is een mooie balans tussen haar

basisvorm en abstractie in mooie zwart-wit contrasten. Het roept het gevoel op van de fotogrammen

van de vroeg 20e eeuwse constructivisten zoals Laszlo Moholynagy, die zij zelf associeert met de

‘smoky atmosphere’van Marlene Dietrich.

De kracht van Madeleine’s werk is dat het zo ontzettend internationaal georiënteerd is. Ze krijgt

opdrachten in binnen- en buitenland, zowel van de jetset zoals Louboutin als de zogenaamde

serieuze instituten zoals het NAi. Daarnaast heeft het werk ook een echte glamourkant. Ze bedoelt

hiermee niet alleen de MMM pin ups, maar ook het kleurgebruik, de vorm en de spannende

composities. Hierdoor kan ze zich echt meten met de besten.

De reden dat Madeleine in Nederland nog niet zo bekend is heeft volgens haar te maken met het feit

dat ze in Nederland geen vast galerie heeft. Als ze zich bij een goede galerie zou aansluiten zou die

veel voor haar kunnen betekenen op het gebied van naamsbekendheid en klantenkring. Zij gaf aan

dat galerie Ron Mandos bij Amsterdam eventueel goed bij haar zou aansluiten.

Momenteel werkt Madeleine voornamelijk veel samen met Galerie Mario Mauroner uit Wenen.

Helene denkt dat je het hier alleen niet meer red en denkt dat Madeleine er van zou kunnen

profiteren wanneer zij door meerdere galeries vertegenwoordigd zou worden.

Madeleine is in Nederland niet echt zichtbaar in het reguliere kunstcircuit zoals beurzen, musea en

tentoonstellingen. Je moet in Nederland als kunstenaar netwerken en aan de weg timmeren als je in

de belangstelling wil komen en blijven. Wat de communicatie en pr betreft zou er daarom veel te

winnen zijn voor haar en zou zij een grote stap naar de top kunnen maken. Het feit dat ze voor

Christian Louboutin heeft gewerkt, wat toch een enorme grootheid is in de modewereld, zou haar

veel nieuwswaarde moeten hebben kunnen opleveren. Dit had haar bijvoorbeeld best een bezoekje

bij DWDD kunnen opleveren. Ze zou haar publiek ook meer op de hoogte kunnen houden van de

laatste ontwikkelingen. Ze doet dit nu enkel via e-mail en de website, maar dat volgens Helene niet

voldoende. Ook op dat gebied is volgens haar veel terrein te winnen.

14

Bijlage 8: Interview Jacques van der Bom, marketingmanager Zeeman

Jacques van der Bom is manager Marketing&Communicatie bij Zeeman. Sinds 2010 is Zeeman wat de

marketing-communicatie betreft een nieuwe weg ingeslagen. Samen met het reclamebureau

Persuade bedenken zij verrassende technieken om het publiek te kunnen bereiken. Belangrijk is

hierbij wel dat de campagnes worden benaderd vanuit de visie van Zeeman, ‘goede kleiding en

textiel hoeft niet duur te zijn.’

Zeeman mikt met de nieuwe campagnes en manieren van merkbeleving op een imagoverschuiving,

het suffe imago moet worden bijgesteld. Zeeman streeft naar een eigentijdser en extroverter imago.

Op het eerste gezicht zijn Zeeman en Bas Kosters niet bepaald een match. Aan de ene kant heb je het

toch ietwat stoffige imago van Zeeman tegenover de extravagante en eigenzinnige Bas Kosters. Toch

hebben beide partijen elkaar gevonden.

De zoektocht naar een geschikte samenwerkingspartner begon met de visie van Zeeman als

uitgangspunt. Zij vonden dat ze deze visie het beste konden verbeelden door een van hun

ankerassortimenten; ondergoed, in de spotlight te zetten. Bas Kosters was in dit geval een goede

match omdat hij enerzijds de visie deelde en anderzijds dicht bij de kernwaarden verrassend en

eigentijds staat. Bas Kosters verwoordt de visie van Zeeman op zijn eigen manier, namelijk door te

stellen dat het er niet toe doet wat je draagt maar hoe je het draagt. Het verbeelden van de visie via

een high-fashion designer was verrassend, iets wat Zeeman wil zijn om van het stoffige imago af te

komen.

