Scratch 9 Editie Nederland

32
ISSO KENNISPARTNER GENORMEERD BEREKENEN VABI-KOPPELING PREFAB IN BIM UNICA IN DIFFER PROJECT FOCUS OP BIM LEES DIT MAGAZINE ONLINE WWW.STABIPLAN.NL/SCRATCH EDITIE NEDERLAND 9 MAGAZINE VAN STABIPLAN – ONTWERPSOFTWARE VOOR DE INSTALLATIEBRANCHE UNIFORM EN HOGE KWALITEIT EUROPESE MEP CONTENT STANDAARD TBI

description

Scratch is een relatiemagazine van Stabiplan BV ontwerpsoftware voor de installatiebrache.

Transcript of Scratch 9 Editie Nederland

Page 1: Scratch 9 Editie Nederland

ISSO KENNISPARTNERGENORMEERD BEREKENEN

VABI-KOPPELING

PREFAB IN BIM

UNICA IN DIFFER PROJECT

FOCUS OP BIM

LEES DIT MAGAZINE ONLINEWWW.STABIPLAN.NL/SCRATCH

EDIT

IE

NEDER

LAND

9

MAGAZ INE VAN STAB IPLAN – ONTWERPSOFTWARE VOOR DE INSTALLAT IEBRANCHE

UNIFORM EN HOGE KWALITEIT

EUROPESE MEP CONTENT STANDAARD

TBI

Page 2: Scratch 9 Editie Nederland

Ontdek het op www.stabiplan.nl/designed

Een goede installatie start bij een ontwerpproces met de juiste tools. Onze software bewijst zich in de praktijk. Zo ook hier: prin cipe schema, 3D-design, berekening, werktekening en materiaal -rappor tage. Stabicad helpt u op het platform van uw keuze: Revit en CAD. In combinatie met de grafische artikel informatie van MEPcontent staat Stabicad aan de basis van veel aansprekende projecten. Uw projecten.

Designed by Stabicad

Leading in MEP design Gold Partner

Page 3: Scratch 9 Editie Nederland

PEFC/30-31-435

PEFC Certified

Dit product komt uit duurzaam beheerd bos, gecontroleerde

bronnen

www.pefcnederland.nl

SCRATCH

Wij houden niet van standaard. Als het kan, gaan we voor maatwerk. Voor anders dan anders.

Maar toch zijn er momenten dat iedereen baat heeft bij een standaard. Sinds de torenbouw

van Babel weten we dat het makkelijk is wanneer mensen dezelfde taal spreken. En in het

verkeer is het ook wel goed dat iedereen zich aan een aantal regels houdt.

Tijdens BIM LIVE | SUM 2014 presenteert Stabiplan de European MEPcontent Standard (EMCS).

In een wereld waarin veel gewerkt wordt met standaardproducten, is het niet meer dan logisch dat we een uniforme taal spreken

als het gaat over objectinformatie. Geen standaard die ontstaat uit discussie en compromissen, maar een standaard die werkt in de

dagelijkse praktijk. Lees verder op pagina 14 en download de EMCS via www.mepcontent.eu/emcs.

Standaard

BIM-implementatiebij Imtech

AUTODESK nieuws over 3D printen en subscription

10

17&2925

TU BIMlab Delft kennisboost voor BIM innovatie

Unica realiseert BIM-project DIFFER 4Stabiplan is ISSO kennispartner 8Content in soorten en maten 13Kwaliteit in content met EMCS 14New in Stabicad 9 15Berekenen gebouwprestaties met koppeling Vabi Elements 18Nieuwe families en features MEPcontent 20Albert Schweitzer bouwt en beheert met informatie 21Volgende stap in BIM: prefab bij TBI 26Kort nieuws 30

ColofonSTABIPLAN BV | SLOEP 1 | POSTBUS 128 | 2410 AC BODEGRAVEN | WWW.STABIPLAN.NL | [email protected] | 0172 65 02 65

3

Page 4: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

KLANT AAN HET WOORD

Unica en Stabiplan versterken elkaar in de BIM-ontwikkeling

4

Page 5: Scratch 9 Editie Nederland

Dat zegt Arjan van Haperen, hoofd projecten bij Unica.

Hij is een van de aanjagers van de BIM-koplopersgroep.

De koplopersgroep deelt de interne en externe BIM-

ervaring, -kennis en -valkuilen. “Unica staat op een goed

BIM-niveau, we krijgen steeds meer BIM-modelleurs met

goede BIM-ervaring. Het DIFFER project in Eindhoven is

een goed voorbeeld van onze BIM-expertise.”

BREEAM ExcellentBij het DIFFER project is, zoals verwacht mag worden

van een onderzoeksinstituut dat zich bezighoudt

met ontwikkeling van duurzame energie, op alle

fronten aandacht besteed aan een duurzaam ontwerp.

De duurzaamheid komt onder andere terug in de

toepassing van driedubbel isolatieglas, zonnepanelen

met fotovoltaïsche cellen en door het gebruik van een

zaagtandprofiel in de gevel waardoor zowel een goede

zonwering als daglichttoetreding wordt bereikt. Voor

het ontwerp van het gebouw, uitgevoerd door Ector

Hoogstad architecten in samenwerking met Deerns,

is het Breeam Excellent ontwerpcertificaat verleend.

Door de inspanningen van Unica en bouwpartner

Dura Vermeer zal dit na oplevering worden omgezet

in een Breeam Excellent certificaat.

Installatietechniek die zichtbaar isUnica begeleidt de uitvoering van het project op de

bouwplaats, dit om de maximale focus te hebben op het

project. Arjan: “We merken dat de techniek erg belangrijk

is voor DIFFER: we krijgen veel technische vragen naar

“Je hebt een aantal mensen in de organisatie nodig die als BIM-ambassadeurs continu het vliegwiel aanzwengelen.

Zo kunnen we BIM intern eenvoudig onder de aandacht brengen. We roepen niet alleen BIM maar we doen ook BIM.

Bijvoorbeeld in het DIFFER project.”

Unica over de toekomst en de voordelen van BIM

Lees verder

Aan kop in BIM en BREEAM

5

Page 6: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

KLANT AAN HET WOORD

aanleiding van het BIM-model. Ik vind dat mooi, ze schatten

de installaties op waarde. Vaak worden installaties enkel als

lastig ervaren en stoppen we ze graag zover mogelijk weg. De

installaties vormen hier een belangrijk onderdeel voor het

onderzoek dat binnen DIFFER wordt uitgevoerd. Er zijn grote

aansluitvermogens nodig en daarmee uitgebreide installaties.

Werken met een BIM-model heeft ons erg geholpen in het

ontwerp en het overleg met de klant en bouwpartners.”

Investeren in BIM-ervaringVanuit de opdrachtgever was BIM als eis gesteld; Unica heeft

daar volmondig ja tegen gezegd. Als BIM-voorloper in de branche

laat Unica zien dat BIM meerwaarde heeft. Arjan: “We hebben

het project begin 2013 opgestart in Revit MEP, maar tijdens het

project liepen we tegen een belangrijk punt aan en dat was het

gebrek aan goede content. We hebben in het begin heel veel

families gemaakt maar dat is geen doen voor dit soort projecten.

Daarom hebben we de keuze gemaakt voor Stabicad for Revit.

De nieuwe functionaliteit in Stabicad houdt ons scherp en we

zien kansen om in de samenwerking met Stabiplan elkaar te

versterken in de BIM-ontwikkeling. Dat komt mede doordat

Stabicad for Revit continu in doorontwikkeling is. Met het project

DIFFER doen we veel goede BIM-ervaring op. Bij zo’n project

moet je niet alleen naar de kosten kijken, maar het juist zien als

investering in BIM-ervaring. De juiste Revit training is de start,

maar alleen door praktijk ervaring kom je vooruit.”

Door het DIFFER project gaat Unica nu per discipline met aparte

aspect modellen werken. Daardoor is ook de performance

een stuk beter geworden omdat er minder van het geheugen

wordt gevraagd. Stabicad for Revit is nu de standaard. Arjan:

“Dat betekent naast de investeringen in software, ervaring

en trainingen dat we ook investeren in de juiste hardware.”

De voordelen van BIM komen bij het DIFFER project ook in

de uitvoeringsfase naar voren. Arjan: “Door vooraf met alle

bouwpartners onderdelen die clashen af te stemmen, worden

faalkosten in de uitvoering gereduceerd. Met name onze

bouwpartner Airpro heeft hierdoor minder passtukken gebruikt,

vergeleken met andere niet-BIM-projecten.”

Content verantwoordelijkheidDe ontwikkelingen rondom up-to-date content gaan snel en

op dit moment zijn er verschillende initiatieven in de branche.

Arjan geeft zijn visie: “Wij moeten zelf geen families maken en

dat geldt volgens mij ook voor de collega partijen, dan gaat er

echt iets mis. Iedereen kan roepen dat hij een mooie bibliotheek

heeft gebouwd, maar wat heb je er voor de langere termijn

aan? Fabrikanten zijn verantwoordelijk voor de up-to-date

beschikbaarheid van hun eigen producten. Als de fabrikant

... installaties op waarde schatten ...

6

Page 7: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

de boot niet wil missen dan zal hij met de juiste informatie

moeten komen.” MEPcontent is het platform waar de fabrikant

deze informatie het best publiceert. Arjan: “Een enorme pre

van Stabicad for Revit is de content die via de directe link met

MEPcontent.eu beschikbaar is.”