Voorafgaand aan de samenwerking is het belangrijk dat beide partijen tot een creatieve en financiële

overeenstemming kunnen komen. De kunstenaar moet wel begrijpen wat de formule van het bedrijf

inhoudt en wat de kernwaarden zijn. Je moet respect hebben voor elkaar en elkaar kunnen

vertrouwen. Wanneer dat is bereikt staat niets een succesvolle samenwerking in de weg.

Bas Kosters had ten tijde van de samenwerking volledige creatieve vrijheid. Er is vooraf wel

afgesproken dat Bas enkel een collectie onderkleding zou ontwerpen. Dit is hem niet opgelegd, maar

dit is in onderling overleg besloten. Met betrekking tot het design had Bas alle vrijheid, al moest hij

wel rekening houden met het feit dat Zeeman massaproducten maakt. Een heel ingewikkeld design

was daardoor productietechnisch niet mogelijk. Bas had er in dit geval niets aan als de collectie niet

zou worden verkocht of begrepen aangezien hij door middel van deze samenwerking ook een grote

groep mensen wilde bereiken en niet alleen de zogenaamde ‘fashionistas’.

Het voordeel van de samenwerking voor Zeeman is dat de organisatie op deze manier in staat werd

gesteld haar visie op een verassende manier te verbeelden. Daarnaast heeft het met deze

samenwerking ook een nieuw publiek aangesproken. Zo kwamen er veel mensen voor de collectie

van Bas Kosters die anders nooit een voet in Zeeman zouden zetten. Voor Zeeman is het fijn dat ze

op deze manier kennis hebben gemaakt met het merk en zo ook hebben kunnen ervaren dat een

lage prijs niet per definitie een slechte kwaliteit betekent.

De collectie van Bas Kosters bestond uit onderkleding. Het was naast het bieden van een bepaalde

merkbeleving ook de bedoeling de productgroep onderkleding extra onder de aandacht te brengen.

De samenwerking heeft een positieve uitwerking gehad aangezien de productgroep erg heeft

geprofiteerd van deze actie.

15

Bijlage 9: Interview Wouter van Dijk, brandmanager Absolut

Wouter van Dijk is werkzaam bij Pernot Ricard Nederland en is sinds ongeveer twee jaar

eindverantwoordelijk voor het brandmanagement van Absolut. Als brandmanager is hij nauw

betrokken in het samenwerkingsproces met de kunstenaars.

Absolut is een van oorsprong Zweeds vodkamerk dat in 1979 op de internationale markt werd

gelanceerd. Het design van de fles is gebaseerd op een oude medicijnfles en lag totaal niet op een lijn

met het design van de drankflessen die toentertijd op de markt verschenen. Daar kwam nog bij dat

de fles ook niet voorzien was van een etiket waardoor het al gauw een vreemde eend in de bijt werd.

Absolut Vodka heeft hier heel slim op ingespeeld door deze zogenaamde zwakte om te zetten in een

kracht. In plaats van dat zij de aparte keuze voor de vormgeving probeerden te verdedigen hebben zij

er juist voor gekozen deze aparte kenmerken te benadrukken en het stempel ‘perfectie’ op te

drukken. Dit uitte zich in de slogan ‘Absolut Perfection.’

Absolut werd een merk wat zich bewust distantieerde van het ‘normale’ en de grenzen opzocht door

risico’s te nemen. Het onbevreesde karakter bleek de kracht van het merk te zijn. Het mijden van de

massa en het omarmen van risico’s werden de kernwaarden van het merk. ‘ Doing Things Differently

Leads To Someting Exceptional’ werd de bijbehorende slogan. Door deze aanpak werd het merk erg

populair bij de creatieve gemeenschap.

Absolut streeft naar perfectie en om dit te kunnen bereiken moet je van de gevestigde paden

afwijken. Creativiteit is een begrip wat hier perfect bij aansluit, want om jezelf perfectioneren en te

kunnen vernieuwen moet je creatief zijn; ‘Creativity drives superiority’.