Met deze content kun je het Revit model van LOD 100 tot LOD 500

opleveren. Unica heeft voor het DIFFER project heel wat content-

aanvragen gedaan bij MEPcontent, onder andere voor luchtkanalen

en broekstukken. Het ideaalplaatje met betrekking tot content

schetst Arjan vanuit zijn ervaring in de industrie: “Ik wil op alle

materialen een QR-code. Die QR-code linken we aan het model en

zo kan de servicemonteur gelijk zien welke informatie er aan vast

zit. Dit is de toekomst en wie dat slim doet, verandert de markt.

De BIM-beweging is in gang gezet en die is niet meer te stoppen.”

Next step BIM en beheerArjan: “De volgende stap is nu om te bepalen hoe we het model

ook echt geschikt gaan maken voor beheer en onderhoud.

Belangrijke vraag daarbij is wie straks de verantwoordelijkheid

heeft voor het model. De opdrachtgever wordt eigenaar, het

mooie van een BIM-model is dat alle wijzigingen kunnen worden

Lees verder

bijgehouden zodat het altijd up-to-date is. Wij zien dat bij

veel ziekenhuizen een facilitaire afdeling de hele dag bezig is

om alle tekeningen up-to-date te houden.” Het BIM-model is

geschikt voor beheer en onderhoud en dat heeft als voordeel

dat je met een viewer al door het gebouwmodel kan lopen

voordat je als servicemonteur naar een klus gaat. Unica is als

installatiepartner in staat om de rol van BIM-model beheerder

op zich te nemen, wij houden dan alles bij in het model:

mutaties, inclusief bouwkundig, in ons model en in dat van

partners.”

Speerpunt prefabArjan: “Het prefab-proces willen we verder optimaliseren,

intern bespreken we dit in de BIM-koplopersgroep en extern

met Stabiplan. De vertaalslag van een BIM-model naar

prefab-tekeningen kan nog eenvoudiger. Wij willen het BIM-

model gebruiken om snel de prefab-tekeningen te kunnen

maken, dit is een speerpunt van Unica. Door toepassing

van prefab wordt het aantal uren op de bouwplaats sterk

gereduceerd. Door onze ruime ervaring met prefab, een eigen

prefab fabriek en bijbehorende planning en logistiek zijn we

in staat om snel en efficiënt te werken. Door een verdere

integratie van BIM en de voorbereiding van de prefab zal dit

in de toekomst zeker nog verbeteren.”

www.unica.nl / www.differ.nl

7

Page 8: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

ISSO KENNISPARTNER

Tijdens het event ISSO 40 jaar werd Stabiplan als kersverse ISSO Kennispartner op het podium in het

zonnetje gezet. Een samenwerking waar het mes vanuit goed partnerschap aan twee kanten snijdt.

ISSO plaatst via Stabicad kennis en richtlijnen middenin het ontwerpproces van BIM-modelleurs en

Stabicad innoveert vanuit de nieuwste installatietechnische inzichten.

ISSO Kennispartnerschap voor beide partijen belangrijkBIM kennisleverancier en informatiekanaal

KENNISPARTNER

Rob van Bergen, directeur ISSO

Rob van Bergen, directeur van ISSO, is blij met de nieuwe kennis partner.

“Software speelt een belangrijke rol bij het ontwerpen en beheren van

technische installaties in gebouwen en veel kennis die wij leveren

aan de sector wordt hierin verwerkt.

Stabiplan is een toonaangevende partij

in deze markt en het is goed dat wij

nauw samenwerken”. Ook Stabiplan

directeur Gijs Willem Sloof ziet grote

voordelen van de samenwerking: “Trans-

parantie en kwaliteit zijn belangrijke

sleutels van onze ontwerpsoftware. In

bijna vijfentwintig jaar softwareontwik-

keling hebben we altijd ISSO-publicaties

gebruik. Over ISSO- publicaties, zoals 17,

18, 24, 42 en 55, willen we alles weten:

die hebben rechtstreeks gevolgen voor

Stabicad. We willen continu up-to-date

zijn en dat kunnen we als Kennispartner

extra borgen.”

KennisdelenGijs Willem: “Stabicad is vanaf het eerste moment aan BIM

gerelateerd geweest. Ook toen de naam BIM nog niet bestond,

werkten we al vanuit het principe van BIM. Stabicad koppelt

installatietechnische 3D-componenten aan informatie die

gebruikt kan worden voor de hele flow; vanaf het ontwerp

tot en met het beheerproces. We passen de ISSO-publicaties

toe bij alles wat te maken heeft met de berekeningen van lei-

dingsystemen. De engineer kan daarmee zijn berekeningen

zichtbaar maken in zijn 3D-ontwerp.”

Rob: “Het is belangrijk dat installatieprofessionals die in een

BIM-project werken toegang hebben tot de nieuwste kennis

en informatie van de diverse installatietechnieken. Dat

gebeurt steeds vaker via ontwerpsoftware, zoals Stabicad.

Die koppelingen zijn we bij ISSO nu aan het ontwikkelen.

We doen dat graag samen met Stabiplan; zij weten als geen

ander hoe de processen lopen. Voor de ontsluiting van de be-

nodigde kennis kunnen we daar alleen maar van profiteren!”

8

Page 9: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Grenzen zoeken De wens om samen te werken is wederzijds. Gijs Willem: “ISSO is

een goede club: daar willen we graag mee samenwerken. Het is

handig voor ons en daarmee ook voor de markt. Als Kennispartner

kunnen we koersen op de wisselwerking tussen de regels die je

afspreekt in de branche en de toepasbaarheid via automatisering.”

Voor die toepasbaarheid zoekt Stabiplan alle grenzen op. “Onze

klanten en die van ISSO worden gevraagd om te voldoen aan

bepaalde normen en regels. Alleen is de praktijk vaak weerbarstiger

dan de papieren norm. Als Kennispartner kunnen we al in een

vroeg stadium toetsen of de ISSO-publicaties zijn om te zetten in

software. Zodat we de normen eenduidig en correct aan kunnen

bieden. En onze samenwerking bijdraagt aan de transparantie van

ontwerpsoftware en de kwaliteit van installaties in Nederland.”

Dat ISSO zich ook bezighoudt met Europese normen is voor

Stabiplan een pluspunt omdat de Stabicad rekensoftware ook

in België, Frankrijk, Duitsland en Roemenië op de markt komt.

Met lokale normen, gebaseerd op de Europese normen.”

Eenduidige antwoordenRob: “Als Kennispartner kan Stabiplan ISSO vragen de software

te valideren en een uitspraak te doen over de berekeningen die

Stabicad maakt. Maar we kunnen ook helpen bij het uitdiepen

van praktische klantvragen die relatie hebben met de in Stabicad

gebruikte ISSO-publicaties. Ook ik vind dat we op vragen uit de

markt dezelfde antwoorden moeten hebben. Uiteindelijk gaat

het om het gemak voor de engineer en een goed resultaat voor

de klanten van onze installatiebranche!”

Goed ontwerpen = berekenenGoed ontwerpen betekent dat ook de berekeningen van de

installatie kloppen. De MEP-software van Stabicad onder-

steunt de (BIM-) workflow van concept tot detail met de

gewenste informatiegraad op ieder moment voor adviseur,

installateur en gebouwbeheerder.

Stabicad biedt standaard een groot scala aan snelle bereke-

ningen om de juiste onderdelen te selecteren, bijvoorbeeld

radiatoren selectie/afgifte, schuifje berekening voor lucht-

kanalen en verdeling sprinklerkoppen aan de hand van de

voorgeschreven juiste klasse.

Naast deze standaard opties voor vuistregelberekeningen

heeft Stabicad geïntegreerde berekeningen volgens de norm

voor het doorrekenen van:

• luchtkanalen (volgens ISSO 17 en ISSO 24)

• gasleidingen (volgens NEN 1078/2078)

• tapwater, inclusief circulatieleidingen (volgens NEN 1006

en ISSO 55)

• koelleidingen / centrale verwarming (volgens ISSO 18)

• sprinklerleidingen (volgens ISSO 42)

• riolering (volgens EN 12056 en NTR 3216)

De berekeningen geven direct inzicht in wat de beste

ontwerpkeuzes zijn. De uitgebreide rapportages zijn als

document op te slaan en in te dienen bij een keurende

instantie. Zo kan de installateur later altijd aantonen op

welke berekeningen het ontwerp is gebaseerd.

Edwin Schalk (rechts) namens Stabiplan bij de uitreiking van het ISSO Kennispartnercertificaat

9

Page 10: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

IMTECH

Bij een BIM-proces ligt, in tegenstelling tot het traditionele

ontwerpproces, het zwaartepunt van ontwerpinspanningen in

de vroege fases. De mogelijke beïnvloeding van de kosten en/of

kwaliteit zijn dan immers nog relatief groot en de kosten voor

ontwerpwijzigingen nog relatief laag. Deze verschuiving van het

zwaartepunt zorgt ervoor dat een goede opzet van het BIM-proces

en -model essentieel is.

Daar in de praktijk tegenaan lopen, is niet altijd leuk, maar zorgt

er wel voor dat je in zeer korte tijd veel leert over goed en niet

goed, geschikt en ongeschikt, kosten en baten in een BIM-project.

Imtech heeft verschillende grote BIM-projecten onder handen en

leert nog iedere dag. We praten met projectmanager Jan Boekhorst

en Johan Smit, lead engineer elektro, van de Imtech vestiging in

Arnhem.

Jan: “De eerste stap in BIM is zorgen dat je een heldere doelstel-

ling hebt. Zonder te weten of het haalbaar was (we waren nog

niet heel bekend met de BIM-materie) hebben we gekozen om een

positief netto projectpercentage te noemen. We wisten dat we in

de ontwerpfase leergeld zouden gaan betalen, maar we kennen

ook de BIM-belofte van faalkostenreductie in de uitvoering.