De vooraanstaande kunstenaar Andy Warhol pikte Absolut begin jaren tachtig op en zorgde ervoor

dat het merk werd verkocht in zijn beroemde Studio 54. Hij ontwierp een advertentie voor Absolut

die met veel lof werd geprezen. De impact was groot en succesvol voor beide partijen. Andy Warhol’s

status als kunstenaar groeide doordat door de campagne ook de mainstream in contact kwam met

zijn werk. Na de succesvolle campagne heeft Absolut hem gevraagd een nieuwe kunstenaar voor te

dragen. Hij koos voor de, tot dan toe onbekende, Keith Haring. De samenwerking met Absolut bleek

ook voor Keith Haring een grote doorbraak in zijn carrière. De samenwerking met Andy Warhol en

Keith Haring legde de basis voor de nog steeds voortdurende relatie tussen Absolut en kunst.

Inmiddels zijn er meer dan 400 samenwerkingen tot stand gekomen en is kunst opgenomen in het

‘DNA’ van het merk.

Absolut heeft een speciaal team aangesteld wat zich bezig houdt met de selectie van de kunstenaars.

Zij zijn continu op zoek naar nieuwe creatieve krachten die het merk kunnen versterken. Hierin

maken zij geen onderscheid tussen gevestigde en niet gevestigde namen. Zij zijn namelijk niet bang

om met onbekende kunstenaars samen te werken en vinden het belangrijk om juist ook deze

mensen een platform te bieden. Absolut vindt het belangrijk om vernieuwend te zijn en zal daarom

ook nooit twee keer met dezelfde kunstenaar samenwerken.

De kunstenaars die met Absolut Vodka samenwerken genieten volledige artistieke vrijheid. Zij zijn vrij

hun eigen interpretatie te geven aan het merk, zo lang de vorm van de fles maar terug komt in het

ontwerp. Ze worden enkel beperkt door de regels van de wet, aangezien het een alcoholisch product

betreft. Daardoor zijn de campagnes aan bepaalde restricties gebonden.

Omdat Absolut het creatieve proces respecteert schrikt zij kunstenaars niet af. Het vertrouwen wat

Absolut de kunstenaar geeft, geeft het merk een toegevoegde waarde. Het geniet aanzien en respect

en zorgt voor geloofwaardigheid. Dit versterkt ook de relatie met de doelgroep welke bestaat uit

mensen met een creatieve geest tussen de 25 en 35 jaar.

16

De waarde die creativiteit toevoegt aan het merk is erg belangrijk, met name omdat vodka een

generiek product is. Het moet zich dus door middel van een toegevoegde waarde onderscheiden van

de concurrentie.

De campagnes van Absolut zijn het voorbeeld van een succesvolle samensmelting van kunst en

commercie waarin beide partijen elkaar respecteren.

Ruim 30 jaar en honderden samenwerkingen later blijft Absolut zichzelf steeds weer opnieuw

uitvinden door samenwerkingen aan te gaan met creatieve partners.

17

Bijlage 10: Interview Michel Schelvis, docent kunst&cultuurmanagement

Michel Schelvis beweegt zich al vele jaren binnen de culturele sector. Hij heeft beeldende kunst

gestudeerd, maar voelde toch niet veel voor het kunstenaarsvak. Via verschillende omwegen is hij

uiteindelijk docent Kunt & Cultuurmanagement geworden aan de Willem de Kooning Academie.

Daarnaast is hij ook lid van de Rotterdam Raad voor Kunst en Cultuur en adviseert hij de gemeente

bij de verdeling van het subsidiebudget.

Volgens Michel is autonomie in het scheppingsproces volkomen legitiem. Wanneer je als kunstenaar

niet autonoom te werk gaat ben je plat gezegd, de hoer van Babylon. Als kunstenaar moet je trouw

blijven aan jezelf en je eigen stijl, authenticiteit is belangrijk anders ben je niet geloofwaardig.

Toch zie je tegenwoordig ook nieuwe ontwikkelingen binnen de kunstwereld. Zo zijn er steeds meer

kunstenaar die naast autonoom ook commercieel te werk gaan. Zo kan je als kunstenaar

commercieel werken en met de opbrengsten van je commerciële werk je autonome werk

financieren. Commercialiteit wordt niet meer gezien als iets ‘vies’ zoals dat voorheen wel het geval

was. Damien Hirst is een bekend voorbeeld van een kunstenaar waarbij de scheiding tussen

zakenman en kunstenaar erg dun is geworden. Rondom zijn naam hangt de vraag of hij nou een

oprecht kunstenaar is of een slimme marketeer. Vooral zijn werk ‘For the love of God’ heeft veel

vragen opgeroepen. Rondom dit kunstwerk is zo veel publiciteit gecreëerd waardoor het niet meer

duidelijk was vanuit welke motieven het gemaakt is. Is het een kunstwerk of een reclamestunt voor

de kunstenaar? Damien Hirst voldoet niet meer aan het klassieke idee van de kunstenaar die zich

inzet om geestelijke rijkdom te creëren, maar stelt materiële rijkdom voorop. Hij schaamt zich hier

overigens niet voor. Toen hem gevraagd werd of hij kunstenaar is of zakenman antwoordde hij

zonder na te denken met ‘zakenman’. Deze benadering heeft hem geen windeieren gelegd, want hij

is enorm succesvol en een van de rijkste kunstenaars van deze tijd.

In het huidige kunstklimaat is het veel gemakkelijker om snel aan de top te komen. Dit zie je niet

alleen in de kunst terug, maar ook in de muziek of dans. Door middel van social media, of

talentenjachten kan je de sprong naar de top veel sneller maken. Wanneer je een slimme act

bedenkt kan je als het ware in een klap wereldberoemd zijn. Het succes kan echter wel vergankelijk

zijn, doordat de weg naar de top klein is kan je snel van je troon worden gestoten. Het is daarom

belangrijk om dicht bij jezelf te blijven en jezelf steeds te blijven vernieuwen.

De reden dat merken zich tegenwoordig steeds meer met kunst willen associëren is het feit dat kunst

nog altijd een bepaald aanzien heeft. Het kan het merk een maatschappelijke relevantie en

intellectuele uitstraling geven. De massamarkt raakt om een gegeven moment verzadigd, en merken

willen uit het verdomhoekje komen. Ze willen loskomen van de middenmoot en boven de rest

uitstijgen. Door zich aan kunst te koppelen kunnen ze in een hoger segment komen en een nieuwe

doelgroep aanboren. Kunst is dus een heel geschikt middel om waarde aan het merk toe te voegen.

Wanneer je gaat voor kwaliteit heb je ook kwaliteit nodig om dit te kunnen uitstralen.

Voor de kunstenaar is een samenwerking vanzelfsprekend gunstig aangezien het merk de kunstenaar

naast kapitaal ook een platform biedt. Ook publiciteit is erg gunstig, wanneer je succesvol wil zijn

moet je opvallen.

Als je kijkt naar doelgroepen die geschikt zijn voor Madeleine Berkhemer is het uitgaan van haar

identiteit en het zoeken naar aansluitende partners een goede methode. Het is echter wel moeilijk,

aangezien deze partijen zich en elke denkbare sector zouden kunnen bevinden. Je moet daarom

duidelijk stellen wat haar waarden zijn en deze matchen met de waarden van het merk.

18

Het is daarnaast ook belangrijk om te observeren welke partijen er op uit zouden kunnen zijn zichzelf

uit de middenmoot te trekken. Deze partijen zijn sneller geneigd een samenwerking aan te gaan,

omdat het hen de mogelijkheid geeft deze sprong te maken.

Wanneer je uitgaat van het autonoom kunstenaarschap zou je kunnen denken dat enkel de identiteit

belangrijk is. Dit is echter niet het geval. Identiteit en imago zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Hoewel je als autonoom kunstenaar niet voor de markt produceert en dus ook geen rekening houdt

met hun wensen is het wel belangrijk om te weten hoe je als kunstenaar gezien wordt. Dit speelt

geen rol bij het produceren van je werk, maar het is wel goed om je hier van bewust te zijn.