Leren in de praktijkVerwachtingen en doelen in BIM

Imtech heeft voor het vlottrekken van een groot BIM-project Stabiplan consultancy ingeschakeld. Met het als doel selfsupporting

te worden in het draaien van grote BIM-projecten en weer ‘in control’ te komen. Er zijn veel ‘lessons learned’ die de input

vormen voor volgende projecten.

Lees verder op pagina 12

10

Page 11: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

In een ideale situatie wordt er binnen een organisatie op

strategisch niveau een BIM-beleid opgesteld met daarin

de grote lijnen op het gebied van de BIM-implementatie.

Vervolgens vertalen projectleiders en/of engineers dit

beleid naar een implementatieplan op tactisch niveau

met het eindproduct als basis. Zij nemen ook de leiding

over de uitvoering van het implementatieplan op operati-

oneel niveau. Hierbij is het belangrijk om te realiseren dat

het overstappen van een traditioneel bouwproces naar

een BIM-proces een ingrijpende organisatieverandering

vraagt. BIM is samenwerken en afspraken maken. Het

vraagt nieuwe of extra skills van mensen in een organi-

satie. Om deze verandering in goede banen te leiden zijn

duidelijke afspraken, goed opgeleide mensen, de juiste

software en de juiste begeleiding essentieel.

Een BIM-implementatie is een transitie naar een andere

workflow en Stabiplan biedt diensten om u daarbij te

helpen. We hebben inmiddels veel ervaring met de

begeleiding van BIM-implementatieprojecten en weten

als geen ander dat het proces zelden lineair verloopt.

Het is veel meer iteratief. Regelmatig ontbreekt er visie

of beleid en komt men er gedurende het project pas

achter dat BIM een proces is in de hele organisatie. Onze

BIM-consultants worden vaak ingehuurd om projecten

vlot te trekken. De meerwaarde van Stabiplan zit in een

assessment bij de start en de inzet van een BIM-imple-

mentatieprotocol.

Het globale doel van elk BIM-project is hetzelfde, maar

het plan van aanpak en de uitvoering van BIM-imple-

mentaties verschillen vaak. Omdat geen enkel BIM-pro-

ject gelijk is, zal voor nieuwe projecten vooral op tactisch

niveau (planning en fasering, samenwerkingsvorm, invul-

ling van de BIM-rollen, informatienormen, bibliotheken,

informatiesystemen en applicaties, informatiebeheer en

uitwisseling van het model) opnieuw naar de invulling

worden gekeken. De ervaring leert dat vanuit een aantal

scenario’s en hoofdthema’s een custom made implemen-

tatieprotocol per project kan worden vastgesteld.

Onze BIM-consultants focussen zich de eerste dagen op

de juiste opzet van het BIM-proces en werken daarna

(op locatie) aan het BIM-model en de verwerking van

de Stabicad functionaliteiten hierin. Ook faciliteert

Stabiplan de opleidingen van de werknemers en vinden

er tussentijdse evaluaties plaats op basis van de in het

implementatieprotocol vastgelegde afspraken en plan-

ningen.

Op deze manier omvat een BIM implementatieprotocol

afspraken voor het hele proces. Start u binnenkort met

een BIM-project en heeft u vragen op één of meer van

bovenstaande punten neem dan contact met ons op via

[email protected]

BIM-implementatie

11

Page 12: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

IMTECH

Een soort BIM-wisselgeld dus. Het project is nog niet klaar maar ik

denk dat we de doelstelling gaan halen. Al is de oorzaak daarvan

nu nog deels het meerwerk vanuit te laat genomen beslissingen

door de opdrachtgever. Als je in het model 3,5 kilometer 300mm

draadgoot hebt staan en dat moet ineens 5 kilometer 600mm

worden - reken maar uit.”

Jan: “We hebben Stabiplan in het project betrokken op een

moment dat we op een onderdeel een flink probleem hadden dat

was veroorzaakt door een externe partij.” Reden voor Stabiplan om

de installatietechnische kennis van BIM-consultant Rolph Baggen

in te zetten. Jan: “Wat Stabiplan goed deed was het onderkennen

van het probleem, vervolgens binnen het project zorgen dat het

probleem een minimale belemmering vormde voor de voortgang

en tenslotte aan de slag gaan met een structurele oplossing. Hier-

voor bleek ook aanvullende softwareontwikkeling nodig te zijn.

Je zou dus kunnen zeggen dat de sparingsmodule van Stabicad

de afgelopen tijd is doorontwikkeld mede dankzij onze input.”

Als Imtech in de hele organisatie op BIM-niveau is, wil het bedrijf

het BIM-management en de BIM-uitvoering compleet in eigen huis

doen. Johan: “Het is een kwestie van het opstellen van een goed

BIM-protocol en dat bij ieder project vertalen naar een template.

Je houdt rekening met Imtech als organisatie, de organisatie van

het bouwteam en de projectparameters. Daarin verwachten we

dat Stabiplan verdere stappen in de standaardisering van de tem-

plate zet. Doordat het Revit platform zelf ook nog volop in ontwik-

keling is moet er nog teveel ‘geprogrammeerd’ worden on-the-job.

We willen dat Stabiplan ons vooral advies geeft over het proces

en de inrichting van een project, de uitvoering en het modelleren

moeten we 100% zelf kunnen. Natuurlijk blijven er vragen tijdens

het ontwerpen, maar die gaan dan meer over hoe iets in Stabicad

werkt. Daarin moeten cursussen en ondersteuning van de help-

desk voldoende zijn.“

Over uitwisseling tussen CAD en Revit via Exchange is Johan kort

en is de les uit de praktijk duidelijk: “Hoewel andere bouwpartijen

de tool prima konden gebruiken, moet je wel goed bedenken wan-

neer je hem inzet en waarvoor je hem gebruikt. Om minder druk

te leggen op de afstemming en communicatie in het model is onze

conclusie: BIM is vanaf het begin alles in Revit. De schaarste aan

goede BIM-modelleurs is niet op te vullen met CAD-engineers. Dat

is echt een andere tak van sport.”

Lesson learned

Een concrete doelstelling maakt focus en afweging van

kosten/baten gedurende het BIM-project makkelijker en de

opdrachtgever moet meebewegen in het eerder nemen van

beslissingen om meerwerk te voorkomen.

Lesson learned

Door hoge prio te geven aan BIM-opleiding op verschillende

niveaus binnen je organisatie, kun je zelf het niveau van

inleners beoordelen en ben je minder afhankelijk in de

productie. Een BIM-modelleur en ook een externe consultant

moet naast 3D skills ook kennis hebben van installatie -

techniek in de praktijk. Stabiplan levert die meerwaarde.

Lesson learned

Een goede template is interdisciplinair en bepaalt de

opbouw en weergave van alle technische modellen en views,

waaronder aspectmodellen en links van andere disciplines.

Het maakt research van het model mogelijk, waarborgt de

kwaliteit ervan en zorgt voor hergebruik van informatie.

12

Page 13: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

OPEN AND FOR FREE

Content in soorten en maten

De meeste dwg-bestanden op MEPcontent bevatten 3D-symbolen en zijn in elke applicatie te gebruiken. De intelligentie van connectoren en materiaallijsten levert extra gebruiksgemak in Stabicad. Er zijn 3D-dwg’s van verlichtingsarmaturen, ketels, WTW’s, radiatoren, toiletten, pompen, kleppen, afsluiters, airco’s, etc.

Excel-bestanden met parametrische gegevens van leveringsprogramma’s van fabrikanten. Met onder andere typenummer, omschrijving, afmetingen, artikelnummer en informatie over aansluitingen. Beschikbaar in de categorieën brandbeveiliging, CV, elektro, kabelgoten, leidingsystemen, lucht, riolering,

sanitair, sprinkler en TR. Deze content is via Stabicad te importeren.

Door de komst van Revit staan er ook rfa-bestanden op MEPcontent. Deze bestanden bevatten alle informatie die voor de verschillende fases in uw project nodig zijn. Ook families zijn er in verschillende soorten.

Unspecified Family is een Revit-bestand van een product zonder fabrikantgegevens. Goed bruikbaar in vroege BIM-fase: artikelinformatie voor berekening en als fabrikant nog onbekend is.

Specified Family is een Revit-bestand met alle types en afmetingen die een product heeft in het productaanbod van een bepaalde fabrikant. Bij een aantal

fabrikanten is in Stabicad via deeplinks extra productinformatie beschikbaar die is op te slaan in het maintenance model.Voor een groter

gebruikersgemak staan de verschillende types van een artikel in één family. Voorbeelden: families van Nefit, Axis en Remeha. In de type catalog families kan de gebruiker bij het laden de types selecteren die hij in Revit wil gaan gebruiken. Populaire artikelen van

fabrikanten zoals Flamco en OC Waterloo worden vanuit Stabicad gegeneerd als losse families. Deze kunnen meerdere series en/of types bevatten.

Family packs van DYKA AIR en Eriks Aquatherm PPR inclusief template met een voorgedefinieerde instelling voor auto-routing zorgen voor meer ontwerpsnelheid en gebruiksgemak.

Doel is dat content voldoet aan de European MEPcontent Standard, gepubliceerd vanuit 25 jaar ontwikkelkennis en MEP-ervaring. Meer over EMCS op pagina 14.

Via webservices dataconnecties leggen met fabrikanten zodat er één betrouwbare bron is voor up-to-date artikelinformatie.

Family PacksFamilies uit PLS

Families met types

Product Line Sheets

3D-dwg's

Revit Families

EMCS

Webservices

.DWG

.RFA

.PLS

Alle content direct up-to-date in uw model:

Gebruik Stabicad of de MEPcontent Browser app!