Je kan hier als kunstenaar ook mee spelen. Het kunstenaarsduo L.A. Raeven is hier een goed

voorbeeld van. De twee zussen spelen met hun imago, het is zo geïntegreerd in hun werk dat zij

eigenlijk zelf de kunst zijn. Het kan dus heel interessant zijn om te weten wat het imago doet, je kan

het strategisch inzetten. Het imago van de kunstenaar ligt overigens wel vaak dicht bij de identiteit.

Dit heeft te maken met het feit dat je als kunstenaar letterlijk een beeld van jezelf neerzet, namelijk

door middel van je werk.

19

Bijlage 11: Brainstorm Jerome Severin, eigenaar Contain.r

Jerome Severin is mede-eigenaar van creatief georiënteerd communicatiebureau Contain.r, wat hij

samen met Jim Prins in 2002 oprichtte. Zij creëerden onder andere creatieve concepten voor

Absolut, Bacardi en Wrangler. Jerome beweegt zich in het creatieve circuit en heeft veel ervaring in

het werken met creatieve partners.

Om een geschikt communicatieadvies aan Madeleine Berkhemer te kunnen uitbrengen moet je

allereerst zien te achterhalen haar drijft of triggert. Hoewel zij aangeeft geen visie of missie te

hebben heeft zij waarschijnlijk wel een achterliggende gedachte. Deze gedachte zou je kunnen

vertalen in een filosofie. Je moet proberen om zelf verbindingen te leggen en vanuit die verbindingen

bepaalde kernwaarden aan te stellen. Binnen de autonome kunst is het overbrengen van een gevoel

het belangrijkst. Aangezien het werk van Madeleine Berhemer een erotisch thema is het

overbrengen van een gevoel redelijk gemakkelijk. Daarnaast kan erotiek ook in haar voordeel werken

wanneer het gaat om het aantrekken van commerciële partners aangezien seks een welbekende

marketingtruc is: “seks sells”. Als is dat in het geval van Madeleine misschien te plat.

Madeleine Berkhemer wil een bepaalde exclusiviteit behouden haar communicatie. Het is lastig om

in dit geval het geschikte middel te vinden. Wat helpt bij het vinden van geschikte

communicatiemiddelen is dicht bij je kernwaarden blijven. Wanneer je deze in je achterhoofd houdt

blijf je dicht bij jezelf en straal je dat ook uit. De kernwaarden dienen dan als selectiecriteria.

Wat ook een interessante techniek kan zijn is het expres niet communiceren. Dit kan een bepaald

mysterie creëren en daardoor juist publiciteit aantrekken. De Belgische ontwerper Martin Margiela is

hier een goed voorbeeld van. Hij communiceert nooit en geeft nooit interviews. Niemand weet

eigenlijk wie Martin Margiela is en of hij überhaupt wel bestaat. In dit geval is het niet communiceren

juist een zeer geschikte communicatietechniek gebleken. Het mysterie rondom dit merk heeft

nieuwsgierigheid bij mensen opgewekt en heeft daardoor publiciteit gecreëerd. Martin Margiela

heeft door het niet communiceren een bepaalde onbereikbaarheid gekregen die bij veel mensen

interesse heeft gewekt. Nu is het in het geval van Madeleine Berkhemer wel lastig dit nog toe te

passen aangezien zij al wel interviews heeft gegeven. Met een beetje speurwerk zijn mensen dan

toch achter haar identiteit. Je zou echter wel een andere draai aan deze techniek kunnen geven.

Madeleine kan de kant van Martin Margiela op te gaan door te spelen met haar drie alterego’s en

deze te gebruiken in haar communicatie. Zo zou zij bijvoorbeeld als een van haar alterego’s een

interview kunnen geven. Madeleine neemt op deze manier afscheid van haarzelf en kruipt in de rol

van een van haar alterego’s. Het draait dan niet meer om Madeleine Berkhemer, maar om haar werk.