MEPcontent.eu is de bibliotheek met content voor iedere MEP-engineer. U vindt er up-to-date grafische en parametrische

productinformatie die direct te gebruiken is in ieder BIM-proces. In alle soorten en maten, van veelgebruikte producten, van alle

bekende fabrikanten, voor Revit en CAD. We zetten ze voor u op een rij:

13

Page 14: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

De publicatie van de European MEPcontent Standard (EMCS)

markeert een belangrijke stap in de uitbouw van MEPcontent.

eu als de centrale plek voor up-to-date grafische artikelinfor-

matie. Stabiplan stelt haar kennis rondom de productie van

content beschikbaar aan de community van MEP-engineers en

aan fabrikanten om op die manier met elkaar ons gezamen-

lijke doel te bereiken: steeds betere gebouwinstallaties dankzij

optimaal georganiseerde BIM-projecten in Europa.

Omdat Revit als platform nog volop in ontwikkeling is, is

EMCS een dynamisch document. In essentie beschrijft het de

spelregels van het spel dat contentproductie heet. Stabiplan

doet dit in haar content factory en in nauwe samenwerking

met alle leidende fabrikanten in de branche. Content gepubli-

European MEPcontent Standard

Feedback en commentaar

op EMCS stellen we op prijs.

Daarom nodigen we u als

lezer van de Scratch uit het

document te downloaden van

www.mepcontent.eu/emcs.

Al uw vragen, opmerkingen

en suggesties zijn welkom via

[email protected].

DE STANDAARD

ceerd op basis van EMCS is te gebruiken in Autodesk Revit 2014

en hoger en in combinatie met applicaties die op het Revit-

platform draaien, zoals Stabicad.

14

Page 15: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

De Sheet Manager in Stabicad for Revit is uitgebreid met de

mogelijkheid om in batches te printen. Selecteer de sheets,

klik ‘Publiceren’ en kies de printer en het aantal prints.

Nieuw in StabicadSparingen, W-schema, Sheet Manager en meer

Stabicad ondersteunt Revit Server in StabiBASE

en in StabiTOOLS is een functie toegevoegd

‘Productdocumentatie verzamelen’ die PDF-

bestanden downloadt en koppelt aan de artikelen

met PDF deeplinks.

Sparingen kunnen worden gegenereerd in meer

constructieve elementen, zoals fundering, dak, kolom,

plafonds etc. Bij het genereren van sparingsverzoeken

kunt u een eigen waarde opgeven voor de diameter

van kanalen en leidingen.

De functionaliteit voor het tekenen van

principeschema’s voor W-installaties

is nu ook beschikbaar in Stabicad for

Revit.

Stabicad for Autocad

• bepalen van hoogte en rotatiehoek bij invoegen artikelen van MEPcontent.eu

• offset plaatsen van elektrosymbolen zodat in 2D view de symbolen op afstand voor de muur worden geplaatst

• filterfunctie voor selectie van artikelen binnen een venster, systeem of hele tekening

• semi-automatisch oplossen kruispunt

In de Installatie Manager van

Elektro kunt u aangeven in welke

View u het schema wilt tekenen en

of u alle schema’s in één View wilt

tekenen of per schema een View.

STABICAD FOR REVIT EN AUTOCAD

Koppeling met Vabi Elements

zie pagina 18-19

15

Page 16: Scratch 9 Editie Nederland

16

Voor uw technische content gaat u naar MEPcontent.eu. Daar vindt u grafische artikelinformatie van alle bekende Europese fabrikanten. Zo heeft u in iedere fase van het ontwerp de juiste detaillering. Inclusief deeplinks naar fabrikantinfromatie, (groot)handelsinformatie, 3D-preview en GTIN/ETIM classificatie. Gratis en door iedereen overal te gebruiken.

Van handelsinformatie tot 3D grafische content

Download nu de app op www.mepcontent.euOpen and for free

Leading in MEP design

Page 17: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Met die uitspraak legt hij de link naar het open 3D print plat-

form Spark (spark.autodesk.com) dat Autodesk introduceert

tegelijk met haar 3D printer Ember. En hoe mooi die printer er

ook uitziet, het draait om het platform waarmee Autodesk de

3D print technologie naar een hoger niveau wil tillen. Jeff: “We

besloten erin te stappen en de community te helpen door het

Spark platform te creëren en onze beste technologie beschikbaar

te stellen. In een open formaat dat gebruikers in staat stelt het

niveau van 3D printen in zekere zin te resetten.” Autodesk hoopt

op dezelfde manier als Android te profiteren van de open source

community van ontwikkelaars. De bedoeling is dat die commu-

nity een belangrijke bijdrage gaat leveren in de vooruitgang van

hun gratis open source 3D print platform Spark.

EcosysteemDe kracht van Spark ligt in partnerships met belangrijke spelers

in de 3D print industrie. Met Spark wil Autodesk een ecosysteem

creëren dat de frustratie wegneemt uit het proces van 3D printen.

Hierdoor kunnen hardware leveranciers zich focussen op de

productie van goede hardware – het platform ontzorgt hen voor

wat de software betreft. Jeff: “Het belangrijkste aspect van het

platform is de openheid en de beschikbaarheid voor de com-

munity, zodat ontwikkelaars eraan kunnen bijdragen en ervan

kunnen profiteren.”

MEPcontent.eu“Dezelfde principes liggen ten grondslag aan MEPcontent.eu.”

Edwin Schalk, business development director bij Stabiplan,

wijst op de parallel tussen beide platformen. “Vanaf het begin

hebben we benadrukt dat MEPcontent open and for free is.

Dankzij dit platform beschikken MEP-engineers altijd over

up-to-date grafische artikelinformatie die direct te gebruiken

is in hun BIM-projecten.” MEPcontent bevat Revit families

en 3D CAD-bestanden met relevante productinformatie van

alle belangrijke fabrikanten uit de wereld van installatietech-

niek. Edwin: “Met de publicatie van de European MEPcontent

Standard (zie pagina 14) onderstrepen we het belang van trans-

parantie rondom deze materie. We willen hiermee de ontwikke-

ling van content voor de MEP-industrie een extra boost geven.”

Spark, de basis voor innovatie

3D PRINTING

De kracht van een open platform

“Waarom zijn zoveel 3D printers transparant? Dan zie je het als het fout gaat.” Tijdens zijn keynote bij de Inside 3D printing

conferentie in Santa Clara maakt Jeff Kowalski, CTO van Autodesk, duidelijk dat innovatie vraagt om doorzettingsvermogen.

Maar ook dat innovatie geen eindpunt heeft: “We aren’t done innovating yet.”

CONNECTED OPEN FREE

Autodesk Spark

17

Page 18: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Bij het modelleren van installatieconcepten wilt u digitaal

inzicht in de gebouwprestaties, zodat interactie tussen partijen

in BIM mogelijk is en samen kan worden gezocht naar de beste

oplossingen. Koppel daarom uw gebouwmodel uit Stabicad for

Revit aan Vabi Elements en gebruik de berekeningsresultaten

direct in het installatieontwerp in Stabicad.

Gebouwen moeten op gebieden zoals comfort, energie en gezond-

heid voldoen aan geldende technische en maatschappelijke

normen en de wensen van de opdrachtgever. Het programma van

eisen is hierbij de leidraad en biedt, mits opgenomen in simulatie

en rekensoftware, de ontwerper de regierol om met opdracht-

gever of in een bouwteam in alle ontwerpfases een dialoog aan

te gaan. Automatisering biedt de mogelijkheid diverse scenario’s,

keuze mogelijkheden en consequenties van wijzigingen snel en

eenvoudig te visualiseren. Voor de berekening van gebouwpresta-

ties in BIM zijn standaard de Amerikaanse Ashrae rekenregels in

Revit opgenomen.

Voor de berekening van gebouwprestaties volgens Nederlandse

en Europese normen kan een gebouwmodel uit Stabicad for Revit

worden ingelezen in Vabi Elements. Dat kan van een geïsoleerde

ruimte, bijvoorbeeld bij het maken van een typical of voorbeeld-

ruimte in een vroeg stadium van BIM, van een bepaalde ruimte-

soort of van het hele gebouw ter controle voorafgaand aan de

fysieke bouw. Na berekening van warmteverlies en koellast in

Vabi Elements worden de berekeningsparameters opgenomen in

de Stabicad schedules en zijn ze beschikbaar voor bijvoorbeeld

radiatorselectie en roosterverdeling.

Ontwerpuitgangspunten liggen vast en worden gecontroleerd:

tijdens het ontwerp ziet u wanneer u genoeg heeft geplaatst om

te voldoen aan de uitgangspunten van de berekening. De kwaliteit

van dit installatietechnische gedeelte van de data binnen het

BIM-model zijn geborgd. Het resultaat is een gebouwontwerp met

optimale gebouwprestaties.

Naast de connector met Vabi Elements komen er in de nabije

toekomst ook Stabicad connectoren beschikbaar voor andere

rekenprogramma’s.

Gebouwprestaties berekenen in BIMConnector Stabicad for Revit met Vabi Elements

VABI ELEMENTS

Robert Lansink, projectleider bij adviesbureau Invent

“Voor het optimaal en juist ontwerpen en construeren van

installaties is een goede integratie en snelle uitwisseling

tussen ontwerp- en simulatiesoftware van essentieel belang.

De koppeling tussen Stabicad voor Revit en Vabi Elements

helpt ons de juiste keuzes op een efficiënte manier te maken.”

18

Page 19: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Zo werkt hetStart in StabicadZorg in het Stabicad for Revit model dat de bouwkundige ruimtes, in Revit

termen ‘Rooms’, zijn omgezet naar Spaces en controleer of deze ruimtes

bouwtechnisch in orde zijn. Spaces zijn ruimtes met installatietechnische

specificaties zoals warmtelast en koellast. Alleen de Spaces wordt meegeno-

men bij het maken van een IFC-export van het model.