Met dit gegeven zou je kunnen spelen.

Kunst en commercie kunnen wanneer zij samengaan iets moois voortbrengen, mits het goed wordt

aangepakt. Om de samenwerking tussen kunst en commercie succesvol te laten zijn moet er altijd

sprake zijn van een wisselwerking, beide partijen moeten elkaar respecteren. In dit geval is het

wederom goed om vanuit de kernwaarden op zoek te gaan naar een geschikte partner. Deze dienen

als uitgangspunt en op deze manier kan je een match maken. Een ander belangrijk punt is dat

Madeleine Berkhemer graag haar autonomie wil bewaren. Het merk kan in dit geval dus niet aan

haar werk komen en moet zich afvragen hoe zij haar het beste kunnen inzetten. In dat geval kan

bijvoorbeeld de publiciteit rondom de samenwerking het de moeite waard maken om een

samenwerking aan te gaan. De samenwerking moet dan wel bijzonder zijn en een bepaalde

nieuwswaarde hebben.

20

Bijlage 12: Interviewschema Madeleine Berkhemer

Tijd/taak Inhoud

0.00 - 0.03 INLEIDING

Voorstellen: Sharon Kuen, student Communicatie Hogeschool Rotterdam

Warming-up: Aangeven medewerking interview op prijs te stellen

Onderwerp: Commerciële samenwerking tussen kunstenaar en merk

Opdrachtgever: Madeleine Berkhemer

Doel: Achterhalen wat een kunstenaar beweegt een samenwerking te starten met een commerciele

partner en tevens inzicht krijgen in het belang van autonomie en de selectieprocedure

Duur interview: 60 min

Soorten vragen: Persoonlijke gegevens, achtergrond van het werk, voordelen, autonomie, selectiecriteria

Rapportage: Resultaten van het interview worden verwerkt tot een rapport

Anonimiteit: Rapport wordt niet gepubliceerd

Vragen: Heeft u nog vragen over bovenstaande?

Ik begin nu met het eerste onderdeel van het interview

0.03- 0.06 KERN

Persoonlijke gegevens

de volgende vragen gaan over uw huidige situatie

1 Hoe lang bent je al werkzaam als kunstenaar?

2 Heb je naast kunst nog een andere bron van inkomsten?

3 Heb je een opleiding binnen je vakgebied afgerond?

0.06-0.26 Achtergrond

de volgende vragen gaan over de achtergrond van uw werk

5 Wat is de visie achter je werk?

6 Wil je met jouw werk een bepaalde missie volbrengen?

7 Vindt u het belangrijk dat uw werk een bepaalde reactie bij de waarnemer losmaakt?

8 Wat zijn jouw kernwaarden?

9 Wat wil je graag uitstralen?

10 Heb je het idee dat het beeld wat het publiek van jou heeft overeenkomt met wat jij wil uitstralen?

0.26 - 0.36 Autonomie

De volgende vragen gaan over het belang van autonomie

11 Wat versta jij onder autonomie en wat betekent dat voor jou?

12 In hoeverre ben je bereid je te schikken naar de wensen van de samenwerkingspartner?

0.36 - 0.46 Beweegredenen commerciele samenwerking

de volgende vragen gaan over de beweegredenen welke leiden tot een commerciele samenwerking

13 Waarom wil je met een commerciële partner samenwerken?

14 Waar moet een geschikte samenwerkingspartner volgens jou aan voldoen?

15 Wat moet het partnerschap jou kunnen bieden?16 Hoe denk je de potentiële partners te kunnen aantrekken?

Huidige communicatie

De volgende vragen gaan over het huidige communicatiebeleid

0.46-0.56 17 Je doet momenteel nog niet veel aan communicatie. Is daar een reden voor?

18 Op welke manier communiceer je het liefst met je publiek?

19 Is er een reden dat je geen gebruik maakt van social media?

20 Internationaal geniet je meer bekendheid. Wat denk je dat daar de reden voor is?

21

Dit waren mijn vragen, ik zal het interview nu gaan afronden.