ExportVia de IFC-export uit Stabicad for Revit importeert Vabi de geometrie van

het gebouw(deel). Al is de geometrie nog zo complex, Vabi controleert of de

ruimtes gesloten zijn en op elkaar aansluiten en vertaalt het geheel naar een

gesloten geometrisch model. Dat geeft de zekerheid van een betrouwbare

berekening en dus betrouwbare data in het BIM-model.

Vabi ElementsIn de ruimtelijst kunt u de (ingeladen) ruimtes makkelijk voorzien van de

juiste ruimtedefinities door per Space type of zone ruimtesjablonen toe te

kennen. Vervolgens kiest u de berekening, bijvoorbeeld warmteverlies, en

Vabi simuleert snel en overzichtelijk de gebouwprestaties op basis van het

Bouwbesluit.

ImportSla de berekeningsresultaten op in een Excellijst en haal ze via

[StabiTOOLS – data – importeren uit VABI Elements] binnen in Stabicad.

De berekeningsparameters worden automatisch toegevoegd aan de eigen-

schappen van de Spaces in Stabicad en zijn zichtbaar in de Schedules.

Verder in StabicadBepaal met de radiatorselectie of de plaatsingsfunctie van roosters het

aantal, fabrikant en type radiatoren of roosters in een ruimte. Tijdens het

plaatsen loopt het transmissieverlies in de Schedule terug of in het geval van

ventilatie loopt het aantal kuub op. De rode waardes veranderen van kleur

wanneer de installatie voldoet aan de berekende prestaties van de ruimte.

www.vabielements.com

19

Page 20: Scratch 9 Editie Nederland

Artikelpagina Alle bestanden

onder een artikel staan

overzichtelijk onder elkaar met

de bestandsnaam, het type, een

voorbeeld en de grootte. Ze zijn

in één keer te selecteren door

linksboven in de kopregel van de

tabel het vakje aan te vinken.

Registreren Inloggen kan nu ook

direct met een Google, Facebook,

LinkedIn of Microsoft account.

3D-preview Bij steeds meer

artikelen staat een link naar

het 3D-preview. Per Revit

Family is er een 3D-preview

die een goed beeld geeft

van de verhoudingen van

het product. Het artikel is te

roteren en in te zoomen.

ETIM-code in artikellijst Als bij

een artikel Rensa-eigenschappen

beschikbaar zijn, staat ook de

ETIM-classificatiecode bij de

artikeleigenschappen.

PDF-preview Artikelen met een

PDF-link krijgen een tabblad

‘Documentatie’ met een

voorbeeldplaatje dat linkt naar

originele locatie van de PDF.

1

1

2

3

5

43

2

5

4

SCRATCH

Nieuwe features MEPcontent.eu

Type catalog families Axis CommunicationsBeveiligingscamera’s van Axis Communications zijn beschikbaar als type catalog

family. Een type catalog family zorgt ervoor dat de grootte van de family beperkt

blijft wanneer er veel types van een artikel beschikbaar zijn. De gebruiker kan bij

het inladen selecteren welke types er in de family meegenomen moeten worden.

Legrand Family pack voor auto-routingDe Revit Families voor het Van Geel GWO Snap-on stalen wandgootsysteem zijn

als Family-pack beschikbaar op MEPcontent. Deze families worden geleverd met

een Revit-template waarin de instelling voor auto-routing is voorgedefinieerd. Om

het gebruik hiervan optimaal te benutten is een handleiding aanwezig.

200 badkamerradiatoren van Radson Van Radson zijn 12 verschillende series badkamerradiatoren (bijv. Apolima, Java

en Andros) met ruim 200 types beschikbaar als Revit en AutoCAD download.

De werking van deze type catalog families staat uitgelegd in de FAQ’s van

MEPcontent.eu.

3D-preview

20

Page 21: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Nieuwe features MEPcontent.eu

Denk met ons mee, doe met ons mee

“Vroeger hadden we aan het gebouw genoeg, maar nu willen we ook een stuk informatie in een bepaalde structuur

aangeleverd krijgen. Dat is ook gewoon de eis”, aldus Bart Gillis, Hoofd Technisch Bedrijfsbureau, van de eenheid Facilitair bij

het Albert Schweitzer Ziekenhuis. Daarmee is de toon gezet voor een goed gesprek over BIM. Immers bij BIM draait alles om

de I van informatie.

KLANT AAN HET WOORD

Lees verder

Albert Schweitzer Ziekenhuis over de oplevering van bouwprojecten én informatie

21

Page 22: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

KLANT AAN HET WOORD

Samen met Ferry Graafland en Teun Wapperom, beiden CAD

Beheerder-Tekenaar, is hij verantwoordelijk voor alle informatie-

stromen en tekeningen rondom de nieuwbouw, renovatie van

oudbouw, onderhoud en beheer. Zij maken, samen met de andere

collega’s van Techniek, deel uit van het Facilitair Bedrijf van het

Albert Schweitzer Ziekenhuis. Ferry: “We zitten midden in een

drukke periode met renovatieprojecten van oudbouw en nieuw-

bouwprojecten. Dit komt door het samenvoegen van twee locaties

en omdat onze locatie Amstelwijk op het einde van de levens-

cyclus zit. Verder zijn een deel van onze gebouwen en installaties

aan renovatie en vervanging toe.” Bart vult aan: “In een periode

van zo’n vier jaar is het ziekenhuis Dordwijk twee keer zo groot-

geworden, daarvan is 40.000 m2 nieuwbouw. Er is ook veel reno-

vatie van de oudbouw op locatie Zwijndrecht en Dordwijk nodig

om de gebouwen op een goed kwaliteitsniveau te krijgen. In de

komende vijf á zes jaar ligt de focus ook op de installaties.”

Calques op de plankOok de ontwikkeling van informatie staat niet stil, de databa-

ses waaruit de tekeningen gehaald worden zijn voortdurend in

beweging. Teun: “Dat is ooit begonnen met calques op de plank

met de kwaliteit en eisen van toen. Langzaam maar zeker is

dit geëvolueerd tot wat het nu is. Dit geeft meteen aan wat ons

afwijkend maakt van een bouwbedrijf en een installateur; we

hebben een historie met informatie.” Ferry vervolgt: “Alleen zijn

de eisen strenger geworden en is wetgeving continu in ontwikke-

ling. Dat betekent voor ons dat oude informatie naar de eisen van

vandaag moet worden gemaakt.” Hierbij gaat het over een gescand

document maar ook over een hard-copy rapport, het is veel werk

om deze informatie weer actueel en in de juiste structuren te

krijgen. Bart: “We willen en kunnen geen proeftuin zijn en kiezen

dus voor ‘proven technology’. Een bouwer sluit zijn project af, zet

de informatie in het archief en gaat naar het volgende project. Als

gebouwbeheerder is dat compleet anders;

Klantgericht opleveren is fysiek gebouw én digitale informatie

22

Page 23: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

wij denken vanuit de levenscyclus van het gebouw.”

De opdracht voor het Technisch Bedrijfsbureau is duidelijk:

zorgen voor de juiste structuur voor de gebruiker en dan gaat

het om actuele en goede informatie in de juiste indeling. Teun:

“Of dat nu is om een storing op te lossen, een project op te

starten, een GMP-z keuring, een tekening van installatie of om

voor legionella het koudwaternet met bijbehorende informatie

in kaart te moeten brengen.” Bart gaat verder en zegt met een

glimlach: “En bouwprojecten verstoren dit eigenlijk. Technisch

Beheer is in principe redelijk statisch, maar projecten zijn

dynamisch, met steeds nieuwe input en het is aan ons om dit

in goede banen te leiden.”

‘Wij willen bouwen’De drie heren van het Albert Schweitzer Ziekenhuis hebben

een duidelijke visie op de toekomst. Bart: “De bouwindustrie

moet nog beter naar de wensen van zijn klanten kijken. Als je

Stabicad goed gebruikt dan kan je alles zo toesturen.” Ferry:

“Het gaat uiteindelijk niet alleen om klantgericht bouwen maar

ook om klantgericht opleveren, zodat de informatievoorzie-

ning bij de overdracht klopt. Dat je meedenkt; ook in het niet

tastbare: goede certificaten, tekeningen maar ook handleidingen,

informatie als onderhoudsconcepten, etc. de hele klimbim

van info.” Op dit moment wordt er zo’n 30% van de werkweek

besteed aan het compleet maken van tekeningen. Ferry: “Dit zijn

niet alleen oude documenten maar juist ook bij nieuwe projecten

krijgen wij bij oplevering vaak niet de juiste informatie, niet in

de goede structuur en vaak ook nog te laat. Dit is zonde, want

wat wij willen doen is juist bouwen; oud- en nieuwbouw projecten

en bouwen aan de juiste informatie.” Bart vervolgt: “Voor ons is

Stabicad de standaard, dat betekent dat wij alles aangeleverd

willen krijgen in Stabicad. De toepassingen van informatie zijn

steeds breder en complexer, denk bijvoorbeeld aan legionella

en de vermogensbalans.” Teun: “De informatie die beschikbaar

is wordt ook steeds intelligenter, zo kunnen wij steeds meer uit

rapportages halen. Hierdoor kunnen wij beter integreren met

andere systemen zoals Ultimo. Legionella is daar een goed voor-

beeld van; door andere systemen toe te voegen komen er andere

alternatieven om de hoek kijken. Het is alleen nog zoeken naar

de juiste synergie tussen systemen.”