0.56- 0.60 AFSLUITING

Opmerkingen: Zijn er nog andere zaken die van belang kunnen zijn voor dit interview?

Gegevensverwerking: De gegevens worden verwerkt in een rapport ten behoeve van Madeleine Berkhemer

Bedanken: bijdrage, tijd en moeite

22

Bijlage 13: Interviewschema kunstkenner/verzamelaar

Tijd/taak Inhoud






Doel: Inzicht krijgen in kunstmarketing, achterhalen wat zowel merk als kunstenaar beweegt,

visie op positionering en communicatie binnen de kunstwereld


Soorten vragen: Persoonlijke gegevens, kunstmarketing, mogelijkheden, imago en identiteit





0.03- 0.07 KERN


de volgende vragen gaan over uw functie

1 Wat is uw functie?

2 Welke vakken geeft u?

3 Bent u naast docent ook nog actief binnen andere vakgebieden?

0.07-0.15 Autonomie en het huidige kunstklimaat

de volgende vragen gaan over autonomie binnen het huidige kunstklimaat

4 Kunt u wat vertellen over het huidige kunstklimaat?

5 Kunt u wat vertellen over autonomie binnen het kunstenaarsschap?

0.15-0.25 De achtergrond van commerciele samenwerking

de volgende vragen gaan over de achtergrond van commerciele samenwerkingen

6 Wat maakt een kunstenaar een geschikte partner voor commerciele partijen?

7 Waarom denk u dat samenwerkingen juist de laatste tijd zo populair zijn?

0.25-0.45 Kunstmarketing

de volgende vragen gaan over kunstmarketing

8 Hoe kan marketing toegepast worden op autonome kunst?

9 Hoe zou u geschikte doelgroepen selecteren voor Madeleine Berkhemer?

10 Hoe breng je de identiteit van de kunstenaar in kaart?

11 Is het imago voor de kunstenaar van belang?

0.45 - 0.55 Communicatie

De volgende vragen gaan over communicatie mbt autonone kunst

12 Hoe kan je de geselecteerde doelgroepen aantrekken?

13 Hoe maak je jezelf als autonoom kunstenaar zichtbaar?

14 Hoe kan je een bepaalde autonomie of exclusivteit waarborgen?


23





24

Bijlage 14: Interviewschema Absolut/Zeeman

Tijd/taak Inhoud






Doel: Achterhalen wat een merk beweegt een samenwerking te starten met een kunstenaar

en tevens inzicht krijgen in de selectieprocedure.


Soorten vragen: Persoonlijke gegevens, achtergrond van het merk, voordelen, selectieprocedure, resultaat





0.03- 0.05 KERN




2 Op welke afdeling bent u werkzaam?

3 Hoe lang bent u al werkzaam binnen het bedrijf?

4 Bent u nauw betrokken bij het samenwerkingsproces?

0.05-0.15 Achtergrond

de volgende vragen gaan over de achtergrond van het bedrijf

5 Wat is de achtergrond van (naam merk) ?

6 Wat is de strategie van (naam merk) ?

7 Wanneer is (naam merk) gestart met de samenwerkingen met kunstenaars?

8 Hoeveel samenwerkingen zijn er tot nu toe tot stand gekomen?

9 Wordt er gekozen voor een vaste samenwerkingspartner, of wisselen deze elkaar af?

0.15 - 0.25 De voordelen voor het merk

De volgende vragen gaan over de beweegredenen

10 Wat beweegt (naam merk) een samenwerking te starten met een kunstenaar?

11 Wat zijn de belangrijkste voordelen voor (naam merk) ?

12 Zitten er ook risico's aan de samenwerking verbonden? Zo ja, welke?

0.25 - 0.35 De selectie van de kunstenaar

de volgende vragen gaan over de selectieprocedure

13 Op basis waarvan worden de kunstenaars geselecteerd?

14 Wat zoekt (naam merk) in een kunstenaar?

15 Heeft de kunstenaar tijdens de samenwerking alle vrijheid? (autonomie)

Resultaat

De volgende vragen gaan over het resultaat van de samenwerking

0.35-0.40 16 Is er een duidelijk verschil waarneembaar in de afname van de producten?