Aan de voorkant toegevoegde waarde biedenBart: “Als bouwer moet je je realiseren dat de klant ook weer

een aantal partijen daarachter heeft die informatie eisen

gedurende de hele levenscyclus van een gebouw. Dat kun je aan

de voorkant heel goed regelen, dat is ook je toegevoegde waarde.

Natuurlijk moet je tegen de juiste prijs het juiste product

leveren, maar de juiste informatie is ook onderdeel daarvan.

Teun: “Qua tekenwerk is goed omschreven op welke manier de

informatie moet worden aangeleverd, alleen de cultuur is er nog

niet naar.” Ferry: “Als je het concreet maakt richting een functio-

naliteit van Stabicad dan heb je bijvoorbeeld de uitwisseling met

de projectkoffer, dat is voor ons heel belangrijk. Om informatie

op te leveren en terug te krijgen - dit is essentieel voor onze

informatievoorziening. Maar ik merk regelmatig dat informatie-

uitwisseling via de projectkoffer niet bij iedereen gemeengoed is.”

Verder is een terugkerende uitdaging het overtuigen van bouw-

partijen om aan het einde van een project met de juiste teke-

ningen te komen. Daar moeten soms contracten en tekeningen

bijgehaald worden om dit voor elkaar te krijgen. Bart: “Dan komt

men ook wel in beweging omdat het helemaal dichtgetimmerd

Beste ziekenhuis van NederlandHet Albert Schweitzer ziekenhuis (ASz) is een topklinisch

opleidingsziekenhuis in de regio Drechtsteden. Het heeft

vier locaties in Dordrecht, Zwijndrecht en Sliedrecht

en een buitenpoli in het gezondheidscentrum van

Ridderkerk. Het ASz verzorgt een gebied met ruim 400.000

inwoners en is met 4.000 medewerkers en ruim 200

medisch specialisten de grootste werkgever in de regio.

In de jaarlijkse ‘Ziekenhuis Top 100’ van het AD komt

staat het ASz al twee jaar (2013/2014) op de eerste plaats.

Het ziekenhuis biedt vrijwel alle medische specialismen

en heeft kennisspeerpunten: oncologie (accent borst-

en longkanker), hematologie, bekkenbodemklachten,

pijnbestrijding en beweging. Het ASz staat op het punt

een bestuurlijke fusie aan te gaan met Rivas Zorggroep/

Beatrixziekenhuis in Gorinchem.

Lees verder

23

Page 24: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

KLANT AAN HET WOORD

is. Maar het zit niet tussen de oren tijdens het proces. Gelukkig

denkt de afdeling Bouwprojecten goed met ons mee.”

Een stappenplan van A tot Z Ferry: “Tegenwoordig kan je een installatie niet meer in je hoofd

hebben zitten. We zijn nu echt afhankelijk geworden van de

tekening, alles staat met elkaar in verbinding en heeft met elkaar

te maken vooral de werkbouwkundige installaties. Alleen door een

hele strakke regie te houden op de informatiestromen kunnen wij

als afdeling goed presteren.” Bart: “Het kan haast niet anders dan

dat alle interne en externe partijen zich steeds meer bewust zijn

van het goed en op tijd aanleveren van informatie. Wij zetten dit

in gang samen met de afdeling Bouwprojecten aan de hand van

de controlerondes en een stappenplan.” In dit stappenplan staat

het bouwproces van A tot Z en in een vroege fase van het project

gaat de CAD Beheerder-Tekenaar alle systeemtechnische infor-

matie communiceren. Gedurende het project zijn er vaste punten

waarop bepaalde dingen aangeleverd moeten worden.” Teun: “Als

je dat allemaal doet, dan is het een kwestie van hier is de sleutel

met de juiste informatie en tot ziens. Dat is de ideale wereld en

dus ook ons streven.”

BIM en beheer Ferry: “Wij doen al jarenlang aan BIM; tekeningen zijn voor ons

veel meer dan een plaatje.; zij bevatten de essentiële informatie

voor de beheer- en onderhoudsfase.” Bart: “Bij BIM is het heel

belangrijk om in je ontwerp al de juiste informatie in de juiste

structuren toe te voegen om direct profijt te hebben van BIM.

Maar dit geldt buiten BIM om ook. En als dat dan heel goed

gebeurt dan kunnen wij dat overnemen voor de levensfase erna.

Onze behoefte is al voor 95% afgedekt als het in Stabicad netjes

wordt aangeleverd.” Ferry: “Het eenvoudigste is om te beginnen

met het Centraal Meldpunt Gegevensbeheer gedachte die ooit is

opgetuigd: een centraal punt waar alle gegevens samenkomen.

Nu komt de informatie overal terecht, bij een projectleider, wat

bij een locatie beheerder en een tekenaar heeft nog iets op een

laptop staan.” Teun: “Bij BIM is het niet alleen in het belang van

beheerders dat de informatie goed geregeld is maar ook voor

bouwbedrijven en installateurs die steeds vaker verantwoordelijk

worden voor de beheerfase. Dan krijg je de discussie over infor-

matie ook binnen een bouwbedrijf/installateur.” Bart: “Wij kijken

naar tekeningen als informatie. Dat is voor veel bouwpartijen en

installateurs echt een volgende stap die gemaakt moet worden.

Een tekening is maar een plaatje met de maten en dat is het. Er

zit meer in Stabicad dan veel mensen weten, qua functionaliteit

is het mogelijk om de volgende stap te maken. Onze visie is dat in

de toekomst de vele Stabicad mogelijkheden (analyse, rapportage

en koppelingen van info-omgevingen) steeds meer gebruikt zullen

gaan worden.”

Informatie actueel en in de juiste structuren

24

Page 25: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCHSCRATCH

Veel landen waaronder Canada, Duitsland en Sri Lanka hebben

het: een TU BIMlab. In Nederland zorgt het TU BIMlab in Delft

voor samenwerking tussen bedrijven, studenten en overheden

om het succes van BIM te vergroten en het BIM-kennisniveau

binnen het onderwijs te maximaliseren.

De onderzoeksomgeving is ingericht als een fysiek lab dat

functioneert als kenniscentrum rondom BIM. In deze ruimte

vindt onderzoek plaats en laten studenten, bedrijven en over-

heden zien waar zij mee bezig zijn en wat zij hebben afgerond.

Naast bedrijven als Heijmans, Arcadis en Volker Infra Design is

ook Stabiplan betrokken bij TU BIMlab Delft en kunnen studenten

bij Stabiplan kwalitatief onderzoek doen.

Initiatiefnemer van TU BIMlab Delft, de sectie Integraal Ont-

werpen en Beheer van de faculteit Civiele Techniek, doet de

komende jaren intensief onderzoek naar de beheersing van alle

informatie van een bouwwerk gedurende de gehele levenscyclus

en voor alle betrokken actoren. Dit samenwerken met meerdere

disciplines en organisaties aan complexe projecten, die aan

steeds meer en strengere voorschriften voor gebruik, milieu en

duurzaamheid moeten voldoen, is volop in ontwik-

keling. Het proces en het resultaat zijn

sterk afhankelijk van de kwaliteit van data

en snelle en foutloze uitwisseling daarvan.

Software is het hulpmiddel om gebouw-

modellen in de workflow steeds verder met

informatie te verrijken en het complete

bouwproject virtueel uit te werken voordat

de eerste paal de grond in gaat of de eerste

bestelling is gedaan. Daarom zijn de vertaalslag van BIM-processen

naar software, dataverrijking van het BIM-model en hergebruik

van informatie interessante onderzoeksgebieden voor de studen-

ten in het TU BIMlab.

Wilco Griffioen, coordinator training and education, is vanuit

Stabiplan betrokken bij dit kennisinitiatief.: “Bij TU BIMlab

komen theorie en praktijk samen en wordt onderzoek gedaan

om BIM op zoveel mogelijk punten een maximale bijdrage te

laten leveren in het realiseren van succesvolle projecten. Dat zijn

projecten die in de bouw zorgen voor meer efficiency en reductie

van faalkosten door verbetering van het proces en betrouw-

baardere engineering. Wij hebben afstudeeropdrachten voor de

academici op het snijvlak van procesinnovatie, datakwaliteit en

vertaling naar digitale BIM-output. Mijn collega’s en ik nemen

deel aan kennissessies en lunchevenementen om te helpen de

nationale BIM-ontwikkelingen vrij toegankelijk te maken voor

studenten en professionals van bedrijven en overheden.”

Op de hoogte blijven van de onderzoeken en resultaten van het

TUBIMlab kan via hun Facebookpagina of www.tubimlab.nl.

Kennisboost voor BIM-innovatie

BIM IN HET ONDERWIJS

Academici, overheid en bedrijfsleven werken samen in TU BIMlab

Johan Schlingmann, manager product management:

“De professionals van morgen maken bij ons kennis met

de BIM innovaties van vandaag en wij worden uitgedaagd

om een visionaire denkrichting in te slaan als het gaat om

de mogelijkheden van BIM in de komende twintig jaar.”

2525

Page 26: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

Prefab in BIMNaar een uniforme en flexibele oplossing

In ieder geval is prefab een onderwerp bij uitstek waar praktische

processen vertaald moeten worden naar software. De eerste vraag

is welke output uit het model nodig is om een prefab-proces goed

te kunnen aansturen. En vervolgens hoe het zo is te automatiseren

dat bij grote en kleine prefab klussen echte tijdwinst kan worden

gehaald. De eerste belangrijke constatering is dat het BIM-model

bouwkundig en installatietechnisch goed op orde moet zijn. Prefab

staat of valt namelijk met juiste afmetingen, materiaal en verbin-

dingen. Als het op de bouw niet past, bereik je met prefab het tegen-

overgestelde van wat je voor ogen hebt. Alle moeite voor niets.

PREFAB

Wordt prefab makkelijker door BIM? Dat is de vraag die ons bezighoudt. Je zou denken van wel, want een BIM bevat toch alle

informatie die nodig is. Je hoeft het er alleen nog even op de juiste manier uit te halen en zo te presenteren dat de productie

duidelijkheid heeft en zo efficiënt mogelijk aan de slag kan.

26

Page 27: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

GeneriekAllereerst kijken we naar verschillende

soorten prefab projecten en de benodig-

de output vanuit de software. De vraag

stellen is hem beantwoorden en daarom

bekijken onze product managers high-

end prefab-projecten met leidingstraten,

schachten en grote technische ruim-

ten. Maar ook prefab-technisch gezien

kleinere projecten, zoals woningbouw met een beperkt aantal

prefab-sets per woningtype. De uitdaging is om Stabicad func-

tioneel zo te maken dat voor alle soorten projecten de prefab-

tekeningen de juiste informatiegraad hebben en overzichtelijk

en ‘leesbaar’ zijn voor de werkplaats of productiehal. We zetten

in op generiek.

CompleetWe streven naar een default output voor incidentele en kleinere

prefab-projecten die tegelijk zo flexibel en robuust is dat de

output voor grote prefab projecten naar eigen wens kan worden

aangepast aan bedrijfsprocessen en projectspecificaties. De

output is een automatisch gegenereerde set sheets met uw

onderhoekgegevens. Per prefab-set is er een sheet met schedules

met materiaal, dimensies, positienummer, een positionering van

de prefab-set in de complete installatie in bovenaanzicht, een

detail 2D-aanzicht van de prefab-set met afmeting en coderin-

gen en een 3D-representatie voor de productie. Tenslotte bevat

de set sheets zaag- en stuklijsten die zo zijn opgebouwd dat u

voor een efficiënte productie alles van hetzelfde materiaal in

een keer kunt zagen en verzamelen ongeacht de prefab-set.

U bespaart tijd en geld.

FlexibelIn het bepalen van prefab-sets komt naast een default ‘opknip-

functie’ de mogelijkheid aanpassingen te doen op basis van

project-, productie- of vervoersrestricties. U kunt zich voorstel-

len dat de maximale lengte flexibel moet zijn op basis van

materiaalmogelijkheden, fabricaat, vervoer en doorgangen op

de bouw. Maar ook het soort koppelingen wilt u per project of

materiaal kunnen bepalen. En als een koppeling binnen een be-

paalde afstand van een aftakking komt, wilt u de koppeling kun-

nen ‘uitstellen’ om kosten te besparen. Ook in de nummering

van prefab-sets en codering van

leidingen en hulpstukken is het

mogelijk te kiezen voor default

instellingen of uw bedrijfs- of

projectstandaard door te voeren.

Gebruikersgemak staat voorop.

Bovenstaande is volop in ont-

wikkeling en de komende tijd

gaan we ook nadenken over

1289

1OL=100

2

4

3

2

ø110 mm

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

1 : 20

Stabiplan intern

Begane grond

Prefab riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01PF-R-BG-09

M52_Riolering - Zaaglijst - Set 09

Prefabset Prefabnummer Aantal Buis type Diameter productielengte Lengte Overlengte System Type

Set 09 1 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 1213 1113 100 S4R_W5240_Riolering

M52_Riolering - Materiaallijst hulpstukken - Set 09

Prefabset Prefabnummer Aantal Family and Type omschrijving Artikelnummer System Type

Set 09 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°,110-110-110

3M 45°,110-110-110

20022457 S4R_W5240_Riolering

Set 09 3 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering,Excentrisch, 110-40

Excentrisch,110-40

20022243 S4R_W5240_Riolering

Set 09 4 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M45°, 40-40

1M 45°, 40-40 20022107 S4R_W5240_Riolering

1289

1OL=100

2

4

3

2

ø110 mm

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

1 : 20

Stabiplan intern

Begane grond

Prefab riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01PF-R-BG-09

M52_Riolering - Zaaglijst - Set 09

Prefabset Prefabnummer Aantal Buis type Diameter productielengte Lengte Overlengte System Type

Set 09 1 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 1213 1113 100 S4R_W5240_Riolering

M52_Riolering - Materiaallijst hulpstukken - Set 09

Prefabset Prefabnummer Aantal Family and Type omschrijving Artikelnummer System Type

Set 09 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°,110-110-110

3M 45°,110-110-110

20022457 S4R_W5240_Riolering

Set 09 3 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering,Excentrisch, 110-40

Excentrisch,110-40

20022243 S4R_W5240_Riolering

Set 09 4 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M45°, 40-40

1M 45°, 40-40 20022107 S4R_W5240_Riolering

3

ø110 mm

BGG0 mm

1

25

6

7

4

421

558

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

1 : 20

Stabiplan intern

Begane grond

Prefab riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01PF-R-BG-13

M52_Riolering - Zaaglijst - Set 13

Prefabset Prefabnummer Aantal Buis type Diameter productielengte Lengte Overlengte System Type

Set 13 7 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 236 S4R_W5240_Riolering

Set 13 4 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 380 S4R_W5240_Riolering

M52_Riolering - Materiaallijst hulpstukken - Set 13

Prefabset Prefabnummer Aantal Family and Type omschrijving Artikelnummer System Type

Set 13 1 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457 S4R_W5240_RioleringSet 13 2 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-40 Excentrisch, 110-40 20022243 S4R_W5240_RioleringSet 13 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 40-40 1M 45°, 40-40 20022107 S4R_W5240_RioleringSet 13 5 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457 S4R_W5240_RioleringSet 13 6 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140 S4R_W5240_Riolering

3

ø110 mm

BGG0 mm

1

25

6

7

4

421

558

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

1 : 20

Stabiplan intern

Begane grond

Prefab riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01PF-R-BG-13

M52_Riolering - Zaaglijst - Set 13

Prefabset Prefabnummer Aantal Buis type Diameter productielengte Lengte Overlengte System Type

Set 13 7 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 236 S4R_W5240_Riolering

Set 13 4 1 S4R_DYKA PVCBinnenriolering_Ultra-3 4m

ø110 mm 380 S4R_W5240_Riolering

M52_Riolering - Materiaallijst hulpstukken - Set 13

Prefabset Prefabnummer Aantal Family and Type omschrijving Artikelnummer System Type

Set 13 1 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457 S4R_W5240_RioleringSet 13 2 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-40 Excentrisch, 110-40 20022243 S4R_W5240_RioleringSet 13 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 40-40 1M 45°, 40-40 20022107 S4R_W5240_RioleringSet 13 5 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457 S4R_W5240_RioleringSet 13 6 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140 S4R_W5240_Riolering

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

Stabiplan intern

Begane grond

Riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01

M52_Riolering - Zaaglijst

Prefabset Prefabnummer Aantal Buis type Diameter productielengte Lengte Overlengte System Type

Set 12 3 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø40 mm 1107 S4R_W5240_RioleringSet 12 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø40 mm 1467 1367 100 S4R_W5240_RioleringSet 11 3 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø40 mm 1111 S4R_W5240_RioleringSet 11 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø40 mm 1469 1369 100 S4R_W5240_RioleringSet 02 3 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 346 S4R_W5240_RioleringSet 02 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 1974 1874 100 S4R_W5240_RioleringSet 08 3 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 313 S4R_W5240_RioleringSet 06 4 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 235 S4R_W5240_RioleringSet 06 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 3703 3603 100 S4R_W5240_RioleringSet 08 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 1114 1014 100 S4R_W5240_RioleringSet 07 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø75 mm 4055 S4R_W5240_RioleringSet 05 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 1219 1119 100 S4R_W5240_RioleringSet 04 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 672 572 100 S4R_W5240_RioleringSet 01 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 3451 S4R_W5240_RioleringSet 15 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 3203 3103 100 S4R_W5240_RioleringSet 14 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 915 S4R_W5240_RioleringSet 10 4 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 240 S4R_W5240_RioleringSet 13 7 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 236 S4R_W5240_RioleringSet 09 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 1213 1113 100 S4R_W5240_RioleringSet 10 5 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 823 S4R_W5240_RioleringSet 10 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 544 444 100 S4R_W5240_RioleringSet 03 1 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 4052 S4R_W5240_RioleringSet 13 4 1 S4R_DYKA PVC Binnenriolering_Ultra-3 4m ø110 mm 380 S4R_W5240_Riolering

Lees verder

27

Page 28: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

functionele oplossingen voor het materiaalafhankelijk

rekening houden met overruimte, laswinst/verlies, etc.

Wilt u met ons meedenken? Laat ons weten hoe uw

prefab-proces verloopt, welke output u nodig heeft en

of u vanuit het model uw machines wilt aansturen:

[email protected].

PREFAB

Vanuit de praktijk

De TBI-ondernemingen Croon Elektrotechniek en Wolter & Dros zijn intensief

betrokken bij de ontwikkeling van prefab functionaliteit in Stabicad. Hayo Meijs,

Programma Manager BIM bij Croon Elektrotechniek, en Martijn Kruijsse, BIM

Manager bij Wolter & Dros, leveren praktijkkennis en feedback: “Prefab is voor

Croon Elektrotechniek en Wolter & Dros al jaren een belangrijk middel in de

efficiency van het totale bouwproces. Op dat punt deden we al aan BIM voordat het

zo werd genoemd. Maar dan vanuit de Stabicad for AutoCAD software. Het maken

van de prefab-sets was handwerk, de tekeningen werden automatisch gegenereerd.