17 Is er een duidelijk verschil waarneembaar wanneer het aankomt op het imago van het merk?

25





26

Bijlage 15: Interviewschema Michel Schelvis

Tijd/taak Inhoud






Doel: Inzicht krijgen in kunstmarketing, achterhalen wat zowel merk als kunstenaar beweegt,

visie op positionering en communicatie binnen de kunstwereld


Soorten vragen: Persoonlijke gegevens, kunstmarketing, mogelijkheden, imago en identiteit





0.03- 0.07 KERN




2 Welke vakken geeft u?

3 Bent u naast docent ook nog actief binnen andere vakgebieden?

0.07-0.15 Autonomie en het huidige kunstklimaat

de volgende vragen gaan over autonomie binnen het huidige kunstklimaat

4 Kunt u wat vertellen over het huidige kunstklimaat?

5 Kunt u wat vertellen over autonomie binnen het kunstenaarsschap?

0.15-0.25 De achtergrond van commerciele samenwerking

de volgende vragen gaan over de achtergrond van commerciele samenwerkingen

6 Wat maakt een kunstenaar een geschikte partner voor commerciele partijen?

7 Waarom denk u dat samenwerkingen juist de laatste tijd zo populair zijn?

0.25-0.45 Kunstmarketing

de volgende vragen gaan over kunstmarketing

8 Hoe kan marketing toegepast worden op autonome kunst?

9 Hoe zou u geschikte doelgroepen selecteren voor Madeleine Berkhemer?

10 Hoe breng je de identiteit van de kunstenaar in kaart?

11 Is het imago voor de kunstenaar van belang?

0.45 - 0.55 Communicatie

De volgende vragen gaan over communicatie mbt autonone kunst

12 Hoe kan je de geselecteerde doelgroepen aantrekken?

13 Hoe maak je jezelf als autonoom kunstenaar zichtbaar?

14 Hoe kan je een bepaalde autonomie of exclusivteit waarborgen?


27





28

Bijlage 16: Publicatie Christian Louboutin & Madeleine Berkhemer

Christian Louboutin Introduces Latest Work From Artist Madeleine Berkhemer By Davistomo on December 1,2011

Christian Louboutin is hosting an exclusive event at the

brand’s Miami Design District boutique during Art Basel on

Saturday December 3rd, showcaseing the work of artist

Madeleine Berkhemer.

Berkhemer’s new sculpture titled “The Other Night.”

Housed in the gallery which surrounds the jewel box boutique, the new installation is

described by the Dutch artist as “a tunnel which forms the transition from the entrance of

the store towards the shoes, connecting the two through a path of desire…”

The sculpture is the latest installment in a trilogy which made its debut with when the

boutique first opened in 2009. It was followed by “Star of the South II” in 2010 and this

year, the trilogy sees its completion with the debut of “The Other Night”.

http://www.zimbio.com/member/liyucmh

29

Bijlage 17: Printscreen website en weblog

30

Bijlage 18: Voorbeeld gerichte mailing

!!!CHECK OUT!!!CHECK OUT!!!CHECK OUT

MADELEINE BERKHEMER

"MILLY MOLLY MANDY" JEWELRY

AT

ART PARIS, GRAND PALAIS

Mario Mauroner Comtemporary Art

29th MARCH - 1st APRIL

Studio Madeleine Berkhemer Parkstraat 6 3016BD Rotterdam The Netherlands www.madeleineberkhemer.com

for news follow us at : www.madeleineberkhemer.blogspot.com

'Garden of delight II' SOLOSHOW from 19th of January 2012 at Galerie Mario Mauroner Vienna www.galerie-mam.com 'The other night' at Christian Louboutin from 1rst of december 2011 155 Ne 40TH Street Miami, FL 33137

http://www.galerie-mam.com/

Scriptie Sharon Kuen 0763812- Bijlagenboek, De kunst van het verleiden- juni 2012

Documents

Transcript of Scriptie Sharon Kuen 0763812- Bijlagenboek, De kunst van het verleiden- juni 2012