Het ontwikkelen van prefab functionaliteit in Stabicad for Revit is voor ons daarom een logische stap in de ontwikkeling

van een nieuw BIM-proces op basis van state-of-the-art ICT-tools, in dit geval het Revit-platform. Die nieuwe tools bieden

veel meer mogelijkheden voor efficiënt hergebruik van informatie. De intensieve samenwerking met Stabiplan op dit vlak

brengt ons een stap verder in het realiseren van onze strategische doelstellingen.”

PF-01

PF-02

PF-03

PF-04

PF-05

PF-06 PF-07

PF-11 PF-09

PF-010PF-12

PF-13

PF-15

PF-08

PF-14

695

169

155

1125 ø110 mm

ø110 mm

1OL=100 ø75 mm ø75 mm

ø110 mm

ø40 mm

ø40 mm

ø110 mm

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

1 : 50

Stabiplan intern

Begane grond

Riolering overzicht

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A2 01

getekend met StabiCADR

Tel: 0172-650265

2410 AC BodegravenPostbus 128

Omschrijving:

Project:

Get. door:Datum:

Schaal:

Discipline:Fase:

Code:Formaat:

Type:

Nederland

Stabiplan intern

Begane grond

Riolering

WerktuigkundigOntwerp

Prefab tekening

28-5-2014

Sean Berger

A3 01

M52_Riolering - Materiaallijst hulpstukken

Prefabset Prefabnummer Aantal Family and Type omschrijving Artikelnummer

Set 01 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 01 3 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-75 Excentrisch, 110-75 20022245Set 01 4 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 75-75 1M 45°, 75-75 20022134Set 02 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Kort 2M 90°, 75-75 Kort 2M 90°, 75-75 20022162Set 03 2 1 S4R_Connection_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Steekmof, 110-110 Steekmof, 110-110 20022267Set 04 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140Set 04 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 2M 45°, 110-110 2M 45°, 110-110 20022163Set 05 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 05 3 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-75 Excentrisch, 110-75 20022245Set 05 4 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 75-75 1M 45°, 75-75 20022134Set 06 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 75-75-75 3M 45°, 75-75-75 20022455Set 06 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 75-75 1M 45°, 75-75 20022134Set 07 2 1 S4R_Connection_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Steekmof, 75-75 Steekmof, 75-75 20022266Set 08 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Kort 2M 90°, 75-75 Kort 2M 90°, 75-75 20022162Set 09 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 09 3 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-40 Excentrisch, 110-40 20022243Set 09 4 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 40-40 1M 45°, 40-40 20022107Set 10 2 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 10 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140Set 11 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Kort 2M 90°, 40-40 Kort 2M 90°, 40-40 20022121Set 12 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Kort 2M 90°, 40-40 Kort 2M 90°, 40-40 20022121Set 13 1 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 13 2 1 S4R_ReducerRing_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Excentrisch, 110-40 Excentrisch, 110-40 20022243Set 13 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 40-40 1M 45°, 40-40 20022107Set 13 5 1 S4R_Tee_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 3M 45°, 110-110-110 3M 45°, 110-110-110 20022457Set 13 6 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140Set 14 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 1M 45°, 110-110 1M 45°, 110-110 20022140Set 14 3 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, 2M 45°, 110-110 2M 45°, 110-110 20022163Set 15 2 1 S4R_Bend_SW: DYKA PVC Binnenriolering, Kort 2M 90°, 110-110 Kort 2M 90°, 110-110 20022165

Martijn Kruijsse Hayo Meijs

28

Page 29: Scratch 9 Editie Nederland

SCRATCH

AUTODESK UPDATE

Autodesk® SubscriptionSlim. Flexibel. Krachtig.

Autodesk Subscription: kies de vorm die past bij uw manier van werken. Door de juiste keuze te maken zorgt u ervoor dat u toegang

heeft tot de nieuwste software en technologische producten op een manier die het beste past bij uw budget, uw mensen en uw

projecten. Wij helpen u graag de juiste keuze te maken.

• nieuwste softwareversies en productverbeteringen

• minder upgradekosten

• licentierechten voor thuisgebruik

• gebruik van drie voorgaande versies

• technische ondersteuning van Autodesk

• Autodesk 360: meer opslagruimte en groter aantal cloud tools

Gold Partner

Het is dan niet meer mogelijk oude licenties met korting in te ruilen voor de

nieuwste functionaliteit. Ook al is de betreffende licentie pas een jaar oud,

heeft u geen subscription dan moet u een nieuwe licentie kopen. Het advies

is dus subscription af te sluiten om niet tegen hoge kosten van een nieuwe

licentie aan te lopen.

Voorkom hoge kosten in 2015 en neem nu contact op met

de Stabiplan sales engineers om uw bestaande oudere

licenties te upgraden en subscription af te sluiten!

De upgrade mogelijkheden van Autodesk® software wijzigen per 1 februari 2015.

Autodesk® Maintenance SubscriptionDoorlopende licenties zijn een slimme keuze als u altijd designers aan het werk heeft. U maximaliseert de waarde van uw licenties met de nieuwste upgrades, flexibele licenties, verbeterde technische ondersteuning en toegang tot geselecteerde cloud- en softwareservices.

Autodesk® Desktop SubscriptionBetaal op maand-, kwartaal- of jaarbasis voor software die u (tijdelijk) in gebruik heeft. U heeft meer vrijheid en flexibiliteit in het aanpassen van uw licenties en bovendien een lagere investering bij de start.

Autodesk® Cloud Service SubscriptionBreid uw workflow uit naar de cloud voor toegang tot een grote keuze aan cloud- en softwareservices waarmee u sneller computer intensieve taken kunt uitvoeren en effectiever kunt samenwerken en toegang heeft tot uw bestanden en software – vrijwel altijd, en overal.

geen Autodesk® Subscription = geen upgrade

29

Page 30: Scratch 9 Editie Nederland

KO

RT

NIE

UW

SSCRATCH

Sinds september 2014 is N+P Informationssysteme de officiële

reseller van Stabicad software in Duitsland. Het bedrijf implemen-

teert al meer dan 24 jaar complexe IT-projecten voor de industrie,

de bouw, het openbaar bestuur, banken en financiële instellingen

vanuit het hoofdkantoor in Meerane en de bijkantoren in Dresden

en Neurenberg. Doel van het partnership tussen Stabiplan en N+P

Informationssysteme is de expertise van beide bedrijven te

combineren en het concept BIM naar een hoger niveau te tillen

voor de Duitse bouwsector. Stefan Schrenk, Hoofd van het AEC

(architecture, engineering, construction) departement bij N+P,

voegt hier aan toe: “Wat onze klanten vandaag willen weten, is

welke impact BIM op hun bedrijf gaat hebben. Dankzij Stabicad

kunnen we E- en W-design naadloos integreren in BIM, zowel op

het gebied van planning als in de bouw.“

Van de Waddeneilanden tot halverwege Nederland kom je ze

tegen; de installaties van totaalinstallateur Sikma. Tekenaar Hayo

Mensonides werkt al 14 jaar met de tekensoftware van Stabiplan.

“Naast de afronding van 26 nieuwbouwwoningen in

Heerhugowaard zijn we ook bezig met 12 woningen in Wirdum.

De 3D-mogelijkheden van Stabicad LT gebruiken we om te

controleren of riolering goed loopt. Vooral kruisende leidingen

zijn niet duidelijk in 2D. En niets meer met de hand tellen in de

tekening, maar van een compleet stelsel een materiaallijst met

artikelnummers laten genereren door de software. We maken

minder fouten en

zijn sneller klaar.”

BIM heeft bij Sikma

nog geen intrede

gedaan, maar ze

oriënteren zich

wel op deze markt.

Voor het ontwerp van

een grote watervilla in

Zuid-Holland heeft

Rensa Techniek

technische ondersteu-

ning geboden. Doordat

de technisch specialis-

ten vanaf de start betrokken zijn bij het projectteam, is

een aantal zaken gewijzigd. De complete installatie, met

een Quality Flow van Itho Daalderop, een warmtepomp

van Nathan als warmteopwekker en Nathan vloerverwar-

ming voor de warmteafgifte, is in Revit 2014 opgeleverd

door gebruik te maken van de Stabicad Exchange functie.

Naast technische ondersteuning in het bouwteam heeft

Rensa de combinatie van Vabi Elements en Stabicad

gebruikt voor warmteverliesberekening, koellastbereke-

ning, EPC berekening, ontwerp en berekening van

ventilatie volgens ISSO 61 en CV volgens ISSO 18 en

ontwerp technische ruimte.

Sikma blij met materiaallijst en 3D

N+P Duitse reseller Stabicad

Volg ons

Co-creatie Watervilla Rensa

30

Page 31: Scratch 9 Editie Nederland

Designed by Stabicad Meer projecten op www.stabiplan.nl/designed

SCRATCH

Nieuw Novotel HoofddorpSteboma ontwerpt met Stabicad in het Revit model van de architect de W-installaties.

Goes Lyceum is ‘Frisse School’Wolter & Dros ontwerpt met Stabicad de nieuwbouw van het Goes Lyceum volgens het Frisse Scholen klasse B ...

RWE centrale EemshavenAalbers Installatietechniek heeft de E-installatie van dit prestigieuzeproject gerealiseerd in Stabicad.

Pinned from social

31

Page 32: Scratch 9 Editie Nederland

“If you can’t explain it simply, you don’t understand it well enough.” - Albert Einstein

Einstein had gelijk (en hij kon het weten): wil je iets goed kunnen uitleggen, dan moet je het

heel goed snappen. Maar als je het zo goed snapt, dan laat je anderen er ook van profiteren.

Juist dáárom publiceren we de European MEPcontent Standard. Download hem vandaag nog

via www.mepcontent.eu/emcs.

Kwalitatief hoogwaardige en uniforme content – dat maakt het verschil.

The graphic library for engineers